Тип:
Магистр
Профессия:
031301.16.7 - Հոգեբանություն
Специализация:
031301.16.7 - Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա
Присвоенная квалификация:
Հոգեբանության մագիստրոս
Учебный год программы:
2024/2025
Форма обучения:
Полная занятость
Язык обучения:
Հայերեն
1. Критерии/требования для поступления на программу
Մագիստրոսի ծրագրում ընդունելությունը իրականացվում է ըստ ԵՊՀ համապատասխան կանոնակարգի. նույն մասնագիտության շրջանակներում ընդունելությունն անցկացվում է առանց քննությունների, իսկ հարակից մասնագիտություններով դիմորդները հանձնում են համապատասխան մասնագիտական քննություն։
2. Цели (назначение)
Պատրաստել մանկական հոգեբանության և հոգեթերապիայի ոլորտում տեսամեթոդաբանական և կիրառական խնդիրներով զբաղվող մասնագետներ, որոնք կարող են իրականացնել հոգեխորհրդատվական, հոգեախտորոշիչ և հոգեկրթական աշխատանքներ նորմատիպիկ և կրթության առանձնահատուկ կարիքներ ունեցող երեխաների և նրանց ծնողների հետ։
3. Образовательные результаты программы
- ներկայացնելու հիմնարար գիտելիք մանկության շրջանի տարբեր փուլերում զարգացման առանձնահատկությունների, գործընթացների և օրինաչափությունների վերաբերյալ
- սահմանելու մանկական հոգեբանության ժամանակակից տեսությունները և մեթոդաբանական հիմքերը
- ներկայացնելու երեխաների հետ հոգեախտորոշիչ և հոգեշտկող աշխատանքի իրականացման սկզբունքները և մեթոդները
- ուրվագծելու խորհրդատվական և հոգեթերապևտիկ աշխատանքի իրականացման սկզբունքներն ու առանձնահատկությունները տարբեր հոգեբանական դժվարությունների դեպքում
- սահմանելու զարգացման խանգարումների առաջացման գործոնները և աշխատանքի առանձնահատկությունները
- նախագծելու և կիրառելու մանկական հոգեբանության ժամանակակից հիմնախնդիրներին վերաբերող հետազոտական կիրառական ծրագրեր
- տարբերակելու երեխայի զարգացաման առանձնահատկությունները սոցիալ-մշակութային գործոնների ներքո և վերլուծել ընտանիքի դերը երեխայի անձի զարգացման գործընթացում
- կիրառելու հոգեախտորոշիչ և գնահատման մեթոդներ ինչպես օրինաչափ զարգացում ունեցող, այնպես էլ ախտաբանական խնդիրներ ունեցող երեխաների և դեռահասների հետ աշխատանքում
- կիրառելու հոգեշտկողական և հոգեթերապևտիկ մեթոդները զարգացման տարբեր խնդիրներով երեխաների և նրանց շրջապատող մեծահասակների հետ աշխատանքում
- իրականացնելու խորհրդատվական և լուսավորչական աշխատանք (psychoeducation) տարբեր խնդիրների դեպքում թե երեխաների, թե նրանց հետ աշխատող մեծահասակների հետ՝ ցուցաբերելով ստեղծագործական և պատասխանատու մոտեցում և հետևելով էթիկական սկզբունքներին
- համագործակցելու տվյալ և հարակից ոլորտների մասնագետների հետ, աշխատելու մասնագիտական միջավայրում՝ ստանձնելով պատասխանատվություն
- քննադատորեն վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու տեսությունների, ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ
- պատրաստելու զեկուցումներ, ներկայացնելու հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր
- կազմակերպելու իր աշխատանքային և/կամ հետագա ուսումնական գործունեությունը՝ սեփական կրթական և մասնագիտական կարիքներին և ստացած տեսագործնական գիտելիքներին համապատասխան՝ պահպանելով մասնագիտական էթիկայի նորմերը
4. Способ оценки
Գնահատման ձևերն են՝ ստուգարք, առանց ընթացիկ քննությունների գնահատում (1 եզրափակիչ քննություն), 2 ընթացիկ քննություն և եզրափակիչ գնահատում (2 ընթացիկ և 1 եզրափակիչ քննություն)։
Ընթացիկ գրավոր քննությունները ենթադրում են ամփոփ վերլուծական պատասխաններ ըստ հարցատոմսի, թեստային առաջադրանքներ, իսկ ընթացիկ բանավոր քննությունները՝ էսսեների, ռեֆերատների պատրաստում և բանավոր ներկայացում, ինքնուրույն և խմբային աշխատանքների (հետազոտական նախագիծ, հոգեթերապևտիկ զրույցի, հոգեախտորոշիչ մեթոդիկայի կիրառում, գործնական աշխատանք և այլն) կատարում և բանավոր ներկայացում։
Եզրափակիչ բանավոր քննությունները անցկացվելու են ըստ հարցատոմսերի և/կամ
ինքնուրույն աշխատանքների ներկայացումների։
Ընթացիկ գրավոր քննությունները ենթադրում են ամփոփ վերլուծական պատասխաններ ըստ հարցատոմսի, թեստային առաջադրանքներ, իսկ ընթացիկ բանավոր քննությունները՝ էսսեների, ռեֆերատների պատրաստում և բանավոր ներկայացում, ինքնուրույն և խմբային աշխատանքների (հետազոտական նախագիծ, հոգեթերապևտիկ զրույցի, հոգեախտորոշիչ մեթոդիկայի կիրառում, գործնական աշխատանք և այլն) կատարում և բանավոր ներկայացում։
Եզրափակիչ բանավոր քննությունները անցկացվելու են ըստ հարցատոմսերի և/կամ
ինքնուրույն աշխատանքների ներկայացումների։
5. Возможности будущей карьеры выпускников
«Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» ծրագիրը հնարավորություն կտա շրջանավարտներին աշխատելու որպես
· նախակրթական հաստատությունների հոգեբան
· դպրոցական հոգեբան
· ծնողավարման հարցերով խորհրդատու
· մանկան և դեռահասների հոգեբան-խորհրդատու
· ներառական կրթության բազմապրոֆիլային թիմի հոգեբան
· առողջապահության ոլորտի հոգեբան-խորհրդատու
· զարգացման կենտրոնների հոգեբան և այլ։
Շրջանավարտները կարող են աշխատել հետևյալ հաստատություններում հիմնական և ավագ դպրոցներ, հատուկ ծրագրով ուսուցմամբ կրթական հաստատություններ, զարգացման խանգարումներ ունեցող երեխաների հատուկ դպրոցներ, մանկական խնամքի և պաշտպանության կենտրոններ, մանկական վերականգնողական հաստատություններ, հոգեբանական ծառայության կենտրոններ, մասնագիտական կողմնորոշման կենտրոններ։ Ծրագրով նախատեսված գիտելիքները և կարողությունները հնարավորություն են տալիս շրջանավարտներին վերոնշյալ հաստատություններում իրականացել անհատական և/կամ խմբային խորհրդատվական, զարգացնող, հոգեախտորոշիչ և հոգեկախարգելիչ աշխա-տանքներ։ Շրջանավարտները կարող են իրականացնել ծնողավարման և ընտանեկան խորհրդատվություն, ինչպես նաև իրականացնել հոգեբանական գնահատման և վերականգնողական աշխատանքներ տարբեր հաստատություններում։
Ծրագիրը հնարավորություն է ընձեռնում նաև շրջանավարտներին իրականացնելու մասնավոր պրակտիկա երեխաների և դեռահասների հետ։ Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետի ասպիրանտուրայում:
· նախակրթական հաստատությունների հոգեբան
· դպրոցական հոգեբան
· ծնողավարման հարցերով խորհրդատու
· մանկան և դեռահասների հոգեբան-խորհրդատու
· ներառական կրթության բազմապրոֆիլային թիմի հոգեբան
· առողջապահության ոլորտի հոգեբան-խորհրդատու
· զարգացման կենտրոնների հոգեբան և այլ։
Շրջանավարտները կարող են աշխատել հետևյալ հաստատություններում հիմնական և ավագ դպրոցներ, հատուկ ծրագրով ուսուցմամբ կրթական հաստատություններ, զարգացման խանգարումներ ունեցող երեխաների հատուկ դպրոցներ, մանկական խնամքի և պաշտպանության կենտրոններ, մանկական վերականգնողական հաստատություններ, հոգեբանական ծառայության կենտրոններ, մասնագիտական կողմնորոշման կենտրոններ։ Ծրագրով նախատեսված գիտելիքները և կարողությունները հնարավորություն են տալիս շրջանավարտներին վերոնշյալ հաստատություններում իրականացել անհատական և/կամ խմբային խորհրդատվական, զարգացնող, հոգեախտորոշիչ և հոգեկախարգելիչ աշխա-տանքներ։ Շրջանավարտները կարող են իրականացնել ծնողավարման և ընտանեկան խորհրդատվություն, ինչպես նաև իրականացնել հոգեբանական գնահատման և վերականգնողական աշխատանքներ տարբեր հաստատություններում։
Ծրագիրը հնարավորություն է ընձեռնում նաև շրջանավարտներին իրականացնելու մասնավոր պրակտիկա երեխաների և դեռահասների հետ։ Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետի ասպիրանտուրայում:
6. Ресурсы и формы для поддержки обучения
