Ուսումնական պլան

PDF

Կրթական մակարդակը՝

Բակալավր

Մասնագիտություն՝

041301.01.6 - Կառավարում

Մասնագիտացումը՝

041301.01.6 - Կառավարում

Շնորհվող որակավորումը՝

Կառավարման բակալավր

Ծրագրի ուստարին՝

2024/2025

Ուսուցման ձևը՝

Հեռակա

Ուսումնառության լեզուն՝

Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
1205	Չինարեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1205/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ Ուսանողի մոտ չինարենի բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հիմք ստեղծելը: Չինարենի գործնական տիրապետումը` առօրյա հաղորդակցման եզրերում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Յուրացնելու չինարենի հնչյունական, գրային և քերականական համեմատաբար պարզ հասկացությունների հիմնական օրինաչափությունները: Հասկանալու չինարենի ձևաբանական և շարահյուսական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.սիրապետելու 100-150 հիերոգլիֆի` դրանք օգտագործելով տարբեր թեմաներով թարգմանությունների ժամանակ (չինարենից հայերեն և հակառակը): Գրելու համառոտ նկարագրական տեքստեր: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.Հասկանալու հաճախ օգտագործվող արտահայտություններ, որոնք թույլ կտան ներկայացնել ինքն իրեն, ընտանիքին և մյուսներին, պարզ տերմիններով հարցնել և տալ տեղեկություն իր երկրի, բնակավայրի, տարվա եղանակների, ամիսների, շաբաթվա օրերի, կլիմայի, ուսումնական հաստատության, իր աշխատանքային օրվա, տնային պայմաններում գործածվող առարկաների, իրեն պատկանող իրերի և այն մարդկանց մասին, որոնց ճանաչում է: Բացի այդ, ուսանողն ունակ կլինի հասկացնելու խոսակցին, որ նա խոսի հնարավորինս պարզ, դանդաղ և հասկանալի: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Ուսանողի մոտ չինարենի բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հիմք ստեղծելը: Չինարենի գործնական տիրապետումը` առօրյա հաղորդակցման եզրերում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Տեղեկատվության ընդունման ուղիները Ուսուցման միջոց հասկացությունը Ուսուցման նյութը Ուսուցման միջոցը Տեխնիկական սարքը Լսողական Չինարենը բանավոր ձևով Համակարգիչ, DVD և VCD համակարգեր Համակարգիչ, DVD և VCD համակարգեր, դիկտոֆոն և այլն Տեսողական Չինարենը գրավոր խոսքի ձևով - Digital Board, համակարգիչ-պրոյեկտոր, հեռուստացույց, արբանյակային ալեհավաք Լսատեսողական Բանավոր խոսքի միջոցով առարկաների խոսքային իրադրությունների նկարագրություն - Digital Board, համակարգիչ-պրոյեկտոր, հեռուստացույց, DVD և VCD համակարգեր 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական : 6. Հիմնական գրականության ցանկ. 李晓琪，《博雅汉语》初级1学生书, 北京大学出版社，2013年李晓琪，《博雅汉语》初级1练习册, 北京大学出版社，2013年刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականություն Գրավոր խոսք Բանավոր խոսք Լսողական հմտություններ
1302	Փիլիսոփայություն	3
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս. 1 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1302/Բ18 1. Դասընթացի նպատակ տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները, բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները, մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից, համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները, վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները, իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը, ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016 Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012 Канке, В. А. Основы философии, М., 2014. Губин, В. Д. Философия, М., 2013. Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ: 2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները: 3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ: 4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը: 5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները: 6. Հոգեկանի ծագման վարկածները: 7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը: 8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ: 9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները: 10. Գիտություն և բարոյականություն: 11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները: 12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ: 13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը : 14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն: 15. Հասարակական կյանքի ոլորտները: 16. Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
0708	Էկոլոգիայի և բնապահպանության հիմունքներ	2
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0708/Բ09 1. Դասընթացի նպատակ աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմություն, բացատրել տնտեսակագիտական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները, ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքներիը, նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները, լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները, բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության մասին, կենսաբազմազանության մասին, անապատացման դեմ պայքարի ազգային զեկույցները, իրականացնել էկոլոգիական տնտեսական հաշվարկներ, ռեսուրսների տնտեսական հասանելիության գնահատում, վերլուծություններ կատարել տնտեսակագիտական էկոլոգիայի ոլորտում ռիկսերի հաշվարկման ժամանակ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ, կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասավանդման ձևեր համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ: Ուսումնառության ձևեր ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ: Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ. Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ: Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ: Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ: Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը: Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը: Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը: Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր: Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ: Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ: Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները: Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը: Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը: Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
1106	Հայոց պատմություն 2	2
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1106/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակը հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հարցերը, 2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3. բացատրելու հայոց պետականության վերականգնման համար մղվող ազատագրական պայքարի ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները, 4. վերլուծելու նորագույն ժամանակաշրջանում հայոց պետականության վերականգնումն ու զարգացումը՝ վերարժևորելով և իր գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, կիրառելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու, 2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի գիտակցության մեջ ազգային-ազատագրական պայքարի և հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորման արմատավորմանը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակը հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. սեմինար, 3. քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Պ. Հովհաննիսյան, Է. Մինասյան և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2012: Հ. Ժամկոչյան, Ա. Աբրահամյան, Ս. Մելիք-Բախշյան, Ս. Պողոսյան, Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1975: Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., «Զանգակ-97» հրատ., հ. III, գ. I, 2010, հ. III, գ. II, 2015, հ. IV, գ. I, 2010, հ. IV, գ. II, 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հայ ազատագրական շարժումը XVI դ. կեսերից մինչև XVIII դ.: 2. Ազատագրական պայքարը Սյունիքում և Սյունիքում 1722-1730 թթ.: 3. Ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմները և Հայաստանը XIX դ. առաջին երեսնամյակում: Հայկական հարցի միջազգայնացումը: 4. Հայ քաղաքական կուսակցությունների առաջացումը և հայ ազատագրական շարժումը XIX դ. վերջին - XX դ. սկզբին: 5. Հայոց ցեղասպանությունը: 6. Մայիսյան հերոսամարտերը: Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը (1918-1920 թթ.): 7. Խորհրդային Հայաստանը (1920-1991 թթ.): 8. Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին: 9. Արցախյան շարժումը (1988-1991 թթ.) և պատերազմը (1991-1994 թթ.): 10. Հայաստանի երրորդ հանրապետությունը (1991 թվականից):
1608	Ֆրանսերեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1608/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ զարգացնել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողությունները ձևավորել մասնագիտական տեքստերի գրավոր թարգմանության հմտություններ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարորոշել մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական ցուցիչները, տարբերակել մասնագիտական տեքստերի համընդհանուր և տերմինային բառաշերտերը, բացատրել մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.մենախոսել և երկխոսել մասնագիտական թեմաների շուրջ, թարգմանելու (գրավոր և բանավոր) մասնագիտական տեքստեր բանավիճել մասնագիտական թեմաների շուրջ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր զարգացնել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողությունները ձևավորել մասնագիտական տեքստերի գրավոր թարգմանության հմտություններ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք, հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք, դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013. Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Les professions - les métiers La technologie La communication L’argent- la banque Le caractère et la personnalité
1205	Չինարեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1205/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ Ուսանողի մոտ չինարենի բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հիմք ստեղծելը: Չինարենի գործնական տիրապետումը` առօրյա հաղորդակցման եզրերում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Յուրացնելու չինարենի հնչյունական, գրային և քերականական համեմատաբար պարզ հասկացությունների հիմնական օրինաչափությունները: Հասկանալու չինարենի ձևաբանական և շարահյուսական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.սիրապետելու 200-250 հիերոգլիֆի` դրանք օգտագործելով տարբեր թեմաներով թարգմանությունների ժամանակ (չինարենից հայերեն և հակառակը): Գրելու համառոտ նկարագրական տեքստեր: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.Հասկանալու հաճախ օգտագործվող արտահայտություններ, որոնք թույլ կտան ներկայացնել ինքն իրեն, ընտանիքին և մյուսներին, պարզ տերմիններով հարցնել և տալ տեղեկություն իր երկրի, բնակավայրի, տարվա եղանակների, ամիսների, շաբաթվա օրերի, կլիմայի, ուսումնական հաստատության, իր աշխատանքային օրվա, տնային պայմաններում գործածվող առարկաների, իրեն պատկանող իրերի և այն մարդկանց մասին, որոնց ճանաչում է: Բացի այդ, ուսանողն ունակ կլինի հասկացնելու խոսակցին, որ նա խոսի հնարավորինս պարզ, դանդաղ և հասկանալի: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Ուսանողի մոտ չինարենի բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հիմք ստեղծելը: Չինարենի գործնական տիրապետումը` առօրյա հաղորդակցման եզրերում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Տեղեկատվության ընդունման ուղիները Ուսուցման միջոց հասկացությունը Ուսուցման նյութը Ուսուցման միջոցը Տեխնիկական սարքը Լսողական Չինարենը բանավոր ձևով Համակարգիչ, DVD և VCD համակարգեր Համակարգիչ, DVD և VCD համակարգեր, դիկտոֆոն և այլն Տեսողական Չինարենը գրավոր խոսքի ձևով - Digital Board, համակարգիչ-պրոյեկտոր, հեռուստացույց, արբանյակային ալեհավաք Լսատեսողական Բանավոր խոսքի միջոցով առարկաների խոսքային իրադրությունների նկարագրություն - Digital Board, համակարգիչ-պրոյեկտոր, հեռուստացույց, DVD և VCD համակարգեր 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական : 6. Հիմնական գրականության ցանկ. 李晓琪，《博雅汉语》初级1学生书, 北京大学出版社，2013年李晓琪，《博雅汉语》初级1练习册, 北京大学出版社，2013年李晓琪，《博雅汉语》初级2学生书, 北京大学出版社，2013年李晓琪，《博雅汉语》初级2练习册, 北京大学出版社，2013年刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册，北京语言大学出版社，2015年 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականություն Գրավոր խոսք Բանավոր խոսք Լսողական հմտություններ
1803	Թուրքերեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1803/Բ41 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն խորացնել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակությունները զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնելու ժամանակակից թուրքերենի շարահյուսական ու ձևաբանական հիմնախնդիրները 2. սահմանելու պարզ ընդարձակ և բարդ նախադասություն կազմելու տրամաբանությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.3. թարգմանելու ոչ մեծ բարդության տեքստեր թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն խորացնել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակությունները զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն 2. տեքստերի և վարժությունների կազմում 3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Աաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Գոյականների և դերանունների հոլովումը: Թեմա 2՝ Թուրքերենի հետդիրները և դրանց կիրառությունը: Թեմա 3՝ Ապառնի ժամանակը թուրքերենում: Թեմա 4՝ Գոյական անունների կապակցությունները: Թեմա 5՝ Ընդարձակ ներկա ժամանկաձևը: Թեմա 6՝ Ըղձական եղանակը: Մակբայական դերբայներ:
1604	Գերմաներեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1604/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ - հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, - խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, - ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը, 2. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կառուցելու բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը, 2. հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, - խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, - ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1603	Անգլերեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1603/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում, ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար, զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանելու անգլերենի բառակազմական կանոնները, ներկայացնելու անգլերենի հիմնական քերականական կառույցները, բացատրելու մասնագիտական հենքային բառապաշարը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 1. ցուցաբերելու ընթերցելով և ունկնդրելով ընկալելու կարողություն, 2. կիրառելու անգլերենին բնորոշ քերականական կառույցները, 3. օգտագործելու մասնագիտական առավել գործածական բառապաշարը: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.օգտվելու տարբեր անգլերեն տեղեկատվական աղբյուրներից՝ ներառյալ համացանցը, բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու հանրության հետ, կիրառելու գիտելիքները պրակտիկայում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում, ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար, զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ բանավոր հարցում տրված հարցաշարով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև անգլերենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Cotton D., Falvey D., Kent S. Market Leader (Elementary/Intermediate), Third edition, Course book. Pearson, 2018. Mascull B. Business Vocabulary in Use, Intermediate. Cambridge University Press, 2017. Strutt P. Market Leader Essential Grammar & Usage Book, 3rd Edition. Pearson Longman, May 27, 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ընթերցանություն. հանրամատչելի և մասնագիտական ադապտացված տեքստեր։ 2. Բանավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ քննարկում։ 3. Լսելով ընկալում. հանրամատչելի և մասնագիտական նյութի ունկնդրում (1-2 րոպե տևողությամբ) և վերարտադրում։ 4. Գրավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ նյութի շարադրում և ամփոփում։ 5. Թարգմանություն. ընդհանուր և մասնագիտական ոլորտի նյութի թարգմանություն:
1608	Ֆրանսերեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 2 ժամ գործ. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1608/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ, ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ, ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.մատնանշել մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական առանձնահատկությունները, տարրորոշել մասնագիտական տերմինները համատասխան տեքստերում, սահմանել մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բառաքերականական դժվարությունները, մենախոսել մասնագիտական թեմաների շուրջ, թարգմանել (գրավոր-բանավոր) մասնագիտական տեքստեր, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.թարգմանելու հմտություններ, բառարաններից օգտվելու կարողություններ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ, ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ, ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք, հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք, դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013. Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Présentations et usages La famille - les âges de la vie Le temps qui passe Le physique - l’apparence Les activités quotidiennes
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ/շաբ. 1 ժամ գործ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1401/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ · ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, · նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները, 2.սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները, 3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ, հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.սովորեցնել լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, · նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները - գործնական աշխատանք, - սլայդի ցուցադրում, - ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները, 2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները, 3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
1803	Թուրքերեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1803/Բ40 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնելու թուրքերենի հնչյունական համակարգը սահմանելու թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.վերարտադրելու թուրքերեն պարզ նախադասություններ թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. թյուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն 2. տեքստերի և վարժությունների կազմում 3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Աաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը: Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը: Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում: Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
1604	Գերմաներեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1604/Բ00 1. Դասընթացի նպատակ - ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), - խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. կազմելու մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով, 2. ճիշտ օգտագործելու տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.իրականացնելու տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն, 2. գրելու համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) 2. գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), - խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: 2. Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: 3. Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1603	Անգլերեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1603/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում, ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար, զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.. ներկայացնելու անգլերենի հնչյունային համակարգի յուրահատկությունները, արտասանական նորմերը, 2. սահմանելու անգլերենի բառակազմական կանոնները, 3. ներկայացնելու անգլերենի հիմնական քերականական կառույցները, 4. բացատրելու մասնագիտական հենքային բառապաշարը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. ցուցաբերելու ընթերցելով և ունկնդրելով ընկալելու կարողություն, 2. կիրառելու անգլերենին բնորոշ քերականական կառույցները, 3. օգտագործելու մասնագիտական առավել գործածական բառապաշարը: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.8.օգտվելու տարբեր տեղեկատվական աղբյուրներից՝ ներառյալ համացանցը, 9. բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու հանրության հետ, 10. կիրառելու գիտելիքները պրակտիկայում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում, ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար, զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ 2. անհատական և խմբային աշխատանք 4. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ բանավոր հարցում տրված հարցաշարով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև անգլերենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Cotton D., Falvey D., Kent S., Market Leader, Intermediate Business English, Coursebook, 2018. Mascull B. Business Vocabulary in Use, Intermediate. Cambridge University Press, 2017. Strutt P. Market Leader Essential Grammar & Usage Book, 3rd Edition. Pearson Longman, May 27, 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1.Ընթերցանություն. հանրամատչելի և մասնագիտական ադապտացված տեքստեր, 2. Բանավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ քննարկում, 3. Լսելով ընկալում. հանրամատչելի և մասնագիտական նյութի ունկնդրում (1-2 րոպե տևողությամբ) և վերարտադրում, 4. Գրավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ նյութի շարադրում և ամփոփում, 5. Թարգմանություն. ընդհանուր և մասնագիտական ոլորտի նյութի թարգմանություն:
1705	Ռուսաց լեզու-2	2
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1704/Բ06 1. Դասընթացի նպատակ զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողությունները, ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն, ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ցուցաբերել մասնագիտական բառապաշարի հստակ իմացություն, ցուցաբերել միջազգային չափորոշիչներով սահմանված В1 մակարդակին համապատասխանող ռուսաց լեզվի իմացություն, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կազմել մասնագիտական թեմայով զեկույցներ, տիրապետել մասնագիտական լայնածավալ տեղեկատվությանը, կատարել միջազգային չափանիշների B1 մակարդակին համապատասխանող թեստային աշխատանք, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.օգտագործել ձեռք բերած հաղորդակցման և լեզվական հմտությունները, օգտագործել ձեռք բերած իմացությունները մասնագիտական ոլորտում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողությունները, ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն, ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունքներ, ինքնուրույն աշխատանք, թիմային աշխատանք, բանավոր ներկայացում/զեկույց/, բանավեճ, ստուգողական աշխատանք, թեստային աշխատանք, վիկտորինա: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները թեստային առաջադրանք բանավոր հարցում ստուգարք 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Алексеенко Т.Н. Научный стиль речи. Учебное пособие для иностранных студентов. Харьков: ХНУ, 2005. Андрюшина Н.П., Жорова А.П., Макова М.Н. Тренировочные тесты по русскому языку как иностранному. М., 2008-2010. Балаян П.Б., Тер-Саркисян Л.А., Ходжумян Б.С. Учебник по русскому языку. Грамматика. Коммуникация. Речь. Ереван: ЕГУ, 2015. Карапетян Н.Г., Королева Л.Б., Черненко Н.М.. Учебные задания по русскому языку. Обучение дискуссионному общению. Для студентов-иностранцев. М.: РУДН, 2010. Кирейцева А.Н., Селиверстова Е.И., Химик В.В. Сборник тестовых заданий по русскому языку для иностранцев: Грамматика. Лексика. СПБ, 1998. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Շարահյուսական կառուցվածքներ: Սուբյեկտիվ գնահատման արտահայտման միջոցներ: Պարզ և բարդ նախադասություններ: Կապեր և կապական բառեր: Գիտական ոճի ժանրերը և դրանց շարադրման սկզբունքները: Մասնագիտական լեզվին բնորոշ ոճաբանական սկզբունքները: Մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները:
1106	Հայոց պատմություն 1	2
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1106/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակը հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3. բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու, 2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակը հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, 2. Սեմինար, 3. Քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Պ. Հովհաննիսյան, Է. Մինասյան և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2012: Հ. Ժամկոչյան, Ա. Աբրահամյան, Ս. Մելիք-Բախշյան, Ս. Պողոսյան, Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1975: Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ.,«Զանգակ-97» հրատ., 2014: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
0002	Քաղաքացիական պաշտպանություն և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության առաջին բուժօգնություն	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս./գործ 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0002/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ, ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները, գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները, մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ, 2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում, 3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում, 2. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք: 2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ: 3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում: 4. Ուսումնամեթոդական վարժանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ: Հեղինակների կոլլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ: Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ: Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ: Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ: Քաղաքացիական պաշտպանություն: ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
0002	Քաղաքացիական պաշտպանություն և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության առաջին բուժօգնություն	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս./գործ 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0002/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ, ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները, գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները, մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ, 2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում, 3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում, 2. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք: 2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ: 3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում: 4. Ուսումնամեթոդական վարժանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ: Հեղինակների կոլլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ: Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ: Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ: Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ: Քաղաքացիական պաշտպանություն: ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
1705	Ռուսաց լեզու-1	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1704/Բ05 1. Դասընթացի նպատակ ընդլայնել բանավոր խոսքի բառապաշարը, զարգացնել գրավոր խոսքի հմտությունները, ծանոթացնել հիմնական շարահյուսական կառուցվածքներին, ծանոթացնել գիտական ոճի առանձնահատկություններին, ապահովել մասնագիտական լեզվի հիմնական բառապաշարի և տերմինների ընկալումը, ապահովել մասնագիտական տեքստի ընկալումը և վերարտադրումը, զարգացնել գրական և մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունները, ծանոթացնել ամփոփագրեր և ռեֆերատներ կազմելու հմտություններին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ցուցաբերել բառապաշարի հստակ իմացություն, մեկնաբանել մասնագիտական տերմինները, բացատրել պահանջվող քերականական կանոնները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.գտնել տեքստի գլխավոր իմաստը, կարդալ և վերարտադրել գրական և մասնագիտական տեքստը, կազմել երկխոսություններ առաջարկված թեմայով, կրճատել/ընդլայնել տեքստը, պատասխանել հարցերին, կազմել բառակապակցություններ, օգտագործելով համապատասխան շարահյուսական կառուցվածքներ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.տվյալ թեմայով տեղեկատվության որոնում, տեղեկատվական աղբյուրների ընդլայնում, թեմայի շուրջ մտքերի փոխանակում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ընդլայնել բանավոր խոսքի բառապաշարը, զարգացնել գրավոր խոսքի հմտությունները, ծանոթացնել հիմնական շարահյուսական կառուցվածքներին, ծանոթացնել գիտական ոճի առանձնահատկություններին, ապահովել մասնագիտական լեզվի հիմնական բառապաշարի և տերմինների ընկալումը, ապահովել մասնագիտական տեքստի ընկալումը և վերարտադրումը, զարգացնել գրական և մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունները, ծանոթացնել ամփոփագրեր և ռեֆերատներ կազմելու հմտություններին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունքներ, ինքնուրույն աշխատանք, թիմային աշխատանք, բանավոր ներկայացում, հարց և պատասխան, ստուգողական աշխատանք, ուսուցողական ֆիլմի դիտում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները թեստային առաջադրանք բանավոր հարցում ստուգարք 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Алексеенко Т.Н. Научный стиль речи. Учебное пособие для иностранных студентов. Харьков: ХНУ, 2005. Балаян П.Б., Тер-Саркисян Л.А., Ходжумян Б.С. Учебник по русскому языку. Грамматика. Коммуникация. Речь. Ереван: ЕГУ, 2015. Лексический минимум для студентов-иностранцев естественных и технических специальностей (Балыгина Т.М., Василишина Т.И., Леонова Э.Н., Пугачев И.А.). М.: РУДН, 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականության հիմնական հարցերը: Խոսքի մշակույթի հիմնախնդիրները: Գիտական ոճի ոճաբանական առանձնահատկությունները: Շարահյուսական կառուցվածքները: Գիտական ոճի ձևաբանական առանձնահատկությունները: Մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1401/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ · ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, · ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. կազմել արտահայտիչ խոսք, 2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները, 3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 1. գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները, 2. պահպանել խոսքի էթիկետը։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 1. կազմել բանավոր և գրավոր գեղեցիկ խոսք։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, · ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական աշխատանք, սլայդի ցուցադրում, ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքը բանավոր է, որն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Քննատոմսը բաղկացած է երեք հարցից. Առաջին և երկրորդ հարցերը տեսական հարցեր են և գնահատվում են 7-ական միավոր, իսկ երրորդ հարցը գործնական առաջադրանք է, որը գնահատվում է 6 միավոր: Ստուգումից 20-միավորանոց համակարգում 8 և ավելի միավոր ստացած ուսանողները կհամարվեն ստուգարքը հանձնած: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։ 2. Խոսքի գործառական տարբերակները։ 3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։ 4.Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։ 5.Խոսքի էթիկետ։ 6.Գրագրության ձևեր։

