Учебный план

PDF

Тип:

Бакалавр

Профессия:

056801.01.6 - Մեխանիկա

Специализация:

056801.01.6 - Մեխանիկա

Присвоенная квалификация:

Մեխանիկայի բակալավր

Учебный год программы:

2024/2025

Форма обучения:

Полная занятость

Язык обучения:

Հայերեն

Общеобразовательный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
1604	Գերմաներեն-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ. - 2 ժամ Обязательный 1604/Բ02 1. Цель курса · հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, · խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը, 2. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կառուցելու բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը, 4. հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Описание · հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, · խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Список основной литературы Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Основная часть курса · Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: · Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1302	Փիլիսոփայություն	3
5-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. - 1 ժամ., սեմ. -1 ժամ Обязательный 1302/Բ18 1. Цель курса · տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, · ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները, 2. բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները, 3. մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից, 5. համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները, 6. վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները, 8. իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը, 9. ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։ 3. Описание · տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, · ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով; Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016: Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012. Канке, В. А. Основы философии, М., 2014. Губин, В. Д. Философия, М., 2013. Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013. 7. Основная часть курса 1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ: 2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները: 3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ: 4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը: 5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները: 6. Հոգեկանի ծագման վարկածները: 7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը: 8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ: 9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները: 10. Գիտություն և բարոյականություն: 11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները: 12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ: 13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը : 14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն: 15. Հասարակական կյանքի ոլորտները: 16. Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
0708	Էկոլոգիայի և բնապահպանության հիմունքներ	2
4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ դաս. Обязательный 0708/Բ01 1. Цель курса ·ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմություն, բացատրել սոցիալական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները, 2. ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքները, 3. նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները, 4. լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները, 5. բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության մասին, կենսաբազմազանության մասին, անապատացման դեմ պայքարի ազգային զեկույցները, 7. մասնագիտական առանձնահատկություններից ելնելով՝ կիրառել բնապահպանական և էկոլոգիական գիտելիքները հասարակության կայուն զարգացման տարբեր ծրագրերում, 8. վերլուծել էկոլոգիական վիճակը և անել համապատասխան եզրակացություններ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9. վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ, 10. կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ: 3. Описание ·ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասավանդման ձևեր՝ համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ: Ուսումնառության ձևեր՝ ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Список основной литературы Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ: Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ: Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ: Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ.,311 էջ: Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ: Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.: 7. Основная часть курса Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը: Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը: Կյանքի գոյատևման հիմնական միջավայրերը: Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր: Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: Էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ: Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ: Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները: Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը: Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը: Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
1106	Հայոց պատմություն 2	2
4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -1 ժամ, սեմինար. - 1 ժամ Обязательный 1106/Բ04 1. Цель курса Հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հարցերը, 2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3. բացատրելու հայոց պետականության վերականգնման համար մղվող ազատագրական պայքարի ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները, 4. վերլուծելու նորագույն ժամանակաշրջանում հայոց պետականության վերականգնումն ու զարգացումը՝ վերարժևորելով և իր գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 6. կիրառելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի գիտակցության մեջ ազգային-ազատագրական պայքարի և հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորման արմատավորմանը, 8. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու: 3. Описание Հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասախոսություն, սեմինար, քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով՝կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Список основной литературы Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012: Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975: Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ.,Ե., ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., հ. III, գ. I, 2010, հ. III, գ. II, 2015, հ. IV, գ. I, 2010, հ. IV, գ. II, 2016: 7. Основная часть курса Հայ ազատագրական շարժումը XVI դ. կեսերից մինչև XVIII դ.: Ազատագրական պայքարը Սյունիքում և Սյունիքում 1722-1730 թթ.: Ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմները և Հայաստանը XIX դ. առաջին երեսնամյակում: Հայկական հարցի միջազգայնացումը: Հայ քաղաքական կուսակցությունների առաջացումը և հայ ազատագրական շարժումը XIX դ. վերջին - XX դ. սկզբին: Հայոց ցեղասպանությունը: Մայիսյան հերոսամարտերը: Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը (1918-1920 թթ.): Խորհրդային Հայաստանը (1920-1991 թթ.): Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին: Արցախյան շարժումը (1988-1991 թթ.) և պատերազմը (1991-1994 թթ.): Հայաստանի Երրորդ Հանրապետությունը (1991 թվականից):
1106	Հայոց պատմություն 1	2
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -1 ժամ, սեմինար - 1 ժամ Обязательный 1106/Բ03 1. Цель курса Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3. բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 5. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը, 7. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու: 3. Описание Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասախոսություն, սեմինար, քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Список основной литературы Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012: Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975: Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ.ինստ., «Զանգակ-97» հրատ., 2014: 7. Основная часть курса Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: Հայաստանը ուշ միջնադարում:
1705	Ռուսաց լեզու-2	2
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ գործ. - 2 ժամ Обязательный 1705/Բ02 1. Цель курса · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3. բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 5. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, 6. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները: 3. Описание · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունքներ, 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Список основной литературы Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Основная часть курса 1. Ձևաբանական նորմեր: 2. Շարահյուսական նորմեր: 3. Խոսքային գործունեության տեսակները: 4. Հաղորդակցական նորմեր: 5. Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
0002	Քաղաքացիական պաշտպանություն և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության առաջին բուժօգնություն	2
1-ին կամ 2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. – 1 ժամ, գործ. – 1 ժամ Обязательный 0002/Բ01 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ, 2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները, 3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները, 4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ, 6. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում, 7. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում, 9. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար: 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք: 2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ: 3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում: 4. Ուսումնամեթոդական վարժանք: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում): 6. Список основной литературы Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ: Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ: Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ: Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ: Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017։ 7. Основная часть курса 1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ: 2. Քաղաքացիական պաշտպանություն: 3. ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
1608	Ֆրանսերեն-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործն. - 2 ժամ Обязательный 1608/Բ01 1. Цель курса · ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները, · ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, · ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ցուցաբերել օտար լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան, 2. նկարագրել միջազգային թեստավորման և գնահատման սկզբունքները և պահանջները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կատարել թեստային աշխատանքներ` կազմված համաեվրոպական չափանիշների մակարդակին համապատասխան, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. արտահայտել մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքով: 3. Описание · ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները, · ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, · ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը: 4. Стили и методы преподавания и обучения · պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, · անհատական և խմբային աշխատանք, · ինքնուրույն աշխատանք, գրավոր փորձնական միջազգային թեստի անցկացում և գնահատում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է թեստավորման միջոցով: 6. Список основной литературы Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 2. ClE International, 2006. Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004. 7. Основная часть курса 1. Ֆրանսերենի իմացության միջազգային թեստավորման յուրահատկությունները: 2. Ֆրանսերենի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և թեստավորման հիմանական սկզբունքները: 3. Ֆրանսերենի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը: 4. Միջազգային թեստերի առանձնահատկությունները:
1205	Չինարեն-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ գործ. Обязательный 1205/Բ02 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ·ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ·ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը, 2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները), 3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն), բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կառուցելու կապակցված խոսք, 5. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում, 6. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ, 7. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները, 9. կառուցելու երկխոսություն, 10. թարգմանելու պարզ տեքստեր: 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ·ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ·ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ, · կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով, · հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով, · հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի, · ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով, · գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց, · կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ, · հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով, · հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը, թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ: 5. Методы и критерии оценки 1.Ստուգարք։ Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։ 6. Список основной литературы 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册，北京语言大学出版社，2015年 7. Основная часть курса Թեմա 1：第十二课你在干什么呢（正在……呢，每……都……，星期的表达法） Թեմա 2：第十三课我去图书馆借书（连动词，A不A/V不V） Թեմա 3：第十四课我喜欢浅颜色的（挺+adj，有点儿） Թեմա 4：第十五课明天是我朋友的生日（单元语言点小结） Թեմա 5：第十六课周末你干什么（太……了，动词中叠，地点状语） Թեմա 6：第十七课做客（（是）A还是B，就是，会） Թեմա 7：第十八课做客（得，反问句，如果……，就……） Թեմա 8：第十九课现在习惯了（了，还，年龄表达法） Թեմա 9：第二十课看病人（单元语言点小结） Թեմա 10：第二十一课我喝了半斤白酒（又，了，好像） Թեմա 11：第二十二课他感冒了（能，，最好，日期表达法） Թեմա 12：第二十三课你学了多长时间汉语（了，“就”的小结） Թեմա 13：第二十四课你吃了早饭来找我（反问句，了，时间状语、地点状语的语序）
1803	Թուրքերեն-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ.-2 Обязательный 1803/Բ42 1. Цель курса ·սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն, ·ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու թուրքերենի տիպաբանական առանձնահատկությունները 2. սահմանելու թուրքերենի եղանակներն ու ժամանակաձևերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերարտադրելու թուրքերեն երկխոսություններ և պարզ տեքստեր, 4. թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն միջին բարդության տեքստեր, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. 3. Описание ·սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն, ·ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն, 2. տեքստերի և երկխոսությունների վերարտադրում 3. բանավոր խոսքի զարգացում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Основная часть курса Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը: Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը: Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում: Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում: Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը: Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում; Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-1	2
1-ին կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ գործնական, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 1401/Բ01 1. Цель курса ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները, 2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները, 3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ, 5. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը։ 3. Описание ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական աշխատանք, լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Список основной литературы Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր.2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու, Երևան, 2007: 7. Основная часть курса Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները, Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները, Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
1602	Անգլերեն-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ / շաբ. գործ. – 2 ժամ Обязательный 1602/Բ17 1. Цель курса · լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, · հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, · մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում, մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ընկալել, հասկանալ, մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը, 2. կիրառել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ, 3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերենով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն, 5. ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ, 6. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով: 3. Описание · լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, · հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, · մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում, մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, անհատական և խմբային աշխատանք, անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ. գրավոր ստուգում (թեստ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ): բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Дорожкина В. “Английский язык для студентов математиков” Москва 2001. Bates M./ Dudley T. - Evans “General Science” 1993. Allan R. Hoffer “Mathematics in Action” 1989. 7. Основная часть курса ·մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ, ·անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն, ·դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում, ·տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում, գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի օգտագործմամբ:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-2	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործնական - 2 ժամ Обязательный 1401/Բ02 1. Цель курса ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմել արտահայտիչ խոսք, 2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները, 3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները, 5. պահպանել խոսքի էթիկետը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. կազմել բանավոր և գրավոր գեղեցիկ խոսք։ 3. Описание ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական աշխատանք, լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ ստուգարքը բանավոր է, անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Список основной литературы Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր.2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու, Երևան, 2007: 7. Основная часть курса ·Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։ ·Խոսքի գործառական տարբերակները։ ·ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։ ·Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։ ·Խոսքի էթիկետ։ Գրագրության ձևեր։
1608	Ֆրանսերեն-1	2
1-ին կիսամյակ 2ժամ/շաբ. գործն. - 2 ժամ Обязательный 1608/Բ17 1. Цель курса · զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները, · ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին, զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. քննարկելու գիտական տարաբնույթ տեքստերի լեզվաոճական և կառուցվածքային առանձնահատկությունները, 2. մեկնաբանելու լեզվաբանական տերմինաբանությանն առնչվող տարբեր խնդիրներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կատարելու գիտական տեքստերի հաղորդակցական ներուժի վերլուծություն, 4. գործնականում կատարելու տարբեր գիտական տեքստերի ֆրանսերենից հայերեն և հայերենից ֆրանսերեն թարգմանություններ՝ այդ տեքստերի թարգմանության համարժեքության սկզբունքներին համապատասխան գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. օգտվելու տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, գիտական հոդվածներ և այլն), ձեռքբերված գիտելիքները կիրառելու նաև այլ՝ հարակից, գիտակարգերի շրջանակներում կատարվելիք ուսումնասիրություններում: 3. Описание · զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները, · ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին, զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения · գործնական պարապմունք, · հանձնարարված գրականության ընթերցում, · քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, · խմբային աշխատանք, դասավանդման նորարական մեթոդներ՝ ինտերակտիվ և այլն: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով, յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: 6. Список основной литературы Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 1. ClE International, 2006. Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004. 7. Основная часть курса 1. Գիտական ոճ (բնորոշ գծերը, ժանրային առանձնահատկությունները, ենթաոճերը: 2. Գիտական ֆրանսերենի ձևաբանական-շարահյուսական առանձնահատկությունները: 3. Գիտական լեզվի նորմայի օրինաչափությունները: 4. Բառապաշարի դասակարգման հիմնական սկզբունքները ֆրանսերենում: 5. Բառապաշարի հարստացման հիմնական ուղիները: 6. Տարաբնույթ տեքստերի գիտական շարադրանքի լեզվաոճական առանձնահատկությունների քննություն: 7. Դարձվածքի մեկնաբանությունները ֆրանսիական աղբյուրներում: Դարձվածքը որպես ժողովրդի լեզվամտածողության առանձնահատուկ տարր:
1205	Չինարեն-1	2
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ գործ. Обязательный 1205/Բ01 1. Цель курса · ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, · ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, · ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը, 2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները), 3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն), բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կառուցելու կապակցված խոսք, 5. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում, 6. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ, 7. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները, 9. կառուցելու երկխոսություն, 10. թարգմանելու պարզ տեքստեր: 3. Описание · ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, · ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, · ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ, ·կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով, ·հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով, ·հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի, ·ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով, ·գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց, ·կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ, ·հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով, ·հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը, թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ: 5. Методы и критерии оценки 1.Ստուգարք։ Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։ 6. Список основной литературы 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年 7. Основная часть курса Թեմա 1：语音（声母、韵母、声调） Թեմա 2：语音（声调、音变、拼写规则） Թեմա 3：第一课你好（“是”字句，“吗”疑问句） Թեմա 4：第二课你是哪国人（们、也、呢） Թեմա 5：第三课那是你的书吗（这、那，特殊疑问句，定语） Թեմա 6：第四课课图书馆在哪儿（在，是，哪儿，方位名词） Թեմա 7：第五课在北京大学的东边（语音点小结） Թեմա 8：第六课现在几点（钟点表达法，数字表达法） Թեմա 9：第七课明天你有课吗（“有”句子，吧，方位名词，时间名词做状语） Թեմա 10：第八课你的电话号码是多少（吧，呢，号码表达法，“几”和“多少”） Թեմա 11：第九课多少钱一瓶（“几”和“多少”，“二”和“两”，量词，钱数表达法） Թեմա 12：第十课你家有几口人（语音点小结） Թեմա 13：第十一课北京的冬天比较冷（怎么样，不A不B，形容词谓语）
1803	Թուրքերեն-1	2
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ.-2ժ. Обязательный 1803/Բ41 1. Цель курса · սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները, · ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու թուրքերենի հնչյունական համակարգը, 2. սահմանելու թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերարտադրելու թուրքերեն պարզ նախադասություններ, 4. թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. 3. Описание · սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները, · ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն, 2. երկխոսությունների կազմում և բանավոր խոսք, 3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի վերաբերյալ), 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Основная часть курса Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը: Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը: Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում: Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում: Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը: Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում; Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
1604	Գերմաներեն-1	2
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ. - 2 ժամ Обязательный 1604/Բ01 1. Цель курса ·ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմելու մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով, 2. ճիշտ օգտագործելու տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. իրականացնելու տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն, 4. գրելու համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Описание ·ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Список основной литературы Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Основная часть курса ·Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: ·Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1602	Անգլերեն-1	2
1-ին կիսամյակ 2 ժամ / շաբ. գործ. – 2 ժամ Обязательный 1602/Բ16 1. Цель курса 1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում, 2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում, 3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում, 4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել անգլերենի քերականության հիմունքները և ճիշտ կիրառել քերականական կառույցները, 2. ներկայացնել մասնագիտական բառային ֆոնդի հիմնական հասկացությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 4. հաղորդակցվել ընդհանուր և մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. օգտվել մասնագիտությանն առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից: 3. Описание 1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում, 2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում, 3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում, 4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանում: 4. Стили и методы преподавания и обучения · գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, · անհատական և խմբային աշխատանք, · անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ. ·գրավոր ստուգում (թեստ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ): բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Mkhitaryan Ye. “Basic English for University Student” Yerevan 2008 Karapetyan K. Grigorian V. “English for University students” Yerevan 2004 Margaryan Y. “A Guide to Science” Yerevan 2014. 7. Основная часть курса · անգլերենի քերականական կառույցները, · ընդհանուր բառապաշարի զարգացում, · մասնագիտական անգլերենի հիմնական բառապաշարը, մասնագիտական անգլերենով գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների ներմուծում:
1705	Ռուսաց լեզու-1	2
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ գործ. - 2 ժամ Обязательный 1705/Բ01 1. Цель курса · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3. նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 5. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները: 3. Описание · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունքներ, 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Список основной литературы Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012. Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 0. Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Основная часть курса Խոսքի մշակույթ որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը: Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:

Код кафедры	Название необязательного курса	Кредиты
0000	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/ շաբ. դաս.-2 Факультативный 1501/Բ38 1. Цель курса · մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, 2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, 3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, 4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, 5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, 7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, 8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, 9. իրականացնել փաստերի ստուգում, 10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 11. աշխատել գիտական գրականության հետ, 12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, 13. քննադատորեն վերլուծել: 3. Описание · մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասախոսություն, · սեմինար պարապմունք, · քննարկում, · պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Основная часть курса · Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: · Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: · Փաստերի ստուգում: · Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: · Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
0000	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս.-2ժ. Факультативный 1311/Բ01 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Список основной литературы Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Основная часть курса 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1207	Քաղաքագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. - 2 ժամ Факультативный 1207/Բ23 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը, 2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը, 3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կատարել բավարար քաղաքագիտական վերլուծություններ, 5. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, 6. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. օգտվել մասնագիտական գրականությունից, 8. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը: 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ: ·Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում: Սեմինար պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006: Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97: Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։ Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թեմա 2. Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3. Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թեմա 4. Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թեմա 5. Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6. Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թեմա 7. Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
1311	Տրամաբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -2 ժամ Факультативный 1311/Բ02 1. Цель курса · ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, · զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մտքի կառուցվածքը, 2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը, 3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ, 5. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները, 6. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները 3. Описание · ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, · զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասախոսություն, քննարկում, անհատական աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987: Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998: Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005. Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002. Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005. 7. Основная часть курса Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
0107	Տնտեսագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. - 2 ժամ Факультативный 0107/Բ01 1. Цель курса ·Ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: Ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները, 2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները, 3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները, 4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները, 5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ, 7. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), 9. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել մասնագիտական բանավեճեր: 3. Описание ·Ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: Ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, խմբային աշխատանք, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից։ 6. Список основной литературы McConnell, Economics, 2021. Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001. Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։ 7. Основная часть курса Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը: Շուկայական տնտեսական համակարգ: Սպառողական վարքի տեսություն: Արտադրության տեսություն: Արտադրական գործոնների շուկաները: Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն: Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ: Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն: Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ: Փողը և վարկային շուկաները: Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
2301	Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ.-2ժ. Факультативный 2301/Բ01 1. Цель курса ·ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ, ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ, 8. կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ, 9. ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների պատրաստում և այլն)։ 3. Описание ·ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ, ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ: Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ ուղարկում էլ. փոստին: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։ Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով: 6. Список основной литературы Серогородский В., Сурин Д., Тихомиров А., Microsoft Office 2016 / Office 365, 2017 Наука и техника. Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press. Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер. Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով: 7. Основная часть курса Բաժին 1 - Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։ Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները: Բաժին 3 - Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ: Բաժին 4 - Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։ Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
2203	Սոցիոլոգիայի հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -2 ժամ Факультативный 2203/Բ01 1. Цель курса ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները, 2. ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան, 3. նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ, 4. նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. 3. Описание ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց: 6. Список основной литературы Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005. Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с. Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с. Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012. 7. Основная часть курса 1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները 2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ 3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում 4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա 5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը 6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը 7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր 8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա 9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ 10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ 11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում 12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն 13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն 14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա 15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
1705	Ռուսաց լեզու-3	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ գործ. Факультативный 1705/Բ03 1. Цель курса · խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, · ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն, 2. ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները, 3. դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը, 5. վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն, 6. դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ, 7. հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։ 3. Описание · խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, · ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 3. թիմային աշխատանք 4. բանավոր ներկայացում 5. գրավոր և բանավոր հարցում 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։ 6. Список основной литературы Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019. Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с. Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996. Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г. Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995. Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011. 7. Основная часть курса ·Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները: ·Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները: ·Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական: ·Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ: Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
1107	Մշակութաբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոս. - 2 ժամ Факультативный 1107/Բ55 1. Цель курса · ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակույթը հետազոտող գիտակարգերին: · ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ: ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները, 2. ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և զարգացման հիմնական օրինաչափությունները, 3. քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները, 5. զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները, 6. տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ, 8. ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում: 3. Описание · ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակույթը հետազոտող գիտակարգերին: · ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ: ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասախոսություն, գործնական պարապմունք, դիդակտիկ նյութերի մատուցում։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Список основной литературы Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002: Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004: Кравченко А. И. Культурология, М., 2003. Розин В.М. Культурология. М., 1998. Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001. 7. Основная часть курса Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները: Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը: Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ: Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները: Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները: Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում: Մշակույթը և գենդերը: Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը: Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները: Մշակույթը և լեզուն: «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
1602	Անգլերեն-3	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. գործ. – 2 Факультативный 1602/Բ03 1. Цель курса 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 5. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Описание 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Дорожкина В. “Английский язык для студентов математиков” Москва 2001. Bates M./ Dudley T. - Evans “General Science” 1993. Allan R. Hoffer “Mathematics in Action” 1989. 7. Основная часть курса 1. անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում, 2. մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում, մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում։
1308	Հոգեբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/ շաբ. դաս. - 2 ժամ Факультативный 1308/Բ17 1. Цель курса ·ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները, 2. ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան, 3. թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. Описание ·ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան: Գնահատման չափանիշները՝ Էսսեի ներկայացում: 6. Список основной литературы Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ: Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրությամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977. Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002. Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002. Introduction to Psychology// 7. Основная часть курса 1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը: 2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները: 3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն: 4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում: 5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
1306	Հաղորդակցման հմտություններ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս.- 2 ժամ Факультативный 1306 /Բ 1. Цель курса · ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին, ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք, 2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ, 4. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը, 5. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6.կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար: 3. Описание · ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին, ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։ Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։ 6. Список основной литературы Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։ Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. 0. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Основная часть курса Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները: Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները: Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում: Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում: Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում: Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները: Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։ Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
2101	Կրոնագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. – 2 ժամ Факультативный 2101/Բ01 1. Цель курса ·տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, ·տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ, 2. նկարագրելու ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը, 3. լուսաբանելու Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկությունները և ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը,3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծելու կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը, 5. դասակարգելու կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ, 6. բացահայտելու և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. արժևորելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում: 3. Описание ·տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, ·տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների վերաբերյալ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում թեմատիկ քննարկումներին: 3. ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք. ստուգարքն անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա: 6. Список основной литературы Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան): Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։ История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007. Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013. Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005. Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012. 7. Основная часть курса Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
0105	Կիրառական վիճակագրություն	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ գործն. Факультативный 0105/Բ01 1. Цель курса · ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ, 2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ, 4. կարողանալ ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։ 3. Описание · ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։ 6. Список основной литературы Գասպարյան Կ. Վ., <<Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու>>, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017, Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014, Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք, ԵՊՀ, 2016, Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։ 7. Основная часть курса · Նկարագրական վիճակագրություն: · Նմուշային եղանակ: · Գնահատման տեսություն: Միջակայքային գնահատականներ։
1901	Իրավունքի հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. Դաս. – 2 ժամ Факультативный 1901/Բ01 1. Цель курса Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները, 2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը, 4. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։ 5. դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները, 7. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ), 8. օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։ 3. Описание Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения · ինքնուրույն աշխատանք, · գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր /կամ գրավոր/: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Список основной литературы ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ: ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-1, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 7. Основная часть курса Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք: Դատավարական իրավունք:
1005	Գործարարության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. - 2 ժամ Факультативный 1005/Բ24 1. Цель курса 1. տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիքներ և իմացություն, 2. ուսուցանել գործարարության տեսամեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսագործնական հիմունքներն անհրաժեշտ հմտությունները, 3. տրամադրել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները, 2. ներկայացնել գործարարության տեսամեթոդական և տեսագործնական հենքերը, 3. լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները, 5. գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները, 6. օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ: 3. Описание 1. տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիքներ և իմացություն, 2. ուսուցանել գործարարության տեսամեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսագործնական հիմունքներն անհրաժեշտ հմտությունները, 3. տրամադրել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ 2. ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց, 3. անհատական և խմբային քննարկումներ, 4. իրավիճակային խնդիրների լուծում։ 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք, որն անցկացվում է բանավոր՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի: 6. Список основной литературы Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։ Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с. Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с. Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с. Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022 Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները: Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ: Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։ Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը: Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները: Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները: Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը: Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները: Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում: Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան: Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
0604	Բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգեր	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -2 ժամ Факультативный 0604/Բ01 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացումներ ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության, զարգացման ուղղությունների, վերջին ժամանակներում ձեռք բերված նվաճումների, տնտեսության մեջ վերջիններիս կիրառության վերաբերյալ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ժամանակակից բնագիտության բնագավառում կատարված հայտնագործությունները, 2. պարզաբանել բնագիտության նշանակությունը ժամանակակից տնտեսության և հասարակության զարգացման մեջ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել ժամանակակից բնագիտության գիտելիքները առօրյա կյանքում, 4. հանգեցնել տարբեր երևույթները պարզ նկարագրական մոդելների և վերլուծել, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. ստեղծագործաբար կիրառել ձեռքբերված գիտելիքները, ընկալել և տարածել նորերը, 6. համակցել բնագիտական գիտելիքները հումանիտար գիտությունների ոլորտի հետ: 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացումներ ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության, զարգացման ուղղությունների, վերջին ժամանակներում ձեռք բերված նվաճումների, տնտեսության մեջ վերջիններիս կիրառության վերաբերյալ: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·Դասախոսություններ, Սեմինարներ, քննարկումներ։ 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում արված տարբեր ստուգողական աշխատանքների արդյունքների և բանավոր հարցման ձևով անցած նյութերի վրա: Ստուգարքի ընթացքում տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Список основной литературы M.D. Goldfein , A.V. Ivanov , Modern Concepts of Natural Science (Science, Evolution and Creationism), Nova Science Publishers , 2013, 247 p. А.П. Садохин. Концепции современного естествознания. 445с. Москва, 2006. Концепции современного естествознания. Учебник для вузов, Под редакцией Л. Михайлова, 335с. Москва, 2008. А.А. Горелов, Концепции современного естествознания: учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. 512с. Москва, 2010. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Բնագիտությունը և հասարակության զարգացնան փուլերը: Գիտական իմացության օբյեկտիվությունը և աշխարհի ճանաչելիությունը: Թեմա 2. Միկրոաշխարհի օրինաչափությունները: Ատոմների և մոլեկուլների կառուցվածքի առանձնահատկություննեը և դրանց դրսևորումները ժամանակակից սարքերում: Ռադիոակտիվություն: Միջուկային տրոհում: Ատոմային էներգիայի խաղաղ և ռազմական օգտագործումը: Ռադիոակտիվ իզոտոպների կիրառությունը բժշկության մեջ և գիտական հետազոտություններում: Թեմա 3. Մակրոաշխարհի օրինաչափությունները: Էներգիայի ստացման միջոցները ներկայումս և ապագայում: Էներգիայի վերականգնելի աղբյուրներ: Պոլիմերների, պլաստմասսաների, մանրաթելերի, կաուչուկների և մետաղական համաձուլվածքների ստացման և օգտագործման հնարավորությունները: Թեմա 4. Կենսաբանության պատմության համառոտ ակնարկ: Բջջային տեսություն: Բիոգենեզ: Կենդանի բջիջները որպես էներգիայի փոխակերպիչներ: Հոսքաջրերի կենսաբանական մշակում: Կենդանական աշխարհի էվոլուցիայի տեսությունը: Ժառանգականության տեսությունը: ԴՆԹ-ն որպես ժառանգական ինֆորմացիայի գլխավոր կրող: Թեմա 5. Մեգաաշխարհի օրինաչափությունները: Արեգակնային համակարգի և տիեզերքի կառուցվածքը:
1302	Բարոյագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դաս. -2 ժամ Факультативный 1302/Բ01 1. Цель курса · վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, · կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը, 2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները, 3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները, 5. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները, 6. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, 8. վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները: 3. Описание · վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, · կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, ·տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների ամբողջականություն և հիմնավորվածություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ։ 6. Список основной литературы Апресян Ю. Этика. М., 2004. Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011. Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014. Фромм Э. Искусство любить. М., 2008. Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010. 7. Основная часть курса 1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը: 2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը 3. Կրոնական էթիկա: 4. Բիոէթիկա: 5. Քաղաքական էթիկա: 6. Սիրո մետաֆիզիկա: 7. Կյանքի իմաստը:

Специализированный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
0112	Մաթեմատիկական անալիզի լրացուցիչ բաժիններ	6
4-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ14 1. Цель курса ներկայացնել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի հիմնական հատկությունները, ծանոթացնել Թեյլորի և Ֆուրիեի շարքերին, ինտեգրալ ձևափոխություններին, պարամետրից կախված ինտեգրալներին,ուսումնասիրել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալներ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. որոշել ֆունկցիոնալ շարքերի և պարամետրից կախված անիսկական ինտեգրալների զուգամիտությունը, ներկայացնել դրանց հատկությունները, 2. սահմանել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալներ, ներկայացնել դրանց հաշվման բանաձևերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. հետազոտել շարքերի զուգամիտությունը, 4. պարզ դեպքերում վերլուծել ֆունկցիան Թեյլորի և Ֆուրիեի շարքի, հաշվել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. մոդելավորել և լուծել խնդիրներ ինտեգրալների և շարքերի օգնությամբ։ 3. Описание ներկայացնել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի հիմնական հատկությունները, ծանոթացնել Թեյլորի և Ֆուրիեի շարքերին, ինտեգրալ ձևափոխություններին, պարամետրից կախված ինտեգրալներին,ուսումնասիրել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալներ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. գործնական պարապմունք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ գրավոր քննություն՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են ՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%)։ 6. Список основной литературы Վ. Խ. Մուսոյան, Մաթեմատիկական անալիզ, I-II մասեր, Г. М. Фихтенгольц, Курс дифференциального и интегрального исчисления, том ІІ, ІІІ, Գ.Գ. Գևորգյան և ուրիշներ Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք, II մաս։ 7. Основная часть курса Թվային և ֆունկցիոնալ շարքեր և դրանց հատկությունները, Ֆուրիեի շարքեր, կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալներ, ինտեգրալային ձևափոխության մասին։
0410	Ֆիզիկա	3
7-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0410/Բ32 1. Цель курса ուսանողներին ծանոթացնել տեսական ֆիզիկայի՝ էլեկտրադինամիկայի, ատոմային ֆիզիկայի, քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը ճանոչողական և գործնական խնդիրներ լուծելիս: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու էլեկտրադինամիկայի, ատոմային ֆիզիկայի և քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքները և օրենքները, 2. լուսաբանելու դասական ֆիզիկայի և քվանտային մեխանիկայի մաթեմատիկական մոդելավորումը և առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառելու ճշգրիտ և մոտավոր լուծման ենթակա ֆիզիկական համակարգերը դիտարկվող ֆիզիկական երևույթները նկարագրող հավասարումներում, 4. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները հոծ միջավայրի մեխանիկայի սկզբունքային կարևորության խնդիրների մաթեմատիկական մոդելավորման համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. օգտվելու գրականության տարաբնույթ աղբյուրներից, 6. վերլուծելու փաստեր և կատարելու հետևություններ ֆիզիկամեխանիկական միջավայրում ընթացող երևույթների վերաբերյալ, 7. վերլուծելու բարդ խնդիրը և կատարելու թիմային աշխատանք: 3. Описание ուսանողներին ծանոթացնել տեսական ֆիզիկայի՝ էլեկտրադինամիկայի, ատոմային ֆիզիկայի, քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը ճանոչողական և գործնական խնդիրներ լուծելիս: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·Դասախոսություն Ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц. Краткий курс теоретической физики, Книга 1, Механика и электродинамика, Москва, Наука, 1969. И.В. Савельев. Основы теоретической физики. Т.2, Т.3, Механика и электродинамика, Москва, Наука, 1991. H.C.Ohanian, J.T.Markert. Physics for Engineers and Scientists. Vol.1. 2007 by W.W.Norton & Company, Inc., New York-London. Գ.Ս. Սահակյան, Է.Վ. Չուբարյան. Քվանտային մեխանիկա, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2009. 7. Основная часть курса ·Էլեկտրադինամիկայի հիմունքները: Լիցքակիր մասնիկի Լագրանժի ֆունկցիան, դաշտի իմպուլսը, էներգիան: Մասնիկի շարժման հավասարումը: Բիո-Սավարի օրենքը: Ինդուկցիա և ինքնինդուկցիա: Էլեկտրական դաշտի լարվածության և մագնիսական դաշտի ինդուկցիայի վեկտորի շրջապտույտը: Մաքսվելի հավասարումները: Էլեկտրամագնիսական ալիք: Ինտերֆերենցիա և դիֆրակցիա: Ատոմային ֆիզիկա և քվանտային մեխանիկայի տարրերը: Մասնիկ-ալիք դուալիզմը: Ատոմի տարրական և միջուկային մոդելները, Հայզենբերգի անորոշությունների առնչությունը: Ալիքային ֆունկցիան և նրա նորմավորումը: Շրեդինգերի ժամանակային և ստացիոնար հավասարումները: Միկրոմասնիկը միաչափ ուղղանկյուն պոտենցիալային փոսում: Հարմոնիկ օսցիլյատորի և ջրածնի ատոմի խնդիրները քվանտային մեխանիկայում:
0105	Հավանականությունների տեսություն	3
7-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0105/Բ20 1. Цель курса · ծանոթացնել հավանականությունների տեսության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել հավանականությունների տեսության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, · ձևավորել հավանականային մտածելակերպ, որը կօգնի ուսանողներին կառուցել պատահական երևույթները նկարագրող հավանականային մոդելներ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. անհրաժեշտ տեսական գիտելիքների միջոցով ներկայացնելու տարբեր տիպի հավանականային մոդելներ, 2. բացատրելու տարբեր տիպի բաշխումների կիրառումը հավանականային մոդելների կառուցման ժամանակ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. օգտագործելու համապատասխան հավանականային մոդելները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, 4. վերլուծելով առկա տվյալները կառուցել բաշխման ֆունկցիայի տեսքը, 5. արդյունավետ օգտագործելու կցման արտաքսման սկզբունքը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. վերլուծելով առաջարկված խնդիրը ստեղծագործաբար կիրառել հավանականային եղանակներ: 3. Описание · ծանոթացնել հավանականությունների տեսության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել հավանականությունների տեսության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, · ձևավորել հավանականային մտածելակերպ, որը կօգնի ուսանողներին կառուցել պատահական երևույթները նկարագրող հավանականային մոդելներ: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Ширяев А.Н., Вероятность, М. , ''Наука'', 2004. Ահարոնյան Ն. Գ., Իսրաելյան Ե. Ռ., Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք, ԵՊՀ-ի հրատ., 2016. Օհանյան Վ.Կ., Դիսկրետ հավանականություններ, ԵՊՀ-ի հրատ., 2004. Sheldon M. Ross, A first course in Probability, fifth edition, Prentice Hall, New Jersey, 1998. Dimitri P. Bertsekas and John N. Tsitsiklis, Introduction to Probability, 2nd edition, Athena Scientific, Belmont, Massachusetts, 2008. Sheldon Ross, Introduction to Probability Models, Academic Press, New York, 9th ed., 2007. Sheldon Ross, Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists, Academic Press, Elsevier, 3rd edition, 2004. 7. Основная часть курса Հավանականության աքսիոմատիկ սահմանումը: Հավանականության հատկությունները: Պատահույթների անկախություն: Անկախ փորձեր: Պոլինոմիալ բաշխում: Պատահական մեծություններ և բաշխման ֆունկցիաներ: Պատահական մեծությունների թվային բնութագրիչները: Պատահական մեծությունների համատեղ բաշխումներ:
0108	Հաշվողական մաթեմատիկա և ծրագրավորում	6
6-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 4 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ14 1. Цель курса օգտագործելով ժամանակակից արագագործ համակարգիչներ ուսանողների մոտ ձևավորել ունակություն լուծելու կոնկրետ խնդիրներ և կատարել կոնկրետ առաջադրանքներ Wolfram Mathematica ծրագրային փաթեթի գործարկումով: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել և բացատրել պարզագույն տրանսցենդենտ հավասարումներ և ֆունկցիաներ նկարագրող փաթեթները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կիրառել Wolfram Mathematica ծրագրային փաթեթները կոնկրետ խնդիրներում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. ընդհանրացնել կիրառական գիտելիքները հարակից բնագավառների խնդիրներում։ 3. Описание օգտագործելով ժամանակակից արագագործ համակարգիչներ ուսանողների մոտ ձևավորել ունակություն լուծելու կոնկրետ խնդիրներ և կատարել կոնկրետ առաջադրանքներ Wolfram Mathematica ծրագրային փաթեթի գործարկումով: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%), ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցություն՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%)։ 6. Список основной литературы Крылов В.И. Бобков В.В., Монастырный П. И. Вычислительные методы т.1, М. 1976. Бахвалов Н.С. Численные методы т.1.M. 1973. Демидович Б.П., Марон И., А. Основы вычислительной математики. M. 1966. Յու.Ռ. Հակոբյան. Թվային մեթոդներ. Մաս 1,2. 2003. Пономарев К.К. Составление и решение дифференциальных уравнений инженерно-технических задач. М. 1962. Бенерджи П., Баттерфилд Р.Методы граничных элементов в прикладных науках 1984. Кулешов А.А., Земсков С.В., Позняк Ю.В. Система Mathematica. Опыт использования в математике и программировании [Электрон. ресурс]. В. Б. Таранчук ОСНОВЫ РАБОТЫ С БЛОКНОТАМИ MATHEMATICA МИНСК 2015 Э.Ю. Лернер, О.А. Кашина ПАКЕТ MATHEMATICA: ПЕРВЫЕ УРОКИ КАЗАНЬ-2001 0. Стехина К.Н., Тумаков Д.Н. Решение дифференциальных уравнений в пакете Mathematica. Часть 1. Уравнения первого порядка и их приложения: учебное пособие. - Казань, КФУ: 2014. - 116 с. Доля П.Г. Mathematica для математиков. Харьков: Харьковский Национальный Университет, 2015. Решение задач теоретической механики с применением Wolfram Mathematica. Часть 1. Физико-механический практикум: учеб.-метод. пособие / сост.: О.А. Саченков, Л.У. Султанов, Л.Р. Фахрутдинов. - Казань: Казан. ун-т, 2016. - 27 с Н. А. Вавилов, В. Г. Халин, А. В. Юрков. Mathematica для нематематика (c2). М.: МЦНМО, 2021, 483 с. 7. Основная часть курса Wolfram Mathematica ծրագրային փաթեթի գործարկումը: Ծրագրային ֆայլի ստեղծումը և գործարկումը: Գծային հանրահաշվական հավասարումների լուծման Գաուսի և Զեյդելի մեթոդները: Պարզագույն տրանսցենդենտ հավասարումների լուծումներ: Մաթեմատիկական ֆունկցիաներ նկարագրող փաթեթներ: Փաթեթներ հատուկ ֆունկցիաների համար: Փաթեթներ դիֆերենցիալ հավասարումների լուծման համար: Մեխանիկական շարժումների մոդելավորումը, հեղուկների խողովակներով շարժման մոդելավորում, ալիքային շարժումների մոդելավորումը: Փաթեթների կիրառությունները նյութերի դիմադրության և առաձգականության տեսության խնդիրներում:
0108	Ղեկավարման տեսություն	6
6-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ15 1. Цель курса ·ձևավորել գաղափար գծային ղեկավարվող համակարգերի մասին, ծանոթացնել ղեկավարման խնդրի նախնական լուծման ուսումնասիրությանը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ղեկավարման և օպտիմալ ղեկավարման խնդիրների դրվածքները, 2. պարզաբանել ղեկավարման խնդիրը լուծող ֆունկցիայի ստացումը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կառուցել ղեկավարման խնդիրը լուծող ֆունկցիան, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. վերլուծելու առկա խնդիրները և առաջարկելու լուծման եղանակներ։ 3. Описание ·ձևավորել գաղափար գծային ղեկավարվող համակարգերի մասին, ծանոթացնել ղեկավարման խնդրի նախնական լուծման ուսումնասիրությանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Красовский Н.Н. Теория управления движением. М., Наука, 1968. Андреев Ю.Н. Управление конечномерными линейными объектами. М., Наука, 1976. Егоров А.И. Оптимальное управление линейными системами. Киев, 1988. Лутманов. Курс лекций по методам оптимизации. - Ижевск: НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика», 2001, 368 стр. Н. Н. Данилов, В. В. Мешечкин. Основы математической теории оптимальных процессов: учеб. пособие /. - Кемерово : Кузбассвузиздат, 2004. - 218 с. Лутманов, С.В. Линейные задачи оптимизации: учеб. пособие [Электронный ресурс] / Перм. ун.-т. Пермь, 2005. Ч.2. Оптимальное управление линейными динамическими объектами. - 195 с 7. Основная часть курса Գաղափար ղեկավարվող համակարգերի մասին։ Ղեկավարման և օպտիմալ ղեկավարման խնդիրների դրվածքներ։ Որակի հայտանիշի տրման ձևերը։ Գծային ղեկավարվող համակարգ: Գծային համակարգերի հատկությունները։ Կոշիի բանաձևը։ Շարժման ընդհանրացված հավա- սարում և ընդհանրացված ղեկավարում։ Ղեկավարման խնդրի լուծումը։ Հիպոթեզի ստուգումը։ Մոմենտների պրոբլեմի լուծումը: Ղեկավարվող համակարգի շարժումը որպես գծային գործողություն։ Գծային գործողության նորմա։ Օպտիմալ ղեկավարման խնդրի դրվածքը։ Ղեկավարման խնդրի բերումը մոմենտների պրոբլեմին։ Մոմենտների պրոբլեմը։ Մոմենտների պրոբլեմի լուծումը։ Մաքսիմումի սկզբունքը։ Մոմենտների պրոբլեմով ղեկավարման խնդրի լուծման դեպքեր։ Մոմենտների պրոբլեմով օպտիմալ ղեկավարման խնդրի լուծման ալգորիթմը։ Մինիմալ էներգիայով ղեկավարում։ Մինիմալ ուժով ղեկավարում։ Մինիմալ իմպուլսով ղեկավարում:
0108	Հոծ միջավայրի մեխանիկա-2	9
6-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 1ժամ գործնական, 1ժամ լաբորատոր աշխատանք, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ10 1. Цель курса Ներկայացնել հոծ միջավայրի մեխանիկայի հիմնադրույթները, ուսանողներին տալ կայուն գիտելիքներ հոծ միջավայրի մեխանիկայի արդի հիմնական հարցերի, հիդրոմեխանիկայի և միջավայրերում ալիքների տարածման բնագավառների մասին: Հնարավորություն տալ հասկանալու պինդ մարմինների և հեղուկ միջավայրի փոխազդեցության օրինաչափությունները և բացահայտել առանձնահատկությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. լիարժեք պատկերացնել հոծ միջավայրի կինեմատիկական և դինամիկական հասկացություններն ու առնչությունները, 2. բացատրել հեղուկների, գազերի և նրանցում շարժվող մարմինների փոխազդեցության օրինաչափությունները, 3. ըմբռնել հոծ միջավայրերում ալիքային շարժումների առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. հետազոտել պինդ մարմինների իդեալական և մածուցիկ հեղուկներով շրջհոսման խնդիրները, 5. հաշվարկելով հեղուկից մարմնին ազդող ուժերը՝ բացահայտել դիտարկվող խնդիրների առանձնահատկությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ուսումնասիրել տարբեր ֆիզիկական դաշտերի և դեֆորմացվող միջավայրերի փոխազդեցության խնդիրներ: 3. Описание Ներկայացնել հոծ միջավայրի մեխանիկայի հիմնադրույթները, ուսանողներին տալ կայուն գիտելիքներ հոծ միջավայրի մեխանիկայի արդի հիմնական հարցերի, հիդրոմեխանիկայի և միջավայրերում ալիքների տարածման բնագավառների մասին: Հնարավորություն տալ հասկանալու պինդ մարմինների և հեղուկ միջավայրի փոխազդեցության օրինաչափությունները և բացահայտել առանձնահատկությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասախոսություն, · գործնական պարապմունք, · լաբորատոր աշխատանք, ինքնուրույն հետազոտական աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ընթացիկ քննությունը և հետազոտական աշխատանքը գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Седов Л.И. Механика сплошной среды. В 2-х томах. Наука. М.1976. Жермен П. Курс механики сплошных сред. Общая теория. М: В.Ш.1983. Իլյուշին Ա.Ա., Լոմակին Վ.Ա., Շմակով Ա.Պ. Հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրներ և վարժություններ: ԵՊՀ Երևան. 1981. Механика сплошных сред в задачах. Том 1: Теория и задачи.М.: 1996. 396 с. Под ред. М. Э. Эглит Эглит М. Э. Лекции по механике сплошных сред. МГУ М.2008, 318 с. Новацкий В. Теория упругости. Мир., М.1975. Вильке В.Г. Теоретическая механика. М., 2003. Мейз Дж. Теория и задачи механики сплошных сред. Москва, Мир, 1974. Лойцянский Л.Г. Механика жидкости и газа. Москва, Наука. 1978. Բաբաջանյան Գ.Հ. Հեղուկների և գազերի մեխանիկա: Երևան, ԵՊՀ հրատ.: 2000: Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Гидродинамика. Москва, Наука. 1988. 7. Основная часть курса Շարժման հավասարումները: Կինետիկ էներգիան, զանգվածային և մակերևութային ուժերի աշխատանքը, էներգիայի ինտեգրալ: Թեորեմներ արագությունների շրջապտույտի և պոտենցիալ հոսանքների պահպանման մասին: Հելմհոլցի թեորեմները մրրիկների մասին: Հիդրոստատիկա, հավասարակշռությունը ծանրության ուժերի դաշտում: Բեռնուլիի ինտեգրալը և կիրառությունները: Պոտենցիալ հոսանք և Կոշի-Լագրանժի ինտեգրալ: Անսեղմելի հեղուկի պոտենցիալ շարժում: Սֆերայի շարժումը անսեղմելի հեղուկի անսահման ծավալում: Անսեղմելի մածուցիկ հեղուկի շարժումը խողովակներով: Պուազեյլի օրենքը: Դինամիկական խնդիրներ:Ալիքային հավասարումներ: Ալիքները հոծ միջավայրում: Ռիմանի ալիքներ: Անսեղմելի հեղուկի հարթ անմրրիկ շարժում: Կոմպլեքս պոտենցիալ: Շրջհոսման խնդիրներ: Հոսքի ճնշման ուժերի գլխավոր վեկտորն ու մոմենտը: Ժուկովսկու թեորեմը:
0108	Վարիացիոն հաշիվ և օպտիմիզացիայի մեթոդներ	6
