February 27, 2024 | 16:33
Science
Research
International cooperation
International collaboration guarantees to be in line with innovations in science
Professor Marine Arakelyan, Head of the Chair of Zoology at the YSU Faculty of Biology, paid working visits to Italy, Austria and Switzerland in January and February 2024. Thanks to the business trips, the professor not only mastered new research methods but also contributed to the cooperation between YSU and a number of premier international educational institutions.
Պրոֆեսորի հետ զրուցել ենք միջազգային գործակցության, գործուղումների նշանակության և նրա կատարած գիտահետազոտական աշխատանքների մասին։
- Տիկի՛ն Առաքելյան, աշխատանքային այցով հաճախ եք լինում արտերկրի տարբեր գիտակրթական հաստատություններում։ Ներկայացրե՛ք, խնդրում եմ, միջազգային համագործակցության կարևորությունը և այս համատեքստում՝ ԵՊՀ ընձեռած հնարավորությունները:
- Արտերկրի հեղինակավոր համալսարանների հետ գործակցությունը, փորձի փոխանակումը կարևոր բաղադրիչ են գիտական մտքի, հետազոտական աշխատանքների զարգացման համար: Միջազգային բուհեր կատարած աշխատանքային այցը նաև լավ հնարավորություն է ավելացնելու ունեցած գիտելիքներդ, մշտապես կատարելագործվելու և շարժվելու ժամանակակից գիտական մտքին համընթաց: ԵՊՀ-ի դերը, իհարկե, անգնահատելի է միջազգային տարբեր կրթական ծրագրերի մասնակցելու, արտերկրի բուհերի հետ գործակցելու հնարավորությունների և աջակցության առումով: ԵՊՀ-ում մշտապես պատրաստակամ են քեզ աջակցելու, հաջողություններդ խթանելու, մասնագիտական ասպարեզում առաջ մղելու: Այդ իսկ պատճառով արտասահմանյան ցանկացած բուհ գնալուց հետո միշտ ձգտում եմ վերադառնալ համալսարան ու ձեռք բերած գիտելիքներս ներդնել սիրելի ԵՊՀ-ի զարգացման կարևոր առաքելությունում:
- Վերջերս եք վերադարձել Շվեյցարիայից, որտեղ մասնակցել եք համաժողովի։ Կպատմե՞ք մանրամասների ու ձեռքբերումների մասին:
- Փետրվարի 17-ին մեկնել էի Բեռնի բնապատմական թանգարան (Շվեյցարիա): Քանի որ զբաղվում եմ կուսածին մողեսների և ցանցաձև էվոլյուցիոն նոր ուղիների հետազոտմամբ, համաժողովին ներկայացրի բաց դասախոսություն: Ներկայացրի Հայաստանի սողունների յուրահատկությանը վերաբերող հետազոտությունս՝ անդրադառնալով թեմայի կարևորությանը: Համաժողովին ներկա էին նաև բանախոսներ Բեռնի համալսարանից, Էկոլոգիայի և էվոլյուցիայի ինստիտուտից, որոնք առաջադրեցին համատեղ ուսումնասիրության թեմաներ: Նմանօրինակ հետազոտությունների առաջարկներ ստանալը և իրականացնելը բավականին կարևոր են, քանի որ դրանք կարող են ունենալ նշանակալի արդյունք՝ դառնալով փորձի փոխանակման, հետազոտական նոր ասպարեզների ուրվագծման հարթակ: Նմանօրինակ հաջող փորձեր շատ ունենք։ Օրինակ՝ վերջին երկու տարում Կենդանաբանության ամբիոնի ասպիրանտներից Արմինե Քոսյանը Բեռնի համալսարանի մագիստրոսներից մեկի հետ կատարում է հետազոտական աշխատանք՝ ուսումնասիրելով սարդերի տաքսոնոմիական և էկոլոգիական որոշ խնդիրներ: Տվյալները մշակում են համատեղ, աշխատանքն ավարտելուց հետո այն կեզրափակվի ամփոփիչ գիտական հոդվածով:
- Գիտենք, որ Շվեյցարիա այցին նախորդել է գործուղում Ավստրիա: Ի՞նչ ծրագրի շրջանակում եք մեկնել։ Կմանրամասնե՞ք:
- Ճիշտ եք, Ավստրիա մեկնել էի բարձրագույն կրթության և հետազոտությունների զարգացմանն ուղղված գործընկերության ծրագրի (APPEAR) շրջանակում: Գործակցում են երեք հայկական և երեք ավստրիական գիտակրթական հաստատություններ, իսկ համակարգողը ԵՊՀ-ն է։ Համատեղ դիտարկում ենք կլիմայի փոփոխության պայմաններում Հայաստանում գենետիկական կենսաանվտանգության կարողությունների հզորացումը, որը բավականին կարևոր և հետաքրքիր թեմա է։ Մասնավորապես ուսումնասիրվում են շնագայլերը՝ որպես տարատեսակ հիվանդությունների կրողներ և տարածողներ: Ըստ այդմ՝ գիտահետազոտական մեր թիմը զբաղվում է շնագայլերի տարածած մակաբույծների, դրանց՝ մարդկանց առողջությունը վտանգելու չափի ուսումնասիրությամբ: Ավստրիայում քննարկեցինք նաև «APPEAR» ծրագրի շրջանակում համատեղ ամառային դպրոց կազմակերպելու մանրամասները: Այն նախատեսում ենք կազմակերպել մոտ 10-օրյա տևողությամբ՝ ընդգրկելով ուսանողներ Ավստրիայից և Հայաստանից: Դպրոցի շրջանակում կկատարվեն թե՛ գործնական, թե՛ լաբորատոր հետազոտություններ։ Դպրոցը կեզրափակենք խմբային աշխատանքներով. ուսանողները կմշակեն և կթվայնացնեն դաշտային ուսումնասիրության արդյունքները: Դասընթացները կլինեն անգլերենով, որոնք կանցկացնեն դասախոսներ Հայաստանից և Ավստրիայից: Վստահ ենք՝ այս դպրոցը կարող է դառնալ գործակցության արդյունավետ հարթակ, որտեղ կհամատեղվեն հետազոտություններին անհրաժեշտ հայաստանյան հարուստ բնության ընձեռած հնարավորությունները և ավստրիական դասավանդման բազմամյա փորձը:
- Արդյոք կա՞ն միջազգային գործակցության այլ ծրագրեր, որոնց մասին ևս կուզեիք խոսել:
- Այո՛, ևս մեկ գործուղում եմ ունեցել տարեսկզբին՝ հունվարին: Մեկնել էի Պերուջիայի համալսարան (Իտալիա)՝ ՀՀ ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի և Իտալիայի Հանրապետության ազգային հետազոտական խորհրդի «Գիտական հետազոտությունների հայ-իտալական համատեղ թեմաների աջակցության» դրամաշնորհային մրցույթի շրջանակում: Ուսումնասիրում ենք սողունների օրգանիզմներում տարածված այն հիվանդությունները, որոնք կարող են դառնալ պոպուլյացիայի քչացման կամ անհետացման պատճառ: Աշնանը Հայաստանում կազմակերպել էինք գիտարշավներ, հավաքել անհրաժեշտ քանակով նմուշներ: Արդեն տարեսկզբին, երբ մեկնեցի Իտալիա, աշխատեցինք իմ նմուշներով՝ դիտարկելով առանձնյակի հիվանդության կապը բնապահպանական խնդիրների հետ: Նոր մեթոդաբանությունը հաջողությամբ յուրացնելուց հետո վերադարձա հարազատ ԵՊՀ, որտեղ պատրաստ եմ կիրառելու նոր փորձառությունս և անհրաժեշտաբար փոխանցելու գիտելիքներս:
