Учебный план

PDF

Тип:

Бакалавр

Профессия:

041301.04.6 - Կառավարում

Специализация:

041301.04.6 - Հանրային քաղաքականություն և կառավարում

Присвоенная квалификация:

Կառավարում

Учебный год программы:

2024/2025

Форма обучения:

Полная занятость

Язык обучения:

Հայերեն

Общеобразовательный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-1	2
1-ին/աշնանային գործն-.2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1401/Բ01 1. Цель курса ·ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, ·նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 2. Результаты обучения по программе ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները, 2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները, 3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը: բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ, 2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը: գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ 1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը: 3. Описание ·ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, ·նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения ∙ դասախոսություն, ∙ գործնական աշխատանք, ∙ լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ∙ ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Список основной литературы Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Основная часть курса 1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները, 2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները, 3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
0002	Քաղաքացիական պաշտպանություն և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության առաջին բուժօգնություն	2
1-ին/աշնանային 2 ժամ/գործն. 2 ժամ/շաբ. Обязательный 0002/Բ01 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ, 2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները, 3.գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները, 4.մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ, 2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում, 3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում, 2. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար: 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք: 2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ: 3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում: 4. Ուսումնամեթոդական վարժանք: 5. Методы и критерии оценки 1. Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում): 6. Список основной литературы Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ: Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ: Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ: Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ: Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։ 7. Основная часть курса 1.Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ: 2.Քաղաքացիական պաշտպանություն: 3.ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
1302	Ակադեմիական գրագրություն և էթիկա	3
1-ին/աշնանային 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ02 1. Цель курса ·ծանոթացնել գրավոր խոսքի կառուցման սկզբունքներին, ներկայացնել գրավոր հաղորդակցության առանձնահատկությունները (բառային, ձևաբանական, շարահյուսական, գործաբանական, հանրալեզվաբանական) և զարգացման միտումները, ·խորացնել ուսանողի գրավոր հաղորդակցվելու ունակությունները, զարգացնել մասնագիտական ոլորտի տեքստերի հետ աշխատելու հմտությունները, ակտիվացնել ուսանողի մասնագիտական ոլորտի գիտելիքների ու հմտությունների կիրառումը տարբեր գործնական նպատակներով՝ առանձնահատուկ կարևորելով բազմազան թեմաներով ազատ գրավոր հաղորդակցման գործընթացը: 2. Результаты обучения по программе մասնագիտական գիտելիք և իմացություն) 1.քննարկել և վերլուծել տարբեր մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը, 2.արտահայտել մասնագիտական տարբեր ոլորտներում գրավոր խոսքը ճիշտ կառուցելու և արդյունավետ հաղորդակցումը ապահովելու սկզբունքների իմացությունը, (գործնական մասնագիտական կարողություններ) 3.կատարել լեզվական կոդի ճիշտ ընտրություն տարբեր գրավոր խոսքային իրադրություններում, ձևակերպել և շարադրել մտքերը գրագետ, տրամաբանորեն, կապակցված, հակիրճ՝ ուշադրություն դարձնելով ոճային առանձնահատկություններին, 4.տիրապետել գիտահետազոտական աշխատանքներ կատարելու հմտություններին (ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ, եթե այդպիսիք կան) 5.հավաքել, համադրել, վերլուծել, մշակել մասնագիտական ոլորտի տեքստերի բովանդակային մեկնաբանման մեթոդները և անել եզրահանգումներ։ կիրառել ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաները հետազոտական աշխատանքներում։ 3. Описание ·ծանոթացնել գրավոր խոսքի կառուցման սկզբունքներին, ներկայացնել գրավոր հաղորդակցության առանձնահատկությունները (բառային, ձևաբանական, շարահյուսական, գործաբանական, հանրալեզվաբանական) և զարգացման միտումները, ·խորացնել ուսանողի գրավոր հաղորդակցվելու ունակությունները, զարգացնել մասնագիտական ոլորտի տեքստերի հետ աշխատելու հմտությունները, ակտիվացնել ուսանողի մասնագիտական ոլորտի գիտելիքների ու հմտությունների կիրառումը տարբեր գործնական նպատակներով՝ առանձնահատուկ կարևորելով բազմազան թեմաներով ազատ գրավոր հաղորդակցման գործընթացը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասախոսություններ 2.Քննարկումներ 3.Առանձին դեպքերի ուսումնասիրություններ (case study) 4.Ինքնուրույն վերլուծական աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացի գնահատվում է ստուգարքով՝ ուսանողների կողմից ներկայացված անհատական հետազոտական աշխատանքների հիման վրա: 6. Список основной литературы L. Calkins “Teaching Writing”, Heinemann, 2020 St. King “On writing : A Memoir of the Craft”, 2010 W. Zinsser “On Writing Well”, 30th Anniversary Edition, 2007 T. Locke “Developing Writing Teachers”, 2014 7. Основная часть курса Գրավոր հաղորդակցության բնույթը և առանձնահատկությունները: Հաղորդակցության տարբեր մակարդակները (բառային, շարահյուսական, իմաստաբանական, գործաբանական, հանրալեզվաբանական) և դրանց փոխկապակցվածությունը: Արդյունավետ հաղորդակցման ապահովման մեխանիզմները գրավոր խոսքում: Բառապաշարի տարբեր շերտերը: Ոճական տարբեր հնարների արդյունավետ կիրառումը տարբեր մասնագիտական տեքստերում: Գրավոր խոսքում միտքը շարադրելու հիմնական դրույթները: Լեզվական կոդը և դրա ճիշտ ընտրությունը տարբեր խոսքային իրադրություններում: Գիտահետազոտական տեքստերի շարադրման առանձնահատկությունները:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-2	2
2-րդ/գարնանային գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1401/Բ02 1. Цель курса ·ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, ·նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 2. Результаты обучения по программе ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները, 2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները, 3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը: բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ, 2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը: գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ 1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը: 3. Описание ·ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, ·նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения ∙ դասախոսություն, ∙ գործնական աշխատանք, ∙ լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ∙ ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Список основной литературы Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Основная часть курса 1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները, 2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները, 3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
1206	Հետազոտության պլանավորում և մեթոդներ	2
2-րդ/գարնանային դաս-1, սեմ.-1 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ02 1. Цель курса 1.Ձևավորելու կարողություններ հետազոտություններ իրականացնելու, հետազոտության ոլորտում որակական և քանակական մեթոդներ օգտագործելու համար 2.Ձևավորելու հմտություններ հետազոտություններ պլանավորելու, նախագծելու, տվյալներ հավաքագրելու և վերլուծելու համար 3.Տալու գիտելիք և կարողություն՝ հետազոտության արդյունքները ընդհանրացնելու և տարածելու համար։ 2. Результаты обучения по программе (մասնագիտական գիտելիք և իմացություն) · բացատրելու և հստակ տարբերակելու հետազոտության մեթոդների վերլուծությունների կիրառական բովանդակությունը, · առաջարկելու հետազոտական խնդիրների լուծման քանակական և որակական մեթոդներ, տեսության շրջանակներում ընդունված մոտեցումներ, · տիրապետելու հետազոտական մեթոդների հիմնական տեսակները, · վերլուծելու հետազոտական մեթոդների կիրառության հնարավորությունները, · քննարկելու հետազոտություններ կատարելու տրամաբանական շղթան: (գործնական մասնագիտական կարողություններ) · սահմանելու հետազոտության հիմնախնդիրը և ընտրել համապատասխան հետազոտական մեթոդաբանություն, · սահմանելու փոփոխականի բովանդակությունը, տարբերել անկախ և կախյալ, ինչպես նաև միջնորդ փոփոխականները, · որոշելու հետազոտության ընտրանքի ծավալը, · կազմակերպելու և իրականացնելու հարցազրույցներ, վարել ֆոկուս խմբային քննարկումներ և դիտարկումներ, · կոդավորելու և համակարգելու հարցազրույցները և սղագրությունները կառավարման ոլորտի հետազոտությունների համար, · մշակելու հետազոտության գործիքակազմը, մեկնաբանելու և վերլուծելու հավաքագրված տեղեկատվությունը: 3. Описание 1.Ձևավորելու կարողություններ հետազոտություններ իրականացնելու, հետազոտության ոլորտում որակական և քանակական մեթոդներ օգտագործելու համար 2.Ձևավորելու հմտություններ հետազոտություններ պլանավորելու, նախագծելու, տվյալներ հավաքագրելու և վերլուծելու համար 3.Տալու գիտելիք և կարողություն՝ հետազոտության արդյունքները ընդհանրացնելու և տարածելու համար։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասախոսություններ 2.Առանձին դեպքերի ուսումնասիրություններ (case study) 3.Քննարկումներ Ինքնուրույն վերլուծական-հետազոտական աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը գնահատվելու է ստուգարքով՝ ուսանողների կողմից ներկայացված անհատական հետազոտական աշխատանքների հիման վրա: 6. Список основной литературы Pune, B.,Research Methodology for Management Decision. First Edition 2013. Saunders, M., Lewis Ph., Thornhill A. (2012) Research Methods for Business Students Fifth edition (5th edn). Harlow: Financial Times Prentice Hall. Baškarada, S. (2014). Qualitative Case Study Guidelines. The Qualitative Report, 19(40), 1-18. (Retrieved from: ) Baxter, P., & Jack, S. (2008). Qualitative Case Study Methodology: Study Design and Implementation for Novice Researchers . The Qualitative Report, 13(4), 544-559. (Retrieved from: ) Bogner, A., Littig, B. and Menz W. (2009) Interviewing experts, London: Palgrave Macmillan. Bryman, A. (2012) Social research methods, NY: Oxford university press. Cohen L., Manion L. and Morrison K. (2011), Research Methods in Education, London: Routledge. Goergens, M. and Kusek Zall, J. (2009) Making monitoring and evaluation systems work: a capacity development toolkit, NY: The world bank. Mason, J. (2002) Qualitative researching, London: Sage Publications. (Retrieved from: ) 7. Основная часть курса 13. Դասընթացը բաղկացած է հետևյալ հիմնական բաժիններից. Թեմաներ 1-2. Հետազոտություն: Հետազոտության մեթոդներ: Հետազոտական մեթոդների նպատակը: Հետազոտության տեսակներ և հետազոտության մեթոդներ: Գիտական հետազոտության հատկանիշներ: Գիտական հետազոտության կանխադրույթներ: Թեմաներ 3-4. Գիտական հետազոտությունների մեթոդաբանություն: Մեթոդաբանության սահմանում: Հետազոտության հավաստիություն: Հետազոտության գործընթացի բաղադրիչները: Քանակական և որակական մեթոդների առանձնահատկությունները: Թեմա 5. Գիտական հետազոտության և գիտական մեթոդի տրամաբանությունը: Ինդուկցիա: Դեդուկցիա: Թեմա 6. Գրականության վերլուծություն և վարկածի ձևավորում: Գրականության վերլուծության էությունը, նպատակը, կատարելու եղանակներն ու մեթոդները: Թեմա 7. Ժամանակագրական, թեմատիկ և մեթոդոլոգիական տեսանկյուններ: Թեմա 8. Վարկած: Վարկածի մշակման պահանջներ: Վարկածի տեսակները: Թեմա 9. Փոփոխականների տեսակները: Փոփոխականներ: Հետազոտության դիտարկման օբյեկտ, միավոր և փոփոխականներ: Փոփոխականների փոխհարաբերություններ: Դրական, բացասական, կորագծային փոփոխություններ: Հետազոտության միավորներ: Թեմա 10. Հարցաթերթիկ: Հարցաթերթիկի տեսակները: Հարցերի մշակում: Հարցերի տեսակները: Փակ, բաց և կամայական հարցեր: Փակ հարցերի ներկայացման տեսակներ: Մատրիցայով հարցեր: Հարցերի տեսակները ըստ տվյալների: Սխալ հարցեր: Թեմա 11. Ընտրանք: Ընտրանքի էությունը և քանակը: Ընտրանքային մեթոդներ: Հավանական և ոչ հավանական ընտրանքային մեթոդներ: Թեմա 12. Մետավերլուծություն: Հետազոտության էթիկա: Էթիկայի ենթակառուցվածքները և դրանց դասակարգումը: Մասնագիտական էթիկա: Բարեվարքություն, ազնվություն, ակադեմիական անազնվություն և գրագողություն, ճշմարտացիություն, թափանցիկություն, այլոց հանդեպ հարգանք, վստահություն, հաշվետվողականություն, արդարացիություն: Թեմա 13. Էթիկական խնդիրներ: Գիտության ոլորտի կեղծիքների դասակարգում: Գիտության էթիկայի խախտումների հետևանքներ: Թեմա 14. Կիրառելի վարքագծի կանոնագիրք: Կանոնագրքերի տեսակներ: Վարքագծի կանոնագրքերի արդյունավետության խոչընդոտներ: Թեմա 15. Հետազոտական աշխատանքի շարադրումը և ձևակերպումը: Հետազոտական աշխատանքի նկարագրման ձևաչափ:
1705	Ռուսաց լեզու-1	2
3-րդ/աշնանային գործն-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1703/Բ01 1. Цель курса ·լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, ·ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, ·տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, ·խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3. նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 2.կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, 3.վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները: 3. Описание ·լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, ·ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, ·տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, ·խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունքներ, 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Список основной литературы Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012. Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 0.Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Основная часть курса Խոսքի մշակույթ որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը: Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:
1106	Հայոց պատմություն 1	2
3-րդ/աշնանային դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1106/Բ01 1. Цель курса Դասընթացի նպատակը հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն` 1.ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2.քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3.բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ` 1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝ 1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու, 2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը: 3. Описание Դասընթացի նպատակը հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն, 2. Սեմինար, 3. Քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Список основной литературы Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012: Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975: Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2014: 7. Основная часть курса 1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
1705	Ռուսաց լեզու-2	2
4-րդ/գարնանային գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1703/Բ02 1. Цель курса ·լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, ·ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, ·տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2.ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3.բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, 3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները: 3. Описание ·լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, ·ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, ·տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունքներ 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք էէ վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Список основной литературы Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Основная часть курса 1.Ձևաբանական նորմեր: 2.Շարահյուսական նորմեր: 3.Խոսքային գործունեության տեսակները: 4.Հաղորդակցական նորմեր: 5.Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
1106	Հայոց պատմություն 2	2
4-րդ/գարնանային 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1106/Բ02 1. Цель курса ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն` 1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2.քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3.բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ` 1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝ 1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու, 2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը: 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի նպատակը հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 3. Описание ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն` 1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2.քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3.բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ` 1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝ 1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու, 2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն, 2. Սեմինար, 3. Քննարկում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Список основной литературы Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012: Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975: Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2014: 7. Основная часть курса 1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
0708	Էկոլոգիայի և բնապահպանության հիմունքներ	2
4-րդ/գարնանային 2 ժա/շաբ. 2 ժամ/շաբ. Обязательный 0708/Բ14 1. Цель курса ·ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, ·ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմությունը, բացատրել սոցիալական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները, 2.ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքները, 3.նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները, 4.լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները, 5.բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության, կենսաբազմազանության և անապատացման դեմ պայքարի մասին ազգային զեկույցները, 2.մասնագիտական առանձնահատկություններից ելնելով՝ կիրառել բնապահպանական և էկոլոգիական գիտելիքները հասարակության կայուն զարգացման տարբեր ծրագրերում, 3.վերլուծել էկոլոգիական վիճակը և անել համապատասխան եզրակացություններ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1.վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ, 2.կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ: 3. Описание ·ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, ·ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասավանդման ձևեր՝ համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ: Ուսումնառության ձևեր՝ ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Список основной литературы Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ: Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ. Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ: Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ: Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ: Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.: 7. Основная часть курса Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը: Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը: Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը: Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր: Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ: Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ: Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները: Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը: Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը: Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
1302	Փիլիսոփայություն	3
5-րդ/աշնանային 2 ժամ/շաբ. 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1302/Բ18 1. Цель курса ·տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, ·ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, ·սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները, ·բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները, ·մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից, ·համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները, ·վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ·կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները, ·իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը, ·ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։ 3. Описание ·տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, ·ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, ·սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016։ Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012. Канке В. А., Основы философии, М., 2014. Губин В. Д. Философия, М., 2013. Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013. 7. Основная часть курса 1.Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ: 2.Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները: 3.Պատմափիլիսոփայական ակնարկ: 4.Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը: 5.Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները: 6.Հոգեկանի ծագման վարկածները: 7.Իմացության էությունը և կառուցվածքը: 8.Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ: 9.Գիտական ճանաչողության մեթոդները: 10.Գիտություն և բարոյականություն: 11.Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները: 12.Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ: 13.Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը : 14.Մշակույթ և քաղաքակրթություն: 15.Հասարակական կյանքի ոլորտները: 16.Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:

Код кафедры	Название необязательного курса	Кредиты
1107	Մշակութաբանության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1107/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ·ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ, ·ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները, ·ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և զարգացման հիմնական օրինաչափությունները, ·քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները, ·զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները, ·տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ·վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ·ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ, ·ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения -դասախոսություն, -գործնական պարապմունք, -դիդակտիկ նյութերի մատուցում։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Список основной литературы Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002: Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004: Кравченко А. И. Культурология, М., 2003. Розин В.М. Культурология. М., 1998. Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press,2001. 7. Основная часть курса Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները: Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը: Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ: Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները: Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները: Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում: Մշակույթը և գենդերը: Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը: Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները: Մշակույթը և լեզուն: «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
1603	Անգլերեն-3	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1603/Բ03 1. Цель курса 1. լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, 2. հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, 3. մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում, 4. մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների տիրապետում։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները 1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, 1. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Описание 1. լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, 2. հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, 3. մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում, 4. մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների տիրապետում։ 4. Стили и методы преподавания и обучения գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ 1.անհատական և խմբային աշխատանք 2.անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք 3.ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Список основной литературы Edward R. Kolevzon, John A. Heine “Our world and Its People” the USA 1977 М.А. Васильева “English for the students of Geography part II ” Издательство “Менеджер”, 2001 Walker R. and Harding K ., Tourism 2. Oxford English for Careers, Oxford University Press, 2007. 7. Основная часть курса 1.անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում 2.մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում 3.մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում
0105	Կիրառական վիճակագրություն	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 0105/Բ16 1. Цель курса ·ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, ·սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, ·ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ, 2.կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ, 4.կարողանալ ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։ 3. Описание ·ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, ·սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, ·ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ, 2.կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ, 4.կարողանալ ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։ 5. Методы и критерии оценки 1.դասախոսություն, 2.գործնական աշխատանք, 3.ինքնուրույն աշխատանք։ 6. Список основной литературы Գասպարյան Կ. Վ., <<Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու>>, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017, Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014, Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, <<Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք>>, ԵՊՀ, 2016, Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։ 7. Основная часть курса ·Նկարագրական վիճակագրություն: ·Նմուշային եղանակ: ·Գնահատման տեսություն: ·Միջակայքային գնահատականներ։
0000	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1311/Բ16 1. Цель курса ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Описание ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Список основной литературы Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Основная часть курса 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1207	Քաղաքագիտության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1207/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1.ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը, 2.ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը, 3.ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 1.կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ, 2.կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, 3.մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ. 1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ: 2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում: 3. Սեմինար պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006: Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97: Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։ Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 7. Основная часть курса Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թեմա 7` Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
1311	Տրամաբանության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1311/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, ·զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել մտքի կառուցվածքը, 2.սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը, 3.բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ, 2.ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները, 3.պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները: 3. Описание ·ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, ·զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություն, 2. քննարկում, 3. անհատական աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987: Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998: Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005. Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002. Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005. 7. Основная часть курса Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
1007	Տնտեսագիտության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 0107/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: ·ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները, 2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները, 3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները, 4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները, 5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ, 2. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), 2. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել մասնագիտական բանավեճեր: 3. Описание ·ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: ·ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություն 2.խմբային աշխատանք 3.ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից։ 6. Список основной литературы McConnell, Economics, 2021. Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001. Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։ 7. Основная часть курса Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը: Շուկայական տնտեսական համակարգ: Սպառողական վարքի տեսություն: Արտադրության տեսություն: Արտադրական գործոնների շուկաները: Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն: Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ: Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն: Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ: Փողը և վարկային շուկաները: Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
2301	Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ գործն-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 2301/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ, ·ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար: 2. Результаты обучения по программе ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ·աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ, ·կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ, ·ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների պատրաստում և այլն)։ 3. Описание ·ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ, ·ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ: 2.Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ ուղարկում էլ. փոստին: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։ Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով: 6. Список основной литературы Серогородский В., Сурин Д., Тихомиров А., Microsoft Office 2016 / Office 365, 2017 Наука и техника. Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press. Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер. Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով: 7. Основная часть курса Բաժին 1 - Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։ Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները: Բաժին 3 - Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ: Բաժին 4 - Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։ Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
2203	Սոցիոլոգիայի հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 2203/Բ16 1. Цель курса ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները, 2.ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան, 3.նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ, 4.նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: 3. Описание ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց: 6. Список основной литературы Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005. Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с. Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с. Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012. 7. Основная часть курса 1.Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները 2.Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ 3.Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում 4.Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա 5.Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը 6.Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը 7.Մշակույթ, մշակույթի տարրեր 8.Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա 9.Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ 10.Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ 11.Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում 12.Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն 13.Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն 14.Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա 15.Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
1705	Ռուսաց լեզու-3	2
3-րդ.4-րդ կիսամյակ գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1705/Բ16 1. Цель курса ·խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ·ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ·ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն, 2.ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները, 3.դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը, 2.վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն, 3.դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ, 4.հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։ 3. Описание ·խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ·ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ·ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.գործնական պարապմունք 2.ինքնուրույն աշխատանք 3.թիմային աշխատանք 4.բանավոր ներկայացում 5.գրավոր և բանավոր հարցում 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։ 6. Список основной литературы Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019. Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с. Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996. Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г. Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995. Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011. 7. Основная часть курса ·Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները: ·Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները: ·Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական: ·Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ: ·Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
1603	Անգլերեն-3	2
3-րդ/4-րդ/աշնանային, գարնանային գործն.-30 ժամ գործն.-2 Факультативный 1603/Բ03 1. Цель курса 1. լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, 2. հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, 3. մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում, 4. մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների տիրապետում։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները 1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, 1. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Описание 1. լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, 2. հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, 3. մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում, 4. մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների տիրապետում։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Թեմատիկ գրականության ընթերցում 2.Ուսանողների թեմատիկ զեկուցումներ 3.Լսարանային հանդիպումներ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր՝ խմբային կամ ինքնուրույն աշխատանքի ներկայացմամբ: 6. Список основной литературы Yerznkyan Y., Abrahamyan A. and others, On Democracy in English. Yerevan: Yerevan State University, 2013. Karapetyan M., Vartapetian Z., Hovhannisyan G., Petrosyan A. Building ESP Listening Skills: Political Leadership. Yerevan: Yerevan University Press, 2017 7. Основная часть курса 1.Անգլերենի ուղղախոսական-ուղղագրական նորմեր և դրանց հիմնական յուրահատկությունները, 2.անգլերենի հիմնական քերականական կարգեր և նրանց գործառական առանձնահատկությունները, 3.ընդհանուր և առավել գործածական մասնագիտական բառապաշար, 4.մասնագիտությանը բնորոշ ոճական առանձնահատկություններ, 5,մասնագիտական ոլորտի թեմաներ:
0000	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1501/Բ16 1. Цель курса ·մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, ·մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ·ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ·ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, ·սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ·ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ·ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, ·բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, ·իրականացնել փաստերի ստուգում, ·վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ·աշխատել գիտական գրականության հետ, ·կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Описание ·մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, ·մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Стили и методы преподавания и обучения ·դասախոսություն, ·սեմինար պարապմունք, ·քննարկում, ·պրակտիկ աշխատանքներ, ·հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Список основной литературы Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Основная часть курса ·Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: ·Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: ·Փաստերի ստուգում: ·Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: ·Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: ·Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
0112	Մաթեմատիկայի հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 0102/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում, ·ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները, ·ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·իմանա 2,3,4,5,9 թվերի վրա բաժանելիության հայտանիշները, ամբողջ ցուցիչով աստիճանի, քառակուսի արմատի հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը, ·իմանա բնական, ամբողջ, ռացիոնալ թվերը, բազմություններով գործողությունները, դրանց պատկերումը թվային առանցքի վրա, ·իմանա թվի հակադիրը, հակադարձը, մասը, տոկոսը, բացարձակ արժեքը, գրելաձևերը, ·գաղափար ունենա հիմնական երկրաչափական պատկերների, մակերեսի, ծավալի մասին, ·գաղափար ունենա աստիճանային ֆունկցիայի, նրանց հիմնական հատկությունների և գրաֆիկների մասին, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.լուծելու տոկոսով և մասնաբաժնով խնդիրներ, 2.լուծելու գծային, քառակուսային հավասարումներ, անհավասարումներ, 3.կառուցելու աստիճանային ֆունկցիաների գրաֆիկներ, հասկանալու հիմնական հատկությունները, գտնելու նրանց մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, 4.կարողանա հաշվել պարզագույն երկրաչափական պատկերների մակերեսները, ծավալները, 5.կարողանա տարբերել պրոգրեսիաները այլ հաջորդականություններից և հետազոտել դրանք, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1.յուրացված մեթոդների կիրառումը այլ տեսություններում։ 3. Описание ·ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում, ·ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները, ·ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. գործնական պարապմունքներ, 2. դասախոսություններ, 3.ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Методы и критерии оценки Վերջնական ստուգարք 6. Список основной литературы [1] Բ. Նահապետյան, Ա.Աբրահամյան, Մաթեմատիկա-6, Հիմնական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2016 [2] Ս.Գոգյան, Վ.Դիլանյան, Հանրահաշիվ-7, «Մասնակցային դպրոց» ԿՀ, Երևան, 2023 [3] Ս. Նիկոլսկի և այլոք, Հանրահաշիվ-7,8,9, դպրոցի 7-9-րդ դասարանների դասագրքեր, Երևան, 2016, 2017 [4] Գ.Գևորգյան, Ա. Սահակյան, Հանրահաշիվ և մաթեմատիկական անալիզի տարրեր-10, 11, 12, Հանրակրթական դպրոցի 10-12-րդ դասարաններիի դասագրքեր (ընդհանուր և հումանիտար հոսքերի համար), Երևան, 2017 [5] Ն.Պողոսյան, Սովորենք մաթեմատիկա, Օժանդակ ձեռնարկ V-IX դասարաններ, Երևան, 2011 [6] Ս.Փարվանյան, Մաթեմատիկա, 9-րդ դասարանի ավարտական քննության առաջադրանքներ, Շտեմարան, Երևան, 2022 7. Основная часть курса Թեմա 1. Բնական թվեր, ամբողջ թվեր, ռացիոնալ թվեր, նրանց գրառումը, համեմատումը, կլորացումը, բաժանումը մնացորդով, բազմապատիկ, բաժանարար, բաժանելիության հայտանիշներ, պարզ և բաղադրյալ թվեր։ Թեմա 2. Թվի ամբողջ և կոտորակային մասերը, տասնորդական կոտորակներ։ Մեծության բաժանումը տրված հարաբերությամբ։ Ուղիղ, հակադիր և հակադարձ համեմատականություններ։ Թվի մասնաբաժին, տոկոս: Թեմա 3. Երկրաչափության տարրեր՝ ուղիղ, հատված, բեկյալ, ճառագայթ, անկյուն, շրջան, շրջանագիծ, եռանկյուն, ուղղանկյուն, երկարություն, պարագիծ, մակերես։ Տարբեր չափման միավորներ։ Զուգահեռ, հատվող, փոխուղղահայաց ուղիղներ, համաչափություն: Թեմա 4. Խորանարդ, ուղղանկյունանիստ, գունդ, սֆերա, գլան, կոն, բուրգ, մակերևույթի մակերես, ծավալ: Թեմա 5. Տառային արտահայտություններ, մեկ անհայտով հավասարումներ և անհավասարումներ: Թեմա 6. Բնական ցուցիչով աստիճան, հիմնական հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը։ Ամբողջ ցուցիչով աստիճան։ Թեմա 7. Քառակուսի արմատ, գաղափար իռացիոնալ թվերի մասին, իրական թվեր, միջին թվաբանական և միջին երկրաչափական: Թեմա 8. Բազմանդամներ, գծային երկանդամ, քառակուսի եռանդամ, նրանց նշանը, արմատները, քառակուսի եռանդամի տարբերիչը, վերլուծումը գծային արտադրիչների, մեծագույն և փոքրագույն արժեքները։ Թեմա 9. Գծային և քառակուսային հավասարումներ և անհավասարումներ: Համակարգ, համախումբ։ Թեմա 10. Կոորդինատային հարթություն։ Պարզագույն ֆունկցիաների գրաֆիկները (գծային, քառակուսային, արմատ), պարաբոլ, հիպերբոլ: Ֆունկցիայի մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, ֆունկցիայի աճ և նվազում: Թեմա 11. Թվաբանական և երկրաչափական պրոգրեսիաներ: Թեմա 12. Կարգավորություններ, տեղափոխություններ, զուգորդություններ: Գաղափար պատահույթի, պատահույթի հավանականության մասին:
1306	Հոգեբանության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1306/Բ16 1. Цель курса ·ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները, 2.ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան, 3.թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները: 3. Описание ·ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ·ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություն, 2.խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3.ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան, Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում: 6. Список основной литературы Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. 0. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Основная часть курса 1.Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը: 2.Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները: 3.Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն: 4.Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում: 5.Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
1306	Հաղորդակցման հմտություններ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1302/Բ16 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին ·ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք, 2.վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ, 2.հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը, 3.մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար: 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին ·ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություն, 2.խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3.ինքնուրույն աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։ Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։ 6. Список основной литературы Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. 0. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Основная часть курса Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները: Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները: Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում: Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում: Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում: Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները: Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։ Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
2101	Կրոնագիտության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 2101/Բ16 1. Цель курса ·տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, ·տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ, 2.նկարագրելու ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը, 3.լուսաբանելու Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկություններն ու ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.վերլուծելու կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը, 2.դասակարգելու կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ, 3.բացահայտելու և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1.արժևորելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում: 3. Описание ·տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, ·տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների վերաբերյալ: 2.ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում թեմատիկ քննարկումներին: 3.ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք. ստուգարքն անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա: 6. Список основной литературы Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան): Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։ История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007. Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013. Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005. Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012. 7. Основная часть курса Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
1901	Իրավունքի հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1901/Բ16 1. Цель курса Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները, 2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը, 2. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։ 3.դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ: 3. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները, 2.օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ), 3. օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։ 3. Описание Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. ինքնուրույն աշխատանք, 2. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Методы и критерии оценки 1.Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Список основной литературы ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ: ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը: Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 7. Основная часть курса Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
1005	Գործարարության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1005/Բ16 1. Цель курса 1.տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, 2. ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները, 3. ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները, 2.ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը, 3.լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները, 2.գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները, 3.օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝ ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ։ 3. Описание 1.տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, 2. ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները, 3. ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения -դասախոսություններ -ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց, - անհատական և խմբային քննարկումներ, - իրավիճակային խնդիրների լուծում։ 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք. [Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի:] 6. Список основной литературы Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։ Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с. Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с. Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с. Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022 Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։ Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները: Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը: Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները: Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում: Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
0708	Բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգեր	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 0105/Բ16 1. Цель курса ·Ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին; ·Ձևավորել պատկերացում բնական գիտությունների մեթոդոլոգիական առանձնահատկությունների մասին; ·Պատկերացում տալ ժամանակակից բնական գիտությունների զարգացման օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին; ·Ներկայացնել բնության համակարգերի կազմավորման,կառուցվածքի և զարգացման օրինաչափությունները; ·Ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգերի էությունը; 2. բացատրել բնության համակարգերի կառուցվածքի, առաջացման և էվոլյուցիայի կոնցեպցիաները; 3. նկարագրել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների օրինաչափությունները; 4. հիմնավորել ժամանակակից բնագիտության նվաճումների կիրառման կարևորությունը և անհրաժեշտությունը: բ. գործնականմասնագիտականկարողություններ 1. ճիշտ կողմնորոշվել ինֆորմացիայի գնահատման և վերլուծության ժամանակ: 2. կատարել համապատասխան եզրակացություններ բնության երևույթների վերաբերյալ: գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ 1. օգտագործել ստացած գիտելիքները մասնագիտական գործունեության ընթացքում իրադրական տարբեր հարցեր լուծելու համար, 3. Описание ·Ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին; ·Ձևավորել պատկերացում բնական գիտությունների մեթոդոլոգիական առանձնահատկությունների մասին; ·Պատկերացում տալ ժամանակակից բնական գիտությունների զարգացման օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին; ·Ներկայացնել բնության համակարգերի կազմավորման,կառուցվածքի և զարգացման օրինաչափությունները; ·Ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասավանդման ձևեր՝ 1. համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ: Ուսումնառության ձևեր 2. ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Методы и критерии оценки Ստուգարք, որն անցկացվում է թեստային համակարգով, առցանց, տրվում է առավելագույնը 32 հարց՝ նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Список основной литературы Горелов А. А. Концепции современного естествознания М., 2015, 4-е изд., 355 с. Михайлов Л. Концепции современного естествознания М., 2008, 336 с. Найдышь В. Концепции современного естествознания: Учебник, М.,2016, 360с. Рузавин Г.И. Концепции современного естествознания. М., 2006. 303 с. Рыбалов Л. Б. Садохин А. П. Концепции современного естествознания, М., 2012, 415 с. Садохин, А.П. Концепции современного естествознания.М., 2-е изд., 2007, 447 с. Стрельник О.Н., Концепции современного естествознания М., 2006 Ասլանյան Լ. Ս., Կարայան Հ. Ս. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը, Մեթոդական աշխատանք, Երևան, 2011 թ., 115 էջ 7. Основная часть курса Ներածություն: Ճանաչողության երկու ճյուղերը: Գիտական մեթոդի կայացումը: Գիտական մեթոդը և գիտականության չափորոշիչը: Մետաղները և հասարակության առաջընթացը: Հասարակության զարգացման փուլերը: Ջերմադինամիկան քիմիական գործընթացներում: Ջերմադինամիկայի օրենքները: Միջուկային ռեակցիաները երկրի վրա և տիեզերքում: Կայուն և անկայուն իզոտոպներ: Պոլիմերային նյութերի արտադրությունը և կյանքի բարելավումը: Օրգանական նյութեր: Էլեկտրական հոսանքի քիմիական աղբյուրները: Բնագիտություն և մաթեմատիկա: Մաթեմատիկան և նրա առանձնահատկությունները: Ֆիզիկական պատկերացումները և նրանց էվոլյուցիան: Սիներգետիկական պատկերացումներ: Քաոսի տեսություն: Դիսկրետի ֆիզիկա և ալիքային մեխանիկա: Տիեզերագիտական կոնցեպցիաներ (հիմնադրույթներ): Ի՞նչ է կյանքը: Կյանքի էությունը: Կյանքի սահմանումները: Մարդաբանական սկզբունք: Կյանքի առաջացման հիմնական կոնցեպցիաները: Կյանքի էվոլյուցիոն պատմությունն ու ժամանակագրությունը: Մարդը` որպես բնագիտության ուսումնասիրության առարկա: Մարդը և կենսոլորտը:
1302	Բարոյագիտության հիմունքներ	2
3-րդ/4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. Факультативный 1302/Բ16 1. Цель курса ·վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, ·կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ·ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը, 2.ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները, 3.մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները, 2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները, 3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, 2. վերլուծել արդի քաղաքակրթական 3. Описание ·վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, ·կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ·ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Методы и критерии оценки Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների ամբողջականություն և հիմնավորվածություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ։ 6. Список основной литературы Апресян Ю. Этика. М., 2004. Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011. Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014. Фромм Э. Искусство любить. М., 2008. Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010. 7. Основная часть курса 1.Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը: 2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը 3.Կրոնական էթիկա: 4.Բիոէթիկա: 5.Քաղաքական էթիկա: 6.Սիրո մետաֆիզիկա: 7.Կյանքի իմաստը:

Специализированный модуль

Код кафедры	Название обязательного курса	Кредиты
1206	Սոցիալական քաղաքականություն	6
4-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ13 1. Цель курса ·ուսանողին ծանոթացնել սոցիալ-տնտեսական փոխազդեցությունների ընդհանուր համակարգում պետության սոցիալական քաղաքականության հիմնական ոլորտներին, առանձնահատկություններին ու իրականացման մեխանիզմներին, ·ներկայացնել ՀՀ սոցիալական քաղաքականության հիմնական խնդիրները, դրանցից բխող գերակայություններն ու լուծման համապատասխան ուղիները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · ունենալու համակողմանի գիտելիքներ սոցիալական քաղաքականության էության, նպատակների, խնդիրների, իրականացման մոդելների, լծակների, մեխանիզմների ու հիմնական ուղղությունների մասին, ·ունենալու ամփոփ պատկերացում ՀՀ-ում իրականացվող սոցիալական քաղաքականության առաջնահերթ խնդիրների և դրանց լուծման առաջարկվող մեխանիզմների ու մոտեցումների մասին: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·տիրապետելու դասընթացի հիմնական մասնագիտական հասկացություններին ու դրանց բովանդակությանը, ·կարողանալու համապատասխան ցուցանիշների միջոցով իրականացնել առանձին ոլորտներում իրականացվող սոցիալական քաղաքականության արդյունքների վերլուծություն և գնահատում:: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·ձեռք բերելու հետազոտության համար անհրաժեշտ տեղեկատվական -վերլուծական հենքի ապահովման հմտություններ ձեռք բերելու տեղեկատվության և վիճակագրական տվյալների հետ աշխատելու կարողություններ: 3. Описание ·ուսանողին ծանոթացնել սոցիալ-տնտեսական փոխազդեցությունների ընդհանուր համակարգում պետության սոցիալական քաղաքականության հիմնական ոլորտներին, առանձնահատկություններին ու իրականացման մեխանիզմներին, ·ներկայացնել ՀՀ սոցիալական քաղաքականության հիմնական խնդիրները, դրանցից բխող գերակայություններն ու լուծման համապատասխան ուղիները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, 2. «քեյս-ստադի»-ներ, 3. խմբային աշխատանք, 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-30%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Գյոզալյան Վ. Գ., Սոցիալական քաղաքականություն, Երևան, Տիր, 2017, 372 էջ: Հայաստանի Հանրապետության 2014-2025թթ. Հեռանկարային զարգացման ռազմավարական ծրագիր, Հավելված ՀՀ կառավարության 2014թ. մարտի 27-ի N 442-Ն որոշման: Гриценко Н. Н., Волгин Н. А., Попов Ю. Н., Шарков Ф.И., Шулус А.А., Основы социального государства: учебник для вузов, М, 2009, 440 c. Холостова, Е.И. Социальная политика : учеб. пособие, М., 2000, 368 c. Социальная политика. Учебник, под общей редакцией Н. А. Волгина, М., 2003, 701c. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Սոցիալական քաղաքականության էությունը, գործառույթները և հիմնական սկզբունքները: Թեմա 2. Սոցիալական քաղաքականության գերակայությունները, իրականացման մեխանիզները և արդյունավետության գնահատումը: Թեմա 3. Սոցիալական քաղաքականության սուբյեկտները:Թեմա 4. Սոցիալական քաղաքականության հիմնական մոդելները և իրականացման միջազգային փորձը: Թեմա 5. Սոցիալական պետություն. Էությունը, գործառույթները և զարգացման փուլերը: Թեմա 6. Սոցիալական քաղաքականությունը աշխատանքային հարաբերությունների ոլորտում: Թեմա 7. Բնակչության սոցիալական պաշտպանությունը: Թեմա 8. Աղքատության հիմնախնդիրը և դրա լուծման ուղիները Թեմա 9 . Ընտանիքի, կանանց, երեխաների և երիտասարդության սոցիալական պաշտպանությունը: Թեմա 10. Սոցիալական քաղաքականությունը առողջապահության ոլորտում: Թեմա 11. Սոցիալական քաղաքականությունը կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի բնագավառներում:Թեմա 12. Սոցիալական քաղաքականությունը ժողովրդագրության ոլորտում:Թեմա 13. Սոցիալական գործընկերություն:Թեմա 14. Սոցիալական կոնֆլիկտները աշխատանքային հարաբերությունների ոլորտում և դրանց լուծումը:
1206	Հանրային քաղաքականության գնահատման մեթոդներ	3
8-րդ/գարնանային դաս-1, սեմ.-1 2 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ25 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքականության գնահատման հիմունքներին, ·ներկայացնել քաղաքականության տեսության արդի մեթոդները, ·ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին։ 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու քաղաքականության գնահատման հիմնական գաղափարներ՝ հաջորդականության և ֆունկցիայի սահմանների, անընդհատ ֆունկցիաների հիմնական հասկացությունները, գաղափարները և հատկությունները, 2.ներկայացնելու ֆունկցիայի ածանցյալի, դիֆերենցելի ֆունկցիաների հիմնական հասկացությունները, գաղափարները և հատկությունները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3.հաշվելու հաջորդականության և ֆունկցիայի սահմաններ, 4.հետազոտելու ֆունկցիայի անընդհատությունը, խզման կետերի բնույթը, 5.հաշվելու ֆունկցիայի ածանցյալ, հետազոտելու ֆունկցիայի դիֆերենցելիությունը, հետազոտելու ֆունկցիայի վարքը, 6.օգտագործելու մաթեմատիկական մեթոդներ այլ բնագավառներում խնդիրներ լուծելու համար։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ յուրացված մեթոդների կիրառումը այլ տեսություններում։ 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքականության գնահատման հիմունքներին, ·ներկայացնել քաղաքականության տեսության արդի մեթոդները, ·ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություններ, 2.ինքնուրույն աշխատանք, 3.գործնական պարապմունքներ 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Վ.Մուսոյան, Մաթեմատիկական անալիզ, Մաս 1,2, Զանգակ, Երևան, 2009, 2012, Գ.Մ.Ֆիխտենգոլց, Մաթեմատիկականանալիզիհիմունքներ, հ. 1,2, Երևան, 1970, Л.Д. Кудрявцев, Курс математического анализа, т. 1,2,3, М. 2004, В.А. Ильин, В.А. Садовничий. Б.Х. Сендов, Математический анализ, ч. 1,2, МГУ, 2007, L.D. Hoffmann, G.L. Bradley,Calculus for Business, Economics & the Social & Life Sciences,10th Edition, N.Y., 2010, S. Calaway, D. Hoffman, D. Lippman, Business Calculus, USA, 2013։ 7. Основная часть курса 1.Հաջորդականության սահման, 2.Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի սահման և անընդհատություն, 3.Մոնոտոն ֆունկցիաներ, 4.Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի ածանցյալ և դիֆերենցիալ, 5.Դիֆերենցելի ֆունկցիաների հատկություններ։ 6.Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի էքստրեմումները, 7.Ուռուցիկ ֆունկցիաներ, 8.Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի հետազոտումը ածանցյալի միջոցով, 9.Անորոշ, որոշյալ, անիսկական ինտեգրալներ, կիրառություննե,ր, 10.Թվային շարքեր,աստիճանային շարքեր։
1206	Կայուն զարգացման տեսություններ և քաղաքականություն	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ24 1. Цель курса ·ներկայացնել կայուն զարգացման՝ որպես ուրույն կոնցեպտի, տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, առաջատար դպրոցներն ու հարացույցները, հանրային քաղաքականության՝ իբրև գիտակարգի պատմական զարգացման առանձնահատկությունները, ·քննարկել կայուն զարգացման և հանրային քաղաքականության՝ որպես առանձին գիտակարգերի, տեսական և էմպիրիկ փոխկապակցվածությունը, ձևերն ու եղանակները, ծանոթացնել կայուն զարգացման տեսությունների և հանրային քաղաքականության, ինչպես նաև սոցիալական այլ գիտակարգերի փոխլրացման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 2.հասկանալու և մեկնաբանելու կայուն զարգացման վերաբերյալ հիմնական տեսությունները 3.հասկանալու և ըմբռնելու հանրային քաղաքականության (policy) և կայուն զարգացման տեսությունների (sustainable development theory) փոխադարձ կապերն ու ազդեցության ձևաչափերը, 4.հասկանալու և բացատրելու կայուն զարգացման ապահովման նպատակով քաղաքականության իրագործման ռազմավարությունների և գործիքակազմի հայեցակարգային հիմքերը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ 5.որոշելու, սահմանելու և քննարկելու կայուն զարգացման բնագավառի համալիր հիմնախնդիրներ՝ հանրային քաղաքականության տեսա-գործնական համադրույթի շրջանակներում, 6.վերլուծելու կայուն զարգացման կոնցեպտի հիմնական բաղադրատարրերը, փոխկապակցածության տեսական և գործնական հիմքերը, 7.գնահատելու կայուն զարգացման հայեցակարգի դերը կառավարման համակարգում՝ քաղաքականության տարբեր սխեմաների կիրարկման կատարելագործման տեսանկյունից: գ.ընդհանրական ¥փոխանցելի¤ կարողություններ 8.ձևավորելու քննադատական մտածողություն և հենքային հետազոտական ունակություններ հանրային քաղաքականության բնագավառում, ապահովելու ուսանողների մոտ հանրային քաղաքականության և կայուն զարգացման հայեցակարգերի վերաբերյալ համապատասխան ընկալումների ձևավորումը։ 3. Описание ·ներկայացնել կայուն զարգացման՝ որպես ուրույն կոնցեպտի, տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, առաջատար դպրոցներն ու հարացույցները, հանրային քաղաքականության՝ իբրև գիտակարգի պատմական զարգացման առանձնահատկությունները, ·քննարկել կայուն զարգացման և հանրային քաղաքականության՝ որպես առանձին գիտակարգերի, տեսական և էմպիրիկ փոխկապակցվածությունը, ձևերն ու եղանակները, ծանոթացնել կայուն զարգացման տեսությունների և հանրային քաղաքականության, ինչպես նաև սոցիալական այլ գիտակարգերի փոխլրացման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Լսարանային հանդիպումներ՝ ինտերակտիվ դասախոսությունների և թեմատիկ քննարկումների համակցմամբ։ 2.Թեմատիկ գրականության ընթերցում՝ տնային հանձնարարությունների միջոցով դասընթացի թեմատիկ հիմնական գրականությանը ծանոթանալու նպատակով։ 3.Ուսանողների թեմատիկ դիտարկումներ՝ դասախոսության թեմաների վերաբերյալ քննական մոտեցում և սեփական տեսակետ զարգացնելու նպատակով։ 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Դանիելյան Կ .Ս . Կայուն զարգացման համաշխարհային գործընթացը և Հայաստանը` կուտակված փորձը, մարտահրավերները ու ձեռքբերումները, Եր., 2006 Վալեսյան Լ. Աշխարհագրական կանխատեսում։ Մեթոդաբանական հիմունքները, կիրառական ու կառուցողական նշնակությունը, Եր., 2008 Шимова О.С. Вопросы методологии измерения устойчивого социально-экономичкеского развития. Минск, 2009 Tracey Strange, Anne Bayley Sustainable Development: Linking economy, society, environment. 2008 Jeri Jencen Toward a New Paradigm of Sustainable Development: Lessons from the Partnership for Grpwth, 2013 Gilberto Gallopín A systems approach to sustainability and sustainable development. 2003 Judd F. Sneirson Green Is Good: Sustainability, Profitability, and a New Paradigm for Corporate Governance, 2009 7. Основная часть курса Թեմա 1.Կայուն զարգացման հայեցակարգ. էությունը և բովանդակությունը։ Թեմա 2. Կայուն զարգացման հայեցակարգ. նպատակը և խնդիրները։ Թեմա 3. Կայուն զարգացում. անցում հիմնախնդիրներից դեպի լուծումներ։ Թեմա 4. Կայուն զարգացման հայեցակարգի հիմնական ուղղությունները։ Թեմա 5. Կայուն զարգացում և գիտելիքահենք հասարակություն։ Թեմա 6. Կայուն զարգացման սոցիալական կառուցակարգերը և կոգնիտիվ գործոնները։ Թեմա 7. Կայուն զարգացման հայեցակարգ և հանրային քաղաքականություն. կառուցվածքային-գործառնական հարաբերակցություն և կապեր։ Թեմա 8. Կայուն զարգացման կարգավորման և քաղաքականության կոնտեքստները։ Թեմա 9. Կայուն զարգացման հայեցակարգի գլոբալ կոնտեքստը։
1206	Ռիսկերի մենեջմենթ	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ23 1. Цель курса ·ռիսկերի տեսակների և ռիսկերի կառավարման մեթոդների վերաբերյալ, ·ռիսկերի չափման առկա մոտեցումների վերաբերյալ, ·ռիսկերի կառավարման կանոնակարգման գործող համակարգերի վերաբերյալ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ռիսկերի տեսակներն ու դրանց առաջացման աղբյուրները, 2. նկարագրել ռիսկերի կառավարման ոլորտի կանոնակարգման սկզբունքները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարբեր մեթոդների կիրառությամբ իրականացնել ռիսկերի չափման պարզ հաշվարկներ, 2. ձևակերպել կոհերենտ ռիսկերի չափման ընդունելի չափանիշները, 3. օգտագործել մասնագիտական ծրագրային փաթեթներ (MS Excel) գործնական խնդիրների լուծման նպատակով գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. ստացած գիտելիքներն օգտագործել ռիսկերի կառավարման ավելի արդի դասընթացների ուսումնասիրման ժամանակ 3. Описание ·ռիսկերի տեսակների և ռիսկերի կառավարման մեթոդների վերաբերյալ, ·ռիսկերի չափման առկա մոտեցումների վերաբերյալ, ·ռիսկերի կառավարման կանոնակարգման գործող համակարգերի վերաբերյալ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. ծրագրի բաղկացուցիչ թեմաների ներկայացում դասախոսի կողմից, 2. գրականության ցանկից համապատասխան թեմաների վերաբերյալ մշակումների հանձնարարություն ուսանողներին, 3. կոնկրետ խնդիրների լուծում և դեպքերի քննարկումներ («case-study»)։ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Global Association of Risk Professionals, Market Risk Management , Credit Risk Management, Operational Risk Management,Financial Risk and Regulation program, 2016, Joel Bassis, Risk Management in Banking, 2002, Desheng Dash Wu, David L. Olson, John R. Birge, Quantitative Financial Risk Management, University of Toronto, 2010։ 7. Основная часть курса ·Ռիսկերի կառավարման էությունը և ռիսկերի դասակարգումը, ·Շուկայական ռիսկի կառավարում, ·Արտարժույթի, կապիտալի, տոկոսադրույքի և ապրանքային շուկաների գործիքներ, ·VaR և VaR-ի տարատեսակները, ·Վարկային ռիսկի կառավարում, ·Ինտեգրացված բանկային ռիսկի կառավարում, ·Իրացվելիության ռիսկ, ·Գործառնական ռիսկի կառավարում։
1206	Հետազոտության մեթոդները հանրային քաղաքականության մեջ	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ22 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ուսանողներին փոխանցել համապարփակ իմացություն հանրային քաղաքականության վերլուծության գործընթացում հետազոտական մեթոդների բովանդակության, կիրառման եղանակների նպատակահարմարության որոշման, գործարկման հաջորդական գործընթացի առանձնահատկությունների մասին: ·ձևավորել վերլուծության հետազոտական և հիմնարար մեթոդների կիրառման, քաղաքականության վերլուծության համար անհրաժեշտ տեղեկատվության հավաքագրման և կառավարման, հետազոտության արդյունքների հիման վրա քաղաքականության խորհրդատվության տրամադրման կարողություններ: ·ուսանողների մոտ ձևավորել կանխավարկածների կառուցման, հասկացությունների օպերացիոնալիզացիայի և համեմատական մեթոդով ուսումնասիրության կատարման խորքային պատկերացումներ և հմտություններ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · խորապես ընկալելու և ներկայացնելու վերլուծության արագ և հիմնարար մեթոդների էությունը, հետազոտական գործընթացի փուլերը, հետազոտական տեղեկատվության հետ աշխատանքի հիմունքները: · զարգացնելու հիպոթեզներ, կազմելու հետազոտական հարցաշարեր, առանձնացնելու ընտրանքի ձևավորման նպատակահարմար եղանակը, իրականացնելու փաստաթղթային վերլուծություն և կիրառելու նկարագրողական վիճակագրության գործիքները: · մեկնաբանելու հետահայաց գնահատման տիպերը, հետազոտության էքսպերիմենտալ և քվազի-էքսպերիմենտալ մոդելների կառուցման առանձնահատկությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · կիրառելու տարբեր վերլուծական ռազմավարություններ, հավաքագրելու անհրաժեշտ տեղեկատվություն և կառուցելու հիպոթեզներ, · զարգացնելու չափանիշներ և դրանց հիման վրա իրականացնելու հանրային քաղաքականությունների այլընտրանքային համեմատություն, · կիրառելու հետազոտության քանակական և որակական մեթոդները հանրային քաղաքականությունների վերլուծության նպատակով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) · կազմելու կոնկրետ հիմնախնդիրների շուրջ քաղաքականության նախագծեր և տրամադրելու քաղաքականության խորհրդատվություն, · իրականացնելու գործոնային վերլուծություն՝ դուրս բերելով պատճառական կապերը և փոփոխականները: 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ուսանողներին փոխանցել համապարփակ իմացություն հանրային քաղաքականության վերլուծության գործընթացում հետազոտական մեթոդների բովանդակության, կիրառման եղանակների նպատակահարմարության որոշման, գործարկման հաջորդական գործընթացի առանձնահատկությունների մասին: ·ձևավորել վերլուծության հետազոտական և հիմնարար մեթոդների կիրառման, քաղաքականության վերլուծության համար անհրաժեշտ տեղեկատվության հավաքագրման և կառավարման, հետազոտության արդյունքների հիման վրա քաղաքականության խորհրդատվության տրամադրման կարողություններ: ·ուսանողների մոտ ձևավորել կանխավարկածների կառուցման, հասկացությունների օպերացիոնալիզացիայի և համեմատական մեթոդով ուսումնասիրության կատարման խորքային պատկերացումներ և հմտություններ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինար քննարկումներ, 2. հետազոտական քեյսերի քննարկումներ և վերլուծություն, 3. ինքնուրույն հետազոտական գրավոր աշխատանքի պատրաստում ուսանողների կողմից: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Carl V. Patton, David S. Sawicki, Jennifer J. Clark: Basic Methods of Policy Analysis and Planning; 3-rd Edition, Pearson Education, 2013, pp.-464 Evan J. Ringquist: Meta-Analysis for Public Management and Policy, 1st edition, San Francisco, Jossey-Bass, 2013, pp.- 592 Gail Johnson: Research Methods for Public Administrators, 2nd edition, New York, M. E. Sharpe, Inc., 2010, pp.-352 Donijo Robbins: Understanding Research Methods: A Guide for the Public and Nonprofit Manager (Public Administration and Public Policy), Michigan, CRC Press, 2009, pp.-306 7. Основная часть курса Թեմա 1. Վերլուծության արագ, հիմնարար մեթոդների էությունը: Թեմա 2. Քաղաքականության վերլուծություն և ծրագրավորում: Թեմա 3. Հետազոտական գործընթացի փուլերը: Թեմա 4. Տեղեկատվության աղբյուրների սահմանում: Գրականության տեսության հետ աշխատանք: Թեմա 5. Դիտարկում, հարցազրույցներ և հարցումներ: Թեմա 6. Հարցաշարի կազմում, ընտրանքի ձևավորում, տվյալների և տեղեկատվության գնահատում: Թեմա 7. Փաստաթղթային վերլուծություն: Թեմա 8.Նկարագրողական տվյալների վերլուծություն, գրաֆիկական տեխնիկաներ: Թեմա 9. Հիպոթեզի ձևակերպում, չափումների ընտրություն: Թեմա 10. Քարտեզների, աղյուսակների, նկարագրողական վիճակագրության կիրառում: Թեմա 11. Վալիդ օպերացիոնալ սահմանումների ձևակերպում: Թեմա 12. Քաղաքականության ճկունության սահմանում, արտաքին ազդեցությունների որոշում: Թեմա 13. Հավասարության, տեխնիկական հասանելիության, տնտեսական և ֆինանսական նպատակահարմարության, քաղաքական կենսունակության և վարչական գործարկման չափանիշներ: Թեմա 14. Քաղաքականության այլընտրանքների աղբյուրները, այլընտրանքների որոնումը: Թեմա 15. Ստատուս քվոյի վերլուծություն: Թեմա 16. Առկա լուծումների ձևափոխում, ուղեղային գրոհ: Թեմա 17. Կանխատեսման մեթոդներ: Թեմա 18. Մոդելավորում, ինտուիտիվ և տեսական կանխատեսում, գնահատման մեթոդներ, արդյունավետության 3 չափումները: Թեմա 19. Զարգացման սցենարների սահմանում: Թեմա 20.Հետազոտության որակական և համեմատական մեթոդներ:
1206	Տվյալների վերլուծություն	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ21 1. Цель курса ·ներկայացնել ՏՏ ոլորտի նորարարությունները ·յուրացնել տվյալների վերլուծության արտասահմանյան փորձը 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն •վերլուծել ՏՏ ոլորտի հիմնախնդիրները •մեկնաբանել առաջատար կազմակերպությունների կողմից ներկայացվող տեղեկատվական անվտանգության ապահովման սկզբունքները բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ •կատարել էմպիրիկ հետազոտություններ ՏՏ ոլորտում 3. Описание ·ներկայացնել ՏՏ ոլորտի նորարարությունները ·յուրացնել տվյալների վերլուծության արտասահմանյան փորձը 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ 2. Քննարկումներ 3. Ինքնուրույն վերլուծական-հետազոտական աշխատանք 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Data Mining and Business Analytics with R, by Johannes Ledolter; Publisher: Wiley (2013), ISBN-13: 978-1118447147; An Introduction to Statistical Learning with Application in R, by Gareth James, Daniela Witten, Trevor Hastie, Robert Tibshirani;Publisher: Springer (2013); ISBN-13: 978-1461471370;Available in Johns Hopkins online library: https://catalyst.library.jhu.edu/catalog/bib_6591386 Elements of Statistical Learning: Data Mining, Inference, and Prediction,by Trevor Hastie, Robert Tibshirani and Jerome Friedman, but it requires some mathematical sophistiction and goes beyond the material we will be covering. The book is free at 7. Основная часть курса Տեղեկատվական տեխնոլոգիաները 21-րդ դարում: Տեղեկատվական անվտանգության համակարգը, ռազմավարությունները: Զարգացած երկրների ՏՏ ոլորտը: Տվյալների վերլուծության մեթոդները:
1206	Էկոնոմետրիկայի հիմունքներ	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ20 1. Цель курса ·զարգացնել ուսանողների մասնագիտական կարողությունները` տրամադրելով խորացված ուսուցում էկոնոմետրիկայի բնագավառում, տալ խորը տեսական և գործնական հենք ֆինանսների, մակրոտնտեսագիտության հիմնախնդիրները մեկնաբանելու և վերլուծելու համար, ·զարգացնել ուսանողների հմտությունները ժամանակակից էկոնոմետրիկ մեթոդները սոցիալական գիտությունների պրակտիկայում կիրառելու համար, ·ուսանողներին ունակ դարձնել փորձարկելու և գնահատելու տնտեսագիտական մոդելները` օգտագործելով էկոնոմետրիկական վերլուծության հետազոտական մեթոդները և վերլուծության ձևերը։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · սահմանել վարկածներ և ձևակերպել մաթեմատիկական մոդելը, · օգտագործել էկոնոմետրիկ մոդելները քաղաքականության վերլուծության նպատակներով, · հասկանալ մաթեմատիկական և էկոնոմետրիկ մոդելների միջև փոխկապվածությունը։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · գնահատել մակրոտնտեսական և ֆինանսական ցուցանիշների միջև քանակական կախվածությունները, · քանակապես գնահատել տնտեսական երևույթները, · թեստավորել տնտեսագիտության տարբեր տեսություններ։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ · ներկայացնել գիտահետազոտական աշխատանքների արդյունքները, կիրառել ստացած արդյունքները, · վերլուծել արդի խնդիրները և գնահատել դրանց լուծման հնարավորությունները։ 3. Описание ·զարգացնել ուսանողների մասնագիտական կարողությունները` տրամադրելով խորացված ուսուցում էկոնոմետրիկայի բնագավառում, տալ խորը տեսական և գործնական հենք ֆինանսների, մակրոտնտեսագիտության հիմնախնդիրները մեկնաբանելու և վերլուծելու համար, ·զարգացնել ուսանողների հմտությունները ժամանակակից էկոնոմետրիկ մեթոդները սոցիալական գիտությունների պրակտիկայում կիրառելու համար, ·ուսանողներին ունակ դարձնել փորձարկելու և գնահատելու տնտեսագիտական մոդելները` օգտագործելով էկոնոմետրիկական վերլուծության հետազոտական մեթոդները և վերլուծության ձևերը։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություն, գործնական և սեմինար պարապմունքներ, 2.խնդիրների լուծում համակարգչով, գիտական քննարկումներ, 3.ինքնուրույն հետազոտական աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Carl V. Patton, David S. Sawicki, Jennifer J. Clark: Basic Methods of Policy Analysis and Planning; 3-rd Edition, Pearson Education, 2013, pp.-464 Evan J. Ringquist: Meta-Analysis for Public Management and Policy, 1st edition, San Francisco, Jossey-Bass, 2013, pp.- 592 Gail Johnson: Research Methods for Public Administrators, 2nd edition, New York, M. E. Sharpe, Inc., 2010, pp.-352 Donijo Robbins: Understanding Research Methods: A Guide for the Public and Nonprofit Manager (Public Administration and Public Policy), Michigan, CRC Press, 2009, pp.-306 7. Основная часть курса 13. Դասընթացը բաղկացած է հետևյալ հիմնական բաժիններից. Թեմա 1. Վերլուծության արագ, հիմնարար մեթոդների էությունը: Թեմա 2. Քաղաքականության վերլուծություն և ծրագրավորում: Թեմա 3. Հետազոտական գործընթացի փուլերը: Թեմա 4. Տեղեկատվության աղբյուրների սահմանում: Գրականության տեսության հետ աշխատանք: Թեմա 5. Դիտարկում, հարցազրույցներ և հարցումներ: Թեմա 6. Հարցաշարի կազմում, ընտրանքի ձևավորում, տվյալների և տեղեկատվության գնահատում: Թեմա 7. Փաստաթղթային վերլուծություն: Թեմա 8.Նկարագրողական տվյալների վերլուծություն, գրաֆիկական տեխնիկաներ: Թեմա 9. Հիպոթեզի ձևակերպում, չափումների ընտրություն: Թեմա 10. Քարտեզների, աղյուսակների, նկարագրողական վիճակագրության կիրառում: Թեմա 11. Վալիդ օպերացիոնալ սահմանումների ձևակերպում: Թեմա 12. Քաղաքականության ճկունության սահմանում, արտաքին ազդեցությունների որոշում: Թեմա 13. Հավասարության, տեխնիկական հասանելիության, տնտեսական և ֆինանսական նպատակահարմարության, քաղաքական կենսունակության և վարչական գործարկման չափանիշներ: Թեմա 14. Քաղաքականության այլընտրանքների աղբյուրները, այլընտրանքների որոնումը: Թեմա 15. Ստատուս քվոյի վերլուծություն: Թեմա 16. Առկա լուծումների ձևափոխում, ուղեղային գրոհ: Թեմա 17. Կանխատեսման մեթոդներ: Թեմա 18. Մոդելավորում, ինտուիտիվ և տեսական կանխատեսում, գնահատման մեթոդներ, արդյունավետության 3 չափումները: Թեմա 19. Զարգացման սցենարների սահմանում: Թեմա 20.Հետազոտության որակական և համեմատական մեթոդներ:
1206	Նոր քաղտնտեսություն	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ19 1. Цель курса ·ներկայացնել ժամանակակից մակրոտնտեսագիտության հիմունքները, մասնավորապես, տնտեսական զարգացման նեոդասական մոդելը, քննարկել և վերլուծել տնտեսական աճի և զարգացման հիմնական ցուցանիշները, օպտիմալ վերահսկողության տեսությունը, շուկայի զանազան կառուցվածքները, մարդկային կապիտալի և տնտեսական զարգացման փոխկապվածությունը, տեխնոլոգիական զարգացման ներազդեցությունները տնտեսականաճի ուղղությամբ, ֆինանսական զարգացման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային առևտրի դերն ու նշանակությունը տնտեսական զարգացման գործընթացներում: 2. Результаты обучения по программе (մասնագիտական գիտելիք և իմացություն) · հասկանալու և գնահատելու այնպիսի մակրոտնտեսական գործոններ, ինչպիսք են գործազրկությունը, ինֆլյացիան և տնտեսական աճը, · վերլուծելու տնտեսականզարգացման ցուցանիշները, (գործնական մասնագիտական կարողություններ) · վերլուծելու դրամային և ֆիսկալ քաղաքականությունների ազդեցությունները տնտեսության վրա, · տարանջատելու մակրոտնտեսական կարճաժամկետ և երկարաժամկետ միտումները, ներազդող գործոնների համախումբը, (ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ, եթե այդպիսիք կան) · համադրելու վիճակագրական վերլուծության մեթոդները մակրոտնտեսության բնագավառի գնահատման եղանակների հետ։ 3. Описание ·ներկայացնել ժամանակակից մակրոտնտեսագիտության հիմունքները, մասնավորապես, տնտեսական զարգացման նեոդասական մոդելը, քննարկել և վերլուծել տնտեսական աճի և զարգացման հիմնական ցուցանիշները, օպտիմալ վերահսկողության տեսությունը, շուկայի զանազան կառուցվածքները, մարդկային կապիտալի և տնտեսական զարգացման փոխկապվածությունը, տեխնոլոգիական զարգացման ներազդեցությունները տնտեսականաճի ուղղությամբ, ֆինանսական զարգացման առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային առևտրի դերն ու նշանակությունը տնտեսական զարգացման գործընթացներում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Առանձին դեպքի ուսումնասիրություն 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-30%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Acemoglu, D.Introduction to Modern Economic Growth . Cambridge, MA: Massachusetts Institute of Technology, 2007 Barro, R. J., and X. Sala-i-Martin. Economic Growth. New York, NY: McGraw-Hill, 1995 Mankiw, N. G., D. Romer, and D. Weil. "A Contribution to the Empirics of Economic Growth." Quarterly Journal of Economics 107 (1992): 401-437 7. Основная часть курса Մակրոտնտեսագիտության հիմնարար խնդիրները. ինֆլյացիա, գործազրկություն, տնտեսական աճ: Տնտեսական զարգացման ցուցանիշներ և նեոդասական մոդել: Շուկայի մոդելներ, մարդկային կապիտալ և տեխնոլոգիական զարգացում: Ֆիսկալ և դրամային քաղաքականություններ: Մակրոտնտեսական կայունություն: Բաց տնտեսության էութունը: Մակրոտնտեսական դինամիկա: Միջազգային առևտուր և տնտեսական աճ:
1203	Մարքեթինգային ռազմավարություններ և կառավարում	6
5-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ18 1. Цель курса ·ներկայացնել ուսանողներին մարկետինգի հիմունքները` առաջացումը, պատմական զարգացումը, տեսական հիմքերը, ·հետազոտել մարկետինգի հիմնական սկզբունքները, խնդիրները, նպատակները, ·գործառույթները և դասակարգումը, ·վերլուծել մարկետինգի և մարկետինգային հետազոտությունների հասկացությունները, ինչպես նաև շուկան, նրա սեգմենտացիան, ապրանքը և ծառայությունները, դրանց գնային քաղաքականությունը, առաջխաղացման հնարավորությունները, · առանձին ուշադրություն դարձնել մարկետինգային կառավարմանը և միջազգային մարկետինգին, վերլուծել մարկետինգի տեսական հիմքերը Հայաստանում: 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·ծանոթանալու մարկետինգի հիմունքների հիմնական առանձնահատկություններին և գործիքներին, ·դիտարկելու միջազգային փորձի ակնառու դեպքերի մարկետինգային ռազմավարության կիրառման տեսանկյունից, ·ներկայացնելու մարկետինգային արդի ռազմավարությունները ՀՀ ընկերությունների օրինակով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·վերլուծելու մարկետինգային շուկան և սեգմենտավորելու այն, ·համապատասխան իրավիճակների համար կիրառելու տարբեր մարկետինգային գործիքներ, ·մշակելու գործնականում ներկայացված դեպքերի համար մարկետինգային ռազմավարություն։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·մանրամասն վերլուծելու մարկետինգի տեսական հիմքերը գործնականում կիրառելու տեսական հիմունքներով ուսումնասիրած շուկայագիտական սկզբունքները 3. Описание ·ներկայացնել ուսանողներին մարկետինգի հիմունքները` առաջացումը, պատմական զարգացումը, տեսական հիմքերը, ·հետազոտել մարկետինգի հիմնական սկզբունքները, խնդիրները, նպատակները, ·գործառույթները և դասակարգումը, ·վերլուծել մարկետինգի և մարկետինգային հետազոտությունների հասկացությունները, ինչպես նաև շուկան, նրա սեգմենտացիան, ապրանքը և ծառայությունները, դրանց գնային քաղաքականությունը, առաջխաղացման հնարավորությունները, · առանձին ուշադրություն դարձնել մարկետինգային կառավարմանը և միջազգային մարկետինգին, վերլուծել մարկետինգի տեսական հիմքերը Հայաստանում: 4. Стили и методы преподавания и обучения դասախոսություններ, սեմինար-քննարկումներ, 2. ինքնուրույն հետազոտական աշխատանքի պատրաստում և ներկայացում 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Belden S. R. A. Neuroeconomics and Neuromarketing. Practical Applications and Ethical Concerns // Journal of Mind Theory. - 2008. Kotler, Philip. 1984. Marketing Essentials. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Евдокимов О.Г. Маркетинг: Учебное пособие. - М.: МИИТ, 2011. Фил Барден Взлом маркетинга. Наука о том, почему мы покупаем - Манн, Иванов и Фербер ,2014 7. Основная часть курса Թեմա 1.Մարկետինգի էությունը: Թեմա 2` Շուկայի մարկետինգային հետազոտում: Թեմա 3. Շուկայի սեգմենտավորումը: Թեմա 4.Ապրանքը և ծառայությունը մարկետինգում: Թեմա 5.Գնային քաղաքականությունը: Թեմա 6. Իրացման քաղաքականությունը կազմակերպությունում: Թեմա 7.Միջազգային մարկետինգ: Թեմա 8 .Հաճախորդների հետ կապերի կառավարում
1206	Հանրային քաղաքականությունը ԵՄ-ում	6
5-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ17 1. Цель курса ·ներկայացնել վերազգային և անդրազգային մակարդակներում հանրային քաղաքականույան մշակման և իրագործման տեսական և էմպիրիկ հիմքերը հանրային քաղաքականության տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, ·քննարկել ԵՄ գործադիրմարմիններիկողմիցքաղաքականություններիձևավորման, իրագործման, փոխակերպման, դադարեցման և գնահատմանհայեցակարգային և գործնականեղանակներնուձևերը ծանոթացնել ԵՄ վերազգային/ անդրազգային մակարդակում մշակված քաղաքականությունների անդամ պետությունների հանրային հատվածի վրա փոխազդեցության և փոխլրացման առանձնահատկությունների հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալուևմեկնաբանելուվերազգային/ անդրազգային մակարդակում հանրայինքաղաքականությանձևավորման և իրագործման հայեցակարգային մոդելները ·հասկանալուևըմբռնելուԵՄ մակարդակում և առաձին անդամ պետությունների հանրայինքաղաքականությանուղեգծերի փոխազդեցության և փոխլրացման ձևաչաձերը ·մեկնաբանելու ևբացատրելուԵՄ /հանրային/ քաղաքականությանիրագործմանռազմավարություններիևգործիքակազմիհայեցակարգայինհիմքերը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ · քննարկելու համաեվրոպական մակարդակում ընդհանուր քաղաքականությունների՝ այդ թվում եվրոպական ընդհանուր անվտանգության, արտաքին և պաշտպանական քաղաքականության ազդեցություն ձևերն ու եղանակները ԵՄ-ի շրջաակում, · վերլուծելուվերազգային / անդրազգային մակարդակներում հանրային քաղաքականության մշակման, իրագործման, դադարեցման և գնահատման հիմնական բաղադրատարրերը, փոխկապակցածության տեսական և գործնական հիմքերը, · բովանդակային տեսանկյունից վերլուծելու և գնահատելու համաեվրապական քաղաքականություններին վերաբերող փաստաթղթերը և գործընթացները, որոնք անհրաժեշտ են այս կամ այն ոլորտում հանրային քաղաքականություն իրականացնելու համար։ գ.ընդհանրական “փոխանցելի կարողություններ · ձևավորելու քննադատական մտածողություն և հենքային հետազոտական ունակություններ հանրային քաղաքականության ոլորտում, ձևավորելու կարողություններ՝ հանրային քաղաքականության հիմնախնդիրների շուրջ ինքնուրույն դատողություններ անելու և մասնակցելու ոլորտային բանավեճերում։ 3. Описание ·ներկայացնել վերազգային և անդրազգային մակարդակներում հանրային քաղաքականույան մշակման և իրագործման տեսական և էմպիրիկ հիմքերը հանրային քաղաքականության տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, ·քննարկել ԵՄ գործադիրմարմիններիկողմիցքաղաքականություններիձևավորման, իրագործման, փոխակերպման, դադարեցման և գնահատմանհայեցակարգային և գործնականեղանակներնուձևերը ծանոթացնել ԵՄ վերազգային/ անդրազգային մակարդակում մշակված քաղաքականությունների անդամ պետությունների հանրային հատվածի վրա փոխազդեցության և փոխլրացման առանձնահատկությունների հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Առանձին դեպքի ուսումնասիրություն 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы The European Union and World Politics: Consensus and Division, A.Gamble, D.Lane, Palgrave 2009 Research Handbook on the EU’s Common Foreign and Security Policy, Steven Blockmans, PanosKoutrakos, Edward Elgar Publishing, 2018 Sabatier, Theories of the Policy Process, 2nd ed. (Westview, 2007); ISBN 0-8133-4359-3 Stone, Policy Paradox: The Art of Policy Decisions Making, rev. 3rd ed.(Norton, 2002); ISBN 0-393-97625-4 7. Основная часть курса Թեմա 1.Եվրոմիության գործադիր մարմինները։ Թեմա2.Համաեվրոպական /ընդհանուր/ քաղաքականությունների ձևավորման պատմական փորձը՝ ներեվրոպական գործոններ և հանգամանքներ։ Թեմա 3.Համաեվրոպական /ընդհանուր/ քաղաքականությունների ձևավորման պատմական փորձը՝ արտաքին և միջզգային գործոններ (Մարշալի պլան և ՏՀԶԿ)։ Թեմա4.Քաղաքականությունների մշակման առանձնահատկությունները և օրակարգի ձևավորումը վերազգային կազմակերպություններում՝ տեսական հիմքեր Թեմա 5. Օրակարգիձևավորումըև քաղաքականություններիգործնականացումը ԵՄ-ում. գլխավորդերակատարներ Թեմա 6. ԵՄ ընդհանուրքաղաքկանություններիիրագործման և գնահատմանմեխանիզմները Թեմա7.Անդամ պետությունների հանրային հատվածը և ԵՄ քաղաքականությունը։
1206	Տնտեսական քաղաքականություն և կարգավորում	6
5-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ16 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ներկայացնել և նկարագրել պետության տնտեսական քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, ·քննարկել տնտեսության ոլորտում պետության կողմից կիրառվող հիմնական կարգավորիչ գործիքները և մեխանիզմները, ծանոթացնել տնտեսական քաղաքականության և կարգավորման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու և մեկնաբանելու տնտեսական քաղաքականության վերաբերյալ վերաբերյալ հիմնական մոտեցումները, ·հասկանալու և ըմբռնելու տնտեսական քաղաքականության (policy) և կարգավորիչ գործիքների փոխադարձ կապերն ու ազդեցության ձևաչափերը, ·հասկանալու և բացատրելու արդյունավետ տնտեսական քաղաքականության ապահովման նպատակով հանրային քաղաքականության իրագործման ռազմավարությունների և գործիքակազմի հայեցակարգային հիմքերը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ · որոշելու, սահմանելու և քննարկելու տնտեսական քաղաքականության և կարգավորման բնագավառի համալիր հիմնախնդիրներ՝ հանրային քաղաքականության տեսա-գործնական համադրույթի շրջանակներում, · վերլուծելու տնտեսական քաղաքականության կարգավորիչ ասպեկտի հիմնական բաղադրատարրերը, փոխկապակցածության տեսագործնական հիմքերը, · գնահատելու տնտեսական քաղաքականության դերը պետության հանրային քաղաքականության կոնտեքստում՝ կարգավորման տարբեր սխեմաների կիրարկման կատարելագործման տեսանկյունից: գ.ընդհանրական ¥փոխանցելի¤ կարողություններ · ձևավորելու վերլուծական մտածողություն և հենքային հետազոտական ունակություններ հանրային քաղաքականության բնագավառում, ապահովելու ուսանողների մոտ հանրային քաղաքականության վերաբերյալ համապատասխան ընկալումների ձևավորումը։ 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ներկայացնել և նկարագրել պետության տնտեսական քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, ·քննարկել տնտեսության ոլորտում պետության կողմից կիրառվող հիմնական կարգավորիչ գործիքները և մեխանիզմները, ծանոթացնել տնտեսական քաղաքականության և կարգավորման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Առանձին դեպքի ուսումնասիրություն 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-30%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Averch. H., and L. L. Johnson, 1962, "Behavior of the Firm under Regulatory Constraint" ,American Economic Review, Vol. 52, No. 5, pp. 1053-1069 Posner , R. A. 1974 " Theories of Regulation" , Bell Journal of Economics and Management Science, 25 (1), Spring, pp. 335- 373. Stigler, J. G. 1971, "The Theory of Economic Regulation," Bell Journal of Management Science, 2 (1), Spring, pp. 3 - 21. Peltzman, S. 1989 "The Economic Theory of Regulation after a Decade of Deregulation," Brookings Papers on Economic Activity: Microeconomics. Alexander, I and T. Irwin ( 1996)- Price Caps, Rate of Return Regulation and the Cost of Capital, World Bank, Note 87 7. Основная часть курса Թեմա 1.Տնտեսական քաղաքականություն.պետության կարգավորիչ դերակատարությունը: Թեմա 2.Տնտեսության պետական կարգավորման հիմնախնդիրները: Թեմա 3. Տնտեսական քաղաքականություն և կարգավորում. անցում հիմնախնդիրներից դեպի լուծումներ։ Թեմա 4. Տնտեսության պետական կարգավորման և տնտեսական կարգավորման հատման կետերը: Թեմա 5. Տնտեսական քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։ Թեմա 6. Կարգավորման տեսություններ, պոզիտիվ և նորմատիվ վերլուծություն: Թեմա 7. Հանրային և մասնավոր սեփականություն: Թեմա 8.Նորարարությունների և նորաստեղծությունների կառավարում:
1206	Հանրային քաղաքականության տնտեսություն	6
4-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ15 1. Цель курса Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու գծային հավասարումների համակարգերի լուծման ալգորիթմներ, 2.նկարագրելու որոշիչի հաշվելու եղանակները, 3.վերարտադրելու ուղղի, հարթության, դասական կորերի և մակերևույթների հավասարումները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.լուծելու գծային հավասարումների համակարգեր, 2.հաշվելու որոշիչներ, վեկտորների սկալյար, վեկտորական, խառը արտադրյալներ, 3.հաշվելու մատրիցներ արտադրյալը, գումարը, գտնել մատրիցի հակադարձը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ) մոդելավորելու մասնագիտության խնդիրները հանրահաշվի և անլիտիկ երկրաչափության մեթոդներով։ 2. Результаты обучения по программе . մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու գծային հավասարումների համակարգերի լուծման ալգորիթմներ, 2.նկարագրելու որոշիչի հաշվելու եղանակները, 3.վերարտադրելու ուղղի, հարթության, դասական կորերի և մակերևույթների հավասարումները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.լուծելու գծային հավասարումների համակարգեր, 2.հաշվելու որոշիչներ, վեկտորների սկալյար, վեկտորական, խառը արտադրյալներ, 3.հաշվելու մատրիցներ արտադրյալը, գումարը, գտնել մատրիցի հակադարձը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ) մոդելավորելու մասնագիտության խնդիրները հանրահաշվի և անլիտիկ երկրաչափության մեթոդներով։ 3. Описание Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու գծային հավասարումների համակարգերի լուծման ալգորիթմներ, 2.նկարագրելու որոշիչի հաշվելու եղանակները, 3.վերարտադրելու ուղղի, հարթության, դասական կորերի և մակերևույթների հավասարումները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1.լուծելու գծային հավասարումների համակարգեր, 2.հաշվելու որոշիչներ, վեկտորների սկալյար, վեկտորական, խառը արտադրյալներ, 3.հաշվելու մատրիցներ արտադրյալը, գումարը, գտնել մատրիցի հակադարձը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ) մոդելավորելու մասնագիտության խնդիրները հանրահաշվի և անլիտիկ երկրաչափության մեթոդներով։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.դասախոսություններ, 2.ինքնուրույն աշխատանք, 3. գործնական պարապմունքներ: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-30%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы E.B.Vinberg, A Course in Algebra. 2003, Кострикин А.И. Введение в алгебру. Ч. 1, М., Физико-математическая литература, 2008, Смирнов Ю. М., Курс аналитической геометрии, УРСС, 2017 М, ԱթաբեկյանՎ., Հանրահաշվի ներածություն, ԵՊՀ, 2005: 7. Основная часть курса 1.գծային հավասարումների համակարգեր, 2.մատրիցներ և որոշիչներ, 3.վեկտորական հաշվի տարրեր, 4.ուղի, հարթության, կորերի հավասարումներ։ 5.վեկտորների համակարգի գծային անկախություն և ռանգ, 6. գծային արտապատկերումներ, 7.երկգծային և քառակուսային ձևեր։
1206	Կառավարական և միջգերատեսչական հանրային հարաբերություններ, GR	6
4-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ14 1. Цель курса ·ձևավորել հանրային հարաբերությունների հիմնական գործառույթների, մոդելների, տեխնոլոգիաների կազմակերպման, PR-գործունեության մասին պատկերացումներ, ·ձևավորել գիտելիքներ և հմտություններ կոնկրետ PR տեխնոլոգիաների, PR-գործունեության կիրառման համար, լայնացնել քաղաքական և մասնագիտական գիտելիքները կոմունիկատիվ տեխնոլոգիաների դերի և նշանակության վերաբերյալ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բնորոշել PR-գործունեության հիմնական մոդելները, 2.հիմնավորել թիրախ խմբերի ընտրությունը, որոնց հետ աշխատանքը անհրաժեշտ է ինֆորմացիոն և կոմունիկատիվ ապահովման համար՝ քաղաքական և գործնական ակտիվության ծրագրերի ոլորտում, 3.ձևավորել տարբեր թիրախ խմբերի ինֆորմացիոն և իմիջային սպասելիքներ, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել կոնկրետ թիրախ խմբերի հետ անհրաժեշտ կոմունիկացիաների անհրաժեշտ միջոցների ընտրություն, 5. հիմնավորել առաջարկվող PR-ծրագրերի և նախագծերի արդյունավետությունը, գնահատել դրանց իրականացման արդյունավետությունը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ, եթե այդպիսիք կան 6. ընկալել ինֆորմացիան քննադատական դիրքերից, որը ստանում ենք միջանձնային և մասսայական շփման ընթացքում, 7. գնահատել մարդկանց վարքն ու ընթացող իրադարձությունները քաղաքական հաղորդակցման տեսանկյունից, 8. իրականացնել տարբեր համոզմունքների տեր անձանց միջև կոնստրուկտիվ փոխազդեցություն: 3. Описание ·ձևավորել հանրային հարաբերությունների հիմնական գործառույթների, մոդելների, տեխնոլոգիաների կազմակերպման, PR-գործունեության մասին պատկերացումներ, ·ձևավորել գիտելիքներ և հմտություններ կոնկրետ PR տեխնոլոգիաների, PR-գործունեության կիրառման համար, լայնացնել քաղաքական և մասնագիտական գիտելիքները կոմունիկատիվ տեխնոլոգիաների դերի և նշանակության վերաբերյալ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Գործնական պարապմունքներ 2.Քննարկումներ 3.Պրեզենտացիաներ: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով : 6. Список основной литературы Алешина И.В. Паблик рилейшнз для менеджеров. М.: ИКФ ЭКСМОС, 2002. - 480 с.; Катлип С., Сентер А., Брум Г. Паблик рилейшнз: теория и практика. М.: Вильямс, 2000. - 624 с.; Русаков А.Ю. Связи с общественностью в органах государственной власти. М.: Изд. Михайлова В.А., 2006; Федотова Л.Н. Паблик рилейшнз и общественное мнение. СПб: Питер, 2003; Филлинг Д. PR в Интернете. М.: Гранд-Фаир, 2004 7. Основная часть курса GR-ը որպես գիտական դիսցիպլին, սահմանումը, հիմնական հասկացությունները և մեթոդաբանական մոտեցումները, GR-ի նպատակներն ու խնդիրները, GR-ի պատմական զարգացումը մինչ մեր օրերը: GR-ի ուսումնասիրման մեթոդները, GR մասնագետների դերերը և դրանց բաշխումը կազմակերպությունում: Կազմակերպության PR ստորաբաժանում՝ կառուցվածքը և գործառույթները: PR էթիկական նորմերը և կոդեքսների համեմատական վերլուծություն: GR արշավի կառուցվածքն ու հիմնական փուլերը: Նախընտրական շտաբի ձևավորում և աշխատանք թիմի հետ: Ներթիմային GR գործունեության հիմնական ռազմավարությունները: Ընտրատարածքի ամբողջական դիագնոստիկա և ընտրազանգվածի սեգմենտացիա: GR ծրագրի հիմնական թիրախ խմբերի որոշարկում: Նախընտրական արշավի ռեսուրսները՝ ուսումնասիրություն և GR ռազմավարության մեջ ընդգրկում: Քաղաքական լիդերի իմիջի և խոսքի ձևավորում: Հատուկ ծրագրեր: Բամբասանքը որպես GR գործիք, GR-ի հոգեբանական ներազդման միջոցները: ՆԼԾ տեխնոլոգիաները GR-ում, Մեդիապլանավորում և մեդիահարաբերություններ: GR-ը ինտերնետում: Համացանցային GR տեխնոլոգիաներ: Հակաճգնաժամային GR արշավներ: GR-ը կառավարական կառույցներում:
1206	Հանրային քաղաքականության ներածություն	6
1-ին/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ01 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ներկայացնել հանրային քաղաքականության տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, առաջատար դպրոցներն ու հարացույցները, հանրային քաղաքականության՝ իբրև գիտակարգի պատմական զարգացման առանձնահատկությունները, ·քննարկել հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման տեսական և էմպիրիկ փոխկապակցվածությունը, ձևերն ու եղանակները, ծանոթացնել հանրային քաղաքականության և սոցիալական այլ գիտակարգերի փոխլրացման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու և մեկնաբանելու հանրային քաղաքականության հիմնական տեսությունները ·հասկանալու և ըմբռնելու հանրային քաղաքականության (policy) և քաղաքականության (politics) փոխադարձ կապեն ու ազդեցության ձևաչափերը ·մեկնաբանելու և բացատրելու քաղաքականության իրագործման ռազմավարությունների և գործիքակազմի հայեցակարգային հիմքերը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ ·որոշելու, սահմանելու և քննարկելու հանրային քաղաքականության համալիր հիմնախնդիրները՝ հանրային քաղաքականության տեսական համադրույթի շրջանակներում, ·վերլուծելու քաղաքականության շրջափուլի հիմնական բաղադրատարրերը, փոխկապակցածության տեսական և գործնական հիմքերը, ·բովանդակային տեսանկյունից վերլուծելու և գնահատելու այն փաստաթղթերը և գործընթացները, որոնք անհրաժեշտ են այս կամ այն ոլորտում հանրային քաղաքականություն իրականացնելու համար։ գ.ընդհանրական ¥փոխանցելի¤ կարողություններ ·ձևավորելու քննադատական մտածողություն և հենքային հետազոտական ունակություններ հանրային քաղաքականության ոլորտում, ·ձևավորելու կարողություններ՝ հանրային քաղաքականության հիմնախնդիրների շուրջ ինքնուրույն դատողություններ անելու և մասնակցելու ոլորտային բանավեճերում։ 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ներկայացնել հանրային քաղաքականության տեսական և հայեցակարգային հիմքերը, առաջատար դպրոցներն ու հարացույցները, հանրային քաղաքականության՝ իբրև գիտակարգի պատմական զարգացման առանձնահատկությունները, ·քննարկել հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման տեսական և էմպիրիկ փոխկապակցվածությունը, ձևերն ու եղանակները, ծանոթացնել հանրային քաղաքականության և սոցիալական այլ գիտակարգերի փոխլրացման տեսա-էմպիրիկ փորձի հետ։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Առանձին դեպքի ուսումնասիրություն 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Birkland, An Introduction to the Policy Process, 2nd ed. (M. E. Sharpe, 2005); ISBN 0-7656-1489-8 Domhoff, Who Rules America?, 6th ed. (McGraw-Hill, 2010). Sabatier, Theories of the Policy Process, 2nd ed. (Westview, 2007); ISBN 0-8133-4359-3 Stone, Policy Paradox: The Art of Policy Decisions Making, rev. 3rd ed.(Norton, 2002); ISBN 0-393-97625-4 William N.Dunn, Public Policy Analysis, An Introduction, Third Edition, 2003 7. Основная часть курса Թեմա 1.Քաղաքականության շրջափուլ. օրակարգի ձևավորում, փոխակերպում և հաստատում։ Թեմա 2. Քաղաքականության ձևակերպում և սահմանում։ Թեմա 3. Որոշումների կայացման գործընթացը հանրային քաղաքականության մեջ, Թեմա 4. Քաղաքականության իրագործում։ Թեմա 5. Քաղաքականության գնահատում՝ քանակական և որակական մոտեցումներ, Թեմա 6. Քաղաքականության ոճեր և քաղաքականության ռեժիմներ։ Թեմա 7. Քաղաքականության ռեժիմներ՝ ինստիտուտներ, քաղաքականության գործընթացի բացահայտ և թաքնված դերակատարներ։ Թեմա 8. Հանրային կառավարման տեղն ու դերը քաղաքական գործընթացում։ Թեմա 9.Հանրային քաղաքականությունը պատմական կայացման ու զարգացման հեռանկարում։