5-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108 /Բ12 1. Цель курса Ուսանողների մոտ ձևավորել վարիացիոն հաշվի և օպտիմիզացիայի մեթոդների տեսական հիմունքների պատկերացում և մեխանիկայի տարբեր խնդիրներում դրանք կիրառելու ունակություն: Ծանոթացնել անշարժ և շարժական եզրերով տարբեր վարիացիոն խնդիրների դրվածքներին և լուծումներին, էքստրեմումի բավարար պայմաններին և վարիացիոն մեթոդներին օպտիմալ ղեկավարման խնդիրներում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել վարիացիոն հաշվի և օպտիմիզացիայի մեթոդների տեսական հիմունքները, անշարժ և շարժական եզրերով վարիացիոն խնդիրները, 2. ձևակերպել օպտիմիզացիայի մեթոդները, նրանց կիրառական նշանակությունը և վարիացիոն հաշվի խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ քայլերը: 3. ներկայացնել էքստրեմումի բավարար պայմանները և վարիացիոն մեթոդները օպտիմալ ղեկավարման խնդիրներում, 4. ներկայացնել մաքսիմումի և դինամիկ ծրագրավորման սկզբունքները և նրանց կապը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. կիրառել վարիացիոն հաշվի գործողությունները անշարժ և շարժական եզրերով տարբեր վարիացիոն խնդիրներում: 6. կիրառել վարիացիոն հաշվի և օպտիմիզացիայի մեթոդները մեխանիկայի վարիացիոն և օպտիմալ ղեկավարման խնդիրներ ուսումնասիրելիս, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. վերլուծել առկա վարիացիոն խնդիրները և առաջարկելու դրանց լուծման եղանակներ։ 3. Описание Ուսանողների մոտ ձևավորել վարիացիոն հաշվի և օպտիմիզացիայի մեթոդների տեսական հիմունքների պատկերացում և մեխանիկայի տարբեր խնդիրներում դրանք կիրառելու ունակություն: Ծանոթացնել անշարժ և շարժական եզրերով տարբեր վարիացիոն խնդիրների դրվածքներին և լուծումներին, էքստրեմումի բավարար պայմաններին և վարիացիոն մեթոդներին օպտիմալ ղեկավարման խնդիրներում: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Амосов А.А., Игнатьева Н.У., Перескоков А.В. Задачи по вариационному исчислению. М.: Изд-во МЭИ, 2007. 64 с. Ванько В.И., Ермошина О.В., Кувыркин Г.Н. Вариационное исчисление и оптимальное управление. М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2006. 488 с. Гельфанд И.М., Фомин С.В. Вариационное исчисление. М.: Физматгиз.1961. 228 с. Краснов М.Л., Макаренко Г.И., Киселев А.И. Вариационное исчисление. Задачи и упражнения. М.: Наука. 1973. 191 с. Эльсгольц Л.Э. Дифференциальные уравнения и вариационное исчисление. М.: Наука.1969. 424 с. Բարսեղյան Վ. Ռ. Վարիացոն հաշիվ: Խնդիրների լուծման ձեռնարկ: ԵՊՀ հրատ.: 2011, 146 էջ: Понтрягин Л.С. и др.. Математическая теория оптимальных процессов. М.: Физматлит, 1961, 391 с. Ройтенберг Я.Н. Автоматическое управление. М.: Наука, 1978, 552 с. Болтянский В.Г. Математические методы оптимального управления. М.: Наука, 1969, 408с 7. Основная часть курса Հիմնական հասկացություններ: Ֆունկցիոնալ, ֆունկցիոնալի վարիացիա և նրա հատկու- թյունները: Էքստրեմումի անհրաժեշտ պայմանը և վարիացիոն հաշվի հիմնական լեմաները: Անշարժ եզրերով վարիացիոն խնդիրներ: Վարիացիոն հաշվի պարզագույն խնդիրը, Էյլերի հավասարումը: Վարիացիոն հաշվի պարզագույն խնդրի ընդհանրացումները: Շարժական եզրերով վարիացիոն խնդիրներ: Պայմանական էքստրեմումի խնդիրների հիմնական տեսակները: Էքստրեմումի անհրաժեշտ պայմանը Լագրանժի և իզոպերեմետրիկ խնդիրներում: Մայերի և Բոլցի խնդիրները: Էքստրեմումի բավարար պայմանները: Լեժանդրի պայմանը, Յակոբիի պայմանը: Էքստրեմալների դաշտ: Վայերշտրասի ֆունկցիա: Թույլ և ուժեղ էքստրեմումներ: Վարիացիոն մեթոդների կիրառություններ: Համիլտոնի սկզբունքը: Լարի տատանման հավասարումը: Վարիացոն մեթոդները օպտիմալ ղեկավարման խնդիրներում: Բելմանի սկզբունքը: Մաքսիմումի սկզբունքը և օրինակներ:
0112	Կոմպլեքս անալիզ	3
5-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ19 1. Цель курса · Ուսանողներին ծանոթացնել անալիտիկ ֆունկցիաների տեսության հարցերին, բնութագրել անալիտիկության և հարմոնիկության գաղափարները: · Ներկայացնել ինտեգրալային թեորեմներն ու բանաձևերը, Թեյլորի և Լորանի շարքերը: Ներկայացնել մնացքների տեսության հիմնական սկզբունքները և նրանց կիրառությունները անալիզի և մեխանիկայի խնդիրներում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել անալիտիկ ֆունկցիաների հիմնական հատկությունները, 2. նկարագրել տարրական ֆունկցիաներով ծնված արտապատկերումները և նրանց կապը մեխանիկայի որոշ խնդիրների հետ, 3. դասակարգել անալիտիկ ֆունկցիաների եզակի կետերը և շարադրել մնացքների տեսությունը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. ստուգել կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների անալիտիկությունը և հաշվել ինտեգրալները, 5. կատարել տարրական կոնֆորմ արտապատկերումները, 6. ուսանողը կկարողանա օգտագործելել անալիտիկ ֆունկցիաների եզակի կետերը և մնացքների տեսությունը կիրառել անալիզի և մեխանիկայի խնդիրներ լուծելու համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. Описание · Ուսանողներին ծանոթացնել անալիտիկ ֆունկցիաների տեսության հարցերին, բնութագրել անալիտիկության և հարմոնիկության գաղափարները: · Ներկայացնել ինտեգրալային թեորեմներն ու բանաձևերը, Թեյլորի և Լորանի շարքերը: Ներկայացնել մնացքների տեսության հիմնական սկզբունքները և նրանց կիրառությունները անալիզի և մեխանիկայի խնդիրներում: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Ablomitz I.M., Fokas A.S., Complex Variables, 2013. Лаврентьев М.А. и Шабат Б.В., Методы теории функций комплексного анализа. М. 2002. Сидоров Ю.В., Федорюк М.В., Шабунин М.И., Лекции по теории функций комплексного переменного. М., 1989. 7. Основная часть курса · Անալիտիկ և հարմոնիկ ֆունկցիաները · Կոմպլեքս փոփոխականի տարրական ֆունկցիաները · Կոշիի ինտեգրալային թեորեմն ու բանաձևը և նրանց հետևանքները Մնացքների տեսությունը և կիրառությունները
0108	Առաձգական կիրառական տեսություն և նյութերի դիմադրություն	6
5-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2ժամ դասախոսություն, 2ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ11 1. Цель курса Ուսանողների մոտ ձևավորել ունակություն ինժեներական կառուցվածքների, մեքենաների տարրերի ամրության հաշվարկի, նախագծման խնդիրների հետազոտման ասպարեզում: Խորացնել ուսանողների գիտելիքները դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի բնագավառում կիրառական տեսանկյունից: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել առաձգական կառուցվածքային տարրերի ամրության խախտման պատճառները, որի տակ կհասկացվի կամ ֆիզիկական քայքայումը, կամ անթույլատրելի մեծ դեֆորմացիաների առաջացումը, 2. ներկայացնել բարդ լարվածային վիճակներում գտնվող կառուցվածքային տարրերում լարվածադեֆորմացիոն վիճակների բնութագրական առանձնահատկությունները, 3. մշակել և ներկայացնել կառուցվածքային տարրերի նախագծման և ամրության հաշվարկի մեթոդներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կատարել համակարգերի ամրության հաշվարկ ձգման-սեղմման պրակտիկ խնդիրներում, 5. կիրառել հաշվարկային մեթոդներ բարակապատ կառուցվածքային տարրերի ծռման, տատանումների կոնկրետ խնդիրներում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. խորացնել և ամրապնդել հիմնարար գիտելիքները դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի բնագավառում և ձեռքբերել կիրառական ունակություններ : 3. Описание Ուսանողների մոտ ձևավորել ունակություն ինժեներական կառուցվածքների, մեքենաների տարրերի ամրության հաշվարկի, նախագծման խնդիրների հետազոտման ասպարեզում: Խորացնել ուսանողների գիտելիքները դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի բնագավառում կիրառական տեսանկյունից: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություն, ·գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 4 միավոր առավելագույն արժեքով (20%), երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով,(40%) եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы Работнов Ю.Н. Сопротивление материалов. Москва, Физматлит. 1962. Феодосьев В.И. Сопротивление материалов. Москва, Наука. 1979. Феодосьев В.И. Избранные задачи и вопросы по сопротивлению материалов. Москва. Наука. 1973. Ստեպին Պ.Ա. Նյութերի դիմադրություն: Երևան. Լույս: 1978: Беляев Н.М. Сборник задач по сопротивлению материалов. Москва, Наука. 1968. Филин А.П. Прикладная механика твердого деформируемого тела. Том 1-3. Москва, Наука. 1978. 7. Основная часть курса Ձողերի ձգում-սեղմում, ամրության հաշվարկ: Ստատիկորեն անորոշելի համակարգեր: Լարումները հարվածի ժամանակ և առաձգական ալիքները ձողերում: Բարդ լարվածային վիճակ: Երկառանցք ձգում և Մորի շրջանային դիագրամ: Հարթ և տարածական լարվածային վիճակներ, գլխավոր լարումներ, մաքուր սահք: Սահքի գործնական հաշվարկներ: Պլաստիկության պայմաններ: Իներցիայի մոմենտներ: Ձողերի ոլորում և ծռում: Առաձգական դեֆորմացիայի պոտենցիալ էներգիա, ձևի փոփոխման էներգիա: Լարումները ծռման ժամանակ, ծռող մոմենտ և կտրող ուժ: Արտակենտրոն ձգում-սեղմում: Ճկվածքների որոշումը ձողերի ծռման խնդիրներում: Առաձգական հավասարակշռության կայունություն: Նյութերի դիմադրության ընդհանուր թեորեմներ: Հնարավոր տեղափոխությունների սկզբունք: Էներգիայի մինիմումի թեորեմ: Թեորեմներ գծային առաձգական համակարգերի համար: Ձողերի երկայնական և լայնական տատանումները: Սալերի ծռում և տատանումներ: Հարվածի և իմպուլսային բեռերը առաձգական համակարգի վրա:
0108	Հոծ միջավայրի մեխանիկա-1	9
5-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 1ժամ գործնական, 1ժամ լաբորատոր աշխատանք, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ05 1. Цель курса Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառվող խնդիրների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում։ Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի՝ դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի, առաձգականության տեսության, նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառվող խնդիրների մասին մասնագիտական պատկերացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել հոծ միջավայրի մեխանիկայի տեսական հիմունքները, 2. բացատրել գծային առաձգականության տեսության հիմնական դրույթները, 3. ձևակերպել առաձգականության տեսության պարզագույն խնդիրներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծելել հոծ միջավայրի մեխանիկայի և նրա կիրառությունների վերաբերյալ տեսական խնդիրներ, 5. կիրառել հոծ միջավայրի մեխանիկայի դրույթները մեխանիկայի վերաբերյալ տեսական և պրակտիկ խնդիրներում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ուսումնասիրել տարբեր ֆիզիկական դաշտերի և դեֆորմացվող միջավայրերի փոխազդեցության խնդիրներ: 3. Описание Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառվող խնդիրների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում։ Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի՝ դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի, առաձգականության տեսության, նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառվող խնդիրների մասին մասնագիտական պատկերացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասախոսություն, · գործնական պարապմունք, · լաբորատոր աշխատանք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%)։ 6. Список основной литературы Седов Л.И. Механика сплошной среды. В 2-х томах. Наука. М.1976. Ильюшин А.А. Механика сплошной среды. МГУ М.1978. Սարգսյան Վ.Ս. Հոծ միջավայրի մեխանիկա, Մաս 1 / ԵՊՀ: 1984. - 252 էջ. Իլյուշին Ա.Ա., Լոմակին Վ.Ա., Շմակով Ա.Պ. Հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրներ և վարժություններ: ԵՊՀ Երևան. 1981. Мейз Дж. Теория и задачи механики сплошных сред. Изд.Мир, М.1974. Зозуля В.В., Мартыненко А.В., Лукин А.Н. Механика сплошной среды. Харьков: Изд-во Нац. УВД,2003,600с. Вильке В.Г. Теоретическая механика. М., 2003. Новацкий В.Теория упругости. Мир., М.1975 Механика сплошных сред в задачах. Том 1: Теория и задачи.М.: 1996. 396 с. Под ред. М. Э. Эглит Эглит М. Э. Лекции по механике сплошных сред. МГУ М.2008, 318 с. Жермен П. Курс механики сплошных сред. Общая теория. М: В.Ш.1983. 7. Основная часть курса Հոծ միջավայրի կինեմատիկա: Լարումների և դեֆորմացիաների թենզորներ: Հոծ միջավայրի դինամիկա: Լարվածային և դեֆորմացիոն վիճակների կապը: Առաձգականության տեսության խնդրի դրվածքը և հիմնական հավասարումների լրիվ համակարգը: Ընդհանուր թեորեմները և վարիացիոն սկզբունքները: Առաձգականության տեսության պարզագույն խնդիրներ: Ձողերի ոլորում և ծռում: Առաձգականության տեսության հարթ խնդիր:
0108	Տեսական մեխանիկա-4	6
5–րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 1ժամ գործնական, 1ժամ լաբորատոր աշխատանք, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ09 1. Цель курса · ծանոթացնել ուսանողներին նյութական կետերի համակարգի շարժման հավասարումների և բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել ստացած մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, տալ ուսանողներին գաղափարներ անալիտիկ մեխանիկայի բնագավառից: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել անհրաժեշտ տեսական գիտելիք նյութական կետերի համակարգի շարժման հավասարումների և բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի վերաբերյալ, մոդելավորել դրանց վերաբերող խնդիրներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. օգտագործել համապատասխան գիտելիքները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, 3. կատարել նյութական կետերի համակարգի շարժման հավասարումների և բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի վերաբերյալ տեսական և կիրառական ուսումնասիրություններ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. ընդհանրացնելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները՝ ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները: 3. Описание · ծանոթացնել ուսանողներին նյութական կետերի համակարգի շարժման հավասարումների և բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել ստացած մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, տալ ուսանողներին գաղափարներ անալիտիկ մեխանիկայի բնագավառից: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք, լաբորատոր աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ընթացիկ քննությունը և հետազոտական աշխատանքը գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Томилов Е.Д., Теоретическая механика. -М.: Наука, 1966, ч.1. Бухгольц Н.Н. Основной курс теоретической механики. М.: Наука, 1972, ч. 1,2. Гантмахер Ф.Р., Курс аналитической механики. 3-е изд. М.: Физматлит, 2005. 264 с. Մ.Ս. Գաբրիելյան, Է.Մ.Մանուկյան .Տեսական մեխանիկայի դասընթաց Երևան,ԵՊՀ հրատ., 2001, 534 էջ Ի.Վ. Մեշչերսկի; Թարգմ.՝ Գ. Բաբաջանյան, Կ. Շահբազյան; Տեսական մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու: Ուսումնական ձեռնարկ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար / ԵՊՀ 1990։ Մանուկյան Մ.Մ., Սարգսյան Վ.Ս., Գաբրիելյան Մ.Ս.։ Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 1,2 և 3։ Երևան, 1972, 1974: Մանուկյան Մ.Մ., Սարգսյան Վ.Ս., Գաբրիելյան Մ.Ս., Մինասյան Մ.Մ.։ Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 4։ Երևան, 2001: олозов М.Н., Клёван Р.А. Теоретическая механика с системой Mathematica. Минск, 2006 БГУ ь М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в примерах и задачах. Том 1, Том 2, Том 3. М.: Наука, 1966,1967,1973. 7. Основная часть курса Մեխանիկական համակարգի դինամիկա,Դալամբեր-Լագրանժի սկզբունքը և մեխանիկայի ունիվերսալ հավասարումը: Մեխանիկական համակարգի շարժման (Լագրանժի 1-ին և 2-րդ սեռի) հավասարումները: Բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկա: Բացարձակ պինդ մարմնի համընթաց և հարթ զուգահեռական շարժումները, պտույտն անշարժ կետի և առանցքի շուրջը: Էյլերի կինեմատիկական հավասարումները: Էյլերի դինամիկական հավասարումները: Ծանր պինդ մարմնի պտույտը անշարժ կետի շուրջը (ընդհանուր դրվածքը):
0108	Ծրագրավորման արդի տեխնոլոգիաներ	3
4-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ գործնական, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ09 1. Цель курса Ուսանողներին սովորեցնել ծրագրավորման արդի տեխնոլոգիաներ, Python ծրագրավորման լեզուն: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել Python-ի աջակցումը ծրագրավորման մի քանի նմուշներին, այդ թվում՝ կառուցվածքային, օբյեկտային, ֆունկցիոնալ, իմպերատիվ և ասպեկտային կողմնորոշմամբ, 2. ներկայացնել հիմնական կառուցվածքային գծերը՝ դինամիկ տիպավորումը, հիշողության ավտոմատ կառավարումը, լրիվ ինքնադիտողությունը, բացառությունների վերամշակման մեխանիզմըը և բարձր մակարդակի տվյալների կառուցվածքը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել Python լեզվուն, 4. օգտագործել ֆունկցիաները, դասերը, որոնք կարող են միավորվել մոդուլներում, որոնք էլ, իրենց հերթին, փաթեթներում, 5. ստեղծել տվյալների բազա, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. կատարել աշխատանք Python միջավայրում, 7. ընդհանրացնել, ինչպես տեսական, այնպես էլ կիրառական գիտելիքները ռեալ օրինակներում: 3. Описание Ուսանողներին սովորեցնել ծրագրավորման արդի տեխնոլոգիաներ, Python ծրագրավորման լեզուն: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%), ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցություն՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%)։ 6. Список основной литературы David Beazley, Guido Van Rossum., Python: Essential Reference, «New Riders Publishing», 1999 ։ Martin C. Brown. Python։ The Complete Reference. McGraw-Hill Professional Publishing, 2010 Wesley J. Chun. Core Python Programming. Prentice Hall PTR, 2000 Alan Gauld. Learn to Program Using Python։ A Tutorial for Hobbyists, Self-Starters, and Those Who 5. Want to Learn the Art of Programming. Addison-Wesley Professional, 2001 John E. Grayson. Python and Tkinter Programming. Manning Publications Company, 2007 Rashi Gupta. Making use of Python. Wiley, 2002 Mark Hammond, Andy Robinson. Python Programming on Win32. O’Reilly, 2009. 7. Основная часть курса Python-ը որպես ծրագրավորման լեզու, նրա առավելությունները և թերությունները համեմատած ծրագրավորման այլ լեզուների։ Python-ի օպերատորները: Տվյալների մուտքագրում և արտածում: Փոփոխականներ, ցուցակ (List) , հավաքածու (Tuple) , բառարան (Dictionary), ցիկլի օպերատորներ, պայմանական հայտարարություն: Ֆունկցիաներ, գլոբալ և լոկալ փոփոխականները ֆունկցիայոմ: Գրադարաններ` Pillow, Math, NumPy, PyGame, Django, OpenCV Numpy Լoop-երի տեսակները և գործածության եղանակները Python միջավայրում։ NumPy փաթեթի գործիքակազմի կիրառությունը բազմաչափ տվյալների հետ աշխատանքի ժամանակ: NumPy փաթեթում տվյալների կառուցվածները։ NumPy փաթեթում մեթոդների և ֆունկցիաների դերը, առանձնահատկությունները և կիրառությունը։ Pandas փաթեթի կիրառությունը տվյալների՝ Python միջավայր ներմուծելու, տվյալների մշակման և վերլուծության ժամանակ։ NumPy փաթեթում տվյալների կառուցվածքները։ Dataframe-ը՝ որպես բազմաչափ տվյալների ներկայացման հիմնական կառուցվածք։ Տվյալների ագրեգացում և նկարագրական վիճակագրական վերլուծություն Pandas փաթեթի գործիքակազմի կիրառությամբ։ Տվյալների վիզուալիզացիա Python միջավայրում։ Միաչափ և բազմաչափ վիճակագրական տվյալների (քանակական և որակական) համար գծապատկերների կառուցում մի շարք փաթեթների կիրառմամբ՝ Matplotlib, Pandas, Seaborn, ggplot, Plotly։ Ժամանակային շարքերի վիզուալիզացիա։
