Honoring scientist Sergey Arutyunov's contributions at YSU

An event dedicated to the memory of Sergey Arutyunov, Doctor of Historical Sciences, Corresponding Member of the Academy of Sciences of the USSR and Russia, archaeologist, ethnographer, and social anthropologist, was held at the YSU Faculty of History. Sergey Arutyunov has frequently delivered lectures to students at the faculty.

Սերգեյ Հարությունովը ազգագրական աշխատանք է կատարել Ռուսաստանի հյուսիսում, Ճապոնիայում, Վիետնամում, Հնդկաստանում, զբաղվել է նաև ռուս-ճապոնական ալգորիթմի թարգմանությամբ: Նա եղել է նաև Միկլուխո Մակլայի անվան ազգաբանության և մարդաբանության ինստիտուտի Կովկասի բաժնի վարիչը:

Սերգեյ Հարությունովի հիշատակին նվիրված միջոցառմանը ողջույնի խոսքով հանդես եկավ ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան Մխիթար Գաբրիելյանը՝ ընդգծելով, որ ներկաներից յուրաքանչյուրն ունի շատ արժեքավոր ու հետաքրքիր հիշողություններ Սերգեյ Հարությունովի մարդկային տեսակի և մասնագիտական որակների մասին:

«Սերգեյ Հարությունովի` ԵՊՀ այցելության պարտադիր բաղադրիչներից մեկը շատերիս համար հազվագյուտ գրքեր բերելն էր: Միայն գիտությունը սիրող մարդը կարող էր մի կողմ դնել իր համաշխարհային հռչակն ու գրքերով լի ծանր արկղերը Մոսկվայից հասցնել Երևան՝ ամենաշատը հենց դրանից ուրախանալով: Ուզում եմ՝ մենք բոլորս մեր մասնագիտությունը սիրենք այնպես, ինչպես նա է սիրել: Մարդը, որը «վարակվում է» ազգագրությամբ, անընդհատ ինքնամաքրման գործընթացի մեջ է»,- նշեց Մ․ Գաբրիելյանը:

Միկլուխո Մակլայի անվան ազգաբանության և մարդաբանության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող Սվետլանա Ռիժակովան ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետին նվիրեց «Gusaba» խորագրով գիրքը, որում ներկայացված են գիտնական Սերգեյ Հարությունովի հիշողություններն ու որոշ հայտնի ու անհայտ պատմություններ:

Սվետլանա Ռիժակովան, խոսելով գրքի անվանումից, ընդգծեց՝ Սերգեյ Հարությունովի կեղծանունը «Gusaba» էր, որ ճապոներենից թարգմանաբար նշանակում է «հիմարության կառքը քաշող»։

«Նա այն մարդկանցից էր, որոնք մի կողմից լուրջ և մեծ գործեր են անում, իսկ մյուս կողմից՝ կյանք ներմուծում հումոր և երջանկություն: Նա շատ է ճամփորդել և՛ ազգագրական աշխատանքներ կատարելու, և՛ դասավանդման նպատակներով, իսկ իր կյանքի վերջին երեք տարիները նա անցկացրել է տանը»,- ասաց Սվետլանա Ռիժակովան:

Սվետլանա Ռիժակովան միջոցառմանը ցուցադրեց նաև Սերգեյ Հարությունովի հիշատակին նվիրված վավերագրական ֆիլմ, որում ներկայացվեցին նաև գիտնականի ընտանեկան լուսանկարները: Խոսելով Սերգեյ Հարությունովի արմատներից՝ նա նշեց, որ Ս․ Հարությունովը ծնվել է Թբիլիսիում, այնուհետև ընդգծեց, որ հայրը հայ էր, իսկ մայրական կողմի հարազատները տարբեր ազգերի ներկայացուցիչներ էին, այդ թվում` ռուս, իտալացի, ուկրաինացի:

Արժանահիշատակ են Սերգեյ Հարությունովի հետևյալ խոսքերը, որոնք նա ասել է իր հարցազրույցներից մեկի ժամանակ. «Այն գիտակցումը, որ ես հայ եմ, ինձ երբեք չի լքել»:

ԵՊՀ մշակութային մարդաբանության բաժնի վարիչ, ԳԱԱ թղթակից անդամ Լևոն Աբրահամյանը ներկայացրեց «Հայ ազգագրագետների «դեսպանը» Մոսկվայում և հետազոտական փորձառությունը հյուսիսային գիտարշավում» վերտառությամբ զեկույցը` նվիրված Սերգեյ Հարությունովի հիշատակին: Լևոն Աբրահամյանը շեշտեց, որ Սերգեյ Հարությունովը միջազգային մակարդակով համակրանք վայելող գիտնական էր և համառորեն առաջ էր շարժվում մշակույթների, ազգերի և մայրցամաքների միջով: Նա հույս հայտնեց, որ Սերգեյ Հարությունովի օրագրերում արձանագրված ազգագրական նյութերն անպայման մի օր կհրապարակվեն:

Միջոցառման ընթացքում Ս․ Հարությունովի մասին իրենց հիշողություններից պատմեցին նաև ԵՊՀ դասախոսներ, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատողներ Աղասի Թադևոսյանն ու Գայանե Շագոյանը:

Նշենք, որ միջոցառումը կազմակերպվեց ԵՊՀ հնագիտության և ազգագրության ամբիոնի ու ազգագրական և մարդաբանական հետազոտությունների լաբորատորիայի համատեղ ջանքերով։