Սույն ծրագրով ուսումնառության օժանդակության համար առկա են բազմազան ռեսուրսներ՝ դասախոսների անձնական միջոցներով և ամբիոնի դրամաշնորհային ծրագրերի շրջանակներում ձեռքբերված ժամանակակից մասնագիտական գրականություն (հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն), էլեկտրոնային գրադարան, քանակական և որակական հետազոտությունների համար նախատեսված համակարգչային ծրագրեր, ինչպես նաև տեսաձայնային ուսումնական նյութեր (մասնագիտական հարցեր լուսաբանող ֆիլմեր, անվանի գիտնականների դասախոսություններ և վարպետության դասեր)։
Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքների ձեռքբերման համար կիրառվում են դասավանդման և ուսումնառության նորարարական մեթոդներ։ Դասախոսությունները ընթանում են ինտերակտիվ եղանակով, խրախուսվում է և խթանվում է ուսանողների մասնակցությունը քննարկումներին, կազմակերպվում են հրավիրված դասախոսների հետ հանդիպումներ և առցանց դասախոսություններ։ Տեսական ուղղվածություն ունեցող ուսումնական մոդուլների դեպքում կիրառվում են ուսումնառության հետևյալ մեթոդները՝ թեմային առնչվող գիտական հոդվածների վերլուծություն, ռեֆերատների և էսսեների պատրաստում, հետազոտական նախագծերի մշակում։ Տեսագործնական ուսումնական մոդուլների դեպքում կիրառվում են ինտերակտիվ մեթոդներ՝ մասնավորապես, իրավիճակի մոդելավորում, դեպքի վերլուծություն, դերային խաղեր, ինչպես նաև ինքնուրույն աշխատանք ենթադրող արտալսարանային ակտիվություն (հոգեթերապևտիկ զրույցի, հոգեախտորոշիչ մեթոդիկայի անցկացում, արդյունքների վերլուծություն, ինքնառեֆլեքսիա)։ Ծրագրի շրջանակներում ակտիվ համագործակցություն է իրականացվում մի շարք կենտրոնների և ուսումնական հաստատությունների հետ՝ ԵՊՀ Կիրառական հոգեբանության կենտրոն, «Կենաց ծառ» հոգեբանական ծառայությունների կենտրոն, Երևանի բժշկահոգեբանամանկավարժական գնահատման կենտրոններ, «Երևանի Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան» կրթահամալիրի հոգեբանական ծառայության կենտրոն, «Լօլօ» նախադպրոցական հաստատություն, «Arpi’s place» մանկական կենտրոն,“Երանգ Artstudio” մանկական ուսումնական կենտրոն, Երևանի «Զատիկ» երեխաների աջակցության կենտրոն, որտեղ ուսանողները հնարավորություն են ստանում մարզելու իերնց հմտությունները և ամրապնդելու ստացած գիտելիքները։
Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքների ձեռքբերման համար կիրառվում են դասավանդման և ուսումնառության նորարարական մեթոդներ։ Դասախոսությունները ընթանում են ինտերակտիվ եղանակով, խրախուսվում է և խթանվում է ուսանողների մասնակցությունը քննարկումներին, կազմակերպվում են հրավիրված դասախոսների հետ հանդիպումներ և առցանց դասախոսություններ։ Տեսական ուղղվածություն ունեցող ուսումնական մոդուլների դեպքում կիրառվում են ուսումնառության հետևյալ մեթոդները՝ թեմային առնչվող գիտական հոդվածների վերլուծություն, ռեֆերատների և էսսեների պատրաստում, հետազոտական նախագծերի մշակում։ Տեսագործնական ուսումնական մոդուլների դեպքում կիրառվում են ինտերակտիվ մեթոդներ՝ մասնավորապես, իրավիճակի մոդելավորում, դեպքի վերլուծություն, դերային խաղեր, ինչպես նաև ինքնուրույն աշխատանք ենթադրող արտալսարանային ակտիվություն (հոգեթերապևտիկ զրույցի, հոգեախտորոշիչ մեթոդիկայի անցկացում, արդյունքների վերլուծություն, ինքնառեֆլեքսիա)։ Ծրագրի շրջանակներում ակտիվ համագործակցություն է իրականացվում մի շարք կենտրոնների և ուսումնական հաստատությունների հետ՝ ԵՊՀ Կիրառական հոգեբանության կենտրոն, «Կենաց ծառ» հոգեբանական ծառայությունների կենտրոն, Երևանի բժշկահոգեբանամանկավարժական գնահատման կենտրոններ, «Երևանի Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան» կրթահամալիրի հոգեբանական ծառայության կենտրոն, «Լօլօ» նախադպրոցական հաստատություն, «Arpi’s place» մանկական կենտրոն,“Երանգ Artstudio” մանկական ուսումնական կենտրոն, Երևանի «Զատիկ» երեխաների աջակցության կենտրոն, որտեղ ուսանողները հնարավորություն են ստանում մարզելու իերնց հմտությունները և ամրապնդելու ստացած գիտելիքները։
7. Образовательные стандарты или ориентиры программы, используемые для разработки программы
«Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» կրթական ծրագրի հիմքում ընկած են կրթության որակավորումների ազգային շրջանակով մագիստրոսի կրթության համար սահմանվող գիտելիքի, հմտությունների, կարողությունների վերաբերյալ ընդհանուր պահանջները: «Մանկական հոգեբանություն և հոգեթերապիա» կրթական ծրագրի մշակման համար հիմք են ծառայել միջազգային ծրագրային կողմնորոշիչները և չափորոշիչները: Մասնավորապես հիմնվել ենք հետխորհրդային և արևմտյան երկրների առաջատար բուհերի այն ծրագրերի վրա, որոնք ստացել են համապատասխան հավատարմագրում, դրանք են` Մեծ Բրիտանիայի UCL-ի (Child Development MSc), Կանզասի համալսարանի (MA in Clinical Child Psychology Program), Վաշինգտոնի համալսարանի (MA in Applied Child and Adolescent Psychology: Prevention and Treatment), Մոսկվայի պետական համալսարանի (մագիստրոսական ծրագիր՝ Психология развития), Սանկտ-Պետերբուրգի պետական համալսարանի (մագիստրոսական ծրագիր՝ Психология развития и образования) զարգացման հոգեբանության մասնագիտացմամբ մագիստրոսական ծրագրերը:
8. Требования к академическому персоналу
1. Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման և հոգեբանամանկավարժական
· Ուսանողակենտրոն մեթոդաբանության իմացություն և կիրառման կարողություն դասընթացի մշակման և իրականացման գործում:
· Դասավանդման և ուսուցանման ինտերակտիվ և նորարարական մեթոդների կիրառման, չափանիշահեն գնահատման կարողություն:
·Ուսանողին աջակցելու, մասնագտիտական անհրաժեշտ հմտությունների և գիտելիքների ձևավորելու կարողություն
· Ուսանողին մասնագիտական ոլորտում մոտիվացնելու և անձնային ուժեղ կողմերի շեշտադրման կարողություն:
Հետազոտական
· հետազոտության քանակական և որակական մեթոդների իմացություն,
· հետազոտական նախագծեր մշակելու, իրականացնելու և ղեկավարելու կարողություն,
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն:
Հաղորդակցում
· բանավոր և գրավոր խոսքի գրագետ կառուցում, օգտագործում,
· միջանձնային հաղորդակցման հմտություններ,
· օտար լեզվի իմացություն (B1 մակարդակի իմացությունը ցանկալի է)։
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
· ժամանակակից էլեկտրոնային հարթակներից օգտվելու հմտություններ,
· լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ (pptx, prezi, canva և այլն):
Այլ կարողություններ
· ժամանակի կառավարման կարողություններ,
· համագործակցելու կարողություններ:
1. Մասնագիտական գիտելիքներ և կարողություններ
· Հասարակության զարգացման ժամանակակից միտումների համատեքստում երեխայի զարգացման հիմնախնդիրները հասկանալու, վերլուծելու և մեկնաբանելու կարողություն,
· Զարգացման հոգեբանության, սոցիալական հոգեբանության և հոգեբանական խորհրդատվության արդի հիմնախնդիրների և ժամանակակից միտումների մասին գիտելիքներ, մանկության տարիքին առնչվող խնդիրների համատեքստում դրանց կիրառում
· Զարգացման հոգեբանության և երեխանոերի ու դեռահասների հոգեբանական խորհրդատվությանն/հոգեթերապիային առնչվող մեթոդական և կիրառական բնույթի խնդիրների ուսումնասիրման կարողություն քանակական և/կամ որակական մեթոդաբանությամբ,
· Երեխաներին և դեռահասներին, նրանց ծնողներին հոգեբանական աջակցության տարբեր ձևերի՝ հոգեախտորոշիչ, խորհրդատվական, լուսավորչական և հոգեբանական զարգացնող աշխատանք իրականացնելու կարողություն,
· Հոգեբանական ծառայության կազմակերպման սկզբունքների իմացություն և կարողություն կրթության, առողջապահության, զարգացման ոլորտներում:
1. Ընդհանուր պահանջներ
Մասնագիտական պահանջներ