0108	Տեսական մեխանիկա-3	6
4–րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ06 1. Цель курса · ծանոթացնել ուսանողներին նյութական կետի հարաբերական շարժման դինամիկայի, ռելյատվիստիկ մեխանիկայի հիմունքների ու նյութական կետերի համակարգի դինամիկայի հիմնական թեորեմների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել ստացած մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, տալ ուսանողներին գաղափարներ տեսական մեխանիկայի վերը նշված բաժիններից: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել անհրաժեշտ տեսական գիտելիք նյութական կետի հարաբերական շարժման դինամիկայի, ռելյատիվիստիկ մեխանիկայի հիմունքները և նյութական կետերի համակարգի դինամիկայի հիմնական թեորեմները, 2. ձևակերպել դրանց վերաբերյալ խնդիրներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. օգտագործել համապատասխան գիտելիքները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, 4. կատարել նյութական կետի հարաբերական շարժման դինամիկայի, ռելյատիվիստիկ մեխանիկայի հիմունքների և նյութական կետերի համակարգի դինամիկայի վերաբերյալ տեսական և կիրառական ուսումնասիրություններ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները, ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները: 3. Описание · ծանոթացնել ուսանողներին նյութական կետի հարաբերական շարժման դինամիկայի, ռելյատվիստիկ մեխանիկայի հիմունքների ու նյութական կետերի համակարգի դինամիկայի հիմնական թեորեմների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել ստացած մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, տալ ուսանողներին գաղափարներ տեսական մեխանիկայի վերը նշված բաժիններից: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 4 միավոր առավելագույն արժեքով (20%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы Томилов Е.Д. Теоретическая механика. Часть 1, часть 2. Курс лекций. Томск, изд. ТГУ, 1966,1970. Бухгольц Н.Н. Основной курс теоретической механики, В 2-х ч. Москва, Наука, 1972. Մ.Ս. Գաբրիելյան, Է.Մ. Մանուկյան Տեսական մեխանիկայի դասընթաց Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2001, 534 էջ Ի.Վ. Մեշչերսկի; Թարգմ.՝ Գ. Բաբաջանյան, Կ. Շահբազյան; Տեսական մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու: Ուսումնական ձեռնարկ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար / ԵՊՀ 1990թ. Մանուկյան Մ. Մ., Սարգսյան Վ. Ս., Գաբրիելյան Մ. Ս.։ Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 1,2 և 3։ Երևան, 1972, 1974: Մանուկյան Մ.Մ., Սարգսյան Վ.Ս., Գաբրիելյան Մ.Ս., Մինասյան Մ.Մ. Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 4։ Երևան, 2001թ. Полозов М.Н., Клёван Р.А. Теоретическая механика с системой Mathematica. Минск, 2006 БГУ Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в примерах и задачах. Том 1, Том 2, Том 3. М.: Наука, 1966,1967,1973. 7. Основная часть курса Նյութական կետի հարաբերական շարժման հավասարակշռությունը: Ռելյատիվիստիկ մեխանիկայի հիմունքները: Նյութական կետերի համակարգի հիմնական հասկացությունները և կապերը: Անալիտիկ ստատիկա: Նյութական կետերի համակարգի դինամիկայի հիմնական թեորեմները:
0112	Մաթեմատիկական անալիզ-1	9
1-ին կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 6 ժամ 3 ժամ դասախոսություն, 3 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ01 1. Цель курса ներկայացնել մաթեմատիկական անալիզ առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) բազմությունների տեսության տարրերը, բ) իրական թվերի բազմության կառուցումը, գ) հաջորդականության սահմանի գաղափարը և նրա հետ կապված հիմնական հարցերը, դ) ֆունկցիայի սահմանը, ֆունկցիայի անընդհատությունը և հիմնական հատկությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել հաջորդականության սահմանի գաղափարն ու հատկությունները, 2. ձևակերպել ֆունկցիայի սահմանի և անընդհատության հատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել մաթեմատիկական անալիզի սկզբնական կիրառական մեթոդները, 4. հաշվել հաջորդականությունների սահմանը, հետազոտել ֆունկցիայի անընդհատությունը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. մոդելավորել և լուծել խնդիրներ: 3. Описание ներկայացնել մաթեմատիկական անալիզ առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) բազմությունների տեսության տարրերը, բ) իրական թվերի բազմության կառուցումը, գ) հաջորդականության սահմանի գաղափարը և նրա հետ կապված հիմնական հարցերը, դ) ֆունկցիայի սահմանը, ֆունկցիայի անընդհատությունը և հիմնական հատկությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. գործնական պարապմունք, 3. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ գրավոր քննություն՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ինքնուրույն գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%)։ 6. Список основной литературы Վ. Մուսոյան, Մաթեմատիկական անալիզ, Մաս 1,2, Երևան, 2009, 2012, Գ.Գ.Գևորգյան և ուրիշներ Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք, ԵՊՀ, Մաս1,2, 2014 Г.М. Фихтенгольц Курс дифференциального и интегрального исчисления, , М., Наука, том 1,2,3, 1970. 7. Основная часть курса · Բազմություններ, գործողություններ բազմությունների հետ: Իրական թվերի բազմություն: · Հաջորդականություններ, տրման եղանակները, հատկությունները, հաջորդականության սահման։ Ֆունկցիա, ֆունկցիայի սահմանը, ֆունկցիայի անընդհատությունը և հիմնական հատկությունները:
0112	Դիֆերենցիալ հավասարումներ	6
4-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ12 1. Цель курса ծանոթացնել ուսանողին դիֆերենցիալ հավասարումների խնդիրներին, խնդիրների դրվածքներին, հավասարումների լուծումների հատկություններին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել գոյության և միակության թեորեմները, 2. պարզել հավասարակշռության դիրքի կայունության հարցը, 3. դասակարգել մաթեմատիկական ֆիզիկայի հավասարումներն ու խնդիրները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. լուծել պարզագույն դիֆերենցիալ հավասարումներ, 5. հաշվել եզրային խնդիրների սեփական արժեքները և սեփական ֆունկցիաները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. մոդելավորել և լուծել ֆիզիկական խնդիրներ մաթեմատիկական մեթոդներով։ 3. Описание ծանոթացնել ուսանողին դիֆերենցիալ հավասարումների խնդիրներին, խնդիրների դրվածքներին, հավասարումների լուծումների հատկություններին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն 2. գործնական պարապմունքներ 3. ինքնությույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունը գրավոր է՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով(15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով(45%): 6. Список основной литературы Ղազարյան Հ.Գ. Հովհաննիսյան Ա.Հ.,Հարությունյան Տ.Ն, Կարապետյան Գ.Ա. Սովորական դիֆերենցիալ հավասարումներ, Երևան, 2002 Понтрягин Л.С., Обыкновенные дифференциальные уравнения М., Наука, 1982 Бибиков Ю. Н., Курс обыкновенных дифференциальных уравнений, Высшая школа, 1991 Ղազարյան Հ.Գ., Հովհաննիսյան Ա.Հ, Մամիկոնյան Ֆ.Հ., Կարապետյան Գ.Ա., Սովորական դիֆերենցիալ հավասարումներ (խնդրագիրք), Երևան, 1989 Филиппов А.Ф., Сборник задач по дифференциальным уравнениям, М., Наука, 2000 Тихонов А.Н.Самарский А.А., Уравнения математической физики, М., Наука, МГУ , 2004 Владимиров В.С. , Жаринов В.В., Уравнения математической физики, М., Физматлит, 2004 7. Основная часть курса Կոշու խնդրի լուծման գոյության և միակության մասին թեորեմներ դիֆերենցիալ հավասարումների նորմալ համակարգի համար։ Բացահայտ լուծվող դիֆերենցիալ հավասարումներ։ Գծային դիֆերենցիալ հավասարումներ և համակարգեր:Համասեռ հավասարումների հիմնարար համակարգի գոյությունը և հատկությունները: Եզրային խնդիրներ: Գծային անհամասեռ եզրային խնդրի լուծումը համապատասխան համասեռ խնդրի հիմնարար համակարգի միջոցով: Գրինի ֆունկցիա։ Կոշու խնդրի լուծման կախվածությունը պարամետրերից, սկզբնական պայմաններից և հավասարման աջ մասից։ Դինամիկ(ինքնավար) համակարգեր:Կայունություն: Լյապունովի թեորեմը կայունության մասին: Մասնական ածանցյալներով դիֆերենցիալ հավասարումներ, առաջին ինտեգրալներ: Երկրորդ կարգի հավասարումներ և մաթեմատիկական ֆիզիկայի խնդիրների դասակարգումը:
0104	Դիֆերենցիալ երկրաչափություն և թենզորական անալիզի տարրեր	3
3-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0104/Բ15 1. Цель курса ներկայացնել դիֆերենցիալ երկրաչափություն և թենզորական անալիզի տարրեր առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներմուծել կորերի տեսության հիմնական գաղափարները` շոշափող, կորություն, ոլորում , մակերևույթների առաջին և երկրորդ քառակուսային ձևերի միջոցով տալ մակերևույթների տեսության կարևոր գաղափարները, բ) լուսաբանել մակերևույթների ներքին երկրաչափությունը, ներմուծել թենզոր, ծանոթացնել թենզորական անալիզի տարրերին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանելու կորի շոշափող և նորմալ, կորի կորություն և ոլորում, 2. սահմանելու մակերևույթների ասիմպտոտական գծեր, կորության գծեր, լրիվ կորության միջոցով դասակարգելու հաստատուն կորության մակերևույթները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. գտնելու շոշափողի և նորմալի հավասարումները կորի տրման տարբեր եղանակների դեպքում, մակերևույթի գլխավոր ուղղությունները, ասիմպտոտական գծերը, լրիվ և միջին կորությունները, 4. գտնելու մակերևույթների գեոդեզիկ գծերը, կատարել գործողություններ թենզորների հետ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. վերլուծելու առարկայի խնդիրները և առաջարկել դրանք ընդհանրացնել բազմաչափ տարածություններում 3. Описание ներկայացնել դիֆերենցիալ երկրաչափություն և թենզորական անալիզի տարրեր առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներմուծել կորերի տեսության հիմնական գաղափարները` շոշափող, կորություն, ոլորում , մակերևույթների առաջին և երկրորդ քառակուսային ձևերի միջոցով տալ մակերևույթների տեսության կարևոր գաղափարները, բ) լուսաբանել մակերևույթների ներքին երկրաչափությունը, ներմուծել թենզոր, ծանոթացնել թենզորական անալիզի տարրերին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություններ, 2. ինքնուրույն աշխատանք, 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Погорелов А.В. Дифференциальная геометрия. М., Наука, 1969. Позняк Э.Г., Шикин Е.В. Дифференциальная геометрия. М.УРСС,2003. Рашевский П.К. Курс дифференциальной геометрин. М.УРСС, 2014. Мищенко А.С., Фоменко А.Т. Краткий курс дифференциальной геометрии и топологии. М., УРСС, 2016. Постников М.М. Лекции по геометрии: Дифференциальная геометрия. M.УРСС, 2017. Кованцов Н.И. и др. Дифференциальная геометрия, топология, тензорный анализ. Сборник задач. Киев, Вища школа, 1982. 7. Основная часть курса 1. Կորերի տեսություն 2. Մակերևույթների տեսություն 3. Մակերևույթների ներքին երկրաչափություն 4. Թենզորական անալիզի տարրեր:
0108	Օրիենտացված ծրագրավորման լեզուներ C#	3
3-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ գործնական, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ07 1. Цель курса Ուսանողներին սովորեցնել ծրագրավորման արդի տեխնոլոգիաներ, աշխատել Matematika 4 փաթեթի հետ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել C++ լեզվում պրոցեդուրային ծրագրավորումը, ծրագրավորումը օբյեկտների հետ, օբյեկտաօրիենտացված ծրագրավորման հիմունքները, 2. ներկայացնել COM-ծրագրավորման տարրեր MFC-ի օգտագործմամբ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել Matematika 4 փաթեթը: 4. օգտագործել ֆայլերը, տվյալների դինամիկ ստրուկտուրաները, կապակցված ցուցակների հերթերը, ստեկերը և ծառերը, 5. ստեղծել տվյալների բազա, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. կատարել աշխատանք Virtual C++ Microsoft Foundation Classes գրադարանի ֆայլերի հետ, 7. ընդհանրացնել Visual C++ միջավայրի ինչպես տեսական, այնպես էլ կիրառական գիտելիքները ռեալ օրինակներում: 3. Описание Ուսանողներին սովորեցնել ծրագրավորման արդի տեխնոլոգիաներ, աշխատել Matematika 4 փաթեթի հետ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%), ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցություն՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%)։ 6. Список основной литературы Jesse Liberty Programming C#, 4th Edition Building .NET Applications with C#. 2009. Rob Miles C# Programming, 2003. David Bolton C# For Beginners, 2006. Throelsen C# .NET_2005, 2005. 7. Основная часть курса C# ծրագրավորման լեզվի քերականական առանձնահատկություններ: Լեզվի ստանդարտ տիպերը, կառուցվածքը: Այլ տիպեր: Ֆունկցիաներ, զանգվածներ, նշիչներ: Դասեր ու ստրուկտուրաներ, աբստրակտ կլասներ, հրահանգների բեռնավորում, ժառանգություն, վիրտուալ ֆունկցիաներ, պոլիմորֆիզմ: Շաբլոն (դասի և ֆունկցիայի), օբյեկտ-կողմնորոշված ծրագրավորման սկզբունքներ՝ ինկապսուլացիա, ժառանգում, պոլիմորֆիզմ և աբստրակցիա, ինտերֆեյս, ինտերֆեյսների ժառանգություն, թվարկում, բացառություններ,դելեգատներ,իրադարձոություններ,ArrayList,Hashtable,SortedListQueue,Stack կոլեկցիայի ստանդարտ կլասներ ծանոթանում .NET միջավայրում ծրագրավորման առանձնահատկություններին, հերթերի տեսություն, բազմահոսքային և զուգահեռ ծրագրավորման մեթոդները, դելեգատների և լյամբդա արտահայտությունների կիրառումը, ռեֆլեքսիան, LINQ -ը և մի շարք այլ խորքային առանձնահատկություններ, որոնք բնորոշ են C# ծրագրավորման լեզվին և .NET միջավայրին:
0108	Տեսական մեխանիկա-2	9
3-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ03 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել մեխանիկական համակարգի վրա ազդող ուժերի հավասարակշռության վերաբերյալ և նյութական կետերի վրա ազդող ուժերից կախված շարժման օրենքների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել տեսական մեխանիկայի ստատիկա և կետի դինամիկա բաժինների տեսական հիմունքները, 2. ներկայացնել կամայական ուժահամակարգի և կետի դինամիկայի վերաբերյալ տեսական և կիրառական ուսումնասիրություններ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել գիտելիքները ստատիկայի և կետի դինամիկայի հետ կապված խնդիրներում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. վերլուծել առկա խնդիրները և առաջարկելւ դրանց լուծման եղանակներ։ 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել մեխանիկական համակարգի վրա ազդող ուժերի հավասարակշռության վերաբերյալ և նյութական կետերի վրա ազդող ուժերից կախված շարժման օրենքների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասախոսություն, · գործնական պարապմունք ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույն 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 4 միավոր առավելագույն արժեքով (20%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы Томилов Е.Д. Теоретическая механика. Часть 1, часть 2. Курс лекций. Томск, изд. ТГУ, 1966,1970. Бухгольц Н.Н. Основной курс теоретической механики, В 2-х ч. Москва, Наука, 1972. Полозов М.Н., Клёван Р.А. Теоретическая механика с системой Mathematica. Минск, 2006 БГУ Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в примерах и задачах. Том 1, Том 2, Том 3. М.: Наука, 1966,1967,1973. Մ. Ս. Գաբրիելյան, Է. Մ. Մանուկյան.Տեսական մեխանիկայի դասընթաց։ Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2001, 534 էջ Ի.Վ. Մեշչերսկի, Թարգմ.՝ Գ. Բաբաջանյան, Կ. Շահբազյան, Տեսական մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու: Ուսումնական ձեռնարկ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար / ԵՊՀ 1990թ. Մանուկյան Մ. Մ., Սարգսյան Վ. Ս., Գաբրիելյան Մ. Ս. Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 1, 2 և 3։ Երևան, 1972, 1974թ.թ. Մանուկյան Մ. Մ., Սարգսյան Վ. Ս., Գաբրիելյան Մ. Ս. Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 4։ Երևան, 2001թ. 7. Основная часть курса Ստատիկայի աքսիոմները և կամայական ուժահամակարգի ուսումնասիրությունը: Ծանրության կենտրոն և զանգվածների կենտրոն: Նյութական կետի շարժման դիֆերենցիալ հավասարումները և դինամիկայի խնդիրները: Կետի դինամիկայի հիմնական թեորեմները: Կետի ուղղագիծ և կորագիծ շարժումներ, տիեզերական ձգողական դաշտում կետի շարժումը: Կետի տատանողական շարժումը: Ոչ ազատ նյութական կետի շարժումը:
0112	Մաթեմատիկական անալիզ-3	9
3-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 6 ժամ 3 ժամ դասախոսություն, 3 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ10 1. Цель курса ·ներկայացնել մաթեմատիկական անալիզի տարրերը Rn -ում, ·ծանոթացնել որոշյալ ինտեգրալին և նրա կիրառություններին բազմաչափ դեպքում, ներկայացնել դրական թվային շարքերի հիմնական հատկությունները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բնութագրելու դիֆերենցիալ հաշվի տարրերը բազմաչափ դեպքում, 2. ներկայացնելու որոշյալ ինտեգրալի հիմնական հատկությունները բազմաչափ դեպքում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. հաշվելու ինտեգրալներ և ածանցյալներ, 4. կիրառելու ինտեգրալը մակերես, ծավալ հաշվելու համար, 5. հետազոտելու մի քանի փոփոխականի ֆունկցիաները, 6. հաշվելու շարքերի գումարներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.մոդելավորելու և լուծելու էքստրեմումի խնդիրներ ածանցյալի օգնությամբ։ 3. Описание ·ներկայացնել մաթեմատիկական անալիզի տարրերը Rn -ում, ·ծանոթացնել որոշյալ ինտեգրալին և նրա կիրառություններին բազմաչափ դեպքում, ներկայացնել դրական թվային շարքերի հիմնական հատկությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ գրավոր քննություն՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ինքնուրույն գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%)։ 6. Список основной литературы Վ. Խ. Մուսոյան, Մաթեմատիկական անալիզ, I-II մասեր, Г. М. Фихтенгольц, Курс дифференциального и интегрального исчисления, том ІІ, ІІІ. Գ.Գ. Գևորգյան և ուրիշներ - Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք, II մաս։ 7. Основная часть курса Մի քանի փոփոխականի ֆունկցիայի սահմանը և անընդհատությունը։ Մի քանի փոփոխականի ֆունկցիայի ածանցյալ, հատկությունները, էքստրեմումները։ Բազմաչափ ինտեգրալ։ Թվային շարքերի հատկությունները։
0108	Տեսական մեխանիկա-1	6
2-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ02 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել տարբեր համակարգերում նյութական կետի և բացարձակ պինդ մարմնի մեխանիկական շարժման, արագության և արագացման նկարագրման եղանակների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել կետի և բացարձակ պինդ մարմնի կինեմատիկայի հիմնադրույթները, 2. ներկայացնել նյութական կետի, բացարձակ պինդ մարմնի, նրանց բարդ շարժման կինեմատիկայի վերաբերյալ տեսական և կիրառական ուսումնասիրություններ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել գիտելիքները նյութական կետի և բացարձակ պինդ մարմնի շարժման հետ կապված խնդիրներ դիտարկելիս, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. վերլուծել առկա խնդիրները և առաջարկել դրանց լուծման եղանակներ։ 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել տարբեր համակարգերում նյութական կետի և բացարձակ պինդ մարմնի մեխանիկական շարժման, արագության և արագացման նկարագրման եղանակների մասին պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения · դասախոսություն, · գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), մասնակցությունը՝ 1 միավոր առավելագույն արժեքով (5%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы Томилов Е.Д. Теоретическая механика. Часть 1, часть 2. Курс лекций. Томск, изд. ТГУ, 1966,1970. Бухгольц Н.Н. Основной курс теоретической механики, В 2-х ч. Москва, Наука, 1972. Полозов М.Н., Клёван Р.А. Теоретическая механика с системой Mathematica. Минск, 2006 БГУ Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в примерах и задачах. Том 1, Том 2, Том 3. М.: Наука, 1966,1967,1973. Մ.Ս. Գաբրիելյան, Է.Մ. Մանուկյան.Տեսական մեխանիկայի դասընթաց։ Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2001, 534 էջ Ի.Վ. Մեշչերսկի; Թարգմ.՝ Գ. Բաբաջանյան, Կ. Շահբազյան Տեսական մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու: Ուսումնական ձեռնարկ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար / ԵՊՀ 1990թ. Մանուկյան Մ.Մ., Սարգսյան Վ.Ս., Գաբրիելյան Մ.Ս. Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 1,2 և 3։ Երևան, 1972, 1974թ.թ. Մանուկյան Մ.Մ., Սարգսյան Վ Ս., Գաբրիելյան Մ.Ս., Մինասյան Մ.Մ. Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 4։ Երևան, 2001թ. 7. Основная часть курса Կետի հետագիծը և շարժման հավասարումները: Կետի արագությունը: Կետի արագացումը: Բացարձակ պինդ մարմնի կինեմատիկա: Կետի բարդ շարժում: Պինդ մարմնի բարդ շարժումը:
0112	Մաթեմատիկական անալիզ-2	9
2-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 6 ժամ 3 ժամ դասախոսություն, 3 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0112/Բ07 1. Цель курса · ներկայացնել դիֆերենցիալ հաշվի հիմունքները, · ներկայացնել ինտեգրալ հաշվի հիմունքները, ծանոթացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի հիմնական կիրառություններին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել դիֆերենցիալ հաշվի հիմնական թեորեմները,ձևակերպել դիֆերենցիալ հաշվի հիմնական թեորեմները, 2. ներկայացնել անորոշ և որոշյալ ինտեգրալների հիմնական հատկությունները, 3. օգտագործել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվը կիրառական խնդիրներ լուծելու համար, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. հաշվել ածանցյալ և դիֆերենցիալ, 5. հաշվել անորոշ և որոշյալ ինտեգրալներ, 6. հետազոտել ֆունկցիաներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. մոդելավորել և լուծել խնդիրներ ածանցյալի և ինտեգրալի օգնությամբ։ 3. Описание · ներկայացնել դիֆերենցիալ հաշվի հիմունքները, · ներկայացնել ինտեգրալ հաշվի հիմունքները, ծանոթացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի հիմնական կիրառություններին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ գրավոր քննություն՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ինքնուրույն գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%)։ 6. Список основной литературы Վ. Մուսոյան Մաթեմատիկական անալիզ, Մաս 1,2, Երևան, 2009, 2012, Գ.Գ. Գևորգյան և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք, Երևան, ԵՊՀ, Մաս 1,2, 2014 Г.М.Фихтенгольц Курс дифференциального и интегрального исчисления. М., Наука,Т.1,2,3 1970. 7. Основная часть курса Ածանցյալի գաղափարը և հատկությունները, դիֆերենցիալ հաշվի հիմնական թեորեմները, ֆունկցիայի հետազոտումը ածանցյալի միջոցով, անորոշ ինտեգրալ, որոշյալ ինտեգրալ, անիսկական ինտեգրալ։
0104	Հանրահաշիվ-2	6
2-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0104/Բ06 1. Цель курса ներկայացնել հանրահաշիվ-2 առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներկայացնել գծային տարածության գաղափարը, ծանոթացնել վեկտորների համակարգի գծային անկախության, ռանգի, գծային տարածության հենքի, չափողականության գաղափարներին, բ) ծանոթացնել գծային արտապատկերման գաղափարին, ներմուծել գծային արտապատկերման և գծային ձևափոխության մատրիցի գաղափարը, գ) ներկայացնել գծային ձևափոխության սեփական վեկտորի, սեփական արժեքի գաղափարները, կիրառությունները, դ) ներկայացնել երկգծային և քառակուսային ձևերի հիմանական հատկությունները, տեսակները, դասակարգման հայտանիշները, կանոնական տեսքի բերելու ալգորիթմները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու գծային տարածության գաղափարը, հատկությունները, լուսաբանելու վեկտորների գծային անկախության, հենքի, չափողականության գաղափարները, 2. ներկայացնելու գծային արտապատկերման հասկացությունը, հիմնական հատկությունները, դրա մատրիցի, միջուկի և պատկերի գաղափարը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. հաշվելու վեկտորների համակարգի, մատրիցի ռանգը, տարածության չափողականությունը 4. հաշվելու գծային արտապատկերման միջուկի և պատկերի չափողականությունը, գտնելու համասեռ գծային հավասարումների համակարգի ֆունդամենտալ լուծումները, 5. կիրառելու Գրամ-Շմիդտի օրթոգոնալացման ալգորիթմը, հաշվելու մատրիցի սեփական արժեքներն ու սեփական վեկտորները, կիրառել Յակոբիի, Սիլվեստրի հայտանիշները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. մոդելավորելու մասնագիտության խնդիրները հանրահաշվի մեթոդներով։ 3. Описание ներկայացնել հանրահաշիվ-2 առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներկայացնել գծային տարածության գաղափարը, ծանոթացնել վեկտորների համակարգի գծային անկախության, ռանգի, գծային տարածության հենքի, չափողականության գաղափարներին, բ) ծանոթացնել գծային արտապատկերման գաղափարին, ներմուծել գծային արտապատկերման և գծային ձևափոխության մատրիցի գաղափարը, գ) ներկայացնել գծային ձևափոխության սեփական վեկտորի, սեփական արժեքի գաղափարները, կիրառությունները, դ) ներկայացնել երկգծային և քառակուսային ձևերի հիմանական հատկությունները, տեսակները, դասակարգման հայտանիշները, կանոնական տեսքի բերելու ալգորիթմները: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք, գործնական պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումներ՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ինքնուրույն աշխատանք՝ 1 միավոր առավելագույն արժեքով (5%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%): 6. Список основной литературы E.B.Vinberg A Course in Algebra. 2003. Кострикин А.И. Введение в алгебру. Ч. 1,2, М., Физико-математическая литература, 2004. Фадеев Д.К. Лекции по алгебре, изд. «Лань» 2007. Աթաբեկյան Վ., Հանրահաշվի ներածություն, ԵՊՀ, 2005: Մովսիսյան Յու., Հանրահաշիվ և թվերի տեսություն, 2023: 7. Основная часть курса Գործողություններ բազմանդամների հետ, մնացորդով բաժանում, Էվկլիդեսի ալգորիթմը, ամենամեծ ընդհանուր բաժանարար, բազմանդամի արժեք և արմատ, գծային տարածությունների հիմնական հատկությունները, վեկտորների համակարգի ռանգ, տարածության չափողականություն, ենթատարածությունների գումար։
0108	Ծրագրավորում, C++	3
2-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ գործնական դասընթաց, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ04 1. Цель курса ուսանողներին սովորեցնել արդի ծրագրավորման C ++ լեզուն, նրա հիմնադրույթները, գիտության տարբեր բնագավառներում ծրագրավորման մեծ հնարավորությունների կիրառումը և օբյեկտաօրիենտացված ծրագրավորումը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել C++ լեզվում պրոցեդուրային ծրագրավորումը, օբյեկտների հետ ծրագրավորումը, օբյեկտաօրիենտացված ծրագրավորման հիմունքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. օգտագործել ֆայլերը, տվյալների դինամիկ ստրուկտուրաները, ներառյալ կապակցված ցուցակների հերթերը, ստեկերը և ծառերը, 3. ստեղծել տվյալների բազա, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. ընդհանրացնել Visual C++ միջավայրի ինչպես տեսական, այնպես էլ կիրառական գիտելիքները ռեալ օրինակներում: 3. Описание ուսանողներին սովորեցնել արդի ծրագրավորման C ++ լեզուն, նրա հիմնադրույթները, գիտության տարբեր բնագավառներում ծրագրավորման մեծ հնարավորությունների կիրառումը և օբյեկտաօրիենտացված ծրագրավորումը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%), ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցություն՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%)։ 6. Список основной литературы Дейтел Х.М., Дейтел П.Дж. Как программировать на С++. Москва 2000. К. Паннас, У. Мюррей, Visual С++ 6. Киев 2000. Грегори К. Использование Visual С++ 6. Москва, Санкт-Петербург, Киев. Гилберт С., Маккарти Б. Самоучитель по Visual С++ 6. Киев. 1999. 7. Основная часть курса Ինֆորմացիայի ներկայացումը համակարգիչներում: Օպերացիոն համակարգերի էվոլյուցիա: Ալգորիթմական լեզուներ: C++ լեզվի ստանդարտ տիպերը, կառուցվածքը: Այլ տիպեր: Ֆունկցիաներ, զանգվածներ, նշիչներ: Դասեր ու ստրուկտուրաներ, կոմպոզիցիա, ընկեր ֆունկցիաներ, հրահանգների բեռնավորում, ժառանգություն, վիրտուալ ֆունկցիաներ, պոլիմորֆիզմ: Շաբլոն (դասի և ֆունկցիայի), ֆայլեր: Կառուցվածքային տվյալներ (կապակցված ցուցակներ, հերթեր, ստեկ, ծառեր), բիտեր, սիմվոլներ, տողեր և կառուցվածքներ, պրեպրոցեսոր:
0108	Համակարգչային հմտություններ	3
1-ին կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ գործնական, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0108/Բ01 1. Цель курса ·Ձեռք բերել ընդհանուր գիտելիքներ ինֆորմացիոն տեխնոլոգիանների զարգացման, կիրառության պատմությունից, հմտություններ օպերացիոն համակարգի տարրական գործիքների և կիրառական ծրագրերի օգտագործմամբ, MS Windows սերնդի օպերացիոն համակարգերի ուսումնասիրություն, MS Ofiice փաթեթի կիրառական ծրագրերի կիրառում մասնավորապես MS Word, MS Excel կիրառական ծրագրեր, ինտերնետային տեխնոլոգիաների կիրառություն, մասնավորապես, Web 2.0 տեխնոլոգիայի միջոցով: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ծանոթություն համակարգչային տեխնիկայի հետ, համակարգիչների զարգացումը, տեխնիկական բնութագրերը, ֆունկցիոնալ տարբերությունները: Աշխատանք Windows 7,8,10 օպերացիոն համակարգի հետ, MS Word և MS Excel ծրագրերի հետ աշխատանք, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. օգտագործել վիզուալ ինտրֆեյս ունեցող ցանկացած օպերացիոն համակարգ, կիրառել MS Office փաթեթի MS Word, MS Excel, MS PowerPoint ծրագրերը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. կիրառել MS Excel գործիքների ցանկ, որոնք հնարավորություն կտան 1-ին կուրսի դասընթացի ընթացքում այլ առարկաների համար անհրաժեշտ կարողություններ ունենալ: Ինտերնետային և ցանցային ռեսուրսներից օգտվելու կարողություններ: Համալսարանական էլեկտրոնային փոստից օգտվել: 3. Описание ·Ձեռք բերել ընդհանուր գիտելիքներ ինֆորմացիոն տեխնոլոգիանների զարգացման, կիրառության պատմությունից, հմտություններ օպերացիոն համակարգի տարրական գործիքների և կիրառական ծրագրերի օգտագործմամբ, MS Windows սերնդի օպերացիոն համակարգերի ուսումնասիրություն, MS Ofiice փաթեթի կիրառական ծրագրերի կիրառում մասնավորապես MS Word, MS Excel կիրառական ծրագրեր, ինտերնետային տեխնոլոգիաների կիրառություն, մասնավորապես, Web 2.0 տեխնոլոգիայի միջոցով: 4. Стили и методы преподавания и обучения գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 9 միավոր առավելագույն արժեքով (45%), ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցություն՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%)։ 6. Список основной литературы Самоучитель Office 2010 Ю. Стоцкий, А.Васильев, И. Телина 2011թ Համակարգչի դասընթացներ: Վաչագան Սարգսյան 2009 թ. MS PowerPoint 2007: Սիմակ Գալստյան 2009 թ. Уокенбах Дж. - Microsoft Excel 2010. Библия пользователя 7. Основная часть курса · MS Office սերնդի ծրագրային փաթեթի ուսումնասիրություն · MS Word հղումային գործիքների կիրառություն: · Աշխատանք տվյալների հետ · MS Excel ծրագրի ուսումնասիրություն · Ստանդարտ ֆունկցիաներ MS PowerPoint ծրագրի ուսումնասիրություն
0104	Հանրահաշիվ-1	6
1-ին կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0104/Բ04 1. Цель курса ներկայացնել հանրահաշիվ-1 առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներկայացնել գծային հավասարումների համակարգի լուծման ալգորիթմներ, ծանոթացնել կոմպլեքս թվերի, մատրիցների, տեղադրությունների հետ կատարվող գործողություններին, բ) լուսաբանել որոշիչի գաղափարը, հատկությունները, մատրիցի հակադարձի հասկացությունը, հաշվման ալգորիթմները, գ) ծանոթացնել բազմանդամների հետ կատարվող գործողություններին, մնացորդով բաժանման, ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը գտնելու Էվկլիդեսի ալգորիթմին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու գծային հավասարումների համակարգերի լուծման ալգորիթմներ, 2. բացատրելու մատրիցի հակադարձի հաշվման ալգորիթմները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. հաշվելու մատրիցների, կոմպլեքս թվերի արտադրյալը, գումարը, տեղադրությունների արտադրյալը, նշանը, հաշվելու որոշիչներ, 5. կիրառելու ամենամեծ ընդհանուր բաժանարար գտնելու Էվկլիդեսի ալգորիթմը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. մոդելավորելու մասնագիտության խնդիրները հանրահաշվի մեթոդներով։ 3. Описание ներկայացնել հանրահաշիվ-1 առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները. ա) ներկայացնել գծային հավասարումների համակարգի լուծման ալգորիթմներ, ծանոթացնել կոմպլեքս թվերի, մատրիցների, տեղադրությունների հետ կատարվող գործողություններին, բ) լուսաբանել որոշիչի գաղափարը, հատկությունները, մատրիցի հակադարձի հասկացությունը, հաշվման ալգորիթմները, գ) ծանոթացնել բազմանդամների հետ կատարվող գործողություններին, մնացորդով բաժանման, ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը գտնելու Էվկլիդեսի ալգորիթմին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք, գործնական պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումներ՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ինքնուրույն աշխատանք՝ 1 միավոր առավելագույն արժեքով (5%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է` 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы E.B.Vinberg, A Course in Algebra. 2003. Кострикин А.И. Введение в алгебру. Ч. 1,2,3. М., Физико-математическая литература, 2004. Фадеев Д.К. Лекции по алгебре, изд. «Лань» 2007. Աթաբեկյան Վ., Հանրահաշվի ներածություն, ԵՊՀ, 2005: Մովսիսյան Յու., Հանրահաշիվ և թվերի տեսություն, 2023: 7. Основная часть курса կոմպլեքս թվեր, գծային հավասարումների համակարգեր, տեղափոխություններ և տեղադրություններ, մատրիցներ և որոշիչներ։
0104	Վերլուծական երկրաչափություն	6
1-ին կիսամյակ Լսարանային ժամեր-շաբաթական 4 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Обязательный 0104/Բ02 1. Цель курса ա) ներկայացնել վերլուծական երկրաչափություն առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները, բ) ներկայացնել ուղղի և հարթության հավասարումները և էլիպսի, հիպերբոլի, պարաբոլի կանոնական հավասարումները, ուսումնասիրել դրանց հատկությունները, գ) լուսաբանել երկրորդ կարգի հանրահաշվական մակերևույթները հատույթների միջոցով, ծանոթացնել երկրորդ կարգի մակերևույթների ծնիչների գաղափարին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. լուսաբանելու վեկտորների սկալյար, վեկտորական և խառը արտադրյալները, 2. ներկայացնելու ուղղի, հարթության հավասարումները դրանց տրման տարբեր եղանակների դեպքում, 3. ներկայացնելու երկրորդ կարգի հանրահաշվական կորերի և մակերևույթների հիմնական հատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կիրառելու վեկտորական հանրահաշիվը երկրաչափական խնդիրներ լուծելիս, 5. լուծելու խնդիրներ ուղղի և հարթության վերաբերյալ, 6. գտնելու էլիպսի, հիպերբոլի և պարաբոլի հավասարումները հայտնի պարամետրների միջոցով, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. համակարգելու և վերլուծելու ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ: 3. Описание ա) ներկայացնել վերլուծական երկրաչափություն առարկայի սկզբնական անհրաժեշտ գաղափարները, բ) ներկայացնել ուղղի և հարթության հավասարումները և էլիպսի, հիպերբոլի, պարաբոլի կանոնական հավասարումները, ուսումնասիրել դրանց հատկությունները, գ) լուսաբանել երկրորդ կարգի հանրահաշվական մակերևույթները հատույթների միջոցով, ծանոթացնել երկրորդ կարգի մակերևույթների ծնիչների գաղափարին: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք, գործնական պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), մասնակցությունը՝ 1 միավոր առավելագույն արժեքով (5%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն գնահատականով (40%): 6. Список основной литературы П.С.Александров, Лекции по аналитической геометрии, Наука, М., 1968. М.М.Постников, Аналитическая геометрия, Наука, М., 1986. П.С.Моденов, А.С.Пархоменко, Сборник задач по аналитической геометрии,Наука, М. 1976. Վ.Ա. Փիլիպոսյան, Հ.Հ. Օհնիկյան, Վերլուծական երկրաչափության խնդրագիրք, առաջին մաս, Երևան 2012. Վ.Ա. Փիլիպոսյան, Հ.Հ. Օհնիկյան, Վերլուծական երկրաչափության խնդրագիրք, երկրորդ մաս, Երևան 2012. 7. Основная часть курса · Կոորդինատական համակարգեր հարթության վրա և տարածության մեջ։ · Վեկտորական հանահաշվի տարրերը։ · Ուղիղը հարթության վրա և տարածության մեջ։ · Հարթության հավասարումը։ · Երկրորդ կարգի հանրահաշվական կորեր ( էլիպս, հիպերբոլ, պարաբոլ )։ Երկրորդ կարգի հանրահաշվական մակերևույթներ (էլիպսոիդ, հիպերբոլոիդ, պարաբոլոիդ, գլան, կոն):

Код кафедры	Название необязательного курса	Кредиты
0108	Մեխանիկական համակարգերի՝ թռչող սարքերի և մանիպուլյացիոն ռոբոտների, մաթեմատիկական մոդելավոում և ղեկավարում	3
6-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ25 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել տիեզերական ձգողության դաշտում գտնվող մարմնի շարժման, մեխանիկական համակարգերի մաթեմատիկական մոդելների օպտիմալ ղեկավարման վերաբերյալ պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել տիեզերական ձգողության դաշտում գտնվող մարմնի շարժման Կեպլերյան հետագծերի բնութագրիչները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կառուցել ղեկավարման ալգորիթմներ մեխանիկական համակարգերի տարբեր մաթեմատիկական մոդելների համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. վերլուծել առկա խնդիրները և առաջարկել դրանց լուծման եղանակներ։ 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել տիեզերական ձգողության դաշտում գտնվող մարմնի շարժման, մեխանիկական համակարգերի մաթեմատիկական մոդելների օպտիմալ ղեկավարման վերաբերյալ պատշաճ մասնագիտական պատկերացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы А. А. Космодемьянский. Курс теоретической механики. Часть II, 1966г. Г.Н. Лебедев. Системы управления летательными аппаратами. М., МАИ, 2007. Д.Е.Охоцимский, Ю.Г.Сихарулидзе. Основы механики космического полета. М., Наука, 1990. А.А.Дмитриевский, Л.Н.Лисенко. Прикладные задачи теории оптимального управления движением безпилотных летательных аппаратов. М., Машиностроение, 1978. Ф.Л.Черноусько, Н.Н.Болотник, В.Г.Градецкий. Манипуляционные роботы. М., Наука, 1989. Механика промышленных роботов. В трех книгах под ред. К.В. Фролова, Е.И. Воробьева. М., Высшая школа, 1988. 7. Основная часть курса Շարժման քանակի պահպանման և ուժերի անկախ ազդման օրենքները: Մեշչերսկու հավասարումները, մասնավոր դեպքերը: Շարժման սկալյար հավասարումները: Մեշչերսկու ընդհանուր հավասարումը, մասնավոր դեպքեր: Զանգվածի փոփոխման օրենքներ: Ցիալկովսկու առաջին և երկրորդ խնդիրները, շարժման օպտիմալ ռեժիմները այդ խնդիրներում: Ռեակտիվ նավի շարժումը: Շարժման քանակի և շարժման քանակի մոմենտի, կինետիկ էներգիայի փոփոխման թեորեմները: Փոփոխական զանգվածով կետի շարժումը և օպտիմալ ղեկավարումը: Մանիպուլյացիոն ռոբոտների դասակարգումը, բնութագիրը: Հոլոնոմՙ, ոչ հոլոնոմ եվ ծրագրային կապեր: Մանիպուլյատորների դինամիկայի հիմնական խնդիրները, շարժման հետագծի ստաբիլիզացիայի եվ օպտիմալ ղեկավարման խնդիրները: Մանիպուլյատորի կինեմատիկան: Բացարձակ պինդ օղակներով մանիպուլյատոր: Կապերով համակարգերի դինամիկայի մասին: Կինետիկ էներգիայի հաշվարկը: Լագրանժի հավասարումը: Երկօղակ մանիպուլյատորի շարժման հավասարումները, հարթ երկօղակ մանիպուլյատորի օպտիմալ ղեկավարումը:
0108	Ռոբոտատեխնիկական և խելացի համակարգեր	3
6-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ21 1. Цель курса ուսանողներին սովորեցնել ռոբոտատեխնիկական արդի համակարգերի մաթեմատիկական մոդելների, կառավարման և ինքնակառավարման հիմնադրույթների վերաբերյալ պատշաճ մասնագիտական գիտելիք: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ռոբոտատեխնիկական համակարգերի հիմնական մոդելները, 2. ներկայացնել ինտելեկտուալ ղեկավարման և ռոբոտի շարժման վարքի մշակման հիմնական մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել մաթեմատիկական մեթոդներ ինտելեկտուալ բարդ համակարգերի նկարագրման և ղեկավարման մեթոդների մշակման համար, 4. աշխատել տվյալների բազայի հետ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. վերլուծել առկա խնդիրներն ու առանձնահատկությունները և առաջարկել լուծման և նկարագրման եղանակներ: 3. Описание ուսանողներին սովորեցնել ռոբոտատեխնիկական արդի համակարգերի մաթեմատիկական մոդելների, կառավարման և ինքնակառավարման հիմնադրույթների վերաբերյալ պատշաճ մասնագիտական գիտելիք: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Ф.Л.Черноусько, Н.Н.Болотник, В.Г.Градецкий. Манипуляционные роботы. М., Наука, 1989. Механика промышленных роботов. В трех книгах под ред. К.В. Фролова, Е.И. Воробьева. М., Высшая школа, 1988. Киселев О.М. Математические основы робототехники. 2019, Интеллектуальные роботы. Ред. Е.И.Юревич. М. 2007. Т.Терено, К.Асаи, М.Сугено. Прикладные нечеткие системы. М. Мир, 1993 Крутько П.Д. Обратные задачи динамики управляемых систем. Линейные модели. М. Наука, 1987 Макаров И.М., Лохин В.М. Интеллектуальные системы автоматического управления. М. 2001 7. Основная часть курса Մանիպուլյացիոն ռոբոտների բնութագիրը: Մոբիլ ռոբոտներ: Ծրագրային կապեր: Մանիպուլյատորների դինամիկայի և ղեկավարման հիմնական խնդիրները: Դիրքային վիճակի ուղիղ և հակադարձ խնդիրներ: Արհեստական բանականության մեթոդների մասին: Ինտելեկտուալ համակարգեր, խմբային ղեկավարում, խելացի ռոբոտների մշակումներ: Ինքնակառավարվող համակարգեր: Տվյալների հոսքի ընդհանուր կառուցվածք, հավասարաչափ, նորմալ բաշխումներ, կլաստերիզացիա: Տվյալների ֆիլտրացիա, ղեկավարում:
0000	Մասնագիտական պրակտիկա	3
8-րդ կիսամյակ 45 ժամ/շաբ. 180ժ. ինքնուրույն Факультативный 0108/Բ28 1. Цель курса · գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները, ծանոթացնել գիտական և փորձարարական հետազոտությունների կատարման արդի մեթոդներին և պահանջներին, գիտական գրականությանը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել գիտահետազոտական խնդրի դրվածքը, նպատակը և ձևակերպել ուսումնասիրության պայմաններն ու սկզբունքները, 2. ներկայացնել հետազոտական աշխատանքի կատարման մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. գործնականում իրականացնել հետազոտական և փորձարարական ինքնուրույն աշխատանք, 4. գործնականում իրականացնել թիմային հետազոտական աշխատանք, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. ի մի բերել ու ներկայացնել գիտական հետազոտության արդյունքներն ու եզրահանգումները, 6. ձևակերպել և ներկայացնել գիտական հաշվետվություն, զեկույց: 3. Описание · գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները, ծանոթացնել գիտական և փորձարարական հետազոտությունների կատարման արդի մեթոդներին և պահանջներին, գիտական գրականությանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, սեմինար, ինքնուրույն և/կամ համատեղ հետազոտական աշխատանք, փորձ: 5. Методы и критерии оценки Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով: Պրակտիկան դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել կատարված աշխատանքը, պրակտիկայի օրագիրը: 6. Список основной литературы ԵՊՀ մեխանիկայի ամբիոն ՀՀ ԳԱԱ Մեխանիկայի ինստիտուտ Ketsoft ՍՊ ընկերություն EngineerX ընկերություն Sarviatech llc ընկերություն AirWorker llc ընկերություն Progresstech-Armenia ՍՊ ընկերություն 7. Основная часть курса 1. Գիտահետազոտական խնդրի դրվածքի, նպատակի և հետազոտության պլանի հստակ ներկայացում, 2. Հետազոտական մեթոդներին տիրապետելու ունակություն 3. Հետազոտական ինքնուրույն աշխատանք կատարելու ունակության ձևավորում, 4. Թիմային հետազոտական աշխատանք կատարելու ունակության ձևավորում, 5. Գիտական ելույթ, զեկույց, հոդված ներկայացնելու առանձնահատկությունների յուրացում:
0108	Մանիպուլյացիոն ռոբոտների դինամիկա և շարժման ղեկավարում	6
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 8 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ16 1. Цель курса ուսանողներին սովորեցնել արդի մանիպուլյացիոն ռոբոտների մաթեմատիկական մոդելների, նրանց շարժումների ղեկավարման հիմնական մեթոդների հետ: Մասնագիտական գիտելիք տալ մանիպուլյատորների դինամիկայի վերաբերյալ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մանիպուլյացիոն համակարգերի դինամիկայի մաթեմատիկական նկարագրությունը, 2. ներկայացնել շարժման հավասարումների և ղեկավարման խնդրի լուծման հիմնական մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կառուցել ղեկավարման ալգորիթմներ մանիպուլյատորների մաթեմատիկական մոդելների համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. վերլուծել առկա խնդիրներն ու առանձնահատկությունները և առաջարկել լուծման և նկարագրման եղանակներ: 3. Описание ուսանողներին սովորեցնել արդի մանիպուլյացիոն ռոբոտների մաթեմատիկական մոդելների, նրանց շարժումների ղեկավարման հիմնական մեթոդների հետ: Մասնագիտական գիտելիք տալ մանիպուլյատորների դինամիկայի վերաբերյալ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Ф.Л.Черноусько, Н.Н.Болотник, В.Г.Градецкий. Манипуляционные роботы. М., Наука, 1989. Механика промышленных роботов. В трех книгах под ред. К.В. Фролова, Е.И. Воробьева. М., Высшая школа, 1988. Киселев О.М. Математические основы робототехники. 2019, Е.И.Юревич. Основы робототехники. СПБ, Петербург, 2005. Пол Р. Моделирование, планирование троекторий и управление движехиями робота-манипулятора. М.Наука, 1976. Крутько П.Д. Обратные задачи динамики управляемых систем. Линейные модели. М. Наука, 1987 Колюбин С.А. Динамика робототехнических систем. Санкт-Петербург, 2017. Робототехника. Кинематика и динамика манипуляторов. БГУ. 2010. 7. Основная часть курса Մանիպուլյացիոն ռոբոտներ բնութագիրը: Հիմնական դինամիկական մոդելները: Մանիպուլյատորների դինամիկայի և ղեկավարման հիմնական խնդիրները: Շարժման հավասարումներ, ուղիղ և հակադարձ խնդիրներ: Մանիպուլյատորների կինեմատիկան և դինամիկայի հիմնական խնդիրները: Սինթեզ, հավասարակշռություն, շարժում, ճշգրտություն: Շարժման հավասարումների լուծման մեթոդները: Շարժման ղեկավարման խնդիրները: Բացարձակ պինդ օղակներով մանիպուլյատորներ: Առաձգական օղակներով մանիպուլյատորներ:
0108	Շարժման ղեկավարման և դիտման որոշ հարցեր	6
8-րդ կիսամյակ 6 Լսարանային ժամերը-շաբաթական 4 ժամ Факультативный 0108 /Բ24 1. Цель курса ·ուսանողների մոտ ձևավորել շարժման ղեկավարման և դիտման որոշ հարցերի վերաբերյալ տեսական գաղափարներ, դիտման խնդիրների դրվածքների համար պատշաճ մասնագիտական պատկերացում, ծանոթացնել իդեալական և իրական ազդակներով դիտման և օպտիմալ դիտման խնդիրների դրվածքներին և լուծումներին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել հակադարձ կապով ղեկավարման հիմնական օղակների դասակարգումը և խնդիրների ուսւմնասիրման տեսական հիմունքները, 2. բացատրել իդեալական և իրական ազդակներին համապատասխան դիտման և օպտիմալ դիտման խնդիրների մաթեմատիկական դրվածքները, նրանց լուծման եղանակները, ղեկավարման և դիտման խնդիրների երկակիությունը և յուրաքանչյուր խնդրի կիրառական նշանակությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել դիտման և օպտիմալ դիտման խնդիրը, օգտագործել ղեկավարելիության և դիտելիության հատկությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. վերլուծել դիտման և օպտիմալ դիտման խնդիրը, նրանց հատկություները և առաջարկել դրանց լուծման եղանակներ, դիտելիության հատկություններ: 3. Описание ·ուսանողների մոտ ձևավորել շարժման ղեկավարման և դիտման որոշ հարցերի վերաբերյալ տեսական գաղափարներ, դիտման խնդիրների դրվածքների համար պատշաճ մասնագիտական պատկերացում, ծանոթացնել իդեալական և իրական ազդակներով դիտման և օպտիմալ դիտման խնդիրների դրվածքներին և լուծումներին: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Калман Р. Об общей теории систем управления. Тр. 1 Конгресса ИФАК. Т. 2. М: Изд-во АН СССР, 1961 Красовский Н.Н. Теория управления движением. М.: Наука.1968. Андреев Ю.Н. Управление конечномерными линейными обьектами. М.: Наука.1976. Воронов А.А. Устойчивость, управляемость, наблюдаемость. М.: Наука.1979. Ли Э.Б., Маркус А. Основы теории оптимального управления. М.: Наука.1972. Բարսեղյան Վ. Ռ. Դիտման տեսության մի քանի հարցեր: ԵՊՀ հրատ.: 2005: 7. Основная часть курса Հակադարձ կապով ղեկավարման կիբեռնետիկական սխեման և նրա հիմնական օղակների դասակարգումը: Դիտման խնդիրը որպես ինֆորմացիաների տեսության հիմնական օղակ: Գաղափար իդեալական ազդակի մասին: Դիտման խնդրի դրվածքը սկալյար և վեկտոր ազդակի դեպքում: Գաղափար իրական ազդակի մասին: Օպտիմալ դիտման խնդիրը: Օպտիմալ դիտման խնդրի լուծման մասին: Դիտման խնդրի լուծումը: Ղեկավարման և դիտման խնդիրների երկակիությունը: Մոմենտների պրոբլեմով դիտման խնդրի լուծման ալգորիթմը: Գծային համակարգերի ղեկավարելիության և դիտելիության հատկությունները: Համարժեք ձևափոխություններ և համարժեք համակարգեր: Համարժեք ձևափոխությունների ազդեցությունը համակարգի ղեկավարելիության և դիտելիության հատկությունների վրա: Ստացիոնար համակարգերի ղեկավարելիության և դիտելիության ուսումնասիրությունը Լապլասի ձևափոխությամբ: Ըստ ղեկավարելիության և դիտելիության փոփոխականների խմբավորում: Ոչ գծային պրոցեսների ղեկավարելիության և դիտելիության մասին:
0108	Ավտոմատ կառավարում և օպտիմալ ղեկավարում	3
8–րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ26 1. Цель курса · ծանոթացնել ուսանողներին ավտոմատ կառավարման համակարգերի տիպերին, դրանց մաթեմատիկական նկարագրությանը, · ուսանողներին տալ պատշաճ մասնագիտական պատկերացում այդպիսի համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակների մասին, · սովորեցնել ուսանողներին դրանք կիրառել տարբեր ավտոմատ կառավարվող համակարգերի կայունությունն ուսումնասիրելիս: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ավտոմատ կառավարման համակարգերի կայունության ուսումնասիրման հանրահաշվական և հաճախականային եղանակները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կառուցել ավտոմատ ղեկավարվող համակարգի մաթեմատիկական մոդել, 3. ուսումնասիրել դրա կայունությունը և կառուցել կայունության տիրույթը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները՝ ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները: 3. Описание · ծանոթացնել ուսանողներին ավտոմատ կառավարման համակարգերի տիպերին, դրանց մաթեմատիկական նկարագրությանը, · ուսանողներին տալ պատշաճ մասնագիտական պատկերացում այդպիսի համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակների մասին, · սովորեցնել ուսանողներին դրանք կիրառել տարբեր ավտոմատ կառավարվող համակարգերի կայունությունն ուսումնասիրելիս: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Гноенский Л.С., Каменский Г.А., Эльсгольц Л.Э., Математические основы теории управляемых систем. -М.: Наука, 1969. Ким Д. П. , Дмитриева Н. Д. Сборник задач по теории автоматического управления. Линейные системы. Москва: Физматлит , 2007. В.А. Бесекерский, А.Н. Герасимов, Л.Ф. Порфирьев, Е.А. Фабрикант, С.М. Федоров, В.И. Цветков. Сборник задач по теории автоматического регулирования и управления Под редакцией В.А. Бесекерского. М.: Наука, 1972 7. Основная часть курса Ավտոմատ ղեկավարման համակարգերի դասակարգումը: Փակ համակարգեր: Լապլասի ձևափոխությունը, սահմանումներ, թեորեմներ: Փոխանցման ֆունկցիաներ: Հաստատուն գործակիցներով գծային համակարգերի կայունությունը: Կայունության հայտանիշներ: Կայունության հետազոտման D- տրոհման եղանակը: Գծային ղեկավարման համակարգերի ճշտությունը: Ստատիկ և աստատիկ համակարգեր:
0108	Դեֆորմացվող մարմնի կիրառական մեխանիկա	3
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ27 1. Цель курса խորացնելով ուսանողների գիտելիքները դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի բնագավառում՝ ձևավորել դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառությունների մասին մասնագիտական պատկերացում: ձևավորել ունակություն ինժեներական կառուցվածքային տարրերի ամրության հաշվարկի, նախագծման խնդիրների հետազոտման ասպարեզում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել բարդ լարվածային վիճակում գտնվող դեֆորմացվող կառուցվածքային տարրերում լարվածադեֆորմացիոն վիճակների բնութագրական առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կիրառել կառուցվածքային տարրերի նախագծման և ամրության հաշվարկի մեթոդները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. կիրառել գիտելիքները դեֆորմացվող կառուցվածքների ամրության հաշվարկի ինժեներական խնդիրներում, մշակել մեթոդներ։ 3. Описание խորացնելով ուսանողների գիտելիքները դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի բնագավառում՝ ձևավորել դեֆորմացվող պինդ մարմնի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման ընթացքում առաջարկվող մոդելների և կիրառությունների մասին մասնագիտական պատկերացում: ձևավորել ունակություն ինժեներական կառուցվածքային տարրերի ամրության հաշվարկի, նախագծման խնդիրների հետազոտման ասպարեզում: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Работнов Ю.Н. Механика деформируемого твердого тела. М.Наука, 1979. Феодосьев В.И. Сопротивление материалов. Москва, Наука. 1979. Феодосьев В.И. Избранные задачи и вопросы по сопротивлению материалов. Москва. Наука. 1973. Филин А.П. Прикладная механика твердого деформируемого тела. Том 1-3. Москва, Наука. 1978. Седов Л.И. Механика сплошной среды. В 2-х томах. Наука. М.1976. Тимошенко С. П., Гудьер Дж. Теория упругости, перев. с англ., Главная редакция физико- математической литературы. Наука. М. 1975 г., 576 с. Толоконников Л.А. Механика деформируемого твердого тела. М.Высш.школа, 1979. Тимошенко С.П. Колебания в инженерном деле. М.Наука, 1979. 7. Основная часть курса էներգետիկ թեորեմներն ու վարիացիոն սզբունքները դեֆորմացվող մարմնի կիրառական մեխանիկայում: Բարդ լարվածային վիճակներ: Կաշկանդված դեֆորմացիաներ բարակապատ ձողերում: Ճարտարագիտական խնդիրներ՝ սահք, ձողերի ձգում, ծռում, ոլորում, ծռման կենտրոն: Լայնական և երկայնական հարված ձեղին: Բարակապատ կառուցվածքային տարրերի ծռման, տատանման կիրառական խնդիրներ, լուծման մեթոդներ: Ոչ գծային և փոփոխական առաձգական բնութագրիչներով համակարգեր: Փոփոխական հատույթով հեծանի խնդիրներ: Մեմբրանի, սալի տատանումներ:
0108	Կառուցվածքների օպտիմալ նախագծում ծրագրավորման փաթեթներով	3
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ22 1. Цель курса Ուսանողներին ծանոթացնել կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման արդիական տարաբնույթ խնդիրներին, ցույց տալ դրանց կիրառական և տեսական գիտական նշանակությունը, ուսուցանել կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման խնդիրների լուծման վերլուծական և թվային եղանակները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. լուծել վերլուծական և թվային միջոցներով կիրառական խնդիրներ, 2. ձևակերպել ինքնուրույն խնդիրներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել դեֆորմացվող միջավայրի կառուցվածքային օպտիմալացման հիմնական դրույթները (տարաբնույթ խնդիրների դրվածք, դրանց լուծման եղանակներ), գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները՝ ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները: 3. Описание Ուսանողներին ծանոթացնել կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման արդիական տարաբնույթ խնդիրներին, ցույց տալ դրանց կիրառական և տեսական գիտական նշանակությունը, ուսուցանել կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման խնդիրների լուծման վերլուծական և թվային եղանակները: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Սարգսյան Վ.Ս., Գեղամյան Բ.Պ. Կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման տեսություն և կիրառություններ. ԵՊՀ, Երևան,1990. Баничук Н.В. Оптимизация форм упругих тел. М.: Наука, 1980. 7. Основная часть курса Կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման խնդիրների ձևակերպում: Նպատակի ֆունկցիոնալի սահմանում: Ղեկավարման (նախագծման) պարամետրերի և վիճակի պարամետրերի տարանջատում: Սահմանափակումների և կապերի ձևակերպում: Կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման խնդիրներում կիրառվող վերլուծական, վարիացիոն եղանակների նկարագրում: Թվային եղանակների կիրառումը կառուցվածքների օպտիմալ նախագծման խնդիրները լուծելու համար: Անհրաժեշտ և բավարար պայմանների ուսումնասիրում:
0108	Հոծ միջավայրի մեխանիկայի լրացուցիչ բաժիններ	3
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ19 1. Цель курса Ուսանողներին ծանոթացնել հոծ միջավայրերի թերմոդինամիկայի սկզբունքներին և հիմնական հասկացություններին, ընդհանուր թեորեմներին ու վարիացիոն մեթոդներին: Հիմքային գիտելիքներ հաղորդել դեֆորմացվող պինդ մարմիններում տատանումների և ալիքային շարժման մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել առաձգական դեֆորմացման թերմոդինամիկայի սկզբունքներն ու ընդհանրացումները, բացատրել պրոցեսների առանձնահատկությունները, ձևակերպել խնդիրների դրվածքներ, 2. ներկայացնել առաձգական ալիքների տարածման օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. օգտագործել ֆիզիկամեխանիկական հիմնական բնութագրիչները հոծ միջավայրերում լարվածադեֆորմացիոն վիճակների հաշվարկի խնդիրներում, 5. կիրառել մաթեմատիկական մոդելավորումը ֆիզիկամեխանիկական մի շարք պրոցեսների համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. ընդհանրացնել բարդ ֆիզիկամեխանիկական ազդեցությունների առկայությամբ միջավայրերում դինամիկական պրոցեսների առանձնահատկությունները: 3. Описание Ուսանողներին ծանոթացնել հոծ միջավայրերի թերմոդինամիկայի սկզբունքներին և հիմնական հասկացություններին, ընդհանուր թեորեմներին ու վարիացիոն մեթոդներին: Հիմքային գիտելիքներ հաղորդել դեֆորմացվող պինդ մարմիններում տատանումների և ալիքային շարժման մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասախոսություն, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Седов Л.И. Механика сплошной среды. В 2-х томах. Наука. М.1976. Бреховских Л.М., Гончаров В.В. Введение в механику сплошных сред. Наука, М.1982,335 с. Михлин С.Г. Вариационные методы в математической физике. М.: Наука, 1970,512с. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теория упругости. Москва, Наука. 1988. Тимошенко С. П., Гудьер Дж. Теория упругости, перев. с англ., Главная редакция физико- математической литературы. Наука. М. 1975 г., 576 с. Новацкий В.Теория упругости. Мир, М. 1975. Коваленко А.Д. Термоупругость.Киев,1976,216 с. 7. Основная часть курса Թերմոդինամիկայի սկզբունքները, ներքին էներգիա, էնտրոպիա, ջերմահաղորդականության հավասարում: Թերմոդինամիկական պոտենցիալներ, դիֆերենցիալ առնչություններ:Իրական պրոցեսների հատկությունների հետազոտում: Առաձգական դեֆորմացման թերմոդինամիկա, ջերմաառաձգականության խնդրի դրվածքն ու ընդհանուր լուծման ներկայացումը, ընդհանուր թեորեմներ, վարիացիոն սկզբունքները: Սալերի տատանումները: Ալիքները հոծ միջավայրում, առաձգական ալիքների տարածման տեսությունը, մակերևութային ալիքներ: Ֆիզիկական դաշտերի փոխկապակցվածությունը և փոխազդեցությունը:
0108	Շարժման կայունություն և օպտիմալ կայունացում	3
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ23 1. Цель курса 1. ծանոթացնել ուսանողներին համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակներին, համակարգի հավասարակշռության դիրքի կայունության վրա տարբեր բնույթի ուժերի ազդեցությանը, 2. ծանոթացնել ուսանողներին օպտիմալ կայունացման տեսության հետ, սովորեցնել ուսանողներին դրանք կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժման կամ հավասարակշռության դիրքերի կայունությունն ուսումնասիրելիս, ինչպես նաև կայունացման և օպտիմալ կայունացման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակները, օպտիմալ ստաբիլիզացիայի տեսության հիմնդրույթները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. օգտագործել համապատասխան գիտելիքները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. կիրառել ստացված գիտելիքները ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները: 3. Описание 1. ծանոթացնել ուսանողներին համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակներին, համակարգի հավասարակշռության դիրքի կայունության վրա տարբեր բնույթի ուժերի ազդեցությանը, 2. ծանոթացնել ուսանողներին օպտիմալ կայունացման տեսության հետ, սովորեցնել ուսանողներին դրանք կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժման կամ հավասարակշռության դիրքերի կայունությունն ուսումնասիրելիս, ինչպես նաև կայունացման և օպտիմալ կայունացման վերաբերյալ խնդիրներ լուծելիս: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Բարսեղյան Վ.Ռ., Շահինյան Ս.Գ., Սիմոնյան Թ.Ա., Ստաբիլացման տեսություն. Երևան, 2017: Малкин И.Г., Теория устойчивости движения. -М.: Наука, 1966. Демидович Б.П., Лекции по математической теории устойчивости. -М.: Наука, 1967. Меркин Д.Р. Введение в теорию устойчивости движения. -М.: Наука, 1976 Альбрехт Э.Г., Шелементьев Г.С. Лекции по теории стабилизации. Свердловск, 1972.9. В. 7. Основная часть курса Լյապունովի ֆունկցիայի կառուցման եղանակները: Կոնսերվատիվ համակարգերի հավասարակշռության կայունությունը: Ստացիոնար շարժում և նրա կայունությունը: Ուժերի դասակարգումը: Տարբեր բնույթի ուժերի ազդեցությունը հավասարակշռության դիրքի կայունության վրա: Կայունացման և օպտիմալ կայունացման խնդիրների դրվածքը:Ղեկավարման օպտիմալության բավարար պայման: Լյապունովի օպտիմալ ֆունկցիայի կառուցումը գծային համակարգերի համար: Գծային համակարգերի օպտիմալ կայունացման խնդրի լուծման գործնական եղանակներ:
0108	Տվյալների կառուցվածքներ կիրառական մեխանիկայում	3
8-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 2 ժամ 2 ժամ դասախոսություն, շաբաթական 4 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ29 1. Цель курса Մեքենայական ուսուցում Python ծրագրավորման լեզվի կիրառմամբ՝ մեխանիկայի, մաթեմատիկայի կիրառություններում։ Ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական մեխանիկայի խնդիրներում տվյալների կառուցվածքների հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մեքենայական ուսուցման հիմունքները, բացատրել մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. իրականացնել կիրառական աշխատանք վերահսկվող և չվերահսկվող մեքենայական ուսուցումների հետ՝ նշելով կիրառությունների շրջանակները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. ընդհանրացնել Loop-երի տեսակները, Pandas փաթեթի կիրառությունը, տվյալների վիզուալիզացիան, Scikit-learn փաթեթը, k-Nearest Neighbors, KNN մեթոդի էությունը նմանատիպ այլ բնագավառներում: 3. Описание Մեքենայական ուսուցում Python ծրագրավորման լեզվի կիրառմամբ՝ մեխանիկայի, մաթեմատիկայի կիրառություններում։ Ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական մեխանիկայի խնդիրներում տվյալների կառուցվածքների հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%)։ 6. Список основной литературы Machine Learning For Absolute Beginners: A Plain English Introduction (AI, Data Science, Python & Statistics for Beginners) Paperback - 2018 by Oliver Theobald (Author) Machine Learning For Dummies 1st Edition, Kindle Edition 7. Основная часть курса ·Լoop-երի տեսակները և գործածության եղանակները Python միջավայրում։ ·Pandas փաթեթի կիրառությունը տվյալների Python միջավայր ներմուծելու, մշակման և վերլուծության ժամանակ։ NumPy փաթեթում տվյալների կառուցվածքները։ Dataframe-կառուցվածք։ Տվյալների ագրեգացում և նկարագրական վիճակագրական վերլուծություն։ ·Տվյալների վիզուալիզացիա Python միջավայրում։ Միաչափ և բազմաչափ վիճակագրական տվյալների համար գծապատկերների կառուցում ՝ Matplotlib, Pandas, Seaborn, ggplot, Plotly։ Ժամանակային շարքերի վիզուալիզացիա։ ·Մեքենայական ուսուցման էությունը։ Վերահսկվող (supervised) և չվերահսկվող (unsupervised) մեքենայական ուսուցում և կիրառության շրջանակները։ Մեքենայական ուսուցման մեթոդների կիրառությունը Python միջավայրում։ Scikit-learn փաթեթ։ Գծային ռեգրեսիոն վերլուծություն։ ·k-Nearest Neighbors, KNN մեթոդի էությունը և կիրառությունը դասակարգման խնդիրներում։ Էվկլիդյան, Մանհեթոնի և Մինկովսկու հեռավորության չափանիշներ։ ·Վերահսկվող մեքենայական ուսուցման մեջ դասակարգման մոդելների էությունը։ Logistic regression վերլուծություն: Confusion Matrix-ի ցուցանիշների համառոտ ներկայացում։ ·Decision tree մեթոդի էությունը և կիրառությունը։ Recursive partitioning ալգորիթմի էությունը և Pruning the tree։ Impurity չափումը՝ Ջինիի ինդեքս և Էնտրոպիա։ ·Նեյրոնային ցանցերի էությունը և կիրառությունը։ «Հետադարձ կապի նեյրոնային ցանցեր»-ի (feedforward neural networks) կառուցվածքը՝ բազմաթիվ շերտեր (multiple layers), հանգույցներ (nodes), կշիռներ (weights)։ ·Քլասթերային վերլուծության (Cluster Analysis) էությունը և կիրառությունը Python միջավայրում։ Քլասթերիզացիաներ, դիտարկումներ, հեռավորությունների չափում։ k-means քլասթերիզացիա: ·Բազմաչափ տվյալների չափողականության կրճատման մեթոդների էությունը և կիրառությունը։ Principal Components Analysis, PCA և Factor Analysis մեթոդներ։ Չափողականության կրճատման որակի գնահատում։ Association Rules Mining/ Market Basket Analysis-ի նպատակը և կիրառությունը Python միջավայրում։ Support, Confidence, Lift Ratio.
0108	Պինդ մարմնի դինամիկայի լրացուցիչ հարցեր	9
7-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ13 1. Цель курса ·ծանոթացնել ուսանողներին բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի լրացուցիչ, արդիական հարցերի հետ, ·ծանոթացնել ուսանողներին դեֆորմացվող պինդ մարմնի դինամիկայի լրացուցիչ, արդիական հարցերի հետ, սովորեցնել ուսանողներին պինդ մարմնի դինամիկայի խնդիրների լուծման մաթեմատիկական մեթոդները և դրանք կիրառել մարմնի տարբեր շարժումներն ուսումնասիրելիս: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել պինդ մարմինների շարժումները, դինամիկայի օրինաչափությունները և բացահայտելու առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կիրառել և հաշվարկել մարմինների շարժումները նկարագրող դինամիկական խնդիրներում ֆիզիկամեխանիկական կարևոր բնութագրիչները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. կիրառել գիտելիքները պինդ մարմնի տարբեր շարժումների նկարագրման խնդիրներում և հարակից բնագավառների նմանատիպ հարցերում։ 3. Описание ·ծանոթացնել ուսանողներին բացարձակ պինդ մարմնի դինամիկայի լրացուցիչ, արդիական հարցերի հետ, ·ծանոթացնել ուսանողներին դեֆորմացվող պինդ մարմնի դինամիկայի լրացուցիչ, արդիական հարցերի հետ, սովորեցնել ուսանողներին պինդ մարմնի դինամիկայի խնդիրների լուծման մաթեմատիկական մեթոդները և դրանք կիրառել մարմնի տարբեր շարժումներն ուսումնասիրելիս: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություն, ·գործնական պարապմունք ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Бухгольц Н.Н. Основной курс теоретической механики, В 2-х ч. Москва, Наука, 1972. Մ. Ս. Գաբրիելյան, Է. Մ. Մանուկյան Տեսական մեխանիկայի դասընթաց։ Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2001, 534 էջ Ի.Վ. Մեշչերսկի Տեսական մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու: Ուսումնական ձեռնարկ բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար / ԵՊՀ 1990։ Гантмахер Ф.Р., Курс аналитической механики. 3-е изд. - М.: Физматлит, 2005. - 264 с. Մանուկյան Մ. Մ., Սարգսյան Վ. Ս., Գաբրիելյան Մ. Ս.։ Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 1,2 և 3։ Երևան, 1972, 1974: Մանուկյան Մ. Մ., Սարգսյան Վ. Ս., Գաբրիելյան Մ. Ս., Մինասյան Մ. Մ.։ Տեսական մեխանիկայի խնդիրների լուծման ուղեցույց։ Պրակ 4։ Երևան, 2001: Бать М.И., Джанелидзе Г.Ю., Кельзон А.С. Теоретическая механика в примерах и задачах. Том 1, Том 2, Том 3. М.: Наука, 1966, 1967, 1973. Тимошенко С. П., Гудьер Дж. Теория упругости, перев. с англ.,Главная редакция физико- математической литературы.Наука. М. 1975 г., 576 с. Новацкий В.Теория упругости.Мир.,М.1975 0. Работнов Ю.Н. Механика деформируемого тведого тела. Наука. М. 1979. 7. Основная часть курса Մեկ անշարժ կետ ունեցող պինդ մարմնի շարժման որակական ուսումնասիրություն: Ազատ պինդ մարմնի շարժման ուսումնասիրություն: Հոլակների մոտավոր տեսություն, հարվածի տեսություն և այլն: Փոփոխական զանգվածով պինդ մարմինների շարժումներ: Դեֆորմացվող պինդ մարմնի տատանումներ: Տատանումներ ֆիզիկական դաշտերի առկայությամբ: Տատանումները ինժեներական գործում: Բարակապատ մարմիններ՝ձողեր, սալեր, լայնական և երկայնական տատանումներ:
0108	Տատանումներ և կայունություն	9
7–րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ17 1. Цель курса ·ծանոթացնել ուսանողներին Լյապունովի կայունության տեսության և համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակների հետ, սովորեցնել կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժման կամ հավասարակշռության դիրքերի կայունությունն ուսումնասիրելիս: ծանոթացնել ուսանողներին գծային և ոչ գծային տատանումների, դրանց ուսումնասիրման եղանակների հետ, սովորեցնել կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժումներն ուսումնասիրելիս: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ստանալով անհրաժեշտ տեսական գիտելիքներ կայունության զանազան սահմանումների, ըստ Լյապունովի կայունության ուսումնասիրման եղանակների մասին՝ ներկայացնել դրանք տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժումներն ուսումնասիրելիս, 2. ներկայացնել տարբեր մեխանիկական համակարգերի տատանողական շարժումների առանձնահատկությունները՝ ունենալով տեսական գիտելիքներ գծային և ոչ գծային տատանումների և կայունության մասին, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. օգտագործել համապատասխան գիտելիքները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3. ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները՝ ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները: 3. Описание ·ծանոթացնել ուսանողներին Լյապունովի կայունության տեսության և համակարգերի կայունության ուսումնասիրման եղանակների հետ, սովորեցնել կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժման կամ հավասարակշռության դիրքերի կայունությունն ուսումնասիրելիս: ծանոթացնել ուսանողներին գծային և ոչ գծային տատանումների, դրանց ուսումնասիրման եղանակների հետ, սովորեցնել կիրառել տարբեր մեխանիկական համակարգերի շարժումներն ուսումնասիրելիս: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական պարապմունք, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), երկու ընթացիկ քննությունը գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Малкин И.Г., Теория устойчивости движения. -М.: Наука, 1966. Демидович Б.П., Лекции по математической теории устойчивости. -М.: Наука, 1967. Меркин Д.Р. Введение в теорию устойчивости движения. -М.: Наука, 1976 Բարսեղյան Վ.Ռ., Շահինյան Ս.Գ., Սիմոնյան Թ.Ա., Ստաբիլացման տեսություն. Երևան, 2017: Бутенин Н.В., Теория колебаний. -М: Высшая школа. 1963. Боголюбов Н.Н., Метропольский Ю.А., Асимптотические методы в теории нелинейных колебаний. -М.: Наука, 1974. Ерофеев В.И., Кажаев В.В., Семерикова Н.П., Вольны в стержнях. Дисперсия, Диссипация.Нелинейность. -М: ФИЗМАТЛИТ. 2002. 7. Основная часть курса Կայունության տեսության ուսումնասիրության առարկան: Կայունության զանազան սահմանումների մասին: Կայունություն ըստ Լյապունովի: Լյապունովի թեորեմները, Լագրանժի թեորեմը մեխանիկական համակարգերի հավասարակշռության վերաբերյալ, Չետաևի թեորեմը անկայունության վերաբերյալ: Կայունության հայտանիշները գրգռումների հավասարումների առաջին մոտավորության միջոցով: Գծային տատանումներ (մեկ ազատության աստիճան ունեցող համակարգի ազատ,հարկադրական տատանումներ, ռեզոնանս, հարմոնիկներ): Ոչ գծային տատանումներ (պարբերական լուծումները գտնելու փոքր պարամետրի մեթոդ, Պուանկարե-Լյապունովի մեթոդը, ֆազային հարթության մեթոդ, ասիմպտոտիկ լուծումների կառուցումը):
0108	Առաձգականության մաթեմատիկական տեսություն	9
7-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ20 1. Цель курса ուսանողներին ծանոթացնել այն հիմնական մեթոդներին ու եղանակներին, որոնց օգնությամբ կառուցվում են մաթեմատիկական առաձգականության տեսության պարզագույն խնդիրների լուծման ալգորիթմները: Ուսանողներին հնարավորություն տալ կիրառելու մաթեմատիկական մեթոդները մեխանիկայի խնդիրներում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել լարումների և տեղափոխությունների դաշտերը առաձգական տիրույթներում, դեֆորմացվող պինդ մարմիններում 2. ձևակերպել առաձգականության մաթեմատիկական տեսության, պարզագույն կոնտակտային խնդիրների դրվածքներն ու ներկայացնել լուծման մեթոդները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. օգտագործել համապատասխան գիտելիքները առաջարկված խնդիրները լուծելու համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. ստեղծագործաբար կիրառել ստացված գիտելիքները՝ ուսումնասիրելով առաջարկված մաթեմատիկական մոդելները: 3. Описание ուսանողներին ծանոթացնել այն հիմնական մեթոդներին ու եղանակներին, որոնց օգնությամբ կառուցվում են մաթեմատիկական առաձգականության տեսության պարզագույն խնդիրների լուծման ալգորիթմները: Ուսանողներին հնարավորություն տալ կիրառելու մաթեմատիկական մեթոդները մեխանիկայի խնդիրներում: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություն, գործնական և ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), ընթացիկ քննությունները գրավոր են՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Тимошенко С. П. , Гудьер Дж. Теория упругости, перев. с англ.,Главная редакция физико- математической литературы.Наука. М. 1975 г., 576 с. Новацкий В.Теория упругости.Мир.,М.1975 Мусхелишвили Н. Некоторые основные задачи математической теории упругости. М.: Наука, 1966 Лейбензон Л.С. Курс теории упругости (2-е изд.). М.-Л.: ГИТТЛ, 1947 Ляв А. Математическая теория упругости. М.-Л.: ОГИЗ Гостехтеориздат, 1935 Демидов С.П. Теория упругости. М. Высш. Школа, 1979 7. Основная часть курса Հիմնական տեղեկություններ երկչափ /հարթ/ խնդրից: Առանցքի նկատմամբ սիմետրիկ դեպքում լարումների բաշխումը: Անվերջ երկար խողովակում լարումների որոշումը / Լամեի խնդիրը/: Կիսահարթության եզրի մի կետում կիրառված կենտրոնացված ուղղաձիգ ուժի ազդեցությունը: Լարումների և տեղափոխությունների որոշումը (Ֆլամանի խնդիրը): Կիսահարթության եզրի մի կետում կիրառված կենտրոնացված շոշոփող ուժի ազդեցությունը: Առաձգականության տեսության երկչափ խնդիրների լուծումը բազմանդամներով:Ուղղանկյուն շերտի լարվածային վիճակի որոշումը Ֆուրիեի շարքերով: Ուղղանկյուն շերտի եզրերում կամայական բաշխվածության դեպքում լարվածադեֆորմացիոն վիճակի որոշումը Ռիբերի եղանակով: Եզրերում անընդհատ բաշխվածությամբ ուղղանկյուն սալի համար Ֆայլոնի լուծումը: Տեղափոխությունների որոշումը լարումների ֆունկցիայի օգնությամբ կոմպլեքս փոփոխական ֆունկցիայի միջոցով: Լարումների ֆունկցիայի ներկայացումը կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաներով, եզրային պայմանների ներկայացումները: Լարումների և տեղափոխությունների ներկայացումը կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների օգնությամբ (Կոլոսով-Մուսխելեշվիլու բանաձևերը): Կիսահարթության դեֆորմացիան սեղմվող կոշտ մամլիչի (շտամպի) ազդեցության տակ,Սադովսկու բանաձևը: Սեպի դեֆորմացիան, երբ կենտրոնացված ուժը կիրառված է նրա գագաթին՝ կամայական ուղղությամբ: Պտտման մարմինների առանցքասիմետրիկ դեֆորմացիան: Առանցքասիմետրիկ դեֆորմացիայի հիմնական հավասարումները, Հուկի օրենքը, հավասարակշռության հավասարումները տեղափոխություններով, եզրային պայմանները, համատեղության հավասարումները: Առանցքասիմետրիկ դեֆորմացիայի խնդրի լուծումը Պապկովիչի ֆունկցիաներով: Առանցքասիմետրիկ դեֆորմացիայի խնդրի լուծումը Լյավի բիհարմոնիկ ֆունկցիայով, տեղափոխությունների և լարումների որոշումը: Կիսահարթության մակերևույթի մի կետում կիրառված կենտրոնացված ուժի ազդեցությունը (Բուսինեսկի խնդիրը): Կիսաանվերջ մարմնի դեֆորմացիան նրա մակերևույթի շրջանաձև մասի վրա կիրառված հավասարաչափ բաշխված բեռի ազդեցության տակ: Կիսահարթության մակերևույթին սեղմվող բացարձակ կոշտ մամլիչի (շտամպի) տակ լարումների բաշխման որոշումը: Միմյանց հպված երկու գնդաձև մարմինների միջև ճնշումը (Հերցի խնդիրը): Առաձգականության տեսության պարզագույն կոնտակտային խնդիրներ:
0108	Հիդրոաերոմեխանիկայի ընտրովի բաժիններ	9
7-րդ կիսամյակ Լսարանային ժամերը-շաբաթական 6 ժամ 4 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական, շաբաթական 12 ժամ ինքնուրույն աշխատանք Факультативный 0108/Բ18 1. Цель курса Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման մոդելների և կիրառությունների մասին մասնագիտական պատկերացում։ Ուսանողներին ծանոթացնել հիդրոաերոմեխանիկայի հիմնադրույթներին, խնդիրների դիտարկման մեթոդներին, կառուցված մաթեմատիկական մոդելներին և պարզագույն խնդիրների լուծման եղանակներին 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել հիդրոաերոմեխանիկայի տեսական հիմունքները և դրանց կիրառման հնարավորությունները, 2. բացատրել հեղուկների, գազերի և նրանցում շարժվող մարմինների փոխազդեցության օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել գիտելիքները ֆիզիկական դաշտերի և միջավայրերի փոխկապակցվածության խնդիրներում, 4. կիրառել գիտելիքները հեղուկ և գազային միջավայրերում մարմինների շարժման և շրջհոսման խնդիրներում, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. ընդհանրացնել և կիրառել գիտելիքները միջավայրերում պինդ մարմինների շարժման խնդիրներն ուսումնասիրելիս։ 3. Описание Ուսանողի մոտ ձևավորել հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրների նկարագրման մոդելների և կիրառությունների մասին մասնագիտական պատկերացում։ Ուսանողներին ծանոթացնել հիդրոաերոմեխանիկայի հիմնադրույթներին, խնդիրների դիտարկման մեթոդներին, կառուցված մաթեմատիկական մոդելներին և պարզագույն խնդիրների լուծման եղանակներին 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. գործնական պարապմունք, 3. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր, երկու ընթացիկ քննությունը գրավոր է՝ գումարային 8 միավոր առավելագույն արժեքով (40%), ընթացիկ ստուգումները գրավոր են՝ գումարային 3 միավոր առավելագույն արժեքով (15%), եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատականով (45%): 6. Список основной литературы Седов Л.И. Механика сплошной среды. В 2-х томах. Наука. М.1976. Жермен П. Курс механики сплошных сред. Общая теория. М: В.ш.1983. Аэродинамика в вопросах и задачах. Под. ред.Краснова Н.Ф., М: В.ш.1985. Իլյուշին Ա.Ա., Լոմակին Վ.Ա., Շմակով Ա.Պ. Հոծ միջավայրի մեխանիկայի խնդիրներ և վարժություններ: ԵՊՀ Երևան. 1981. Механика сплошных сред в задачах. Том 1: Теория и задачи.М.: 1996. 396 с. Под ред. М. Э. Эглит. Эглит М. Э. Лекции по механике сплошных сред. МГУ М.2008, 318 с. Лойцянский Л.Г. Механика жидкости и газа. Москва, Наука. 1978. Բաբաջանյան Գ.Հ. Հեղուկների և գազերի մեխանիկա: Երևան, ԵՊՀ հրատ.: 2000: Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Гидродинамика. Москва, Наука. 1988. 7. Основная часть курса Մաթեմատիկական ֆիզիկայի խնդիրներն ու մաթեմատիկական մեթոդները հիդրոաերոմեխանիկայում: Հիդրոաերոդինամիկայի հիմնական սկզբունքները: Անսեղմելի հեղուկ, կինեմատիկա, դինամիկա, մրրկային գծեր, խողովակներ: Սեղմելի հեղուկի դինամիկա: Անմրրիկ շարժում, մարմինների շրջհոսում: Կոնֆորմ արտապատկերման կիրառությունը: Թևի շրջհոսում:Մրրկային շարժում: Մածուցիկ հեղուկ: Տուրբուլենտություն: Մածուցիկ գազի դինամիկայի մասին:

Механика

Программа бакалавриата

Учебный план

Общеобразовательный модуль

Специализированный модуль

Другие образовательные модули