Ամբիոնի կոդը	Կամընտրական դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
2201	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1308	Հոգեբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1306/Բ17 1. Դասընթացի նպատակ ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները, ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան, թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.տիրապետել գիտական գրականության հետ աշխատելու հմտություններին, կիրառել տեղեկության բանավոր և գրավոր ներկայացնելու հմտությունները, օգտագործել անձի խնդրային դաշտը նկարագրող հասկացութային ապարատի իմացությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան, Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ: Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրությամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977. Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002. Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002. Introduction to Psychology// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը: Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները: Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն: Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում: Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
1302	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1107	Մշակութաբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1107/Բ55 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ, ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները, ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և զարգացման հիմնական օրինաչափությունները, նկարագրել մշակութաբանության շրջանակներում ուսումնասիրվող հիմնական ոլորտները, քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, ճանաչել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։ 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները, ճանաչել և իրարից զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները, տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ, ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ, ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, 2. Գործնական պարապմունք, 3. Դիդակտիկ նյութերի մատուցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002: Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004: Кравченко А. И. Культурология, М., 2003. Розин В.М. Культурология. М., 1998. Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները: Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը: Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ: Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները: Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները: Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում: Մշակույթը և գենդերը: Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը: Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները: Մշակույթը և լեզուն: «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
1705	Ռուսաց լեզու-3	2
Երրորդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ/շաբ. 1 ժամ գործ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1704/Բ07 1. Դասընթացի նպատակ խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն, ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները, դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը, վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն, դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ, հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք ինքնուրույն աշխատանք թիմային աշխատանք բանավոր ներկայացում գրավոր և բանավոր հարցում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019. Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с. Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996. Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г. Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995. Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները: Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները: Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական: Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ: Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
2203	Սոցիոլոգիայի հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2203/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները, ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան, նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ, նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005. Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с. Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с. Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները: 2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ: 3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում: 4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա: 5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը: 6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը: 7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր: 8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա: 9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ: 10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ: 11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում: 12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն: 13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն: 14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա: 15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ:
1311	Տրամաբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ - ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, - զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, - նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել մտքի կառուցվածքը, սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը, բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ, ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները, պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, - զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, - նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, քննարկում, անհատական աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987: Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998: Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005. Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002. Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
1207	Քաղաքագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1207/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել՝քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը, ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը, ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ, կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. օգտվել մասնագիտական գրականությունից, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել՝քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ: 2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում: 3. Սեմինար պարապմունքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006: Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97: Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։ Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թեմա 7` Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
1306	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1501	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1306	Հաղորդակցման հմտություններ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1306/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ - ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին - ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք, վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ, հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը, մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին - ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։ Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։ 2. Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ 3. Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ 4. Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. 5. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. 6. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. 7. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. 8. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. 9. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. 10. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. 11. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները: Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները: Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում: Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում: Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում: Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները: Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։ Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
1306	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1302	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1606	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1501	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
2201	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1306	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1302	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1606	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
2203	Սոցիոլոգիայի հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2203/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները, ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան, նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ, նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005. Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с. Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с. Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները: 2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ: 3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում: 4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա: 5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը: 6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը: 7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր: 8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա: 9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ: 10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ: 11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում: 12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն: 13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն: 14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա: 15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ:
1302	Բարոյագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1302/Բ00 1. Դասընթացի նպատակ վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթանելլ սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմանահարցերին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը, ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները, մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները, 2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները, 3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, 2. վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթանելլ սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմանահարցերին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Апресян Ю. Этика. М., 2004. Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011. Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014. Фромм Э. Искусство любить. М., 2008. Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը: 2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը 3. Կրոնական էթիկա: 4. Բիոէթիկա: 5. Քաղաքական էթիկա: 6. Սիրո մետաֆիզիկա: 7. Կյանքի իմաստը:
0708	Բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգեր	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0708/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին, պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին, որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բացատրել բնության համակարգերի կառուցվածքի, առաջացման և էվոլյուցիայի կոնցեպցիաները, նկարագրել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների օրինաչափությունները, հիմնավորել ժամանակակից բնագիտության նվաճումների կիրառման կարևորությունը և անհրաժեշտությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.լուսաբանել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթները, օգտագործել գիտելիքները բնության երևույթների օրինաչափությունները մեկնաբանելու և գնահատելու համար: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.օգտագործել ստացած գիտելիքները մասնագիտական գործունեության ընթացքում իրադրական տարբեր հարցեր լուծելու համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին, պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին, որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ (Moodle համակարգով) դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք, որն անցկացվում է թեստային համակարգով, on line: Տրվում է առավելագույնը 60 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Горелов А. А. Концепции современного естествознания М., 2015, 4-е изд., 355 с. Найдышь В. Концепции современного естествознания: Учебник, М.,2016, 360с. Рыбалов Л. Б. Садохин А. П. Концепции современного естествознания, М.,2012, 415 с. Стрельник О.Н. Концепции современного естествознания. Краткий курс лекций. Учебное пособие. М. 2012. Ասլանյան Լ. Ս., Կարայան Հ. Ս. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը, Մեթոդական աշխատանք, Երևան, 2011 թ., 115 էջ: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Բնագիտության ժամանակակից կոնցեպցիաների հիմնական խնդիրները: Բնագիտության և հումանիտար գիտությունների կապը: Գիտության և կրոնի փոխհարաբերությունները: Բնագիտության զարգացման պատմությունը: Գիտական հեղափոխությունները և դրանց դերը բնագիտության զարգացման գործում: Աշխարհի գիտական նկարագիրը: Դասական և ժամանակակից ֆիզիկայի հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից տիեզերագիտության հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից քիմիայի հիմնադրույթները: Դասական և Ժամանակակից կենսաբանության հիմնադրույթները: Համընդհանուր նշանակության աշխարհահայացքային 3 կարևորագույն պրոբլեմների՝ տիեզերքի, կյանքի և մարդու ծագման վերաբերյալ ժամանակակից տեսությունները բնագիտության ոլորտում:
1901	Իրավունքի հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1901/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները, տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը, իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։ դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները, 2. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ), 3. օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. ինքնուրույն աշխատանք, 2. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր /կամ գրավոր/: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ: ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը: Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
2101	Կրոնագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2101/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել, տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ, ծանոթացնել ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ, նկարագրել ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը, լուսաբանել Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկությունները և ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.հասկանալ և վերլուծել կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը, դասակարգել կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ, բացահայտել և վերլուծել ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.արժևորել ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել, տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ, ծանոթացնել ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների շուրջ: ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում քննարկումներին: ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր`նախապես տրամադրված հարցաշարով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան): Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։ История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007. Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013. Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005. Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
1306	Հաղորդակցման հմտություններ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1306/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ - ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին - ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք, վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ, հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը, մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին - ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։ Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։ 2. Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ 3. Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ 4. Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. 5. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. 6. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. 7. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. 8. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. 9. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. 10. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. 11. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները: Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները: Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում: Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում: Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում: Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները: Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։ Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
1308	Հոգեբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1306/Բ17 1. Դասընթացի նպատակ ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները, ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան, թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.տիրապետել գիտական գրականության հետ աշխատելու հմտություններին, կիրառել տեղեկության բանավոր և գրավոր ներկայացնելու հմտությունները, օգտագործել անձի խնդրային դաշտը նկարագրող հասկացութային ապարատի իմացությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան, Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ: Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրությամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977. Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002. Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002. Introduction to Psychology// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը: Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները: Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն: Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում: Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
1302	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, իրականացնել փաստերի ստուգում, վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.աշխատել գիտական գրականության հետ, կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար պարապմունք, քննարկում, պրակտիկ աշխատանքներ, հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: Փաստերի ստուգում: Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1107	Մշակութաբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1107/Բ55 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ, ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները, ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և զարգացման հիմնական օրինաչափությունները, նկարագրել մշակութաբանության շրջանակներում ուսումնասիրվող հիմնական ոլորտները, քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, ճանաչել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։ 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները, ճանաչել և իրարից զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները, տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ, ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ, ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, 2. Գործնական պարապմունք, 3. Դիդակտիկ նյութերի մատուցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002: Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004: Кравченко А. И. Культурология, М., 2003. Розин В.М. Культурология. М., 1998. Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները: Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը: Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ: Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները: Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները: Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում: Մշակույթը և գենդերը: Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը: Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները: Մշակույթը և լեզուն: «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
1705	Ռուսաց լեզու-3	2
Երրորդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ/շաբ. 1 ժամ գործ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1704/Բ07 1. Դասընթացի նպատակ խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն, ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները, դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը, վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն, դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ, հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք ինքնուրույն աշխատանք թիմային աշխատանք բանավոր ներկայացում գրավոր և բանավոր հարցում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019. Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с. Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996. Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г. Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995. Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները: Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները: Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական: Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ: Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
1603	Անգլերեն-3	2
Երրորդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ/շաբ. 1 ժամ գործ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1603/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները 1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, 2. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ անհատական և խմբային աշխատանք անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Robin Walker and Keith Harding Tourism 2 Oxford University Press 2009. Peter Strutt English for International Tourism (intermediate), Longman 2007. Murphy R. English grammar in Use - Cambridge , 1990. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում, մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում, մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում։
1311	Տրամաբանության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ - ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, - զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, - նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել մտքի կառուցվածքը, սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը, բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ, ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները, պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, - զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, - նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, քննարկում, անհատական աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987: Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998: Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005. Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002. Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
1207	Քաղաքագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1207/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել՝քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը, ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը, ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ, կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. օգտվել մասնագիտական գրականությունից, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել՝քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ: 2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում: 3. Սեմինար պարապմունքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006: Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97: Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։ Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թեմա 7` Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
1306	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1603	Անգլերեն-3	2
Երրորդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ/շաբ. 1 ժամ գործ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1603/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները 1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, 2. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ անհատական և խմբային աշխատանք անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Robin Walker and Keith Harding Tourism 2 Oxford University Press 2009. Peter Strutt English for International Tourism (intermediate), Longman 2007. Murphy R. English grammar in Use - Cambridge , 1990. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում, մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում, մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում։
1302	Բարոյագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1302/Բ00 1. Դասընթացի նպատակ վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթանելլ սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմանահարցերին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը, ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները, մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները, 2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները, 3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, 2. վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթանելլ սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմանահարցերին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Апресян Ю. Этика. М., 2004. Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011. Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014. Фромм Э. Искусство любить. М., 2008. Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը: 2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը 3. Կրոնական էթիկա: 4. Բիոէթիկա: 5. Քաղաքական էթիկա: 6. Սիրո մետաֆիզիկա: 7. Կյանքի իմաստը:
0708	Բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգեր	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0708/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին, պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին, որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բացատրել բնության համակարգերի կառուցվածքի, առաջացման և էվոլյուցիայի կոնցեպցիաները, նկարագրել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների օրինաչափությունները, հիմնավորել ժամանակակից բնագիտության նվաճումների կիրառման կարևորությունը և անհրաժեշտությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.լուսաբանել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթները, օգտագործել գիտելիքները բնության երևույթների օրինաչափությունները մեկնաբանելու և գնահատելու համար: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.օգտագործել ստացած գիտելիքները մասնագիտական գործունեության ընթացքում իրադրական տարբեր հարցեր լուծելու համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր պատկերացում բնագիտության ժամանակակից հիմնախնդիրների մասին, պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին, որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների բացատրության համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ (Moodle համակարգով) դասախոսություններ, ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք, որն անցկացվում է թեստային համակարգով, on line: Տրվում է առավելագույնը 60 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Горелов А. А. Концепции современного естествознания М., 2015, 4-е изд., 355 с. Найдышь В. Концепции современного естествознания: Учебник, М.,2016, 360с. Рыбалов Л. Б. Садохин А. П. Концепции современного естествознания, М.,2012, 415 с. Стрельник О.Н. Концепции современного естествознания. Краткий курс лекций. Учебное пособие. М. 2012. Ասլանյան Լ. Ս., Կարայան Հ. Ս. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը, Մեթոդական աշխատանք, Երևան, 2011 թ., 115 էջ: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Բնագիտության ժամանակակից կոնցեպցիաների հիմնական խնդիրները: Բնագիտության և հումանիտար գիտությունների կապը: Գիտության և կրոնի փոխհարաբերությունները: Բնագիտության զարգացման պատմությունը: Գիտական հեղափոխությունները և դրանց դերը բնագիտության զարգացման գործում: Աշխարհի գիտական նկարագիրը: Դասական և ժամանակակից ֆիզիկայի հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից տիեզերագիտության հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից քիմիայի հիմնադրույթները: Դասական և Ժամանակակից կենսաբանության հիմնադրույթները: Համընդհանուր նշանակության աշխարհահայացքային 3 կարևորագույն պրոբլեմների՝ տիեզերքի, կյանքի և մարդու ծագման վերաբերյալ ժամանակակից տեսությունները բնագիտության ոլորտում:
1901	Իրավունքի հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1901/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները, տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը, իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։ դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները, 2. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ), 3. օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. ինքնուրույն աշխատանք, 2. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր /կամ գրավոր/: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ: ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը: Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
2101	Կրոնագիտության հիմունքներ	2
3-րդ՝ աշնանային կամ չորրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դասախ. 1 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2101/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել, տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ, ծանոթացնել ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ, նկարագրել ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը, լուսաբանել Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկությունները և ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.հասկանալ և վերլուծել կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը, դասակարգել կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ, բացահայտել և վերլուծել ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.արժևորել ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել, տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ, ծանոթացնել ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների շուրջ: ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում քննարկումներին: ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր`նախապես տրամադրված հարցաշարով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան): Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։ История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007. Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013. Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005. Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
1005	Ռազմավարական կառավարում	6
5-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ սեմ.. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ05 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին կազմակերպություններում ռազմավարական կառավարման հիմնական փուլերը և մոտեցումները, ծանոթացնել կազմակերպության ռազմավարության մշակման հիմնական ուղղություններին և գործիքներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել կազմակերպության գործունեության վերլուծության գործընթացը, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.ինքնուրույն վերլուծել կազմակերպության գործունեության ինդուստրիան, գնահատել արտաքին միջավայրը` կիրառելով համապատասխան գործիքակազմերը, ինքնուրույն վերլուծել կազմակերպության ներքին միջավայրն ըստ ֆունկցիոնալ ուղղությունների` կիրառելով համապատասխան գործիքակազմերը, վերհանել կազմակերպության ուժեղ և թույլ կողմերը, ինչպես նաև նրա գործունեության հնարավորություններն ու վտանգները, դրանց հիման վրա բացահայտել ռազմավարական նոր ուղղություններ, վերհանել կազմակերպության երկարաժամետ ռազմավարական նպատակները` SWOT, SPACE գործիքների միջոցով, իրականացնել կազմակերպության ռազմավարության մշակում, առաջադրել դրա իրագործման և գնահատման սկզբունքային մոտեցումները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.բարելավել թիմային աշխատանքի իրականացման հմտությունները, զարգացնել ստեղծագործական, քննադատական, վերլուծական մտածողությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին կազմակերպություններում ռազմավարական կառավարման հիմնական փուլերը և մոտեցումները, ծանոթացնել կազմակերպության ռազմավարության մշակման հիմնական ուղղություններին և գործիքներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, սեմինարներ, թիմային աշխատանք, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. А. А. Томсон, А. Дж. Стрикленд, Стратегически Менеджмент, Москва, 1998, Fred R. Davit, Strategic Management, Concepts and Cases, 13th edition, 2013, M. Beccera, Theory of the Firm for Strategic Management, Cambridge, 2009, Michael E. Porter's, "Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors", 1980. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ռազմավարական կառավարման գործընթացը: Թեմա 2. Ռազմավարության մշակման խնդիրները Թեմա 3. Կազմակերպության արտաքին միջավայրի վերլուծություն։ Թեմա 4. Կազմակերպության ներքին միջավայրի վերլուծություն։ Թեմա 5. SWOT- վերլուծություն Թեմա 6.Պորտերի մրցակցային ուժերը և ռազմավարությունները։ Թեմա 7. Ինտեգրման ռազմավարություններ Թեմա 8. Դիվերսիֆիկացման ռազմավարություններ Թեմա 9. Պորտֆելի վերլուծություն՝ BCG մատրից Թեմա 10. Պորտֆելի վերլուծություն՝ ճյուղի գրավչության մոդել Թեմա 11. Պորտֆելի վերլուծություն՝ կյանքի ցիկլի մատրից։ Թեմա 12. Ռազմավարությունների իրականացում՝ գլխավոր առավելություններ, ռեինժինիրինգ, կառուցվածք Թեմա 13. Ռազմավարությունների իրականացում՝ բյուջե, քաղաքականություն, մոտիվացիա Թեմա 13. Ռազմավարության իրականացում՝ կուլտուրա, ղեկավարու
1005	Կազմակերպությունների գործունեության վերլուծություն	3
10-րդ` աշնանային կիսամյակ 3 ժամ դաս., 2 ժամ գործն. 5 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ11 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին կազմակերպությունների տնտեսական գործունեության վերլուծության տեսական հիմքերը և, մասնավորապես, դրանց կիրառման և արդյունավետության գնահատման մեթոդական մոտեցումները, ինչպես նաև կազմակերպության ֆինանսական վիճակը բնութագրող առավել տեղեկատվական ցուցանիշների և դրանց գնահատման մեթոդաբանությունը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել կազմակերպության ֆինանսական դրությունը բնութագրող գործակիցների համակարգը։ 2. ներկայացնել կազմակերպության գործունեության վերլուծության գործընթացը։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 1. ձևակերպել անվճարունակ կազմակերպության ֆինանսական դրության վերլուծության առանձնահատկությունները, 2. վերլուծել ձեռնարկատիրական ռիսկերի կառավարման արդյունավետ համակարգի մշակման առանձնահատկությունները, 3. բացահայտել կազմակերպության ֆինանսական դրության առողջացման պահուստները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 1. պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին կազմակերպությունների տնտեսական գործունեության վերլուծության տեսական հիմքերը և, մասնավորապես, դրանց կիրառման և արդյունավետության գնահատման մեթոդական մոտեցումները, ինչպես նաև կազմակերպության ֆինանսական վիճակը բնութագրող առավել տեղեկատվական ցուցանիշների և դրանց գնահատման մեթոդաբանությունը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, խմբային և անհատական աշխատանքներ, գործող կազմակերպությունների վերլուծություն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Լ.Հ. Գրիգորյան, Ն.Է. Միրզոյան, Կազմակերպությունների ֆինանսական վերլուծություն և վարկանշում, Երևան 2018, 156 էջ։ ФГОБУ ВПО, “Финансовый университет при Правительстве Российской Федерации”, Риск-менеджмент в коммерческом банке, под редакцией И. В. Ларионовой. -М.:КНОРУС, 2014, 456 с.. Basel Committee on Banking Supervision International Convergence of Capital Measurement and Capital Standarts June 2004 pp. 272. Бочаров В. В.Финансовый анализ. Краткий курс. 2-е изд. СПб.: Питер, 2009. 240 с.. Бернстайн Л. А., Анализ финансовой отчетности: теория, практика и интерпретация. Пер. с англ. -М.: Финансы и статистика, 2003, 624 с.. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Կազմակերպությունների գործունեության վերլուծության բովանդակությունը, կազմակերպման հիմնախնդիրները և տեղեկատվական աղբյուրները: Թեմա 2. Կազմակերպությունների գործունեության վերլուծության տեսակները, դրանց առանձնահատկությունները, մեթոդն ու եղանակները, ուղղակի և անուղղակի օգտատերերը: Թեմա 3. Ակտիվների կառուցվածքի ռիսկերի գնահատում` իրացվելիության աստիճանի հիման վրա Թեմա 4. Կազմակերպությունների շահութաբերության վերլուծությունը, շահութաբերության մակարդակը բնութագրող ցուցանիշների համակարգը: Թեմա 5. Կազմակերպությունների շրջանառելիության գործոնային վերլուծությունը, շրջանառելիության ցուցանիշների համակարգը, գործառնական և ֆինանսական ցիկլի վերլուծությունը, շրջանառելիության փոփոխության տնտեսական հետևանքի գնահատումը։ Թեմա 6. Ֆինանսական կայունության ցուցանիշների վերլուծությունը, ֆինանսական կայունությունը բնութագրող ցուցանիշների համակարգը, ֆինանսական կայունության պաշարի գնահատումը:
1005	Բիզնեսի կազմակերպում և կառավարում	6
9-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ10 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ և իմացություն բիզնեսի էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև բիզնեսի զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ, ներկայացնել բիզնեսի տեսամեթոդական հենքերը, ինչպես նաև բիզնեսի կազմակերպման ու կառավարման տեսագործնական հիմունքներն ու բիզնեսի վարման հմտությունները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. մեկնաբանել բիզնեսի էությունը և հիմնական հասկացությունները, բիզնեսի համակարգային առանձնահատկությունները և մոդելային բնորոշիչները, բիզնեսի փուլային զարգացման բնորոշիչները և առանձնահատկությունները, 2. ներկայացնել բիզնեսի տեսամեթոդական հենքերը, ինչպես նաև բիզնեսի կազմակերպման ու կառավարման տեսագործնական հիմունքները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. վերլուծել և տարբերակել բիզնեսի համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները, ընտրել բիզնեսի կազմակերպման ու կառավարման տեսագործնական հիմքերը և դրանց կիրարկման ձևերը, 2. գործնականում մշակել անհատական բիզնես պլաններ և նախագծել start-up բիզնեսներ, կատարել դրանց գործնական կիրառման հնարավորությունների գնահատում ՝ կոնկրետ դեպքի համար, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ և այլն, 2. իրականացնել գործարարության խաղարկային ներկայացումներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ և իմացություն բիզնեսի էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև բիզնեսի զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ, ներկայացնել բիզնեսի տեսամեթոդական հենքերը, ինչպես նաև բիզնեսի կազմակերպման ու կառավարման տեսագործնական հիմունքներն ու բիզնեսի վարման հմտությունները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի խորացման միջոց և դասախոսության նյութերի յուրացման ակտիվ մեթոդ. ի լրումն դասախոսության ժամանակ ներկայացված նյութերի, ուսանողներին՝ ինքնուրույն պարապելու համար, հանձնարարվում է համապատասխան գրականություն, կազմակերպվում են անհատական և խմբային քննարկումներ, այն կրում է խորհրդատվական բնույթ և կարող է որոշակիացվել դասախոսի կողմից գործնական աշխատանքների ժամանակ իրականացվում են բիզնես պլանի ուսումնասիրման, մշակման և ներկայացման աշխատանքներ. բիզնես գաղափարը քննարկվում, որոշվում և ընտրվում է դասախոսի և ուսանողների հետ համատեղ, բիզնես պլանները մշակելու և ներկայացնելու համար ուսանողները բաժանվում են 2-3 հոգանոց խմբերի, որոնց անդամները հավասարապես պատասխանատու են բիզնես պլանների մշակման և ներկայացման համար, բիզնես պլանները մշակելու համար կատարվում են անհատական և խմբային աշխատանքներ և ֆինանսատնտեսական վերլուծություններ, մշակված բիզնես պլանները գնահատելու համար՝ կազմակերպվում է դրանց պրեզենտացիա, բիզնես պլան մշակող խմբի մասնակից ուսանողները գնահատվում են՝ համարժեք այդ աշխատանքներին նրանցից յուրաքանչյուրի ներգարվվածության և մասնակցության մակարդակի, տիրապետման աստիճանի և ներկայացման խորության: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, հր.՝ Վան Արյան, 2017 թ., 411 էջ: Խաչատրյան Ն., Սահակյան Ն., Ձեռնարկատիրության հիմունքներ /ուսումնական ձեռնարկ/, Էդիտ պրինտ, Երևան, 2018 թ., 180 էջ։ Бекетова О. Н, Найденков В. И., Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с.. Буров В. Ю. “Основы предпринимательства”, Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с.. Организация предпринимательской деятельности: Учебник /А. Н. Асаул.-СПб.: АНО ИПЭВ, 2009, 336с.. Питер Ф. Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И. Д. Вильямс”,2009, 432с.. Грант Р., «Современный стратегический анализ», 2008 г. Ефремов В.С., Стратегия бизнеса. Концепции и методы планирования: Учебное пособие. - М.: Издательство «Финпресс», 1998, 192 с.. Каммингс С., Реконструкция стратегии, М., 2010, 557 с.. Томпсон А.А., Стрикленд А.Дж. Стратегический менеджмент, 2018. Business Management, L. Loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022. Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020. Steve Blank and Bob Dorf, “The Startup Owner’s Manual: The Step-by-Step Guide for Building a Great Company,” K&S Ranch Publishing 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ձեռնարկատիրական գործունեությունը տնտեսական զարգացման գործոն. ձեռնարկատիրական գործունեության գործառույթներն այդ համատեքստում։ 1.1. Ձեռնարկատիրական գործունեությունը որպես տնտեսական գործընթաց։ 1.2. Ձեռնարկատիրական գործունեության գործառույթները որպես ազգային տնտեսություն զարգացման գործոն։ 1.3. Ձեռնարկատիրական գործունեության նպատակը. ձեռներեցական եկամուտ: Թեմա 2. Տնտեսական գործունեություն և ձեռնարկատիրական գործունեություն. փոխառնչություններըը և փոխհարաբերությունները: Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության բովանդակային բնութագրիչները և զարգացման փւլային առանձնահատկությունները։ Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսության զարգացման փուլերը։ Ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական բնութագրիչները։ Ձեռնարկատիրական գործունեության անհրաժեշտ և բավարար պայմանները. սոցիալ-տնտեսական բնութագրիչներն այդ համատեքստում։ Ձեռնարկատիրական գործունեության տրամաբանությունը: Թեմա 4. Շուկայական տեղեկատվություն և ձեռներեցական հաշվարկներ: Ձեռնարկատիրական գործունեության որոշումների կայացման գործընթացը: Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները, ֆինանսական կառավարում։ 5.1. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները։ 5.2. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման մեթոդները և մոտեցումները։ 5.3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսական կառավարում և կանխատեսումներ: Թեմա 6. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպաիրավական ձևերը: Թեմա 7. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպման գործընթացը. բիզնես պլան: Թեմա 8. Ձեռնարկատիրական գործունեությունը և մրցակցությունը. Մրցակցությունը և մրցունակությունը: Թեմա 9. Բիզնես հայեցակարգերը: Թեմա 10. Բիզնես մտածողություն. հայկական բիզնես միջավայրի սոցիո-մշակույթային առանձնահատկություններն այդ համատեքստում: Թեմա 11. Ձեռներեցություն և նորարարություն. նորարական ձեռներեցություն: Թեմա 12. Ստարտափերի էությունը, զարգացման փուլային բնութագրիչները, ֆինանսավորման աղբյուրները և մեթոդները: Թեմա 13. Ռազմավարական կառավարում, բիզնես ռազմավարություններ. 13.1. Ռազմավարական կառավարման գործընթացը. փուլային բնութագրիչները և առանձնահատկությունները: 13.2. Ձեռնարկատիրական գործունեության ռազմավարական և նախագծային կառավարման փոխհարաբերությունները և դրանց ինտեգումը: 13.3. Բիզնես ռազմավարություններ: Թեմա 14. Ձեռնարկատիրական գործունեության զարգացման միտումները և խնդիրները ՀՀ-ում:
1005	Տնտեսության պետական կարգավորում	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ09 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսության պետական կարգավորման ուղղություններին ու մեխանիզմներին, հիմնական գիտելիքներ հաղորդել հանրային հատվածի տնտեսագիտության օրինաչափությունների վերաբերյալ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. թվարկել և նկարագրել տնտեսության մեջ պետության բոլոր գործառույթները, 2. քննարկել տնտեսության պետական կարգավորման ուղղությունները և մեթոդները, 3. տեսականորեն հիմնավորել հանրային հատվածի տնտեսագիտության օրինաչափությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. վերլուծել և կանխատեսել տնտեսական երևույթների մեջ պետության միջամտության ազդեցությունը, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. մեկնաբանել և քննադատաբար վերլուծել տնտեսական երևույթները, դրանց վերաբերյալ պետական կառավարման մարմինների կայացրած որոշումները, 2. աշխատել թիմում, անել առաջարկություններ և եզրակացություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսության պետական կարգավորման ուղղություններին ու մեխանիզմներին, հիմնական գիտելիքներ հաղորդել հանրային հատվածի տնտեսագիտության օրինաչափությունների վերաբերյալ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն, ,խաղեր, խմբային աշխատանքներ, քննարկումներ, սցենարների կազմում, փաստերի և երևույթների վերլուծություն, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Экономика общественного сектора : учебник для академического бакалавриата / Л. И. Якобсон [и др.]; под ред. Л. И. Якобсона, М. Г. Колосницыной. - 3-е изд., перераб. и доп. - М. Издательство Юрайт, 2016. - 558 с. - (Серия : Бакалавр и магистр. Академический курс). Public Finance, 9th Edition, Harvey S. Rosen, Ted Gayer , McGraw-Hill/Irwin, 2009 - 608 pages. Հայաստանի տնտեսության վերափոխումները և վերելքի հեռանկարները / Հ. Սարգսյան, Ա. Մարկոսյան, Երևան, Զանգակ, 2014, 552 էջ, ISBN: 9789939683362։ Կայուն զարգացման ծրագիր, Երևան, 2008 թ.: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Տնտեսության պետական կարգավորման առարկան: Թեմա 2. Կարգավորման տեսություններ: Թեմա 3. Տնտեսության հանրային հատվածը: Թեմա 4. Շուկայի բացերը և կարգավորման ուղղությունները։ Թեմա 5. Հանրային բարիքներ։ Թեմա 6. Հակամենաշնորհային քաղաքականություն։ Թեմա 7. Վերաբաշխման քաղաքականությունը և հասարակության բարեկեցությունը։ Թեմա 8. Աղքատությունը և դրա նվազեցման քաղաքականությունը։ Թեմա 9. Բյուջետային գործընթաց։ Թեմա 10. Հանրային հատվածի եկամուտներ։ Թեմա 11. Հարկման օպտիմացում։ Թեմա 12. Պետական ծախսերի քաղաքականություն։ Թեմա 13. Ապակենտրոնացված պետական կարգավորում։ Թեմա 14. Դրամավարկային քաղաքականություն և ֆինանսական համակարգի կարգավորում։ Թեմա 15. Աշխատանքի շուկայի և զբաղվածության պետական կարգավորում։
1005	Մենեջմենթ	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ08 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին մենեջմենթի սկզբունքներին, մենեջերների ֆունկցիաներին, բիզնեսի էթիկային, ռազմավարական պլանավորմանը, հաղորդարկցման հմտություններին, աշխատողների մոտիվացիայի տեսություններին, սկզբունքներին, կիրառման հմտություններին, թիմային աշխատանքին, կիրառման անհրաժեշտությանը, կոնֆլիկտային իրավիճակների կառավարմանը, լիդերության տեսություններին և ժամանակակից ասպեկտներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1.բացատրել տնտեսագիտական տարբեր խնդիրների և երևույթների ձևավորման, կառավարման մոտեցումները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 5.գնահատել ընտրված տնտեսական քաղաքականությունները, կատարել գործարարության համար անհրաժեշտ տեխնիկատնտեսական հաշվարկներ, 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.գնահատել ընտրված տնտեսական քաղաքականությունները, կատարել գործարարության համար անհրաժեշտ տեխնիկատնտեսական հաշվարկներ, 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին մենեջմենթի սկզբունքներին, մենեջերների ֆունկցիաներին, բիզնեսի էթիկային, ռազմավարական պլանավորմանը, հաղորդարկցման հմտություններին, աշխատողների մոտիվացիայի տեսություններին, սկզբունքներին, կիրառման հմտություններին, թիմային աշխատանքին, կիրառման անհրաժեշտությանը, կոնֆլիկտային իրավիճակների կառավարմանը, լիդերության տեսություններին և ժամանակակից ասպեկտներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · Դասախոսություններ, · գործնական (քննարկումներ,case-study methods,նախագծերի մեթոդ,խճանկարի մեթոդ, դերային խաղերի մեթոդ, լսարանային ցուցադրություններ, թեստերի լուծում՝ յուրաքանչյուր թեմայի վերաբերյալ), անհատական աշխատանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Дафт Р. Л., Менеджмент, Питер , 2015. Мескон М., Альберт М., Хедоури Ф., Основы менеджмента, М., 2015. Роббинз С.П., Коутер М., Менеджмент, М., 2007. Томсон А., Стрикленд А. Стратегический менеджмент, М., 2006. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Մենեջմենթի էությունը։ Թեմա 2. Մենեջմենթի զարգացման փուլերը։ Թեմա 3. Կազմակերպությունը որպես համակարգ։ Թեմա 4. Մենեջմենթի էթիկան և բիզնեսի սոցիալական պատասխանատվությունը։ Թեմա 5. Կառավարչական որոշումների ընդունում։ Թեմա 6. Նպատակադրում և կազմակերպչական պլանավորում։ Թեմա 7. Ռազմավարական պլանավորում։ Թեմա 8. Կազմակերպչական կառուցվածքներ։ Թեմա 9. Կառավարչական լիազորություններ։ Թեմա 10. Հաղորդակցություններ և տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ։ Թեմա 11. Մոտիվացիա։ Թեմա 12. Թիմային աշխատանք և կոնֆլիկտներ։ Թեմա 13. Լիդերություն։ Թեմա 14. Վերահսկողություն։ Թեմա 15. Անձնակազմի կառավարում։ Թեմա 16. Գործառնական մենեջմենթ։
1005	Ռիսկերի կառավարում	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ07 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել հմտություններ անորոշ պայմաններում գնահատելու ընդունվող կազմակերպական-կառավարչական որոշումների պայմանները և հետևանքները, · ուսանողներին ծանոթացնել ու նրանց մոտ ձևավորել գիտելիքներ համալիր, որը հնարավորություն կտա պատկերացում կազմել կազմակերպությունում ռիսկերի դրսևորման առանձնահատկությունների, կազմակերպության ռիսկերի կառավարման համակարգի, ռիսկերի գնահատման ու կառավարման ժամանակակից մեթոդների և գործնական փորձի վերաբերյալ, · նրանց սովորեցնել՝ կատարելու ռիսկերի դասակարգում ու նույնականացում, որոշելու կազմակերպության ռիսկերի կառավարման համակարգի առանձնահատկությունները, , քանակապես գնահատելու և որոշելու ռիսկերի կառավարման համակարգի կառուցվածքը, մշակելու ռիսկերի կառավարման համակարգի կատարելագործման ուղիները ուսանողների մոտ ձևավորել հմտություններ մշակելու և ընդունելու կառավարչական որոշումներ անորոշ պայմաններում՝ պայմանավորված կազմակերպության իրավիճակային գործունեության և զարգացման ծրագրերի մշակման հետ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.· կունենա պատկերացումներ անորոշ ու ռիսկային երևույթների մասին, · կունենա բազային գիտելիքներ տնտեսական ռիսկերի առանձնահատկությունների վերաբերյալ, · ծանոթ կլինի ռիսկերի կառուցվածքային բնութագրերին, · կտիրապետի ռիսկերի դասակարգման մեթոդներին ու մոտեցումներին, · կիմանա ռիսկերի կառավարման հիմնական փուլերի և դրանց փոխադարձ կապերի առանձնահատկությունները, · կտիրապետի ռիսկերի կառավարման համակարգերի հիմնական բնութագրերին ու ձևավորման սկզբունքներին: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.· կկարողանա վերլուծության ենթարկել և տարանջատել ռիսկային ու անորոշ երևույթները, · կկարողանա համակարգված ձևով դասակարգել ռիսկային երևույթները, · կկարողանա վերլուծության ենթարկել ռիսկային երևույթները, մշակել և իրացնել անհրաժեշտ ռազմավարություններ դրանց կառավարման վերաբերյալ, · կկարողանա ձևավորել ռիսկերի կառավարման համակարգի նպատակը և խնդիրները, · կկարողանա ձևավորել տեղեկատվական համակարգ ռիսկերի կառավարման գործընթացների ապահովման համար, կկարողանա կազմակերպությունում ձևավորել ռիսկերի կառավարման արդյունավետ համակարգ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել հմտություններ անորոշ պայմաններում գնահատելու ընդունվող կազմակերպական-կառավարչական որոշումների պայմանները և հետևանքները, · ուսանողներին ծանոթացնել ու նրանց մոտ ձևավորել գիտելիքներ համալիր, որը հնարավորություն կտա պատկերացում կազմել կազմակերպությունում ռիսկերի դրսևորման առանձնահատկությունների, կազմակերպության ռիսկերի կառավարման համակարգի, ռիսկերի գնահատման ու կառավարման ժամանակակից մեթոդների և գործնական փորձի վերաբերյալ, · նրանց սովորեցնել՝ կատարելու ռիսկերի դասակարգում ու նույնականացում, որոշելու կազմակերպության ռիսկերի կառավարման համակարգի առանձնահատկությունները, , քանակապես գնահատելու և որոշելու ռիսկերի կառավարման համակարգի կառուցվածքը, մշակելու ռիսկերի կառավարման համակարգի կատարելագործման ուղիները ուսանողների մոտ ձևավորել հմտություններ մշակելու և ընդունելու կառավարչական որոշումներ անորոշ պայմաններում՝ պայմանավորված կազմակերպության իրավիճակային գործունեության և զարգացման ծրագրերի մշակման հետ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, անհատական աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ակտիվություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Абчук В. А. Риски в бизнесе, менеджменте и маркетинге. СПб: Издательство Михайлова В. А. 2016 Балдин К. В., Певредеряева И. И., Голов Р. С. Управление рисками в инновационно-инвстиционной деятевльности предприятия: Учебное пособие, М.: ИТК “Дашкова и К”, 2012. Бородецкий Г. Л. Управление рисками в логистике: учебное пособие, М.: Издательский центр Академия, 2010. Грачева М. В., Ляпина С. Ю. Управление рисками в инновационной деятельности, М.: Юнити,2013. Дегттярева О. И. Управление рисками в международном бизнесе. Учебное посопбие, М.: МГИМО, 2010. Косолапов А.Б. Управление рисками в туристском бизнесе.М.:Кнорус, 2014. Малашихина Н. Н., Белокрылова О. С. Риск-менеджмент: Учебное пособие, Роств н/Дону: Феникс, 2009. Мамаева Л. Н. Управление рисками: Учебное пособие, М.: ИТК “Дашкова и К”, 2013 Просветов Г. И. Управление рисками: задачи и решения: учебно-практическое пособие. - М.; Издательство Альфа-Пресс, 2011. 0. Рыхтикова Н.А. Анализ и управление рисками организации. -М.: Форум, 2014. Страхование и управление рисками.: учебник / под ред. Г.В. Черновой. - М.: Юрайт, 2016. Уродовских В. Н. Управление рисками предприятия: Учебное пособие, М.: ИТК Дашкова и К¦, 2013. Чернова Г. В., Кудряцева А. А. Управление рисками: учебное пособие, М.: ТК Велби, Издательство Проспект, 2018. Энциклопедия финансового риск-менеджмента / Под ред. А. А. Лобачева, А. В. Чугунова. М.: Альпина Бизнес Букс, 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ռիսկային և անորոշ երևույթների էությունը: Տնտեսական ռիսկեր: Թեմա 2. Ռիսկային և անորոշ երևույթների դրսևորման առանձնահատկությունները արտադրական կազմակերպության գործունեության միկրո և մակրո միջավայրում: Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական ռիսկերի էությունը և գործառույթները: Ձեռնարկատիրական ռիսկերի տեսակները: Թեմա 4. Ռիսկերի դասակարգումը ըստ կառուցվածքային բնութագրերի և դրանց դրսևորման առանձնահատկությունները: Թեմա 5. Ռիսկերիդասակարգումը ըստ լրացուցիչ բնութագրերի և դրանց դսևորման առանձնահատկություններըր: Թեմա 6. Ռիսկերի յուրահատուկ դասակարգումը և դրանց դրսևորման առանձնահատկությունները առանձին ոլորտներում: Թեմա 7. Ռիսկերի կառավարման համակարգերը: Թեմա 8. Ռիսկերի կառավարման փուլերի առանձնահատկությունները և փոխադարձ կապը: Թեմա 9. Ռիսկերի նույնականացում ու վերլուծություն: Թեմա 10. Ռիսկերի կառավարման մեթոդները: Թեմա 11. Տարբեր մակարդակներում ռիսկի կառավարման առանձնահատկությունները և ծրագիրը:
1002	Մակրոտնտեսագիտություն (2-րդ մակարդակ)	6
7-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ09 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին մակրոտնտեսական գործընթացների հետազոտություններում կիրառվող մաթեմատիկական մոդելները և մեթոդները, ծանոթացնել մակրոտնտեսագիտության զարգացման ժամանակակից փուլի առանձնահատկություններին և հիմնախնդիրներին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. նկարագրել տարբեր հարցերի շուրջ տնտեսագիտության առավել տարածված մոտեցումները, տարբեր հիմնահարցերի շուրջ հիմնական տնտեսագիտական տեսությունների կողմնակիցների տեսակետները, արդի մակրոտնտեսագիտության առավել էական հիմնախնդիրները, 2. ներկայացնել մակրոտնտեսական քաղաքականության տարբեր սցենարներ և ըմբռնել կոնկրետ քաղաքականության իրագործման հետ կապված հիմնախնդիրները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կատարել մակրոտնտեսական վերլուծություններ ու կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները, 2. տնտեսա-մաթեմատիկական մեթոդները գործնականում կիրառել մակրոտնտեսական վերլուծություններում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին մակրոտնտեսական գործընթացների հետազոտություններում կիրառվող մաթեմատիկական մոդելները և մեթոդները, ծանոթացնել մակրոտնտեսագիտության զարգացման ժամանակակից փուլի առանձնահատկություններին և հիմնախնդիրներին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, 3.ինքնուրույն աշխատանք, 4. հետազոտական աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Ուսանողներին մինչև տվյալ կիսամյակի երրորդ շաբաթվա ավարտը հանձնարարվում է անհատական կամ խմբային աշխատանք (խմբում առավելագույնը չորս ուսանող): Ուսանողները կատարված աշխատանքը ներկայացնում են տպագիր կամ էլեկտրոնային տարբերակով՝ դասախոսի հայեցողությամբ և նրա կողմից սահմանված ժամկետում: Բանավոր ներկայացման արդյունքը գրանցվում է որպես ուսանողների երկրորդ ընթացիկ քննության գնահատական՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ն. Մենքյու, Մակրոտնտեսագիտություն, Երևան, «Հայաստան», 1997: Ջ. Սաքս, Ֆ. Լարրեյն, Մակրոտնտեսագիտությունը գլոբալ տնտեսությունում, Երևան, «Տնտեսագետ», 2002: Ա. Խառատյան, Կ. Եղոյան, Մակրոտնտեսագիտություն, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան 2022, ԵՊՀ հրատ., 246 էջ: Л. Тарасевич, П. Гребенников, А. Леусский, Макроэкономика, Санкт-Петербург, 2003. Barro R., Macroeconomics: A Modern Approach, South Western College Pub., 2007. J. Garin, R. Lester, E. Sims, Intermediate Macroeconomics, University of Notre Dame. 2017. George-Marios Angeletos, Intermediate Macroeconomics. Lecture Notes. MIT, Department of Economics. 2013. N.Gregory Mankiw, Robert G. Murphy, Macroeconomics, 9-th Edition. New York, 2016. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Մակրոտնտեսագիտության հիմնական հասկացությունները։ Թեմա 2. Աշխատանքի շուկա։ Թեմա 3. Ամբողջական առաջարկ և ամբողջական պահանջարկ։ Թեմա 4. Սպառում և խնայողություններ։ Թեմա 5. Ներդրումներ։ Թեմա 6. Պետական սեկտոր։ Թեմա 7. Ընթացիկ հաշիվը և միջազգային առևտուրը։ Թեմա 8. Փողի պահանջարկը և առաջարկը։ Թեմա 9. Անվանական և իրական փոխանակային կուրսեր։ Թեմա 10. Ընդհանուր տնտեսական հավասարակշռություն։ Թեմա 11. Մակրոտնտեսական քաղաքականությունը և թողարկումը փակ տնտեսությունում։ Թեմա 12. Մակրոտնտեսական քաղաքականությունը և թողարկումը բաց տնտեսությունում։ Թեմա 13. Ինֆլյացիա, գործազրկություն, գործարար ցիկլեր։ Թեմա 14. Տնտեսական աճ։
1005	Կառավարչական հաշվառում և որոշումների ընդունում	6
6-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ06 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել կառավարչական հաշվառման էությանը, կազմակերպության կառավարման համակարգում դրա դերին, կառավարչական հաշվառման գոյություն ունեցող մեխանիզմներին և իրականացվող գործընթացներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել կառավարչական հաշվառման գործառույթները, 2. քննարկել կառավարչական հաշվառման հիմնական մեթոդները, 3. տեսականորեն հիմնավորել կառավարչական հաշվառման կարևորությունը կազմակերպության գործունեությունում, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. վերլուծել կազմակերպության ծախսերի և ինքնարժեքի կառուցվածքը, 2. առաջարկել կազմակերպությունում առկա խնդիրների լուծման ուղղություններ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. մեկնաբանելու կառավարչական հաշվառման և վերահսկողության կազմակերպումը կազմակերպությունում, 2. աշխատելու թիմում, առաջարկություններ և եզրակացություններ անելու։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել կառավարչական հաշվառման էությանը, կազմակերպության կառավարման համակարգում դրա դերին, կառավարչական հաշվառման գոյություն ունեցող մեխանիզմներին և իրականացվող գործընթացներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Каверина О.Д. Управленческий учет М, издательство Юрайт, 2016г, -389 стр., Островская О.Л. Управленческий учет, Москва, 2019, 383 с.. Концепция контроллинга. Управленческий учет. Система отчетности. Бюджетирование / Horvath & Partners ; пер. с нем. [В. Толкача, С. Данишевич, М. Гавриша ; науч. ред. В. Толкач]. - 4-е изд. - М. : Альпина Паблишерз, 2009. - 269 с. Друри К. Управленческий учет для бизнес-решений: Учебник-М Юнити-Дана, 2012 - 655 с.. Голов С.Ф. - Управленческий учет: К, Либра.2009 - 576 c., Управленческий учет: уч. пособие под ред. проф. Соколова Я.В М, Магистр, 2010 - 428 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Կառավարչական և ֆինանսական հաշվառումը կազմակերպության կառավարման համակարգում: Թեմա 2. Կազմակերպության տեղեկատվական համակարգը: Թեմա 3. Կազմակերպությունների ոչ ընթացիկ ակտիվների վերլուծությունը: Թեմա 4. Կազմակերպությունների ընթացիկ ակտիվների վերլուծությունը:: Թեմա 5. Կազմակերպությունների ծախսերի դասակարգումը պլանավորման, կանխատեսման, կառավարչական որոշումների ընդունման նպատակով։ Թեմա 6. Արտադրանքի ինքնարժեքի կալկուլյացիա. մեթոդները, անուղղակի ծախսերի բաշխման մեխանիզմ: Թեմա 7. Դիրեքթ քոսթինգ, լրիվ ծախսումներով, ստանդարտ քոսթինգ համակարգերի էությունը, հնարավորությունները կառավարչական որոշումների կայացման տեսանկյունից։ Թեմա 8. Կառավարչական որոշումների ընդունման գործընթացը. կիրառվող մոդելները:
1002	Միկրոտնտեսագիտություն (2-րդ մակարդակ)	6
6-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ06 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ միկրոտնտեսագիտության ոլորտում, սովորեցնել մաթեմատիկական մոդելների և մեթոդների կիրառմամբ վերլուծել տնտեսական սուբյեկտների վարքը, միկրոտնտեսական օրինաչափությունները, միկրոտնտեսական ցուցանիշների կապերը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել սպառման և արտադրության տեսությունների հիմնական հասկացությունները և խնդիրները, 2. ըմբռնել տարբեր գործոնների փոփոխության ազդեցությունները արտադրողների և սպառողների վրա երկարատև և կարճատև ժամանակահատվածներում: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կատարել միկրոտնտեսական վերլուծություններ, օգտագործել դրանց արդյունքները, 2. գործնականում ձևակերպել և լուծել օգտակարության մաքսիմալացման, ծախսերի մինիմալացման, շահույթի մաքսիմալացման և մի շարք այլ խնդիրներ: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ միկրոտնտեսագիտության ոլորտում, սովորեցնել մաթեմատիկական մոդելների և մեթոդների կիրառմամբ վերլուծել տնտեսական սուբյեկտների վարքը, միկրոտնտեսական օրինաչափությունները, միկրոտնտեսական ցուցանիշների կապերը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, 3.ինքնուրույն աշխատանք, 4. հետազոտական աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Ուսանողներին մինչև տվյալ կիսամյակի երրորդ շաբաթվա ավարտը հանձնարարվում է անհատական կամ խմբային աշխատանք (խմբում առավելագույնը չորս ուսանող): Ուսանողները կատարված աշխատանքը ներկայացնում են տպագիր կամ էլեկտրոնային տարբերակով՝ դասախոսի հայեցողությամբ և նրա կողմից սահմանված ժամկետում: Բանավոր ներկայացման արդյունքը գրանցվում է որպես ուսանողների երկրորդ ընթացիկ քննության գնահատական՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Walter Nicholson, Christopher Snyder Microeconomic theory, basic principles and extensions. 11-th edition. USA, South Western, Cengage Learning, 2012. Hal R. Varian - Intermediate Microeconomics, University of California at Berkeley, 8-th edition. New York, 2010. Хэл Р. Вэриан. Микроэкономика. Промежуточный уровень, Москва, 2011. Д. Хайман, Современная микроэкономика: анализ и применение, Москва,”Финансы и статистика”, 1992. Л. Тарасевич, П. Гребенников, А. Леусский, Микроэкономика, Учебник, 4_е издание.Москва, 2006. 6.Балакина Т.П., Левина Е.А., Покатович Е.В., Попова Е.В. Микроэкономика: промежуточный уровень. Сборник задач с решениями и ответами. Москва, 2013. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Սպառման տեսության տարրերը։ Թեմա 2. Սպառողական պահանջարկ։ Թեմա 3. Փոխհատուցված պահանջարկի ֆունկցիա: Սպառողական ավելցուկ։ Թեմա 4. Առևտուր սպառողների միջև։ Թեմա 5. Շուկայական պահանջարկի ֆունկցիան և պահանջարկի առաձգականությունը։ Թեմա 6. Արտադրության տեսության տարրերը։ Թեմա 7. Արտադրական ծախքերի ֆունկցիաներ։ Թեմա 8. Մրցակցային ձեռնարկության շահույթի մաքսիմալացումը: Առաջարկը մրցակցային շուկայում: Թեմա 9. Շուկայական հավասարակշռություն։ Թեմա 10. Արտադրության արդյունավետությունը և ընդհանուր հավասարակշռությունը։ Թեմա 11. Մենաշնորհ։ Թեմա 12. Բազմաշնորհ։ Թեմա 13. Արտադրության գործոնների շուկաներ։
1002	Էկոնոմետրիկա	6
6-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ05 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել հստակ պատկերացում էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման, մոդելավորման սկզբունքների և մեթոդների վերաբերյալ, · տալ գիտելիքներ իրական լայնակի տվյալների և ժամանակային շարքերի միջոցով տարբեր ոլորտներում մոդելավորման հնարավորությունների վերաբերյալ, ձևավորել էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման և դրանց միջոցով տնտեսական երևույթների փոխկապակցվածության և օրինաչափությունների ուսումնասիրման համար անհրաժեշտ հմտություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել մասնագիտական ոլորտում կիրառվող էկոնոմետրիկ մոդելավորման մոտեցումները և մեթոդները, դրանց հիմնական տեսակները, 2. մեկնաբանել էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման և դրանց միջոցով տնտեսական մոդելների ուսումնասիրման գործընթացը, 3.ներկայացնել էկոնոմետրիկ տարբեր համակարգչային փաթեթների հնարավորություններն ու առանձնահատկությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. համակարգչային ծրագրային փաթեթների կիրառման միջոցով գնահատել էկոնոմետրիկ մոդելներ, 2. մեկնաբանել էկոնոմետրիկ վերլուծությամբ ստացված արդյունքները, 3. ստացված արդյունքները կիրառել կանխատեսման խնդիրներում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը, պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել հստակ պատկերացում էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման, մոդելավորման սկզբունքների և մեթոդների վերաբերյալ, · տալ գիտելիքներ իրական լայնակի տվյալների և ժամանակային շարքերի միջոցով տարբեր ոլորտներում մոդելավորման հնարավորությունների վերաբերյալ, ձևավորել էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման և դրանց միջոցով տնտեսական երևույթների փոխկապակցվածության և օրինաչափությունների ուսումնասիրման համար անհրաժեշտ հմտություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն 2. գործնական պարապմունքներ՝ համակարգիչներով 3. ինքնուրույն աշխատանք, անհատական աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները ՀԲ (ընթացիկ ստուգումներ, 2 ընթացիկ քննություն և եզրափակիչ քննություն) Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն Ուսանողներին մինչև տվյալ կիսամյակի երրորդ շաբաթվա ավարտը հանձնարարվում է անհատական կամ խմբային հետազոտական աշխատանք (խմբում առավելագույնը չորս ուսանող): Ուսանողները կատարված աշխատանքը ներկայացնում են տպագիր կամ էլեկտրոնային տարբերակով՝ դասախոսի հայեցողությամբ և նրա կողմից սահմանված ժամկետում: Վերջինս ստուգում և ուսանողներին հայտնում է այն առավելագույն գնահատականը, որին նրանք կարող են հավակնել աշխատանքի հաջող բանավոր ներկայացման արդյունքում (բանավոր ներկայացնելը պարտադիր է): Բանավոր ներկայացման արդյունքը գրանցվում է որպես ուսանողների երկրորդ ընթացիկ քննության գնահատական՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1,0 է: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Jeffrey M. Wooldridge, Introduction to Econometrics. A Modern Approach, 2013. К. Доугерти Эконометрика, 2009. R.Carter Hil, William E. Grifﬁths , Guay C. Lim Principles of Econometrics 2011. Бородич С. А. Эконометрика. Минск, Новое знание, 2006. Gujarati D., Porter D. Basic Econometrics., McGraw-Hill/Irwin, NY, 2009. Мхитарян и др. «Эконометрика», М. 2011. Айвазян С. «Методы эконометрики». М 2010. Jeffrey M. Wooldridge, Introduction to Econometrics. A Modern Approach, 2013. К. Доугерти Эконометрика, 2009. R.Carter Hil, William E. Grifﬁths , Guay C. Lim Principles of Econometrics 2011. Бородич С. А. Эконометрика. Минск, Новое знание, 2006. Gujarati D., Porter D. Basic Econometrics., McGraw-Hill/Irwin, NY, 2009. Мхитарян и др. «Эконометрика», М. 2011. Айвазян С. «Методы эконометрики». М 2010. Jeffrey M. Wooldridge, Introduction to Econometrics. A Modern Approach, 2013. К. Доугерти Эконометрика, 2009. R.Carter Hil, William E. Grifﬁths , Guay C. Lim Principles of Econometrics 2011. Бородич С. А. Эконометрика. Минск, Новое знание, 2006. Gujarati D., Porter D. Basic Econometrics., McGraw-Hill/Irwin, NY, 2009. Мхитарян и др. «Эконометрика», М. 2011. Айвазян С. «Методы эконометрики». М 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Էկոնոմետրիկան որպես գիտություն: Էմպիրիկ տվյալներ և դրանց տիպերը։ Ընդհանուր համախումբ և ընտրանք, հիմնական բնութագրիչները: Թեմա 2. Պարզ/միագործոն գծային ռեգրեսիայի էկոնոմետրիկ մոդել: Մոդելի գնահատումը փոքրագույն քառակուսիների եղանակով։ Պարզ գծային ռեգրեսիայի նորմալ դասական մոդելը և Գաուս-Մարկովի պայմանները, Գաուս-Մարկովի թեորեմը: Թեմա 3. Գծային ռեգրեսիայի մոդելի գնահատված գործակիցների հատկությունները: Գործակիցների դիսպերսիայի գնահատականները, վիճակագրական նշանակալիության ստուգումը, վստահելիության միջակայքերը։ Պատահական սխալների դիսպերսիայի գնահատականը։ Դետերմինացիայի գործակից, դետերմինացիայի գործակցի վիճակագրական նշանակալիության ստուգումը։ Թեմա 4. Բազմագործոն գծային ռեգրեսիայի էկոնոմետրիկ մոդել: Մոդելի գնահատումը փոքրագույն քառակուսիների եղանակով։ Բազմագործոն գծային ռեգրեսիայի նորմալ դասական մոդելը և Գաուս-Մարկովի պայմանները, Գաուս-Մարկովի թեորեմը: Ճշգրտված դետերմինացիայի գործակից։ Թեմա 5. Գաուս-Մարկովի պայմանների խախտումները: Խախտումների հետևանքները, ստուգումն ու շտկումը՝ մոդելի հատկորոշման սխալներ, հետերոսկեդաստիկություն, բազմակոլինեարություն, ավտոկոռելյացիա։ Հայտնաբերման թեսթերն ու եղանակները։ Հետերոսկեդաստիկության շտկումը։ Թեմա 6. Ոչ գծային կախվածություններ։ Երկկողմանի լոգարիթմական և կիսալոգարիթմական մոդելներ։ Երկարժեք ֆիկտիվ (DUMMY) փոփոխականների օգտագործումը էկոնոմետրիկ մոդելներում, թեքության և բարձրության ֆիկտիվ բացատրող փոփոխականներով մոդելներ: Թեմա 7. Ժամանակային շարքեր: Ստացիոնար և ոչ ստացիոնար ժամանակային շարքեր: ժամանակային շարքի ավտոկոռելյացիայի ֆունկցիա և ավտոկոռելյացիայի գործակից, շարքի ստացիոնարության ստուգման եղանակներ և թեսթեր: ARIMA(p,d,q) մոդելը:
1004	Ֆինանսներ	6
6-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1004/Բ20 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է՝ ներկայացնել ուսանողներին ժամանակակից ֆինանսական շուկաների և գործիքների էությունը, տեսակները, գործառույթները և կառուցվածքը, ֆինանսական ինստիտուտների` դեպոզիտարիաների, ներդրումային ընկերությունների և հաշվարկային կազմակերպությունների գործառույթները, ինչպես նաև ռիսկերի կառավարման հաշվարկների մոդելը և դրանց իրականացման մեխանիզմը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել ժամանակակից ֆինանսական ոլորտի գլոբալ և լոկալ հիմնախնդիրները, 2. դասակարգել ռիսկերը և կայացնել ֆինանսական որոշումներ, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կիրառել տարատեսակ ֆինանսական գործիքները, գործնականում մասնակցել ներդրումային և բիզնես գործընթացների իրականացմանը, 2. կիրառել տնտեսության ֆինանսական հատվածի կառավարման և գնահատման մեթոդները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. համեմատել և վերլուծել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը, ցուցաբերել մասնագիտական հանրության հետ բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու կարողություն։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է՝ ներկայացնել ուսանողներին ժամանակակից ֆինանսական շուկաների և գործիքների էությունը, տեսակները, գործառույթները և կառուցվածքը, ֆինանսական ինստիտուտների` դեպոզիտարիաների, ներդրումային ընկերությունների և հաշվարկային կազմակերպությունների գործառույթները, ինչպես նաև ռիսկերի կառավարման հաշվարկների մոդելը և դրանց իրականացման մեխանիզմը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք, 4. նախադեպերի վերլուծություն։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Հ. Գ. Մնացականյան, Գ. է. Սահակյան, Ֆինանսների կառավարման հիմունքներ, ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, 2016, 126 էջ։ Ronlad W. Melicher, Edgar A. Norton, Introduction to Finance։ Markets, Investments, and Financial Management, 16th Edition. Principles of corporate finance / Richard A. Brealey, Stewart C. Myers, Franklin Allen., 10th edition. William R Lasher, Practical Financial Management, South Western, 2011. Брейли Р., Майерс С. Принципы корпоративных финансов, M.2011. Stephen A. Ross, Rndolpn W. Westerfield and Jaffrey F. Jaffe, Corporate Finance, 5 Edition, Irwin McGraw-Hill, 2012. Бригхем Ю. Финансовый менеджмент, П, 2009. Шарп У. “Инвестиции» Инра М, 2001, Боди Э, Мертон Р. “Финансы”, М, 2007. Стоянова Е. С. Финансовый менеджмент: теория и практика, 2010г., 656 стр. ՀՀ օրենսդրություն՝ www.arlis.am , www.cba.am : 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ֆինանսների էությունը և ֆինանսական համակարգ: Թեմա 2. Ֆինանսների կառավարման հիմունքներ: Թեմա 3. Ֆինանսական մենեջմենթի մաթեմատիկական հիմունքները։ Թեմա 4. Արժեթղթերի շուկա. հիմնական գաղափարը և դասակարգումը։ Թեմա 5. Արժեթղթեր. տնտեսագիտական էությունը և իրավական սահմանումը։ Թեմա 6. Կապիտալ բյուջետավորման տեխնիկա և գործընթաց: Թեմա 7. Կապիտալի արժեք և կառուցվածք: Թեմա 8. Ներդրումային նախագծերի գնահատում. բերված արժեքի տեսություն և այլընտրանքային եղանակներ: Թեմա 9. Ռիսկ և եկամտաբերություն. հիմնական մոտեցումները։ Թեմա 10. Ռիսկ և եկամտաբերություն. պորտֆելային վերլուծություն։
1002	Մասնագիտական ծրագրային փաթեթներ	3
5-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ գործ. 1 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ08 1. Դասընթացի նպատակ · սովորեցնել «Փայթն» ծրագրավորման լեզվի հիմունքները, · սովորեցնել աշխատել տվյալների, փոփոխականների, զանգվածների, ֆունկցիաների և վերահսկվող հոսքերի հետ, ծանոթացնել «Փայթնի» միջոցով տվյալների վիզուալիզացման միջազգային փորձին և սովորեցնել ստեղծել սեփական վիզուալիզացումները հիմնված իրական տվյալների վրա: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. բացատրել «Փայթն» լեզվի հիմունքները, ներառյալ հիմնական սինտաքսը, փոփոխականներն ու տիպերը, 2. ներկայացնել «Փայթնի» կանոնավոր ցուցակների ստեղծման գործընթացը և օգտագործման հնարավոր ուղղությունները, 3. բացատրել «Փայթն» լեզվի հիմնական ֆունկցիաները և փաթեթների ներածման առանձնահատկությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.ստեղծել և օգտագործել «Փայթնի» կանոնավոր ցուցակները, օգտագործել ֆունկցիաները և ներածել փաթեթներ, կառուցել Նամփի (Numpy) զանգվածներ և կատարել հաշվարկներ, ստեղծել և կարգավորել գրաֆիկներ իրական տվյալների հիման վրա: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. վերլուծել առկա խնդիրները և գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները, օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · սովորեցնել «Փայթն» ծրագրավորման լեզվի հիմունքները, · սովորեցնել աշխատել տվյալների, փոփոխականների, զանգվածների, ֆունկցիաների և վերահսկվող հոսքերի հետ, ծանոթացնել «Փայթնի» միջոցով տվյալների վիզուալիզացման միջազգային փորձին և սովորեցնել ստեղծել սեփական վիզուալիզացումները հիմնված իրական տվյալների վրա: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասախոսություն, 2. Պրակտիկ աշխատանքներ, օգտագործելով համակարգչային ծրագրերը, 3. Ինքնուրույն աշխատանք համակարգչային ծրագրերով և գրականության հետ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Միավորների քայլը 1.0 է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ Քննությունն անց է կացվում համակարգչով: 2-րդ ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ Քննությունն անց է կացվում համակարգչով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Zed A. Shaw Learn Python The Hard Way third edition 2014 Wesley J. Chun Core Python Programming, Second edition 2009 Wes McKinney Python for Data Analysis Third edition 2014 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1` Ակնարկ մեքենայական ուսուցման մասին: Թեմա 2` «Փայթն» միջավայր, օպերատորներ և փոփոխականներ: Թեմա 3` «Փայթն» ծրագրավորման լեզվի աշխատանքի սկզբունքները: Թեմա 4` Ֆունկցիաներ և փաթեթներ: Թեմա 5` Տնտեսական խնդիրների լուծման համար կիրառվող ֆունկցիաներ և փաթեթներ: Թեմա 6` Ֆինանսական խնդիրներում կիրառվող ֆունկցիաներ և փաթեթներ: Թեմա 7 ` Կառավարման խնդիրներում կիրառվող ֆունկցիաներ և փաթեթներ: Թեմա 8` Բիզնեսի ավտոմատացում «Փայթն»-ի միջոցով: Թեմա 9` Հանգույցներ (loops): Թեմա 9` Օպտիմալացման խնդիրների լուծում «Փայթն»-ի միջոցով: Թեմա 9` Գիտական հաշվարկների գործիքներ (Numpy, Scipy): Թեմա 10` Տվյալների մշակում, վիզուալիզացիա (Pandas, Matplotlib):
1002	Տնտեսական իրավիճակների մոդելավորում և կիրառություններ	9
5-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ05 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելավորման գործընթացի, սկզբունքների և մեթոդների վերաբերյալ, տալ գիտելիքներ տնտեսության տարբեր ոլորտներում ու մակարդակներում մաթեմատիկական մոդելավորման հնարավորությունների վերաբերյալ, ուսուցանել կոնկրետ տնտեսական իրավիճակներում օպտիմալ որոշումներ ընդունելու նպատակով կիրառվող տնտեսա-մաթեմատիկական մոդելներ կառուցելու արդի մոտեցումները։ ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսական գործընթացների և մենեջմենթի խնդիրների համակարգչային մոդելովաևման մոտեցումներին: զարգացնել ուսանողների Ms Excel ծրագրային միջավայրում մասնագիտական վերլուծություններ կատարելու կարողությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել տնտեսության տարբեր ոլորտներում ծագած խնդիրները լուծելու համար տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելավորման կիրառման հնարավորությունները, 2. նկարագրել անորոշության և ռիսկային պայմաններում որոշումների ընդունման համար տնտեսագիտա-մաթեմատիկական ժամանակակից մոտեցումների կիրառման առավել տարածված ուղղությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կոնկրետ տնտեսական իրավիճակներում գործնական որոշումներ կայացնելու համար մշակել և լուծել տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելներ, որոշումների ընդունման նպատակով մշակել տնտեսական իրավիճակների և գործընթացների զարգացման տարբեր սցենարներ, կիրառել տնտեսագիտա-մաթեմատիկական ժամանակակից մոտեցումները անորոշության և ռիսկային պայմաններում որոշումների ընդունման համար մոդելավորել, վերլուծել և օպտիմիզացնել մասնագիտական տարբեր խնդիրներ Ms Excel ծրագրային միջավայրում: Կտիրապետի գծային և ոչ գծային ծրագրման խնդրների համակարգչային մոդելավորմանը և լուծմանը: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. 1. գործնական որոշումների կայացման համար կիրառել գիտական տարբեր աղբյուրներում (ինտերնետային ռեսուրսներ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ) առկա տեսական և կիրառական գործիքակազմը, կատարել հետազոտական աշխատանք 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելավորման գործընթացի, սկզբունքների և մեթոդների վերաբերյալ, տալ գիտելիքներ տնտեսության տարբեր ոլորտներում ու մակարդակներում մաթեմատիկական մոդելավորման հնարավորությունների վերաբերյալ, ուսուցանել կոնկրետ տնտեսական իրավիճակներում օպտիմալ որոշումներ ընդունելու նպատակով կիրառվող տնտեսա-մաթեմատիկական մոդելներ կառուցելու արդի մոտեցումները։ ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսական գործընթացների և մենեջմենթի խնդիրների համակարգչային մոդելովաևման մոտեցումներին: զարգացնել ուսանողների Ms Excel ծրագրային միջավայրում մասնագիտական վերլուծություններ կատարելու կարողությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ, ինքնուրույն աշխատանք, անհատական աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ընթացիկ ստուգումներից առնվազն երկուսը լինելու են «համակարգչային կիրառություններ» մասից։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն Ուսանողներին մինչև տվյալ կիսամյակի երրորդ շաբաթվա ավարտը հանձնարարվում է անհատական կամ խմբային աշխատանք (խմբում առավելագույնը չորս ուսանող): Ուսանողները կատարված աշխատանքը ներկայացնում են տպագիր կամ էլեկտրոնային տարբերակով՝ դասախոսի հայեցողությամբ և նրա կողմից սահմանված ժամկետում: Վերջինս ստուգում և ուսանողներին հայտնում է այն առավելագույն գնահատականը, որին նրանք կարող են հավակնել աշխատանքի հաջող բանավոր ներկայացման արդյունքում (բանավոր ներկայացնելը պարտադիր է): Բանավոր ներկայացման արդյունքը գրանցվում է որպես ուսանողների երկրորդ ընթացիկ քննության գնահատական՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1,0 է: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տնտեսական իրավիճակների մոդելավորում - Ուսումնա-մեթոդական ձեռնարկ: Սարգսյան Հ. և ուրիշներ, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2017: Բունիաթյան Մ., Ղուկասյան Գ. “Համակարգչային պրակտիկում ”, ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, Երևան, 2016, հեղ. հր., 120 էջ Хэмди А. Таха. Введение в исследование операций. Изд-во «Вильямс». 6-ое изд, Москва, Санкт-Петербург, 2001. Е.В.Шикин, А.Г.Чхартишвили , Математиеские методы и модели в управлении, Москва, 2002. О.О.Замков, Ю.А.Черемных, А.В.Толстопятенко Математические методы в экономике, Москва, 1999. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Դասընթացի ուսումնասիրության օբյեկտը և առարկան, տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելի հասկացությունը, մոդելների դասակարգումը ու հիմնական տիպերը, մոդելավորման փուլերը: Թեմա 2. Տնտեսա-մաթեմատիկական մոդելների օրինակներ. դիսկրետ օպտիմալացման խնդիրներ, դինամիկ ծրագրման խնդիրներ: Գծային, ոչ գծային ծրագրման և դիսկրետ օպտիմալացման խնդիրների լուծումը MS Excel միջավայրում: Թեմա 3. Դինամիկ մոդելներ. կատարյալ մրցակցային շուկայում գնագոյացման սարդոստայնանման մոդելը, ազգաբնակչության մոդելը, գիշատիչ- զոհ մոդելը: MS Excel հնարավորությունները դինամիկ մոդելների վերլուծության համար: Թեմա 4. Արտադրության գծային մոդելներ. նվազագույն ծախսերով արտադրության գծային մոդելը, Կանտորովիչի մոդելը: Թեմա 5. Տնտեսական աճի մոդելներ. Հարորդ-Դոմարի մոդելը, Ուձավայի մոդելը: Թեմա 6. Պաշարների կառավարման մոդելներ. պաշարների կառավարման հիմնական մոդելը, արտադրական մատակարարումների մոդելը, զեղչով մատակարարումների մոդելը, պաշարների կառավարման դինամիկ մոդելը: Պաշարների կառավարման խնդիրների լուծում MS Excel միջավայրում: Թեմա 7. Հաշվեկշռային մոդելներ. Լեոնտևի միջճյուղային հաշվեկշռային մոդելը, փոխանակման գծային մոդելներ: Միջազգային առևտրի մոդելը: Գծային հանրահաշվի կիրառություններ. Լեոնտևի և միջազգային առևտրի մոդելների լուծումը MS Excel միջավայրում: Թեմա 8. Օպտիմալ կառավարման խնդիրը. օպտիմալ կառավարման մոդելը, շրջակա միջավայրի աղտոտումը վերահսկելու խնդիրը: Թեմա 9. Ցանցային մոդելներ, ծրագրերի օրացուցային պլանավորման և կառավարման խնդիրը, առավելագույն հոսքի խնդիրը: Ցանցային մոդելների վերլուծությունը MS Excel-ում (օրացուցային պլանավորման, առավելագույն հոսքի և կրիտիկական ուղու որոնման խնդիրները, Հանտի դիագրամը): Թեմա 10. Անորոշության և ռիսկային պայմաններում որոշումների կայացման մոդելներ: Որոշումների կայացման ստանդարտ մոդելը և դրա լուծման օրինակները MS ExceL-ում:
1007	Միկրոտնտեսագիտություն (1-ին մակարդակ)	6
1-ին` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1007/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ ներկայացնել ուսանողներին շուկայական տնտեսության գործառնությունները և միկրոտնտեսական օրինաչափությունները՝ ըստ տարբեր շուկայական կառուցվածքների, նպաստել միկրոտնտեսական իրավիճակները վերլուծելուն։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. բացատրել տնտեսագիտական տարբեր խնդիրների և երևույթների ձևավորման, կառավարման մոտեցումները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. պատրաստել համապատասխան որոշումների կայացման համար անհրաժեշտ նյութեր, 2. գնահատել ընտրված տնտեսական քաղաքականությունները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, 2. վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ներկայացնել ուսանողներին շուկայական տնտեսության գործառնությունները և միկրոտնտեսական օրինաչափությունները՝ ըստ տարբեր շուկայական կառուցվածքների, նպաստել միկրոտնտեսական իրավիճակները վերլուծելուն։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները սեմինար պարապմունքներ, ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ջեյմս Դ. Գոռթնի, Ռիչարդ Լ. Ստրոուպ, Տնտեսագիտություն. մասնավոր և հասարակական ընտրություն (թարգմանություն): Գլխավոր խմբագիր` պրոֆ. Գ. Կիրակոսյան, ԵրՊԺՏԻ-ի «Տնտեսագետ» հրատ., 1999։ Տնտեսագիտության տեսություն: Ուսումնական ձեռնարկ: Հայկ Սարգսյան, Հասմիկ Մարգարյան. ԵՊՀ տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ: Գիտ. խմբ.` Հ. Աղաջանյան, Գ. Գալստյան, (երկրորդ հրատարակություն, լրամշակված և վերախմբագրված): - Եր., ԵՊՀ հրատ., 2017, 320 էջ: К.Р. Макконелл, С.Л. Брю Экономикс: принципы, проблемы и политика: пер. 17-го англ.Изд. - М.: ИНФРА-М, 2009. - XXVIII, 916 с.. Курс экономической теории: учеб. пособие для студентов вузов /под ред. А.В. Сидоровича/; МГУ 3-е изд. - Москва, 2007.-1040 с. Нуреев Р. М., Курс микроэкономики: Учебник для вузов. - М., 2008. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Տնտեսագիտության ներածություն: Թեմա 2՝ Շուկայական համակարգը: Պահանջարկը, առաջարկը և շուկայական հավասարակշռությունը: Թեմա 3՝ Պահանջարկի և առաջարկի առաձգականությունները: Թեմա 4՝ Սպառողի վարքի վերլուծությունը: Թեմա 5՝ Արտադրողի վարքը և տեխնոլոգիայի ընտրությունը: Արտադրական ֆունկցիան: Թեմա 6՝ Արտադրության ծախքերը: Թեմա 7՝ Մրցակցային ձեռնարկությունները և մրցակցային շուկաները: Թեմա 8՝ Մենաշնորհը շուկայական տնտեսությունում: Թեմա 9՝ Անկատար մրցակցությունը. մենաշնորհային մրցակցությունը և օլիգոպոլիան: Թեմա 10՝ Արտադրության գործոնների շուկան. աշխատանքը, հողը և կապիտալը։
