Учебный план

PDF

Тип:

Магистр

Профессия:

022802.01.7 - Կովկասագիտություն

Специализация:

022802.01.7 - Կովկասագիտություն

Присвоенная квалификация:

Կովկասագիտության մագիստրոս

Учебный год программы:

2024/2025

Форма обучения:

Полная занятость

Язык обучения:

Հայերեն

Общеобразовательный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
0309	Տեղեկատվական տեխնոլոգիաները մասնագիտական ոլորտում	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 309/Մ01 1. Цель курса · սովորեցնել աշխատել տվյալների հենքերի հետ ACCESS համակարգի օգնությամբ, ձևավորել պատկերացում տվյալների հենքերի և WEB - կայքերի մասին, սովորեցնել աշխատել WEB - կայքերի հետ` հիպերտեքստերի նշադրման HTML լեզվի օգնությամբ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հենքի դերը իր մասնագիտությունում, 2. ինտերնետային կայքերի ստեղծման սկզբունքները, 3. տվյալների հենքերի ղեկավարման ACCESS համակարգ և հիպերտեքստերի նշադրման HTML լեզու: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. ACCESS-ով ստեղծել և օգտագործել տվյալների հենքեր, 5. HTML-ով ստեղծել ինտերնետային կայք և տեղադրել ինտերնետում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. կիրառելու համակարգչային հմտությունները, 7. օգտվել հայերեն և օտարալեզու տեղեկատվության ժամանակակից աղբյուրներից (համացանցային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ և այլն): 3. Описание · սովորեցնել աշխատել տվյալների հենքերի հետ ACCESS համակարգի օգնությամբ, ձևավորել պատկերացում տվյալների հենքերի և WEB - կայքերի մասին, սովորեցնել աշխատել WEB - կայքերի հետ` հիպերտեքստերի նշադրման HTML լեզվի օգնությամբ: 4. Стили и методы преподавания и обучения · Գործնական · բանավոր քննարկումներ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: 6. Список основной литературы Joan Lambert, Joyce Cox , Microsoft Access 2013 Step By Step. // Online Training Solutions, Inc., 2015, 429 p. Elizabeth Castro , Bruce Hyslop , HTML and CSS: Visual QuickStart Guide / Edition 8. // Peachpit Press, 2013, 576 p. 7. Основная часть курса 1. Տվյալների հենքեր, նրանց կառուցվածքը, աղյուսակներ, բանալի դաշտ: 2. Տվյալների հենքերի ղեկավարման ACCESS համակարգ, աղյուսակ, հարցում, ձև, հաշվետվություն: 3. Ծանոթություն INTERNET - միջավայրի հետ, WEB-կայքեր: 4. Հիպերտեքստերի նշադրման HTML լեզու, WEB-էջի ստեղծում, խմբագրում: 5. Ցուցակների ընդգրկում WEB-էջում: 6. Աղյուսակների ընդգրկում WEB-էջում: 7. Նկարների ընդգրկում WEB-էջում, WEB-էջերի կապակցում հղումների միջոցով:
1101	Հետազոտության պլանավորում և մեթոդներ	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Обязательный 1101/Մ02 1. Цель курса · Մագիստրանտներին ներկայացնել հետազոտման պլանավորման անհրաժեշտությունը, էությունը, հիմնական սկզբունքները, մեթոդներն ու եղանակները · Հիմնավորել պատմական շրջափուլերի շարունակական բնույթը, դրանց հետազոտման կարևորությունը, արդիականությունը, լուսաբանել պատմական երևույթների զարգացման առանձնահատկությունները, դրանց հետազոտման մեթոդները · Մատուցել մեթոդաբանության էությունը, պատմական երևույթների հետազոտության հայեցակարգերը, դրանց դասակարգումը 2. Результаты обучения по программе ա/ մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Բնութագրել հետազոտման պլանավորման արդի մոտեցումներն ու հիմնական ուղղությունները 2. Դասակարգել և ներկայացնել թեմային առնչվող գրականությունը 3.Արտահայտել հիմնախնդրին վերաբերող գրականության քննական վերլուծությունը 4. Պարզաբանել և բնութագրել թեմայի առավել առանցքային հարցերը բ/ գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Արժևորել և համեմատել մասնագիտական գրականությունը, դրանցում տեղ գտած հայեցակարգերը 2. Կիրառել ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները 3. Համադրել պատմական երևույթները, հետազոտման մեթոդները գ/ ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. Իրականացնել ինքնուրույն հետազոտական աշխատանքներ 2. Կիրառել վերլուծության և հետազոտության քննական մոտեցումների զուգորդման եղանակները 3. Զարգացնել փաստերը համակարգելու և եզրահանգումներ կատարելու հմտություններ 3. Описание · Մագիստրանտներին ներկայացնել հետազոտման պլանավորման անհրաժեշտությունը, էությունը, հիմնական սկզբունքները, մեթոդներն ու եղանակները · Հիմնավորել պատմական շրջափուլերի շարունակական բնույթը, դրանց հետազոտման կարևորությունը, արդիականությունը, լուսաբանել պատմական երևույթների զարգացման առանձնահատկությունները, դրանց հետազոտման մեթոդները · Մատուցել մեթոդաբանության էությունը, պատմական երևույթների հետազոտության հայեցակարգերը, դրանց դասակարգումը 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում 3. Ռեֆերատների պատրաստում, ներկայացում և քննարկում 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը անցկացվում է բանավոր հարցման միջոցով 6. Список основной литературы Барг М.А. Эпохи и идеи. Становление историзма. М., 1987. Гуревич А. Я., О кризисе современной исторической науки// Вопросы истории-1991, N 2-3 Гуревич А.Я. Исторический синтез и Школа «Аналов». М., 1993. Егоров В.К. История в нашей жизни. М., 1990. Коломийцев В.Ф.,К Методология истории (От источника к исследованию), М., 2001. Сорокин П. Челивек. Цивилизация. Обшество. М., 1992. Цивилизации. М., 1992.-Вып. 1. 7. Основная часть курса 1.Հետազոտության պլանավորման և մեթոդների վերաբերյալ գրականության ակնարկ, հիմնարար հասկացություններ 2. Պատմության արժևորման հիմնախնդրի դրվածքը 3.Պատմական իրադարձություններ և նրանց ձևերը. ինչ է պատմական աղբյուրը 4.Հասկացություններ, որոնցից օգտվում է պատմաբանը 5.Պատմական գործընթաց հասկացությունը, տեսություններ, մոտեցումներ 6. Մեթոդ և մեթոդաբանություն
1602	Անգլերեն-1	3
1-ին կիսամյակ շաբաթական 2 ժամ 30 ժամ գործնական Обязательный 1602/Մ03-1 1. Цель курса · կատարելագործել ուսանողների օտար (անգլերեն) լեզվով հաղորդակցական կարողությունները՝ ինչպես մասնագիտության, այնպես էլ հաղորդակցման այլ ոլորտներում, · խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները, · ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ, · զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կիրառելով մասնագիտական տեքստերի վերլուծության տարբեր մոտեցումները (որոնողական, ճանաչողական, մեկնաբանական)՝ ճիշտ ընկալել դրանց բովանդակությունն ու կառուցվածքը, 2. տարորոշել մասնագիտական բառապաշարի բոլոր շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակդրմամբ, 3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում օտար (անգլերեն) լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել մասնագիտական տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն, 5. ներկայացնել և մեկնաբանել մասնագիտական տեսակետներ ու փաստարկներ, ձևակերպել, շարադրել, հիմնավորել անձնական կարծիքը, քննարկել, բանավիճել մասնագիտական հարցերի արդի հիմնախնդիրների շուրջ, 6. գրել և ներկայացնել մասնագիտական թեմաներով էսսեներ/ զեկույցներ, ռեֆերատներ, գիտաժողովի թեզիսներ՝ տրամաբանորեն և հստակ կառուցելով շարադրանքը, 7. լսելով ընկալել և վերարտադրել մասնագիտությանն առնչվող դասախոսությունների, հարցազրույցների ձայնագրություններ և տեսագրություններ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով: 9. Դասընթացի հաջող ավարտին ուսանողի գիտելիքները և կարողությունները պետք է համապատասխանեն Լեզուների իմացության/ իրազեկության համաեվրոպական համակարգի (CEFR-ի) B2 մակարդակին: 3. Описание · կատարելագործել ուսանողների օտար (անգլերեն) լեզվով հաղորդակցական կարողությունները՝ ինչպես մասնագիտության, այնպես էլ հաղորդակցման այլ ոլորտներում, · խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները, · ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ, · զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային գիտահետազոտական աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ 1. մասնագիտական տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում, 2. մասնագիտական բառապաշարի ստուգում, 3. զրույց մասնագիտական թեմաների շուրջ, 4. բանավոր ներկայացում (պրեզենտացիա) մասնագիտական խնդրի վերաբերյալ: 6. Список основной литературы John M.Swales,Christine B. Feak “English in Today’s Research World’’ a Writing Guide. The University of Michigan Press, USA, 2003 John M Swales and Christine B. Feak, “Academic writing for Graduate Students’’ 2000, USA Academic English for students in sciences( Сафроненко О.И., Резникова С.Ю.) 7. Основная часть курса 1. Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները: 2. Մասնագիտական տեքստերի գործառական նշանակությունը և դրանց իրացումը օտար (անգլերեն) լեզվով գրավոր ու բանավոր հաղորդակցման գործընթացում: 3. Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, գրախոսությունների և ամփոփումների, ինչպես նաև ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները: 4. Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:
1705	Ռուսերեն-1	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1705/Մ03-3 1. Цель курса · զարգացնել ուսանողների լեզվական հմտությունները և հաղորդակցական կարողությունները լեզվական գործունեության բոլոր ոլորտներում · ապահովել արդեն ձեոք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով · ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը, խորացնել գիտելիքները մասնագիտական լեզվի ձևաբանական, շարահյուսական և ոճաբանական առանձնահատկությունների վերաբերյալ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ցուցաբերել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն 2. սահմանել լեզվի գիտական ոճի ձևաբանական և շարահյուսական առանձնահատկությ ունները 3. ներկայացնել մասնագիտական տեքստերի վերլուծության տարբեր ձևերը 4. դրսևորել մասնագիտական տեքստի պլաններ, ամփոփագրեր կազմելու սկզբունքների իմացություն բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծել ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը՝ տարանջատելով հիմնական բովանդակությունը երկրորդականից, ինքնուրույն կազմել տեքստ մասնագիտական թեմայով 5. տիրապետել մասնագիտական տեքստի թարգմանության հմտություններին 6. կիրառել մասնագիտական տեքստի հետ աշխատելու հնարքներ՝ տեքստի համառոտ և ընդարձակ նկարագրում, տարբեր տեսակի պլանների կազմում 7. կազմել մասնագիտական թեմաներով ռեֆերատաներ, զեկույցներ, գիտական տեքստերի ամփոփագրեր գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8. ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները ռուսալեզու աղբյուրներից 9. քննարկել և վերլուծել մասնագիտական խնդիրներր ռուսերենով ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ցուցաբերել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն 2. սահմանել լեզվի գիտական ոճի ձևաբանական և շարահյուսական առանձնահատկությ ունները 3. ներկայացնել մասնագիտական տեքստերի վերլուծության տարբեր ձևերը 4. դրսևորել մասնագիտական տեքստի պլաններ, ամփոփագրեր կազմելու սկզբունքների իմացություն բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծել ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը՝ տարանջատելով հիմնական բովանդակությունը երկրորդականից, ինքնուրույն կազմել տեքստ մասնագիտական թեմայով 5. տիրապետել մասնագիտական տեքստի թարգմանության հմտություններին 6. կիրառել մասնագիտական տեքստի հետ աշխատելու հնարքներ՝ տեքստի համառոտ և ընդարձակ նկարագրում, տարբեր տեսակի պլանների կազմում 7. կազմել մասնագիտական թեմաներով ռեֆերատաներ, զեկույցներ, գիտական տեքստերի ամփոփագրեր գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8. ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները ռուսալեզու աղբյուրներից 9. քննարկել և վերլուծել մասնագիտական խնդիրներր ռուսերենով 3. Описание · զարգացնել ուսանողների լեզվական հմտությունները և հաղորդակցական կարողությունները լեզվական գործունեության բոլոր ոլորտներում · ապահովել արդեն ձեոք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով · ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը, խորացնել գիտելիքները մասնագիտական լեզվի ձևաբանական, շարահյուսական և ոճաբանական առանձնահատկությունների վերաբերյալ 4. Стили и методы преподавания и обучения · գործնական պարապմունք · ինքնուրույն աշխատանք · թիմային աշխատանք · բանավոր ներկայացում · գրավոր և բանավոր հարցում 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի վերջում ամփոփիչ գրավոր ստուգողական աշխատանքի արդյունքների վրա: 6. Список основной литературы Амиантова Э.И. Лексика русского языка. Сборник упражнений. Москва, Наука, 2006 Аникина М.А. Синтаксис сложноподчиненного предложения, Москва, Русский язык, 2000 Балыхина Т.М. Формы работы над учебным текстом по специальности// Методические рекомендации к обучению учебно-профессиональному общению студентов-иностранцев и специалистов в вузах нефилологического профиля, Донецк, 1990 Демидова А.К. Пособие по русскому языку. Научный стиль речи. Оформление научной работы, Москва, Русский язык, 1991 Ласкарева Е.Р. Чистая грамматика, СПБ, Златоуст, 2006 Хавронина С.А, Клобукова Л.П, Михалкина И.В. Курс для деловых людей, Москва, ПАИМС, 1993 7. Основная часть курса 1. Ընդհանուր գիտական և նեղ մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները 2. Գիտական ոճի ձեաբանական առանձնահատկությունները 3. Գիտական ոճին հատուկ շարահյուսական կառուցվածքները 4. Տարբեր իմաստային կապերի արտահայտման միջոցները գիտական տեքստում 5. Մասնագիտական տեքստի համառոտ և րնդարձակ ներկայացում 6. Գիտական ոճի ժանրեր՝ ռեֆերատ, զեկուցում, հոդված, ամփոփագիր 7. Ռեֆերատների, զեկուցումների, ամփոփագրերի շարադրման սկզբունքները
1608	Ֆրանսերեն-1	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1608/Մ3-4 1. Цель курса · զարգացնել ուսանողների բակալավրից ից ստացած բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններն ու գիտելիքները, հասնելով դրանց միջինից բարձր մակարդակը՝ ինտերակտիվ, լսողական և տեսալսողական վարժությունների օգնությամբ, · ընդլայնել ծրագրային բառապաշարը, · ներկայացնել քերականական կառույցներ և կաղապարներ, որոնք գտնելւ են իրենց գործնական կիրառությունը գրավոր և բանավոր խոսքի մեջ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. զարգացնել ուսանողների օտարալեզու խոսք լսելու, ընկալելու և ինքնուրույն վերարտադրելու հմտություններ, քննարկումներ ծավալել և ինքնուրույն կարծիք հայտնել տարբեր թեմաների շուրջ՝ օգտագործելով համապատասխան բառապաշարը, 2. բացատրել բառային միավորների խոսքաիրավիճակային իմաստները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները հաղորդակցական տարբեր համատեքստերում, 4. վերլուծել տարատեսակ քերականական դրսևորումները բանավոր և գրավոր հաղորդակցման ժամանակ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ. 5. վերլուծել ոլորտին առնչվող համացանցային ռեսուրսներից (գիտական պարբերականներ, միջազգային գիտական շտեմարաններ, և այլն) քաղված նյութը, 6. շարադրել (գրավոր և բանավոր) ֆրանսերեն հարուստ բառապաշարով տեքստեր՝ կիրառելով ստեղծագործական հմտություններ։ 3. Описание · զարգացնել ուսանողների բակալավրից ից ստացած բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններն ու գիտելիքները, հասնելով դրանց միջինից բարձր մակարդակը՝ ինտերակտիվ, լսողական և տեսալսողական վարժությունների օգնությամբ, · ընդլայնել ծրագրային բառապաշարը, · ներկայացնել քերականական կառույցներ և կաղապարներ, որոնք գտնելւ են իրենց գործնական կիրառությունը գրավոր և բանավոր խոսքի մեջ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, ինքնուրույն և տնային աշխատանքների կատարում: 2. Ինտերակտիվ մեթոդներ, մասնակցություն քննարկումներին: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: 6. Список основной литературы Tendances B1, J. Girardet-J. Pécheurm C : Gibbe- Marie-Louise Parizet ; CLE nternational Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009. Barféty M., Compréhension écrite /orale A2+/B1, CLE internationale, Paris, 2007 7. Основная часть курса 1. Աշխատանք և գրասենյակային գործ, 2. Դրամ և բանկային համակարգ, 3. Խանութներ և գնումներ, 4. Անձի ի միջ, 5. Ճամփորդություն, 6. Ընկերական շփումներ, 7. Դատական հայց, 8. Ինտեգրում մասնագիտական միջավայրում, 9. Սպառում։
1604	Գերմաներեն-1	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1604/Մ03-2 1. Цель курса · հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, · խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լեզվական բոլոր հմտությունները (կարդալ-հասկանալ-վերարտադրել, լսել-հասկանալ-վերարտադրել, խոսել, գրել), · ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողություններն և ունակությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմել մենախոսական և երկխոսական մասնագիտական և ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով, 2. տարբերել մայրենի և ուսումնասիրվող օտար լեզվի անհամապատասխանությունները, հասկանալ երկու լեզուներում դրանց փոխադրման միջոցները, 3. ճիշտ օգտագործել ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել մասնագիտական տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն, 5. տեքստի ունկնդրման կամ ընթերցման ընթացքում գրառումներ կատարել հետագայում գրավոր խոսքում օգտագործելու նպատակով՝ տրամաբանորեն և հստակ կառուցելով շարադրանքը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 6. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով: 7. գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունը ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ, կիրառության արդյունավետությունը առօրյա կյանքում և միջանձնային ու միջմշակութային հաղորդակցման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Описание · հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, · խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լեզվական բոլոր հմտությունները (կարդալ-հասկանալ-վերարտադրել, լսել-հասկանալ-վերարտադրել, խոսել, գրել), · ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողություններն և ունակությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային գիտահետազոտական աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև գերմաներենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը: 6. Список основной литературы DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Gabrieljan J. u. a., Praktische deutsche Grammatik, Jerewan, 2017. 7. Основная часть курса 1. Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում և մասնագիտական ոլորտում: 2. Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները:
1602	Անգլերեն-2	3
2-րդ կիսամյակ շաբաթական 2 ժամ 30 ժամ գործնական Обязательный 1602 /Մ04-1 1. Цель курса · ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները, · ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, · ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, · ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը, 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ցուցաբերել օտար լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան (B2-C1), 2. նկարագրել միջազգային թեստավորման և գնահատման սկզբունքնեևը և պահանջները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. գործնականում կատարել թեստային աշխատանքներ` կազմված համաեվրոպական չափանիշների B2-C1 մակարակին համապատասխան 4. արտահայտել մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքով գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 5. արդյունավետ կիրառել համակարգչային հմտությունները 3. Описание · ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները, · ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, · ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, · ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը, 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք, 4. գրավոր փորձնական միջազգային թեստի անցկացում և գնահատում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է TOEFL նախնական թեստավորման միջոցով: 6. Список основной литературы Debora Philips “ Longman Preparation Course for the TOEFL IBT” Longman 2007 Bruce Rogers “ The Complete Guide for TOEFL IBT Test Preparation”, Thomson 2007 Boston Educational Services “Official ITEP Preparation Guide”, Create Space Independent Publishing Platform 2014 ETS “The Official Guide to the TOEFL Testing”, McGraw-Hill Education 2012 Pauline Cullen “The Official Cambridge Guide to IELTS”, Cambridge English 2014 Kaplan “IELTS Premier”, Kaplan Publishing 2016 7. Основная часть курса 1. օտար լեզվի իմացության միջազգային թեստավորման յուրահատկությունները, 2. լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները (CEFR) և թեստավորման հիմանական սկզբունքները, 3. լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը, 4. միջազգային թեստերի (TOEFL, IELTS, ITEP) առանձնահատկությունները:
1705	Ռուսերեն-2	3
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1705/Մ04-3 1. Цель курса · զարգացնել մասնագիտական ոլորտին առնչվող թեմաների շուրջ բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտությունները, մասնավորապես, քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը · ներկայացնել լեզվի իմացության միջազգային համակարգի B2 մակարդակի չափանիշները · ներկայացնել լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջները 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ցուցաբերել սուբյեկտիվ գնահատման արտահայտման միջոցների իմացությունը 2. ցուցաբերել ռուսաց լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան (B2 մակարդակ) բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. մասնակցել մասնագիտական թեմաներով բանավեճերի, ձևակերպել և հիմնավորել սեփական տեսակետերը, հերքել զրուցակցի տեսակետը 4. կատարել թեստային աշխատանք՝ կազմված միջազգային չափանիշների B2 մակարդակին համապատասխան գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 5.օգտագործել ռուսաց լեզվի իմացությունը մասնագիտական գործունեության ոլորտում 3. Описание · զարգացնել մասնագիտական ոլորտին առնչվող թեմաների շուրջ բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտությունները, մասնավորապես, քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը · ներկայացնել լեզվի իմացության միջազգային համակարգի B2 մակարդակի չափանիշները · ներկայացնել լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջները 4. Стили и методы преподавания и обучения · գործնական պարապմունք · ինքնուրույն աշխատանք · թիմային աշխատանք · բանավոր ներկայացում · թեստային աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է թեստավորմամբ (В2 մակարդակ)։ 6. Список основной литературы Андрюшина Н.П., Жорова А.П., Макова М.Н. Тренировочные тесты по русскому языку как иностранному, 2008-2010 Ильина С.А., Коломейцева Е.М, Попова Т.В. Синтаксис письменной книжной речи, Москва, Русский язык, 2002 Кирейцева А.Н., Селиверстова Е.И., Химик В.В. Сборник тестовых заданий по русскому языку для иностранцев: Грамматика. Лексика. СПБ, 1998 Типовой тест по русскому языку как иностранному. II сертификационный уровень общего владения русским языком /под ред. Поповой Т.А., Роговой К.Л./, СПБ, 1998 Химик В.В., Шкурина Н.В. 10 уроков по языку специальности. Учебные задания. Л., 1991 7. Основная часть курса 1. Սուբյեկտիվ եղանակավորության արտահայտման միջոցները, միջանկյալ բառեր, բառակապակցություններ, նախադասություններ 2. Իմաստային կապերը և նրանց արտահայտման միջոցները պարզ և բարդ նախադասության մեջ. կապ, կապական բառեր 3. Պարզ նախադասությունները բարդ նախադասությունների փոխակերպելու կանոնները 4. Լեզվի իմացության В2 մակարդակի միջազգային չափորոշիչներ
1608	Ֆրանսերեն-2	3
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1608/Մ04-4 1. Цель курса · համակարգել ֆրանսերենի նորմատիվ քերականության գիտելիքները, · ընդլայնել թեմատիկ խոսքային իրավիճակներին համապատսխան բառային միավորների իմաստային դաշտը, · կատարելագործել բանավոր խոսքի (մենախոսություն և երկխոսություն) կարողությունները. 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել խոսքային գործունեության 4 տիպերի լեզվաոճական ընդհանրություններն ու տարբերությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. զրուցել ծրագրային թեմաների շուրջ, 3. հաղորդակցվել (գրավոր և բանավոր) գործարար շրջանակներում (դիվանագիտական, իրավաբանական, տնտեսագիտական, հասարակական, քաղաքական). գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողություններ 4. կատարել ինքնուրույն ուսումնասիրություններ և ներկայացնելո բանավոր և գրավոր զեկույցներ, 5. ակտիվորեն մասնակցել քննարկման և բանավեճի 3. Описание · համակարգել ֆրանսերենի նորմատիվ քերականության գիտելիքները, · ընդլայնել թեմատիկ խոսքային իրավիճակներին համապատսխան բառային միավորների իմաստային դաշտը, · կատարելագործել բանավոր խոսքի (մենախոսություն և երկխոսություն) կարողությունները. 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, ինքնուրույն և տնային աշխատանքների կատարում, 2. ինտերակտիվ մեթոդներ, մասնակցություն քննարկումներին: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: 6. Список основной литературы Tendances B2, J. Girardet-J. Pécheurm C : Gibbe- Marie-Louise Parizet ; CLE international Poisson-Quinton S., Mimran R., Compréhension écrite 4 / B2 /, CLE international, Paris 2009 Barféty M., Compréhension orale 4 /B2-C1 /, CLE international, Paris 2013 Boularès M., Frérot J., Vocabulaire du Français, niveau perfectionnement, CLE international, Paris 2012 Miquel C., Grammaire en dialogues /B2-C1/, CLE international, Paris 2013 7. Основная часть курса 1. հասարակություն և քաղաքականություն 2. մշակութային ժառանգություն 3. շրջակա միջավայր 4. արժեքների պաշտպանություն 5. բանավեճեր և զրույցներ 6. անհատականություն և վարք
1604	Գերմաներեն-2	3
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ գործնական Обязательный 1604/Մ04-2 1. Цель курса · խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները, · զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ճիշտ օգտագործել ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը, 2. տարորոշել մասնագիտական բառապաշարի բոլոր շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակդրմամբ, 3. ներկայացնել և մեկնաբանել մասնագիտական տեսակետներ ու փաստարկներ, ձևակերպել, շարադրել, հիմնավորել անձնական կարծիքը, քննարկել, բանավիճել մասնագիտական հարցերի արդի հիմնախնդիրների շուրջ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. բանավոր կապակցված խոսք կառուցել նկարագրելով երևույթներ, իրադարձություններ, հիմնավորելով իր տեսակետը, 5. վերլուծել մասնագիտությանն առնչվող թեմաներ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով: 7. գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունը ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ, կիրառության արդյունավետությունը առօրյա կյանքում և միջանձնային ու միջմշակութային հաղորդակցման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 8. Դասընթացի հաջող ավարտին ուսանողի գիտելիքները և կարողությունները պետք է համապատասխանեն Լեզուների իմացության/ իրազեկության համաեվրոպական համակարգի (CEFR-ի) B1+ - B2 մակարդակին: 3. Описание · խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները, · զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև գերմաներենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը: 6. Список основной литературы DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Gabrieljan J. u. a., Praktische deutsche Grammatik, Jerewan, 2017. 7. Основная часть курса 1. Մասնագիտական տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/: 2. Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները: 3. Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:

Специализированный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
1101	Ազգամիջյան հարաբերությունները Կովկասում	6
1-ին կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30, գործնական 30 Обязательный 1101/Մ05 1. Цель курса · Մագիստրանտներին ներկայացնել Կովկասի պատմության առանձնահատկություններն ու էթնոքաղաքական հարաբերությունների բովանդակությունը, · Ներկայացնել Կովկասյան էթնոկոնֆլիկտների ծագման ու զարգացման պատմական արմատներն ու նրանց ժամանակակից դրսևորումները 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Դասակարգել ու ներկայացնել թեմային առնչվող սկզբնաղբյուրները, 2. Տալ հիմնախնդրին վերաբերող գրականության քննական վերլուծությունը, 3. Ձևակերպել հիմնախնդրի առավել կարևոր թեմաները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Հիմնախնդրի բովանդակության վերաբերյալ դրսևորել ինքնուրույն մոտեցումներ և տալ գնահատականներ, 2. Գիտահետազոտական գործունեության ընթացքում կիրառել ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները, 3. Համեմատական վերլուծություն կատարել հետխորհրդային ժամանակաշրջանում գոյություն ունեցող խնդիրների հետ 3. Описание · Մագիստրանտներին ներկայացնել Կովկասի պատմության առանձնահատկություններն ու էթնոքաղաքական հարաբերությունների բովանդակությունը, · Ներկայացնել Կովկասյան էթնոկոնֆլիկտների ծագման ու զարգացման պատմական արմատներն ու նրանց ժամանակակից դրսևորումները 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Երեմյան Ս. Տ., Հայաստանը ըստ «Աշխարհացոյց»-ի (փորձ VII դարի հայկական քարտեզի վերակազմության ժամանակակից քարտեզագրական հիմքի վրա), Եր., 1963: «Հայաստանի ազգային ատլաս», հատոր Բ, Ե., 2008։ Акопян А. А., Албания-Алуанк в греко-латинских и древнеармянских источниках, Ереван, 1987. ,, История народов Северного Кавказа с древнейших времен до конца 18-го века", т. 1, М., 1988. Ковалевская В. Б., Кавказ и аланы, М., 1984. 7. Основная часть курса 1. Հնագույն և անտիկ ժամանակաշրջանի Կովկասի ժողովրդագրության վերաբերյալ սկզբնաղբյուրներն ու նրանց տեղեկությունները 2. Կովկասյան տարածաշրջանի ցեղերի վերաբերյալ վաղ միջնադարյան տեղեկությունները 3. Ժողովուրդների մեծ գաղթը և Էթնիկական տեղաշարժերը Կովկասում 4. Կովկասը արաբա-բյուզանդա-խազարական հարաբերությունների հանգույցում 5. Կովկասի էթնո-դավանական դիմագիծը միջնադարում և Բուն Աղուանք 6. Օսմանյան պետության քաղաքականությունը Կովկասում և Արևմտյան Կովկասի ժողովուրդները 7. Ռուսաստանի հարաբերությունները Կովկասյան ժողովուրդների հետ 16-18-րդ դարերում 8. Կովկասը ռուս - թուրքական հակամարտության ոլորտում, Կովկասյան ժողովուրդների դիրքորոշումը, Կովկասի նվաճումը Ռուսաստանի կողմից 9. Կովկասյան ժողովուրդները Ռուսական կայսրության կործանման և Խորհրդային պետության կազմավորման ժամանակաշրջանում 10. Կովկասյան տարածաշրջանը Խորհրդային պետության կազմում Կովկասը ետխորհրդային ժամանակաշրջանում, հիմնական զարգացումները
1101	Մասնագիտության արդի հիմնախնդիրները	3
1-ին կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Обязательный 1101/Մ06 1. Цель курса · Ներկայացնել կովկասագիտության հիմնախնդիրները, կովկասագիտական հետազոտությունների հիմնական սկզբունքները, մեթոդներն ու մեթոդաբանությունը, · Քննարկման առարկա դարձնել կովկասյան երկրների և ժողովուրդների պատմության առանցքային հարցերը, շարադրել նախորդ հետազոտությունների համառոտ պատմությունը, ծանոթացնել նորագույն մասնագիտական գրականությանը և գիտական մամուլին, · Քննական վերլուծության ենթարկել տարածաշրջանային ընդգրկում ունեցող և աշխարհաքաղաքական ու քաղաքագիտական կարևորություն ներկայացնող հայեցակարգերը։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Բնութագրել կովկասագիտական հետազոտությունների արդի հիմնական ուղղությունները, 2. Ներկայացնել կովկասագիտական գլխավոր կենտրոնների գործունեության ու դպրոցների քննական վերլուծությունը, 3. Պարզաբանել և բնութագրել գերտերությունների ու հարևան մեծ երկրների շահերն ու քաղաքականությունը կովկասյան տարածաշրջանում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Վերլուծել Կովկասի պատմության սկզբնաղբյուրները, 2. Բնութագրել ու արժևորել մասնագիտական գրականությունը, 3. Կիրառել ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները, 4. զուգահեռներ անցկացնել այլ տարածշրջանների հետ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. Իրականացնել ինքնուրույն հետազոտական աշխատանքներ, 2. Կիրառել սկզբնաղբյուրների վերլուծության և գրականությունը քննական արժևորման ենթարկելու եղանակները, 3. Զարգացնել փաստերը համակարգելու և եզրահանգումներ կատարելու հմտությունները։ 3. Описание · Ներկայացնել կովկասագիտության հիմնախնդիրները, կովկասագիտական հետազոտությունների հիմնական սկզբունքները, մեթոդներն ու մեթոդաբանությունը, · Քննարկման առարկա դարձնել կովկասյան երկրների և ժողովուրդների պատմության առանցքային հարցերը, շարադրել նախորդ հետազոտությունների համառոտ պատմությունը, ծանոթացնել նորագույն մասնագիտական գրականությանը և գիտական մամուլին, · Քննական վերլուծության ենթարկել տարածաշրջանային ընդգրկում ունեցող և աշխարհաքաղաքական ու քաղաքագիտական կարևորություն ներկայացնող հայեցակարգերը։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում, 3. Կովկասի վերաբերյալ փաստավավերագրական ֆիլմերի դիտում, 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում, ներկայացում և քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը անցկացվում է բանավոր հարցմամբ: 6. Список основной литературы Гаджиев К.С., Геополитика Кавказа, М., 2003. Кипкеева З.Б., Северный Кавказ в Российской империи: народы, миграции, территории, Ставрополь, 2008. Черноус В.В., Кавказ - контактная зона цивилизаций и культур, Научная мысль Кавказа: Научный и общественно-теоретический журнал - Ростов н/Д.: Северо-Кавказский научный центр высшей школы, 2000, N 2. Coene Frederik, The Caucasus - An Introduction, Routledge, London, 2009. Kaeter Margaret, The Caucasian RepuԲlics (Nations in Transition), Facts on File, 2004. King Charles. The Ghost of Freedom. A History of the Caucasus. Oxford University Press, 2008. 7. Основная часть курса 1. Կովկասագիտության համառոտ պատմություն, սկզբնաղբյուրների և գրականության ակնարակ, հիմնարար հասկացություններ, 2. Տարածաշրջանի կոնտակտային բնույթը,Կովկասի աշխարհագրական դիրքի և աշխարհաքաղաքական դերի առանձնահատկությունները, 3. Կովկասում ծավալված գործընթացները և պատմական հարևան մեծ երկրները(Իրան, Թուրքիա, Ռուսաստան), 4. Արևմուտքը և Կովկասի երկրները,
1101	Ռուսաստանի պատմության հիմնահարցեր	3
1-ին կիսամյակ շաբաթական 2 ժամ դաս.-30 ժամ Обязательный 1101/Մ07 1. Цель курса · ծանոթացնել Ռուսաստանի պատմության զարգացման ընդհանուր օրինաչափություններին և միտումներին՝ ընդհանուր անդրադարձներ կատարելով սլավոնական ժողովուրդների ձևավորմանը, Հին Ռուսիայից մինչև մեր օրեր · ուսանողներին գիտելիքներ հաղորդել Ռուսաստանի 9-րդ դարից մինչև 21-րդ դարի սկիզբն ընկած ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման, հասարակական-քաղաքական կյանքի, ինչպես նաև արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ՝ հատուկ շեշտադրումներ կատարելով Կովկասին վերաբերող խնդիրներին, · օժանդակել ուսանողներին՝ ժամանակաշրջանի մասին առավել ընդգրկուն պատկերացումներ կազմելուն և դրանք իրենց մասնագիտական հմտություններում օգտագործելուն: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու 9-21-րդ դարի Ռուսաստանի պատմության հիմնախնդիրները, 2. ընդհանուր գծերով լուսաբանելու նշված շրջանում Ռուսաստանի զարգացման հիմնական ուղղությունները, առանձնահատկությունները, 3. դասակարգելու ու ներկայացնելու Ռուսաստանի 9-21-րդ դարի սկիզբն ընկած ժամանակաշրջանի պատմության հասարակական-քաղաքական զարգացման միտումներին և ներքին ու արտաքին քաղաքականության առանձնահատկություններին, 4. ձևակերպել տարբեր հիմնախնդիրների վերաբերյալ Ռուսաստանի դերակատարությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. Ռուսաստանի պատմության հիմնախնդիրների բովանդակության վերաբերյալ դրսևորել ինքնուրույն մոտեցումներ և տալ գնահատականներ, 6. վերլուծելու ու օբյեկտիվ գնահատականներ հնչեցնել համաշխարհային քաղաքականության և Կովկասում Ռուսաստանի վարած քաղաքականության ու կատարած դերակատարության վերաբերյալ, 7. գիտահետազոտական գործունեության ընթացքում կիրառելու ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները, 8. համեմատական վերլուծություն կատարելու ռուսական պատմության 19-րդ, 20-րդ և 21-րդ դարերում գոյություն ունեցող հիմնախնդիրների միջև: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 9. Ճիշտ և տեղին օգտագործելու պատմականության սկզբունքը, 10. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները հետազոտական աշխատանքներում և գիտական բանավեճերում: 3. Описание · ծանոթացնել Ռուսաստանի պատմության զարգացման ընդհանուր օրինաչափություններին և միտումներին՝ ընդհանուր անդրադարձներ կատարելով սլավոնական ժողովուրդների ձևավորմանը, Հին Ռուսիայից մինչև մեր օրեր · ուսանողներին գիտելիքներ հաղորդել Ռուսաստանի 9-րդ դարից մինչև 21-րդ դարի սկիզբն ընկած ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման, հասարակական-քաղաքական կյանքի, ինչպես նաև արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ՝ հատուկ շեշտադրումներ կատարելով Կովկասին վերաբերող խնդիրներին, · օժանդակել ուսանողներին՝ ժամանակաշրջանի մասին առավել ընդգրկուն պատկերացումներ կազմելուն և դրանք իրենց մասնագիտական հմտություններում օգտագործելուն: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում։ 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր մասնակցություն -3 միավոր եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննությունները գրավոր են, տոմսը բաղկացած է երկու հարցից՝ յուրաքանչյուրը՝ երկու միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, տոմսը բաղկացած է երեք հարցից, յուրաքանչյուրը՝ երեք միավոր։ 6. Список основной литературы Մուրադյան Մ. Ա., , Ռուսաստանի պատմության հիմնահարցեր (XIX դար), Բուհական դասագիրք, խմբ.՝ Է.Գ. Մինասյան, ԵՊՀ հրատ., 2011: Մուրադյան Մ., Մինասյան Է., Ռուսաց դիվանագիտությունը միջազգային հարաբերությունների համակարգում (XVIII- XIX դդ.), Ե., 2005: История России (учебное пособие в 3 - х частях): Вишняков Я. В.; под общ. ред. В.И. Уколовой; МГИМО(У) МИД России, каф. всемирной и отечественной истории., 2-е изд., испр. и доп., М., МГИМО- Университет, 2009. История России с древнейших времен до наших дней, под ред. Сахарова А.Н., М., 2012. Зуев М. Н., История России: учебное пособие для вузов (Серия: Бакалавр. Прикладной курс), М., Издательство Юрайт, 2009. 7. Основная часть курса 1. Կիևյան Ռուսիայի պատմության հիմնախնդիրները: 2. Ռոմանովների դինաստիայի հաստատման պատմական նախադրյալները: 3. Ռուսաստանը Պետրոս Մեծի և Եկատիրինա 2-րդի ժամանակաշրջանում: 4. Դեկաբրիստական շարժումը և նշանակությունը: 5. Նարոդնիկությունը Ռուսաստանում: 6. Ռուսական հեղափոխական շարժումները։ 7. ԽՍՀՄ պատմության հիմնախնդիրներ: 8. Հետխորհրդային Ռուսաստանը և պատմական մարտահրավերները:
1101	Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականությունը Կովկասում արդի փուլում	3
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Обязательный 1101/Մ09 1. Цель курса · ուսանողներին պատկերացում տալ ներկայիս Թուրքիայի տեղի և դերի մասին ինչպես գլոբալ աշխարհաքաղաքական, այնպես էլ տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում, · ներկայացնել Թուրքիայի քաղաքականությունը Կովկասում տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական և աշխարհառազմավարական զարգացումների լայն համատեքստում, · ծանոթացնել Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականության հիմնական ուղղություններին, ինչպես նաև հետագա հնարավոր ընթացքին ու հեռանկարներին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հասկանալ տարածաշրջանում ընթացող միջազգային գործընթացների էությունը և դրանցում Թուրքիայի մասնակցությունն ու դերակատարումը, վերջինիս արտաքին քաղաքականության հիմնական վեկտորները, 2. վերլուծել ու գնահատել Կովկասում Թուրքիայի քաղաքականության պատմական ակունքները, 3. վերլուծել ու գնահատել Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականության բնույթը, նպատակները, առաջնահերթությունները և առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հասկանալ Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականության օրինաչափությունները` տիրապետելով պատմության վերլուծական մեթոդին, 2. պատմահամեմատական լույսի ներքո քննել Հարավային Կովկասի առանձին երկրների նկատմամբ Թուրքիայի քաղաքականության ձևավորման պատճառները, դրանց բնույթը, զարգացմանը նպաստող և խոչընդոտող հանգամանքները, 3. կատարել անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ Թուրքիայի կովկասյան քաղաքականության վերաբերյալ: 3. Описание · ուսանողներին պատկերացում տալ ներկայիս Թուրքիայի տեղի և դերի մասին ինչպես գլոբալ աշխարհաքաղաքական, այնպես էլ տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում, · ներկայացնել Թուրքիայի քաղաքականությունը Կովկասում տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական և աշխարհառազմավարական զարգացումների լայն համատեքստում, · ծանոթացնել Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականության հիմնական ուղղություններին, ինչպես նաև հետագա հնարավոր ընթացքին ու հեռանկարներին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն 2. սեմինար 3. բանավեր ներկայացումներ 4. ռեֆերատ/էսսե 5. անհատական և խմբային առաջադրանքներ 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Արշակյան Գ., Եղազարյան Ա., Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականությունը, Երևան, 2014: Թուրքիայի Հանրապետության պատմություն, Երևան, 2018: Թուրքիայի պատմություն. հարյուրամյա հանրապետության քաղաքական ուրվագծերը 1923-2023 թթ., Երևան, 2023։ Гаджиев К., Геополитика Кавказа, М., 2003. Гаджиев А., Турция - ЕС: проблемы и перспективы развития отношений (1963-2019 гг.). М.: ИВ РАН, 2020. Жильцов С., Зоин И., Ушаков А., Геополитика Каспийского региона, М., 2003. Коджаман О., Южный Кавказ в политике Турции и России в постсоветский период, М., 2004. Свистунова И., Иракский фактор во внешней политике Турецкой Республики (1990-2007 гг.) М: Институт Ближнего Востока, 2008. Hale W., Turkish Foreign Policy since 1774. The 3rd edition. London: Routledge, 2012. 0. Ercan P., Turkish Foreign Policy. International Relations, Legality and Global Reach. London: Palgrave Macmillan, 2017. Yükselen H., Strategy and Strategic Discourse in Turkish Foreign Policy. London: Palgrave Macmillan, 2020. Oran B., Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. Cilt 1-3. İstanbul: İletişim Yayınları, 2006-2013. 7. Основная часть курса 1. Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղությունները (ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո) 2. Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության առանձնահատկությունները ԱԶԿ-ի օրոք 3. Թուրքիան և Ռուսասատանը Հարավային Կովկասում (ԽՍՀՄ-ի փլուզոմից հետո) 4. Թուրքիա- Ռուսաստան հարաբերությունները 2002-2016 թթ. 5. Թուրքիայի տարածաշրջանային քաղաքականությունը և ԱՄՆ-ը 6. Թուրքիա-Ադրբեջան և Թուրքիա-Վրաստան հարաբերությունները 1991-2001 թթ.. ռազմավարական և աշխարհաքաղաքական հետաքրքրություններ 7. Թուրք-ադրբեջանական և թուրք-վրացական հարաբերությունները ԱԶԿ-ի օրոք 8. Հայ-թուրքական հարաբերությունները (ԽՍՀՄ-ի փլուզոմից մինչօրս)