1206	Հանրային քաղաքականության վերլուծություն	6
4-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ12 1. Цель курса ·ուսանողներին ներկայացնել հանրային քաղաքականության մշակման, իրականացման, գնահատման և բարեփոխման գործընթացները, ինչպես նաև հանրային կյանքի հիմնախնդիրների լուծման ուղղությամբ կառավարության միջամտության եղանակները հանրային քաղաքականությունների միջոցով: ·ուսանողներին փոխանցել համալիր գիտելիքներ հանրային կյանքի առանձին ոլորտներում քաղաքականությունների մշակման, իրականացման օրինաչափությունների, փուլերի և կիրառվող գործիքների վերաբերյալ: ձևավորել համապարփակ գիտելիքներ և գործնական հմտություններ իրականացնելու հանրային քաղաքականության վերլուծություն՝ կիրառելով միջդիսցիպլինար մոտեցումներ և վերլուծական շրջանակներ: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·ներկայացնելու հանրային քաղաքականության առանձին ենթաոլորտների՝ օրակարգի հաստատման, քաղաքականության ծրագրման, գործընթացի, գնահատման և վերլուծության կառուցվածքային բաղադրիչները, նպատակները և վերլուծական գործիքակազմը, · բացատրելու կարգավորիչ, բաշխիչ, վերաբաշխիչ և հարակազմիչ քաղաքականությունների բնույթը, նպատակները, կիրառելիության իրավիճակային գործոնները և սահմանափակումները, · մեկնաբանելու հանրային քաղաքականության մշակման ռացիոնալ, ինկրեմենտալ, ինստիտուցիոնալ մոդելները, առավելություններն ու սահմանափակումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·հանդես գալու հանրային քաղաքականությունների նախաձեռնման, փոփոխման, նոր հանրային ծառայությունների մատուցման կոնկրետ առաջարկություններով, ·իրականացնելու կառավարության գործունեության, շուկայի, շուկայի ձախողման, քաղաքականության իրականացման, համեմատական-ինստիտուցիոնալ և ծախքեր-շահույթներ վերլուծություններ, · կիրառելու հետազոտության քանակական և որակական մեթոդները հանրային քաղաքականությունների վերլուծության նպատակով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·կազմելու հանրային քաղաքականության ծրագիր, ·առանձնացնելու և վերլուծելու հանրային հիմնախնդիրներ՝ քաղաքականության նախընտրելի մեթոդների դուրսբերման նպատակով: 3. Описание ·ուսանողներին ներկայացնել հանրային քաղաքականության մշակման, իրականացման, գնահատման և բարեփոխման գործընթացները, ինչպես նաև հանրային կյանքի հիմնախնդիրների լուծման ուղղությամբ կառավարության միջամտության եղանակները հանրային քաղաքականությունների միջոցով: ·ուսանողներին փոխանցել համալիր գիտելիքներ հանրային կյանքի առանձին ոլորտներում քաղաքականությունների մշակման, իրականացման օրինաչափությունների, փուլերի և կիրառվող գործիքների վերաբերյալ: ձևավորել համապարփակ գիտելիքներ և գործնական հմտություններ իրականացնելու հանրային քաղաքականության վերլուծություն՝ կիրառելով միջդիսցիպլինար մոտեցումներ և վերլուծական շրջանակներ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինար քննարկումներ, 2. հանրային քաղաքականության քեյսերի քննարկումներ և վերլուծություն, 3. ինքնուրույն հետազոտական գրավոր աշխատանքի պատրաստում ուսանողների կողմից: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-30%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Fischer F., Miller G., Sidney M. Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics and Methods, by Taylor & Francis Group, 2007, pp.- 642 Smith K., Larimer C. The Public Policy; Theory Primer, Westview Press,2009, pp.-268 Mintrom M. Contemporary Policy Analysis, Oxford University Press, 2012, pp.-348 Gupta D. Analyzing Public Policy; Concepts, Tools and Techniques, Congressional Quarterly, 2001, pp.-408 Moran M., Rein M., Goodin R. The Oxford Handbook of Public Policy, Oxford University Press, New York, 2006, pp.-983 7. Основная часть курса Թեմա 1. Հանրային քաղաքականության սահմանումները, վերլուծության գիտականության չափանիշները: Թեմա 2. Հիմնախնդրի ճանաչում, օրակարգի հաստատում, օրակարգի մակարդակները: Թեմա 3.Քաղաքականության տեսակները: Թեմա4. Հանրային ընտրության, ռացիոնալ ընտրության տեսություններ, ինկրեմենտալիզմ, փուլերի տեսություն: Թեմա5. Քաղաքականության խորհրդատվության տրամադրում: Թեմա6. Քաղաքականության ձևակերպում և որոշումների կայացում: Թեմա7. Քաղաքականության իրականացում, իրականացման վերևից-ներքև և ներքևից-վերև տեսությունները: Թեմա8. Կոալիցիաների տեսություն: Թեմա 9. Քաղաքականության նախագծերի կազմում: Թեմա10. Քաղաքականության գնահատում և դադարեցում: Թեմա 11.Քաղաքականության վերլուծության քանակական մեթոդները: Թեմա12. Հարցումների իրականացումը: Թեմա13. Քաղաքականության վերլուծության որակական մեթոդները: Թեմա14. Ծախքեր-շահույթներ վերլուծություն: Թեմա15. Քաղաքականության միջավայրային ազդեցության և տեխնոլոգիական գնահատում: Թեմա16. Հանրային քաղաքականության վերլուծական, փորձագիտական, նորմատիվային և փաստաթղթային ապահովում:Թեմա17. Հանրային քաղաքականության վերլուծության հիմնական սկզբունքները:Թեմա18. Հանրային քաղաքականության փորձագիտական ապահովումը և ուղեղային կենտրոնները: Թեմա19. Հանրային քաղաքականության վերլուծության տիպերը: Թեմա20. Քաղաքականության վերլուծության էթիկական չափանիշները:Թեմա21. Վերլուծական ռազմավարությունները:Թեմա22. Շուկայի վերլուծություն: Թեմա23. Շուկայի ձախողման վերլուծություն: Թեմա24. Կառավարության ձախողման վերլուծություն: Թեմա25. Համեմատական-ինստիտուցիոնալ վերլուծություն:Թեմա 26. Գենդերային չափումները հանրային քաղաքականության վերլուծություններում: Թեմա27.Քաղաքականության իրականացման վերլուծություն:
1206	Վարչարարություն և կառավարչական գործիքներ	6
3-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ11 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել վարչարարության իրականացման հիմնական սկզբունքներին ·ուսանողներին ներկայացնել պետական կառավարման ապարատում վարչական առաջադրանքների կատարման գործիքները և մեթոդները, 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·ձեռք բերելու գիտելիքներ պլանավորման և իրականացման ոլորտում՝ վարչարարության որակի կատարելագործման նպատակով, ·ձեռք բերելու քանակական և որակական հետազոտության մեթոդների իմացություն, ·ձեռք բերելու գիտելիքներ պետական ծրագրերի և դրանց իրականացման գործընթացի կառավարման մասին։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·նախագծելու համապատասխան հետազոտական ծրագրեր, որոնք հիմնված կլինեն կոնկրետ հետազոտական խնդիրների վրա, ·մշակելու տվյալների հավաքագրման, մշակման և գնահատման քանակական և որակական փաթեթներ, · կիրառելու ծրագրի և գործընթացների կառավարման գործիքներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·գնահատելու հանրային ոլորտի խնդիրների լուծման որակը, ·իրականացնելուհիմնախնդրային ուղղվածությամբ ինքնուրույն նախագծային աշխատանք: 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել վարչարարության իրականացման հիմնական սկզբունքներին ·ուսանողներին ներկայացնել պետական կառավարման ապարատում վարչական առաջադրանքների կատարման գործիքները և մեթոդները, 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինար-քննարկումներ, 2. ինքնուրույն հետազոտական աշխատանքի պատրաստում և ներկայացում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Эволюция регуляторной политики в странах-членах ОЭСР, Н.Малышев, https://www.oecd.org/gov/regulatory-policy/42051724.doc Administrative Law and Regulatory Policy: Problems Text, and Cases, Seventh Edition (Aspen Casebook) 7th Edition, by Stephen G. Breyer (Author), Richard B. Stewart (Author), Cass R. Sunstein (Author), Adrian Vermeule (Author), Michael Herz (Author) Breyer, Stephen, Regulation and Its Reform (Cambridge: Harvard University Press, 1980, 9th edition. Managing Regulation: Regulatory Analysis, Politics and Policy (The Public Management and Leadership Series), by Martin Lodge (Author), Kai Wegrich (Author), Palgrave 2012. 7. Основная часть курса Թեմա 1.Վարչարարության ներածություն: Թեմա 2.Վարչարարության պլանավորում: Թեմա 3.Վարչարարության իրականացում: Թեմա 4.Հասկացություն վարչարարության գնահատման և մոդելների մասին: Թեմա 5.Գնահատման պլանավորում և իրականացում: Թեմա 6.Հասկացություն վարչարարության որակի և մոդելների մասին: Թեմա 7. Պետական ծրագրերի կառավարում և կառավարման գործընթացի պլանավորում: Թեմա 8.Վարչարարական առանձին դեպքերի մշակում: Թեմա 9.Սոցիոլոգիական հետազոտությունների մեթոդներ: Թեմա 10.Հետազոտության նախագծում: Թեմա 11.Քանակական և որակական հետազոտության մեթոդների կիրառում
1203	Հանրային ծառայության հիմունքներ	6
3-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ10 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ուսանողներին ծանոթացնելու պետականծառայությանը, դրա բովանդակությանը, տեսակներին, ընդհանրություններինևտարբերություններին, ուսանողների մոտ ձևավորելու հստակ պատկերացումներ ՀՀ հանրային ծառայության համակարգի գործառնման առանձնահատկությունների մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · ընկալելու պետական-քաղաքացիական ծառայության հիմնարար սկզբունքները, նորմերը, առանձնահատկությունները և դերը պետական-քաղաքացիական ծառայության համակարգի արդյունավետության համատեքստում, ·մեկնաբանելու պետական ծառայության համակարգի գործառնության բարելավման ինստիտուցիոնալ մեխանիզմները և իրավական կարգավորման եղանակները, ·առանձնացնելու պետական ծառայողների կողմից էթիկական նորմերի խախտման հետևանքները հանրային ծառայողների գործունեության արդյունավետության տեսանկյունից: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·առանձնացնելու պետական-քաղաքացիական ծառայության համակարգում էթիկական վարքականոնների գլխավոր բաղադրիչները, ·ընդգծելու ՀՀ հանրային ծառայության համակարգի արդի կարգավորման շրջանակները և առկա հիմնախնդիրները, ·կիրառելու տեսական հիմնավորումներ պետական-քաղաքացիական ծառայության համակարգում որոշումների կայացման և երկընտրանքների լուծման դեպքերում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·մեկնաբանելու և վերլուծելու քաղաքացիական-պետական ծառայության արդյունավետ համակարգի և լավ կառավարման փոխադարձ կապերը և դրսևորման առանձնահատկությունները, ընդգծելու ՀՀ հանրային ծառայության համակարգի արդյունավետության բարձրացման բաղկացուցիչները և իրավական մեխանիզմները: 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ուսանողներին ծանոթացնելու պետականծառայությանը, դրա բովանդակությանը, տեսակներին, ընդհանրություններինևտարբերություններին, ուսանողների մոտ ձևավորելու հստակ պատկերացումներ ՀՀ հանրային ծառայության համակարգի գործառնման առանձնահատկությունների մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինար քննարկումներ, 2. էթիկական որոշման կայացման քեյսերի քննարկումներ և վերլուծություն, 3. ինքնուրույն հետազոտական գրավոր աշխատանքի պատրաստում ուսանողների կողմից: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы ՀՀ Հանրային ծառայության մասին Օրենք: ՀՀ Քաղաքացիական ծառայության մասին Օրենք: Оболонский А.В. Государственная служба (комплексный подход): Учеб. пособие. - 2-е изд. - М.: Дело, 2000. - 440 с. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Հասկացություն հանրային ծառայության մասին:Թեմա 2. Հանրային ծառայության տեսակները: Թեմա 3. Քաղաքացիական ծառայությունը: Թեմա 4. Քաղաքական և հայեցողական պաշտոններ, պաշտոնների դասակարգումը, ենթախմբերը և դասային աստիճանները: Թեմա 5. Քաղաքացիական ծառայողին պաշտոնի նշանակումը, պաշտոնի նշանակման համար անցկացվող մրցույցը: Թեմա 6. Քաղաքացիական ծառայողի վերապատրաստումը: Թեմա 7. Քաղաքացիական ծառայողի իրավունքները և պարտականությունները: Թեմա 8. Քաղաքացիական ծառայողի սոցիալական երաշխիքները: Թեմա 9. Քաղաքացիական ծառայողի խրախուսանքի տեսակները և կարգապահական տույժերը: Թեմա 10. Քաղաքացիական ծառայության կադրերի երկարաժամկետ և կարճաշամկետ ռեզերվը: Թեմա 11. Քաղաքացիական ծառայության ղեկավարման և կազմակերպման մարմինները: Թեմա 12. Քաղաքացիական ծառայության խորհուրդը:
1206	Համեմատական հանրային քաղաքականություն և կառավարում	6
3-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ.շաբ. Обязательный 1206/Բ09 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնելու համեմատական հանրային քաղաքականության՝ որպես նոր գիտակարգի, տեսական հիմքերին և հայեցակարգային հիմնական դրույթներին, ·առանձնացնելու և ներկայացնելու համեմատական հանրային քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, վերհանելու և տարանջատելու համեմատական հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու համեմատական հանրային քաղաքականության հիմնական ուղղությունների էությունը և բովանդակությունը, ·տարանջատելու համեմատական հանրային քաղաքականության և կառավարման տեսությունների միջև առկա հայեցակարգային և բովանդակային տարբերությունները, ·պարզաբանելու համեմատական հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման՝ որպես առանձին գիտակարգերի, միջև առկա փոխկապակցվածությունը և փոխկախվածությունը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ ·բովանդակային տեսանկյունից՝ ըստ գործառնական ուղղությունների, դասակարգելու համեմատական հանրային քաղաքականության տեսությունները ·համակողմանիորեն վերլուծելու և վերհանելու համեմատական հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման՝ որպես առանձին գիտակարգերի, միջև առկա փոխկապակցվածությունը և փոխկախվածությունը, ·գնահատելու համեմատական հանրային քաղաքականության և կառավարման հարաբերակցության ազդեցությունը հանրային քաղաքականության և կառավարման հայեցակարգերի զարգացման վրա։ գ.ընդհանրական ¥փոխանցելի¤ կարողություններ ·ձևավորելու համեմատական մեթոդից օգտվելու և համեմատական վերլուծություն իրականացնելու կարողություն, ապահովելու ուսանողների մոտ քաղաքականության իրականացման քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական ընկալումների ձևավորումը։ 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնելու համեմատական հանրային քաղաքականության՝ որպես նոր գիտակարգի, տեսական հիմքերին և հայեցակարգային հիմնական դրույթներին, ·առանձնացնելու և ներկայացնելու համեմատական հանրային քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, վերհանելու և տարանջատելու համեմատական հանրային քաղաքականության և հանրային կառավարման միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Dobbin, F., Simmons, B. and Garrett, G. (2007). “The global diffusion of public policies: social construction, coercion, competition, or learning?” Annual Review of Sociology, 33: 449-472. Koenig-Archibugi, M. (2010). “Understanding the global dimensions of policy.” Global Policy, 1(1): 16-28. Lodge, M. (2007). “Comparative Public Policy,” in F. Fischer, G. J. Miller, and M.J. Sidney (Eds). Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics, and Methods, p. 273-288. New York: CRC Press. Sinclair. T. (2006). “Previewing policy sciences: multiple lenses and segmented visions.” Politics and Policy, 34(3): 481-504 7. Основная часть курса Թեմա 1. Համեմատական հանրային քաղաքականության ներածություն։ Թեմա 2. Ո՞վ է իրականացնում քաղաքականություն. պետություն։ Թեմա 3. Ո՞վ է իրականացնում քաղաքականություն. հասարակություն։ Թեմա 4. Ո՞վ է իրականացնում քաղաքականություն. ազգային/միջազգային կազմակերպություններ։ Թեմա 5. Հանրային քաղաքականության հիմնական փոփոխականները՝ գաղափարներ, շահեր, ինստիտուտներ։ Թեմա 6. Կրթության քաղաքականություն։ Թեմա 7. Առողջապահական քաղաքականություն։ Թեմա 8։ Սոցիալական քաղաքականություն։ Թեմա 9.Միգրացիոն քաղաքականություն։ Թեմա 10։ Տնտեսական քաղաքականություն։ Թեմա 11։ Բնապահպանական քաղաքականություն։ Թեմա 12։ Պաշտպանական քաղաքականություն։ Թեմա 13։ Արտաքին քաղաքականություն։ Թեմա 14։ «Բարեկեցիկ պետության» կառուցմանն ուղղված քաղաքականություն։ Թեմա 15։ Համեմատական հանրային քաղաքականության և կառավարման տարանջատման հիմնահարցը։ Թեմա 16։ Համեմատական հանրային քաղաքականության և կառավարման միջև կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ Թեմա 17։ Համեմատական հանրային քաղաքականության և կառավարման հարաբերակցությունը։
1206	Հակակոռուպցիոն քաղաքականություն և էթիկական հիմնահարցեր	6
3-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ07 1. Цель курса ·ուսանողներին տալու պատկերացումներ հանրային քաղաքականության մշակման և իրականացման գործում էթիկայի դերակատարության մասին, ·ծանոթացնելու այն էթիկական և բարոյական սկզբունքների նշանակությանը հանրային քաղաքականության ոլորտում, վերհանելու և տարանջատելու հանրային քաղաքականության և էթիկայի միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու հանրային քաղաքականության ոլորտում էթիկայի ներդրման հիմնավորումը և անհրաժեշտությունը, ·ընկալելու հանրային քաղաքականության բնագավառւմ բարոյա-էթիկական սկզբունքների կիրարկման էությունը և բովանդակությունը, ·պարզաբանելու հանրային քաղաքականության և էթիկայի միջև առկա հարաբերակցությունը և փոխկապակցվածությունը: բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ ·մեկնաբանելու և գնահատելու էթիկայի՝ հանրային քաղաքականության վրա ունեցած ազդեցությունը, ·քննարկելու տարբեր էթիկական շրջանակներ, որոնք անհրաժեշտ են քաղաքական երկընտրանքների լուծման համար, ·բովանդակային տեսանկյունից վերլուծելու հանրային քաղաքականության էթիկական կարգավորման օրենսդրա-նորմատիվային շրջանակները: գ.ընդհանրական /փոխանցելի/կարողություններ ·ձևավորելու վերլուծության և ընդհանրացման, ինդուկցիայի և դեդուկցիայի մեթոդներից օգտվելու կարողություն, ապահովելու ուսանողների մոտ հանրային քաղաքականության իրականացման էթիկական բաղկացուցչի վերաբերյալ ընկալումների ձևավորումը 3. Описание ·ուսանողներին տալու պատկերացումներ հանրային քաղաքականության մշակման և իրականացման գործում էթիկայի դերակատարության մասին, ·ծանոթացնելու այն էթիկական և բարոյական սկզբունքների նշանակությանը հանրային քաղաքականության ոլորտում, վերհանելու և տարանջատելու հանրային քաղաքականության և էթիկայի միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Eric Thomas Weber. Chapter 1: Introduction. Morality, Leadership, and Public Policy. London: Bloomsbury, 2011. Jencks C. Whom Must We Treat Equally for Educational Opportunity to be Equal?Ethics, 1988; 518-33. Kass N, Hecht K, Paul A, Birnbach K. Ethics and Obesity Prevention: Ethical O’Hare M. A Typology of Governmental Action. Journal of Policy Analysis and Management. 1989. Sandel MJ. Market Reasoning as Moral Reasoning: Why Economists Should Re-engage with Political Philosophy. Journal of Economic Perspectives., 2013. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Էթիկան՝ որպես փիլիսոփայության կիրառական ճյուղ, էթիկական տեսությունները: Թեմա 2. Էթիկա և հանրային քաղաքականություն. հարաբերակցությունը և հատման կետերը: Թեմա 3. Մարդկային գործողության բարոյականությունը, օրենքները և կարգավորումները՝ որպես էթիկական ուղղորդման աղբյուրներ: Թեմա 4. Էթիկական կոմպետենտություն և էթիկական լիդերություն: Թեմա 5. Օրինականության, լոյալության, քաղաքական չեզոքության սկզբունքներ: Թեմա 6. Հանրային քաղաքականությունը և էթիկան արդյունավետ կառավարման համտեքստում: Թեմա 7: Պատասխանատվությա տեսակները, վարչական պատասխանատվություն, պատասխանատվության կոնֆլիկտներ: Թեմա 8. Հանրային ծառայողի վարքագծի էթիկական կարգավորումը, վարքի էթիկական սկզբունքները: Թեմա 9. Հանրային ծառայության էթիկայի կարգավորման միջազգային փորձը: Թեմա 10. Էթիկական կարգավորումները և կոռուպցիոն ռիսկերը հանրային քաղաքականության մշակման և իրականացման գործընթացում:
1206	Ուրբանիզացման հիմունքներ	6
2-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ06 1. Цель курса ·Ուսանողներին ծանոթացնելու ուրբանիզացման արդի գործընթացների էությանը և հիմնական առանձնահատկություններին. ·Ուսանողների մոտ ձևավորելու գիտելիք քաղաքների կայուն զարգացման հիմնախնդիրների ու վերջիններիս լուծմանը միտված քաղաքականությունների մշակման և իրականացման վերաբերյալ. Ուսանողներին ներկայացնելու կայուն զարգացման քաղաքականության ծրագրմանն ու համապատասխան գործիքակազմի կիրառման (քաղաքական, ինստիտուցիոնալ, սոցիալ-տնտեսական և այլն): 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ØՔննարկելու ուրբանիզացման հիմնական տեսական հարցերը՝ բնորոշումը, հարակից հասկացությունները և ձևերը, ինչպես նաև ուրբանիզացման քաղաքականության մշակման և իրականացման անհրաժեշտության խնդիրները, ØՆերկայացնելու ուրբանիզացման քաղաքականության և համապատասխան գործընթացների պատմական զարգացման առանձնահատկությունները, ØՎերլուծելու ուրբանիզացման արդի առանձնահատկություններն ու միտումները՝ ագլոմերացիաներ և մեգալոպոլիսներ, կայուն և խելացի քաղաքներ, հատակագծման ու կառուցապատման տարածական առանձնահատկությունները (ֆունկցիոնալ գոտիներ, կենտրոն և արվարձան) ևն, ØՔննարկելու քաղաքների նպատակային զարգացման քաղաքականության մշակման և իրականացման մոտեցումները՝ ուրբանիզացման արդի հիմնախնդիրների ու մարտահրավերների համատեքստում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ Ø Մշակելու համապատասխան քաղաքականություն և կատարելու քաղաքային բնակավայրերի նպատակային ֆունկցիոնալ գոտիավորման՝ զոնայավորման աշխատանքներ, ØԻրականացնելու ուրբանիզացման գործընթացների մոդելավորման ու համակողմանի վերլուծության և քաղաքականության գնահատման (այդ թվում՝ տարածաշրջանային) աշխատանքներ ØՄշակելու քաղաքների կայուն զարգացման քաղաքականության նախնական ծրագրային առաջարկներ (sustainable urban development policy papers), ØՎերլուծելու և գնահատելու ՀՀ առանձին քաղաքային համայնքների զարգացման ծրագրերն ու դրանց իրականացման արդյունավետությունը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ØՕգտագործելու մասնագիտական գրականություն` տպագիր և էլեկտրոնային աղբյուրների նպատակային ընտրությամբ, ØԻրականացնելու ժամանակի և ռեսուրսների արդյունավետ պլանավորում և օգտագործում: 3. Описание ·Ուսանողներին ծանոթացնելու ուրբանիզացման արդի գործընթացների էությանը և հիմնական առանձնահատկություններին. ·Ուսանողների մոտ ձևավորելու գիտելիք քաղաքների կայուն զարգացման հիմնախնդիրների ու վերջիններիս լուծմանը միտված քաղաքականությունների մշակման և իրականացման վերաբերյալ. Ուսանողներին ներկայացնելու կայուն զարգացման քաղաքականության ծրագրմանն ու համապատասխան գործիքակազմի կիրառման (քաղաքական, ինստիտուցիոնալ, սոցիալ-տնտեսական և այլն): 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ. 2.Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ. 3.Սեմինար պարապմունքներ 4.Դերախաղ կամ խմբային աշխատանք. 5.Տարբեր իրավիճակների մոդելավորում և կանխատեսում. 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Կ.Դանիելյան, Լ.Սարգսյան, Տ.Սարգսյան, Կայուն զարգացման գործընթացւ տեղական մակարդակում՝ միջազգային փորձը, հիմնախնդիրները և հեռանկարները: Երևան, 2006 Историческая урбанистика: теория и практика. Ростов-на-Дону, 2014 Трубина Е.Г. Современная урбанистика. Екатеринбург, 2008 Антипова Е.А. География населения мира. Минск, 2003 Maria Gonzalez, Maria De Lazaro. Urban Development and Sustainability Handbook of Urban Studies (edited by Ronan Paddison), 2001 www.mtad.am ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության պաշտոնական կայք 7. Основная часть курса Մուտք / Շաբաթ Թեմա / Դասավանդման մեթոդ 1-ին մուտք, փետրվար Գաղափար ուրբանիզացման վերաբերյալ · Բնակավայրերի տիպերը: Քաղաքներ, դերը հասարակական կյանքում: · Քաղաքը՝ որպես ինքնազարգացող և ինքնակարգավորվող համակարգ: Քաղաքային միջավայր և ապրելակերպ · Քաղաքների դասակարգումը՝ բնակչության թիվ, գործառույթներ, պլանավորում · Ուրբանիզացման միջճյուղային ուսումնասիրությունները՝ ուրբանիստիկա, ռեգիոնալիստիկա և աշխարհագրություն, պետական կառավարում · Ուրբանիզացման էությունը, մակարդակը, տեմպը: Քանակական ցուցանիշներ · Ուրբանիզացման համառոտ պատմական ակնարկ · Ռուռալիզացիա և ռուրբանիզացիա՝ արվարձանային ուրբանիզացիա · Քաղաքային ագլոմերացիաներ և մեգալոպոլիսներ Մեթոդներ՝ ինտերակտիվ դասախոսություն, մտագրոհ, մտքերի փոխանակություն 2-րդ մուտք, փետրվար 3-րդ մուտք, փետրվար 4-րդ մուտք, փետրվար 5-րդ մուտք, փետրվար 6-րդ մուտք, մարտ Քաղաքների հատակագծային և ֆունկցիոնալ-գործառնական առանձնահատկություններն ու տիպերը · Քաղաքների տիպերն ըստ կառուցապատման և պլանավորման՝ արևմտաեվրոպական, ասիական կամ արևելյան, աֆրկյան, հյուսիսամերիկյան · Քաղաքների գործառնական գոտիները՝ կենտրոնական գործարար, արդյունաբերական, բնակելի, կանաչ և ռեկրեացիոն · Քաղաքների վարչատարածքային բաժանումն ու տեղական ինքնակառավարումը · Մերձքաղաքային՝ արվարձանային գոտի · Կենտրոնական տեղերի Վ.Կրիստալլերի տեսությունը Մեթոդներ՝ ինտերակտիվ դասախոսություն, խմբային աշխատանք, քննարկում 7-րդ մուտք, մարտ 8-րդ մուտք, մարտ 9-րդ մուտք, մարտ 10-րդ մուտք, մարտ Ուրբանիզացման արդի հիմնախնդիրներն ու դրանց տարածաշրջանային առանձնահատկությունները · Ուրբանիզացման համամոլորակային հիմնախնդիրը · Ինտենսիվ և էքստենսիվ ուրբանիզացիա · Կեղծ ուրբանիզացիա · Գյուղական բնակավայրերի հիմնախնդիրները՝ արդի ուրբանիզացման համատեքստում · Ուրբանիզացման բնապահպանական հիմնախնդիրները: Քաղաքային էկոլոգիա · Սեյսմիկ, ճարտարապետական, էսթետիկական հիմնախնդիրները խոշոր քաղաքներում: Կառուցապատման խտություն · Սոցիալ-տնտեսական և անվտանգային հիմնախնդիրներ Մեթոդներ՝ ինտերակտիվ դասախոսություն, խմբային աշխատանք, օրինակների քննարկում և համեմատություն 11-րդ մուտք, մարտ 12-րդ մուտք, մարտ 13-րդ մուտք, ապրիլ 14-րդ մուտք, ապրիլ 1-ին ընթացիկ քննություն 15-րդ մուտք, ապրիլ Քաղաքների կայուն զարգացումն ու քաղաքական-ինստիտւցիոնալ ապահովումը · Կայուն զարգացման էությունը, նպատակները · Կայուն զարգացման գործընթացը՝ տեղական մակարդակում: Քաղաքների կայուն զարգացում՝ sustainable urban development · Կայուն և խելացի քաղաքներ: Միջազգային փորձը, օրինակներ · Քաղաքների կայուն զարգացման և կառավարման էկոլոգիական ու սոցիալ-տնտեսական ասպեկտները · Քաղաքների կայուն զարգացման քաղաքական-ինստիտուցիոնալ ասպեկտները Մեթոդներ՝ ինտերակտիվ դասախոսություն, խմբային աշխատանք՝ “World Caffee” կամ “Jigsaw” 16-րդ մուտք, ապրիլ 17-րդ մուտք, ապրիլ 18-րդ մուտք, մայիս 19-րդ մուտք, մայիս Ուրբանիզացման հիմնախնդիրները ՀՀ-ում · ՀՀ վարչատարածքային բաժանումը, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման համակարգերը · ՀՀ բնակավայրերի համակարգը: Բնակավայրեր և խոշորացված համայնքներ · ՀՀ քաղաքների թիվը, դասակարգումը, տեսակները · ՀՀ քաղաքների սոցիալ-տնտեսական զարգացման արդի հիմնախնդիրները · Սոցիալիստական ժամանակաշրջանի բնակելի թաղամասերի արդիականացման միջազգային փորձն ու մոտեցումները · Երևան քաղաքի գերիշխող տեղն ու դերը ՀՀ քաղաքների համակարգում: Առկա հիմնախնդիրները: Տարածականորեն համաչափ ուրբանիզացիայի անհրաժեշտությունը: · ՀՀ առանձին քաղաքային բնակավայրերի զարգացման ծրագրերի քննարկում
1206	Հանրային քաղաքականության օրենսդրական կարգավորում	6
2-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ05 1. Цель курса ·ուսանողների մոտ ձևավորելու համարժեք պատկերացումներ հանրային քաղաքականության ոլորտի օրենսդրական կարգավորման անհրաժեշտության, ոլորտը կարգավորող մեծածավալ ու բազմաբնույթ ակտերի համակարգը հստակ պատկերացնելու, նորմատիվ-իրավական ակտերի շրջանակը պարզելու ունակություններ, ·ուսանողների մոտ ձևավորելու գիտելիքներ հանրային քաղաքականության այնպիսի առանցքային նշանակություն ունեցող բաղադրիչների մասին, ինչպիսիք են հանրային վարչարարություն իրականացնող մարմինների ու տեսակների, հանրային քաղաքականության առանձին բնագավառների վարչաիրավական և վարչա-կառավարչական կարգավորման առանձնահատկությունների մասին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու և հիմնավորելու հանրային քաղաքականության ոլորտի օրենսդրական կարգավորման անհրաժեշտությունը, ·ծանոթանալու հանրային քաղաքականության ոլորտում վարչարարություն իրականացնող մարմինների տեսակներին և գործունեությանը, ·պարզաբանելու հանրային քաղաքականության օրենսդրական կարգավորման և վարչարարության իրականացման միջև առկա փոխկապակցվածությունը և փոխկախվածությունը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ · բովանդակային տեսանկյունից՝ ըստ գործառնական ուղղությունների, դասակարգելու հանրային քաղաքականության օրենսդրական կարգավորման համար ընդունված նորմատիվ-իրավական ակտերի շրջանակը, · համակողմանիորեն վերլուծելու և վերհանելու հանրային քաղաքականության բոլոր ոլորտների օրենսդրա-իրավական կարգավորման առանձնահատկությունները, · պարզաբանելու և գնահատելու հանրային քաղաքականության օրենսդրա-իրավական կարգավորման անհրաժեշտությունն արդյունավետ քաղաքականության իրականացման տեսանկյունից: գ.ընդհանրական ¥փոխանցելի¤ կարողություններ · ձևավորելու փաստեր վերլուծելու, հետևություններ կատարելու հմտություններ, ապահովելու ուսանողների մոտ քաղաքականության իրականացման քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական ընկալումների ձևավորումը: 3. Описание ·ուսանողների մոտ ձևավորելու համարժեք պատկերացումներ հանրային քաղաքականության ոլորտի օրենսդրական կարգավորման անհրաժեշտության, ոլորտը կարգավորող մեծածավալ ու բազմաբնույթ ակտերի համակարգը հստակ պատկերացնելու, նորմատիվ-իրավական ակտերի շրջանակը պարզելու ունակություններ, ·ուսանողների մոտ ձևավորելու գիտելիքներ հանրային քաղաքականության այնպիսի առանցքային նշանակություն ունեցող բաղադրիչների մասին, ինչպիսիք են հանրային վարչարարություն իրականացնող մարմինների ու տեսակների, հանրային քաղաքականության առանձին բնագավառների վարչաիրավական և վարչա-կառավարչական կարգավորման առանձնահատկությունների մասին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Խուդավերդյան Ա. Վ. Հանրային ոլորտի բարեփոխումները Հայաստանի Հանրապետությունում.- Եր.: Սարվարդ հրատ., 2008, 300 էջ: ՀՀ հանրային ծառայության, քաղաքացիական ծառայության, համայնքային ծառայության մասին օրենքներ, www.parliament.am Հայաստանի Հանրապետության վարչական իրավունք: Ուսումնական ձեռնարկ / ընդհանուր խմբագրությամբ՝ Գ.Դանիելյանի. - Երևանի պետ. համալս. - ԵՊՀ. հրատ., 2012, էջ 70 7. Основная часть курса Թեմա 1. Հանրային քաղաքականության օրենսդրական կարգավորման էությունը և անհրաժեշտությունը: Թեմա 2. Հանրային քաղաքականության առանձին բնագավառների վարչաիրավական և վարչա-կառավարչական կարգավորման առանձնահատկությունները: Թեմա 3. Հանրային ծառայության հասկացությունը և էությունը: Թեմա 4. Հանրային ծառայողի կարգավիճակը, իրավունքները և պարտականությունները, պատասխանատվության շրջանակը և գործունեության սահմանափակումները: Թեմա 5.ՀՀ հանրային ծառայության, քաղաքացիական ծառայության, համայնքային ծառայության մասին օրենքները: Թեմա 6. Վարչարարություն հասկացությունը: Թեմա 7.Վարչարարության հիմնական սկզբունքները: Թեմա 8. Ո՞վ է իրականացնում վարչարարություն. պետություն։ Թեմա 9. Վարչական ակտերը, դրանց ձևերը և տեսակները: Թեմա 10. Վարչական մարմինների իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները ՀՀ-ում:
1203	Հանրային մենեջմենթ	6
2-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ04 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնելու հանրային մենեջմենթի՝ որպես առանձին ուղղության, տեսական հիմքերին և հայեցակարգային հիմնական դրույթներին, ·առանձնացնելու և ներկայացնելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի հիմնական բնորոշ կողմերը և ուղղությունները, վերհանելու և տարանջատելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի և հանրային քաղաքականության միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի էությունը և բովանդակությունը, ·տարանջատելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի և հանրային կառավարման միջև առկա հայեցակարգային և բովանդակային տարբերությունները, ·պարզաբանելու հանրային մենեջմենթի և հանրաքային քաղաքականության՝ որպես առանձին գիտակարգերի, միջև առկա փոխկապակցվածությունը և փոխկախվածությունը։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ ·բովանդակային տեսանկյունից՝ ըստ գործառնական ուղղությունների, դասակարգելու հանրային մենեջմենթի տեսության հիմնական դրույթները, ·համակողմանիորեն վերլուծելու և վերհանելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի կառուցվածքային և բովանդակային հիմնական ուղղությունները, ·գնահատելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի դերը պետական կառավարման համակարգում՝ ժողովրդավարական սխեմաների կիրարկման կատարելագործման տեսանկյունից: գ.ընդհանրական /փոխանցելի/ կարողություններ ·ձևավորելու վերլուծության և ընդհանրացման մեթոդներից օգտվելու և համեմատական վերլուծություն իրականացնելու կարողություն, ապահովելու ուսանողների մոտ հանրային քաղաքականության հայեցակարգի վերաբերյալ համապատասխան ընկալումների ձևավորումը։ 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնելու հանրային մենեջմենթի՝ որպես առանձին ուղղության, տեսական հիմքերին և հայեցակարգային հիմնական դրույթներին, ·առանձնացնելու և ներկայացնելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի հիմնական բնորոշ կողմերը և ուղղությունները, վերհանելու և տարանջատելու հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի և հանրային քաղաքականության միջև առկա կառուցվածքային և գործառնական կապերը։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Քննարկում 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Carolyn J. Heinrich (2012) “Measuring Public-Sector Performance and Effectiveness” In: Donald P. Moynihan (2012) “Identifying the Antecedents to Public Performance: Implications for Human Resource Management” In: The SAGE Handbook of Public Administration, 2nd edition, B Guy Peters and Jon Pierre (editors), SAGE Publications Ltd, ISBN 9781473971134, Chapter 5. Laurence E. Lynn (2012) „Public Management” In: The SAGE Handbook of Public Administration, 2nd edition, B Guy Peters and Jon Pierre (editors), SAGE Publications Ltd, ISBN 9781473971134, Chapter 2. The SAGE Handbook of Public Administration, 2nd edition, B Guy Peters and Jon Pierre Williams, D. W. (2003), Measuring Government in the Early Twentieth Century. Public Wouter Van Dooren et al. (2010, 2nd edition 2015) „Performance Management in the ԲPublic Sector.“ (Routledge masters in public management), Routledge. ISBN: 978-0-41573810-1 (2nd ed. Paperback), ISBN: 978-1-315-81759-0 (2nd ed. E-book) 7. Основная часть курса Թեմա 1. Հանրային մենեջմենթի ներածություն. հիմնական հասկացությունները և հայեցակարգերը: Թեմա 2. Հանրային մենեջմենթի հայեցակարգի հիմնական տեսական ուղղությունները: Թեմա 3. Հանրային և ոչ պետական հատված: Թեմա 4. Ո՞վ է իրականացնում հանրային մենեջմենթ. պետություն, ինստիտուտներ, հասարակություն։ Թեմա 5.Նոր հանրային մենեջմենթի հայեցակարգը: Թեմա 6. Մարդկային ռեսուրսների արդյունավետ մենեջմենթը հանրային մենեջմենթի համատեքստում: Թեմա 7. Ռազմավարական մենեջմենթը և պլանավորումը հանրային մենեջմենթի համատեքստում: Թեմա 8: Ռազմավարական լիդերություն և էթիկական վարքագիծ: Թեմա 9. Կատարողականը հանրային մենեջմենթի համատեքստում։ Թեմա 10. Թափանցիկությունը և հաշվետվողականությունը հանրային մենեջմենթի համատեքստում։ Թեմա 11։ Հանրային և ոչ պետական ¥մասնավոր և հասարակական հատված¤ շահեր: Թեմա 12. Տնտեսության պետական կարգավորումը հանրային մենեջմենթի համատեքստում:
1603	Մասնագիտական թարգմանություն /անգլերեն-2/	6
2-րդ/գարնանային գործն.-4 ժամ 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1603/Բ02 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ամրապնդել մասնագիտական գրականությունից օգտվելու հմտությունները՝ զարգացնելով ընթերցած նյութի վերլուծության տարբեր մոտեցումները (որոնողական, ճանաչողական, մեկնաբանական), ·ձևավորել ունկնդրած նյութի շուրջ բանավիճելու հմտությունները, ·խորացնել մասնագիտական ոլորտի գրավոր խոսքի հմտությունները՝ մասնավորեցնելով ակնարկ, մեկնաբանություն, ամփոփում, համառոտագրություն գրելու սկզբունքները և առանձնահատկությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տիրապետել մասնագիտական ոլորտին բնորոշ առավել բարդ քերականական կաղապարներին, 2.տիրապետել գրավոր և բանավոր մասնագիտական թարգմանության սկզբունքները և առանձնահատկությունները, 3.տիրապետել ընթերցած և ունկնդրած նյութի վերարտադրման ձևերին և միջոցներին: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. կարողանալ բանավոր և գրավոր վերարտադրել ընթերցած և ունկնդրած մասնագիտական նյութը, 5. կիրառել մտավոր գործունեության տարբեր տեսակները (վերլուծություն, համադրում, զուգադրում), 6. գործնականում արդյունավետ օգտագործել գրավոր խոսքի հմտությունները՝ հաշվի առնելով լեզվաոճական առանձնահատկությունները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 7. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից, 8. արդյունավետ կիրառել համակարգչային հմտությունները: 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ամրապնդել մասնագիտական գրականությունից օգտվելու հմտությունները՝ զարգացնելով ընթերցած նյութի վերլուծության տարբեր մոտեցումները (որոնողական, ճանաչողական, մեկնաբանական), ·ձևավորել ունկնդրած նյութի շուրջ բանավիճելու հմտությունները, ·խորացնել մասնագիտական ոլորտի գրավոր խոսքի հմտությունները՝ մասնավորեցնելով ակնարկ, մեկնաբանություն, ամփոփում, համառոտագրություն գրելու սկզբունքները և առանձնահատկությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2.անհատական և խմբային աշխատանք, 3.նախագծային թիմային աշխատանք, 4.ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки -ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-30%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Karapetyan М. Politics and the Public: Language Practice. Yerevan: VMV-Print Publishing House, 2016. Osetrova E. Diplomacy and War. Пособие по общественно-политической лексике. Москва, МГИМО, 2015. 7. Основная часть курса 1.Ընթերցանություն. մասնագիտական բնագիր տեքստեր, 2.Բանավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ հաղորդակցում՝ ընդլայնված մասնագիտական բառապաշարի կիրառմամբ, 3.Լսելով ընկալում. տարբեր ծավալի մասնագիտական տեքստերի, երկխոսությունների, մենախոսությունների, վավերագրական ֆիլմերի ընդհանուր բովանդակության ընկալում և վերարտադրում, 4.Գրավոր խոսք. մասնագիտական թեմաների շուրջ տեքստերի գրավոր ամփոփում և մեկնաբանություն, մասնագիտական թեմաներով ակնարկ /էսսե/, 5.Թարգմանություն. տարբեր ծավալի մասնագիտական ոլորտի նյութի երկկողմանի թարգմանություն, հայերենից անգլերեն նեղ մասնագիտական ոլորտի նյութի շարադրում:
1603	Մասնագիտական թարգմանություն /անգլերեն-1/	6
1-ին/աշնանային գործն.-4 ժամ 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1603/Բ01 1. Цель курса ·ամրապնդել գրավոր և բանավոր մասնագիտական թարգմանության հմտությունները՝ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն, ·զարգացնել բանավոր խոսքը մասնագիտական հարցերի շուրջ բանավեճերի միջոցով, ·խորացնել ունկնդրելով բանավոր խոսքը հասկանալու/ընկալելու հմտությունը, ·զարգացնել գրավոր խոսքը՝ ծանոթացնելով ակնարկ /էսսե/ գրելու սկզբունքներին: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տիրապետել մասնագիտական ոլորտին բնորոշ տարբեր բարդության քերականական կաղապարներին, 2.իմանալ մասնագիտական ակտիվ բառապաշարը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. գործնականում կիրառել մասնագիտական ակտիվ բառապաշարը, 4. դրսևորել լսելով ընկալելու կարողություններ, 5. կիրառել տարբեր մասնագիտական թեմաներով ակնարկ /էսսե/ գրելու կարոողությունները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 6. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից, 7. արդյունավետ կիրառել համակարգչային հմտությունները: 3. Описание ·ամրապնդել գրավոր և բանավոր մասնագիտական թարգմանության հմտությունները՝ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն, ·զարգացնել բանավոր խոսքը մասնագիտական հարցերի շուրջ բանավեճերի միջոցով, ·խորացնել ունկնդրելով բանավոր խոսքը հասկանալու/ընկալելու հմտությունը, ·զարգացնել գրավոր խոսքը՝ ծանոթացնելով ակնարկ /էսսե/ գրելու սկզբունքներին: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. նախագծային թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Karapetyan М. Politics and the Public: Language Practice. Yerevan: VMV-Print Publishing House, 2016. Osetrova E. Diplomacy and War. Пособие по общественно-политической лексике. Москва, МГИМО, 2015 7. Основная часть курса 1.Ընթերցանություն. հանրամատչելի և մասնագիտական ադապտացված և բնագիր տեքստեր, 2.Հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ քննարկում, սեփական կարծիքի արտահայտում, 3.Լսելով ընկալում. հանրամատչելի և մասնագիտական նյութի ունկնդրում (3-4 րոպե տևողությամբ)՝ նյութի հիմնական բովանդակության վերարտադրմամբ, 4.Գրավոր խոսք. մեկնաբանություն մասնագիտական թեմաների շուրջ, անձնական կարծիքի արտահայտում, 5.Թարգմանություն. ընդհանուր և մասնագիտական ոլորտի նյութի երկկողմանի (անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն) թարգմանություններ:
1206	Տնտեսական աճի և զարգացման տեսություններ	6
1-ին/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ03 1. Цель курса ·Ծանոթացնել ուսանողներին երկարաժամկետ տնտեսական աճի ժամանակակից տեսություններին: ·Սովորեցնել նոր հմտություններ`տվյալ սպեցիֆիկացիային համապատասխան մոդելավորման գործիքների կիրառման համար: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.լուսաբանելու երկարաժամկետ տնտեսական աճը պայմանավորող հիմնական և երկրորդային գործոնները, ներկայացնելու տնտեսական աճի բազային տեսությունները, բնութագրելու այն գործոնները, որոնք պատճառ են հանդիսանում երկրների միջև եկամուտների հսկայական տարբերությունների համար, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տնտեսական աճի մոդելների հիման վրա իրականացնելու կիրառական վերլուծություններ, 2.բացահայտելու Հայաստանի տնտեսության զարգացմանը նպաստող (խոչընդոտող) կարևոր գործոնները, գնահատելու տնտեսական աճի տարբեր տեսությունների ուժեղ և թույլ կողմերը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ վերլուծելու նախորդ ժամանակահատվածում ՀՀ տնտեսական աճը պայմանավորող հիմնական գործոնները, որոշելու տնտեսության երկարաժամկետ աճի ապահովման համար անհրաժեշտ հիմնական գործիքները: 3. Описание ·Ծանոթացնել ուսանողներին երկարաժամկետ տնտեսական աճի ժամանակակից տեսություններին: ·Սովորեցնել նոր հմտություններ`տվյալ սպեցիֆիկացիային համապատասխան մոդելավորման գործիքների կիրառման համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения Դասավանդման ընթացքում դասախոսը վարում է դասախոսություն, կազմակերպում է խմբային աշխատանք: 2. Ուսումնասության ընթացքում ուսանողը ընթերցում է հանձնարարված գրականությունը, խնդիրներ է լուծում, վերլուծում է նախադեպերը և ինքնուրույն աշխատանք է կատարում: 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Jones C., Vollrath D. “Introduction to Economic Growth”3-rd edition,W.W. Norton and Company Inc., 2013 Acemoglu D. “Introduction to Modern Economic Growth” Princeton University Press, 2009 Romer D. “Advanced Macroeconomics”, McGraw-Hill, 2008 7. Основная часть курса 1.Տնտեսական աճի Հարոդ-Դոմարիմոդելը: 2.Սոլոու-Սվանի մոդելը: 3.Ապրանքների բազմազանությունը և տնտեսական աճը: 4.Տնտեսական աճի AK մոդելը: 5.Դայմոնդի մոդելը: 6.Գիտելիքի կուտակման մոդելները: 7.Ինստիտուտները և տնտեսական աճը: 8.Տնտեսական աճի քաղաքատնտեսագիտական մոդելները
1203	Քաղաքականություն և կառավարում	6
1-ին/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Обязательный 1206/Բ02 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ · ուսանողներին ներկայացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել գիտակարգի հիմնական կատեգորիաներին ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ·ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու քաղաքագիտական հիմնական հասկացությունների ու սահմանումների, նրանց իմաստի ու նշանակությունը, ·ընկալելու տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցեր, ·իմանալու հանրային կառավարման որպես գիտության ճյուղի հաստատման և զարգացման ուղին: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·ունենալու քաղաքագիտական վերլուծություններ կատարելու բավարար ունակություններ, ·կողմնորոշվելու գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, ·մատնանշելու դեմոկրատիայի, քաղաքականմշակույթի, քաղաքական սոցիոլոգիայի հիմնահարցերը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·օգտվելու մասնագիտական գրականությունից, ·պահպանելու մասնագիտական էթիկայի նորմերը: 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ · ուսանողներին ներկայացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ·ուսանողներին ծանոթացնել գիտակարգի հիմնական կատեգորիաներին ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ·ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ 2.Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ 3. Սեմինար պարապմունքներ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (30-40%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ստուգում (0-15%) Դասընթացին մասնակցության գնահատում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով։ 6. Список основной литературы Քաղաքագիտություն: Ուսումն. ձեռնարկ, ԵՊՀ,-Եր., Երևանի համալս.հրատ., 2006 Государственная политика и управление.Учебник в 2-ч. М.:РОССПЭН,2006 Манен Б. Принципы представительного правления. Пер. с англ.-СПб.: Изд-во европейского университета в Санкт-Петербурге,2008. Милль Дж.С. Рассуждения о представительном правлении. М.: Социум,2006. Политическое управление и публичная политика XXI века: Государство, общество и политические элиты.-М.:РАПН, РОССПЭН,2008 7. Основная часть курса Թեմա 1. Ներածական մաս: դասական սահմանում: Թեմա 2. Վարչական էթիկա: Թեմա 3` Ավանդական սահմանում: Թեմա 4` Համեմատական մոտեցումներ: Թեմա 5`Ժամանակակից մոտեցում: Թեմա 6` Նոր հանրային Կառավարում-Մինոուբրուկ գիտական աշխատանքների քննարկում: Թեմա 7` Նոր Հանրային մենեջմենթ: Թեմա 8 ` Նոր Հանրային Ծառայություն:

Код кафедры	Название необязательного курса	Кредиты
1206	Կոնֆլիկտների կառավարում և կարգավորում	6
8-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ35 1. Цель курса ·ներկայացնել ժամանակակից աշխարհում քաղաքների զարգացման առանձնահատկությունները և միջազգային փորձի համապարփակ ուսումնասիրությունները, ·քննարկելհամայնքների համաչափ զարգացման, ռեսուրսների շուրջ մրցակցության, քաղաքական գործիքաշարի օգտագործման, տարբեր դերակատարների շահերի համաձայնեցման, համայնքային կոնֆլիկտների կանխարգելման և ոլորտային այլ խնդիրները, ·ներկայացնել Ազգային զարգացման գերակայությունների սահմանման համատեքստում ուշադրությանարժանի կառավարման բազմավեկտորությունն ու կոնֆլիկտների լուծման նոր մեթոդաբանությունը, ներկայացնել Կայուն զարգացման համատեքստում համատեղ որոշումների ընդունման և կոնֆլիկտների կարգավորման այլընտրանքային միջոցների կիրառման փորձը և դրա համեմտական վերլուծությունը: 2. Результаты обучения по программе (մասնագիտական գիտելիք և իմացություն) ·կիրառելու մասնագիտական կատեգորիալ ապարատը, ·քննարկելու ազգային պետությունների տարածքային զարգացման արդի իրավիճակը և մարտահրավերները, ·վերլուծելու ուրբանացման գործընթացի ընդհանուր առանձնահատկությունները, ինչպես նաև` գործընթացի շրջանակներում ծագող համայնքային հակասությունների կարգավորման և կանխարգելման եղանակները, (գործնական մասնագիտական կարողություններ) ·վերլուծելու, համադրելու և մեկնաբանելու արևմտաեվրոպական երկրների համաչափ զարգացման ռազմավարությունները, դրանց գերակա ուղղություներն ու ձեռք բերված փորձը, կիրառելու համայնքային կոնֆլիկտների կարգավորման, կառավարման և լուծման տեսական գիտելիքները և պրակտիկ հմտությունները: 3. Описание ·ներկայացնել ժամանակակից աշխարհում քաղաքների զարգացման առանձնահատկությունները և միջազգային փորձի համապարփակ ուսումնասիրությունները, ·քննարկելհամայնքների համաչափ զարգացման, ռեսուրսների շուրջ մրցակցության, քաղաքական գործիքաշարի օգտագործման, տարբեր դերակատարների շահերի համաձայնեցման, համայնքային կոնֆլիկտների կանխարգելման և ոլորտային այլ խնդիրները, ·ներկայացնել Ազգային զարգացման գերակայությունների սահմանման համատեքստում ուշադրությանարժանի կառավարման բազմավեկտորությունն ու կոնֆլիկտների լուծման նոր մեթոդաբանությունը, ներկայացնել Կայուն զարգացման համատեքստում համատեղ որոշումների ընդունման և կոնֆլիկտների կարգավորման այլընտրանքային միջոցների կիրառման փորձը և դրա համեմտական վերլուծությունը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, այդ թվում `երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ 2. սեմինար պարապմունքներ` փոխներգործող (ինտերակտիվ) բանավեճերի առաջադրմամբ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Beall, Jo and Fox, Sean (2009) Cities and Development. Routledge Perspectives on Development Series. London and New York: Routledge Bell, David and Jayne, Mark (Eds.) 2006 Small Cities - Urban Experience Beyond the Metropolis” New York and London: Routledge Newman, Peter and Thornley, Andy (2004) Planning World Cities. Globalization and UrbanPolitics. Basingstoke: Palgrave-MacMillan.Savitch Hank & Kantor, P. (2002) Cities in the International Marketplace. The PoliticalEconomy of Urban Development in North America and Western Europe. Princeton:Princeton University Press 7. Основная часть курса Քաղաքների զարգացման ռազմավարություններ:Ռեսուրսների քարտեզագրումև վերջնարդյունքների գնահատում:Համայնքային կոնֆլիկտների տեսակները, լուծման մոդելները:Շահառուների խորհրդատվական գործընթացը: Ճգնաժամերի կառավարում և կայուն զարգացում:Սոցիալական ցանցերն ու հաղորդակցության տեխնոլոգիաները: Քաղաքների զարգացման ինստիտուցիոնալ համակարգը:Հանրային-մասնավոր փոխհարաբերման ձևերը:Քաղաքների զարգացման քաղաքականության միջազգային փորձը:Համայնքների սեփականությունը, զարգացման ծրագրերը և ֆինանսավորումը:Վարչատարածքային բարեփոխումները և միջհամայնքային համագործակցությունը:Մարդկային և տեղեկատվական ռեսուրսների համապատասխանությունը համայնքային խնդիրներին:Համայնքների կողմից մատուցվող հանրային ծառայությունները:
1206	Ծրագրերի կառավարում	6
6-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ36 1. Цель курса ·ուսանողներին ծանոթացնել ծրագրերի մշակման, նախագծման մոտեցումների և հիմնարար սկզբունքներին, ·ներկայացնել ծրագրերի աշխատակազմի կառավարման մոդելները և մոտեցումները, ·տալ գիտելիքներ ծրագրերիգնահատմանևմոնիթորինգիմեթոդներիևտեխնիկաներիվերաբերյալ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·հասկանալու ծրագրերի մշակման, դրանց անհրաժեշտության գնահատման և նախագծման եղանակները և սկզբունքները, · ճանաչելու ծրագրերի կառավարման հիմնական մոտեցումները և մոդելները, ·խորապես ծանոթլինելու ծրագրերիգնահատմանևմոնիթորինգիմեթոդներինևտեխնիկաներին: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·աշխատելուիրականծրագրերիհետ, կատարելդրանցմշակումըևպլանավորումը, ·կառավարելու իրական ծրագրեր՝ աշխատակազմի հավաքագրմամբ և կառավարման մոդելի ընտրությամբ, ·իրականացնելուծրագրերիգնահատմանևմոնիթորինգիմեթոդներըևտեխնիկաները ` ծրագրիարդյունավետությունըապահովելունպատակով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·կարողանալուարդյունավետօգտվելտեղեկատվականաղբյուրներից (ներառյալհամացանցային), քննադատաբարվերլուծելուևօգտագործելունպատակով, կարողանալու ներկայացնել սեփական կարծիքները, վերլուծության արդյունքները և մոտեցումները տարբեր լսարաններին և փաստարկել դրանք: 3. Описание ·ուսանողներին ծանոթացնել ծրագրերի մշակման, նախագծման մոտեցումների և հիմնարար սկզբունքներին, ·ներկայացնել ծրագրերի աշխատակազմի կառավարման մոդելները և մոտեցումները, ·տալ գիտելիքներ ծրագրերիգնահատմանևմոնիթորինգիմեթոդներիևտեխնիկաներիվերաբերյալ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ 2. Սեմինարներ 3. Քննարկումներ, աշխատանք փոքր խմբերով 5. Методы и критерии оценки 12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Ա.Ոսկանյան, Մոնիթորինգ և գնահատում. ուղեցույց վերապատրաստողների համար,ԵՄՎՎՀ«Հայաստանում երեխաների նկատմամբ բռնության նվազեցում»,Երևան 2013: A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK® Guide). USA: Project Management Institute Inc., 2006. pp- 5-65 Max Wideman, The Future of Project Management. Project Management Wisdom, 2007. Harold Kerzner; Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling. USA: John Wiley&Sons Inc. 2003. pp-1-29, 139- 191 7. Основная часть курса Թեմա 1. Ծրագիր հասկացությունը, ծրագրի տեսլականը, տեսությունը, նպատակը և նախագիծը: Թեմա 2. Ծրագրերի տեսակները, կարիքը և փոխազդեցությունը իրականացման միջավայրի հետ, ծրագրի ռեսուրսները: Թեմա 3. Ծրագրի աշխատակազմի հավաքագրումը և կառուցվածքը, թիմերի տեսակները և թիմային աշխատանքի սկզբունքները: Թեմա 4. Տեղեկատվության շրջանառությունը ծրագրում: Թեմա 5. Ծրագրի շահագրգիռ կողմերը: Թեմա 6. Ծրագրի կառավարման մոդելները: Թեմա 7. Ծրագրի մոնիթորինգը և գնահատումը, հատուկ հետազոտությունների մեթոդների կիրառումը մոնիթորինգի և գնահատման ընթացքում:Թեմա 8. S.M.A.R.T. մոտեցման կիրառումը ծրագրերի կառավարման ոլորտում: Թեմա 9. Միջոցների հավաքագրումը որպես ծրագրերի կառավարման գործիք:
1206	Հանրային հիմնախնդիրների կարգավորման մեթոդներ	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ26 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է՝ ·ծանոթացնել ուսանողներին հանրային հիմնախնդիրների հայտնաբերման և կարգավորման ժամանակակից մոտեցումներին, ·ներկայացնել ուսանողներին աղքատության հիմնախնդրի հայեցակարգերը,հաշմանդամության հիմնախնդրի կարգավորման հիմնական մոտեցումները և միջազգային փորձը, ·ծանոթացնել ուսանողներին առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների խնամքի կազմակերպման այլընտրանքներին։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·իմանալու հանրային հիմնախնդիրների փիլիսոփայությունը ·տիրապետելու հաշմանդամության հիմնախնդրի կարգավորման մեթոդներին ·ծանոթանալու շեղվող վարքի կարգավորման այլընտրանքներին բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·կարողանալու նույնացնել և գնահատել հանրային հիմնախնդիրները ·վերլուծելու հանրային հիմնախնդիրների առաջացման պատճառները և կարգավորման հնարավորությունները ·համեմատելու հանրային հիմնախնդիրների կարգավորման այլընտրանքները և ընտրել առավել արդյունքվետ եղանակը 3. Описание Դասընթացի նպատակն է՝ ·ծանոթացնել ուսանողներին հանրային հիմնախնդիրների հայտնաբերման և կարգավորման ժամանակակից մոտեցումներին, ·ներկայացնել ուսանողներին աղքատության հիմնախնդրի հայեցակարգերը,հաշմանդամության հիմնախնդրի կարգավորման հիմնական մոտեցումները և միջազգային փորձը, ·ծանոթացնել ուսանողներին առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների խնամքի կազմակերպման այլընտրանքներին։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար 3. Ներկայացում 4. Ֆիլմերի դիտում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Անտոնյան Մ., Երեխաների` ընտանեկան խնամքի ու պաշտպանության իրավունքի իրացման հիմնական և այլընտրանքային ձևերը, 2010: Ավագյան Ա., Գևորգյան Հ., Գենդերային ուսուցում: Ուս. ձեռնարկ. - Եր.: Էդիթ Պրինտ, 2006: Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը. Վիճակագրական վերլուծական զեկույց, Երևան, 2012. Քարամյան Լ., Հանրային իրազեկվածությունը և խտրականությունը ԼԳԵՓ համայնքի նկատմամբ. իրավիճակը ՀՀ-ում. - Եր.: «Ալֆա-Պրինտ», 2011: Непомнящая Т.В., Степашин В.М. Проблемы назначения наказания: учебное пособие. Издательство Омского государственного университета им. Ф.М. Достоевского, 2011г.. 7. Основная часть курса Թեմա 1.Հանրային հիմնախնդիրը որպես սոցիալական հակասություն: Թեմա 2. Աղքատությունը որպես հանրային հիմնախնդիր: Թեմա 3. Սոցիալական հավասարություն և սոցիալական արդարություն: Թեմա 4. Աղքատության հայեցակարգեր: Թեմա 5. Շեղվող վարքը որպես հանրային հիմնախնդիր: Թեմա 6.Սոցիալական սանկցիաներ և այլընտրանքային պատիժներ: Թեմա 7. ՀՀ-ում պրոբացիայի ներդրման նախադրյալները և հայեցակարգը: Թեմա 8. Մեդիացիան որպես վեճերի կարգավորման այլընտրանքային տեխնոլոգիա: Թեմա 9. Հաշմանդամությունը որպես հանրային հիմնախնդիր: Թեմա 10.Հաշմանդամություն. բժշկական և սոցիալական մոդելները: Թեմա 11.Հաշմանդամության և ֆունկցիաների միջազգային դասակարգիչ: Թեմա 12. Առանց ծնողական խնամքի մնացած (ԱԾԽՄ) երեխաները որպես հանրային հիմնախնդիր: Թեմա 13. Երեխայի խնամքի կազմակերպման այլընտրանքային ձևերը: Թեմա 14.Գենդերային հիմնախնդիրներ:
1206	Էլեկտրոնային կառավարում և քաղաքականություն	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ27 1. Цель курса 1.ուսանողներին ներկայացնել, թե ինչպես պետական կառավարման մարմինները և տեղական ինքնակառավարման մարմինները կարող են օգտվել համացանցի և այլ հաղորդակցական տեխնոլոգիաների առավելություններից՝ առավել արդյունավետ և արագ սոցիալական ծառայություններ մատուցելու համար, 2.ուսանողներին ներկայացնել ՀՀ կառավարան մոդելին համապատասխանող այլ երկրների հաջողված փորձերը, ուսանողներին ծանոթացնել ՀՀ էլեկտրոնային կառավարման ոլորտում ներդրված մոդելի առավելությունները և թերությունները: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·տիրապետելու էլեկտրոնային կառավարման հիմնական առանձնահատկություններին և գործիքներին, ·տեսականորեն տեղայնացնելու արտասահմանյան երկների մոդելի կարևորագույն բաղադրիչները ՀՀ մոդելի տեսանկյունից, ·հասկանալու ՀՀ էլեկտրոնային կառավարման մոդելի հիմնական տարրերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·վերհանելու ՀՀ մոդելի առավելությունները և թերությունները արդի ժամանակահատվածում, ·համեմատական վերլուծության ենթարկելու էլեկտրոնային կառավարման կիրառական մոդելները, ·ներկայացնելու առաջարկություն՝ ՀՀ-ին համապատասխան մոդելի իրենց տարբերակի տեսքով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ·մանրամասն վերլուծել այլ երկրների փորձը և ընդգծել վերջիններիս հաջողված օրինակները, ներկայացնել ՀՀ կառավարման համակարգի հիմնական ուղղությունները և բնութագրական տարրերը: 3. Описание 1.ուսանողներին ներկայացնել, թե ինչպես պետական կառավարման մարմինները և տեղական ինքնակառավարման մարմինները կարող են օգտվել համացանցի և այլ հաղորդակցական տեխնոլոգիաների առավելություններից՝ առավել արդյունավետ և արագ սոցիալական ծառայություններ մատուցելու համար, 2.ուսանողներին ներկայացնել ՀՀ կառավարան մոդելին համապատասխանող այլ երկրների հաջողված փորձերը, ուսանողներին ծանոթացնել ՀՀ էլեկտրոնային կառավարման ոլորտում ներդրված մոդելի առավելությունները և թերությունները: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, սեմինար քննարկումներ, 2. ինքնուրույն հետազոտական աշխատանքի պատրաստում և ներկայացում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Тюшнякова В. Н. Формирование системы электронного правительства на основе применения информационно-комуникационных технологий в области органов власти и управления. Manoharan, Aroon (2011). E-Governance and Civic Engagement: Factors and Determinants of E-Democracy. IGI Global. Саак А.Э., Пахомов Е.В., Тюшняков В.Н. Информационные технологии управления. Учебник для вузов. 2-е изд. - СПб: Питер, 2008. - 320 с. Тедеев А.А., Усанов В.Е. Электронное государство. - М.: ООО «Элит», 2008. - 312 с 7. Основная часть курса Թեմա 1. Ծառայության մատուցման վերափոխում` էլեկտրոնային կառավարության հնարավորությունների կիրառության միջոցով: Թեմա 2. Էլ-կառավարության ծրագրի կառավարում: Թեմա 3. Ծառայության մեթոդի բարելավում: Թեմա 4. Հանրային ինտերնետային կայքի ստեղծում: Թեմա 5.Ներքին-արտաքին հաղորդակցություն: Թեմա 6. Հանրային կապեր: Թեմա 7.Թվային բաժանման կամրջում: Թեմա 8. Ուղեցույց էլ-կառավարության աշխատանքի համար:Թեմա 9. Էլ-կառավարության լավագույն փորձերը:
1206	Երրորդ հատվածի քաղաքականություն և նախագծերի կառավարում	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ28 1. Цель курса ·ծանոթացնել երրորդ հատվածում՝ հանրային և շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում նախագծերի կազմման և կառավարման հիմունքներին, ·ներկայացնել հանրային և շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում` նախագծման և ծրագրկման գործընթացների առանձնահատկությունները՝ անդրադառնալով այնպիսի հիմնահարցերի, ինչպիսիք են կայունությունը, սոցիալական պատասխանատվությունը և հաշվետվողականությունը, ինչպես նաև դիտարկել որոշումների կայացման գործընթացի ընթացակարգային կողմերը, զարգացնել անհրաժեշտ հմտություններ՝ երրորդ հատվածում՝ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում նախագծերի կազմման և կառավարման հմտությունների ձեռքբերման, դրամաշնորհային ծրագրերին դիմելու և համապատասխան ծրագրեր կազմելու համար: 2. Результаты обучения по программе Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` (մասնագիտական գիտելիք և իմացություն) ·մեկնաբանելու երրորդ հատվածի կազմակերպությունների կառավարման և կայունության հիմնախնդիրները, ·իրականացնելու երրորդ հատվածի կազմակերպությունների վիճակի, կատարողականի և ներկազմակերպական գործընթացների վերլուծություն` հանդես գալով համապատասխան առաջարկություններով, (գործնական մասնագիտական կարողություններ) ·կազմելու երրորդ հատվածի՝ շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների շրջանակներում գործարկվող նախագծեր, ներկայացնելու դրամաշնորհային ծրագրի առաջարկ՝ դոնոր կազմակերպություններին դիմելու համար: 3. Описание ·ծանոթացնել երրորդ հատվածում՝ հանրային և շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում նախագծերի կազմման և կառավարման հիմունքներին, ·ներկայացնել հանրային և շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում` նախագծման և ծրագրկման գործընթացների առանձնահատկությունները՝ անդրադառնալով այնպիսի հիմնահարցերի, ինչպիսիք են կայունությունը, սոցիալական պատասխանատվությունը և հաշվետվողականությունը, ինչպես նաև դիտարկել որոշումների կայացման գործընթացի ընթացակարգային կողմերը, զարգացնել անհրաժեշտ հմտություններ՝ երրորդ հատվածում՝ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններում նախագծերի կազմման և կառավարման հմտությունների ձեռքբերման, դրամաշնորհային ծրագրերին դիմելու և համապատասխան ծրագրեր կազմելու համար: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. դասախոսություններ, այդ թվում `երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ 2. սեմինար պարապմունքներ` փոխներգործող (ինտերակտիվ) բանավեճերի առաջադրմամբ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով : 6. Список основной литературы The Jossey-Bass Handbook of Nonprofit Leadership and Management 3rd Edition, David O. Renz (Editor), Robert D. Herman (Foreword), 2010 Valentinov, V. (2005): Explaining Nonprofit Organization; the social value approach. Journal of Cooperative Studies, Vol. 38 (2), pp. 22-36. Walter W. Powell and Richard Steinberg, The Nonprofit Sector: A Research Handbook, Yale University Press: New Haven and London, 2006 7. Основная часть курса Երրորդ հատված. բնորոշ կողմերը և առանձնահատկությունները: Երրորդ հատված. փոխհարաբերությունները հանրային/պետական և մասնավոր հատվածների հետ: Երրորդ հատվածի կազմակերպություններ. գործառնման առանձնահատկություններ: Նախագծման և ծրագրման գործընթաց. հիմնական փուլերը: Նախագծման և ծրագրման գործընթաց. հիմնական բաղկացուցիչները: Դրամաշնորհներ:
1206	Հանրային-մասնավոր գործընկերություն և կառավարում	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ29 1. Цель курса ·ներկայացնել հանրային-մասնավոր գործընկերության հայեցակարգը, ·ուսումնասիրել և վերուծել հանրային-մասնավոր գործընկերային հարաբերությունների արտասահմանյան փորձը և ներդրման հնարավորությունները ՀՀ-ում։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.վերլուծել հանրային-մասնավոր գործընկերության խնդիրներն ու նպատակները 2. համեմատել ՀՄԳ հաջողած փորձ ունեցող երկրների բարեփոխումների փաթեթները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերհանել ՀՄԳ քաղաքականության դրական և բացասական կողմերը 4.ըմբռնել ՀՄԳ քաղաքականության արդիականությունը ազգային առաջնահերթությունների, տնտեսական աճի և մակրոտնտեսական կայունության տեսանկյունից, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտագործել ստացված գիտելիքներն ՀՄԳ բարեփոխումների իրականացման, ազգային ծրագրերի կառավարման և կատարելագործման նպատակով: 3. Описание ·ներկայացնել հանրային-մասնավոր գործընկերության հայեցակարգը, ·ուսումնասիրել և վերուծել հանրային-մասնավոր գործընկերային հարաբերությունների արտասահմանյան փորձը և ներդրման հնարավորությունները ՀՀ-ում։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասախոսություն 2. Սեմինար 3. Անհատական հանձնարարություններ և համակարգչային ներկայացումներ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Տեղական ինքնակառավարումը Հայաստանում (2014), Գիրք 7/խմբ. Դավիթ Թումանյան-Եր., 2015, -200 Տեղական ինքնակառավարումը Հայաստանում (2011), Գիրք 5/խմբ. Դավիթ Թումանյան-Եր., Նոյան տապան, 2012, -178 Local Self-governmnet Reforms in Armenia (2004-2006), Book 2, ed. By D.Tumanyan, 2008 www.mta.gov.am 7. Основная часть курса Հանրային-մասնավոր գործընկերության էությունը և բովանդակությունը։ Հանրային մասնավոր գործընկերության ձևերն ու մեխանիզմները։ Հանրային-մասնավոր գործընկերության արտասահմանյան փորձը։ Հանրային մասնավոր գործընկերության հայեցակարգը, զարգացման հեռանկարները և հնարավորությունները։ ՀՀ հանրային-մասնավոր գործընկերության ոլորտում ձեռքբերումներն ու հետագա անելիքները։
1206	Բանակցային արվեստ և տեխնոլոգիաներ	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ30 1. Цель курса · ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական բանակցությունների տեսության հիմնական սկզբունքներին և կատեգորիաներին, ինչպես նաև խաղային տեխնոլոգիաների օգնությամբ ձևավորելու բանակցային որոշակի գործնական հմտություներ և փորձ · ներկայացնել բանակցությունների պատմական զարգացման հիմնական ուղղություններն ու դրսևորման օրինաչափությունները ուսանողներին տալ գիտելիքներ բանակցությունների տեսական և գործընթացային հիմնահարցերի վերաբերյալ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · պարզաբանելու բանակցային գործունեության իրականացման հիմքերն ու հիմնական սկզբունքները, · ներկայացնելու բանակցային գործընթացի փուլային մոդելների առանձնահատկությունները, · պատկերացում կազմելու մերօրյա հայաստանյան իրողությունների պայմաններում բանակցային մշակույթի վարման վերաբերյալ։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · ձեռք բերելու գործնական հմտություններ և փորձ, որի շնորհիվ մանրակրկիտ վերլուծությունների(case studies) միջոցով խորացնում են իրենց մասնագիտական գիտելիքները, · ծանոթանալու բանակցությունների վարման անձնային ոճերի նկարագրությանը, · համեմատելու բանակցությունների վարման ազգային ոճերն ու առանձնահատկությունները: 3. Описание · ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքական բանակցությունների տեսության հիմնական սկզբունքներին և կատեգորիաներին, ինչպես նաև խաղային տեխնոլոգիաների օգնությամբ ձևավորելու բանակցային որոշակի գործնական հմտություներ և փորձ · ներկայացնել բանակցությունների պատմական զարգացման հիմնական ուղղություններն ու դրսևորման օրինաչափությունները ուսանողներին տալ գիտելիքներ բանակցությունների տեսական և գործընթացային հիմնահարցերի վերաբերյալ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ 2. Քննարկումներ ինտերակտիվ բանավեճերի առաջադրմամբ 3. Սեմինար պարապմունքներ 4.Խաղային տեխնոլոգիաների, թեստային վարժությունների կիրառում 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով 6. Список основной литературы Գալստյան Խ., Բանակցային տեխնոլոգիաներ, Ե., 2016: Ֆիշեր Ռ., Ուրի Ու., Համաձայնության հասնելու ուղին. բանակցություններ առանց պարտվողների, Ե., 2005: Քենեդի Գ., Ինչպես բանակցել Ձեր ուզածը ստանալու համար, Ե. 2002: Спэнгл М., Айзенхарт М., Переговоры: решение проблем в разном контексте. Харьков, 2009. Zartman I. Prenegotiation: Phases and functions.// International Journal of Conflict Management. № 44,1. 7. Основная часть курса Թեմա 1. Բանակցությունների դերը հասարակական-քաղաքական կյանքում: Թեմա 2. Բանակցությունների կառուցվածքը: Թեմա 3. Բանակցային գործունեության իրականացման հիմքերն ու սկզբունքները: Թեմա 4. Բանակցությունների վարման գործընթացը: Թեմա 5.Բանակցային ռազմավարություն և մարտավարություն։ Թեմա 6. Բանակցային որոշումների ընդունման մեխանիզմը Թեմա 7. Բանակցությունների սուբյեկտները: Թեմա 8. Բանակցությունների վարման մշակութային և ազգային առանձնահատկությունները:
1206	Ռազմավարական մենեջմենթ և պլանավորում	6
