* 4 ենթակիսամյակներով: Ենթակիսամյակի տևողությունը 8 շաբաթ է, որն ամփոփվում է քննական շրջանով, իսկ վերջին ենթակիսամյակը՝ մագիստրոսական թեզի պաշտպանությամբ:

Ծրագիրը կազմված է հիմնական մասնագիտական դասընթացներից և ներառում է մասնագիտական պրակտիկա:

Ընդունելությունն անցկացվում է երկու փուլով:

1-ին փուլով ընդունելության մրցույթին մասնակցելու հնարավորություն ունեն ԵՊՀ բակալավրիատի նույն մասնագիտության (կրթական ծրագրի) վերջին երեք ուսումնական տարիների (ուսումնական տարիների հաշվարկը սկսում է գործող ուսումնական տարվանից) շրջանավարտները՝ ըստ իրենց ամփոփիչ ատեստավորման գնահատականի և դիպլոմի հավելվածում գրանցված միջին որակական գնահատականի (ՄՈԳ-ի):

1-ին փուլով դիմորդների ընդունելությունը կատարվում է առանց ընդունելության քննության, մրցութային կարգով՝ ատեստավորման գնահատականի և ՄՈԳ-ի շեմի հաշվառմամբ: 

Տվյալ փուլում ընդունելության մուտքային պահանջները յուրաքանչյուր տարի սահմանվում են ռեկտորի հրամանով: 

Ընդունելության 2-րդ փուլի դիմում-հայտերն ընդունվում են միայն «Ֆարմացիա», «Դեղագործություն», «Դեղագործական քիմիա», «Բուժական գործ», «Ստոմատոլոգիա», «Քիմիա», «Ֆիզիկա» և «Կենսաբանություն» բակալավրի կրթական ծրագրերի դիմորդներից: 

Ընդունելության քննության անցկացման ձևաչափը՝ բանավոր:

2-րդ փուլի ընդունելության քննությունը կազմակերպվում է հետևյալ կերպ՝

• «Ֆարմացիա», «Դեղագործություն», «Դեղագործական քիմիա», «Բուժական գործ» և «Ստոմատոլոգիա» բակալավրի կրթական ծրագրերի դիմորդների համար ընդունելությունն անցկացվում է հարցազրույցի ձևաչափով,

• հարակից բակալավրի կրթական ծրագրերի («Քիմիա», «Ֆիզիկա» և «Կենսաբանություն») դիմորդների համար ընդունելությունն անցկացվում է մասնագիտական բանավոր քննությամբ՝ նախօրոք տրված հարցաշարով:

Դեղագիտական քիմիա (անալիզ)

1. Դեղերի որակի վերահսկումը քիմիադեղագործական ձեռնարկություններում, վերահսկող-անալիտիկական լաբորատորիաներում և դեղատներում
2. Դեղագործական անալիզի յուրահատկություններն ու հիմնական չափանիշները
3. Դեղանյութերի իսկության հաստատման (ճանաչման) ընդհանուր սկզբունքները
4. Անօրգանական դեղանյութերի իսկության հաստատման քիմիական եղանակները կատիոնների և անիոնների նստեցման ռեակցիաներով
5. Դեղանյութերի անորակության պատճառները և որակի փորձարկման ընդհանուր պահանջները
6. Անօրգանական իոնների խառնուկների առկայության ընդհանուր փորձարկումները դեղանյութերում
7. Խոնավության և pH-ի որոշումը դեղանյութերում
8. Դեղանյութերի քանակական որոշման թթվահիմնային տիտրման եղանակը
9. Դեղանյութերի քանակական որոշման վերօքս տիտրման եղանակը
10. Դեղանյութերի քանակական որոշման կոմպլեքսոնոմետրիկ տիտրման եղանակը
11. Օրգանական դեղանյութերի դասակարգման սկզբունքները
12. Նյութի քիմիական կառուցվածքի և կենսաբանական ակտիվության կապը
13. Օրգանական բնույթի դեղանյութերի անալիզի եղանակներ, առանձնահատկությունները
14. Սահմանային և ոչ սահմանային ածխաջրածինների դեղապրեպարատներ
15. Միատոմ, բազմատոմ սպիրտների դեղապրեպարատներ
16. Ալդեհիդներ և դրանց ածանցյալների դեղապրեպարատներ
17. Կարբոնաթթուների և դրանց աղերի դեղապատրաստուկներ
18. Եթերների դեղապատրաստուկներ
19. Էսթերների դեղապատրաստուկներ
20. Ամինաթթվային դեղապատրաստուկներ
21. Ածխաջրային դեղապատրաստուկներ