· գիտական աստիճան և/կամ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում հոգեբանության կամ հարակից ոլորտում, կամ առնվազն 5 տարվա հոգեբանական աշխատանքի փորձի առկայություն կրթության կամ առողջապահության ոլորտներում և/կամ մասնավոր պրակտիկայի շջանակներում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 1 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակություն առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 2 մասնակցություն միջազգային գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների:
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ:
Այլ պահանջներ
· ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
Դասավանդման և հոգեբանամանկավարժական
· Ուսանողակենտրոն մեթոդաբանության իմացություն և կիրառման կարողություն դասընթացի մշակման և իրականացման գործում:
· Դասավանդման և ուսուցանման ինտերակտիվ և նորարարական մեթոդների կիրառման, չափանիշահեն գնահատման կարողություն:
·Ուսանողին աջակցելու, մասնագտիտական անհրաժեշտ հմտությունների և գիտելիքների ձևավորելու կարողություն
· Ուսանողին մասնագիտական ոլորտում մոտիվացնելու և անձնային ուժեղ կողմերի շեշտադրման կարողություն:
Հետազոտական
· հետազոտության քանակական և որակական մեթոդների իմացություն,
· հետազոտական նախագծեր մշակելու, իրականացնելու և ղեկավարելու կարողություն,
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն:
Հաղորդակցում
· բանավոր և գրավոր խոսքի գրագետ կառուցում, օգտագործում,
· միջանձնային հաղորդակցման հմտություններ,
· օտար լեզվի իմացություն (B1 մակարդակի իմացությունը ցանկալի է)։
ՏՀՏ կիրառություն
· բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
· ժամանակակից էլեկտրոնային հարթակներից օգտվելու հմտություններ,
· լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ (pptx, prezi, canva և այլն):
Այլ կարողություններ
· ժամանակի կառավարման կարողություններ,
· համագործակցելու կարողություններ:
1. Մասնագիտական գիտելիքներ և կարողություններ
· Հասարակության զարգացման ժամանակակից միտումների համատեքստում երեխայի զարգացման հիմնախնդիրները հասկանալու, վերլուծելու և մեկնաբանելու կարողություն,
· Զարգացման հոգեբանության, սոցիալական հոգեբանության և հոգեբանական խորհրդատվության արդի հիմնախնդիրների և ժամանակակից միտումների մասին գիտելիքներ, մանկության տարիքին առնչվող խնդիրների համատեքստում դրանց կիրառում
· Զարգացման հոգեբանության և երեխանոերի ու դեռահասների հոգեբանական խորհրդատվությանն/հոգեթերապիային առնչվող մեթոդական և կիրառական բնույթի խնդիրների ուսումնասիրման կարողություն քանակական և/կամ որակական մեթոդաբանությամբ,
· Երեխաներին և դեռահասներին, նրանց ծնողներին հոգեբանական աջակցության տարբեր ձևերի՝ հոգեախտորոշիչ, խորհրդատվական, լուսավորչական և հոգեբանական զարգացնող աշխատանք իրականացնելու կարողություն,
· Հոգեբանական ծառայության կազմակերպման սկզբունքների իմացություն և կարողություն կրթության, առողջապահության, զարգացման ոլորտներում:
1. Ընդհանուր պահանջներ
Մասնագիտական պահանջներ
· գիտական աստիճան և/կամ արտերկրյա բուհում ստացած մագիստրոսի կոչում հոգեբանության կամ հարակից ոլորտում, կամ առնվազն 5 տարվա հոգեբանական աշխատանքի փորձի առկայություն կրթության կամ առողջապահության ոլորտներում և/կամ մասնավոր պրակտիկայի շջանակներում,
· վերջին 5 տարում առնվազն 1 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակություն առկայություն,
· վերջին 5 տարում առնվազն 2 մասնակցություն միջազգային գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների,
· վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների:
Մանկավարժական փորձ
· մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ:
Այլ պահանջներ
· ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