7-րդ/աշնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ31 1. Цель курса Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ռազմավարական կառավարման էությունն ու հիմնական փուլերը, կազմակերպությունների, ներառյալ բուհերի ռազմավարական կառավարման համակարգերն ու հիմնախնդիրները՝ ուսանողներին մասնագիտական գիտելիքների փոխանցման և մասնագիտական կարողությունների ու հմտությունների զարգացման միջոցով, ինչպես նաև զարգացման ռազմավարական կառավարման գործիքները, որոնց կիրառմամբ բուհերը կարող են խթանել իրենց ռազմավարական կառավարման համակարգերի արդյունավետությունը 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանել ռազմավարական կառավարման փուլերը, սկզբունքները, հիմնադրույթները, հասկացություններն ու միջավայրային գործոնները, 2. քննարկել ռազմավարական կառավարման, ներառյալ ռազմավարական պլանավորման ժամանակակից մեխանիզմներն ու գործիքները, 3. ներկայացնել ռազմավարական կառավարման առանցքային գործառույթները և ռազմավարական որոշումները՝ դրանք դիտարկելով կազմակերպության կառավարման ընդհանուր համակարգում, 4. մեկնաբանել կազմակերպությունների, ներառյալ բուհերի ռազմավարությունների մշակման ձևերն ու մոդելները, առնչվող հիմնախնդիրներն ու արդյունավետության ապահովման հիմնաբաղադրիչները, 5. մեկնաբանել ռազմավարական կառավարման համակարգային խնդիրները կազմակերպության արդյունավետության, ներառյալ ֆինանսական կայունության և գործունեության արդյունավետության ցուցանիշների (ԳԱՑ-եր) ապահովման տեսանկյունից, 6. ներկայացնել կազմակերպության ռազմավարական կառավարման համակարգում շահակիցների կառավարման գործընթացները, ներառյալ որոշումների կայացման և կազմակերպության գործունեության բարելավման գործընթացներում նրանց ներգրավվածության, կարիքների բավարարման և կազմակերպության ԳԱՑ-երի փոխկապակցվածության, կազմակերպության մրցակցային առավելության ձեռքբերման հնարավորությունների տեսանկյունից շահակիցների ազդեցության և այլ համանման գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 7. վերլուծել ռազմավարական պլանավորմանը ներկայացվող ընդհանուր պահանջները, 8. ներկայացնել ռազմավարական կառավարման հիմնական փուլերը՝ ցուցաբերելով ռազմավարական կառավարման փուլերի իրականացման համար անհրաժեշտ կառավարչական վերլուծություններ ու հմտություններ, 9. ուսումնասիրել և վերլուծության ենթարկել կազմակերպության գործունեության և ռազմավարության իրականացման արդյունավետության վրա ազդող միջավայրային գործոնները, 10. բացահայտել, գնահատել և պատրաստել այն փաստաթղթերը և գործընթացները, որոնք անհրաժեշտ են փոխադարձ կապ հաստատելու և որակյալ պլանավորում իրականացնելու համար, 11. կիրառել ռազմավարական կառավարման առնվազն 5 գործիք: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 12. տիրապետել ռազմավարական կառավարման և պլանավորման հիմնական մոտեցումներին, 13. մեկնաբանել ռազմավարությունների իրականացման և վերանայման համար անհրաժեշտ դրույթները, 14. տիրապետել ռազմավարության իրականացման համար անհրաժեշտ ռեսուրսների բաշխման բաժանման համակարգ մշակելու հմտություններին, 15. ցուցաբերել ռազմավարական, վերլուծական ու քննադատական մտածողություն՝ հետազոտություններ կատարելու և դրանց արդյունքները վերլուծաբար ներկայացնելու համար: 3. Описание Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ռազմավարական կառավարման էությունն ու հիմնական փուլերը, կազմակերպությունների, ներառյալ բուհերի ռազմավարական կառավարման համակարգերն ու հիմնախնդիրները՝ ուսանողներին մասնագիտական գիտելիքների փոխանցման և մասնագիտական կարողությունների ու հմտությունների զարգացման միջոցով, ինչպես նաև զարգացման ռազմավարական կառավարման գործիքները, որոնց կիրառմամբ բուհերը կարող են խթանել իրենց ռազմավարական կառավարման համակարգերի արդյունավետությունը 4. Стили и методы преподавания и обучения 1.Դասախոսություն 2. Սեմինար 3. Անհատական հանձնարարություններ և համակարգչային ներկայացումներ 5. Методы и критерии оценки Երկու ընթացիկ քննություն (35-45%) 1-ին ընթացիկ քննությունն անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդ ընթացիկ քննությունն անցկացվում է բանավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Խաչատրյան Ռ., Ռազմավարական կառավարման մոդելի գործառնականությունը ՀՀ բուհերում, ՀՀ Պետական կառավարման ակադեմիայի «Հանրային կառավարում» գիտական հանդես 2, 2020 թ. Խաչատրյան Ռ., Նպատակների և առանցքային արդյունքների OKR հայեցակարգի կիրառման նախադրյալները ՀՀ բուհերի ռազմավարական կառավարման գործընթացներում, ԲՊՀ, Բանբեր 2(53), 2020 թ. Խաչատրյան Ռ., Անձեռնմխելի ֆոնդերի ստեղծման և գործառման համակարգային հիմնախնդիրները ՀՀ բուհերում, ՀՀ Պետական կառավարման ակադեմիա, 2019 թ. Խաչատրյան Ռ., Անձեռնմխելի ֆոնդերի ստեղծման նախադրյալները ՀՀ բուհերի ռազմավարական կառավարման համատեքստում, ՀՀ Պետական կառավարման ակադեմիա, 2018 թ. Խաչատրյան Ռ., SWOT վերլուծությունը որպես ՀՀ բուհերի ռազմավարական պլանավորման գործիք, Երևան, Բանբեր, «Լինգվա» հրատարակչություն, 2018 թ. Խաչատրյան Ռ., Շահակիցների կառավարումը որպես ՀՀ բուհերի ռազմավարական կառավարման արդյունավետության բարձրացման նախադրյալ, հոդված, Բանբեր, Երևան 2017 թ., 416-467: Խաչատրյան Ռ., Գործունեության արդյունավետության ցուցանիշների դերը ՀՀ բուհերի ռազմավարական կառավարման բարելավման համատեքստում, հոդված, «Եվրոպական Ակադեմիա» գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, 2016 թ. Խաչատրյան Ռ., Գործունեության արդյունավետության ցուցանիշները որպես բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների գործունեության գնահատման գործիք, հոդված, «Եվրոպական Ակադեմիա» գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան 2016 թ.: Խաչատրյան Ռ., PEST վերլուծությունը որպես բարձրագույն ուսումնական հաստատության արտաքին միջավայրի վերլուծության գործիք, հոդված, «Մանկավարժություն և հասարակական գիտություններ» Բանբեր 2(37), Երևան, «Լինգվա» հրատարակչություն, 2016 թ. 0. Խաչատրյան Ռ., Բենչմարքինգը որպես ռազմավարական կառավարման գործիք բուհերում, հոդված, ՀՀ պետական կառավարման ակադեմիա, Երևան 2015 թ. Խաչատրյան Ռ., Ռազմավարական պլանավորումը բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում, Երևան, 2013 թ. Շահինյան Ա., ՀՀ բուհերի դերը մտավոր սեփականության ոլորտի բարեփոխման գործընթացներում, ԵՊԼՀ, Բանբեր, 2016 թ. Սուվարյան Յու., Մենեջմենթ, «Տնտեսագետ» հրատ., Երևան 2016 թ. Bryson J. M. 2011. Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations. A Guide to Strengthening and Sustaining Organizational Achievement, Fourth Edition. Jossey-Bass, A Wiley Imprint. 7. Основная часть курса Ռազմավարական կառավարման և պլանավորման հիմունքները: Ռազմավարական կառավարման գործընթացը, ռազմավարության և պլանավորման հասկացության սահմանումները: Պլանավորման տեսակները և ռազմավարական պլանավորումը:Կազմակերպության միջավայրի ռազմավարական վերլուծության գործընթացը. SWOT վերլուծություն:
1206	Մասնագիտական պրակտիկա	3
8-րդ/գարնանային գործն.-180 ժամ 30 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ49 1. Цель курса գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։ 2. Результаты обучения по программе Մասնագիտական պրակտիկայի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ·կոնկրետացնելու և ամրապնդելու տեսական ուսուցումը , համախմբելու գործնական ուսուցման գիտելիքների հետ, ·բացատրելու գործանական դաշտում մասնագիտական խնդիրներն ու առաջարկել նոր լուծումներ, ·գործնականում ստուգելու տեսական գիտելիքները և զարգացնելու գործնական հմտությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ ·մասնակցելու կառավարչական գործընթացներին, մասնավորապես կատարելու իրեն հանձնարարված առաջադրանքները, ինքնուրույն աշխատանք և ներկայացնելու հաշվետվություններ ·իրականացնելու ոլորտային հետազոտություններ, ·մասնագիտական գործունեության դաշտում կողմնորոշվելու և աշխատանքային առօրեային հարմարվելու կարողություն: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ·համակարգելու հանրային կառավարման ոլորտի ուսումնասիրությունների վերաբերյալ տվյալները, ·մեկնաբանելու հանրային կազմակերպություններում գիտահետազոտական աշխատանքի կատարման առանձնահատկությունները: 3. Описание գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения ·հանրային քաղաքականության ոլորտային խնդիրների վերլուծություն, ·պաշտոնական հանդիպումներ, համեմատական ուսումնասիրություն, վերլուծություն ·փաստաթղթերի կազմում: 5. Методы и критерии оценки Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Պրակտիկան դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել պրակտիկայի օրագիրը։ 6. Список основной литературы Carl V. Patton, David S. Sawicki, Jennifer J. Clark: Basic Methods of Policy Analysis and Planning; 3-rd Edition, Pearson Education, 2013, pp.-464 Evan J. Ringquist: Meta-Analysis for Public Management and Policy, 1st edition, San Francisco, Jossey-Bass, 2013, pp.- 592 Gail Johnson: Research Methods for Public Administrators, 2nd edition, New York, M. E. Sharpe, Inc., 2010, pp.-352 Donijo Robbins: Understanding Research Methods: A Guide for the Public and Nonprofit Manager (Public Administration and Public Policy), Michigan, CRC Press, 2009, pp.-306 7. Основная часть курса 1.Ծանոթացում պրակտիկայի անցկացման վայրի աշխատանքային առանձնահատկություններին։ 2.Ուսումնասիրվող նյութերի (փաստաթղթեր, հրատարակություններ, հոդվածներ և այլն) ներկայացում և դրանց առանձնահատկությունների մեկնաբանում։ 3.Կատարելիք աշխատանքի հստակ նպատակադրում (ի՞նչ է նախատեսվում կատարել՝ տեքստի խմբագրում, վերլուծության պատրաստում, նոտաների կազմում, արարողակարգային բնույթի փաստաթղթերի պատրաստում, արխիվային նյութերի մշակում և այլն), 4. Կատարելիք աշխատանքի ժամանակացույցի կազմում։ 5.Ըստ ժամանակացույցի անհրաժեշտ աշխատանքների կատարում։ 6.Վերջնարդյունքների ամփոփում և գնահատում։
1206	Կառավարման արդյունավետություն և կատարողականի գնահատում	6
8-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ32 1. Цель курса ·ներկայացնել պետական կառավարման արդյունավետության մեթոդաբանությունը, չափանիշները, ·յուրացնել արդյունավետության տեսական գիտելիքները և կիրառել պետական կառավարման համակարգի արդյունավետությունը գործնական գնահատման գործընթացում, վերլուծել պետական կառավարման համակարգի բարեփոխումները ՀՀ-ում: 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.վերլուծել պետական կառավարման արդյունավետության հիմնական ցուցիչները 2.մեկնաբանել միջազգային կազմակերպությունների կողմից ներկայացվող կառավարման արդյունավետության գնահատման զեկույցներն ու հաշվետվությունները 3.կիրառել պետական կառավարման արդյունավետության գնահատման փորձը ՀՀ-ում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կատարել էմպիրիկ հետազոտություններ պետական կառավարման արդյունավետության գնահատման տարբեր ոլորտներում 5.գնահատել հակակոռուպցիոն ռազմավարությունները 6.Դասակարգերլ պետական կառավարման արդյունավետության գործոնները: 3. Описание ·ներկայացնել պետական կառավարման արդյունավետության մեթոդաբանությունը, չափանիշները, ·յուրացնել արդյունավետության տեսական գիտելիքները և կիրառել պետական կառավարման համակարգի արդյունավետությունը գործնական գնահատման գործընթացում, վերլուծել պետական կառավարման համակարգի բարեփոխումները ՀՀ-ում: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Գործնական պարապմունքներ 2. Պրեզենտացիաներ 3. Քննարկումներ: 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Ա.Ոսկանյան, Մոնիթորինգ և գնահատում. ուղեցույց վերապատրաստողների համար,ԵՄՎՎՀ«Հայաստանում երեխաների նկատմամբ բռնության նվազեցում»,Երևան 2013: A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK® Guide). USA: Project Management Institute Inc., 2006. pp- 5-65 Max Wideman, The Future of Project Management. Project Management Wisdom, 2007. Harold Kerzner; Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling. USA: John Wiley&Sons Inc. 2003. pp-1-29, 139- 191 7. Основная часть курса Պետական կառավարման արդյունավետության գնահատման և վերլուծության մեթոդաբանությունը: Պետական կառավարման արդյունավետության տեսական-մեթոդաբանական հայեցակետերը: Մասնակի արդյունավետություն: Պետական ծառայության արդյունավետության գնահատման սկզբունքները, չափանիշները և գործոնների դասակարգումը: Պետական կառավարման արդյունավետության գործոններն ու դրանց դասակարգումը: Պետական կառավարման արդյունավետությունը և փոփոխության միջոցները: Էթիկա հասկացությունը, էթիկական չափումների փոխհարաբերությունները: Հանրային ծառայությունում մասնագիտական էթիկայի կանոնները: Քաղաքական իշխանության և պետական ծառայության փոխահարբերությունը էթիկական յուրահատկությունների տեսանկյունից:
1206	Պետական տեղեկատվական կառավարում և նորարարական քաղաքականություն	6
8-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ33 1. Цель курса ·ներկայացնել ժամանակակից կառավարման ոլորտում ինովացիոն մեխանիզմների ներդրման առավելությունները, ·բացահայտել գիտելիքի կառավարման դերը ժամանակակից գործընթացներում (Knowledge Management), ·վերլուծել կառավարման համար անհրաժեշտ ծրագրային հմտությունները 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ուսումնասիրել ինովացիոն մենեջմենթի տեսական հիմքերը, 2.վերլուծել տեսական գիտելիքներ ինովացիոն տեխնոլոգիաների վերաբերյալ, 3.կիրառել գիտելիքահեն կառավարման հիմնական սկզբունքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել գիտելիքի որպես ռեսուրս հավաքագրում, պահպանում, տարածում, 5. գնահատելու անհատի ինդիվիդուալ ունակությունները թիմային աշխատանքում, 6. կիրառել կառավարման համար անհրաժեշտ ծրագրային հմտություններ, 7. կիրառել պրոֆայլինգի մի շարք մեխանիզմներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 8.առաջնորդվել կառավարման ինովացիոն տեխնոլոգիաներով, մեխանիզմներով կառավարման գործընթացն իրականացնելիս` հաշվի առնելով մարդկային ռեսուրսների, գիտելիքի կառավարումը: 3. Описание ·ներկայացնել ժամանակակից կառավարման ոլորտում ինովացիոն մեխանիզմների ներդրման առավելությունները, ·բացահայտել գիտելիքի կառավարման դերը ժամանակակից գործընթացներում (Knowledge Management), ·վերլուծել կառավարման համար անհրաժեշտ ծրագրային հմտությունները 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ 2. Սեմինար-քննարկումներ 3.Գործնական պարապմունքներ 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Гапоненко А.Л., Орлова Т.М., Управление знаниями. Как превратить знания в капитал, Эксмо, 2008. Руус Й., Пайк С., Фернстрем Л., Интеллектуальный капитал: практика управления, Сантк-Петербург, 2008. David G. Collings, Kamel Mellahi, Strategic talent management: A review and research agenda, December 2009, Vol. 19 (4). Cooke, I. & Mayers, P. (1996). Introduction to Innovation and Technology Transfer. Boston: Artech House, Inc. Wellins Richard S., Smith Audrey B., Erker Scott, Nine Best Practices For Effective Talent Management, Development Dimensions International, Inc., MMVI. Revised MMIX. 7. Основная часть курса Ինովացիոն կառավարման էությունը, առանձնահատկությունները: Ինովացիոն կառավարման գործընթացը: Գիտելիքի կառավարում: Հիմնական բաղադրիչ մասերը: Կառավարման փուլերը: Չափման և գնահատման ձևերը: Տաղանդի կառավարում (Talent Management): Մարդկային ռեսուրսի ունակությունների, հմտությունների բացահայտում, գնահատում: Անհրաժեշտ որակավորման և վերապատրաստման ծրագրերի նախագծում: Պրոֆայլինգ: Անհատի հոգետեսակների բացահայտում: Ըստ հոգետեսակների կազմակերպություններում մարդկանց դերերի վերաբաշխում: Մոտիվացիոն ծրագրերի մշակում:
1206	Սոցիալական պետության հայեցակարգը և ծառայությունների համակարգը ՀՀ-ում	6
8-րդ/գարնանային դաս.-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ34 1. Цель курса ·ներկայացնել ՀՀ-ում առկա սոցիալական ծառայությունների համակարգը՝ տարվող սոցիալական քաղաքականության համատեքստում, քննարկել ՀՀ-ում առկա սոցիալական պաշտպանության և սոցիալական ծառայությունների համակարգի հայեցակարգային, իրավական, կառուցվածքային և վարչարարական առանձնահատկությունները, ·վերլուծել սոցիալական ծառայությունները ըստ տեսակների, ուսումնասիրել ՀՀ-ում զբաղվածության խթանման, աղքատության հաղթահարման, հաշմանդամ անձանց կարիքների բավարարման, կենսաթոշակային ապահովության և այլ ծառայությունների շրջանակներում իրականացվող ծրագրերը, ինչպես նաև դրանք համադրել առաջատար միջազգային փորձի հետ, ·քննարկել ՀՀ-ում իրականացվող սոցիալական քաղաքականության և սոցիալական ծառայությունների բարեփոխումների ընթացքը: 2. Результаты обучения по программе 9. Դասընթացի կրթական վերջնարդյունքները Դասընթացի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի` ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. մեկնաբանել ՀՀ-ում իրականացվող սոցիալական պաշտպանության ոլորտի պետական քաղաքականության առաջնահերթությունները, 2. ներկայացնել սոցիալական ծառայությունները ըստ տեսակների, դրանց ձևավորման պատմությունը, մատուցման սկզբունքներն ու առանձնահատկությունները, 3. հասկանալ ֆինանսական տարբեր աղբյուրների (պետական բյուջե, ապահովագրություն և այլն) հաշվին տրամադրվող սոցիալական ծառայությունների առանձնահատկությունները, 4. քննարկել Հայաստանում կենսաթոշակային համակարգի բարեփոխումները, պետական կենսաթոշակների և պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի առանձնահատկությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. տարբերակել ըստ շահառուների խմբերի տրամադրվող սոցիալական ծառայությունները (կենսաթոշակառուներ, աշխատանք փնտրողներ, սոցիալապես անապահով տնային տնտեսություններ և այլն), 6. վերլուծել համալիր սոցիալական ծառայությունների տարածքային գրասենյակների աշխատանքի առանձնահատկություններն ու արդյունավետությունը, 7. պարզաբանել ՀՀ-ում ընտանիքի անապահովության գնահատման մեթոդաբանությունը, 8. կիրառել օրենսդրությամբ սահմանված աշխատանքային կենսաթոշակի չափը հաշվարկելու կարգը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական առցանց աղբյուրներից, 10. աշխատել հայեցակարգերի, ռազմավարությունների, ծրագրերի և այլ փաստաթղթերի հետ, 11. աշխատել հայաստանյան և միջազգային վիճակագրական աղբյուրների հետ, վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ: 3. Описание ·ներկայացնել ՀՀ-ում առկա սոցիալական ծառայությունների համակարգը՝ տարվող սոցիալական քաղաքականության համատեքստում, քննարկել ՀՀ-ում առկա սոցիալական պաշտպանության և սոցիալական ծառայությունների համակարգի հայեցակարգային, իրավական, կառուցվածքային և վարչարարական առանձնահատկությունները, ·վերլուծել սոցիալական ծառայությունները ըստ տեսակների, ուսումնասիրել ՀՀ-ում զբաղվածության խթանման, աղքատության հաղթահարման, հաշմանդամ անձանց կարիքների բավարարման, կենսաթոշակային ապահովության և այլ ծառայությունների շրջանակներում իրականացվող ծրագրերը, ինչպես նաև դրանք համադրել առաջատար միջազգային փորձի հետ, ·քննարկել ՀՀ-ում իրականացվող սոցիալական քաղաքականության և սոցիալական ծառայությունների բարեփոխումների ընթացքը: 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություններ, 2. Սեմինար, առցանց քննարկումներ (e-learning.ysu.am հանգույցի միջոցով), 3. Անհատական հանձնարարություններ և ներկայացումներ: 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы Ն.Գեղամյան, Ա.Մարկոսյան. Սոցիալական քաղաքականության պետական կարգավորման հիմնահարցերը ՀՀ-ում: «Տիգրան Մեծ» ՓԲԸ, Երևան, 2006 թ., 256 Էջ: Маргулян Я. А. Социальная политика. СПб., Из-во Санкт-Петербургского университета управления и экономики, 2011. Малофеев. И.В. Социальные услуги в системе социального обслуживания населения, М., “Дашков и К°”, 2012. Browne, E. Social protection: Topic guide. Birmingham, UK, GSDRC, University of Birmingham, 205. Արա Սարգսյան, Ռուբեն Մարկոսյան, Արման Ուդումյան. Կենսաթոշակային բացատրական բառարան, Երևան, Բավիղ, 2007 7. Основная часть курса 1. Սոցիալական պետություն, սոցիալական քաղաքականություն, սոցիալական շուկայական տնտեսություն. 2. Սոցիալական ապահովություն: 3. Սոցիալական ապահովագրություն: 4. Սոցիալական պաշտպանության համակարգի զարգացման քաղաքականությունը ՀՀ-ում: 5. Սոցիալական ծառայություններ, տիպաբանում, արդի միջազգային փորձը: 6. Սոցիալական ծառայությունների կառավարման և ենթակառուցվածքային առանձնահատկությունները ՀՀ-ում: ՀՀ ԱՍՀՆ համակարգի սոցիալական ծառայություններ մատուց կող կառույցները: 7. Կենսաթոշակային համակարգերի կայացումն ու զարգացումը: 8. Պետական կենսաթոշակային ապաովությունը ՀՀ-ում: 9. Կենսաթոշակային բարեփոխումները ՀՀ-ում: 10. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգը ՀՀ-ում: 11. Զբաղվածության ծառայություն (ՀՀ-ում իրականացվող ծրագրեր, միջազգային փորձ): 12. Աղքատություն. Աղքատության հաղթահարման ծրագրերը ՀՀ-ում: 13. Սոցիալական աջակցության ծրագրերը ՀՀ-ում (ընտանեկան նպաստ): 14. Հաշմանդամներին ուղղված սոցիալական ծառայություններ: 15. Սոցիալական աշխատանքը՝ որպես բնակչության խոցելի խմբերի համալիր կարիքներին արձագանքման ինստիտուցիոնալ/մասնագիտական միջոց: 16. Սոցիալական ծառայությունների ինտեգրման և բարեփոխման գործընթացը ՀՀ-ում:
1206	Ներքին քաղաքականություն և անվտանգային հիմնահարցեր	6
8-րդ/գարնանային դաս-2, սեմ.-2 4 ժամ/շաբ. Факультативный 1206/Բ34 1. Цель курса ·ներկայացնել ներքին քաղաքականության և ազգային անվտանգության հիմքում ընկած մոտեցումները, հայեցակարգային մշակումներն ու գերակայող մոդելները, ·քննարկել զարգացածպետություններիներքին և անվտանգայինքաղաքականությանձևավորման և որոշումներիկայացմանհիմքումընկածքաղաքական, սոցիալական, էթիկական, նորմատիվային և տնտեսական գործոնները։ 2. Результаты обучения по программе ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · հասկանալուևմեկնաբանելուներքին և անվտանգային քաղաքականության հիմքում ընկած տեսագործնական մոդելները և ռազմավարությունները, գերակայող գաղափարական միտումները · հասկանալուևըմբռնելու՝ զարգացած մի շարք պետությունների օրինակի վրաներքին և անվտանգային քաղաքականության գործընթացում ներգրավված դերակատարների մասնակցության աստիճանը, էվոլյուցիոն հանգամանքների և գործոնների ազդեցությունը որոշումների կայացման վրա · մեկնաբանելու ևբացատրելուներքին և անվտանգային քաղաքականության հիմքում ընկած էթիկական և նորմատիվային արժեքների ներազդեցությունը ազգային անվտանգության ապահովման գործում ։ բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ · քննարկելու և բացատրելու ներքին և անվտանգային քաղաքականության (քաղաքականությունների)հիմնականբաղադրատարերը, գործընթացայինառանձնահատկություններնուհայեցակարգայինմոտեցումները · քննադատաբար վերլուծելուներքին և անվտանգային քաղաքականության հիմնախնդիրները, վերհանել ու քննել անվտանգության քաղաքականության ձևավորման և իրականացման վրա ներազդող միջազգային բնույթի գործոնները, · վերլուծելու և գնահատելու ներքին քաղաքականության և անվտանգության գործընթացային և կառուցվածքային չափումները՝ իրենց դինամիկայի մեջ։ ։ գ.ընդհանրական փոխանցելի կարողություններ · ձևավորելու քննադատական մտածողություն և հենքային հետազոտական ունակություններ հանրային քաղաքականության ոլորտում, · ձևավորելու կարողություններ՝ հանրային քաղաքականության հիմնախնդիրների շուրջ ինքնուրույն դատողություններ անելու և մասնակցելու ոլորտային բանավեճերում։ 3. Описание ·ներկայացնել ներքին քաղաքականության և ազգային անվտանգության հիմքում ընկած մոտեցումները, հայեցակարգային մշակումներն ու գերակայող մոդելները, ·քննարկել զարգացածպետություններիներքին և անվտանգայինքաղաքականությանձևավորման և որոշումներիկայացմանհիմքումընկածքաղաքական, սոցիալական, էթիկական, նորմատիվային և տնտեսական գործոնները։ 4. Стили и методы преподавания и обучения 1. Դասախոսություն 2. Սեմինար-պարապմունք 3. Ինքնուրույն աշխատանք 4. Առանձին դեպքի ուսումնասիրություն 5. Методы и критерии оценки Ընթացիկ ստուգում (0-40%) Դասընթացի առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով: Ինքնուրույն աշխատանք (0-40%) Ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն (35-45%) Եզրափակիչ քննությունն անցկացվում է բանավոր պատասխանի հիման վրա՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Список основной литературы А.В.Шабодоева, Основы теории нацбезопасности: курс лекций, учебное пособие, БГУ, Иркутск, 2018 Handbook of Public Policy in Europe: Britain, France and Germany,Edited by Hugh Compston, Palgrave Macmillan 2004 Security Policies and Implementation issues, Robert Johnson, 2014 Homeland and National Security Law and Policy: Cases and Materials, M. Pinsker, R.J. Orr, Carolina Academic Space, 2017 Stone, Policy Paradox: The Art of Policy Decisions Making, rev. 3rd ed.(Norton, 2002); ISBN 0-393-97625-4 7. Основная часть курса Թեմա 1.Ներքին անվտանգություն և ներքին քաղաքականություն. եզրաբանություն, մոդելներ, պատմական զարգացման ։ Թեմա2.Ներքին քաղաքականության և անվտանգության փոխկապվածությունը։ Թեմա 3.Անվտանգության ընկալման և մեկնության տեսական և հայեցակարգային ասպեկտները։ Թեմա4.Անվտանգային քաղաքականության նորմատիվային և էթիկական չափումները։ Թեմա 5. Որոշումներիընդունման / կայացմանմոդելները և անվտանգայինքաղաքականությունը։ Թեմա 6.Անվտանգային և ներքինքաղաքականությանհիմնականդերակատարները։ Թեմա7.Քաղաքականության գնահատման և վերափոխման մոդելները։

Общественная политика и управление

Программа бакалавриата

Учебный план

Общеобразовательный модуль

Специализированный модуль

Другие образовательные модули