Մարդու իրավունքներ և ժողովրդավարացում (Մոլդովա)

Մագիստրոսական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
031803.03.7 - Եվրոպագիտություն
Մասնագիտացումը՝
031803.03.7 - Մարդու իրավունքներ և ժողովրդավարացում (Մոլդովա)
Շնորհվող որակավորումը՝
Եվրոպագիտության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին
60
4 ժամ/շաբ/ դասախ.-2ժ, գործն.2ժ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է զարգացնել ուսանողների ակադեմիական գրագրության հմտությունները, որպեսզի նրանք կարողանան որակյալ մագիստրոսական աշխատանք գրել ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, նրանց ներկայացնել հետազոտության պլանավորման առանձնահատկություններն ու հետազոտության մեթոդները, ինչպես նաև զարգացնել դրանց կիրառման գործնական հմտությունները,

Դասընթացի խնդիրներն են ուսանողներին.
- տրամադրել տեսական գիտելիքներ հետազոտության մեթոդաբանության վերաբերյալ,
- տրամադրել գիտելիք հետազոտության գործընթացի և հետազոտության ձևավորման վերաբերյալ՝ ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, ինչպես նաև տրամադրել գիտելիքներ հետազոտություններում կիրառվող որակական և քանակական մեթոդների վերաբերյալ,
- զարգացնել տվյալների բազաներից օգտվելու կարողությունները (Համաշխարհային բանկ, Եվրաստատ),
- ուսուցանել SPSS ծրագիրը, որն անհրաժեշտ են վիճակագրական տվյալների մշակման և վիճակագրական մեթոդների կիրառման ժամանակ,
- տրամադրել տեսական և գործնական գիտելիքներ ինդեքսների կառուցման մեթոդների մասին՝ Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսի օրինակի հիման վրա,
- ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական վերլուծությունների և չափումներր համար կիրառվող հիմնական ինդեքսները,
- ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական վերլուծության և չափման հիմնական ցուցիչները,
- ուսանողների մոտ զարգացնել վերլուծական և հետազոտական հմտություններ,
-հանձնարարել անհատական հետազոտական աշխատանքներ՝ ծրագրով նախատեսված համապատասխան մեթոդների պարտադիր կիրառմամբ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ընտրել գրելու համապատասխան գործընթացը և ռազմավարությունը,
2. կիրառել գրելու համապատասխան տարրեր,
3. ընտրել համապատասխան բառապաշար և լեզու,
4. կազմակերպել գիտական աշխատանքը ռեգիստրի չափորոշիչներին համապատասխան
5. հասկանալու հետազոտության պլանավորման և մեթոդների տեսական հիմնահարցերի շրջանակը,
6. սահմանազատել հետազոտության դաշտային և կաբինետային տեսակները, քանակական և որակական մեթոդները, տվյալների առաջնային և երկրորդային աղբյուրները և այլն,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
7.ընտրել գրելու համապատասխան գործընթաց և ռազմավարություն. կատարել հետազոտություն, պլանավորել, ամփոփել, շրջասել, կազմակերպել, խուսափել գրագողությունից, հղում կատարել, մեջբերում անել, սրբագրել և այլն),
8. կիրառել գրելու համապատասխան տարրեր. կիրառել փաստարկման և քննարկման, պատճառի և հետևանքի, սահմանման, ոճի ռազմավարություններ և մարտավարություններ և այլն,
9. ընտրել համապատասխան ակադեմիական բառապաշար և լեզու՝ հասնելու ճշգրտության, պարզության և կիրառել համապատասխան կետադրական նշաններ, համապատասխան ակադեմիական քերականություն, բառապաշար, ուղղագրություն և այլն,
10. կազմակերպել գիտական աշխատանքը ռեգիստրի չափանիշներին համապատասխան՝ աշխատանքը, անցումները, տվյալների մշակումը և ներկայացումը, թեզի կառուցվածքային ամբողջությունը՝ ամփոփում, հետազոտության վարկած, գրականության ակնարկ, ներածություն, եզրակացություն, հիմնամաս/վերլուծություն/, և այլն պատշաճ կազմակերպելու համար:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. հետազոտություն կատարել, պատրաստել զեկույցներ, ներկայացնել հետազոտական աշխատանքների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է զարգացնել ուսանողների ակադեմիական գրագրության հմտությունները, որպեսզի նրանք կարողանան որակյալ մագիստրոսական աշխատանք գրել ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, նրանց ներկայացնել հետազոտության պլանավորման առանձնահատկություններն ու հետազոտության մեթոդները, ինչպես նաև զարգացնել դրանց կիրառման գործնական հմտությունները,

Դասընթացի խնդիրներն են ուսանողներին.
- տրամադրել տեսական գիտելիքներ հետազոտության մեթոդաբանության վերաբերյալ,
- տրամադրել գիտելիք հետազոտության գործընթացի և հետազոտության ձևավորման վերաբերյալ՝ ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, ինչպես նաև տրամադրել գիտելիքներ հետազոտություններում կիրառվող որակական և քանակական մեթոդների վերաբերյալ,
- զարգացնել տվյալների բազաներից օգտվելու կարողությունները (Համաշխարհային բանկ, Եվրաստատ),
- ուսուցանել SPSS ծրագիրը, որն անհրաժեշտ են վիճակագրական տվյալների մշակման և վիճակագրական մեթոդների կիրառման ժամանակ,
- տրամադրել տեսական և գործնական գիտելիքներ ինդեքսների կառուցման մեթոդների մասին՝ Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսի օրինակի հիման վրա,
- ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական վերլուծությունների և չափումներր համար կիրառվող հիմնական ինդեքսները,
- ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական վերլուծության և չափման հիմնական ցուցիչները,
- ուսանողների մոտ զարգացնել վերլուծական և հետազոտական հմտություններ,
-հանձնարարել անհատական հետազոտական աշխատանքներ՝ ծրագրով նախատեսված համապատասխան մեթոդների պարտադիր կիրառմամբ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը վարում են երկու դասախոսներ,որտեղ յուրաքանչյուրը ծածքկում է իր մասը / ակադեմիական գրելաձև, հետազոտության մեթոդաբանություն/
1. դասախոսություններ և պրեզենտացիաներ,
2. գործնական հետազոտական աշխատանքներ,
3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանքներ,
4. վերլուծական/հետազոտական աշխատանքների բանավոր ներկայացում /զեկույցների պրեզենտացիայի պատրաստում/,
5. բանավեճ, քննարկումներ
6. առցանց թեստային աշխատանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր արժեքով: Ուսանողները հավաքագրում են տվյալներ սոցիալական, տնտեսական, քաղաքական և այլ փոփոխականների վերաբերյալ՝ կառուցելու Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսը և կատարելու վերլուծություն՝ ներկայացնելով ամփոփ հետազոտական աշխատանք։ Ուսանողները կներկայացնեն եզրափակիչ քննության նյութը Չիկագո ակադեմիական գրագրության ոճին համապատասխան:

2. Ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 8 միավոր արժեքով։
Երկրորդ ընթացիկ քննությունը առցանց թեստային աշխատանք է՝ կիսամյակի ընթացքում ուսուցանվող ամբողջական նյութին վերաբերող հարցերով՝ առավելագույնը 8 միավոր արժեքով։ Ուսանողները կներկայացնեն հետազոտական աշխատանք, որը կներառի անցած թեմաները:

Մասնակցություն՝ դասընթացին ուսանողների հաճախելիության և ակտիվության գնահատում՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով: Ուսանողները կներկայացնեն տնային առաջադրանքներ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • A series of lecture materials prepared by the lecturers.
  • The Chicago Manual of Style Online:
  • Chicago Manual of Style 17th Edition:
  • Boyce, C., Neale, P. 2006. “Conducting In-depth Interviews: A Guide for Designing and Conducting In-depth Interviews for Evaluation Input.” Volume 2 of Pathfinder International tool series: Monitoring and evaluation. Pathfinder International.
  • Kothari, C.R. 2004. Research Methodology: Methods and Techniques. 2nd Edition, New Age International Publishers, New Delhi.
  • MacDonald, S., & Headlam, N. 2014. “Research Methods Handbook, Introductory Guide to Research Methods for Social Research.” Manchester: Centre for Local Economic Strategies.
  • Rich, R. C., Brians, L.C., Manheim, J.B., Willnat, L. 2018. Empirical Political Analysis: Quantitative and Qualitative Research Methods. Ninth edition. New York, NY: Routledge.
  • UNHR. 2012. “Human Rights Indicators: A Guide to Measurement and Implementation.”
  • Scribbr. An introduction to research methods. https://www.scribbr.com/category/methodology/
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թե­մա 1՝ Գիտական հետազոտություն։ Հետազոտությունների էությունը, նպատակը, խնդիրները, տեսակները և ուղղությունները։
Թեմա 2. Ինչպես գրել Համառոտագիր: Նպատակը, հիմնական տեսակները և առանձնահատկությունները: Համառոտագիրի կառուցվածքը, նպատակը և բովանդակությունը։
Թե­մա 3՝ Հետազոտության ծրագրի և աշխատանքային պլանի մշակում: Հետազոտության օբյեկտը և առարկան։ Փոփոխականների տեսակները և դրանց փոխկապվածության տարբերակները: Փոփոխականների գործառնացումը, հիպոթեզների առաջադրումը, չափման մակարդակները, սխալները և հուսալիությունը: Տեղեկատվության ձեռք բերման հիմնական աղբյուրները: Տեղեկատվության մշակման և վերլուծության մեթոդների հիմնական խմբերը:
Թեմա 4. Ինչպես գրել Հետազոտության վարկած: Ինչ է հետազոտության վարկածը, դրա բովանդակությունը, կառուցվածքը և նպատակը։
Թեմա 5. Գրագողության բացառումը, ամփոփումը և շրջասումը: Գրականության ակնարկ. Ակադեմիական ազնվություն. Ի՞նչ է գրագողությունը: Ինչպե՞ս խուսափել դրանից: Ամփոփման նպատակը և բովանդակությունը, ամփոփման փուլերը, արդյունավետ շրջասումը, շրջասման եղանակներ:
Թե­մա 6՝ Հետազոտության որակական մեթոդները։ Խորքային հարցազրույցն ու ֆոկուս խմբերի մեթոդը, SWOT-անալիզը, փորձագիտական հարցումը: Թե­մա 7՝ Հետազոտության քանակական մեթոդները (1)։ Նոմինալ, կարգային և ինտերվալային չափման մակարդակները, դիսպերսիայի և վարիացիայի գործակցի որոշումը, քվարտիլային միջակայքերի և քվարտիլային ռանգերի սահմանումը, ստանդարտ շեղումը կամ միջին քառակուսային շեղումը որպես միջինի շուրջ ցրվածության չափման եղանակներ` նոմինալ, կարգային և ինտերվալային մակարդակներում, մոդայի, միջնաթվի և միջին թվաբանականի որոշումը որպես միջին մեծության հաշվարկման եղանակներ: Թե­մա 8՝ Հետազոտության քանակական մեթոդները (2)՝ կոռելյացիոն և ռեգրեսիոն վերլուծությունների էությունը։ Վիճակագրական տեղեկատվության մշակման SPSS ծրագրային փաթեթը: Ծանոթացում և աշխատանք տվյալների բազաների և ինդեքսների հետ (ՀԲ, Եվրաստատ, ՀՀ վիճակագրական կոմիտե)։ Այս թեմայի շրջանակում ուսանողները ոչ միայն տեսականորեն են ծանոթանում նշված մեթոդներին, այլև՝ գործնականում կիրառում են դրանք։
Թեմա 9. Հետազոտական աշխատանքի պատրաստումը: Աղբյուրների համակարգում։ Որակական և քանակական հետազոտության վերլուծություն/հետազոտական տեքստեր գրել, վիճակագրության արդյունքները ներկայացնել, տվյալներ համեմատումը: Գրելու գործընթացը և կառուցվածքը: Նշումների կատարում։ Ակադեմիական լեզվական միավորների բանկ. դասակարգել և թվարկել, համեմատել և հակադրել, սահմանել եզրույթները, նկարագրել միտումները, նկարագրել քանակը, օրինակներ ներկայացնել, բացատրել պատճառահետևանքային կապերը, նշավորել անցումները: Ներածություն և եզրակացությունների ձևավորում. հղում, մեթոդների նկարագրում, արդյունքների ներկայացում, արդյունքների նկարագրում, եզրակացությունների ձևակերպում:
Թեմա 10: Ինդեքսների կառուցման մեթոդը. Ինդեքսների կառուցման մեթոդի էությունը, սոցիալ-տնտեսական և քաղաքկան ոլորտների գնահատման և վերլուծության հիմնական ինդեքսները։ Այս թեմայի շրջանակում ուսանողները հավաքագրում են տվյալներ և կառուցում Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսը, կատարում բովանդակային և ռեգրեսիոն վերլուծություններ։
Թեմա 11. Ակադեմիական գրագրություն. քերականական կանոններ, ուղղագրական կանոններ, բառապաշար և կետադրական նշաններ. ակադեմիական համապատասխան ժամանակներ, դերանուններ, ամսաթվեր, նախադասությունների տեսակներ, ամերիկյան անգլերենի ճիշտ ուղղագրություն Չիկագոյի ակադեմիական գրագրության ոճով, կետադրական նշաններ, գենդերային չեզոք բառապաշար
2-րդ
30
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Այս դասընթացը եզակի բազմամասնագիտական ակադեմիական գործունեություն է, որը կենտրոնացած է մարդու իրավունքների, կլիմայական արդարության, կայուն զարգացման և երեխաների, երիտասարդների և հաջորդ սերունդների բարեկեցության վրա: Գործունեությունը հիմնված է հզոր միջտարածաշրջանային հարթության վրա՝ ծրագրելով ներգրավել Կենտրոնական-Արևելյան Եվրոպայի, Բալկանների և Կովկասի համալսարանների ինստիտուտներին, փորձագետներին և մասնակիցներին՝ դարձնելով այն այս տեսակի առաջինը հետսոցիալիստական տարածքում:

Ուսանողները ավելի խորը ըմբռնում կստանան կլիմայական արդարադատության մասին՝ իմանալով իրավական շրջանակների և միջազգային համաձայնագրերի մասին, որոնք պաշտպանում են մարդու իրավունքները, և թե ինչպես դրանք կարող են օգտագործվել կառավարություններին և ընկերություններին պատասխանատվության ենթարկելու կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ իրենց գործողությունների կամ անգործության համար։ Մասնակիցները նաև կսովորեն գործնական գաղափարների և շահերի պաշտպանության գործիքների մասին՝ մարդու իրավունքները կլիմայական գործողությունների ռազմավարության մեջ ներառելու և կլիմայի արդարադատության քարոզչության իրականացման համար:
Դասընթացի նպատակն է ուշադրություն հրավիրել կլիմայական արտակարգ իրավիճակի վրա, որը խաթարում է երեխաների իրավունքները և երիտասարդ սերունդների ապագան: Ինչպես նախազգուշացնում է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, «Կլիմայի փոփոխությունը ամենամեծ սպառնալիքն է աշխարհի երեխաների և երիտասարդների առջև։ Կլիմայի փոփոխությունը մեծ վտանգ է ներկայացնում նրանց առողջության, սննդի, կրթության և ապագայի համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կլիմայական արդարադատությանը և մարդու իրավունքներին հատուկ իրավական տերմինաբանության և մեկնաբանման մեթոդաբանության իմացություն և ըմբռնում
2. բնապահպանական արդարադատության ազդեցության իրազեկում մարդու իրավունքների վրա, ներառյալ երիտասարդների և երեխաների իրավունքները, իրավական դրույթների և իրավական քաղաքականության պրիզմայով
3. միջազգային և եվրոպական իրավունքի կանոնները կիրառելու կարողություն՝ խնդիրները լուծելու և մարդու, երիտասարդության և երեխաների իրավունքներին առնչվող վտանգների հետ կապված խոցելիությունը հաղթահարելու համար՝ ներկայիս գլոբալ և տարածաշրջանային կլիմայական մարտահրավերների համատեքստում։
4. բազմակողմ, միջառարկայական և միջառարկայական մոտեցում կլիմայական արդարության և մարդու իրավունքների միջև կապին

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. Կլիմայական ներկայիս մարտահրավերների համատեքստում մարդու և երեխաների իրավունքների վրա ազդող տեսական և գործնական հարցերը պատասխանատու մոտեցմամբ լուծելու կարողություն։
6. Բազմաչափ վերլուծություններ իրականացնելու կարողություն՝ մարդու, երիտասարդության և երեխաների իրավունքների լայն սպեկտրի տեսանկյունից, որոնց վրա կարող են ազդել կլիմայական արդարադատության կառավարման անհամապատասխան քաղաքականությունն ու ռազմավարությունը։
7. Տարբեր կարծիքներն ու մոտեցումները հաշտեցնելու կարողություն՝ աշխատելով տարբեր վերապատրաստման փորձ ունեցող թիմերում:
8. Լուծումների արդյունավետությունը որոշելու կարողություն տարբեր իրավական համակարգերում հայտնաբերված բազմաթիվ պրակտիկաներից, միջազգային և եվրոպական մակարդակներում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. բազմաչափ միջմշակութային հաղորդակցման հմտություններ
10. նորմերը և էթիկական արժեքները կիրառելու կարողություն ուսումնական և հետազոտական գործունեության և գործնական գործունեության նախագծման գործընթացում
11. մասնագիտական վերապատրաստման գործընթացի ինքնուրույն կառավարում` մասնագիտական զարգացման կարիքների կանխատեսմամբ` հիմնվելով սեփական գործունեության ռեֆլեկտիվ վերլուծության և ժամանակակից զարգացումների վրա
12. Բարելավված հաղորդակցման հմտություններ և հարաբերությունների ձևավորում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Այս դասընթացը եզակի բազմամասնագիտական ակադեմիական գործունեություն է, որը կենտրոնացած է մարդու իրավունքների, կլիմայական արդարության, կայուն զարգացման և երեխաների, երիտասարդների և հաջորդ սերունդների բարեկեցության վրա: Գործունեությունը հիմնված է հզոր միջտարածաշրջանային հարթության վրա՝ ծրագրելով ներգրավել Կենտրոնական-Արևելյան Եվրոպայի, Բալկանների և Կովկասի համալսարանների ինստիտուտներին, փորձագետներին և մասնակիցներին՝ դարձնելով այն այս տեսակի առաջինը հետսոցիալիստական տարածքում:

Ուսանողները ավելի խորը ըմբռնում կստանան կլիմայական արդարադատության մասին՝ իմանալով իրավական շրջանակների և միջազգային համաձայնագրերի մասին, որոնք պաշտպանում են մարդու իրավունքները, և թե ինչպես դրանք կարող են օգտագործվել կառավարություններին և ընկերություններին պատասխանատվության ենթարկելու կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ իրենց գործողությունների կամ անգործության համար։ Մասնակիցները նաև կսովորեն գործնական գաղափարների և շահերի պաշտպանության գործիքների մասին՝ մարդու իրավունքները կլիմայական գործողությունների ռազմավարության մեջ ներառելու և կլիմայի արդարադատության քարոզչության իրականացման համար:
Դասընթացի նպատակն է ուշադրություն հրավիրել կլիմայական արտակարգ իրավիճակի վրա, որը խաթարում է երեխաների իրավունքները և երիտասարդ սերունդների ապագան: Ինչպես նախազգուշացնում է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, «Կլիմայի փոփոխությունը ամենամեծ սպառնալիքն է աշխարհի երեխաների և երիտասարդների առջև։ Կլիմայի փոփոխությունը մեծ վտանգ է ներկայացնում նրանց առողջության, սննդի, կրթության և ապագայի համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը վարելու են մի քանի դասախոս։ Դասընթացը պարտադիր է ծրագրի ուսանողների համար և կամընտրական այլ ֆակուլտետների, բուհերի ուսանողների համար։ Քանի որ այն դասավանդվելու է մի խումբ դասախոսների կողմից, հետևյալ մեթոդներն են կիրառվելու՝
աշխատանքային խմբեր, որտեղ ուսանողները քննադատաբար վերլուծում են դեպքերի ուսումնասիրությունները՝ խնդրի վրա հիմնված ուսուցումը կիրառելու համար.
• Իրական ժամանակի հետադարձ կապ, որը տրամադրվում է դասընթացավարների կողմից խմբային աշխատանքի ընթացքում և դրանից հետո;
• Անհատական ընթերցանության և ուսումնասիրության ժամանակ՝ նախապես ձայնագրված տեսադասախոսությունների, PowerPoint-ի շնորհանդեսների, (ինտերակտիվ) ուսումնական նյութերի և վիկտորինաների միջոցով;
• Մասնակցություն համապատասխան ոլորտների մասնագետների հետ թեմատիկ քննարկմանը;
• Դատախաղ վարժություններ
• <Հարցրեք փորձագետին> սեմինարները, որտեղ մնացած հարցերը կարող են տրվել օրվա դասախոսին հատուկ քննարկման ֆորումի միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Այս դասընթացը եզակի բազմամասնագիտական համագործակցություն է, որը կենտրոնացած է մարդու իրավունքների, կլիմայական արդարության, կայուն զարգացման և երեխաների, երիտասարդների և հաջորդ սերունդների բարեկեցության վրա:
1. Միջանկյալ ստուգումներ՝ 6 միավոր (գնահատականի 30%-ը)
2. Անհատական աշխատանք՝ 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
3. Մասնակցություն/ընթացիկ գնահատում` 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
4. Ավարտական քննություն [նշեք մեթոդներն ու չափանիշները] (գնահատականի 40%)
5. Դասընթաց ավարտական քննությամբ (1 ավարտական քննություն), որտեղ ուսանողները կարող են հավաքել առավելագույնը 8 միավոր:

6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • EU Environment policy: basic framework:
  • Environmental Action Programmes:
  • - EU Environmental policy is being formulated in environment action programmes since early 1970s:
  • - 1st - Programme of Action of the European Communities on the Environment (1973-1976)
  • - 2nd - European Community Action Programme on the Environment (1977-1981)
  • - 3rd - Action Programme of the European Communities on the Environment (1982-1986)
  • - 4th - EEC Fourth Environmental Action Programme (1987-1992)
  • - 5th - Community programme of policy and action in relation to the environment and sustainable development (1993-2000)
  • - 6th - the Sixth Community Environment Action Programme (2002-2012)
  • - 7th - the Seventh Environment Action Programme (2014-2020)
  • - 8th Environment Action Programme - The Programme reaffirms the EU's commitment to the vision of the 7th EAP for 2050: ensuring a good quality of life for all, while respecting the limits of the planet.
  • Horizontal strategies:
  • The EU Commission's reflection paper on the SDGs entitled "Towards a sustainable Europe by 2030 "; it presents three scenarios for the future. The European Parliament has expressed its support for the most far-reaching scenario, which proposes to guide all EU and Member States' actions by defining specific targets for implementing the SDGs, proposing concrete outcomes for 2030 and establishing a mechanism for reporting and monitoring progress on the SDGs.
  • The 2030 Biodiversity Strategy as a comprehensive, ambitious and long-term plan to protect nature and reverse ecosystem degradation.
  • Farm to fork strategy , which aims to ensure fair, healthy and environmentally friendly food systems.
  • International environmental cooperation
  • The EU contributed to the development of several major international agreements adopted in 2015 at UN level, such as:
  • 030 Agenda for Sustainable Development (which includes the 17 global SDGs and 169 related targets),
  • The Paris Agreement on climate change ;
  • The Sendai Framework for Disaster Risk Reduction .
  • Implementation, enforcement and monitoring
  • Minimum (non-binding) criteria for environmental inspections - adopted in 2001 by the European Parliament and the Council to counter the wide differences between Member States in the implementation of environmental legislation. To improve enforcement of EU environmental legislation, Member States must provide for effective, proportionate and dissuasive criminal sanctions for the most serious environmental offences.
  • In May 2016, the Commission launched the Environmental Implementation Review , a new tool designed to contribute to the full implementation of EU environmental legislation, which is closely linked to the Fitness Check (the Programme for Effective and Efficient Regulation - REFIT) of monitoring and reporting obligations under existing EU legislation, with a view to simplifying it and reducing costs.
  • Websites:
  • 0. UN:
  • NATO: UNEP
  • United Nations Environment Programme:
  • IUCN:
  • Ecolex, a gateway to environmental law:
  • European Union:
  • European Commission:
  • European Environment Agency:
  • Eu policies and regulations:
  • Books:
  • DONALD K. ANTON & DINAH SHELTON, Environmental protection and human rights (2011).
  • 0. PATRICIA BIRNIE & ALAN E. BOYLE, International law and the environment 268, 268-334 (3rd ed. 2009) (Chapter 5).
  • ELLEN DESMET, Indigenous rights entwined with nature conservation (2011).
  • ALAN E. BOYLE & MICHAEL R., Human rights approaches to environmental protection (Anderson eds., 1996).
  • ROBERT D. BULLARD, The quest for environmental justice: Human rights and the politics of pollution (ed., 2005).
  • PAUL GORMLEY, Human rights and environment: the need for international co-operation (1976).
  • JAN HANCOCK, Environmental human rights: power, ethics and law (2003).
  • RICHARD P. HISKES, The human right to a green future: environmental rights and intergenerational justice (2009).
  • STEPHEN HUMPHREYS, Human rights and climate change (ed., 2009).
  • International Council on human rights policy, climate change and human rights: a rough guide (2008).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ընդհանուր մոտեցում միջազգային և եվրոպական իրավական դաշտի և կլիմայի արդարադատության և մարդու իրավունքներին առնչվող իրավական քաղաքականության վերաբերյալ
2. Կլիմայի արդարադատության կառավարման և բարելավման հիմնարար սկզբունքները լավ կառավարման պայմաններում՝ կենտրոնացած մարդու իրավունքների պաշտպանության վրա
3. Դեպի կայուն Եվրոպա մինչև 2030 թվականը. կայուն զարգացում շրջակա միջավայրում
4. Կլիմայական արդարադատության բազմակողմ, միջառարկայական և միջառարկայական չափումներ՝ մարդու, երիտասարդների և երեխաների իրավունքների վրա ազդեցության տեսանկյունից
5. Մարդու, երիտասարդների և երեխաների իրավունքների բարելավում ակտիվության, շահերի պաշտպանության, լավ փորձի փոխանակման և բնապահպանական քաղաքականության կառավարման լայն համագործակցության միջոցով
2-րդ
30
2ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Զարգացնել մարդու իրավունքենրի և ժողովրդավարության, կառավարման հիմնական տեսական և հայեցակարգային մոտեցումների համապարփակ ըմբռնումը և քննադատությունը ժամանակակից աշխարհում: Դասընթացը հիմնականում կենտրոնանալու է տարբեր տարածաշրջանների վրա քանի որ այն դասավանդվում է Մարդու իրավունքների Գլոբալ Կամպուսի հրավիրյալ դասախոսների կողմից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Հասկանալ և քննարկել մարդու իրավունքների խնդիրը որպես արտաքին քաղաքականության մաս
2. հասկանալ տարբեր տարածաշրւաններում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Քննադատաբար վերլուծել ժողովրդավարության բարդ խնդիրները և կատարել տեղեկատվության սինթեզ և գնահատում:
4.Ձևակերպել առաջարկություններ մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության հարցերի վերաբերյալ, որոնք ներառում են քաղաքականության տեղական, միջազգային, տարածաշրջանային գործընթացներ

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. մասնակցել բազմաբնույթ քննարկումներին, վերլուծել մարդու իրավունքների և ժողովրդավարացման ոլորտում առկա խնդիրները և
գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Զարգացնել մարդու իրավունքենրի և ժողովրդավարության, կառավարման հիմնական տեսական և հայեցակարգային մոտեցումների համապարփակ ըմբռնումը և քննադատությունը ժամանակակից աշխարհում: Դասընթացը հիմնականում կենտրոնանալու է տարբեր տարածաշրջանների վրա քանի որ այն դասավանդվում է Մարդու իրավունքների Գլոբալ Կամպուսի հրավիրյալ դասախոսների կողմից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդման և ուսուցման մեթոդները կհամատեղեն դասարանային դասախոսությունները քննարկումների, խմբային կամ անհատական ​​ներկայացումների և մեթոդաբանության հատուկ դասի հետ՝ վերլուծական հմտություններ զարգացնելու համար: Կանցկացվի երկու սեմինար-քննարկում. Յուրաքանչյուր սեմինարի համար ընթերցանության աղբյուրները կտրամադրվեն ուսանողներին սեմինարից առաջ կամ կներառվեն դասընթացի ընթերցողին: Սեմինարները կներառեն խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների անհատական ​​ներկայացումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Գրավոր աշխատանք անցկացվում 8 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
2. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։

6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • - A handbook of international human rights terminology, H. Victor Condé.-2nd ed., Nebraska University Press: 2004
  • - Human Rights and Foreign Policy, by Evan Luard, Pergamon Press: Oxford, NY, Toronto, Sydney, Paris, Frankfurt: 1981
  • - B.Greenhill, The Company You Keep: International Socialization and the Diffusion of Human Rights Norms, International Studies Quarterly 54(1): 127 - 145 · March 2010
  • - P. R. Baehr, Non-Governmental Human Rights Organizations in International Relations, Palgrave Macmillan: 2009
  • - Ch. Mikaelsen, United Nations, Elgar Encyclopedia of Human Rights
  • The role of human rights in democracy building/ democracy-and-human-rights-the-role-of-the-united-nations PDF (www.idea.int)
  • United Nations Commission on Human Rights, Further Measures to Promote and Consolidate Democracy, Resolution 2002/46, available at ap.ohchr.org/documents/E/.../resolutions/ E-CN_4-RES-2002-46.doc
  • Cardenas, Sonia, and Rebecca Root. Human Rights in Latin America: A Politics of Transformation. 2nd ed. University of Pennsylvania Press, 2022. https://doi.org/10.2307/j.ctv2g7v1sq.
  • https://achpr.au.int/
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մարդու իրավունքները և տարա աշրջանային խնդիրները:
Ժողովրդավարությունը և օրենքի գերակայությունհը։

ԱՄՆ-ը և մարդու իրավունքները միջազգային/բազմակողմ միջավայրերում.
Մարդու իրավունքները ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության մեջ. մոտեցումներ և հետևանքներ.
Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականություն և մարդու իրավունքներ;
ՄԱրդու իչավունքների պաշտպանությունը Աֆրիկայում։
Մարդու իրավունքների պաշտպանությունը Լատինական Ամերիկայում

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին
60
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Առավելապես իրավաբաններ, հանրային կառավարման վերաբերյալ իրենց խորաթափանցության պատճառով, կոչ են արվում օգտագործել իրենց հմտությունները հանրային կարծիքի դատարանում և պաշտոնական դատական ​​նիստերի դահլիճից և խորհրդակցական ժողովից դուրս այլ հարթակներում պաշտպանելու համար: Այս դասընթացը նպատակ ունի ուսանողներին մոդելներով և հմտություններով զինել արդյունավետ հանրային շահերի պաշտպան լինելու համար: Ի լրումն տեսական մոդելների և դեպքերի ուսումնասիրության, ուսանողներին կխրախուսվի մշակել շահերի պաշտպանության ռազմավարություններ և կատարել գրավոր և բանավոր ելույթներ հանրային քննարկման սիմուլյացիաներում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Քննարկել հանրային շահերի պաշտպանության, ինչպես նաև մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գաղափարը ներպետական ​​և միջազգային մակարդակներում, ներառյալ ռազմավարական պլանավորման և իրավակարգավորումների մշակման գործընթացները, դատական ​​հայցերը ազգային և միջազգային ատյաններում:
2. Բացահայտել հանրությանը հուզող խնդիրների ախտորոշման համար օգտագործվող մեթոդները և կիրառել շահերի պաշտպանության հասանելի մեխանիզմներ:
3. Վերլուծել հանրային շահերի պաշտպանությունը հանրությանը հուզող կոնկրետ խնդիրների օրինակով, ինչպես նաև որոշակի իրավունքների և հատուկ խմբերի պաշտպանությունն ու խթանումը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Բացահայտել հասարակությանը հուզող մարդու իրավունքների առկա մարտահրավերների շահերի պաշտպանության հնարավոր մեխանիզմները՝ վերլուծելով առկա փաստերն ու հանգամանքները:
5. Մասնակցել մարդու իրավունքների համակարգի ամրապնդման հեռանկարների վերաբերյալ քննարկմանը:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. Բացատրել հանրային շահերի պաշտպանությամբ զբաղվող շահագրգիռ կողմերի դերն ու մանդատը:
7. Աշխատեք այլ սուբյեկտների հետ՝ համակարգային բացերի համար առաջարկվող լուծում մշակելու համար, ներառյալ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման վերաբերյալ ռազմավարական փաստաթղթերի մշակումը:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Առավելապես իրավաբաններ, հանրային կառավարման վերաբերյալ իրենց խորաթափանցության պատճառով, կոչ են արվում օգտագործել իրենց հմտությունները հանրային կարծիքի դատարանում և պաշտոնական դատական ​​նիստերի դահլիճից և խորհրդակցական ժողովից դուրս այլ հարթակներում պաշտպանելու համար: Այս դասընթացը նպատակ ունի ուսանողներին մոդելներով և հմտություններով զինել արդյունավետ հանրային շահերի պաշտպան լինելու համար: Ի լրումն տեսական մոդելների և դեպքերի ուսումնասիրության, ուսանողներին կխրախուսվի մշակել շահերի պաշտպանության ռազմավարություններ և կատարել գրավոր և բանավոր ելույթներ հանրային քննարկման սիմուլյացիաներում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասախոսի համակարգմամբ դասերը տեղի կունենան շաբաթական երկու անգամ: Տնային առաջադրանքները ներառում են ընթերցանություն, անհատական ​​կամ խմբակային աշխատանքներ, համապատասխան իրավական փաստաթղթերի վերանայում և վերլուծություն և ներկայացումների նախապատրաստում: Բոլոր տնային առաջադրանքները պետք է ավարտվեն և ներկայացվեն մինչև դասի մեկնարկը կամ դասի ընթացքում, եթե այլ հրահանգ չկա:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
• Մասնակցություն - 3
Ակնկալվում է, որ ուսանողները ներկա կլինեն դասին և կներկայացնեն թեմաների իրենց գիտելիքները` մասնակցելով քննարկումներին:

• Ընթացիկ ստուգում (Խմբային աշխատանք) - 4
Ուսանողներին կհանձնարարվի մշակել փաստաթուղթ և ներկայացնել խմբային աշխատանքի դասընթացի առանձին թեմաների վերաբերյալ, որոնք կառաջարկվեն դասախոսի կողմից:

• Առաջին ընթացիկ քննություն - 3
Առաջին ընթացիկ քննությունը կընդգրկի 1-ից 7-րդ թեմաները և բաղկացած կլինի հիպոթետիկ դեպքի ուսումնասիրության և/կամ բազմակի ընտրության վերլուծությունից և հիմնական տերմինաբանության և հասկացությունների վերաբերյալ կարճ պատասխաններից:

• Երկրորդ ընթացիկ քննություն - 3
Երկրորդ միջանկյալ քննությունը կներառի դասընթացի ընթացքում քննարկված թեմաները՝ հատուկ շեշտադրելով 8-ից 15 շաբաթների ընթացքում ընդգրկված թեմաները:

• Ավարտական ​​քննություն - 7
Ավարտական ​​քննությունը կներառի դասընթացի ընթացքում քննարկված թեմաներ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Այվազյան Վ.Ն., Մարդու իրավունքներ. Ուսումնական ձեռնարկ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2014 թ.:
  • «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական իրավունք. Գիրք առաջին», «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական իրավունք. Գիրք երկրորդ»,պատ. խմբ. Ն.Ա.Այվազյան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, Երևան, 2016:
  • Միջազգային համապարփակ և տարածաշրջանային իրավական ակտեր/ http://concourt.am/hr/indexa.htm&gt;
  • Абашидзе, А.Х. Универсальные механизмы защиты прав человека: учебное пособие /А.Х. Абашидзе, А.О. Гольтяев. М.: Юнити-Дана, 2013. [Электронный ресурс].URL:
  • Права человека в России: история, теория и практика: учебное пособие /Д.Т. Караманукян, А.В. Минжуренко, С.А. Величко и др.; Частное образовательное учреждение высшего профессионального образования «Омская юридическая академия»; отв. ред. Д.Т. Караманукян. - Омск: Омская юридическая академия, 2015.307 с. Библиогр. в кн. [Электронный ресурс]. URL:
  • “Human Rights: A Brief Introduction”, Stephen P. Marks, Harvard University։
  • “Taking a Case to the European Court of Human Rights”, Third Edition, Oxford University Press, Philip Leach (2011)։
  • “The Rule of Law Checklist”, Venice Commission, Council of Europe։
  • “State of Democracy, Human rights and the Rule of law”, Secretary General, Council of Europe։
  • 0. “Compass: Manual for Human Rights Education with Young People” (Council of Europe, 2012)։
  • “International Human Rights” (Alston, P., Goodman R., Oxford University Press, 2013)։
  • “The United Nations and Human Rights” Stephen P. Marks (Harvard University, 2016)։
  • “The Core International Human Rights Treaties” (United Nations, 2006)։
  • “Basic Facts about the United Nations” (United Nations, 2011)։
  • Մարդու իրավունքների վերաբերյալ այլ իրավական փաստաթղթեր (ուղեցույցներ, ձեռնարկներ, հետազոտություններ համառոտագրեր, փաստագրեր և այլն), որոնք կհրապարակվեն ԵՊՀ ուսուցման կառավարման համակարգում (Moodle/e-Learning)։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հանրային շահերի պաշտպանության հասկացություն
2. Ժողովրդավարություն և օրենքի գերակայություն
3. Մարդու իրավունքների ռազմավարական պլանավորում
4. Օրենքի ընդունման ընթացակարգ
5. Մարդու իրավունքների դատավարական պաշտպանություն
6. Մարդու իրավունքների ազգային հաստատություններ
7. Մարդու իրավունքներ և այլ հանրային շահերի պաշտպաններ
8. Ռազմավարական դատավարությունը ՄԻԵԴ-ում
9. Խոսքի ազատություն
10. Հավաքների և միավորումների ազատություն
11. Մտքի, խղճի և կրոնի ազատություն
12. Ընտրական իրավունք
13. Հանրային շահերի պաշտպանությունը և փաստահավաք աշխատանքը կոնֆլիկտային և հետկոնֆլիկտային իրավիճակներում
14. Հանրային շահերի պաշտպանություն և հարկադիր տեղահանություն
15. Հանրային շահերի պաշտպանությունը և փաստահավաք աշխատանքն արտակարգ իրավիճակներում
1-ին
60
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
- մագիստրատուրայի ուսանողներին տրամադրել համակարգային գիտելիքներ մարդու իրավունքների տեսական հիմունքների վերաբերյալ, ինչպես նաև նրանց մոտ ձևվորել մարդու իրավունքների պաշտպանության ու խթանման գործիքների մասին համակողմանի պատկերացումներ.
- տալ ներածական հիմնարար գիտելիքներ մարդու իրավունքներին առնչվող իրավակարգավորումների և ընթացակարգերի, ինչպես նաև հիմնարար հասկացությունների և խնդիրների մասին: Որո՞նք են մարդու իրավունքները և ինչու են դրանք կարևոր: Ո՞վ է պարտավոր հարգել, պաշտպանել և ապահովել մարդու իրավունքները։ Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են ենթարկվում պատասխանատվության իրավախախտումների համար: Արդյո՞ք հնարավոր է ներազդել պարտավորությունների կատարման վրա.
- համատեղելով իրավունքի և քաղաքականության տեսությունն ու պրակտիկան՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գործում հնարավորություններն ու մարտահրավերներն ուսումնասիրել միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային ռեժիմներում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. հասկանալ մարդու իրավունքների հայեցակարգը, բացահայտել իրավունքի և մարդու իրավունքների տեսությունն ու պրակտիկան.
2. ուսումնասիրել մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու խթանմանը վերաբերող ՄԱԿ-ի և Եվրոպայի խորհրդի համակարգերի իրավական շրջանակը.
3. կիրառել մարդու իրավունքների խնդիրների, օրենսդրության և գործնական հարցերի ախտորոշման որոշ մեթոդներ:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. քննադատական մտածողությամբ վերլուծել մարդու իրավունքների ռեժիմը և գնահատել մարդու իրավունքների պաշտպանության շրջանակը.
5. ներգրավվել մասնագիտական քննարկումներին, այդ թվում՝ էթիկայի, մարդու արժանապատվության և մարդու իրավունքների վերաբերյալ
6. գնահատել մարդու իրավունքների խախտման աստիճանը և նախատեսել նորարարական միջոցներ՝ մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու խթանմանը հասնելու համար:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. վերլուծական հմտությունների գործադրմամբ իրականացնել անհրաժեշտ հետազոտություններ, կիրառել միջազգային և ներպետական իրավունքի մեկնաբանման մեթոդներ.
8. գնահատել իրավական տարբեր համակարգերում մարդու իրավունքների խախտման դեմ ուղղված միջոցները և, ըստ անհրաժեշտության, գնահատել գործնական իրավիճակները.
9. տեսական գիտելիքները վերածել գործնական հմտությունների, ձեռք բերել մարդու իրավունքների իրավունքի ոլորտին առնչվող նոր գիտելիքներ և կարողություններ.
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
- մագիստրատուրայի ուսանողներին տրամադրել համակարգային գիտելիքներ մարդու իրավունքների տեսական հիմունքների վերաբերյալ, ինչպես նաև նրանց մոտ ձևվորել մարդու իրավունքների պաշտպանության ու խթանման գործիքների մասին համակողմանի պատկերացումներ.
- տալ ներածական հիմնարար գիտելիքներ մարդու իրավունքներին առնչվող իրավակարգավորումների և ընթացակարգերի, ինչպես նաև հիմնարար հասկացությունների և խնդիրների մասին: Որո՞նք են մարդու իրավունքները և ինչու են դրանք կարևոր: Ո՞վ է պարտավոր հարգել, պաշտպանել և ապահովել մարդու իրավունքները։ Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են ենթարկվում պատասխանատվության իրավախախտումների համար: Արդյո՞ք հնարավոր է ներազդել պարտավորությունների կատարման վրա.
- համատեղելով իրավունքի և քաղաքականության տեսությունն ու պրակտիկան՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գործում հնարավորություններն ու մարտահրավերներն ուսումնասիրել միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային ռեժիմներում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ` ակտիվ և ինտերակտիվ դասավանդման մեթոդներով,
2. թեմատիկ առաջադրանքներ և ներկայացումներ,
3. թեստեր և հարցուպատասխաններ,
4. խմբային աշխատանքներ, ինտերակտիվ ելույթ, ուղեղային գրոհ,
5. բանավեճեր և քննարկումներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. եզրափակիչ քննության համար ուսանողը կստանա առավելագույնը 9 միավոր 20-ից [45%],
2. երկու ընթացիկ քննությունների համար հնարավոր է հավաքել 7 միավոր՝ ընդ որում՝ 1-ինի և 2-րդի համար համապատասխանաբար 3 և 4 միավոր [35%],

ինչպես նաև՝
3. մասնակցության համար՝ 2 միավոր [10%].
4. ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 2 միավոր [10%]:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • § Հիմնական իրավական ակտեր
  • ՀՀ Սահմանադրություն (2015 թ. փոփ.)
  • ՄԱԿ-ի կանոնադրություն (1945 թ.)
  • Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (1948)
  • Քաղաքական և քաղաքացիական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր (1966)
  • Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների միջազգային դաշնագիր (1966)
  • Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիա (1950)
  • Իրավական փաստաթղթերի ժողովածու՝ International Human Rights: Documentary Supplements, by Richard B. Lillich, Hurst Hannum, S. James Anaya, Dinah Shelton, Aspen Publishers, 2009
  • § Հիմնական մասնագիտական գրականություն
  • Bingham, Tom, The Rule of Law, Penguin Books, 2010
  • Donnelly, Jack, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press/Rawat Publications reprint, 3rd ed., 2014
  • Hannum, Hurst, ed., Guide to International Human Rights Practice, Transnational Publishers, 4th ed., 2004
  • Kelsen, Hans, General Theory of Law and State, Harvard University Press, 1945
  • Lillich, Richard B., Hannum, Hurst, Anaya, S. James, Shelton, Dinah, International Human Rights: Problems of Law, Policy, and Practice, Aspen Publishers, 4th ed., 2006
  • Parpworth, Neil, Constitutional & Administrative Law, Oxford, 10th ed., 2018
  • Shelton, Dinah, ed., The Oxford Handbook of International Human Rights Law, Oxford University Press, 2015
  • Նշում: Նշված նյութերից բացի ուսանողներին կտրամադրվեն նաև հավելյալ նյութեր:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մարդու իրավունքների եվ իրավունքի տեսության ու պատմության ներածություն
2. Մարդու իրավունքների հայեցակարգ
3. Մարդու իրավունքներ եվ արժանապատվություն
4. Մարդու իրավունքների կատեգորիաները
5. Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի կառուցվածքային սկզբունքները
6. Մարդու իրավունքների միջազգային բիլլ
7. Մարդու իրավունքների ռազմավարական փաստաթղթեր
8. Մակ-ը եվ մարդու իրավունքները
9. Եվրոպայի խորհուրդը եվ մարդու իրավունքները
10. Ժողովրդավարություն, մարդու իրավունքներ եվ իրավունքի գերակայություն
11. Որոշ հիմնարար իրավունքներ
12. Մարդու իրավունքների ներպետական կիրարկումը
13. Մարդու իրավունքները եվ արտաքին քաղաքականությունը
14. Մարդու իրավունքներ եվ անվտանգություն
15. Մարդու իրավունքներն արհեստական բանականության դարաշրջանում
1-ին
30
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
1. ներկայացնել ժամանակակից հանրային քաղաքականության էմպիրիկ չափումները, հանրային և սոցիալական գործընթացներում` կառավարության և գործադիր իշխանության մարմինների ներգրավվածության/ միջամտության հիմնական պատճառներն ու շարժառիթները,
2. ծանոթացնել հանրային տարբեր ոլորտներում քաղաքականության գործիքների և ռեսուրսների կիրառման առանձնահատկությունների հետ,
3. վերլուծել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերը գործնական և հայեցակարգային հարթություններում,
4. քննարկել և վերլուծել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող հիմնական հայեցակարգային և դիսկուրսային ձևաչափերը
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. մեկնաբանել հանրային քաղաքականության իրագործման և ոլորտային քաղաքականությունների գործնական կիրառման առանձնահատկությունները առանձին դեպքային ուսումնասիրությունների օրինակներով,
2. քննել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող համալիր հիմնահարցերի չափումները և հանրային քաղաքականության մեխանիզմների կիրառման հայեցակետերը,
3. քննել հանրային քաղաքականության համակարգերի վրա ներազդող ներքին և արտաքին գործոնները (ենթատեքստ),
4. ըմբռնել և մեկնաբանել հանրային քաղաքականության տարբեր մոդելներ` ռացիոնալ և ոչ ռացիոնալ համադրույթների շրջանակում,
5. սահմանել հանրային քաղաքականության ընթացակարգային և բովանդակային տարրերը