Գրականության ցանկ

1. Հակոբյան Ռ. Հ., Դեղագիտական քիմիա. Դասագիրք բուհերի ուսանողների համար, Եր., hեղինակային հրատարակություն, 2010:
2. Բալասանյան Մ. Գ., Ժամհարյան Ա. Գ., Աֆրիկյան Շ. Գ և ուրիշներ, Դեղագիտական քիմիա, ուսումնամեթոդական ձեռնարկ մաս 1-ին, ԵՊԲՀ, Եր. 2014:
3. Граник В. Г., Основы медицинской химии, М. «Вузовская книга», 2001.
4. Зефирова О. Н., Зефиров Н. С., Медицинская химия. Методологические основы создания лекарственных препаратов, Вестн. Моск. ун-та,. сер. 2, Химия, 2000, т.41. №2.
    

Դեղերի որակի հսկման գործիքային անալիզի եղանակներ

1. Դեղագրքերում դեղերի որակի հսկման համար գործիքային վերլուծական մեթոդները և սկզբունքները
2. Ինֆրակարմիր, տեսանելի և ուլտրամանուշակագույն սպեկտրաչափեր
3. Հեղուկային և գազ հեղուկային քրոմատոգրաֆիական անալիզի մեթոդներ
4. ՄՄՌ սպեկտրաչափական անալիզի սկզբունքները
5. Մասս-քրոմատոգրաֆիական անալիզի սկզբունքները
6. Քանակական և որակական նույնականացման գործիքային վերլուծական մեթոդները և սկզբունքները
7. Օպտիկական անալիզի մեթոդներ (պալյարիմետրիկ չափումներ, ՕՊԴ, ՑԴ)
8. Միացությունների օպտիկական մաքրության որոշման եղանակներ
9. Նմուշներում տարրերի քանակական և որակական նույնականացման գործիքային եղանակները և սկզբունքները
10. Որակի կառավարման համակարգեր, սկզբունքները
11. Դեղագրքեր, չափորոշիչ տեխնիկական փաստաթղթեր
     

Գրականության ցանկ

1. Сычев К.С., Практический курс жидкостной хроматографииs, КОКОРО, 2013, 272 с.
2. Арзамасцева А.П., Рукаводства к лабораторным занятиям по фармацевтической xимии, Москва, 2001, 369 с.
3. Васильев А. В., Гриненко Е. В. , Щукин А. О., Федулина Т. Г.,  Инфракрасная спектроскопия органических и природных соединений, Санкт-Петербург, 2007, 20 с.
4. Шаповалова Е. Н., Пирогов А. В., Хроматографические методы анализа, Москва, 2007, 109 с.
5. Нифантьев И. Э., Ивченко П. В․, Практический курс спектроскопии ядерного магнитного резонанса, Методическая разработка, Москва, 2006, 200 с.
6. Якимова Л. С., Метод уф-спектроскопии и его применение в органической и физической химии, Учебно-методическое пособие, Казань, 2015, 19 с.
7. Guidance on the Documentation Requirements of ISO 9001:2008
8. Snyder L. R., Kirkland J. J., Dolan J. W, Introduction to Modern Liquid Chromatography, 3 rd ed. New York: John Wiley & Sons, 2010.
9. ICH-Harmonised Tripartite Guideline; Validation of analytical procedures: Text and methodology Q2 (R1). 2005:1-13.
10. US FDA Volume II: Methods, Method Verification and Validation ORA-LAB.5.4.5 October 2003, Revised August 2014.
     

Դեղարտադրության ստանդարտացում և GMP համակարգ

1. Դեղի ստեղծման ուղին: Օրիգինալ և վերարտադրված (գեներիկ) դեղեր
2. Դեղի որակի ապահովման կոդեքսները՝ պատշաճ լաբորատոր գործունեություն (GLP- Good Laboratory Practice), պատշաճ կլինիկական գործունեություն (GCPGood Clinical Practice), պատշաճ արտադրական գործունեություն (GMP- Good Manufacturing Practice), պատշաճ բաշխման գործունեություն (GDP- Good Distribution Practice), պատշաճ դեղազգոնության պրակտիկա (GVP- Good Pharmacovigilance practice) պատշաճ դեղատնային գործունեություն (GPP- Good pharmacy practice)
3. Դեղագրքեր: Ընդհանուր, մասնավոր և ժամանակավոր դեղագրքային հոդվածներ
4. Արտադրողի չափորոշիչ տեխնիկական փաստաթղթեր
5. Անալիտիկ մեթոդի վալիդացիա և վերիֆիկացիա
6. Պինդ դեղաձևերի որակի հսկման ցուցանիշների գնահատման մեթոդները
7. Հեղուկ դեղաձևերի որակի հսկման ցուցանիշների գնահատման մեթոդները
8. Փափուկ դեղաձևերի որակի հսկման ցուցանիշների գնահատման մեթոդները
    

Գրականության ցանկ

1. Սահակյան Ա․, Դեղագործական գործունեության կառավարումը․ ուսումնական ձեռնարկ: Մաս 1, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2019:
2. Կիրակոսյան Վ. Գ., Լուծելիության թեստը՝ որպես ներքին ընդունման կարծր դեղաձևերի որակի հսկման ցուցանիշ․ ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն 2021:
3. Тюкавкина Н. А., Берленд А. С., Елизарова Т. Е. и др., Стандартизация и контроль качества лекарственных средств, 2008 стр., Москва, European Pharmacopoeia, 10th edition.
4. David G. Watson, Pharmaceutical analysis, 3th Edition. Elsevier Ltd. 2012.
5. International Conference on Harmonization, ICH Q2 (R1) Guideline on Validation of Analytical Procedures: Text and Methodology, 2005.
6. Joseph D. Nally., Good Manifacturing Practises for Pharmaceuticals. Sixth edition, 2007.
    

Բնական միացությունների քիմիա և կենսատեխնոլոգիա

1. Ամինաթթուներ, կառուցվածքը, անվանակարգությունն ու ֆիզիկաքիմիական հատկությունները, ստերեոքիմիան
2. Ամինաթթուների անալիզի մեթոդները (ՆՇՔ, ԳՀՔ, ԲԱՀՔ)
3. Պեպտիդներ, պեպտիդային կապ․ պեպտիդային կապի առաջացման ռազմավարությունը
4. Սպիտակուցի տարածական կառուցվածքը (I, II, III)․ առաջնային կառուցվածքի որոշման էտապները
5. Ֆերմենտների դասակարգումը, կառուցվածքը և ակտիվության արտահայտման միավորները
6. Ֆերմենտների ակտիվ կենտրոնի կառուցվածք (Դիքսոնի մոդելը), դենատուրացիա
7. Ֆերմենտային ռեակցիայի արագության կախվածությունը ջերմաստիճանից, և միջավայրի pH-ից
8. ԴՆԹ-ի կառուցվածքը
9. ՌՆԹ-ի երկրորդային կառուցվածք (հիպոքրոմային էֆեկտ)
10. Կենսատեխնոլոգիական արտադրության առանձնահատկությունները և պահանջները
     

Գրականության ցանկ

1. Սաղյան Ա. Ս., Ամինաթթուների, պեպտիդների և սպիտակուցների քիմիա, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2010:
2. Սաղյան Ա. Ս., Կենսատեխնոլոգիա․ դասագիրք, 412 էջ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2013։
3. Якубке Х. Д., Аминокислоты, пептиды, белки, Москва, 1985․
4. Артемьева Е. П., Аминокислоты и белки, Екатеринбург, 2006․
5. Преображенскиий Н. А., Естигнеев Р. П.,  Химия биологичеки активных природных соединений, Москва,1984․
6. Елинов Н. П., Основы Биотехнологии, 600 с., изд. «НАУКА», СПб, 1995.
7. Прищеп Т. И., Чувалин В. С., Зайков К. Л., Михалева Л. К., Основы фармакологической биотехнологии, Изд. «НТЛ», 2006.
8. Орехов С. Н., Фармацевтическая биотехнологии, Изд. «ГЭОТАР-МЕДИА», 2009.
    

