Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոն

Ամբիոնի մասին

Երևանի պետական համալսարանի ղեկավարությունը, գիտության և կրթության զարգացման գործի կազմակերպմանը զուգընթաց, ԵՊՀ հիմնադրման առաջին իսկ տարիներից ուշադրություն է դարձրել նաև ուսանողների ֆիզիկական կրթության, նրանց համակողմանի և ներդաշնակ զարգացման, ֆիզիկական պատրաստվածության ու առողջության ամրապնդման խնդիրներին: Այդ նպատակով համալսարանի հիմնադրման տարիներին աշխատանքի են հրավիրվել հանրապետությունում ճանաչված մասնագետներ, և խնդիր է դրվել ուսանողության շրջանում հետաքրքրություն և սեր արթնացնել ֆիզկուլտուրայի և սպորտի նկատմամբ:

ԵՊՀ ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոնը սկսել է գործել 1924 թ. զինվորական ամբիոնի հետ համատեղ, իսկ 1933 թ. ամբիոնը սկսել է գործել որպես համահամալսարանական ուսումնագիտական առանձին միավոր: Լինելով ԵՊՀ կառուցվածքային ամբողջական ստորաբաժանում՝ այսօր այն գործում է «Կրթության մասին», «Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի մասին» ՀՀ օրենքների, պետական կրթական չափորոշիչների, բուհերի ուսանողների ֆիզիկական դաստիարակության ծրագրի պահանջների և ԵՊՀ ֆիզիկական դաստիարակության ամբիոնի կանոնադրության համաձայն:

Ամբիոնն իր կրթադաստիարակչական, ուսումնամարզական առողջարար, հայրենասիրական և հայրենագիտական գործունեությունը ծավալում է՝ նպատակ ունենալով ֆիզկուլտուրայի և սպորտի բազմաբնույթ միջոցների միջոցով նպաստելու ուսանողների առողջության ամրապնդմանը, ֆիզիկական պատրաստվածությանը և սպորտային վարպետության կատարելագործմանը:

Ամբիոնի կազմավորման առաջին իսկ օրերից համալսարանում որպես մարզիչ-մանկավարժներ աշխատել են հանրահռչակ հեռացատկորդ, մանկավարժական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԽՍՀՄ չեմպիոն Արամ Տեր-Հովհաննիսյանը, ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ Արտյուշա Նազարյանը (ըմբշամարտ) և այլ երևելի դեմքեր: Տարիների ընթացքում ամբիոնը համալրվել բարձրագույն մասնագիտական կրթությամբ դասախոսներով, դոցենտներով ու պրոֆեսորներով, որոնք իրենց գործունեությամբ նպատակ ունեն համակողմանի կատարելագործելու ուսանողների ֆիզիկական ու բարոյակամային պատրաստականությունը, նպաստելու նրանց առողջության ամրապնդմանը:

Ամբիոնն իր կրթադաստիարակչական և ուսումնամարզական աշխատանքներում ընդգրկում է բոլոր ֆակուլտետների ուսանողներին՝ հիմնախնդիր ունենալով ֆիզկուլտուրայի և սպորտի բազմաբնույթ միջոցներով կատարելագործելու սովորողների սպորտային վարպետությունը: Այդ մասին են վկայում ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության և Հայաստանի ուսանողական մարզական ֆեդերացիայի համագործակցությամբ անցկացվող Ուսանողական մարզական խաղերի տարբեր մարզաձևերում գրաված բազմաթիվ մրցանակային տեղերը:

Ուսանողները կիսամյակից կիսամյակ, կուրսից կուրս բարելավում են իրենց ֆիզիկական հնարավորությունները, մասնակցում միջխմբային, ֆակուլտետային և հանրապետական միջբուհական մրցաշարերին՝ բարձր պահելով համալսարանի պատիվը սպորտի բնագավառում:

Ուսումնական տարվա վերջում բոլոր ուսումնական ստորաբաժանումների ուսանողները հանձնում են ստուգարք: Առարկայի կարևորագույն պահանջներն են ֆիզդաստիարակության պարապմունքներին կանոնավոր հաճախելը և ակտիվ մասնակցելը, ինչպես նաև ֆիզիկական պատրաստվածությունը բարելավելը։

Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի բնագավառին հատուկ է նաև միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան մարզակառույցների ու մարզագույքի առկայությունը: ԵՊՀ ղեկավարության և ամբիոնի առաջարկությամբ 1970-ական թթ. Հայաստանի Կառավարությունը որոշում է ընդունել համալսարանի նոր ուսումնական մասնաշենքերի կառուցմանը զուգընթաց՝ կառուցել մարզահամալիր՝ 5 մարզադահլիճներով, որտեղ հետագայում ավելացել են հրաձգարանը և բուժական ֆիզկուլտուրայի մարզասրահները:

Մարզահամալիրի կառուցումը ( 1979-1980 թթ.) յուրովի առաջադիմական իրողություն էր ոչ միայն համալսարանի, այլև առհասարակ հանրապետության կրթամշակութային կյանքում: Համալիրի լրիվ շահագործումից հետո հնարավորություն ընձեռվեց ոչ միայն ուսանողության ֆիզիկական դաստիարակության աշխատանքները ժամանակակից պահանջներին համապատասխան կազմակերպելու, այլև անցկացնելու սպորտային մեծ մասշտաբի մրցումներ, սպարտակիադաներ, միջազգային հանդիպումներ:

Համալիրի նախագծային աշխատանքներից մինչև ավարտը հսկայական ներդրում են ունեցել ԵՊՀ երբեմնի պրոռեկտոր Վ. Ասլանյանը և ամբիոնի վարիչ Գ. Պետրոսյանը, որոնց հետևողական աշխատանքի շնորհիվ այդ կարևոր կառույցը նշանակալի ձեռբերումներ է ունեցել։

Համալսարանի հավաքական թիմերը ընկերական հանդիպումներ են ունեցել տարբեր քաղաքների համալսարանների ուսանող-մարզիկների հետ (Մոսկվա, Սանկտ Պետերբուրգ, Տարտու, Օդեսա, Դոնեցկ, Ռիգա, Ռոստով, Վիլնյուս, Թբիլիսի, Աշխաբադ, Թեհրան, Սպահան): 2002 թ. սեպտեմբերին Իրանի Իսլամական Հանրապետության Սպահան քաղաքի համալսարանի հրավերով ԵՊՀ վոլեյբոլի և բասկետբոլի տղաների հավաքականները ընկերական հանդիպումներ են անցկացրել Սպահանի և Շիրազի համալսարանների հավաքականների հետ: Սփյուռքահայության լուսավորչական և ուսումնագիտական կազմակերպություններին օգնելու նպատակով ամբիոնի դասախոսների հեղինակած ուսումնամեթոդական սպորտային գրականություն է ուղարկվել Կիպրոսի, Լիբանանի, Արցախի և հայաբնակ այլ կենտրոններ:

Ամբիոնի աշխատանքները չեն սահմանափակվում ֆիզդաստիարակության դասերի անցկացումով: Դասերից հետո՝ օրվա 2-րդ կեսից, գործում են սպորտային կատարելագործման 25 խմբակներ՝ 17 մարզաձևերից:

Ամբիոնի դասախոսները մասնակցում են (Դասախոսական գավաթ) տարվա մրցաշարին: Ամբիոնը մարզական ակումբի և համալսարանի ուսխորհրդի հետ միասին պարբերաբար կազմակերպում է միջխմբային, միջկուրսային և միջֆակուլտետային բազմաթիվ միջոցառումներ՝ տարբեր մարզաձևերից (վոլեյբոլ, բասկետբոլ, շախմատ, հրաձգություն, սեղանի թենիս, աթլետիկա): Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում կիրառական մարզաձևերի զարգացմանը (ալպինիզմ-ժայռամագլցում, հրաձգություն, լող, ինքնապաշտպանություն): Գիտամեթոդական և հետազոտական աշխատանքները միշտ եղել են ամբիոնի գործունեության կարևոր բաղադրամասը: Այդ աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են ուսանողների ֆիզիկական պատրաստվածության, առողջական վիճակին, ֆիզկուլտուրայի սոցիալական դերին ու նշանակությանը վերաբերող և այլ հարցերի: Ամբիոնի դասախոսները համահեղինակ են 2007 թ. ԿԳ նախարարության հրատարակած՝ բուհերի ուսանողների ֆիզիկական դաստիարակության ծրագրի: Ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմը հանդես է եկել հանրապետական, ԱՊՀ երկրների և միջազգային գիտաժողովներում:

Ամբիոնը գիտական կապերի մեջ է Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտի, Մ․ Վ․ Լոմոնոսովի անվան մոսկվայի պետական համալսարանի, Լ. Ա. Օրբելու անվան ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտի, Գյումրու պետական մանկավարժական ինստիտուտի և Արցախի պետական համալսարանի հետ: Ամբիոնի դասախոսները, ուսումնական, մարզական աշխատանքներից բացի, հասարակական զգալի աշխատանք են կատարում Հայաստանի Հանրապետության և միջազգային ֆիզկուլտուրային շարժման գործընթացներում՝ սպորտային ֆեդերացիաներ, մրցավարական հանձնաժողովներ և այլն:

Ամբիոնի բազմաբովանդակ աշխատանքները պարբերաբար լուսաբանվել են ԵՊՀ կայքէջում և «Երևանի համալսարան», «Մարզական Հայաստան», «Հորիզոն» թերթերում, ռադիոյով ևհեռուստատեսությամբ:

ԵՊՀ ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ամբիոնի աշխատանքը միշտ ուղղված է համալսարանի ուսանողության համակողմանի և ներդաշնակ զարգացման կարևորագույն գործին ու հանրապետությունում ֆիզկուլտուրայի և սպորտի առաջընթացին։