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. կկարողանա նեղմասնագիտական էմպրիկ ուսումնասիրություններ իրականացնել հանրային քաղաքականության առանձին և/կամ միջոլորտային հիմնահարցերի վերաբերյալ,
7. մշակել և ներդնել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերի կարգավորման/ լուծման մոդելներ և եղանակներ,
8. վերլուծել հավաքագրված տվյալները և արժևորել դրանց գործնական կիրառման հնարավորությունները՝ քաղաքական հիմնահարցերի կարգավորման և/կամ լուծման նպատակով,
9. առաջադրել հանրային քաղաքականության մասնագիտական ոլորտին առնչվող հարակից պրոբլեմների կարգավորման տարբերակներ

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
10. Կկարողանա տարբերակել և դասակարգել բյուրոկրատական իշխանության դերն ու ազդեցությունը պետական/ հանրային քաղաքականության ոլորտում;
11. Ի վիճակի կլինի մեկնաբանել և քննադատաբար վերլուծել քաղաքական ոլորտի փոխակերպումների սոցիալական, փիլիսիփայական, քաղաքական և տնտեսական չափումները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ներկայացնել ժամանակակից հանրային քաղաքականության էմպիրիկ չափումները, հանրային և սոցիալական գործընթացներում` կառավարության և գործադիր իշխանության մարմինների ներգրավվածության/ միջամտության հիմնական պատճառներն ու շարժառիթները,
2. ծանոթացնել հանրային տարբեր ոլորտներում քաղաքականության գործիքների և ռեսուրսների կիրառման առանձնահատկությունների հետ,
3. վերլուծել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերը գործնական և հայեցակարգային հարթություններում,
4. քննարկել և վերլուծել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող հիմնական հայեցակարգային և դիսկուրսային ձևաչափերը
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն
2. ինքնուրույն աշխատանք - վերլուծություն
3. հարցում/ սեմինար
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 2 ընթացիկ քննությունները անցկացվում են գրավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
2. Ընթացիկ ստուգումն անցկացվում է բանավոր` 8 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Public Policy Praxis: A Case Approach for Understanding Policy and Analysis, R. Clemons, M.McBeth, Routledge 2020
  • Methods for Policy Research, A.Majchrzak, Sage Publication, 1984
  • Writing Public Policy: A Practical Guide to Communicating in the Policy Making Process, 4th, Oxford 2016
  • Public Policy Analysis: An Introduction, W. Dunn,3rd ed, 2004
  • Contemporary Policy Analysis, M. Mandelbaum, Oxford UP, 2012
  • Continuity and Change in Public Policy and Management, Analysis, Ch. Pollitt, Geert Bouckaert, Ed.Elgar 2011‬ ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հանրային քաղաքականության հիմնահարցի սահմանում և կառուցվածքայնացում, հանրային քաղաքականության մոդելներ, դրանց տարբերակման չափանիշները և փոփոխականների առանձնացում: Քաղաքական հիմնահարցեր (policy problems) և քաղաքականության շրջափուլ` հիմնական տարրերը և գործոններ։ Քաղաքականության հետազոտման առանձնահատկությունները և տեխնիկական վերլուծություն։ Հիմնահարցի սահմանում. Պրագմատիկ և տարբերակված մեթոդաբանություն։ Ոչ ռացիոնալ քաղաքական (political) մոտեցման առանձնահատկությունները։ Պոզիտիվիստական մոտեցումները և կանխատեսման մեթոդները հանրային քաղաքականության ասպարեզում։ Գենդերային և ռասայական հիմնահարցերը հանրային քաղաքականության ոլորտում։
1-ին
30
2 ժամ/շաբ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Ուսանողներին ներկայացնել ժողովրդավարության ժամանակակից հայեցակարգերը և դրա տարբեր մոդելները: Դասընթացի ընթացքում կարևորվում են ժողովրդավարության հայեցակարգային մշակումները, ինչպես նաև ժամանակակից ժողովրդավարական պրակտիկայի առանձնահատկությունները:
Դասընթացի հիմնական նպատակն է քաղաքագիտության մեջ առկա տարբեր տեսությունների շրջանակներում ուսումնասիրել, վերլուծել և գնահատել ժողովրդավարության վերաբերյալ առկա մոտեցումները՝ դրանք դիտարկելով համամետական տեսանկյունից:
Դասընթացի ընթացքում կիրառվող մեթոդաբանությունը պետք է խրախուսի մասնակցությունը, խթանի ուսանողի քննադատական մտածողությունը և ուսանողներին տրամադրի ինչպես անհրաժեշտ գիտելիքներ, այնպես էլ անհրաժեշտ հմտություններ:
Ակնկալվում է, որ դասընթացը աստիճանաբար կանցնի պարզ գիտելիքների ձեռքբերման և դրա ընկալումից դեպի տեսությունների կիրառումը իրավի-ակների վերլուծությունների համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ժողովրդավարության հիմանական այնպիսի հասկացությունների սահամանում, ինչպիսիք են ազատություն, մասնակցություն, ընդդիմություն, կարողանալ վերլուծել և մեկնաբանել դրանք:
2. Ժողովրդավարության հիմնական քննադատ տեսությունների իմացություն:
3. Ուսանողները կիմանան ժողովրդավարացման գործընթացի հետ կապված հիմնական հասկացությունները և կներկայացնեն համախմբված ժողովրդավարության մակարդակները, դրա կողմ և դեմ վերլուծությունը։
4. Ժամանակակից անցումային տեսությունների ուսուցում։
5. Անցումային քաղաքականության դեպքերի ուսումնասիրություն։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. Ուսանողները կկարողանան ուրվագծել ժողովրդավարության հիմնական քննադատություննեը և ներկայացնել փաստարկներ՝ հօգուտ ժողովրդավարության։
7. Ուսանողները կկարողանան հիմնավորել մեծամասնության կանոնը և ներկայացնել փաստարկներ, հօգուտ գաղափարի, ինչպես նաև քննադատել այլընտրանքային կառավարության գործունեության եղանակները:
8. Ուսանողները կզարգացնեն վերլուծական հմտություններ, որոնք թույլ կտան գնահատել ժողովրդավարության գործունեությունը ժողովրդավարության ինդեքսների հիման վրա։
9. Ուսանողները կկարողանան ուրվագծել ազատ և արդար ընտրությունների հիմնական չափանիշները և կկարողանան գնահատել նախընտրական քարոզարշավը՝ հիմնվելով այդ սկզբունքների վրա։
10. Ուսանողները կզարգացնեն վերլուծական հմտություններ և կկարողանան բացահայտել որոշումների կայացման պատճառները ինստիտուցիոնալ դիզայնի զարգացման գործընթացում՝ ժամանակակից ժողովրդավարական ինստիտուտների շրջանակներում:
11. Ժամանակակից անցումային տեսությունների կիրառում տարբեր իրավիճակների վերլուծության համար կիրառում:
12. Անցումային քաղաքականության դեպքերի ուսումնասիրության վրա ընդհանրացումներ անելու ունակություն:
13. Հետխորհրդային տարածաշրջանի տարբեր երկրներում անցումային արդյունքների համեմատությունը ինչպես միմյանց հետ, այնպես էլ տարբեր տեսություններով կանխատեսված, տեսությունների ձախողման կամ համարժեքության բացատրություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
14. Խմբում աշխատելու կարողությունների զարգացում;
15. Կառավարչական հմտությունների զարգացում, ներառյալ ժամանակի կառավարումը;
16. Ինքնահարգանք և ուրիշի կարծիքի նկատմամբ հարգանք կրթություն:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Ուսանողներին ներկայացնել ժողովրդավարության ժամանակակից հայեցակարգերը և դրա տարբեր մոդելները: Դասընթացի ընթացքում կարևորվում են ժողովրդավարության հայեցակարգային մշակումները, ինչպես նաև ժամանակակից ժողովրդավարական պրակտիկայի առանձնահատկությունները:
Դասընթացի հիմնական նպատակն է քաղաքագիտության մեջ առկա տարբեր տեսությունների շրջանակներում ուսումնասիրել, վերլուծել և գնահատել ժողովրդավարության վերաբերյալ առկա մոտեցումները՝ դրանք դիտարկելով համամետական տեսանկյունից:
Դասընթացի ընթացքում կիրառվող մեթոդաբանությունը պետք է խրախուսի մասնակցությունը, խթանի ուսանողի քննադատական մտածողությունը և ուսանողներին տրամադրի ինչպես անհրաժեշտ գիտելիքներ, այնպես էլ անհրաժեշտ հմտություններ:
Ակնկալվում է, որ դասընթացը աստիճանաբար կանցնի պարզ գիտելիքների ձեռքբերման և դրա ընկալումից դեպի տեսությունների կիրառումը իրավի-ակների վերլուծությունների համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդումը կանցկացվի լսարանում դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, նախապես տրված գրականության ուսումնասիրությամբ: Սեմինարները կխթանեն խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների կողմից անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված էսսեների թեմաների շուրջ:
Դասընթացների մատուցման ձևերը կներառեն ոչ միայն դասախոսություններ, այլ նաև քննարկումներ և, հնարավոր է, նաև դասավանդում: Դասընթացի շրջանակներում ուսանողներին կարող են հանձնարարվել նախապատրաստվել համատեղ դասավանդելու կոնկրետ թեմա: Ուսանողները նաև պետք է իրականցնեն խմբային աշխատանքներ, միասին աշխատելով խնդրի վերլուծության վրա: Կիրառվող մեթոդաբանությունը կխրախուսի և կխթանի ուսանողների քննադատական մտածողությունը, ուսանողներին կտրամադրի դասի աշխատանքի այլընտրանքային եղանակ և նրանց կտրամադրի ոչ միայն անհրաժեշտ գիտելիքներ, այլև անհրաժեշտ հմտություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Խմբային աշխատանք-վերլուծություն՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով
Անհատական աշխատանք-վերլուծություն 6 միավոր առավելագույն արժեքով
Եզրափակիչ քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց՝ մեկը ժողովրդավարության տեսության վերաբերյալ, մյուսը՝ ժողովրդավարացման խնդիրների:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Juan J. Linz, Alfred Stepan Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe
  • Dahl, Robert Alan, Democracy and its critics
  • Jørgen Elklit Electoral Institutional Change and Democratic Transition: You Can Bring a Horse to Water, But You Can’t Make it Drink.
  • Held, David 1987. Models of Democracy. Stanford University Press
  • Lijphart, Arend 1984. Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries. Yale University
  • Lijphart, Arend. 1999. Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty Six Countries. Yale University
  • Levitsky, Steven and Lucan A. Way. 2002. “The Rise of Competitive Authoritarianism.” Journal of Democracy 13(2): 51 - 65
  • Steven Levitsky and Lucan A. Way, Competitive Authoritarianism Hybrid Regimes After the Cold War, Cambridge University Press, New York, 2010
  • Steven Levitsky and Lucan A. Way, The New Competitive Authoritarianism, Journal Of Democracy January 2020, Volume 31, Number 1
  • 0. Маркаров А. Политическая оппозици и консолидация демократии
  • Маркаров А. Полупрезидентализм в контексте постсоветской трансформации Е.: ЕГУ 2008
  • Сморгунов Л.В. Современная сравнительная политология. М.: РОССПЭН 2002
  • Ф. Шмиттер, Т.Л. Карл, Что есть демократия и чем демократия не является.
  • Хантингтон С. Третья Волна Демократизации в конце XX века. Пер. с англ. «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2003.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Հետազոտության գործընթացի փուլեր
· Ժողովրդավարության մինիմալիստական մոտեցում Շմիտտեր, Կառլ, Շումպետեր: Ազատ արդար ընտրությունների չափանիշներ (Էլկլիտ):
· Ժողովրդավարությունն ապահովող ընթացակարգեր: Ինչը ժողովրդավարություն չէ: Դելեգատիվ ժողովրդավարություն:
· Լիբերալ ժողովրդավարություն: Մրցակցային ավտորիտարիզմ: Ժողովրդավարության 2-րդ փոխակերպումը և պոլիարխիա:
· Ժողովրդավարության մոդելները ըստ Լայփհարթի՝ Վեստմինստրյան մոդել:
· Ժողովրդավարության միջանկյալ և կոնսենսուալ մոդելները: Կոալիցիաների տեսություններ: Ժողովրդավարության ինդեքսներ:
· Ժողովրդավարության ուսումնասիրության հիմնախնդիրներ Հին հունական ժողովրդավարությունը
· Խնամակալություն և դրա քննադատությունները: Կոմպետենտության գնահատում
· Հանրապետականության 2 մոտեցումները. Արժեքների հավասար հասանելիության գաղափարը. Ժողովրդավարություն և ազատություն. Անձնական ինքնավարություն և հավասարության սկզբունք
· Կոլոկվիում. Ժողովրդավարական մինիլմալիզմ: Խնամակալներ և դեմոկրատներ: Կայունություն և անկայունություն
· Մեծամասնական կանոնի արդարացումները: Ընդդիմություն և դրա տիպաբանությունը