1101	Իրանի տարածաշրջանային քաղաքականությունը Կովկասում արդի փուլում	3
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Обязательный 1101/Մ10 1. Цель курса · Մագիստրոսներին ներկայացնել Իրանի Իսլամական հանրապետության վարած արտաքին քաղաքականությունը Կովկասում` կապված Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության հետ: · Ներկայացնել ԻԻՀ-ի շահերի և հակասությունների խաչմերուկները տարածաշրջանում: · Ներկայացնել այն խնդիրները, որոնք խոչընդոտում են այդ հարաբերությունների զարգացմանը Կովկասում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Դասակարգել ու ներկայացնել թեմային առնչվող սկզբնաղբյուրները, 2. Տալ սույն դասընթացին վերաբերող գրականության քննական վերլուծությունը, 3. Ձևակերպել հիմնախնդրի առավել կարևոր թեմաները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիմանա ինչպիսի քաղաքականություն է իրականացնում Իրանը Հայաստանում, Վրաստանում և Ադրբեջանում, 2. կհասկանա Իրանի շահերն ու նպատակները տարածաշրջանում, 3. կկարողանա վերհանել առկա խնդիրները, որ գոյություն ունեն Հայաստանում, Վրաստանում, և Ադրբեջանում՝ Իրանի հետ համագործակցության ոլորտում 3. Описание · Մագիստրոսներին ներկայացնել Իրանի Իսլամական հանրապետության վարած արտաքին քաղաքականությունը Կովկասում` կապված Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության հետ: · Ներկայացնել ԻԻՀ-ի շահերի և հակասությունների խաչմերուկները տարածաշրջանում: · Ներկայացնել այն խնդիրները, որոնք խոչընդոտում են այդ հարաբերությունների զարգացմանը Կովկասում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Իրան վարած քաղաքականության վերաբերյալ փաստավավերագրական ֆիլմերի դիտում, 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում: 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Բայբուրդյան Վ., Իրանն այսօր, Երևան, 1999: Բայբուրդյան Վ., Իրան-Ադրբեջան. Հարևաննե՞ր թե աշխարհաքաղաքական ու աշխարհատնտեսական ախոյաններ, <<Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ>>, հ. XXII. Երևան, 2008: Իսկանդարյան Գ., Հայաստան-Իրան հարաբերությունները` Հայաստանի անկախության ձեռքբերումից հետո (1991-2014թթ.), Երևան, 2016. Матвеев А.С., Проблемы сотрудничеста Ирана и государств Южнего Кавказа, Иран при М.Ахмадинежаде, М., 2013. Современные российско-иранские отношения: вызовы и возможности, М., 2014. 7. Основная часть курса 1. Իրանի արտաքին քաղաքականության մարտահրավերները և նպատակները: 2. Հայաստան-Իրան հարաբերությունները անկախությունից ի վեր: 3. Իրան-Վրաստան հարաբերությունների ձևավորումը և ընթացքը: 4. Իրան-Ադրբեջան հարաբերություններում առկա խնդիրները և մարտահրավերները: 5. Իրանի Իսլամական Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության հարաբերություններում առկա աշխարհաքաղաքական շահերը Կովկասում:
1101	Կովկասը և Մերձավոր Արևելքը միջազգային հարաբերությունների համատեքստում	6
2-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30, գործնական 30 Обязательный 1101/Մ11 1. Цель курса Ծանոթացնել Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող արդի արտաքին քաղաքական գործընթացներին ու միջազգային հարաբերություններին: Ներկայացնել Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող գործընթացները և առկա հակամարտությունները, դրանց պատճառներն ու կարգավորման ուղիները տարածաշրջանում միջազգային հարաբերությունների համատեքստում: Ներկայացնել և վերլուծել կովկասյան և մերձավորարևելյան տարածաշրջանում կարևոր դերակատարություն ունեցող պետությունների արտաքին քաղաքականության հիմնական միտումներն ու առանձնահատկությունները, արտաքին ուժերի ներգրավվածությունն ու հետապնդած շահերը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.հասկանալու Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում միջազգային հարաբերությունների հիմնախնդիրները, հակամարտություններն ու դրանցում ներգրավված տարածաշրջանային ու արտատարածաշրջանային տերությունների քաղաքական ուղեգծերը, 2. իմանալու Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում միջազգային հարաբերություններում ընթացող հիմնական գործընթացները, 3. վերհանելու Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող արդի գործընթացների պատճառահետևանքային կապերը, դրանք դիտարկելու համաշխարհային քաղաքականության տրամաբանության ներքո: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծելու և գնահատելու Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող արդի գործընթացները, կովկասյան և մերձավորարևելյան տարածաշրջանում արդի միջազգային հարաբերությունները 5. վերլուծել ներտարածաշրջանային ու արտատարածաշրջանային գործընթացների համատեքստում, 6. բազմակողմանի վերլուծելու արդի Կովկասյան և մերձավորարևելյան տարածաշրջանում ընթացող գործընթացները միջազգային հարաբերությունների համատեքստում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 7. կիրառել տեսական և մասնագիտական գիտելիքներն ու մեթոդոլոգիական հմտությոնները գործնական և մասնագիտական հարթակներում, 8. կիրառելու ձեռք բերված վերլուծական-քննական կարողությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ, 9. դրսևորել զեկույցներ, մշակումներ պատրաստելու, հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելու և գիտական բանավեճեր, քննարկումներ վարելու կարողություն: 3. Описание Ծանոթացնել Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող արդի արտաքին քաղաքական գործընթացներին ու միջազգային հարաբերություններին: Ներկայացնել Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում ընթացող գործընթացները և առկա հակամարտությունները, դրանց պատճառներն ու կարգավորման ուղիները տարածաշրջանում միջազգային հարաբերությունների համատեքստում: Ներկայացնել և վերլուծել կովկասյան և մերձավորարևելյան տարածաշրջանում կարևոր դերակատարություն ունեցող պետությունների արտաքին քաղաքականության հիմնական միտումներն ու առանձնահատկությունները, արտաքին ուժերի ներգրավվածությունն ու հետապնդած շահերը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, հանձնարարված գրականության ընթերցում. սահմանված ժամանակացույցով և հերթականությամբ, ուսանողները պարտավոր են նախապես ծանոթանալ դասընթացի թեմատիկ հիմնական գրականությանը՝ սահմանված թեմաներով լսարանային հանդիպումներին պատրաստվելու համար։ 2. սեմինար, սահմանված հերթականությամբ, անհատական կամ խմբային սկզբունքով, լսարանային հանդիպումների ժամանակ ուսանողները պետք է ներկայացնեն դասընթացի՝ ժամանակացույցով սահմանված դասախոսության թեմաների վերաբերյալ իրենց դիտարկումները, վերլուծական աշխատանքները, կատարած մշակումները։ 3. դասախոսության թեմաների հետ կապված հիմնախնդիրների վերհանում և լսարանային քննարկումներ, որոնք ինտերակտիվ դասախոսությունների և թեմատիկ քննարկումների համակցություն են։ Դրանք ուղղված են դասընթացի հիմնական թեմաների վերաբերյալ գիտելիքների փոխանցմանն ուսանողներին և դրանց վերաբերյալ ուսանողների բանավեճային, վերլուծական հմտությունների զարգացմանը: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Գրիգորյան Ս., Իսլամական պետություն. Ակունքներից մինչև խալիֆայության հռչակում, Երևան, ԵՊՀ հրատ. 2016: Կովկաս-կասպյան տարածաշրջանը միջազգային հարաբերությունների համատեքստում, Երևան, 2020, (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ): Մանվելյան Ա., Էներգետիկ անվտանգությունը և աշխարհաքաղաքական մարտահրավերները Կովկաս-Կասպյան տարածաշրջանում, Երևան, 2015: Մարտիրոսյան Ա., Մարտիրոսյան Հ. ՙՉինաստանի էներգետիկ անվտանգության ռազմավարությունը եւ դրա նշանակությունը Կենտրոնական Եվրասիայում". Երեւան 2010: Гаджиев К. С., Геополитика Кавказа, М., Международные отношения, М., 2001. Давтян В. С. Энергетическая безопасность Армении и геополитические интересы России на Южном Кавказе, Ер., 2012 Иванов С.М. Южный Кавказ в региональной геополитике, Дипломатическая служба. 2019, Конфликты и войны XXI века (Ближний Восток и Северная Африка) / Институт востоковедения РАН. - М.: ИВ РАН, 2015. Pinar Bilgin, Regional Security in the Middle East, A critical Perspective, Routledge 2005. 0. Raymond Hinnebusch, International Politics of the Middle East, Manchester University Press, 2003. 7. Основная часть курса 1. Կովկասը և Մերձավոր Արևելքի երկրները համաշխարհային քաղաքականության մեջ: 2. Ինքնություններ և գաղափարախոսություններ. Ազգայնականություն, պանարաբիզմ, պանիսլամիզմ, նեոօսմանիզմ, սիոնիզմ, պանիրանիզմ: 3. Մերձավոր Արևելքը Սառը պատերազմի շրջանում: 4. Կովկասը և Մերձավոր Արևելքում միջազգային հարաբերությունները հետսառըպատերազմյան շրջանում: 5. Գերտերությունների քաղաքականությունը և շահերը Կովկասում ու Մերձավոր Արևելքում: 6. Տարածաշրջանային և համաշխարհային խաղացողները Կովկասում ու Մերձավոր Արևելքում: 7. Արաբական գարունը և սիրիական ճգնաժամը տարածաշրջանային ու միջազգային գործընթացների համատեքստում: 8. «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությունը և հարավկովկասյան տարածաշրջանային համագործակցության նախադրյալները:
1101	Իսլամի աշխարհաքաղաքականություն	6
2-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 ժամ, գործնական 30 ժամ Обязательный 1101/Մ12 1. Цель курса Իսլամի աշխարհաքաղաքականություն¦ դասընթացի հիմնական նպատակն է հասկանալ և իմաստավորել Իսլամի գաղափարական նշանակությունն ու ազդեցությունը աշխարհաքաղաքական գործընթացներում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Գիտելիքներ կունենա Իսլամում աշխարհաքաղաքական բաղադրյալի հիմնատարրերի վերաբերյալ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. Հնարավորինս կկարողանա հասկանալ Իսլամի աշխարհաքաղաքականության հիմնական սկզբունքները, 3. կողմնորոշվել Իսլամի կրոնափիլիսոփայական և քաղաքական արեալում: 4. Կրոնագաղափարական երանգավորմամբ նաև իմաստավորել շահագրգիռ կառույցների և պետությունների գործունեությունը աշխարհառազմավարական իմաստավորում պահանջող խրթին հարցերում ու այդ ամենը կարևորել Հայաստանի Հանրապետության ազգային ու պետական առաջնայնությունների գիտակցմամբ: 3. Описание Իսլամի աշխարհաքաղաքականություն¦ դասընթացի հիմնական նպատակն է հասկանալ և իմաստավորել Իսլամի գաղափարական նշանակությունն ու ազդեցությունը աշխարհաքաղաքական գործընթացներում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինարներ, քննարկումներ, խորհրդատվություններ /ձև/ 2. պատմահամեմատական, ինդուկտիվ, դետուկտիվ, նորմատիվաարժեքային, գործառնական /մեթոդ/ 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Абд-уль-Кахир ибн Тахир аль Багдади. Основы религии в богословии.Хрестоматия по исламу. М.,1994. Ахмедов А. Социальная доктрина ислама. М.1984. Аскоченская А. Знакомьтесь-шахиды, или смерть, или смерть как высшая честь, газета "Время МН" от 25 октября 2002 г. Жданов Н. Исламская концепция миропорядка.Международные отношения. М.,1991. Малашенко А. Политический ислам: Мирное сосуществование или глобальное противостояние. Отечественные записки. М., 2001 N 1. Нартов Н. Геополитика. М.,2007. Գրիգորյան Ս. Իսլամական պետություն, ակունքներից մինչև խալիֆայության հռչակում. Երևան 2016: 7. Основная часть курса 1. Աշխարհաքաղաքականությունը որպես գիտելիք: 2. Իսլամի աշխարհաքաղաքականության հիմնախնդիրները:
1101	Միգրացիոն գործընթացները Կովկասում	6