Դեղերի արտադրական տեխնոլոգիա

1. Փոշիներ, պատրաստման առանձնահատկությունները
2. Իրական ջրային լուծույթների պատրաստման տեխնոլոգիան (բացատրել դեղատոմսի օրինակով` միանվագ և օրական դեղաչափի հաշվարկ, առանձնահատկությունները)
3. Կախույթների պատրաստում խիստ հիդրոֆոբ նյութերով (բացատրել դեղատոմսի օրինակով՝ միանվագ և օրական դեղաչափի հաշվարկ, առանձնահատկությունները)
4. ԲՄՄ լուծույթներ, պատրաստման առանձնահատկությունները (բացատրել դեղատոմսի օրինակով)
5. Ջրաթուրմեր, պատրաստման դեղատնային տեխնոլոգիան (բացատրել դեղատոմսի օրնակով դեղաչափերի հաշվարկ, Կջ և այլ առանձնահատկություններ)
6. Քսուքներ, պատրաստման դեղատնային տեխնոլոգիան (ըստ դեղատոմսի․ առանձնահատկությունները, պատրաստման տեխնոլոգիան)
7. Դեղամոմիկի պատրաստման տեխնոլոգիան (դեղաչափերի հաշվարկ, հիմքի քանակի հաշվարկ, առանձնահատկությունները)
8. Գալենային դեղապատրաստուկներ, ստացման տեսական հիմունքները, տեխնոլոգիական առանձնահատկությունները
9. Նորգալենային դեղապատրաստուկներ: Հանուկների մաքրման մեթոդները, ստանդարտավորման եղանակները
10. Դեղահատեր, դասակարգումն ու դեղահատավորման տեսական հիմունքները: Դեղահատավորման օժանդակ նյութեր և լցանյութեր
11. Դրաժե, միկրոդրաժե, սպանսուլա. արտադրության եղանակները, տեխնոլոգիական առանձնահատկությունները
12. Ներարկման դեղաձևերի արդյունաբերական արտադրությունը, որակի հսկումը
     

Գրականության ցանկ

1. Հովհաննիսյան Ա. Մ., Մկրտչյան Գ. Ֆ., Կարծր դեղաձևերի պատրաստումը դեղատնային պայմաններում․ ուսումնամեթոդական աշխատանք, Երևան, 2012։
2. Հովհաննիսյան Ա. Մ., Հեղուկ դեղաձևեր, ուսումնական ձեռնարկ,Երևան, 2016։
3. Հովհաննիսյան Ա.Մ., Մկրտչյան Գ. Ֆ., Փափուկ դեղաձևեր․ ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2019։
4. Դադայան Ա., Գալենային և նորգալենային դեղապատրաստուկների արդյունաբերական արտադրությունը․ ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2021, 94 էջ:
5. Тихонов А. И., Ярных Т. Г., Технология лекарств.Изд-во НФаУ. Золотые страницы. 2002.
6. Краснюк И. И., Михайлова Г. В... ,Фармацевтическая технология. Технология лекарственных форм. под. ред. Учебник.. – М.: Академия, 2015.
7. Муравьев И. А., Технология лекарств, том 1, М., «Медицина», 1980.
8. Тенцова А. И., Руководство к лабораторным занятиям по заводской технологии лекарственных форм. М., «Медицина», 2007.
9. Меншутина Н. В., Мишина Ю. В., и др, Инновационные технологии и оборудование фармацевтического производства. том.1, М. «БИНОМ», 2013.
10. Чуешов В. И.,  Промышленная технология лекарств, том 1, Изд. НФАУ, 2002.
     