1004	Վիճակագրություն	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1004/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է՝ ներկայացնել ուսանողներին տնտեսությունում տեղի ունեցող երևույթների վերաբերյալ տեղեկատվության քանակական և որակական վերլուծության բազմաթիվ հատուկ մեթոդներ և միջազգայնորեն ընդունված մեթոդաբանություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. բացատրել վիճակագրական տվյալների հավաքագրման, վիճակագրական պրոդուկտի կազմման և տարածման ձևերը և մեթոդները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. պատրաստել տնտեսությունում և առանձին ոլորտներում տեղի ունեցող երևույթների բացատրության, դրանց վերլուծության վերաբերյալ անհրաժեշտ նյութեր, պատրաստել և ներկայացնել տարատեսակ հաշվետվություններ (հաշվարկներ), 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (վիճակագրության իրականացման մեթոդական փաստաթղթեր, տեղեկատվության էլեկտրոնային շտեմարաններ, ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, վիճակագրական զեկույցներ, տեղեկագրեր), որոշակի սոցիալ-տնտեսական երևույթների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից ստացված տեղեկատվությունը, իրականացնել հաշվարկներ, պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է՝ ներկայացնել ուսանողներին տնտեսությունում տեղի ունեցող երևույթների վերաբերյալ տեղեկատվության քանակական և որակական վերլուծության բազմաթիվ հատուկ մեթոդներ և միջազգայնորեն ընդունված մեթոդաբանություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք, 4. նախադեպերի վերլուծություն։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ефимова М. Р., Петрова Е. В., Ганченко О. И., Михайлов М. А. «Общая теория статистикиե, под ред. Ефимовой М. Р, Москва, Изд.-во Юрайт, 2019, 355 с.. Елисеева И. И. Общая теория статистики. Москва, 2004. Иванова Ю.Н. Экономическая статистика. Москва, 2003. Петер фон дер Липпе Экономическая статистика том-1 Штутгарт, 1995. Հ.Կ.Հովհաննիսյան, Մ.Վ.Ֆահրադյան Սոցիալ-տնտեսական վիճակագրություն: Ուսումնական ձեռնարկ: Երևան, 2000թ.։ Ա.Ա.Կոստանդյան, Մ.Վ.Ֆահրադյան Վիճակագրության ընդհանուր տեսության խնդիրների ժողովածու: James T. McClave, P. George Benson and Terry T Sincich, “Statistics for Business and Economics”, Global Edition, Publisher: Pearson, 13th edition, 2018, 888 pages. Robert Stine, Dean Foster, “Statistics for Business-Decision Making and Analysis: Statistics for business and Economics”, Third Edition, Publisher: Pearson Education, 2020, 912 pages. «Պաշտոնական վիճակագրության մասին» ՀՀ օրենքը, ընդունված ՀՀ ԱԺ կողմից 2018թ. մարտի 21-ին, ՀՕ-194-Ն։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Վիճակագրության ընդհանուր տեսության առարկան, մեթոդը և խնդիրները: Թեմա 2. Վիճակագրական դիտարկումներ. եղանակները և ձևերը։ Թեմա 3. Վիճակագրական ամփոփում: Թեմա 4. Վիճակագրական աշխատանքների սկզբունքները, ստանդարտները և դասակարգիչները։ Թեմա 5. Միջին մեծություններ և վարիացիայի ցուցանիշներ: Թեմա 6. Դինամիկայի շարքեր: Ինդեքսներ: Թեմա 7. Սոցիալ-տնտեսական վիճակագրության հիմունքները: Թեմա 8. Բնակչության վիճակագրություն: Միգրացիա։ Թեմա 9. Աշխատանքի շուկայի վիճակագրություն: Թեմա 10. Ազգային հարստության վիճակագրություն: Թեմա 11. Ազգային հաշիվների համակարգ (ԱՀՀ): Թեմա 12. Գների վիճակագրություն: Սպառողական գների ինդեքս։
1005	Արտադրության մենեջմենթ	6
4-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորելու հմտություններ գնահատելու ընդունվող կազմակերպական-կառավարչական որոշումների պայմանները և սպասվող հետևանքները, · ուսանողների մոտ ձևավորելու ընդունակություններ արտադրական կազմակերպության մարդկային ռեսուրսների կառավարման ռազմավարության մշակման ու դրանց իրագործման միջոցառումների պլանավորման և իրականացման համար, · ուսանողների մոտ ձևավորելու անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություններ տիրապետելու արտադրական կազմակերպության կառավարման մարտավարական ու ռազմավարական որոշումների ընդունման մեթոդներին, · ուսանողների մոտ ձևավորելու ընդունակություն իրականացնելու արտադրական կազմակերպության գործառույթային (օպերացիոն) գործունեության վերլուծություն և ստացված արդյունքների հիման վրա նախապատրաստելու կառավարչական որոշումներ, ուսանողների մոտ ձևավորելու հմտություններ մշակելու գործարարության ծրագրեր կազմակերպության գործունեության նոր ուղղությունների, արտադրատեսակների և տեխնոլոգիական գործընթացների ներդրման համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.· արտադրական-տեխնոլոգիական գործընթացների կազմակերպման սկզբունքների և մեթոդների վերաբերյալ, · արտադրական կազմակերպության ենթակառուցվածքի և նյութատեխնիկական հենքի ձևավորման առանձնահատկությունների մասին, · արտադրական գործընթացների արտադրական և օպերատիվ-օրացուցային պլանավորման ու կառավարման սկզբունքների մասին, · ինովացիոն գործընթացների կառավարման սկզբունքների մասին, · արտադրության ոլորտում նյութական հոսքերի կազմակերպման լոգիստիկական մոտեցումների ու մեթոդների մասին: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.· ինքնուրույն ընդունելու կառավարչական որոշումներ արտադրանքի արտադրության կազմակերպման ու տարբեր ռազմավարությունների մշակման և իրագործման վերաբերյալ, · շուկայում տեղի ունեցող փոփոխությունների հիման վրա կազմակերպելու և կառավարելու կազմակերպությունում իրականացվող վերակառուցման-ինովացիոն գործընթացները, · կազմակերպել ու կառավարել արտադրական-տեխնոլոգիական գործընթացները, · ձևավորել և անընդհատ կատարելագործել արտադրական կազմակերպության արտադրական ենթակառուցվածքը՝ արտադրական գործընթացների արդյունավետության մակարդակի բարձրացման համար, · մշակելու և ներ դնելու արտադրական գործընթացների ռացիոնալ կազմակերպման սկզբունքները, տնտեսապես հիմնավորել ընդունվող կազմակերպական-կառավարչական որոշումները կոնկրետ արտադրական պայմաններում և իրավիճակներում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորելու հմտություններ գնահատելու ընդունվող կազմակերպական-կառավարչական որոշումների պայմանները և սպասվող հետևանքները, · ուսանողների մոտ ձևավորելու ընդունակություններ արտադրական կազմակերպության մարդկային ռեսուրսների կառավարման ռազմավարության մշակման ու դրանց իրագործման միջոցառումների պլանավորման և իրականացման համար, · ուսանողների մոտ ձևավորելու անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություններ տիրապետելու արտադրական կազմակերպության կառավարման մարտավարական ու ռազմավարական որոշումների ընդունման մեթոդներին, · ուսանողների մոտ ձևավորելու ընդունակություն իրականացնելու արտադրական կազմակերպության գործառույթային (օպերացիոն) գործունեության վերլուծություն և ստացված արդյունքների հիման վրա նախապատրաստելու կառավարչական որոշումներ, ուսանողների մոտ ձևավորելու հմտություններ մշակելու գործարարության ծրագրեր կազմակերպության գործունեության նոր ուղղությունների, արտադրատեսակների և տեխնոլոգիական գործընթացների ներդրման համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ակտիվություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Աբրահամյան Վ.Գ. Արտադրության մենեջմենթ: Տեսություն և պրակտիկա: Ուսումնական ձեռնարկ: Երևան, 2022, 388 էջ: Աբրահամյան Վ. Գ. Գործնական լոգիստիկա. Արտադրանքի կյանքի պարբերաշրջանի փուլերի լոգիստիկական-կողմնորոշիչ կառավարումը: Ուսումնամեթոդական ձեռնարկ.-Եր., 2014, - 296 էջ: Абрамян В.Г. Логистика: управление бизнес-процессами в интегрированных логистических цепях поставок. Практикум. Учебное пособие. - Ереван, Издательство РАУ, 2015. Производственный менеджмент: учебник для бакалавров (в 2-х частях). Под ред. И.Н. Иванова. -М.: Издательство Юрайт, 2018. Организация производства и управление предприятием: Учебник / О. Г. Туровец, М. И. Бухалков, В.Б. Родионов и др.; Под ред. О. Г. Туровца. - М.: ИНФРА-М, 2013. Производственный менеджмент: Учебник. Под ред. В.Я. Позднякова. М.: ИНФРА-М, 2016. Производственный менеджмент: Учебник/Под ред. А.Н. Романова и др.- М.: Проспект, 2012. Слак Найджл, Чеймберс Стюарт, Джонстон Роберт Организация, планирование и проектирование производства. Операционный менеджмент. - М.: ИНФРА-М, 2011. Чейз Р., Джейкобз Ф., Аквилано Н. Производственный и операционный менеджмент. 11-е изд.: Пер. с англ. - М.: ООО ”И. Д. Вильямс, 2018. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ ԹԵՄԱ 1. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐԸ: ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՂ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐ-ԳՈՒՄԸ ԵՎ ԲՆՈՒԹԱԳՐԵՐԸ: ԹԵՄԱ 2. ՆՈՐ ԱՐՏԱԴՐԱՆՔԻ ԹՈՂԱՐԿՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄԸ ԵՎ ՈՐՈՇՄԱՆ ԸՆԴՈՒՆՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 3. ԱՐՏԱԴՐԵԼ ԿԱՄ ԳՆԵԼ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐԸ (Make or Buy problem, MOB): ԹԵՄԱ 4. ԻՆՈՎԱՑԻՈՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՓՈՒԼԵՐԸ: ԹԵՄԱ 5. ԳԻՏԱՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ ԹԵՄԱ 6. ԿՈՆՍՏՐՈՒԿՏՈՐԱԿԱՆ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 7. ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 8. ՆՈՐ ԱՐՏԱԴՐԱՆՔԻ ՆԵՐԴՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 9. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ: ԹԵՄԱ 10. ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ: ԹԵՄԱ 11. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ: ԹԵՄԱ 12. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ, ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՁԵՎԵՐԸ ԵՎ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ: ԹԵՄԱ 13. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻ ԿԱԶՄԸ ԵՎ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ: ԹԵՄԱ 14. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱԴՐԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՊԼԱՆԱՎՈՐՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 15. ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ՕՊԵՐԱՏԻՎ ՊԼԱՆԱՎՈՐՈՒՄԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ; ԹԵՄԱ 16. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ: ԹԵՄԱ 17. ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ:
1005	Մարքեթինգ	6
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին մարքեթինգի տեսությանը և պրակտիկային, համապատասխան դիրքավորման իրականացմանը, սպառողներին ապրանքի մասին տեղեկացմանը, գնագոյացման, սպառողների հետ փոխհարաբերությունների հիմունքներին, նեյրոմարքեթինգի ազդեցությանը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. մեկնաբանել առաքման և գնային քաղաքականության, ինչպես նաև գովազդի կազմակերպման վերաբերյալ ստացված տեսական գիտելիքները, 2. լուսաբանել սպառողների նոր պահանջմունքների և ձեռնարկությունների գործունեության նոր ուղղությունների բացահայտման ընթացակարգերը, 3. ներկայացնել կազմակերպության գործունեության մասին սպառողների տեղեկացվածության բարձրացման ուղիները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. բացահայտել սպառողների նոր պահանջմունքները և որոնել դրանց բավարարման հնարավորությունները, 2. բացահայտել կազմակերպության գործունեության նոր ուղղությունները, մշակել գովազդային արշավներ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ) 2. կիրառել տեսական գիտելիքները գործնականում։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին մարքեթինգի տեսությանը և պրակտիկային, համապատասխան դիրքավորման իրականացմանը, սպառողներին ապրանքի մասին տեղեկացմանը, գնագոյացման, սպառողների հետ փոխհարաբերությունների հիմունքներին, նեյրոմարքեթինգի ազդեցությանը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · Դասախոսություններ, · գործնական (քննարկումներ,case-study methods,նախագծերի մեթոդ,խճանկարի մեթոդ, դերային խաղերի մեթոդ, լսարանային ցուցադրություններ, թեստերի լուծում՝ յուրաքանչյուր թեմայի վերաբերյալ), անհատական աշխատանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Филип Котлер, Г. Армстронг, Д. Сондерс, В. Вонг, Основы маркетинга изд Вильямс, 2007. Филип Котлер, К. Л. Келлер, Маркетинг-менеджмент, 12-е изд, ПИТЕР, 2009. Гольдштейн Г.Я., Катаев А.В. Маркетинг, ТРТУ, 1999. Клаус Мозер, Психология маркетинга и рекламы, изд Гуманитарный Центр, Харьков 2004. С. Сысоева, Е. Бузукова, Мерчандайзинг, 2015. Годин А. М., Брендинг, 3 е изд., перераб. и доп. М.: Издательско торговая корпорация «Дашков и К°», 2013. Дэвид Льюис, Нейромаркетинг в действии: Как проникнть в мозг покупателя, 2013, ООО «Манн, Ива- нов и Фербер», 2015. Kevin Lane Keller, Strategic Brand Management, 4th edition. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Մարքեթինգի էությունը, նշանակությունը: Թեմա 2. Մարքեթինգային հետազոտություն և պահանջարկի կանխատեսում: Թեմա 3. Արժեքի ստեղծում, սպառողների բավարարում, հավատարիմ սպառողների ձևավորում: Թեմա 4. Սպառողական և գործարար շուկաների վերլուծություն: Թեմա 5. Շուկաների սԵզրափակիչ գնահատումով դասընթացմենտավորում: Թեմա 6. Ապրանք: Թեմա 7. Դիրքավորում: Թեմա 8. Գին, գնագոյացում: Թեմա 9. Մարքեթինգային կոմունիկացիաներ, համեմատական վերլուծություն: Թեմա 10. Գովազդի ազդեցության գործիքները: Թեմա 11. Մերչենդայզինգի հիմունքներ: Թեմա 12. Բրենդ-մենեջմենթ: Թեմա 13. Նեյրոմարքեթինգ:
1002	Գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական մեթոդներ	6
4-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ 1. ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական եղանակների վերաբերյալ, 2. հաղորդել գիտելիքներ մաթեմատիկական մոդելավորման հիմնական մեթոդների և հնարավորությունների վերաբերյալ, ձևավորել կոնկրետ իրավիճակներում օպտիմալ որոշումներ ընդունելու նպատակով կիրառվող տնտեսա-մաթեմատիկական մոդելներ կառուցելու հմտություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. լուսաբանել մաթեմատիկական մոդելավորման գործընթացը, սկզբունքները և մեթոդները, 2. ներկայացնել հիմնական տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելները և դրանց լուծման ընթացակարգը, 3. հիմնավորել տարբեր իրավիճակներում որոշումների ընդունման համար որոշակի ընթացակարգի ընտրությունը, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. կառուցել տնտեսագիտա-մաթեմատիկական մոդելներ եւ լուծել խնդիրներ՝ օգտվելով գծային, ոչ գծային, դինամիկ ծրագրման խնդիրներ լուծելու մեթոդներից, 2. կոնկրետ մաթեմատիկական մեթոդների կիրառությամբ ներկայացնել առաջարկություն որոշումներ կայացնելու համար, 3. որոշումների ընդունման նպատակով մշակել տնտեսական գործընթացների զարգացման տարբեր սցենարներ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), պատրաստել ռեֆերատներ, կուրսային և ավարտական աշխատանքներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական եղանակների վերաբերյալ, 2. հաղորդել գիտելիքներ մաթեմատիկական մոդելավորման հիմնական մեթոդների և հնարավորությունների վերաբերյալ, ձևավորել կոնկրետ իրավիճակներում օպտիմալ որոշումներ ընդունելու նպատակով կիրառվող տնտեսա-մաթեմատիկական մոդելներ կառուցելու հմտություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ Եզրափակիչ քննություն բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գ.Պ.Տոնոյան Գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական մեթոդներ . Գծային ծրագրում, Երևան 2011 Ռ. Ա. Ավետիսյան, Գ. Պ. Տոնոյան, Ս. Հ. Սարգսյան, Ա. Հ. Պետրոսյան, Գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական մեթոդներ, ԵՊՀ հրատ. 2017 Ս.Հ.Սարգսյան, Գ.Պ.Տոնոյան Գործույթների հետազոտման մաթեմատիկական մեթոդներ Խնդրագիրք, ԵՊՀ հրատ. 2012 Хемди А. Таха, Исследование операций, "Вильямс", 2007 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1` Գծային ծրագրում: Թեմա 2` ԳԾԽ-ի կիրառման օրինակներ. դիետի խնդիր, արտադրության օպտիմալ պլանավորման խնդիր, տրանսպորտային խնդիր, ուսապարկի խնդիր: Թեմա 3` Ամբողջաթիվ գծային ծրագրման խնդիր: Թեմա 4` Մատրիցային խաղեր: Երկմատրիցային խաղեր: Թեմա 5` Ոչ գծային ծրագրման խնդիր: Թեմա 6` Դինամիկ ծրագրում:
0105	Հավանականությունների տեսություն և մաթեմատիկական վիճակագրություն	6
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0105/Բ26 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին հավանականությունների տեսության հիմնական մեթոդների հետ, սովորեցնել ուսանողներին՝ ինչպես կիրառել հավանականությունների տեսության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել հիմնական հավանականային և վիճակագրական մոդելները, 2. լուսաբանել տարբեր տիպի բաշխումների կիրառման հնարավորությունները հավանականային մոդելների կառուցման ժամանակ, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. դիտարկել տարբեր վիճակագրական մոդելներ և գնահատել դրանց անհայտ պարամետրերը, 2. ստուգել պարզ և բարդ վիճակագրական վարկածներ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. հայթայթել և մշակել անհրաժեշտ տեղեկատվությունը և տվյալները, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին հավանականությունների տեսության հիմնական մեթոդների հետ, սովորեցնել ուսանողներին՝ ինչպես կիրառել հավանականությունների տեսության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, Երևան, 2000. Ահարոնյան Ն. Գ., Իսրայելյան Ե. Ռ., Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք, ԵՊՀ-ի հրատ., 2016. Գասպարյան Կ. Վ., «Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու’», ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017. Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, խնդրագիրք, Երևան, 2000։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Հավանականությունների տեսության աքսիոմատիկա: Հավանականության հատկությունները: Թեմա 2. Պատահույթների անկախություն: Անկախ փորձեր: Բեռնուլիի սխեմա: Թեմա 3. Պատահական մեծություն և բաշխման ֆունկցիա: Բաշխման ֆունկցիայի հատկությունները: Թվային բնութագրիչները: Թեմա 4. Չեբիշևի անհավասարություններ; մեծ թվերի օրենքը: Կենտրոնական սահմանային թեորեմ: Թեմա 5. Նկարագրական վիճակագրություն ` նմուշային բաշխում, բաշխման ֆունկցիա և նմուշային բնութագրիչները: Թեմա 6. Կետային գնահատում` գնահատականների հատկություններ, գնահատման մեթոդներ, էֆեկտիվություն: Թեմա 7. Միջակայքային գնահատում, գնահատման մեթոդներ: Թեմա 8. Վարկածների ստուգում` ընդհանուր գաղափարներ, պարզ և բարդ վարկածների ստուգում, համաձայնության և անկախության հայտանիշներ:
1007	Համաշխարհային տնտեսություն	6
3-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1007/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին համաշխարհային տնտեսության, դրա կառուցվածքի և զարգացման օրինաչափությունները, ունակ դարձնել վերլուծելու համաշխարհային տնտեսության մեջ առանձին երկրների տնտեսությունները՝ հիմնվելով մակրոտնտեսական ցուցանիշների, տնտեսության ճյուղային կառուցվածքի, տնտեսական զարգացման մոդելի և արտաքին տնտեսական հարաբերությունների վրա: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. ներկայացնել համաշխարհային տնտեսության էությունը և զարգացման հիմնական միտումները 2. թվարկել համաշխարհային տնտեսության սուբյեկտները և պարզաբանել դրանց ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. վերլուծել և գնահատել համաշխարհային տնտեսության մեջ երկրների դասակարգման չափանիշները, 2. վերհանել երկրների տնտեսական զարգացման առանձնահատկությունները և գնահատել դրանց ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության մեջ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից և վիճակագրական տվյալների բազաներից, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին համաշխարհային տնտեսության, դրա կառուցվածքի և զարգացման օրինաչափությունները, ունակ դարձնել վերլուծելու համաշխարհային տնտեսության մեջ առանձին երկրների տնտեսությունները՝ հիմնվելով մակրոտնտեսական ցուցանիշների, տնտեսության ճյուղային կառուցվածքի, տնտեսական զարգացման մոդելի և արտաքին տնտեսական հարաբերությունների վրա: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն 2. սեմինար պարապմունքներ ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Мировая экономика: Учебник / Под ред. проф. А.С. Булатова. - М.: Юристъ, 2006. Погорлецкий А.И. Экономика зарубежных стран / Учебник. - СПб.: Изд-во Михайлова В.А., 2005. Ломакин В.К. Мировая экономика: Учебник для ВУЗов. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2007. Horst Siabert, The World Economy: A Global Analysis, Routledge, 2007. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Համաշխարհային տնտեսության հասկացությունը, ձևավորումը և զարգացումը: Թեմա 2. Տնտեսական ինտԵզրափակիչ գնահատումով դասընթացրման և գլոբալացման գործընթացները համաշխարհային տնտեսության մեջ: Թեմա 3. Երկրների տեղն ու դերը համաշխարհային տնտեսության մեջ: Թեմա 4. Վերազգային կորպորացիաների և միջազգային տնտեսական կազմակերպությունների ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա: Թեմա 5. ԱՄՆ-ի տնտեսությունը: Թեմա 6. Կանադայի տնտեսությունը: Թեմա 7. Ճապոնիայի տնտեսությունը: Թեմա 8. Գերմանիայի տնտեսությունը: Թեմա 9. Մեծ Բրիտանիայի տնտեսությունը: Թեմա 10. Ֆրանսիայի տնտեսությունը: Թեմա 11. Իտալիայի տնտեսությունը:
1005	Ծառայությունների կառավարում	6
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ սեմ. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին տալ խորացված և համակարգված գիտելիքներ ծառայությունների ոլորտի էության, կառուցվածքի և գործառման օրինաչափությունների մասին: Առանձին ուշադրություն է հատկացվում ծառայությունների ոլորտի՝ որպես ժամանակակից տնտեսության առաջատար ոլորտի արդի հիմնախնդիրներին, զարգացման միտումներին, ինչպես նաև ծառայությունների կառավարման առանձնահատկություններին: Դասընթացը ներառում է նաև ծառայությունների ոլորտի առանձին ճյուղերում կառավարման, կազմակերպման և ֆինանսավորման հետ կապված տեսական և գործնական հիմնախնդիրները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.· բացատրել տնտեսագիտական տարբեր խնդիրների և երևույթների ձևավորման, կառավարման մոտեցումները ծառայությունների ոլորտում, · մեկնաբանել ծառայությունների կառավարման գործընթացները 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.· գնահատել ընտրված տնտեսական քաղաքականությունները, · կատարել ծառայությունների ոլորտում գործարարության համար անհրաժեշտ վերլուծություններ, · վերլուծել իրավիճակներ՝ պայմանավորված ծառայությունների շուկայի առանձնահատկություններով, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.· օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ)կիրառելու տեսական գիտելիքները գործնականում, որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին տալ խորացված և համակարգված գիտելիքներ ծառայությունների ոլորտի էության, կառուցվածքի և գործառման օրինաչափությունների մասին: Առանձին ուշադրություն է հատկացվում ծառայությունների ոլորտի՝ որպես ժամանակակից տնտեսության առաջատար ոլորտի արդի հիմնախնդիրներին, զարգացման միտումներին, ինչպես նաև ծառայությունների կառավարման առանձնահատկություններին: Դասընթացը ներառում է նաև ծառայությունների ոլորտի առանձին ճյուղերում կառավարման, կազմակերպման և ֆինանսավորման հետ կապված տեսական և գործնական հիմնախնդիրները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, 3. գործնական առաջադրանքներ, 4. նախադեպերի և իրավիճակների վերլուծություն, 5. թեստային առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ն.Ն.Խաչատրյան, Կ.Է. Գասպարյան, Ծառայությունների էկոնոմիկա, Երևան, 2013, Էդիտ պրինտ: Service Marketing People, Technology, Strategy, Christopher Lovelock, 2001,1008p. Хаксевер К., Рендер Б., Рассел Р., Мердик. Управление и организация в сфере услуг. Санкт-Петербург, “Питер”, 2003. Бурменко Т., Даниленко Н., Туренко Т. Сфера услуг. Москва, “Экономика”, 2008. Дюмулен И. Международная торговля услугами. Москва, “Экономика”, 2003. Шишкин С. Экономика социальной сферы. Москва, ГУ ВШЭ, 2003. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ծառայությունների ոլորտը ժամանակակից հասարակությունում Թեմա 2. Ծառայության հասկացությունը, բնութագրիչները: Թեմա 3. Հանրային և սոցիալական ծառայությունների կառավարում Թեմա 4 Ծառայությունների դասակարգումը: Ազգային և միջազգային դասակարգիչներ։ Թեմա 5. Ծառայության մատուցման գործընթացը և տարրերը: Թեմա 6. Ծառայությունների շուկա, կառավարման առանձնահատկությունները, ծառայության կենսացիկլը Թեմա 7 Մարդկային ռեսուրսների կառավարումը ծառայությունների ոլորտում: Թեմա 8. Պաշարների կառավարումը ծառայությունների ոլորտում: Թեմա 9. Ծառայությունների որակի կառավարումը Թեմա 10 Ծառայությունների կառավարումը միջազգային շուկայում Թեմա 11. Ծառայությունների կառավարումը առանձին ոլորտների կազմակերպություններում
1002	Բարձրագույն մաթեմատիկա-2	6
Երկրորդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ նախապատրաստել տեսագիտության մեջ մաթեմատիկական մեթոդների, մոդելների, տնտեսաչափական վերլութությունների, տեխնոլոգիաների օգտագործմանը և ներդրմանը պատրաստ մասնագետներ, որոնք ունակ կլինեն. վերլուծել և համակարգել տնտեսագիտության ոլորտին առնչվող խնդիրները, ծանոթացնել մաթեմատիկական անալիզի և դիֆերենցիալ հավասարումների հիմունքներին, տնտեսագիտության մեջ կիրառությունների ներկայացմամբ և օրինակներով, տեսության արդի մեթոդների յուրացմանը, ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և տնտեսագիտական կիրառություններին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել մաթեմատիկական անալիզի հիմնական գաղափարներ՝ հաջորդականության և ֆունկցիայի սահմանների, անընդհատ ֆունկցիաների, ածանցյալի հիմնական հասկացությունները, փաստերը, հատկությունները, ներկայացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի գաղափարները, ներկայացնել մի քանի փոփոխականի ֆունկցիաների դիֆերենցելիության մեթոդները, էքստրեմումները, ներկայացնել թվային շարքերի հատկությունները, աստիճանային շարքերը, ներկայացնել դիֆերենցիալ հավասարումների լուծման հիմնական մեթոդները։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.հաշվել հաջորդականության և ֆունկցիայի սահմաններ, ֆունկցիայի ածանցյալ, հետազոտելու ֆունկցիայի վարքը, հաշվել ֆունկցիաների անորոշ , որոշյալ, անիսկական ինտեգրալները, մի քանի փոփոխականի ֆունկցիաների համար հաշվել մասնակի ածանցյալներ, գտնել լոկալ և պայմանական էքստրեմումներ, հաշվել թվային շարքի գումար, հետազոտել թվային և աստիճանային շարքեր, լուծել առաջին և երկրորդ կարգի դիֆերենցիալ հավասարումներ, օգտագործել մաթեմատիկական մեթոդներ տնտեսագիտական խնդիրներ լուծելու համար, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.յուրացված մեթոդները կիրառել տնտեսագիտական իրավիճակներում, կիրառել տնտեսագիտական մեթոդներում և մոդելներում, կատարել վերլուծություններ և հետևություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր նախապատրաստել տեսագիտության մեջ մաթեմատիկական մեթոդների, մոդելների, տնտեսաչափական վերլութությունների, տեխնոլոգիաների օգտագործմանը և ներդրմանը պատրաստ մասնագետներ, որոնք ունակ կլինեն. վերլուծել և համակարգել տնտեսագիտության ոլորտին առնչվող խնդիրները, ծանոթացնել մաթեմատիկական անալիզի և դիֆերենցիալ հավասարումների հիմունքներին, տնտեսագիտության մեջ կիրառությունների ներկայացմամբ և օրինակներով, տեսության արդի մեթոդների յուրացմանը, ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և տնտեսագիտական կիրառություններին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1-ին ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: 2-րդ ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: Ընթացիկ քննությունների միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ընթացիկ ստուգումներ. ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն միավորը 4 է։ Եզրափակիչ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ եզրափակիչ քննության միավորի քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Եզրափակիչ քննության առավելագույն միավորը 8 է։ Բոլոր բաղադրիչներին (ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգումներ, եզրափակիչ քննություն) հատկացված միավորների հանրագումարը պետք է լինի հավասար 20-ի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Վ. Մուսոյան, Մաթեմատիկական անալիզ, Մաս 1,2, Զանգակ, Երևան, 2012։ Վ. Օհանյան, Մաթեմատիկական անալիզ (դասախոսություններ), Մաս 1,2, ԵՊՀ, 2013։ Հ. Ղազարյան և այլոք, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք տնտեսագետների համար, Երևան, 2005։ Ս. Հովհաննիսյան, Ա. Թասլաքյան, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք տնտեսագետների համար, Մաս 1,2, ԵՊՀ, 2016։ L. Hoffmann, G. Bradley, D. Sobecki, M. Price, Calculus for Business, Economics and the Social and Life Sciences, 11th Edition, N.Y., 2013։ S. Calaway, D. Hoffman, D. Lippman, Business Calculus, USA, 2013. В.А. Ильин, В.А. Садовничий. Б.Х. Сендов, Математический анализ, ч. 1,2, МГУ, 2007. Красс М.С., Чупринов Б. П. М, Математика для экономистов, 2007. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Իրական թվեր, թվային հաջորդականություններ, ֆինանսատնտեսագիտական կիրառությունները. անընդհատ տոկոսներ, դիսկոնտավորում, մակրոտնտեսագիտության աքսիոմներ։ Թեմա 2. Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի սահման և անընդհատություն, տնտեսագիտական որոշ ֆունկցիաներ. առաջարկ-պահանջարկի, ներդրումներ-խնայողությունների, օգտակարության-բյուջետային սահմանափակման։ Թեմա 3. Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի ածանցյալ և դիֆերենցիալ, տնտեսագիտության սահմանային մեծություններ, առաձգականություն։ Թեմա 4. Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի հետազոտումը ածանցյալի միջոցով, շահույթի մաքսիմալացում, փոխարինման սահմանային նորմ: Թեմա 5. Անորոշ, որոշյալ, անիսկական ինտեգրալներ, սպառողի, արտադրողի ավելցուկ, կորուսյալ բեռ, Ջինի ինդեքս։ Թեմա 6. Թվային շարքեր։ Աստիճանային շարքեր: Թեմա 7. Մի քանի փոփոխականի ֆունկցիաների սահման, անընդհատություն, մասնակի ածանցյալներ, արտադրական և օգտակարության ֆունկցիաներ, սահմանային օգտակարություն, սահմանային արդյունքներ, առանձգականություն։ Թեմա 8. Մի քանի փոփոխականի ֆունկցիաների լոկալ և պայմանական էքստրեմումներ, գրադիենտ: Թեմա 9. Առաջին և երկրորդ կարգի դիֆերենցիալ հավասարումներ։
1007	Մակրոտնտեսագիտություն (1-ին մակարդակ)	6
2-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1007/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին մակրոտնտեսական օրինաչափությունները՝ ըստ տարբեր շուկայական կառուցվածքների, նպաստել մակրոտնտեսական իրավիճակները վերլուծելուն։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.մեկնաբանել միկրո և մակրոտնտեսագիտության հիմնական հասկացությունները, գլոբալ և լոկալ շուկաների հիմնախնդիրները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. պատրաստել համապատասխան որոշումների կայացման համար անհրաժեշտ նյութեր, 2. գնահատել ընտրված տնտեսական քաղաքականությունները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ուսանողներին մակրոտնտեսական օրինաչափությունները՝ ըստ տարբեր շուկայական կառուցվածքների, նպաստել մակրոտնտեսական իրավիճակները վերլուծելուն։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները . որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Մենքյու Ն.Գ. Մակրոէկոնոմիկա։ Թարգմ անգլ. «Հայաստան» 1997, 444 էջ։ К.Р. Макконелл, С.Л. Брю Экономикс: принципы, проблемы и политика: пер. 17-го англ.Изд. - М.: ИНФРА-М, 2009. - XXVIII, 916 с.. Տնտեսագիտության տեսություն: Ուսումնական ձեռնարկ: Հայկ Սարգսյան, Հասմիկ Մարգարյան. ԵՊՀ տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետ: Գիտ. խմբ.` Հ. Աղաջանյան, Գ. Գալստյան, (երկրորդ հրատարակություն, լրամշակված և վերախմբագրված): - Եր., ԵՊՀ հրատ., 2017, 320 էջ: Курс экономической теории: учеб. пособие для студентов вузов /под ред. А.В. Сидоровича/; МГУ 3-е изд. - Москва, 2007.-1040 с.. Агапова Т. А., Серегина С. Ф. Макроэкономика: Учебник МГУ. - М.: изд. Дело и сервис. 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Ազգային արդյունքը: Ազգային հաշիվների համակարգը: Թեմա 2՝ Մակրոտնտեսական կայունությունը և տատանումները: Թեմա 3՝ Հիմնական մակրոտնտեսական կախվածությունները: Թեմա 4՝ Ամբողջական ծախսումները և արտադրության հավասարակշիռ ծավալը: Թեմա 5՝ Ամբողջական պահանջարկը և ամբողջական առաջարկը ու հավասարակշռությունը: Թեմա 6՝ Ֆիսկալ քաղաքականությունը: Թեմա 7՝ Փողը և բանկային գործը: Դրամավարկային քաղաքականությունը: Թեմա 8՝ Ընդհանուր հավասարակշռությունը` «IS-LM» մոդելը: Թեմա 9՝ Տնտեսական աճը: Թեմա 10՝ Մակրոտնտեսական քաղաքականությունը և տեսությունը. բանավիճային հարցեր:
1002	Տեղեկատվական տեխնոլոգիաները տնտեսագիտությունում	6
2-րդ` գարնանային կիսամյակ 2 ժամ գործ. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ02 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին մոտ ձևավորել գիտելիքներ մասնագիտական գործունեությունում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման վերաբերյալ: ուսանողներին հաղորդել ֆինանսատնտեսական տվյալների մշակման և վերլուծության կարողություններ Ms Excel ծրագրային փաթեթի կիրառությամբ: ձևավորել գիտելիքներ ֆինանսատնտեսական տվյալների հենքերի նախագծման և կառավարման վերաբերյալ MS Access միջավայրում: ուսանողին ներկայացնել օբյեկտային կողմնորոշված ծրագրավորման լեզվի սկզբունքները: ուսանողին տալ գիտելիքներ Python ծրագրավորման լեզվի վերաբերյալ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել Ms Excel ծրագրային փաթեթի գործիքակազմը տնտեսագիտական և ֆինանսական վերլուծություններում, ներկայացնել MS Access տվյալների հենքերի ղեկավարման համակարգի գործիքները ֆինանսական տվյալների պահպանման, կազմակերպման և վերլուծության գործընթացում, նկարագրել Python լեզվի կառուցվածքը և շարահյուսությունը: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 5.վերլուծել և մշակել տնտեսագիտական և ֆինանսական տեղեկատվությունը՝ կիրառելով Ms Excel հնարավորությունները, նախագծել տվյալների հենքեր MS Access տվյալների հենքերի ղեկավարման համակարգի միջոցով, ինքնուրույն կառուցել խնդիրների լուծման ալգորիթմներ և գրել դրանց իրականացման ծրագրեր Python լեզվով, կիրառել Python ծրագրավորման լեզվի հիմնական գրադարանային ֆունկցիաները: 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կատարել հետազոտություններ՝ օգտվելով գիտական և տեղեկատվական տարբեր ռեսուրսներից, պատրաստել հաշվետվություններ, ռեֆերատներ, ավարտական աշխատանքներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին մոտ ձևավորել գիտելիքներ մասնագիտական գործունեությունում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման վերաբերյալ: ուսանողներին հաղորդել ֆինանսատնտեսական տվյալների մշակման և վերլուծության կարողություններ Ms Excel ծրագրային փաթեթի կիրառությամբ: ձևավորել գիտելիքներ ֆինանսատնտեսական տվյալների հենքերի նախագծման և կառավարման վերաբերյալ MS Access միջավայրում: ուսանողին ներկայացնել օբյեկտային կողմնորոշված ծրագրավորման լեզվի սկզբունքները: ուսանողին տալ գիտելիքներ Python ծրագրավորման լեզվի վերաբերյալ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունքներ, հանձնարարություններ, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Միավորների քայլը 1.0 է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Гарнаев, А. Excel, VBA, Internet в экономике и финансах / А. Гарнаев. - М.: БХВ-Петербург, 2013. Бекаревич Ю., Пушкина А. Создание реляционной базы данных и запросов. Microsoft Access 2007. Учебное пособие. Изд-во Санкт-Петербургского университета, Санкт-Петербург, 2010. Brian Heinold. A Practical Introduction to Python Programming. Department of Mathematics and Computer Science Mount St. Mary’s University. 2019. Д. Ю. Федоров. «Основы программирования на примере языка Python». Учебное пособие. Санкт-Петербург. 2019. Эрик Фримен. Учимся программировать с примерами на Python, 2020. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Ms Word տեքստային խմբագիրը։ Տեքստերի խմբագրում, ֆորմատավորում: Ցուցակների, աղյուսակների ստեղծում, գրաֆիկական օբյեկտների ներդրում: Մաթեմատիկական բանաձևերի կառուցում: Հղումներ: Թեմա 2` Տեսասահիկների նախագծում Ms PowerPoint ծրագրով: Տեքստային, գրաֆիկական և անիմացիոն դրվագների ստեղծում: Թեմա 3` Ms Excel էլեկտրոնային աղյուսակը: Ավտոմուտքագրման հրամաններ: Հարաբերական, բացարձակ և խառը հասցեներ։ Տվյալների գրաֆիկական ներկայացման միջոցները: Ներկառուցված ֆունկցիաներ: Ֆինանսական վերլուծություններ MS Excel միջավայրում: Թեմա 4` Տվյալների ցուցակների հետ աշխատանքի միջոցները: Տվյալների տեսակավորում, զտում, խմբավորում: Ամփոփ աղյուսակներ և դիագրամներ: Թեմա 5՝ Անհայտ պարամետրի որոնում, օպտիմալացման խնդիրների լուծում: Թեմա 6՝ Տվյալների հենքերի կառավարման համակարգեր: Տվյալների հենքերի նախագծում Ms Access միջավայրում։ Աղյուսակների ստեղծում, աղյուսակների միջև կապերի իրականացում։ Հարցումներ: Տվյալների որոնում, տեսակավորում, զտում։ Ձևերի և հաշվետվությունների պատրաստում: Հարցումների SQL լեզուն: Թեմա 7՝ Python ծրագրավորման միջավայրեր: Տվյալների կազմակերպման, ներկայացման, ներածման և արտածման միջոցները: Տվյալների տիպեր, լոկալ և գլոբալ փոփոխականներ, ցուցակներ կորտեժներ, բազմություններ: Թեմա 8. Ներկառուցված ֆունկցիաներ և մեթոդներ: Թեմա 9՝ Ղեկավարող կառուցվածքներ և ֆունկցիաներ: Թեմա 10՝ Python ստանդարտ գրադարանները և դրանց օգտագործումը: Թեմա 11՝ Աշխատանք ֆայլերի հետ: Թեմա 12՝ Օբյեկտներին կողմնորոշված ծրագրավորման հիմունքները Python-ում:
1005	Մենեջմենթի հիմունքներ	6
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ սեմ. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1005/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ներկայացնել մենեջմենթի հիմնական հասկացությունները՝ տրամադրելով գիտելիքներ մենեջմենթի, դրա առանձին ուղղությունների վերաբերյալ, տալով տեսական հենք հետագա ուսումնասիրությունների համար, ինչպես նաև զարգացնելով ուսանողների վերլուծական կարողությունները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.սահմանել մենեջմենթի գործառույթներն ու սկզբունքները, կազմակերպության գործելու մեխանիզմի առանձնահատկությունները, 2. թվարկել անձնակազմի կառավարման հիմնական մեթոդները և որոշել, թե կոնկրետ իրավիճակին դրանցից որն է համապատասխանում, 3.ներկայացել կազմակերպչական տարբեր կառուցվածքների առանձնահատկությունները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.. գնահատել կոնկրետ պայմանները և կիրառել տարբեր կառավարչական մեթոդներ շուկայում մրցունակ լինելու համար, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կատարել թիմային աշխատանք, 2. վերլուծել առկա խնդիրները և առաջարկել լուծման եղանակներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ներկայացնել մենեջմենթի հիմնական հասկացությունները՝ տրամադրելով գիտելիքներ մենեջմենթի, դրա առանձին ուղղությունների վերաբերյալ, տալով տեսական հենք հետագա ուսումնասիրությունների համար, ինչպես նաև զարգացնելով ուսանողների վերլուծական կարողությունները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություն, սեմինար (ուղեղային գրոհ, բասկետ-մեթոդ): 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ս.Լ.Ղանթարջյան, Ա.Ռ.Գալստյան. Մասնագիտության ներածություն (Կառավարում), Ե., 2008։ Веснин В. Р. Менеджмент : учеб. - 3-е изд., перераб. и доп. - М.: ТК Велби, Изд-во Проспект, 2006. Виханский О.С., Наумов А.И., Менеджент.- Издание 5-е стереотипное, М, 2014 Герчикова И.Н. Менеджмент. М., 2010. Дафт Р.Менеджмент. 6-е изд. / Пер. с англ. - СПб.: Питер, 2006. Друкер П., Макьярелло Дж.А. Менеджмент, 2010. Завьялова Е. К., Латуха М. О Управление развитием человеческих ресурсов: учебник. - СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2017 Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. М., 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Կազմակերպությունը և մենեջմենթը: Թեմա 2. Կազմակերպության կառուցվածքն ու ձևերը: Թեմա 3. Կազմակերպության արտաքին միջավայրը: Թեմա 4. Կազմակերպության ներքին միջավայրը: Թեմա 5. Կազմակերպության ռազմավարության ձևակերպումը և կառավարումը: Թեմա 6. Ռազմավարական պլանավորում: Թեմա 7. Կառավարչական որոշումներ: Թեմա 8. Կազմակերպության կառուցվածքը: Թեմա 9. Առաջնորդությունը և իշխանությունը: Թեմա 10. Հաղորդակցություն և հաղորդակցության արվեստ: Թեմա 11. Ընդհարումները կառավարման ընթացքում: Թեմա 12. Մոտիվացիա և անձնակազմի կառավարում: Թեմա 13. Վերահսկման տեսակներն ու փուլերը: Թեմա 14. Մարքեթինգի կառավարում:
1002	Բարձրագույն մաթեմատիկա-1	6
Առաջին՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1002/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ 1. նախապատրաստել տեսագիտության մեջ մաթեմատիկական մեթոդների, մոդելների, տնտեսաչափական վերլութությունների, տեխնոլոգիաների օգտագործմանը և ներդրմանը պատրաստ մասնագետներ, որոնք ունակ կլինեն. վերլուծել և համակարգել տնտեսագիտության ոլորտին առնչվող խնդիրները, 2. ծանոթացնել վերլուծական երկրաչափության և գծային հանրահաշվի տեսությանը, տնտեսագիտության մեջ կիրառությունների ներկայացմամբ և օրինակներով, 3. տեսության արդի մեթոդների յուրացմանը, ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և տնտեսագիտական կիրառություններին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել վերլուծական երկրաչափության՝ հարթ և տարածական կորերի հատկությունները, ներկայացնել վեկտորական հանրահաշվի մեթոդները, ներկայացնել գծային համասեռ և ոչ համասեռ հավասարումների համակարգերի լուծման ալգորիթմները, ներկայացնել մատրիցների տեսության գաղափարները, մատրիցի որոշիչը, հատկությունները, մատրիցի հակադարձի, սեփական արժեքի և վեկտորի հասկացությունները, հաշվման ալգորիթմները, ներկայացնելու գծային տարածության գաղափարը, հատկությունները, ներկայացնել վեկտորների գծային անկախության, հենքի, չափողականության գաղափարները։ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կիրառել կոորդինատների մեթոդը, հարթության վրա և տարածության մեջ վերլուծական երկրաչափության մեթոդները, կատարել գործողություններ մատրիցների հետ, հաշվել մատրիցի որոշիչը, ռանգը, հակադարձ մատրիցը, սեփական արժեքն և վեկտորը, լուծել գծային հավասարումների համակարգերը, որոշել վեկտորների համակարգի գծային կախված կամ անկախ լինելը, կիրառել վեկտորների օրթոգոնալացման ալգորիթմ, օգտագործել մաթեմատիկական մեթոդներ տնտեսագիտական խնդիրներ լուծելու համար, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. յուրացված մեթոդները կիրառել տնտեսագիտական իրավիճակներում, կիրառել տնտեսագիտական մեթոդներում և մոդելներում, կատարել վերլուծություններ և հետևություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. նախապատրաստել տեսագիտության մեջ մաթեմատիկական մեթոդների, մոդելների, տնտեսաչափական վերլութությունների, տեխնոլոգիաների օգտագործմանը և ներդրմանը պատրաստ մասնագետներ, որոնք ունակ կլինեն. վերլուծել և համակարգել տնտեսագիտության ոլորտին առնչվող խնդիրները, 2. ծանոթացնել վերլուծական երկրաչափության և գծային հանրահաշվի տեսությանը, տնտեսագիտության մեջ կիրառությունների ներկայացմամբ և օրինակներով, 3. տեսության արդի մեթոդների յուրացմանը, ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և տնտեսագիտական կիրառություններին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1-ին ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: 2-րդ ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: Ընթացիկ քննությունների միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ընթացիկ ստուգումներ. ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն միավորը 4 է։ Եզրափակիչ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ եզրափակիչ քննության միավորի քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Եզրափակիչ քննության առավելագույն միավորը 8 է։ Բոլոր բաղադրիչներին (ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգումներ, եզրափակիչ քննություն) հատկացված միավորների հանրագումարը պետք է լինի հավասար 20-ի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Վ. Աթաբեկյան, Հանրահաշվի ներածություն, ԵՊՀ, 2005։ Գ. Ղազարյան, Վերլուծական երկրաչափություն, ԵՊՀ հրատ., 2010։ Հակոբյան Գ., Ա.Դավթյան, Ռ.Սահակյան, Վերլուծական երկրաչափության և գծային հանրահաշվի խնդրագիրք տնտեսագետների համար, ԵՊՀ, 2005։ Fuad Aleskerov, Dmitri Piontkovski, Linear Algebra for Economists (Springer Texts in Business and Economics), 2011. J. Hefferon, Linear Algebra, 3rd Edition, Orthogonal Publishing L3C, 2017. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Կոորդինատական համակարգեր հարթության վրա և տարածության մեջ։ Միկրոտնտեսագիտությունում շուկայի հավասարակշռության ներկայացում։ 2. Վեկտորական հաշվի տարրեր։ Լասպեյրեսի, Պաշեի ինդեքսների, ձեռնարկության հասույթի, տնային տնտեսությունների ծախսի հաշվումը։ 3. Ուղղի, հարթության, կորերի հավասարումներ։ Տնտեսական ցուցանիշների գծային և ոչ գծային կապեր (գին-պահանջարկ, եկամուտ-սպառում, ինֆլյացիա-գործազրկության մակարդակ) և տեղաշարժերը կապված էկզոգեն գործոններով։ 4. Մատրիցներ, գործողություններ մատրիցների հետ, մատրիցի ռանգ։ Քառակուսային մատրիցի որոշիչ, հակադարձ մատրից։ 5. Գծային համասեռ և ոչ համասեռ հավասարումների համակարգեր, Կրամերի, Գաուսի մեթոդների կիրառմամբ։ Մակրոտնտեսական հավասարակշռութան որոշում։ 6. Գծային տարածություն, գծային հանրահաշվի տարրեր։ 7. Էվկլիդյան տարածություն, օրթոգոնալացում։ Նվազագույն քառակուսիների մեթոդ։ 8. Գծային ձևափոխություններ: Սեփական արժեք և սեփական վեկտոր։