· Քաղաքական կարգը: Ժողովրդավարական գործընթացի տեսություն և դրա չափանիշներ
· Ժամանակակից ոչ ժողովրդավարական վարչակարգեր և ժողովրդավարական անցման հիմնախնդիրներ
· Ժողովրդավարության բնագավառներ, դրանց փոխկապակցվածություն: Ժողովրդավարացման փուլեր, ազատականացում, Ժողովրդավարական կոնսոլիդացիա, Ժողովրդավարական անցումների տեսակները
· Ինստիտուցիոնալ դիզայն: Առավելություններ և թերություններ
· Ժողովրդավարության ալիքներ, Ժողովրդավարության III ալիք
· Ժողովրդավարության III ալիքի պատճառները և ալիքների օրինաչափությունները: ժողովրդավարացման փուլեր
· Ժողովրդավարական անցման գործոնները և տեսակները. Տարածաշրջանի երկրների օրինակով:
1-ին
30
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջոցների և մեխանիզմների ներկայացումն ու դրանց պրակտիկ ազդեցութան մատուցումը, մասնավորապես՝ որպես առանձին և կենտրոնական նպատակ դասընթացը ուշադրություն է դարձնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին, դրա ստեղծման պատմությանն ու նշանակությանը, իրավազորությանն ու կառուցվածքին։
Դասընթացը մեծապես կառուցված է ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջների և պայմանների շուրջ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տիրապետել ԵԽ ստեղծման պատմությանն ու անհրաժեշտությանը,
2. հասկանալ ԵԽ շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները,
3. սահմաննել մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության եվրոպական կոնվենցիայի նպատակներն ու նշանակությունը,
4. վերլուծել ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջներն ու գանգատի ընդունելիության պայմանները,
5. տիրապետել մարդու իրավունքների և ժողովրդավարացման տեսությանն
ու հիմունքներին։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. պատրաստել ՄԻԵԴ գանգատ, որը ընդունելի կհամարվի դատարանի կողմից,
7. վերլուծել գանգատի հիմքում ընկած փաստերի և իրավունքի տարանջատումը,
8. հմտորեն որոնել ՄԻԵԴ դատաբազայում անհրաժեշտ ինֆորմացիան և դատական գործերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. մասնակցել բազմաբնույթ քննարկումներին, վերլուծել մարդու իրավունքների և ժողովրդավարացման ոլորտում առկա խնդիրները և գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,
10. հմտորեն կիրառել ձեռքբերված մասնագիտական գիտելիքները
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջոցների և մեխանիզմների ներկայացումն ու դրանց պրակտիկ ազդեցութան մատուցումը, մասնավորապես՝ որպես առանձին և կենտրոնական նպատակ դասընթացը ուշադրություն է դարձնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին, դրա ստեղծման պատմությանն ու նշանակությանը, իրավազորությանն ու կառուցվածքին։
Դասընթացը մեծապես կառուցված է ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջների և պայմանների շուրջ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ և պրեզենտացիաներ,
2. գործնական հետազոտական աշխատանքներ,
3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանքներ,
4. վերլուծական/հետազոտական աշխատանքների բանավոր ներկայացում /զեկույցների պրեզենտացիայի պատրաստում/,
5. բանավեճ, քննարկումներ, դատախաղեր
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է 20 միավոր։ Վերջնական քննությանը հատկացվում է 9 միավոր, վերջինս ներառում է իրավիճակային խնդրի ուսումնասիրություն և դրա հիման վրա ՄԻԵԴ գանգատի ներկայացում։
Դատախաղի մասնակցություն՝ 8 միավոր, ինչը ներառում է ՄԻԵԴ գանգատի պատրաստում, որպես կողմ դիրքորոշման գրավոր և բանավոր ներկայացում։
Դասընթացին ներկայություն և մասնակցություն՝ 3 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • International instruments:
  • Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության եվրոպական Կոնվենցիա
  • Կոնվենցիային կից Արձանագրություններ
  • Հասանելի են հետևյալ հղումով՝ https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=applicants&c=#n1365511805813…
  • Գրքեր և ձեռնարկներ:
  • Մարդու իրավունքների ձեռնարկներ։ Կոնվենցիայի կիրարկման պրակտիկ ձեռնարկներ պատրաստված Եվրոպայի Խորհրդի կողմից, հասանելի են հետևյալ հղումով՝
  • Տվյալներ և վիճակագրությւոն, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ http://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=press/factsheets&c=#n13478908…
  • ՄԻԵԴ նախադեպեր, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ www.echr.coe.int
  • Նախադեպերի ուղեցույց և հետազոտական զեկույցներ, հասանելի են հետևյալ հղումով www.echr.coe.int
  • ՄԻԵԴ գանգատի ընդունելիության պրակտիկ ուղեցույց, հասանելի է հետևյալ հղումով
  • ՄԻԵԴ վավեր գանգատ պատրաստելու ցուցումներ, հասանելի է հետևյալ հղումով՝
  • Դատարանի կանոնները, հասանելի է հետևյալ հղումով՝
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Մարդու իրավունքների պաշտպանության եվրոպական համակարգը
· Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կառուցվածքը և գործերի քննության ընթացքը
· Գանգատի ընդունելիության պայմաններն ու պահանջները
· ՄԻԵԴ նախադեպերի որոնողական համակարգի ծանոթացում
· Անհրաժեշտ փաստաթղթերի և հղումների ներկայացում և ուսումնասիրություն
· Իրավիճակային դեպքերի և դատական գործերի քննարկում
· Դատախաղի կազմակերպում
1-ին
30
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել պատերազմում մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կարգավորող միջազգային-իրավական նորմերի տեսական հիմունքներին և գործնական կիրառմանը, քրեական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային չափանիշներին, տարբերակել ՄԻՀ հասկացությունները և սկզբունքները մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքից, բացահայտել պատերազմի մասնակիցների տարբեր կատեգորիաների պաշտպանության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային մարդասիրական իրավունքի կոպիտ խախտումների համար միջազգային պատասխանատվության խնդիրները, զարգացնել ուսանողների հետազոտական և քննադատական մտածողության հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Սահմանել մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային իրավական չափանիշները:
2. Քննարկել մարդու իրավունքների և ազատությունների հանցավոր պաշտպանության առանձնահատկությունները։
3. Քննարկել միջազգային մարդասիրական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության առանձնահատկությունները:
4. Բացատրել մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության շրջանակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. Կառուցել հիմնավորված փաստարկներ:
6. Գնահատել մարդու իրավունքների միջազգային փաստաթղթերի նորմերի ներդրման գործնական ասպեկտները և դրանց վերափոխման մեխանիզմները ազգային իրավական համակարգին։
7. Գնահատել միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի իրականացման գործնական ասպեկտները և դրանց վերափոխման մեխանիզմները ազգային իրավական համակարգին:
8. Ուսումնասիրել ազգային քրեական օրենսդրության ուժեղ և թույլ կողմերը՝ կապված մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության հետ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. Որոնել HUDOC տվյալների բազան որոշակի դեպքերի համար։
10. Կիրառել քննադատական, ստեղծագործական մտածողություն տարբեր հետազոտական հարցեր լուծելիս:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել պատերազմում մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կարգավորող միջազգային-իրավական նորմերի տեսական հիմունքներին և գործնական կիրառմանը, քրեական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային չափանիշներին, տարբերակել ՄԻՀ հասկացությունները և սկզբունքները մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքից, բացահայտել պատերազմի մասնակիցների տարբեր կատեգորիաների պաշտպանության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային մարդասիրական իրավունքի կոպիտ խախտումների համար միջազգային պատասխանատվության խնդիրները, զարգացնել ուսանողների հետազոտական և քննադատական մտածողության հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդումը կանցկացվի լսարանում դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, նախապես տրված գրականության ուսումնասիրությամբ: Սեմինարները կխթանեն խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների կողմից անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված էսսեների թեմաների շուրջ:
Դասընթացների մատուցման ձևերը կներառեն ոչ միայն դասախոսություններ, այլ նաև քննարկումներ և, հնարավոր է, նաև դասավանդում: Դասընթացի շրջանակներում ուսանողներին կարող են հանձնարարվել նախապատրաստվել համատեղ դասավանդելու կոնկրետ թեմա: Ուսանողները նաև պետք է իրականցնեն խմբային աշխատանքներ, միասին աշխատելով խնդրի վերլուծության վրա: Կիրառվող մեթոդաբանությունը կխրախուսի և կխթանի ուսանողների քննադատական մտածողությունը, ուսանողներին կտրամադրի դասի աշխատանքի այլընտրանքային եղանակ և նրանց կտրամադրի ոչ միայն անհրաժեշտ գիտելիքներ, այլև անհրաժեշտ հմտություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 2 ընթացիկ քննությունները անցկացվում են գրավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
2. Ընթացիկ ստուգումն անցկացվում է բանավոր` 8 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ursula Kilkelly. Human rights handbooks, No.1 A guide to the implementation of Article 8 of the European Convention on Human Right. The right to respect for private and family life (2001).
  • Monica Carss-Frisk. The right to property. A guide to the implementation of Article 1 of Protocol No. 1 to the European Convention on Human Rights (2003).
  • Monica Macovei. Handbook No. 2: Freedom of expression. A guide to the implementation of Article 10 of the European Convention on Human Rights (2001).
  • Monica Macovei. Handbook No. 5: The right to liberty and security of the person. A guide to the implementation of Article 5 of the European Convention on Human Rights (2002).
  • Aisling Reidy. Handbook No. 6: The prohibition of torture. A guide to the implementation of Article 3 of the European Convention on Human Rights (2003)
  • Douwe Korff. Human Rights handbooks, No.8 The rigt to life. A guide to the implementation of Article 2 of the European Convention on Human Rights (2006).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մարդու իրավունքների քրեական պաշտպանության ընդհանուր ակնարկ
2. Մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանությանն առնչվող իրավական գործիքներ
3. Կյանքի իրավունք
4. Խոշտանգումների, անմարդկային և արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի և պատժի արգելում
5. Ազատության և անվտանգության իրավունք անձի.
6. ՄԻՀ-ի հայեցակարգը, աղբյուրները և համակարգը
7. ՄԻՀ-ի ծագումն ու զարգացումը
8. ՄԻՀ-ի սկզբունքները Թեմա
9. Զինված հակամարտությունների հայեցակարգը և տեսակները
10. ՄԻՀ-ի կիրառումը ժամանակի և տարածության մեջ
11. Զինված հակամարտությունների մասնակիցները.
12. Պատերազմի միջոցներ և մեթոդներ
2-րդ
60
դասախ. -2, գործն. -2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
Ընտանիքի և երեխայի իրավունքների պաշտպանությունը հանդիսանում է պետության, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակության առաջնահերթությունը՝ հանդիսանալով լավ կառավարում ապահովելու հիմնական կարևոր թեմա: Առարկային պետք է պատշաճ կերպով մոտենան ոչ միայն իրավաբան մասնագետները, այլ նաև այն ուսանողները, ովքեր կարող են մուտք ունենալ տվյալ ոլորտում: Դասընթացը հնարավորություն է ընձեռում սիներգիկ կերպով համատեղել մասնագիտական և անձնական կյանքը՝ երեխաների իրավունքներին առնչվող մասնագիտացված գիտելիքների ոսպնյակի միջոցով՝ նրանց տեսական և գործնական հարթություններում:

Դասընթացը հատուկ ուշադրություն է հատկացնում եվրոպական իրավական և քաղաքականության շրջանակներին, որոնք մշակվել են երեխաների իրավունքների հետ կապված: Եվրախորհուրդը և Եվրամիությունը քննարկվում են՝ ուսումնասիրելու համար երեխաների իրավունքներին վերաբերող եվրոպական իրավունքի զարգացումը համապատասխան մտահոգության ոլորտներում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ընտանիքի և երեխաների իրավունքների պաշտպանությանը հատուկ իրավական տերմինաբանության և մեկնաբանման մեթոդաբանության խորը գիտելիքներ և ըմբռնում՝ եվրոպական չափանիշների և պրակտիկայի պրիզմայով։
2. Հասարակության զարգացման ներկա համատեքստում ընտանիքի և երեխաների իրավունքներին առնչվող ընթացիկ խնդիրները բացահայտելու և առաջնահերթություն տալու կարողություն։
3. Եվրոպական իրավունքի կանոնները և իրավական քաղաքականությունը կիրառելու կարողություն՝ խնդիրների լուծման և ընտանիքի ու երեխաների իրավունքներին առնչվող ռիսկերի ու մարտահրավերների հետ կապված խնդիրները լուծելու և նոր ազգային, տարածաշրջանային և գլոբալ իրողությունների պայմաններում հաղթահարելու կարողություն։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Հիպոթետիկ և/կամ իրական դեպքերում ընտանիքի և երեխաների իրավունքների վրա ազդող տեսական և գործնական հարցերը պատասխանատու մոտեցմամբ լուծելու կարողություն։
5. Բազմաչափ վերլուծություններ իրականացնելու կարողություն՝ ընտանիքի և երեխաների իրավունքների լայն սպեկտրի տեսանկյունից, որոնք կարող են ազդել տանը, դպրոցում, առցանց և այլ միջավայրերում։
6. Տարբեր կարծիքներն ու մոտեցումները հաշտեցնելու կարողություն՝ աշխատելով տարբեր վերապատրաստման փորձ ունեցող թիմերում։
7. Լուծման արդյունավետությունը որոշելու կարողություն տարբեր իրավական համակարգերում հայտնաբերված բազմաթիվ պրակտիկաներից՝ եվրոպական և միջազգային մակարդակներում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. Նորմերը և էթիկական արժեքները կիրառելու կարողություն ուսումնական և հետազոտական գործունեության և գործնական գործունեության նախագծման գործընթացում։
9. Մասնագիտական վերապատրաստման գործընթացի ինքնուրույն կառավարում` մասնագիտական զարգացման կարիքների կանխատեսմամբ` հիմնվելով սեփական գործունեության ռեֆլեկտիվ վերլուծության և ժամանակակից զարգացումների վրա:
10. Բարելավված հաղորդակցման հմտություններ և հարաբերությունների ձևավորում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Ընտանիքի և երեխայի իրավունքների պաշտպանությունը հանդիսանում է պետության, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակության առաջնահերթությունը՝ հանդիսանալով լավ կառավարում ապահովելու հիմնական կարևոր թեմա: Առարկային պետք է պատշաճ կերպով մոտենան ոչ միայն իրավաբան մասնագետները, այլ նաև այն ուսանողները, ովքեր կարող են մուտք ունենալ տվյալ ոլորտում: Դասընթացը հնարավորություն է ընձեռում սիներգիկ կերպով համատեղել մասնագիտական և անձնական կյանքը՝ երեխաների իրավունքներին առնչվող մասնագիտացված գիտելիքների ոսպնյակի միջոցով՝ նրանց տեսական և գործնական հարթություններում:

Դասընթացը հատուկ ուշադրություն է հատկացնում եվրոպական իրավական և քաղաքականության շրջանակներին, որոնք մշակվել են երեխաների իրավունքների հետ կապված: Եվրախորհուրդը և Եվրամիությունը քննարկվում են՝ ուսումնասիրելու համար երեխաների իրավունքներին վերաբերող եվրոպական իրավունքի զարգացումը համապատասխան մտահոգության ոլորտներում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
• Ուսանողների հասանելիությունը թղթային և էլեկտրոնային ձևաչափերով համապատասխան նյութերին.
• Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների օգտագործումը, օրինակ, համապատասխան նյութերով կիսվելու, ուսանողների հետ շփվելու, վիկտորինաներ պատրաստելու և ուսանողների դիմումները ստանալու համար.
• Աշխատանքային խմբեր, որտեղ ուսանողները քննադատաբար վերլուծում են դեպքերի ուսումնասիրությունները՝ խնդրի վրա հիմնված ուսուցումը կիրառելու համար.
• Ուսանողների հետ ղեկավարվող քննարկումներ դասարանում արծարծվող թեմաների շուրջ;
• Ուսանողների ներգրավվածությունը լսրանում քննարկելու համար հարցերի պատրաստմանը.
• Քննարկումներ թեմատիկ ֆոտո/վիդեո պատկերների մասին;
• իրավունքի ուսումնասիրությանը հատուկ ավանդական մեթոդներ (վերլուծական, համեմատական, հեռաբանական, հեռանկարային, տրամաբանական, սոցիոլոգիական);
• Իրավունքի համատեքստում մոտեցում՝ դասընթացում արծարծվող թեմաների վերաբերյալ իրավական ուսումնասիրությանը լրացուցիչ հարթություն տալու համար. ուսանողներին հնարավորություն կտրվի լայնորեն վերաբերվել իրավական թեմաներին՝ օգտագործելով այլ հումանիտար և հասարակական գիտությունների և ցանկացած այլ առարկայի նյութեր: որն օգնում է բացատրել պրակտիկայում գործունեությունը ուսումնասիրվող կոնկրետ իրավական դաշտում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Միջանկյալ ստուգումներ՝ 6 միավոր (գնահատականի 30%-ը)
2. Անհատական աշխատանք՝ 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
3. Մասնակցություն/ընթացիկ գնահատում` 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
4. Ավարտական քննություն [նշեք մեթոդներն ու չափանիշները] (գնահատականի 40%)
5. Դասընթաց ավարտական քննությամբ (1 ավարտական քննություն), որտեղ ուսանողները կարող են հավաքել առավելագույնը 8 միավոր;
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • G. Van Bueren, ‘The Definition and Status of the Child in International Law’ in The International Law on the Rights of the Child (Dordrecht: Martinus Nijhoff, 1995), pp. 32-51.
  • S. Egan, ‘The New Complaints Mechanism for the Convention on the Rights of the Child: A Mini Step Forward for Children’ (2014) 22(1) International Journal of Children’s Rights, pp. 205-225.
  • Lansdown G. The Evolving Capacities of the Child. Florence: UNICEF Innocenti Research Centre, 2005, pp. 1-61 .
  • A. Nolan, ‘Children's Economic and Social Rights’ in T. Liefaard, U. Kilkelly & S. Hoadley (eds), International Law on the Rights of the Child (Amsterdam: Springer, 2018), pp. 239-258
  • Nolan & U. Kilkelly, ‘Children’s Rights under Regional Human Rights Law - A Tale of Harmonisation?’ in C. Buckley et al (eds), Harmonisation of International Human Rights Law
  • N. Peleg, ‘International Children’s Rights Law: General Principles’ in T. Liefaard, U. Kilkelly & S. Hoadley (eds), International Law on the Rights of the Child (Amsterdam: Springer, 2018), pp. 135-153.
  • H. Steiner & P. Alston, ‘Children’ in International Human Rights in Context (2nd ed., 2000), pp. 511-524.
  • Vandenhole W. ‘The Convention on the Rights of the Child’ in F. Gomez Isa & K. de Feyter (eds) International Human Rights Law in a Global Context (Bilbao: University of Deusto 2009) pp. 451-472 .
  • Varadan S. ‘The Principle of Evolving Capacities Under the UN Convention on the Rights of the Child’ in 27 (2019) International Journal of Children’s Rights, pp. 93-116 .
  • Legal and policy framework
  • 0. Brussels IIa Regulation (2019/1111/EU) ( )
  • CoE, Additional Protocol for the European Social Charter Providing for a System of Collective Complaints (online )
  • CoE, European Convention European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR) (online )
  • CoE, Convention on Action against Trafficking in Human Beings online
  • CoE, 2008 Convention on the Adoption of Children (revised) online
  • Council of Europe Convention on the Avoidance of Statelessness in relation to State Succession, online
  • CoE, 2003 Convention on Contact concerning Children online
  • CoE, 1996 Convention on the Exercise of Children’s Rights online
  • CoE, 1975 Convention on the Legal Status of Children Born out of Wedlock
  • CoE, 2011 Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence (Istanbul Convention) online
  • 0. CoE, European Convention European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR) (online )
  • CoE, European Convention for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment online
  • CoE, 2007 Convention on the Protection of Children against Sexual Exploitation and Sexual Abuse (Lanzarote Convention) online
  • CoE, European Social Charter (revised) (ESC) (online )
  • CoE, Framework Convention for the Protection of National Minorities (FCNM) online
  • CoE Guide on Article 14 of the ECHR and on Article 1 of Protocol n. 12 to the Convention - Prohibition on discrimination, 2022
  • CoE, 2011 Guidelines on child-friendly healthcare.
  • CoE, 2010 Guidelines on child-friendly justice.
  • CoE, Programme ‘Building a Europe for and with children’
  • CoE, Protocol n. 12 to the ECHR (online )
  • 0. CoE, 2018 Recommendation concerning children with imprisoned parents.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Երեխաների իրավունքների միջազգային նորմատիվ շրջանակ՝ կենտրոնանալով ՄԱԿ-ի Կոնգրեսի Կոնգրեսի Կոնգրեսի վրա
2. Եվրոպայի խորհրդի իրավական և քաղաքականության շրջանակները երեխաների իրավունքների համար
3. Եվրոպական միության իրավական և քաղաքականության շրջանակները երեխաների իրավունքների համար
4. Հավասարության և ոչ խտրականության վերաբերյալ ընտրված հարցեր
5. Անձնական ինքնության ընտրված հարցեր
6. Քաղաքացիական իրավունքների և ազատությունների ընտրված հարցեր
7. Ընտանեկան կյանքի վերաբերյալ ընտրված հարցեր
8. Ընտանեկան խնամքի և որդեգրման այլընտրանքային խնամքի ընտրված հարցեր
9. Երեխաների նկատմամբ բռնության վերաբերյալ ընտրված հարցեր (տանը, դպրոցը, առցանց կամ այլ միջավայրում)
10. Ազատությունից զրկելու վերաբերյալ ընտրված հարցեր
2-րդ
60
դասախ. -2, գործն. -2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
9901/Մ
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային տեխնոլոգիաների կարգավորման հետ կապված մարդու իրավունքների շրջանակներին՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով երեխաների իրավունքների վրա այդ տեխնոլոգիաների ազդեցությանը:
· հնարավորություն ընձեռել ուսանողներին մեղմել առցանց ռիսկերը՝ այդպիսով ստեղծել պայմաններ երեխաների համար նոր տեխնոլոգիաների հնարավորություններից լիարժեք օգուտ քաղելու համար: Ավելին, դասընթացը ուղղված է շրջանավարտների վստահելի կարողությունների զարգացմանը՝ ՏՏ ոլորտի կարգավորման համատեքստում երեխաների խոցելի խմբերին հատուկ օգնություն ցուցաբերելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Մարդու իրավունքների և ՏՏ ոլորտի կարգավորմանը հատուկ իրավական տերմինաբանության և մեկնաբանման մեթոդաբանության խորը գիտելիքներ և ըմբռնում։
2. ՏՏ օգտագործման համատեքստում մարդու և երեխաների իրավունքներին առնչվող ընթացիկ խնդիրները բացահայտելու և առաջնահերթություն տալու կարողություն։
3. Եվրոպական և միջազգային իրավունքի կանոնները կիրառելու կարողություն՝ խնդիրները լուծելու, մարդու և երեխաների իրավունքներին առնչվող ռիսկերի ու մարտահրավերների հետ կապված խոցելիությունները հաղթահարելու ՏՏ ներկայիս հնարավորությունների համատեքստում։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման համատեքստում մարդու և երեխաների իրավունքների վրա ազդող տեսական և գործնական հարցերը պատասխանատու մոտեցմամբ լուծելու կարողություն։
5. Բազմաչափ վերլուծություններ իրականացնելու կարողություն՝ մարդու և երեխաների իրավունքների լայն սպեկտրի տեսանկյունից, որոնք կարող են ազդել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ։
6. Տարբեր կարծիքներն ու մոտեցումները հաշտեցնելու կարողություն՝ աշխատելով տարբեր վերապատրաստման փորձ ունեցող թիմերում։
7. Լուծման արդյունավետությունը որոշելու կարողություն տարբեր իրավական համակարգերում հայտնաբերված բազմաթիվ պրակտիկաներից՝ եվրոպական և միջազգային մակարդակներում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. Նորմերը և էթիկական արժեքները կիրառելու կարողություն ուսումնական և հետազոտական գործունեության և գործնական գործունեության նախագծման գործընթացում։
9. Մասնագիտական վերապատրաստման գործընթացի ինքնուրույն կառավարում` մասնագիտական զարգացման կարիքների կանխատեսմամբ` հիմնվելով սեփական գործունեության ռեֆլեկտիվ վերլուծության և ժամանակակից զարգացումների վրա։
10. Բարելավված հաղորդակցման հմտություններ և հարաբերությունների ձևավորում։