Դեղաբանություն

1. Դեղերի ստեղծման և ներդրման հերթականությունը:
2. Պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգի դեղաբանությունը (ուղղակի և անուղղակի ազդող խոլինոմիմետիկներ․ M- և N-խոլինոլիտիկներ)
3. Սիմպաթիկ նյարդային համակարգի դեղաբանությունը (ադրենոմիմտիկներ, սիմպաթոմիմետիկներ․ ադրենոլիտիկներ և սիմպաթոլիտիկներ)
4. Տեղային անզգայացնող դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
5. Թմրաբեր ցավազրկող դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
6. Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
7. Հակագերճնշումային դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
8. Հակաանգինալ (հակահեղձուկային) դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
9. Հակաաթերոսկլերոզային դեղերի դեղաբանական բնութագիրը
10. Պենիցիլինի և ցեֆալոսպորինների շարքի հակաբիոտիկների դեղաբանական բնութագիրը
11. Ամինոգլիկոզիդային, տետրացիկլինի, մակրոլիդային, լևոմիցետինի շարքի հակաբիոտիկների դեղաբանական բնութագիրը
     

Գրականության ցանկ

1. Харкевич Д. А., Фармакология, Учебник, двенадцатое издание, «ГЭОТАР-МЕДИА», 2017.
2. Гудман, Джилман, Клиническая фармакология, Москва, Практика, X издание, 2006.
3. Венгеровский А. И, Курс лекций по фармакологии, учебное пособие, М. ИФ «Физикоматематическая литература», 2006.
4. Крыжановский С. А., Клиническая фармакология. М. Мастерство: Высшая школа, 2001.
5. Люльман Х., Мор К., Хайн Л. Наглядная фармакология, издательство “Мир”, 2008.
6. Садин. Руководство к практическим занятиям по фармакологии с рецептурой. Иваново, 2008.
7. Машковский М.Д., Лекарственные средства. 15 издание, Москва “Новая волна”, 2005.
8. Bertram G. Katzung, Basic and clinical pharmacology, 12th edition, Mc Graw Hill, 2012.
9. David E. Golan. Principles of pharmacology. The pathophysiologic basis of drug therapy. Fourth edition, Wolters Kluwer, 2017.
10. Janet L. Stringer “Basic Concepts in Pharmacology: What You Need to Know for Each Drug Class”, Fourth Edition, 2011.
11. Joghi S., Gowder T., Pharmacology and Therapeutics, 2014.
12. Gallelli L, Pharmacology, 2012.
13. Ritter J. M, Lewis L. D., Mant T.G.K., Ferro A. A Textbook of Clinical Pharmacology & Therapeutics, 2008.

Դեղագործության կազմակերպում և էկոնոմիկա

1. Դեղագործական համակարգ, դրա կառուցվածքը
2. Հանրային դեղատուն, դրա հիմնական խնդիրն ու գործառույթները
3. Դեղագետի դերը ինքնաբուժման կառավարման գործընթացում
4. Դեղագործական գործունեություն: Գործունեություններ, որոնք իրականացվում են միայն դեղագետների և դեղագործների կողմից
5. Դեղի՝ որպես յուրահատուկ սպառողական ապրանքի առանձնահատկությունները
6. Դեղերի անվանումները

Գրականության ցանկ

1. Սահակյան Ա. Ե., Դեղագործական գործունեության կառավարումը: Դեղագործական գործունեության կազմակերպումը և կարգավորումը: Մաս I: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2019, 284 էջ:
2. Лоскутовой Е. Е., Управление и экономика фармации. Под редадакцией, Москва, 2008, 400 с.
3. Багировой В. Л., Управление и экономика фармации. Под редакцией Москва. 2004, 713 с.

Էլհասցե՝ pharmacy@ysu.am

Կրթական ծրագրի ղեկավար՝

ք․գ․թ․, դոցենտ Հ․ Մ, Սիմոնյան

Էլհասցե՝ hayarpi.simonyan@ysu.am