2-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30, գործնական 30 Обязательный 1101/Մ13 1. Цель курса Ծանոթացնել Կովկասում 19-րդ դ. սկսած միգրացիոն շարժերի պատմական փուլերին, տարածաշրջանի վրա դրանց ունեցած ներգործությանը: Ներկայացնել միգրացիոն գործընթացների առանձնահատկությունները գլոբալիզացիայի պայմաններում, գործընթացների ուսումնասիրման ժամանակակից մոտեցումները սկզբունքները և մեթոդները: Ծանոթացնել տարածաշրջանի երկրներում միգրացիոն գործընթացների վրա ներքին ու արտաքին գործոնների ազդեցությունը: Ներկայացնել և վերլուծել կովկասյան տարածաշրջանում կարևոր դերակատարություն ունեցող պետությունների քաղաքականության հիմնական միտումներն ու առանձնահատկությունները, հետապնդած շահերը: Ներկայացնել տարածաշրջանային հակամարտությունների և սոցիալ-տնտեսական գործոնների ազդեցությունը միգրացիոն գործընթացների վրա: 2. Результаты обучения по программе ա. ձեռք բերել մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հասկանալու Կովկասում միգրացիոն հիմնախնդիրները, հակամարտությունների ու սոցիալ-տնտեսական իրողությունների ազդեցությունը միգրացիոն գործընթացների վրա, 2. իմանալու միգրացիոն գործընթացների առանձնահատկությունները գլոբալիզացիայի պայմաններում, 3. վերհանելու Կովկասում տեղ գտած միգրացիոն գործընթացների պատճառահետևանքային կապերը, դրանք դիտարկելու համաշխարհային քաղաքականության տրամաբանության ներքո: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծելու և գնահատելու Կովկասում միգրացիոն գործընթացների դինամիկան, առանձին երկրների քաղաքականությունը 5.գնահատել կովկասյան տարածաշրջանի հիմնախնդիրները արդի միջազգային հարաբերություններում ու արտատարածաշրջանային գործընթացների համատեքստում, 6. բազմակողմանի վերլուծելու Կովկասյան տարածաշրջանում ընթացող արդի գործընթացները միջազգային հարաբերությունների համատեքստում: 7. համակարգված կարողություններ ձևավորել վիճակագրական տվյալների, բնակչության թվակազմի և միգրացիոն ցուցանիշները գնահատելու ու վերլուծելու համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8. կիրառել տեսական և մասնագիտական գիտելիքներն ու մեթոդոլոգիական հմտությոնները գործնական և մասնագիտական հարթակներում, 9. կիրառելու ձեռք բերված վերլուծական-քննական կարողությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ, 10. Դրսևորել զեկույցներ, մշակումներ պատրաստելու, հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելու և գիտական բանավեճեր, քննարկումներ վարելու կարողություն: 3. Описание Ծանոթացնել Կովկասում 19-րդ դ. սկսած միգրացիոն շարժերի պատմական փուլերին, տարածաշրջանի վրա դրանց ունեցած ներգործությանը: Ներկայացնել միգրացիոն գործընթացների առանձնահատկությունները գլոբալիզացիայի պայմաններում, գործընթացների ուսումնասիրման ժամանակակից մոտեցումները սկզբունքները և մեթոդները: Ծանոթացնել տարածաշրջանի երկրներում միգրացիոն գործընթացների վրա ներքին ու արտաքին գործոնների ազդեցությունը: Ներկայացնել և վերլուծել կովկասյան տարածաշրջանում կարևոր դերակատարություն ունեցող պետությունների քաղաքականության հիմնական միտումներն ու առանձնահատկությունները, հետապնդած շահերը: Ներկայացնել տարածաշրջանային հակամարտությունների և սոցիալ-տնտեսական գործոնների ազդեցությունը միգրացիոն գործընթացների վրա: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, հանձնարարված գրականության ընթերցում. սահմանված ժամանակացույցով և հերթականությամբ, ուսանողները պարտավոր են նախապես ծանոթանալ դասընթացի թեմատիկ հիմնական գրականությանը՝ սահմանված թեմաներով լսարանային հանդիպումներին պատրաստվելու համար։ 2. սեմինար, սահմանված հերթականությամբ, անհատական կամ խմբային սկզբունքով, լսարանային հանդիպումների ժամանակ ուսանողները պետք է ներկայացնեն դասընթացի՝ ժամանակացույցով սահմանված դասախոսության թեմաների վերաբերյալ իրենց դիտարկումները, վերլուծական աշխատանքները, կատարած մշակումները։ 4. դասախոսության թեմաների հետ կապված հիմնախնդիրների վերհանում և լսարանային քննարկումներ, որոնք ինտերակտիվ դասախոսությունների և թեմատիկ քննարկումների համակցություն են։ Դրանք ուղղված են դասընթացի հիմնական թեմաների վերաբերյալ գիտելիքների փոխանցմանն ուսանողներին և դրանց վերաբերյալ ուսանողների բանավեճային, վերլուծական հմտությունների զարգացմանը: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Միգրացիա և հմտություններ. Հայաստանի ազգային զեկույց, 2011/2012թթ. Հայաստանում հմտությունների, միգրացիայի և զարգացման միջև եղած կապերի հետազոտության արդյունքները, Եվրոպական կրթական հիմնադրամ, Թուրին, 2012 թ. հունիս: Հարությունյան Լ. Հայաստանի աշխատանքային միգրացիայի որոշ հիմնախնդիրների մասին: Երևան, 2003թ, Кавказ-Россия: Миграция легальная и нелегальная, редактор А. Искандарян, Кавказский институт СМИ, Ереван, 2004г Աթոյան Կ., Բնակչության միգրացիայի կարգավորման արդի գերակայությունները Հայաստանի Հարապետությունում, Ե., 2015 Гаджиев К. С., Геополитика Кавказа, М., Международные отношения, М., 2001. Белозеров В., Этническая карта Северного Кавказа, М., 2005 Воробьева О.Д., Рыбаковский Л.Л., Рыбаковский О.Л., Миграционная политика России: история и современность / М.: Изд-во «Экон-информ», 2016. Цуциев А.А., Атлас этнополитической истории Кавказа (1774-2004), М., 2007. Poghosyan G., Migration Processes in Armenia. Yerevan, 2003 Yeganyan R. Migration Development, Tendencies and Problems in Armenia, VEM PanArmenian Journal, #2 (30), 2010 0. Yeganyan R., Kuyumjyan K., Socio-Demographic Challenges of Post-Soviet Armenia, “Gind”, Yerevan 2004 The State of Migration in Georgia Report developed in the framework of the EU-funded Enhancing Georgia’s Migration Management (ENIGMMA) project, International Centre for Migration Policy Development, 2015 Migration Drivers Report: Georgia as a Country of Origin, EUAA, 2022 August ETF, Labour markets and employability trends and challenges in Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Republic of Moldova and Ukraine, 2011 7. Основная часть курса 1. Կովկասյան տարածաշրջանի միգրացիոն շարժերը 19-րդ դարում. արտագաղթ, վերաբնակեցում: 2. Կովկասի էթնիկ կազմը 19-րդ դ.-20-րդ դ. սկզբին: 3. Աշխատուժի միգրացիան խորհրդային տարիներին և հետխորհրդային շրջանում: 4. Միգրացիոն գործընթացների ուսումնասիրման ժամանակակից մոտեցումները սկզբունքները և մեթոդները: 5. Ներքին ու արտաքին գործոնների ազդեցությունը տարածաշրջանային երկրների միգրացիոն գործընթացների վրա: 6. Միգրացիոն գործընթացների առանձնահատկությունները գլոբալիզացիայի պայմաններում: 7. Բնակչության միգրացիայի կարգավորումները և պետական միգրացիոն քաղաքականության առանձնահատկությունները: 8. Տարածաշրջանային հակամարտությունների ազդեցությունը միգրացիոն գործընթացների վրա: 9. Սոցիալ-տնտեսական գործոնների ազդեցությունը տարածաշրջանի արդի միգրացիոն գործընթացների վրա: 10. Միգրանտ, վերադարձած միգրանտ, հայրենադարձ:
1101	Կովկասը և Մերձավոր Արևելքը Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ (17-21-րդ դդ․)	3
1-ին 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ դասախոսություն Обязательный 1101/Մ08 1. Цель курса Կովկասագիտական տարբեր գիտաճյուղերի հիմնախնդիրները, տարածաշրջանային հետազոտության առանձնահատկությունները, Կովկասի էթնիկական պատմության ու ապագա հետազոտությունների ուրվագծերը։ Կովկասյան տարբեր երկրների համար ընդհանուր պատմական գործընթացները, առանձին էթնոսների ու մշակույթների փոխազդեցության ու փոխլրացման երևույթները, նյութական և հոգևոր մշակույթի դրսևորումները, քաղաքական առնչություններն ու գործընթացները, էթնիկական և մշակութային ինքնության գիտակցման ու արտահայտման համակարգերը։ Կովկասյան տարածաշրջանում և Մերձավոր Արևելքում ծավալված պատմական գործընթացներն և երևույթներն՝ իրենց կոնկրետ դրսևորումներով՝ ներառելով պատմական երևույթների դրսևորման զանազան ձևերն ու եղանակները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն Ներկայացնել Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի երկրների շփումները 17-21-րդ դդ. ընթացքում։ Բացահայտել կովկասյան տարբեր երկրների համար ընդհանուր պատմական գործընթացները, առանձին էթնոսների ու մշակույթների փոխազդեցության ու փոխլրացման երևույթները մերձավորարելյան տարածաշրջանի հետ։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ Կատարել հետազոտություններ Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի փոխառնչությունների վերաբերյալ: Ձևակերպելու և լուծելու խնդիրներ, կիրառելու գիտելիքները պրակտիկայում, կառուցելու տրամաբանված և հստակ բանավոր և գրավոր խոսք։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ Ձեռք բերելու նյութեր հավաքելու, փաստերը համակարգելու, եզրակացություններ կատարելու կարողություն։ 3. Описание Կովկասագիտական տարբեր գիտաճյուղերի հիմնախնդիրները, տարածաշրջանային հետազոտության առանձնահատկությունները, Կովկասի էթնիկական պատմության ու ապագա հետազոտությունների ուրվագծերը։ Կովկասյան տարբեր երկրների համար ընդհանուր պատմական գործընթացները, առանձին էթնոսների ու մշակույթների փոխազդեցության ու փոխլրացման երևույթները, նյութական և հոգևոր մշակույթի դրսևորումները, քաղաքական առնչություններն ու գործընթացները, էթնիկական և մշակութային ինքնության գիտակցման ու արտահայտման համակարգերը։ Կովկասյան տարածաշրջանում և Մերձավոր Արևելքում ծավալված պատմական գործընթացներն և երևույթներն՝ իրենց կոնկրետ դրսևորումներով՝ ներառելով պատմական երևույթների դրսևորման զանազան ձևերն ու եղանակները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, 2. քննարկումներ և բանավեճեր, 3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք, 4. տեսական գրականության ինքնուրույն ուսումնասիրություն: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացի ընթացքում ուսանողները կունենան 3 միավոր ներկայության նիշ, 8 միավոր ընթացիկ ստուգումներ և 9 միավոր եզրափակիչ քննություն։ Ընթացիկ ստուգումների ժամանակ ուսանողները պետք է կարդան գրքեր առարկայի վերաբերյալ (տրված են գրականության ցանկում) և ներկայացնեն դրանց հիմքով վերլուծություններ, գրեն գրքերի վերաբերյալ 4 էջանոց գրախոսություններ։ Եզրափակիչ քննությանը ուսանողները պետք է պատասխանեն հարցատոմսի հարցերին, որոնցից յուրաքանչյուրը բաղկացած կլինի 3 հարցից։ Առաջին հարցը ներառելու է դասախոսի տրված նյութերից մեկը։ Երկրորդ և երրորդ հարցերի ժամանակ տրված կլինեն հոդվածներ, որոնք ուսանողները պետք է ներկայացնեն։ 6. Список основной литературы Сатановский Е., Россия и Ближний Восток. Котел с неприятностями, М., 2019. Россия на Ближнем Востоке: цели, задачи, возможности (сборник статей), М., 2001. Васильев А., От Ленина до Путина. Россия на Ближнем и Среднем Востоке, М., 2018. Колеров М., Точка взрыва. Россия, Кавказ и Ближний Восток, М., 2019. Cornell S., Small Nations and Great Powers.A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, Richmond, 2001. 7. Основная часть курса 1. Ռուսաստանի քաղաքականությունը Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում Ռուսաստանի տարածքային ընդլայնման ժամանակաշրջանում 2. Կովկասը և Մերձավոր Արևելքը 19-րդ դարի ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմների շրջանում 3. Կովկասը Ռուսաստանի 19-րդ դարի վերջի և 20-րդ դարի սկզբի արտաքին ձեռնարկներում 4. Մերձավոր Արևելքը 19-րդ դարի վերջի և 20-րդ դարի սկզբի արտաքին ձեռնարկներում 5. ԽՍՀՄ արտաքին քաղաքականությունը Մերձավոր Արևելքում 6. Մերձավոր Արևելքը և Կովկասը ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ձևավորված իրողություններում
1101	Ազգային և կրոնական փաքրամասնությունները Կովկասում	3
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Обязательный 1101/Մ14 1. Цель курса · Ներկայացնել «ազգային, լեզվական, կրոնական փոքրամասնություն», «տեղաբնիկ խումբ» հասկացության էթնիկական, սոցիալական, մշակութային, քաղաքական, իրավական բնութագրերը ու Կովկասում դրանց տեղայնացման առանձնահատկությունները: · Ուսանողի մոտ ձևավորել կայուն գիտելիքներ Կովկասում ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների գոյատևման ու քաղաքական զարգացումների պատմական ու ընթացիկ պայմանների և օրինաչափությունների վերաբերյալ: · Լուսաբանել Կովկասի ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների մշակութային դիմագիծն ու փոխառնչությունները, ժամանակակից սոցիո և էթնոմշակութային գործընթացները և ինքնության դրսևորումները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. Ներկայացնել Կովկասում էթնիկ ու կրոնական փոքրամասնությունների ձևավորման պատմական, քաղաքական նախադրյալները, ավանդական էթնոմշակութային դիմագիծն ու ժամանակակից մշակութային փոխակերպումներն ու քաղաքական զարգացումները: 2. Նկարագրել Կովկասում էթնիկ ու կրոնական փոքրամասնությունների ինքնության ձևերը և դրանց պատմական ու ժամանակակից դրսևորումները: 3. Քննարկել ազգային, լեզվական, կրոնական փոքրամասնությունների շուրջ միջազգային իրավական նորմերի զարգացումները և դրանց կիրառությունը կովկասյան տարածաշրջանի երկրներում. ՀՀ, Վրաստան, Ադրբեջան, Ռուսաստան 4. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. Վերլուծել ազգային փոքրամասնությունների ու էթնոքաղաքականության հետ կապված խնդիրները: 5. Քննարկել մեծամասնություն-փոքրամասնություն սոցիոմշակութային տարբերությունների ձևավորման ընթացքն ու դրանց գործառնական դրսևորումները Կովկասում: 6. Մեկնաբանել Կովկասում ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների քաղաքական, մշակութային ժամանակակից զարգացումներն ու կանխատեսել հեռանակարները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ. 7. Օգտագործել տեղեկատվական և վերլուծական աղբյուրներ, կատարել վերլուծություններ և փորձագիտական խորհրդատվություն։ 8. Իմացությունները կիրառել վարչական և հանրային աշխատանքային ոլորտներում: 9. Քննարկել էթնիկ բազմազանության տարբեր դրսևորումները։ 3. Описание · Ներկայացնել «ազգային, լեզվական, կրոնական փոքրամասնություն», «տեղաբնիկ խումբ» հասկացության էթնիկական, սոցիալական, մշակութային, քաղաքական, իրավական բնութագրերը ու Կովկասում դրանց տեղայնացման առանձնահատկությունները: · Ուսանողի մոտ ձևավորել կայուն գիտելիքներ Կովկասում ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների գոյատևման ու քաղաքական զարգացումների պատմական ու ընթացիկ պայմանների և օրինաչափությունների վերաբերյալ: · Լուսաբանել Կովկասի ազգային, կրոնական փոքրամասնությունների մշակութային դիմագիծն ու փոխառնչությունները, ժամանակակից սոցիո և էթնոմշակութային գործընթացները և ինքնության դրսևորումները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ, 2. դիդակտիկ նյութերի մատուցում, համակարգչային պրեզենտացիաներ, բանավեճեր: 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց Է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Краг, Хелен. Северный Кавказ : народы на перепутье, СПб. : Европейский дом, 1996. Бугай, Николай Федорович. Северный Кавказ : новые ориентиры национальной политики, 90-е годы ХХ века М. : Новый хронограф, 2004. Christina Bratt Paulston, Donald Peckham (eds.), Linguistic Minorities in Central and Eastern Europe, Multilingual Matters publisher, 1998. Hema Kotecha, Islamic and Ethnic Identities in Azerbaijan: Emerging trends and tensions, OSCE (July 2006). Г. Харатян, Официальные этно-демографические покозатели в Азербайджане в контексте поиска и кризиса азербайджанцев, М., 2015. 7. Основная часть курса 1. «Ազգային, լեզվական, կրոնական փոքրամասնություն», «տեղաբնիկ խումբ» հասկացությունների շուրջ գոյություն ունեցող իրավական և ակադեմիական սահմանումների հիմնախնդիրները: Այդ երևույթների ու հասկացությունների պատմաքաղաքական ու իրավաքաղաքական զարգացումները: Դրանց ձևավորման բազմազանությունը և օրինաչափությունները: 2. Մեծամասնություն-փոքրամասնություն ձևավորման առանձնահատկություններն ու ընթացքը Կովկասում. օսմանյան, սեֆյան և ռուսական կայսրությունների ժողովրդագրական ու կրոնադավանական քաղաքականությունը: 3. Կովկասի էթնիկ, դավանական ու կրոնական պատկերը XIX-XX սկիզբ. ինքնության զարգացումներն ու հասարակական, մշակութային արդիականացման գործընթացները, ժողովրդագրական տեղաշարժերը: 4. Խորհդային ազգային քաղաքականությունը Կովկասում և փոքրամասնությունները: 5. Ազգային ու կրոնական փոքրամասնությունների հիմնախնդիրնեը հետխորհրդային Կովկասում. էթնիկ քաղաքականության մոդելներ, փոքրամասնոթյունների քաղաքականացում: 6. Փոքրամասնությունների պաշտպանության միջազգային կոնվեցիաները, դրանց տեղայնացման առանձանահատկությունները, փոքրամասնությունների նկատմամբ քաղաքականության ընթացքն ու զարգացումների հեռանկարները Կովկասում. ՌԴ, Հայաստան, Վրաստան, Ադրբեջան:

Код кафедры	Название необязательного курса	Кредиты
1101	Կովկասի պատմության աղբյուրագիտություն և պատմագրություն	6
3-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30, գործնական 30 Факультативный 1101/Մ16-1 1. Цель курса · Մագիստրանտներին ներկայացնել Կովկասի պատմության տարալեզու աղբյուրների հիմնական խմբերը, աղբյուրագիտական վերլուծության հիմնական սկզբունքները, · Մագիստրանտներին ծանոթացնել Կովկասի պատմության աղբյուրների հետ աշխատանքի մեթոդներին ու մեթոդաբանությանը, Վերլուծել Կովկասի տարալեզու աղբյուրների ուսումնասիրության սկզբունքային հարցերը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Նկարագրել ու արժևորել Կովկասի պատմության տարալեզու աղբյուրները, 2. Դասակարգել ու վերլուծել Կովկասի պատմության հարցերին առնչվող տարալեզու աղբյուրները, 3. Ձևակերպել Կովկասի պատմության տարալեզու աղբյուրների առանձնահատկությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. Գիտահետազոտական աշխատանքում օգտվել Կովկասի պատմության տարալեզու աղբյուրներից, 5. Կովկասի պատմության աղբյուրների գնահատման հարցում դրսևորել ինքնուրույն մոտեցումներ, Քննել ու արժևորել Կովկասի պատմության աղբյուրների հաղորդումները, համադրել դրանք և ծանոթ լինել պատմագիտական գրականությանը: 3. Описание · Մագիստրանտներին ներկայացնել Կովկասի պատմության տարալեզու աղբյուրների հիմնական խմբերը, աղբյուրագիտական վերլուծության հիմնական սկզբունքները, · Մագիստրանտներին ծանոթացնել Կովկասի պատմության աղբյուրների հետ աշխատանքի մեթոդներին ու մեթոդաբանությանը, Վերլուծել Կովկասի տարալեզու աղբյուրների ուսումնասիրության սկզբունքային հարցերը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2. Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Մատենադարանի պարսկերեն վավերագրերը. Հրովարտակներ, պրակ 1-4, Երևան, 1956, 1959, 2005, 2008: Լ. Մելիքսեթ-Բեկ, Վրաց աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, հ. Ա-Գ, Երևան, 2013: Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին. Թուրքական աղբյուրներ, հ. 1, 2, Երևան, 1961, 1964: Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Արաբական աղբյուրները Հայաստանի և հարևան երկրների մասին, հ. 3 (Ա) Երևան, 1965, հ. 11 (Բ), 1981, հ. 16, (Գ), 2005: SavagheԲ J., Historiography of the Safavid Period and Study of the Related Sources, Shiraz, 2001. 7. Основная часть курса 1. Կովկասի պատմությանն առնչվող բյուզանդական աղբյուրների նկարագրություն ու քննություն: 2. Կովկասի պատմությանն առնչվող արաբական աղբյուրների վերլուծություն: 3. Կովկասի պատմությանն առնչվող պարսկական աղբյուրների նկարագրություն ու քննություն: 4. Կովկասի պատմությանն առնչվող թուրքական աղբյուրների նկարագրություն ու քննություն: 5. Կովկասի պատմությանն առնչվող վրացական աղբյուրների նկարագրություն ու քննություն:
1101	Հայ-վրաց-ադրբեջանական փոխհարաբերությունները 1918-1921 թթ․	6
3-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30, գործնական 30 Факультативный 1101/Մ16-2 1. Цель курса Ներկայացնել իրադրությունը Անդրկովկասում 20-րդ դարի սկզբին, Անդրկովկասի ժողովուրդների սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական կացությունը 20-րդ դ. սկզբին։ Տերությունների մրցակցությունը և Անդրկովկասը առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Ուսումնասիրել կովկասյան տարածաշրջանում ծավալված պատմական գործընթացներն և երևույթներն՝ իրենց կոնկրետ դրսևորումներով՝ ներառելով պատմական երևույթների դրսևորման զանազան ձևերն ու եղանակները, քաղաքական գործընթացների առանձնահատկությունները և պատմական իրադարձություններում հատուկ դերակատարում ունեցող հասարակական խավերի և անհատների գործունեության հիմնական դրվագները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2.Տիրապետել պատմական սկզբնաղբյուրների վերլուծության ժամանակակից մեթոդաբանությանը, բնագրով կարդալու ու մեկնաբանելու վրացերեն ու ադրբեջաներեն շարադրված բնագրերը, 3.Նյութեր հավաքելիս և ուսումնասիրություններ իրականացնելիս օգտվելու ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաներից գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 4.կիրառել տեսական և մասնագիտական գիտելիքներն ու մեթոդոլոգիական հմտությոնները գործնական և մասնագիտական հարթակներում, 5.կիրառելու ձեռք բերված վերլուծական-քննական կարողությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ, 6. դրսևորել զեկույցներ, մշակումներ պատրաստելու, հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելու և գիտական բանավեճեր, քննարկումներ վարելու կարողություն: 3. Описание Ներկայացնել իրադրությունը Անդրկովկասում 20-րդ դարի սկզբին, Անդրկովկասի ժողովուրդների սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական կացությունը 20-րդ դ. սկզբին։ Տերությունների մրցակցությունը և Անդրկովկասը առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, հանձնարարված գրականության ընթերցում. սահմանված ժամանակացույցով և հերթականությամբ, ուսանողները պարտավոր են նախապես ծանոթանալ դասընթացի թեմատիկ հիմնական գրականությանը՝ սահմանված թեմաներով լսարանային հանդիպումներին պատրաստվելու համար։ 2. սեմինար, սահմանված հերթականությամբ, անհատական կամ խմբային սկզբունքով, լսարանային հանդիպումների ժամանակ ուսանողները պետք է ներկայացնեն դասընթացի՝ ժամանակացույցով սահմանված դասախոսության թեմաների վերաբերյալ իրենց դիտարկումները, վերլուծական աշխատանքները, կատարած մշակումները։ 3. դասախոսության թեմաների հետ կապված հիմնախնդիրների վերհանում և լսարանային քննարկումներ, որոնք ինտերակտիվ դասախոսությունների և թեմատիկ քննարկումների համակցություն են։ Դրանք ուղղված են դասընթացի հիմնական թեմաների վերաբերյալ գիտելիքների փոխանցմանն ուսանողներին և դրանց վերաբերյալ ուսանողների բանավեճային, վերլուծական հմտությունների զարգացմանը: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Ահարոնյան Ա., սարդարապատից մինչև Սևր և Լոզան, Երևան,մ 2001թ.։ Աղայան Ծ., Հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի պատմությունից, Երևան, 1976 թ։ Ավետիսյան Հ., Հայկական հարցը 1918 թ. Երևան, 1997 թ.։ Барсегян Х., Истина дороже... К проблеме Нагорного Карабаха, Ереван, 1989. Բադալյան Գ., Ջավախք և հարակից շրջաններ, քարտեզ, Երևան, 1995։ Բեգզադյան Ա.Լ., Նամակներ, հոդվածներ, փաստաթղթեր, Երևան, 1981։ Գալոյան Գ.Ա., Հայաստանը և մեծ տերությունները 1917-23 թթ., Երևան, 1999։ Գեղամյանց Հ., Կարապետ Արքեպիսկոպոս, երևան, 1999։ Զոհրաբյան Է., Ազգամիջյան կռիվները Երևանի նահանգում 1918 թ., Երևան, 2000։ 0. Մելքոնյան Ա., Ջավախքը 19-րդ դ.և 20-րդ դարի առաջին քառորդում, Երևան, 2003։ Սիմոնյան Հ., Ազատագրական Պայքարի քառուղիներում, Երևան, 2001։ 7. Основная часть курса Թեմա 1. 1917 թ. Փետրվարյան հեղափոխությունը Ռուսաստանում և Անդրկովկասը Թեմա 2. 1918 թ. թուրքական ներխուժումը Անդրկովկաս Թեմա 3. Վրաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի անկախ հանրապետությունների հռչակումը և հարաբերությունները նրանց միջև Թեմա 4. Միջպետական հարաբերությունները Անդրկովկասում 1919-20 թթ. Թեմա 5. Անդրկովկասյան հարաբերությունների խորհրդայնացումը (1920 թ. ապրիլ-1921 թ. փետրվար) Թեմա 6. Իրադրությունը Անդրկովկասում խորհրդայնացումից հետո
1101	Հարավային Կովկասը Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության համատեքստում 16-19-րդ դդ․	6
3-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 ժամ, գործնական 30 ժամ Факультативный 1101/Մ16-3 1. Цель курса Ուսանողներին ծանոթացնել Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության առանցքային խնդիրների վերաբերյալ հիմնարար գիտելիքներին: Ներկայացնել տարածաշրջանում ընթացող աշխարհաքաղաքական փոփոխություններն ու օրինաչափությունները և դրանց անդրադարձը Հարավային Կովկասի վրա։ Վեր հանել տեսական և գործնական գիտելիքներ ռուսական կովկասյան քաղաքականության պատմության, տարածաշրջանի գերտերությունների ռազմաքաղաքական, առևտրա-տնտեսական շահերի էության և առանձնահատկությունների մասին։ Դասընթացի միջոցով ուսանողներին ծանոթացնել խնդրո առարկա թեմաների վերաբերյալ գրականությանն ու աղբյուրներին, որոնք անհրաժեշտ կլինեն Հարավային Կովկասում Ռուսական կայսրության քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության վերաբերյալ հետագա գիտական-հետազոտական աշխատանքների իրականացմանը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Դասակարգել ու ներկայացնել Հարավային Կովկասում Ռուսական կայսրության քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության համակողմանի զարգացման միտումները, 2.Քննական մոտեցում ցուցաբերել Հարավային Կովկասում 16-19-րդ դդ. ընթացող աշխարհաքաղաքական գործընթացների նպատակներն ու խնդիրները, դրանց իրականացման տրամաբանությունը, 3.Կծանոթանա Հարավային Կովկասում Ռուսական կայսրության քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության մշակվածության վիճակին ու հիմնախնդիրներին, 4.Կկարողանա ճիշտ վերլուծել Հարավային Կովկասում 16-19-րդ դդ. էթնոքաղաքական և էթնոմշակութային գործընթացները, 5.Կըմբռնի տարածաշրջանում ընթացող ռազմաքաղաքան հակամարտությունները, կվերլուծի և կգնահատի դրանց հետևանքները, ամբողջական պատկերացում կկազմի պատմական զարգացման հետագա հնարավոր ընթացքի ու հեռանկարների վերաբերյալ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6.Գիտահետազոտական գործունեության ընթացքում կիրառել ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները, 7.Պատմական իրադարձությունների հիման վրա վերլուծել արդի ժամանակում Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող զարգացումները, էթնիկական գործընթացները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8.Տիրապետելու աղբյուրների և գրականության հետ աշխատելու կոնկրետ եղանակներին, 9.Կիրառելու ձեռք կբերված պատմաական վերլուծության հմտությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ 3. Описание Ուսանողներին ծանոթացնել Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության առանցքային խնդիրների վերաբերյալ հիմնարար գիտելիքներին: Ներկայացնել տարածաշրջանում ընթացող աշխարհաքաղաքական փոփոխություններն ու օրինաչափությունները և դրանց անդրադարձը Հարավային Կովկասի վրա։ Վեր հանել տեսական և գործնական գիտելիքներ ռուսական կովկասյան քաղաքականության պատմության, տարածաշրջանի գերտերությունների ռազմաքաղաքական, առևտրա-տնտեսական շահերի էության և առանձնահատկությունների մասին։ Դասընթացի միջոցով ուսանողներին ծանոթացնել խնդրո առարկա թեմաների վերաբերյալ գրականությանն ու աղբյուրներին, որոնք անհրաժեշտ կլինեն Հարավային Կովկասում Ռուսական կայսրության քաղաքականության 16-19-րդ դդ. պատմության վերաբերյալ հետագա գիտական-հետազոտական աշխատանքների իրականացմանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն 2.գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. սեմինար 4.ուսումնական հետազոտություն / բանավոր ներկայացում, ռեֆերատ, էսսե 5. փոխազդական / փոխգործուն / մեթոդներ 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 20 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 10 միավոր: 6. Список основной литературы Թուրքական աղբյուրները Հայաստանի, հայերի և Անդրկովկասի մյուս ժողովուրդների մասին (Օսմանյան կայսրության նվաճողական քաղաքականությունը Կովկասում և մասնավորապես պատմական Հայաստանում XVI դ. երկրորդ կեսից), թուրքական պատմագիտությունը սկզբից մինչև XVIII դարի վերջերը, հտ. Ա, Կազմեց՝ Ա. Խ. Սաֆրաստյան, Եր., 1961։ Հայաստանի հարակից երկրների պատմություն, Խմբագրական խորհուրդ՝ Ա. Սաֆրաստյան և ուրիշ., հ. 2, Եր., 2016։ Մուրադյան Մ., Մինասյան Է., Ռուսաց դիվանագիտությունը միջազգային հարաբերությունների համակարգում (XVIII-XIX դդ.), Եր., 2005։ Չոբանյան Պ., Հայ-ռուս-վրացական փոխհարաբերությունները ԺԸ դարի երկրորդ կեսին: Պատմա-բանասիրական ուսումնասիրություններ, Ա, Եր., 2006: Айрапетов О., Волхонский М., Муханов В., По дороге на Гюлистан… Из истории российской политики на Кавказе во второй половине XVIII - первой четверти XIX в., Москва, 2016. Дегоев В., Большая игра на Кавказе: история и современность. Статьи, очерки, эссе, Москва, 2003. История внешней политики России. XVIII век (от Северной войны до войн России против Наполеона), - История внешней политики России. Конец XV в. - 1917 г., Oтв. ред. А. Н. Сахаров, Москва, 1998. Кавказский вектор российской политики. Сборник документов, т. I-III (XVI-XIX вв.), Сост. М. А. Волхонский, В. М. Муханов, Москва, 2011-2012. Gvosdev N., Imperial policies and perspectives towards Georgia, 1760-1819, New York, 2000. 0. The Cambridge History of Turkey, vol. III, The Later Ottoman Empire (1603-1839), Edited by Suraiya N. Faroqhi, Cambridge, 2006. 7. Основная часть курса 1. Հարավային Կովկասի էթնոքաղաքական պատկերը 16-18-րդ դդ.։ Բաժին ա. Հարավային Կովկասումի էթնիկ կազմը և վարչաքաղաքական կազմավորումները 16-17-րդ դդ.։ Բաժին բ. տարածաշրջանի էթնիկական տեղաբաշխվածությունը եւ քաղաքական կառուցվածքը 18-րդ դ.։ 2. Ռուսական պետության ռազմաքաղաքական շահերը Հարավային Կովկասում 16-18-րդ դարերում։ 3. Վրաց-ռուսական հարաբերությունները 16-18-րդ դդ.։ 4. Ռուս-թուրք-իրանական հակամարտությունը Հարավային Կովկասում 18-րդ դ.։ Բաժին ա. Սեֆյան պետության անկումը եւ Պյոտր I-ի Կասպիական արշավանքը։ Բաժին բ. Իրանի քաղաքական ազդեցության վերականգնումը Հարավային Կովկասում։ Բաժին գ. Հարավային Կովկասը ռուս-իրանական հակամարտության համատեքստում 18-րդ դ. վերջին տասնամյակում։ 5. Վրաստանի և Արևելյան Այսրկովկասի միացումը Ռուսական կայսությանը 19-րդ դ. սկզբին: Բաժին ա. Ռուս-թուրք-իրանական ռազմական դիմակայությունն Հարավային Կովկասում 19-րդ դ. սկզբին։ Բաժին բ. Ռուս-թուրք-իրանական պատերազմները և դրանց հետևանքները Հարավային Կովկասի համար։ 6. Հարավային Կովկասը որպես Ռուսական կայսրության վարչաքաղաքական միավոր 18-19-րդ դդ.։ Բաժին ա. Վերաբնակեցումը որպես Հարավային Կովկասի սոցիալ-տնտեսական, էթնո-դավանական և մշակութային քաղաքականության բաղկացուցիչ մաս։ Բաժին բ. Հարավային Կովկասը Ռուսական կայսրության վարչատարածքային բաժանումներում 18-19-րդ դդ.։ 7. Հարավային Կովկասը Ռուսական կայսրության պատմագրությունում (16-19-րդ դդ.)։ Բաժին ա. Հարավային Կովկասի աղբյուրագիտությունը 16-18-րդ դդ.: Բաժին բ. Հարավային Կովկասը ռուսական պատմագրության էջերում 19-րդ դ.։
1101	Հարավային Կովկասի պատմության հիմնահարցեր	6
3-րդ կիսամյակ 4 ժամ/շաբ. 30 դասախոսություն, 30 սեմինար Факультативный 1101/Մ16-4 1. Цель курса · Ներկայացնել Հարավային Կովկասի ժողովուրդների և երկրների պատմության զարգացման հիմնական միտումները և օրինաչափությունները, · Լուսաբանել Հարավային Կովկասի հին և միջնադարյան պատմության նիմնահարցերի էությունը և բովանդակությունը, · Բացահայտել Հարավային Կովկասում նոր և նորագույն ժամանակաշրջանում առաջացած քաղաքական իրադարձությունների առանձնահատկությունները: 2. Результаты обучения по программе ա/ մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Դասակարգել ու ներկայացնել թեմային առնչվող սկզբնաղբյուրները, 2. Տալ հիմնախնդրին վերաբերող գրականության քննական վերլուծությունը, 3. Ձևակերպել հիմնախնդրի առավել կարևոր թեմաները: բ/ գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Հարավային Կովկասի պատմության բովանդակության վերաբերյալ դրսևորել ինքնուրույն մոտեցումներ և տալ գնահատականներ, 2. Գիտահետազոտական գործունեության ընթացքում կիրառել ուսումնառության ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքներն ու հմտությունները, 3. Համեմատական վերլուծություն կատարել կովկասյան տարածաշրգանում գոյություն ունեցող մի շարք համանման խնդիրների շուրջ, 3. Описание · Ներկայացնել Հարավային Կովկասի ժողովուրդների և երկրների պատմության զարգացման հիմնական միտումները և օրինաչափությունները, · Լուսաբանել Հարավային Կովկասի հին և միջնադարյան պատմության նիմնահարցերի էությունը և բովանդակությունը, · Բացահայտել Հարավային Կովկասում նոր և նորագույն ժամանակաշրջանում առաջացած քաղաքական իրադարձությունների առանձնահատկությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Հարավային Կովկասի երկրների պատմության նվիրված փաստավավերագրական ֆիլմերի դիտում, 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում: 5. Методы и критерии оценки Եզրափակիչ գնահատումով դասընթաց է. · ընթացիկ քննություններ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված է երկու գրավոր ընթացիկ քննություն, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Վրացյան Ս., Հայաստանի հանրապետություն, Երևան, 1993: Մաիլյան Բ.Վ. Ազգային հարցը և հայերի կացությունը Վրաստանի Հանրապետությունում (1918-1921 թթ.), Երևան, 2016: Խաչատրյան Կ., Հայ-ռուսական հարաբերությունները 1920-1922թթ. Եր., 2007: Հակոբյան Ա., Հայաստանի խորհրդարանը և քաղաքական կուսակցությունները (1918թ.-1920թ.), Եր., 2005: Կնյազյան Դ. Ադրբեջանական Դեմոկրատական Հանրապետության կովկասյան քաղաքականությունը 1918-1920թթ., Եր., 2008: Մաիլյան Բ.Վ., Աբխազիայի կարգավիճակի հիմնահարցը 1917-1921թթ., Եր., 2008: 7. Основная часть курса 1.Հարավային Կովկասի հնագույն և հին պատմություն 2.Հարավային Կովկասի միջնադարյան պտմության հիմնախնդիրները 3. Հարավային Կովկասը ցարական Ռուսաստանի տիրապետության շրջանում 4. Հարավային Կովկասում անկախ պետությունների կազմավորման քաղաքական նախադրյալները (1917 թ. փետրվար -1918 թ. մայիս):Ադրբեջանական Հանրապետություն (1918 թ. մայիս -1920 թ. ապրիլ): Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն (1918 թ. մայիս -1921 թ. փետրվար) 5. Քաղաքական կացությունն Աբխազիայում և նրա կարգավիճակի հիմնահարցը (1918-1921 թթ.) 6. Հարավային օսերի ինքնորոշման հարցը 1917-1922 թթ. 7. Ներքաղաքական իրավիճակը Հարավային Կովկասում 1920 -1930-ական թթ. առաջին կեսին: 8. Հարավային Կովկասը 1936-1980-ական թթ. 9. Ազգամիջյան հարաբերությունները Հարավային Կովկասում և հին տարածքային վեճերի վերակենդանացումը ԽՍՀՄ-ի կազմալուծման շրջանում (1989-1991 թթ.) 10. Քաղաքական իրավիճակը Հարավային Կովկասի երկրներում հետխորհրդային շրջանում (1992-2000 թթ.)
1101	Հայ-քաղկեդոնական մշակույթ	3
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Факультативный 1101/Մ15-1 1. Цель курса · Ներկայացնել հայ-քաղկեդոնական համայանքի ձևավորման նախապայմաններն ու բնութագրել միջնադարյան տվյալ համայնքի առանձնահատուկ գծերը: · լուսաբանել հայ-քաղկեդոնական համայնքի պատմության առավել նշանակալից շրջաններն ու ներկայացնել հիմնական հուշարձանները: · Ցույց տալ և հիմնավորել հայ-քաղկեդոնական համայնքի սերտ կապը հայ ազգային մշակույթի, ինչպես նաև բյուզանդական ու վրացական մշակույթների հետ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Տարբերել հայ-քաղկեդոնական հուշարձանները (ճարտարապետություն, կերպարվեստ, ձեռագիր մատյան, վիմագիր արձանագրություն) իմաստաբանական և պատկերագրական տեսանկյունից: 2. Ներկայացնել հայ-քաղկեդոնական մշակույթը պայմանավորող հիմնական գործոնները: 3. Տեսնել հայ-քաղկեդոնական մշակույթի դերը և տեղը քրիստոնեական մշակույթի համատեքստում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. Գիտենալ և բնութագրել հայ-քաղկեդոնական հուշարձանները: 5. Գիտական ուսումնասիրություն կատարել հայ-քաղկեդոնական համայնքի և հուշարձանների վերաբերյալ 6. Համեմատական վերլուծություն կատարել հայ-քաղկեդոնական, հայկական միջնադարյան և արևելաքրիստոնեական հուշարձանների միջև: 3. Описание · Ներկայացնել հայ-քաղկեդոնական համայանքի ձևավորման նախապայմաններն ու բնութագրել միջնադարյան տվյալ համայնքի առանձնահատուկ գծերը: · լուսաբանել հայ-քաղկեդոնական համայնքի պատմության առավել նշանակալից շրջաններն ու ներկայացնել հիմնական հուշարձանները: · Ցույց տալ և հիմնավորել հայ-քաղկեդոնական համայնքի սերտ կապը հայ ազգային մշակույթի, ինչպես նաև բյուզանդական ու վրացական մշակույթների հետ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ թեմատիկ պատկերաշարերի ցուցադրությամբ: 2. Գործնական սեմինարներ հուշարձանների վերլուծության և համեմատական վերլուծության հիման վրա: 3. Թանգարանային դասախոսություններ և հուշարձանների այցելություններ: 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում: 5. Методы и критерии оценки 1. 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր հարցմամբ և համապատասխան պատկերաշարի (պրեզենտացիայի) ցուցադրմամբ, գնահատվում է 10 միավոր առավելագույն արժեքով: 2. 2-րդ ընթացիկ քննությունը գնահատվում է ուսանողի գրավոր աշխատանքի (ռեֆերատի) հիման վրա՝ 10 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Մուրադյան Պ. Մ. Հայաստանի վրացերեն արձանագրությունները, Երևան, 1977. Арутюнова-Фиданян В. А. Армяно-византийская контактная зона (X-XI вв.). Результаты взаимодействия культур. М., 1994. Арутюнова-Фиданян В. А. Повествование о делах армянских. VII в. Источник и время. М., 2004. Лидов А. М. Росписи монастыря Ахтала. История, иконография, мастера. М., 2014. Марр Н.Я. Аркаун, монгольское название христиан в связи с вопросом об армянах-халкидонитах // Приложение к ВВ, т.12,1905 // «Кавказский культурный мир и Армения», Ереван, 1995. Мурадян П. М. Армянская эпиграфика Грузии. Картли и Кахети. Ереван, 1985. 7. Основная часть курса 1. Հայ-քաղկեդոնական համայնքի ուսումնասիրության պատմությունն ու արդի խնդիրները: 2. Հայ-բյուզանդական քաղաքական և մշակութային առնչություները, հայ-բյուզանդական «կոնտակտային գոտի« հասկացությունը միջնադարի համատեքստում: 3. Հայ-քաղկեդոնական համայնքը 7-րդ դարի ժամանակահատվածում: 4. Հայ-քաղկեդոնական համայնքը 10-11 րդ դարերի ժամանակահատվածում: 5. Հայ-քաղկեդոնական համայնքը 13-րդ դարի առաջին կեսին և դրանից հետո:
1101	Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան մշակույթը	3
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Факультативный 1101/Մ15-2 1. Цель курса Ներկայացնել Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան քրիստոնեական ճարտարապետության և կերպարվեստի նմուշները, տալ ընդհանուր նկարագրություն և դասակարգել: Սովորեցնել վերլուծել և մեկնաբանել Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի քրիաստոնեական հուշարձանների պատկերագրական հորինվածքներն ու խորհրդանշական բովանդակությունը: Պատկերացում ունենալ Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի քրիստոնեական արվետի առանձնահատկությունների, ազդեցության և փոխազադեցության խնդիրների մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.հասկանալու Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան արվեստի բնույթը, միտումները, պարբերացումը և կարևորագույն հուշարձանները: 2.իմանալու Հարավային Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում միջնադարյան մշակույթի հիմնական հուշարձանները, դրանց տարբերակումն ու բնորոշ գծերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.վերլուծելու Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան հուշարձանները, կարդալ հատակագծերն ու պատկերագրական սխեմաները: 4.տարբակել Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան հուշարձանները ըստ երկրների և շրջանների, ըստ ճարտարապետական կառույցների տիպերի: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 5. կիրառել տեսական և մասնագիտական գիտելիքներն ու մեթոդոլոգիական հմտությոնները գործնական և մասնագիտական հարթակներում, 6. կիրառելու ձեռք բերված վերլուծական-քննական կարողությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական վերլուծություն: 7.Դրսևորել զեկույցներ, մշակումներ պատրաստելու, հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելու և քննարկումներ վարելու կարողություն: 3. Описание Ներկայացնել Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի միջնադարյան քրիստոնեական ճարտարապետության և կերպարվեստի նմուշները, տալ ընդհանուր նկարագրություն և դասակարգել: Սովորեցնել վերլուծել և մեկնաբանել Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի քրիաստոնեական հուշարձանների պատկերագրական հորինվածքներն ու խորհրդանշական բովանդակությունը: Պատկերացում ունենալ Հարավային Կովկասի և Մերձավոր Արևելքի քրիստոնեական արվետի առանձնահատկությունների, ազդեցության և փոխազադեցության խնդիրների մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, հանձնարարված գրականության ընթերցում. սահմանված ժամանակացույցով և հերթականությամբ, ուսանողները պարտավոր են նախապես ծանոթանալ դասընթացի թեմատիկ հիմնական գրականությանը՝ սահմանված թեմաներով լսարանային հանդիպումներին պատրաստվելու համար։ 2. սեմինար, սահմանված հերթականությամբ, անհատական կամ խմբային սկզբունքով, լսարանային հանդիպումների ժամանակ ուսանողները պետք է ներկայացնեն դասընթացի՝ ժամանակացույցով սահմանված դասախոսության թեմաների վերաբերյալ իրենց դիտարկումները, վերլուծական աշխատանքները, կատարած մշակումները։ 3. դասախոսության թեմաների հետ կապված հիմնախնդիրների վերհանում և լսարանային քննարկումների կազմակերպում: Դրանք ուղղված են դասընթացի հիմնական թեմաների վերաբերյալ բանավեճային, վերլուծական հմտությունների զարգացմանը: 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Якобсон А.Л. Закономерности в развитии раннесредневековой архитектуры. Ленинград, 1983. Якобсон А.Л. Закономерности в развитии средневековой архитектуры 9-15 вв. Ленинград,, 1987. L'art Copte en Egypte. 2000 ans de christianisme, Gallimard, 2000 Беляев Л.А. Христианские древности, СПб., 2001 Տեր-Գևորգյան Շ. Հայաստանի և Սիրիայի վաղ քրիստոնեական ճարտարապետության առնչությունները, Եր., 2000. Казарян А.Ю., Церковная архитектура стран Закавказья VII века: формирование и развитие традиции. М., 2012-2013 Беридзе В.В. Грузинская архитектура раннехристианского времени. Тбилиси, 1974. Հայ արվեստի պատմություն (Վ. Ղազարյան, Հ. Հակոբյան, Մ. Հասրաթյան, Ա. Աղասյան), Երևան, 2009 Հակոբյան Զ. Հայկական վաղմիջնադարյան քանդակը (4-7-րդ դարեր). Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 0. Дурново Л. А. Очерки изобразительного искусства средневековой Армении. М., 1976 7. Основная часть курса 1. Մերձավոր Արևելքում քրիստոնեության տարածումն ու գաղափարախոսության ձևավորումը: Քրիստոնեական արվեստի հիմնական ուղղությունները: 2. Վաղագույն քրիստեական երկրների ճարտարապետությունն ու կերպարվեստը: Հիմնական առանձնահատկություններն ու տարբերությունները: 3. Եգիպտոսի քրիստոնեական հուշարձանները և նրա դերը քրիստոնեական մշակույթի ձևավորման համատեքստում: Հին Արևելյան, հելլենիստական և քրիստոնեական մշակութային շերտերը: 4. Սիրիայի քրիստոնեական հուշարձանները և նրա դերը քրիստոնեական մշակույթի ձևավորման համատեքստում: Հին Արևելյան, պարսկական, հելլենիստական և քրիստոնեական մշակութային շերտերը: 5. Պատմական Պաղեստինի տարածքի քրիստոնեական հուշարձանները և այլ մշակույթների հետ փոխազդեցության խնդիրները: Հրեական և տարբեր քրիստոնեական համայնքները Պաշեստինում: 6. Հարավային Կովկասի երկրները քրիստոնեության վաղ շրջանում (4-5-րդ դդ.): Մշակութային ընդհանուր դաշտն ու փոխհարաբերությունները: Կարևոր հուշարձանները: 7. Հայկական և վրացական, հայկական և աղվանական մշակութային կապերը, դրանց արտահայտությունը ճարտարապետական հուշարձանների համատեքստում: 8. Հակական և վրացական դավանաբանական խնդիրները և դրանց արտացոլումը պատմական հուշարձաններում: Հայ-քաղկեդոնականների մշակութային ժառանգությունը:
1101	Հասարակական շարժումներն ու կուսակցությունները և քաղաքական գործընթացները Ադրբեջանում	3