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային տեխնոլոգիաների կարգավորման հետ կապված մարդու իրավունքների շրջանակներին՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով երեխաների իրավունքների վրա այդ տեխնոլոգիաների ազդեցությանը:
· հնարավորություն ընձեռել ուսանողներին մեղմել առցանց ռիսկերը՝ այդպիսով ստեղծել պայմաններ երեխաների համար նոր տեխնոլոգիաների հնարավորություններից լիարժեք օգուտ քաղելու համար: Ավելին, դասընթացը ուղղված է շրջանավարտների վստահելի կարողությունների զարգացմանը՝ ՏՏ ոլորտի կարգավորման համատեքստում երեխաների խոցելի խմբերին հատուկ օգնություն ցուցաբերելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը կիրառում է իրավունքի համատեքստում մոտեցում, որտեղ իրավական առարկաները լայնորեն վերաբերվում են՝ օգտագործելով այլ հումանիտար և հասարակական գիտությունների նյութեր, ինչպես նաև ցանկացած այլ առարկայից, որն օգնում է բացատրել կոնկրետ իրավական դաշտի կամ իրավական երևույթների պրակտիկայում գործունեությունը: հետաքննություն
Դասընթացը կանցկացվի ներդասարանային և առցանց հիբրիդ ձևաչափով՝ համակցելով.
• Առցանց Zoom գործիք՝ ուղիղ սեանսներով, որտեղ ուսանողները կսովորեն փորձագետներից և նրանց հետ կքննարկեն իրենց աշխատանքի գործնական խնդիրները և մարտահրավերները,
• Ուղիղ աշխատանքային խմբեր Zoom Breakout-ի սենյակների միջոցով, որտեղ ուսանողներին կառաջարկվի անցնել հանրային աշխատակցի կամ մասնավոր ընկերության աշխատակցի տեղը, որը պետք է բավարարի տեղեկատվության հասանելիության, անձնական տվյալների պաշտպանության, խոսքի ազատության հետ կապված որոշակի պահանջներ, և այլն,
• Իրական ժամանակի հետադարձ կապ, որը տրամադրվում է դասընթացավարների կողմից խմբային աշխատանքի ընթացքում և դրանից հետո;
• Անհատական ընթերցանության և ուսումնասիրության ժամանակ՝ նախապես ձայնագրված տեսադասախոսությունների, PowerPoint-ի շնորհանդեսների, (ինտերակտիվ) ուսումնական նյութերի և վիկտորինաների միջոցով,
• Մասնակցություն համապատասխան ոլորտների մասնագետների հետ թեմատիկ քննարկմանը,
• Բացահայտել ուղղակի և քվազի նույնացուցիչները և նրանց դերը տվյալների ապանույնականացման և վերահաստատման գործում. Դեպքի ուսումնասիրություններ միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային համատեքստերից,
· Moot court exercises

Հարցրեք փորձագետի նիստերը, որտեղ մնացած հարցերը կարող են տրվել օրվա դասախոսին հատուկ քննարկման ֆորումի միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Միջանկյալ ստուգումներ՝ 6 միավոր (գնահատականի 30%-ը)
2. Անհատական աշխատանք՝ 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
3. Մասնակցություն/ընթացիկ գնահատում` 3 միավոր (գնահատականի 15%-ը)
4. Ավարտական քննություն [նշեք մեթոդներն ու չափանիշները] (գնահատականի 40%)
5. Դասընթաց ավարտական քննությամբ (1 ավարտական քննություն), որտեղ ուսանողները կարող են հավաքել առավելագույնը 8 միավոր;
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ali, S., Haykal, H. A., & Youssef, E. Y. M. (2023). Child Sexual abuse and the internet-a systematic review. Human Arenas, 6(2), 404-421.
  • Benedek, W. and Kettemann, M.C. (2020), Freedom of Expression and the Internet , 2nd and revised edition, Council of Europe.
  • John Perry Barlow, A Declaration of the Independence of Cyberspace, 1997, available at: .
  • Finkelhor, D., Turner, H., & Colburn, D. (2022). Prevalence of online sexual offenses against children in the US. JAMA network open, 5(10), e2234471-e2234471.
  • Greiman, V. (2021). Human Rights and Artificial Intelligence: A Universal Challenge. Journal of Information Warfare, 20(1), 50-62. https://www.jstor.org/stable/27036518
  • Gstrein, O., Beaulieu, A., “How to protect privacy in a datafied society? A presentation of multiple legal and conceptual approaches .” Philosophy & Technology 35, 3 (2022).
  • Holt, J. and Newton, J. (2020) A Practical Guide to IT Law .
  • Holmes, W. et. al (2022) Artificial Intelligence and Education: A critical view through the lens of human rights, democracy and the rule of law , Strasbourg: Council of Europe.
  • Huddleston, J. (2023). Would New Legislation Actually Make Kids Safer Online?. Cato Institute.
  • 0. de Laat, P. Companies Committed to Responsible AI: From Principles towards Implementation and Regulation?. Philos. Technol. 34, 1135-1193 (2021).
  • Lane, L. (2023) “Artificial Intelligence and Human Rights: Corporate Responsibility in AI Governance Initiatives” in Nordic Journal of Human Rights.
  • Liusditari, B. D. (2023). The Influence of The Intensity of Accessing Gaming Content on YouTube and Peer Group Communication on Impulse Buying of Online Game Virtual Items Among Elementary School Children (Doctoral dissertation, FAKULTAS ILMU SOSIAL DAN ILMU POLITIK UNIVERSITAS DIPONEGORO).
  • Livingstone, S., & Bulger, M. (2014). A global research agenda for children's rights in the digital age. Journal of Children and Media, 8(4), 317-335.
  • Livingstone, S. and Third, A. (2017) ’“Children and young peoples rights in the digital age: an emerging agenda” in New Media & Society
  • McStay, A. & Rosner, G. (2021)’ “Emotional Artificial Intelligence in Childrens Toys and Devices: Ethics, Governance and Practical Remedies” in Big Data & Society 8(1).
  • Restrepo Amariles, D. and Baquero, P. M. (2023) “Promises and limits of law for a human-centric artificial intelligence” in Computer Law & Security Review 48.
  • Ronchi, E., & Robinson, L. (2019). Child protection online.
  • Sander, B. (2019) “Freedom of expression in the age of online platforms: The promise and pitfalls of a human rights-based approach to content moderation ” in Fordham Int'l LJ, 43, 939.
  • Selvi, I. D. (2022). Online learning and child abuse: the COVID-19 pandemic impact on work and school from home in Indonesia. Heliyon, 8(1).
  • 0. Stoilova, M., Livingstone, S., & Khazbak, R. (2021). Investigating Risks and Opportunities for Children in a Digital World: A rapid review of the evidence on children’s internet use and outcomes.
  • Strohmeier, D., & Gradinger, P. (2022). Cyberbullying and cyber victimization as online risks for children and adolescents. European Psychologist.
  • Stuckey, K. D. (2022). Internet and online law. Law Journal Press.
  • SS Teo, S., & Griffiths, G. (2020). Child protection in the time of COVID‐19. Journal of Paediatrics and Child Health, 56(6), 838-840.
  • Toros, K. (2023). ‘The pandemic affected my life in a negative way’: The experiences of Estonian children in child protective services during the coronavirus disease 2019 pandemic. Children & society, 37(3), 661-673.
  • Vizard, E., Gray, J., & Bentovim, A. (2022). The impact of child maltreatment on the mental and physical health of child victims: A review of the evidence. BJPsych Advances, 28(1), 60-70.
  • Dr. Verdoodt (LSE), Children in the General Data Protection Regulation
  • Dr. Verdoodt (LSE), ’Childrens rights and digital advertising
  • Dr. Verdoodt (LSE), ’Childrens rights in the digital environment: privacy and data protection
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մարդու իրավունքների ներածություն ՏՏ կարգավորման համատեքստում(2 ժամ)
2. Միջազգային և տարածաշրջանային ՏՏ կարգավորող շրջանակներ
3. Մարդու իրավունքների պաշտպանության սկզբունքները
4. Երեխաների իրավունքները թվային միջավայրում
5. Թվային դարաշրջանում գաղտնիության և տվյալների պաշտպանության իրավունք
6. Արհեստական ինտելեկտի զարգացում` կենտրոնացած մարդու իրավունքների վրա
7. Խոսքի և տեղեկատվության ազատություն
8. Թվային էթիկան, ինքնակարգավորումը և վարքագծի կանոնների դերը
9. Թվային իրավունքների դատավարություն և իրավական պաշտպանության հասանելիություն

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am