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/ շաբ. դասախոսություն 30 ժամ Факультативный 1101/Մ15-3 1. Цель курса · ներկայացնել Ադրբեջանի քաղաքական համակարգը, լուսաբանել հասարակական շարժումները անկախությանը նախորդած և հաջորդած ժամանակահատվածում, · համակողմանի քննել Ադրբեջանում անկախության հռչակումից հետո ձևավորված քաղաքական կուսակցությունները, դրանց գաղափարախոսությունները, ծրագրերը, ներքին և արտաքին քաղաքականության տարբեր հիմնահարցերի լուծման վերաբերյալ տեսակետները: · վեր հանել քաղաքական գործընթացների բոլոր սուբյեկտների դերակատարությունը՝ պետական կառույցների, քաղաքական կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների, զանգվածային լրատվական միջոցների, ազգային փոքրամասնությունների և այլն: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. պատկերացում կազմել Ադրբեջանում ԽՍՀՄ գոյության վերջին ամիսներին և անկախության հռչակումից հետո ձևավորված շարժման, դրա դերակատարների վերաբերյալ: 2. իմանալ Ադրբեջանի քաղաքական դաշտի բոլոր կուսակցությունները, դրանց ծրագրերը, գաղափարախոսությունները, դրանց արտաքին քաղաքական կողմնորոշումները և այլն: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերլուծել քաղաքական կուսակցությունների և հասարակական շարժումների գործունեությունը, ներքին և արտաքին քաղաքականության տարբեր հիմնահարցերի համատեքստում: 4. պարզաբանել Արցախի հիմնահարցի տեղն ու դերը Ադրբեջանի հասարակական և քաղաքական կյանքում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 5. կատարել աղբյուրների և գրականության վերլուծություններ 6. կիրառել ձեռք բերված պատմական վերլուծության հմտությունները, կատարել անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ, վերլուծական աշխատանքներ կատարել արդի ժամանակահատվածում Ադրբեջանում քաղաքական և հասարակական շարժումների վերաբերյալ 3. Описание · ներկայացնել Ադրբեջանի քաղաքական համակարգը, լուսաբանել հասարակական շարժումները անկախությանը նախորդած և հաջորդած ժամանակահատվածում, · համակողմանի քննել Ադրբեջանում անկախության հռչակումից հետո ձևավորված քաղաքական կուսակցությունները, դրանց գաղափարախոսությունները, ծրագրերը, ներքին և արտաքին քաղաքականության տարբեր հիմնահարցերի լուծման վերաբերյալ տեսակետները: · վեր հանել քաղաքական գործընթացների բոլոր սուբյեկտների դերակատարությունը՝ պետական կառույցների, քաղաքական կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների, զանգվածային լրատվական միջոցների, ազգային փոքրամասնությունների և այլն: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն 2. գործնական պարապմունք 3. ռեֆերատ/էսսե 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. Ø ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր Ø մասնակցություն -3 միավոր Ø ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: 6. Список основной литературы ԱղաջանյանՄ.,Ադրբեջանի ազգային փոքրամասնությունները. Իրավաքաղաքական ասպեկտներ, «21-րդդար» թիվ 3 (13), 2006: Բաբայան Դ., Արցախյան հիմնախնդիրը և պանթյուրքիզմի գաղափարախոսությունը, «21-րդ դար» թիվ 6 (40), 2011: Բայբուրդյան Վ., Իրան-Ադրբեջան. հարևաններ, թե աշխարհաքաղաքական ու աշխարհատնտեսական ախոյաններ, Մերձավոր և Միջին Արևելքի Երկրներ և Ժողովուրդներ Հ. 22, 2003: Ընդդեմ Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականության, Երևան, 2007: Իսրայելյան Ա., Իրանի կրոնական քաղաքականությունն Ադրբեջանի նկատմամբ (2010-2016 թթ.) Մերձավոր և Միջին Արևելքի Երկրներ և Ժողովուրդներ, Հ. 30, 2016: Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցը Թուրքիայի հասարակական-քաղաքական դիսկուրսում, Երևան, 2017: Կարապետյան Ս., Ադրբեջանը քաղաքակրթությունից դուրս, Երևան, 2017: Հակոբյան Ա., Լեզգիական գործոն, Հանրապետական, № 7 (27), 2005: Азербайджан и Россия: общества и государства, Выпуск 4, Москва, 2001. 0. Агаев Р., Азербайджан: конец второй республики (1988-1993), Москва, 2006: Велиев А., Треугольник Израиль-Турция -Азербайджан: реальность и перспективы, Централная Азия и Кавказ, № 8, 2000. Гребенников Е., Народный фронт Азербайджана 1988-1989 гг.: проблема обьединения либерального и националистического направления, Историческая и социально-образавательная мысль, Том 8, № 5/2, 2016. Демоян Г., Турция и Карабахский конфликт в конце 20-го в начале 21-го века: историко-сравнительный анализ, Ереван, 2006. Демоян Г. Тюркские саммиты: цели, задачи, приоритеты и позиция в карабахском вопросе, Бюллетень научно-образовательного фонда «Нораванк», № 10 (16), 2005. Казинян А., Полигон «Азербайджан», Ереван, 2011. 7. Основная часть курса 1. Ետխորհրդային տարիներին Ադրբեջանում ընթացող հասարակական և քաղաքական գործընթացների պատմական, սոցիալական և մշակութային նախադրյալները 2. Ադրբեջանում ընթացող հասարակական-քաղաքական գործընթացները 1988-1991 թթ. 3. Ադրբեջանի անկախության հռչակումը 1991 թ. և պետական քաղաքական համակարգի ձևավորման գործընթացը 1991-1993 թթ. 4. Քաղաքական, հասարակական գործընթացներն Ադրբեջանում 1993-2003 թթ.՝ Հեյդար Ալիևի նախագահության տարիներին 5. Իշխանության ժառանգական փոխանցման գործընթացն Ադրբեջանում և Իլհամ Ալիևի նախագահության առաջին շրջանը (2003-2008 թթ.) և քաղաքական կուսակցությունների դիրքորոշումները 6. Ամբողջատիրական համակարգի խորացումը Ադրբեջանում 2008-2020 թթ. քաղաքական համակարգը 7. Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցը Ադրբեջանի քաղաքական կուսակցությունների և հասարակական կազմակերպությունների ընկալումներում 8. Ազգային փոքրամասնությունների մասնակցությունն Ադրբեջանում ընթացող հասարակական-քաղաքական գործընթացներին 9. Իսլամի դերը Ադրբեջանի քաղաքական-հասարակական կյանքում 10. Արտաքին քաղաքական կողմնորոշման հիմնախնդիրը, Եվրոպական կառույցների, Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունները Ադրբեջանի քաղաքական կուսակցությունների օրակարգում:
1101	Հասարակական շարժումներն ու կուսակցությունները և քաղաքական գործընթացները Վրաստանում	3
3-րդ կիսամյակ 2 ժամ/շաբ. դասախոսություն 30 Факультативный 1101/Մ15-4 1. Цель курса Ներկայացնել արդի փուլում Վրաստանի հասարակական շարժումների և քաղաքական կուսակցությունների գործունեությունն ու դրանց առանձնահատկությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Պատկերացնել Վրաստանի քաղաքական հիմնախնդիրներն ու դրանց պատճառահետևանքային կապը, 2.Վերլուծել Վրաստանի քաղաքական գործընթացները և դրանց հնարավոր բացասական ազդեցությունները ՀՀ շահերի տեսանկյունից: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.Տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 4.Կիրառելու կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5.Զարգացնել տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու կարողությունները: 3. Описание Ներկայացնել արդի փուլում Վրաստանի հասարակական շարժումների և քաղաքական կուսակցությունների գործունեությունն ու դրանց առանձնահատկությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1 Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Վրաց պաշտոնյաների ելույթների դիտում և քննարկում, 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում, 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Геополитика Кавказа. Москяа 2001 г. Гаджиев К.С. Кавказский узел в геополитических приоритетах Росии, Москва 2010г. Панков Д.О., Приоритеты внешней политики республики Грузия (1991-20100 гг.) Москва 2011. Рокс Ю. Радикалы отказали Иванишвили в праве на теневую власть. - Независимая газета, 12.11.2019. Манасян Е. «Грузинская мечта» не сбывается. - Newtimes.ru, 01.07.2019. URL: https://newtimes.ru/articles/detail/182375 (дата обращения 28.10.2019). , Леков Р.В. Политический процесс в Грузии: Влияние РФ и США, Владикавказ 2009г. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Վրաստանում ազգայնական գաղափարախոսության վերածնման ժամանակաշրջանը (1988-1991 թթ.), Թեմա 2. Հասարակական հոսանքները և քաղաքական կուսակցությունները, Թեմա 3. Աշխարհաքաղաքական կողմնորոշիչները և քաղաքական կուսակցությունների ու հասարակական շարժումների դիրքորոշումները Թեմա 4. Զ. Գամսախուրդիայի, Է. Շևարնադձեի, Մ. Սաակաշվիլիի, Բ. Իվանիշվիլիի քաղաքական պատկերացումները Վրաստանի ապագայի հարցում։ Թեմա 5. Ավտորիտար վարչակարգի ձևավորմանն ուղղված քայլերը 1998-2003 թթ. Թեմա 6. Տարածքային ամբողջականության հիմնախնդիրը Վրաստանի քաղաքական կուսակցությունների և հասարակական շարժումների լիդերների պատկարցումներում
1101	Այլախոհական շարժումները ԽՍՀՄ-ում 1960-1980-ական թթ.	3
4-րդ կիսամյակ 3.8 ժամ/շաբ. 30 ժամ դասախոսություն Факультативный 1101/Մ17-1 1. Цель курса · ներկայացնել ժամանակակից Ադրբեջանի ներքաղաքական կյանքի գլխավոր բնորոշիչները, · բացահայտել մերօրյա իշխանական համակարգում առկա բազմաթիվ խնդիրների պատճառներն ու ակունքները, · հնարավորություն տալ ուսանողներին ըմբռնելու ղարաբաղյան հարցի նկատմամբ ադրբեջանական ներկայիս ղեկավարության գործելակերպի հիմքերն ու դրա հնարավոր հետևանքները 2. Результаты обучения по программе · ներկայացնել ժամանակակից Ադրբեջանի ներքաղաքական կյանքի գլխավոր բնորոշիչները, · բացահայտել մերօրյա իշխանական համակարգում առկա բազմաթիվ խնդիրների պատճառներն ու ակունքները, · հնարավորություն տալ ուսանողներին ըմբռնելու ղարաբաղյան հարցի նկատմամբ ադրբեջանական ներկայիս ղեկավարության գործելակերպի հիմքերն ու դրա հնարավոր հետևանքները 3. Описание · ներկայացնել ժամանակակից Ադրբեջանի ներքաղաքական կյանքի գլխավոր բնորոշիչները, · բացահայտել մերօրյա իշխանական համակարգում առկա բազմաթիվ խնդիրների պատճառներն ու ակունքները, · հնարավորություն տալ ուսանողներին ըմբռնելու ղարաբաղյան հարցի նկատմամբ ադրբեջանական ներկայիս ղեկավարության գործելակերպի հիմքերն ու դրա հնարավոր հետևանքները 4. Стили и методы преподавания и обучения 1 Դասախոսություններ, 2.Գիտական բանավեճերի կազմակերպում և քննարկում, 3. Ադրբեջանցի պաշտոնյաների ելույթների դիտում և քննարկում, 4. Մագիստրանտների կողմից ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում, 5. Դերախաղերի կազմակերպում: 5. Методы и критерии оценки Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · ընթացիկ քննություններ- 9 միավոր Նախատեսված ընթացիկ քննություններից առաջինը գրավոր է, գնահատվում է 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Երկրորդ քննությունը բանավոր է, գնահատվում է 5 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը ՝2.5 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Thomas de Waal, Բlack Garden: Armenia and AzerԲaijan through Peace and War, New York and London, 2003. ԲolukԲasi S., AzerԲaijan: A political History, I.Բ. Tauris, New York, 2011. Cornell S., AzerԲaijan since Independence, Armonk, New York, 2011. Հակոբյան Թ., Կանաչ և սև. Արցախյան օրագիր, Երևան-Ստեփանակերտ, Հեղինակայյին հրատարակություն, 2008: Ализаде З., Конец Второй Республики, http://www.azeriԲooks.narod.ru/politika/zardusht_alizade/konets_vtoroy_… Goltz Th., AzerԲaijan Diary: A Rogue Reporter’s Adventures in an Oil-Rich, War-Torn, Post Soviet RepuԲlic, Armonk, New York, London. 7. Основная часть курса 1. Ադրբեջանում ազգայնական գաղափարախոսության վերածնման ժամանակաշրջանը (1988-1990 թթ.), 2. «Սև հունվարի» քաղաքական հետևանքները: Այազ Մութալիբովը անկախ Ադրբեջանի առաջին նախագահ (1990 թ. հունվար-1992 թ. փետրվար), 3. ԱԺՃ քաղաքական հաղթանակը: Ազգայնականության վերելքը Աբուլֆազ Էլչիբեյի կառավարման շրջանում (1992 թ. հունիս-1993 թ. հունիս), 4. Ադրբեջանի ներքաղաքական իրադրությունը Հեյդար Ալիևի նախագահության առաջին շրջանում (1993-1998 թթ.), 5. Ավտորիտար վարչակարգի ձևավորմանն ուղղված քայլերը 1998-2003 թթ. 6. Իլհամ Ալիևի ղեկավարության առաջին շրջանի առանձնահատկությունները (2003-2008 թթ.), 7. Ավտորիտար վարչակարգի վերջնական հաստատումն Ադրբեջանում (2008-ից մեր օրեր):
1101	Կովկասի պատմության հետազոտման արդի մոտեցումները	3
4-րդ կիսամյակ 3.8 ժամ/շաբ. 30 դասախոսություն Факультативный 1101/Մ17-2 1. Цель курса Ընդգծել Կովկասի պատմության հիմնախնդիրների քննական վերլուծության կարևորությունը, լուսաբանել կովկասագիտության շրջանակներում առանձին կրթանքների / գիտաճյուղերի/ տվյալների նշանակության հիմնահարցը, քննարկել կովկասյան տարածաշրջանում պատմական գործընթացների հետազոտման ժամանակակից մոտեցումները և դրանց կիրառման անհրաժեշտության հիմնահարցը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ներկայացնելու կովկասագիտական տարբեր գիտաճյուղերի հիմնախնդիրները, տարածաշրջանային հետազոտության առանձնահատկությունները, Կովկասի էթնիկական պատմության ու պատմամշակութային ժառանգության ուսումնասիրության վիճակն ու ապագա հետազոտությունների ուրվագծերը։ 2. Համակողմանի քննության ենթարկելու տարածաշրջանում հայկական մշակութային ներկայության փաստերն ու իրողությունները, տարածաշրջանային զարգացումներին հայկական էթնիկ տարրի ու հայկական մշակույթի բերած ավանդը, այսպիսով հիմքեր նախապատրաստելով կովկասագիտական համալիր հետազոտությունների համար: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Արձագանքելու արդի կովկասագիտության մարտահրավերներին, կիրառելու նոր մեթոդներ ու մոտեցումներ, վերլուծելու, ընդհանրացնելու փաստերն ու իրողությունները, կատարելու տեսական եզրակացություններ։ 2. Ծավալելու ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն ինչպես պետական կառույցներում, այնպես էլ կրթության ու գիտության ասպարեզներում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. կիրառել տեսական և մասնագիտական գիտելիքներն ու մեթոդոլոգիական հմտությոնները գործնական և մասնագիտական հարթակներում, 2. կիրառելու ձեռք բերված վերլուծական-քննական կարողությունները և կատարելու անհրաժեշտ համեմատական եզրահանգումներ, 3, Դրսևորել զեկույցներ, մշակումներ պատրաստելու, հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելու և գիտական բանավեճեր, քննարկումներ վարելու կարողություն: 3. Описание Ընդգծել Կովկասի պատմության հիմնախնդիրների քննական վերլուծության կարևորությունը, լուսաբանել կովկասագիտության շրջանակներում առանձին կրթանքների / գիտաճյուղերի/ տվյալների նշանակության հիմնահարցը, քննարկել կովկասյան տարածաշրջանում պատմական գործընթացների հետազոտման ժամանակակից մոտեցումները և դրանց կիրառման անհրաժեշտության հիմնահարցը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Ակադեմիական դասախոսություններ, 2.Ուսումնական հետազոտություն / ռեֆերատների ներկայացում և քննարկում/, 3.Ուսանողի ինքնուրույն աշխատանք հանձնարարված հիմնական գրականության հիման վրա, 4. Զննականության մեթոդ և գրաֆիկական կազմակերպիչներ /Վենի տրամագիծ, հասկացությունների համեմատության էմաձև, տեաձև աղյուսակներ և այլն/: 5. Методы и критерии оценки Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթաց է. · ընթացիկ ստուգումներ- 8 միավոր · մասնակցություն -3 միավոր · եզրափակիչ քննություն- 9 միավոր Նախատեսված եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը ՝3 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: 6. Список основной литературы Հ. Հովհաննիսյան, Ինչպես գրել գիտական աշխատանք պատմությունից, Երևան, 2007։ Կովկասյան տարածաշրջան, պատմություն, քաղաքակրթություն և մշակույթ, Երևան, 2022։ Косвен М.О., Этнография и история Кавказа, М., 1961. Гаджиев К. С., Геополитика Кавказа, М., Международные отношения, М., 2001. В. А. Кузнецов, Введение в кавказоведение(историко-этнологические очерки народов Северного Кавказа), Владикавказ, 2004. П. А. Кузьминов, Кавказоведение на грани веков, http://kvkz.ru/stati/2801-kavkazovedenie-na-grani-vekov.html. Алексеев М.Е., Очерки истории отечественного кавказоведения ,М.,2008. ,,Теория и методология истории: учебник для вузов’’,/ Отв. Редакторы В.В.Алексеев, Н.Н. Крадин и др./, Волгоград , 2014. Иванов С.М. Южный Кавказ в региональной геополитике, Дипломатическая служба. 2019, 7. Основная часть курса 1. Կովկասի պատմության հետազոտումը իբրև հետազոտական ուրույն միջավայր: Կովկասագիտությունը իբրև լոկալ, տարածաշրջանային պատմություն: 2. Կովկասի պատմությունը կերտող հիմնական գործոնները և դրանց հետազոտման հիմնական սկզբունքները: 3. Պատմական նոր գիտաճյուղերի / գենդերային պատմություն, առօրեականության պատմություն, բանավոր պատմություն,այլընտրանքային պատմություն, պատմական իմագոլոգիա/ տվյալները Կովկասի պատմության հետազոտման մեջ: 4. Միջգիտակարգային մոտեցման կիրառումը պատմական հետազոտությունում: 5. Բազմատեսանկյուն մոտեցման կիրառումը պատմական հետազոտությունում: 6. Սոցիալ - մշակութային մոտեցման կիրառումը պատմական հետազոտությունում: 7.Բազմամշակութային մոտեցման կիրառումը պատմական հետազոտությունում: 8.Կովկասագետ - հետազոտողի տիպն ու անձնական որակները և նրա հետազոտական գործունեության դիտանկյունները:

Другие образовательные модули

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
1101	Գիտական սեմինար	12
1-4-րդ կիսամյակներ 2 ժամ/շաբ. 30 ժամ սեմինար Обязательный 1101/ Մ18-21 1. Цель курса · Ուսանողներին իրազեկել մասնագիտական ոլորտի հիմնախնդիրները, ստորաբաժանումում իրականացվող գիտահետազոտական աշխատանքները և դրանց արդյունքները · Կազմակերպել բանախոսություններ ոլորտի հայաստանյան և միջազգային մասնագետների մասնակցությամբ · Տրամադրել տեղեկատվություն մագիստրոսական թեզերի մասին և խորհրդատվութուն թեզերի ընտրության հարցում · Քննարկել մագիստրոսական թեզերի հետ կապված հիմախդիրներն ու կատարման ընթացքը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ներկայացնել մագիստրոսական թեզի հիմնադրույթները, կատարման ընթացքը և արդյունքները 2. Ձևավորել գիտական զեկուցումներ ներկայացնելու և բանավեճեր վարելու հմտություններ 3. Քաջածանոթ լինել հետազատության տվյալ բնագավառի տեսական և մեթոդաբանական մերօրյա ձեռքբերումներին բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. Մագիստրոսական թեզի իրականացման համար կատարել ժամանակակից կովկասագիտական գործընթացների ինքնուրույն քննություն և վերլուծություն, 5. լինել հետազոտություններ իրականացնող թիմում, իրականացնել հարցադրումներ թեմայի բացահայտման համար 6. Մասնագիտական գիտելիքները կիրառել աշխատանքային տարբեր բնագավառներում և հասարակական դիսկուրսներում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. Հանդես գալ մագիստրոսական թեզի շրջանակներում իրականացված հետազոտության կարճ զեկուցումներով 8. Ներկայացնել սեփական հետազոտական ծրագիրը 9. Պատրաստել և ներկայացնել գիտաուսումնական և գիտական տեքստեր, վարելու բանավեճեր՝ պահպանելով մասնագիտական էթիկայի կանոնները: 3. Описание · Ուսանողներին իրազեկել մասնագիտական ոլորտի հիմնախնդիրները, ստորաբաժանումում իրականացվող գիտահետազոտական աշխատանքները և դրանց արդյունքները · Կազմակերպել բանախոսություններ ոլորտի հայաստանյան և միջազգային մասնագետների մասնակցությամբ · Տրամադրել տեղեկատվություն մագիստրոսական թեզերի մասին և խորհրդատվութուն թեզերի ընտրության հարցում · Քննարկել մագիստրոսական թեզերի հետ կապված հիմախդիրներն ու կատարման ընթացքը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. սեմինարներ-քննարկումներ 2. արտալսարանային դասեր 3. միջազգային մասնագետների փորձի փոխանակում, հրավիրյալ միջազգային հեղինակավոր հետազոտողների հետ հանդիպում-սեմինարներ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով։ 6. Основная часть курса Տիտղոսաթերթ Ստորագրությունների էջ Համառոտագիր Բովանդակություն Ներածություն Հիմնական մաս Եզրակացություններ (և առաջարկություններ) Օգտագործված գրականության ցանկ Հավելվածներ
1101	Մասնագիտական պրակտիկա	6
3-րդ կիսամյակ - Ինքնուրույն աշխատանքի ժամաքանակ՝ 180 ժամ Обязательный 1101/Մ22 1. Цель курса · Գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ձևավորել մագիստրոսական թեզի թեմային առնչվող հետազոտական հմտություններ 2. Հնարավորություն ստանալ մասնակցելու բաժնի և հայաստանյան համապատասխան գիտահետազոտական կառույցների համագործակցական նախագծերին ու դաշտային հետազոտություններին։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Ձևակերպել գիտահետազոտական խնդիրներ, իրականացնել հետազոտական աշխատանք, կազմել հարցարաններ, անցկացնել հարցազրույցներ, վերծանել և վերլուծել հավաքագրած նյութերը։ 3. Описание · Գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения Հետազոտական աշխատանք Աշխատանք գրադարաններում և արխիվում 5. Методы и критерии оценки Մագիստրանտը պրակտիկայի ավարտին թեզի ղեկավարին է ներկայացնում հաշվետովություն։ Պրակտիկան գնահատվում է թեզի ղեկավարի կողմից ստուգարքի միջոցով։ 6. Список основной литературы Բալասանյան Ս., Վարդանյան Ն., ՔՀԿ հետազոտական կարողությունների զարգացում// Ղազարյան Ա., Գիտական հետազոտության մեթոդաբանական առանձնահատկությունները, Երևան, 2015։ Russel B., Research methods in Anthropology, Qualitative and Quantitative approaches, UK, Alta Mira Press, 2006. Hamilton P., Shopes L., Building Partnerships between Oral History and Memory Studies, Oral History and Public Memories, Pholadelphia, Temple University Press, 2008. Burch E. S., The Method of Ethnographic Reconstruction, Alaska Journal of Anthropology, Vol. 8, no. 2, 2010. 7. Основная часть курса Ծանոթացում և համատեղ աշխատանք պրակտիկայի համար ընտրված գիտական հիմնարկների մասնագետների հետ Թեզին վեաբերվող պրոբլեմային հարցերի վերաբերյալ մասնագիտական գիտելիքի և փորձառության ամփոփում ընտված մասնագետների և թեզի ղեկավարի հետ։
1101	Մագիստրոսական թեզ	24
1- 4-րդ կիսամյակներ Ինքնուրույն աշխատանքի ժամաքանակը՝ ? ժամ Обязательный 1101/Մ23 1. Цель курса · Ձևավորել մասնագիտական ոլորտում ուսանողի ձեռք բերած գիտելիքները կիրառելու ու ինքնուրույն ուսումնասիրություն կատարելու կարողությունները, · Տիրապետել գիտական խնդիրները ձևակերպելու ու նոր լուծումներ առաջադրելու հմտություններին։ 2. Результаты обучения по программе բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Հիմնավորել աշխատանքի արդիականությունը, վարկածը, նպատակը, խնդիրներն ու մեթոդները։ 2. Ներկայացնել աշխատանքի բովանդակությունը, արդյունքներն ու եզրակացությունները։ 3. ներկայացնել և բացատրել կատարված հետազոտական աշխատանքը, հիմնավորել արդյունքները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 4. կատարել թեմային առնչվող անհրաժեշտ գրականության վերլուծությունն ու ամփոփումը։ 5. Կարողանալ ճիշտ ձևակերպել աշխատանքի օբյեկտը, առարկան, նպատակը, խնդիրները, վարկածը, և դրանց համապատասխանությունը թեմային։ 3. Описание · Ձևավորել մասնագիտական ոլորտում ուսանողի ձեռք բերած գիտելիքները կիրառելու ու ինքնուրույն ուսումնասիրություն կատարելու կարողությունները, · Տիրապետել գիտական խնդիրները ձևակերպելու ու նոր լուծումներ առաջադրելու հմտություններին։ 4. Методы и критерии оценки Մագիստրոսական թեզի գնահատումն իրականացվում է ԵՊՀ հիմնադրամում մագիստրոսական թեզի պատրաստման և գնահատման կարգի դրույթների համապատասխան 20 միավորանոց սանդղակով։ 5. Основная часть курса Տիտղոսաթերթ Ստորագրությունների էջ Համառոտագիր Բովանդակություն Ներածություն Հիմնական մաս Եզրակացություններ (և առաջարկություններ) Օգտագործված գրականության ցանկ Հավելվածներ

Кавказоведение

Магистерская программа

Учебный план

Общеобразовательный модуль

Специализированный модуль

Другие образовательные модули