Ամբիոնի կոդը	Կամընտրական դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
0000	Մասնագիտական պրակտիկա	3
10-րդ կիսամյակ 6 շաբաթ 6 շաբաթ ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005 1. Դասընթացի նպատակ · խորացնել և ընդլայնել տեսական ուսուցման ընթացքում ուսանողների ստացած գիտելիքները, · նրանց հնարավորություն ընձեռել դրանք կիրառելու պրակտիկ գործունեության մեջ, ձեռք բերել մասնագիտական հմտություններ և փորձառություն, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողություններ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. նկարագրել կազմակերպությունում տնտեսական գործունեության վերլուծության գծով կազմակերպվող աշխատանքները, ինֆորմացիայի աղբյուրները և հիմնական փաստաթղթերը, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. տարբեր մասնագիտական խնդիրների լուծման համար գործնականում կիրառել ուսումնառության ընթացքում ստացած գիտելիքները, 2. լրացնել սկզբնական փաստաթղթերը, 3. կազմել տարատեսակ հաշվետվություններ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. ինքնուրույն աշխատել աշխատավայրում: 2. կատարել վերադասի կողմից հանձնարարված առաջադրանքնները՝ անմիջականորեն հաշվետու լինելով նրան: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · խորացնել և ընդլայնել տեսական ուսուցման ընթացքում ուսանողների ստացած գիտելիքները, · նրանց հնարավորություն ընձեռել դրանք կիրառելու պրակտիկ գործունեության մեջ, ձեռք բերել մասնագիտական հմտություններ և փորձառություն, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողություններ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · պրակտիկայի անցկացման վայրից ամրացված ղեկավարի կողմից աշխատանքների ներկայացում · ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով: Պրակտիկան դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել պրակտիկայի շաբաթական և վերջնական հաշվետվությունները և արժանացել դրանց վերաբերյալ ղեկավարի դրական գնահատականին: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Յուրաքանչյուր ուսումնական տարում պրակտիկայի անցկացման վայր-կազմակերպությունների ցանկը ենթակա է թարմացման և ընդգրկում է. ՀՀ կառավարությունը և նախարարությունները, պետական այլ գերատեսչություններ, ՀՀ կենտրոնական բանկ ՀՀ առևտրային բանկեր, մասնավոր կազմակերպություններ, բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ, միջազգային կառույցներ և այլն: Ուսանողներին հնարավորություն է ընձեռվում վերոհիշյալ ցանկից ընտրելու պրակտիկայի անցկացման՝ իրեն հարմար վայր-կազմակերպությունը։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Պրակտիկան սկսելու առաջին օրվանից հիմնարկության կողմից նշանակված ղեկավարը պրակտիկանտի հետ միասին կազմում է աշխատանքային օրացուցային պլան և, ելնելով նպատակահարմարությունից, որոշում, թե հիմնարկության որ ստորաբաժանումներում պետք է կազմակերպվի պրակտիկան: Պրակտիկայի ընթացքում պրակտիկանտը յուրաքանչյուր աշխատանքային շաբաթվա վերջում ԵՊՀ e-learning համակարգի համապատասխան էջում վերբեռնում է տվյա շաբաթվա ընթացքում կատարված աշխատանքների վերաբերյալ գրավոր հաշվետվություն, որը ԵՊՀ համապատասխան ամբիոնից նշանակված ղեկավարը ստուգում, գնահատում («բավարար» կամ՝ «անբավարար») և հաստատում է իր ստորագրությամբ և անհրաժեշտության դեպքում գրավոր նշումներ (դիտողություններ և առաջարկություններ) է կատարում օրագրում: Պրակտիկայի ողջ տևողության ընթացքում շաբաթական հաշվետվության համար 2 անգամ «անբավարար» ստացող ուսանողը մեխանիկորեն գնահատվում է «չստուգված»։ Մասնագիտական պրակտիկան չանցած ուսանողը հեռացվում է ԵՊՀ-ից:
1005	Մարդկային ռեսուրսների կառավարում	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ12 1. Դասընթացի նպատակ • ուսուցանել աշխատանքյին ռեսուրների ձևավորման, բաշխման, ինչպես նաև աշխատանքի շուկայի, աշխատանքի առաջարկի ու պահանջարկի ձևավորման վերաբերյալ գիտելիք, • ուսուցանել մարդկային ռեսուրսների կառավարման վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, • ուսուցանել աշխատանքի կազմակերպման ու կառավարման գիտագործնական գործնական հմտություններ, • տրամադրել գիտելիք մարդկային ռեսուրսների պլանավորման, հավաքագրման և ընտրության վերաբերյալ, • տրամադրել գիտելիք աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ, որոնք կարող են օգտակար լինել շրջանավարտի մասնագիտական կարիերայի ընթացքում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.Ա1 ներկայացնել աշխատանքային ռեսուրսների կառավարման հիմնադրույթները Ա2 ներկայացնել աշխատանքային ռեսուրսների հավաքագրման, ընտրության և ադապտացման մոտեցումները Ա3 ներկայացնել աշխատանքի կազմակերպման և վարձատրության համակարգերը Ա4 մատնանշել մարդկային ռեսուրսների կառավարման ռազմավարության մշակման ասպեկտները Բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.Բ1. կատարել աշխատանքային ռեսուրների հավաքագրում և ընտրություն Բ3 նախագծել աշխատանքային ռեսուրների պլանավորման և կառավարման ռազմավարությունը Բ4 գնահատել կազմակերպության աշխատանքային ռեսուրսների արդյունավետությունը Բ6 մշակել կազմակերպություններում մարդկային ռեսուրների կատարողականի գնահատման համակարգ 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.Գ1 օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրս¬ներ էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ) Գ2 կիրառել տեսական գիտելիքը գործնականում Գ4 պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր • ուսուցանել աշխատանքյին ռեսուրների ձևավորման, բաշխման, ինչպես նաև աշխատանքի շուկայի, աշխատանքի առաջարկի ու պահանջարկի ձևավորման վերաբերյալ գիտելիք, • ուսուցանել մարդկային ռեսուրսների կառավարման վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, • ուսուցանել աշխատանքի կազմակերպման ու կառավարման գիտագործնական գործնական հմտություններ, • տրամադրել գիտելիք մարդկային ռեսուրսների պլանավորման, հավաքագրման և ընտրության վերաբերյալ, • տրամադրել գիտելիք աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ, որոնք կարող են օգտակար լինել շրջանավարտի մասնագիտական կարիերայի ընթացքում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Практика управления человеческими ресурсами, М. Армстронг, Питер, 2009, 848 стр. Управление персоналом : учебник для среднего профессионального образования / О. А. Горленко, Д. В. Ерохин, Т. П. Можаева. - 2-е изд., испр. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2019. - 249 с. - (Профессиональное образование). - ISBN 978-5-9916-9457-5. - Текст : электронный // Образовательная платформа Юрайт Pierre Cahuc and Andre Zyiberberg, Labor Economics, Tne MIT Press Cambridge, Massachusetts, London, England, 2004. Gary Dessle Fundamentals of Human Resource Management, Student Value Edition 4th Edition 2015 Ralf Caers Human Resource Management: Basics (third edition) United Kingdom 2021 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Աշխատանքային ռեսուրսների ձևավորումը, բաշխումը և զբաղվածությունը։ Թեմա 2. Աշխատանքի շուկա։ Աշխատանքի պահանջարկ և առաջարկ։ Թեմա 3. Մարդկային ռեսուրսների կառավարման համակարգը: Թեմա 4. Մարդկային ռեսուրսների պլանավորում: Թեմա 5. Մարդկային ռեսուրսների հավաքագրում։ Թեմա 6. Մարդկային ռեսուրսների ընտրություն և ադապտացում։ Թեմա 7. Մարդկային ռեսուրսների ռազմավարական պլանավորում և կառավարում։ Թեմա 8. Աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորում։ Թեմա 9. Աշխատանքի կազմակերպումը և պայմանները։ Թեմա 10. Աշխատանքի վարձատրության համակարգը։ Թեմա 11. Արդյունավետության առանցքային ցուցանիշների համակարգը։ Թեմա 12. Մարդկային ռեսուրսների զարգացում և տաղանդների կառավարում։
1007	Միջազգային տնտեսագիտություն	6
7-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1007/Բ06 1. Դասընթացի նպատակ ներկայացնել ուսանողներին անհրաժեշտ տեսական հիմք ժամանակակից արտաքին տնտեսական հիմնահարցերին արդյունավետ լուծումներ գտնելու համար, օժանդակել միջազգային տնտեսագիտության ժամանակակից սկզբունքների և հայեցակարգերի համակողմանի ըմբռնմանը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. բացատրել արտաքին առևտրի տեսությունների ժամանակակից մեկնաբանությունները և առանձնահատկությունները, 2. նկարագրել վճարային հաշվեկշռի և փոխարժեքի կարգավորման ուղիներն ու դերը տնտեսության կայունության խնդրում, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. գնահատել համաշխարհային տնտեսական զարգացումների հնարավոր ազդեցությունը ՀՀ տնտեսության վրա, 2. վերլուծել առևտրային քաղաքականության հնարավոր ազդեցությունը տնտեսության վրա, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. վերլուծել ժամանակակից արտաքին տնտեսական հիմնախնդիրները, քննարկել դրանց լուծման այլընտրանքները, կատարել հետազոտական աշխատանք։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ներկայացնել ուսանողներին անհրաժեշտ տեսական հիմք ժամանակակից արտաքին տնտեսական հիմնահարցերին արդյունավետ լուծումներ գտնելու համար, օժանդակել միջազգային տնտեսագիտության ժամանակակից սկզբունքների և հայեցակարգերի համակողմանի ըմբռնմանը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. սեմինար պարապմունքներ, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. ԹորոսյանԹ., «Միջազգային տնտեսագիտություն», Երևան, 2009թ.։ Հաստեդ Ս., Մ. Մելվին, «Միջազգային տնտեսագիտություն», Երևան, 1999թ.։ YarbroughB., R. Yarbrough, «The World Economy: Trade and Finance», Harcourt College Publishers, 2000. Krugman P., M. Obstfeld, M. Melitz, «International Economics: Theory and Policy», Pearson, 2014. Salvatore D., «International Economics», John Wiley & Sons, 2016. Киреев А., Международная экономика. М.: Международные отношения, 2006. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Արտաքին առևտրի տեսությունները։ Թեմա 2. Արտաքին առևտրի ազդեցությունը երկրի բարեկեցության վրա։ Թեմա 3. Արտաքին առևտրի և տնտեսական աճի առնչությունը։ Թեմա 4. Ռեսուրսների միջազգային շարժը։ Թեմա 5. Առևտրային քաղաքականության գործիքները և ազդեցությունը տնտեսության վրա։ Թեմա 6. Վճարային հաշվեկշիռը։ Թեմա 7. Արժույթի գլոբալ շուկան։ Թեմա 8. Առևտրային հաշվեկշռի կարգավորումը։ Թեմա 9. Փոխարժեքի որոշումը։ Թեմա 10. Բաց տնտեսության մակրոտնտեսագիտություն։ Թեմա 11. Միջազգային արժութային համակարգը։ Թեմա 12. Գլոբալ ֆինանսատնտեսական ճգնաժամերի պատճառները և հետևանքները։
1002	Ժամանակային շարքերի էկոնոմետրիկա և կանխատեսում	6
8-րդ` գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1002/Բ11 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել հստակ պատկերացում ժամանակային շարքերով տրվող էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման, սկզբունքների և մեթոդների մասին, · տալ գիտելիքներ իրական ժամանակային շարքերի միջոցով միջոցով տրվող մոդելների պարամետրերի գնահատման հնարավորությունների վերաբերյալ, ուսանողներին սովորեցնել կիրառել ժամանակային շարքերի էկոնոմետրիկ մոդելավորման գործընթացը իրական ժամանակային շարքերի տվյալների հիման վրա: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.ներկայացնել ժամանակային շարքերի միջոցով կառուցվող էկոնոմետրիկ մոդելավորման գործընթացի հիմնարար սկզբունքները և մեթոդները, 2. կառուցել կոնկրետ ժամանակային շարքերի մոդելներ և դրանց միջոցով ուսումնասիրել տնտեսական ցուցանիշների փոխադարձ կապերը և տնտեսական գործընթացները, 3.ներկայացնել էկոնոմետրիկ տարբեր համակարգչային փաթեթների հնարավորություններն ու առանձնահատկությունները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. համակարգչային ծրագրային փաթեթների կիրառմամբ գնահատել կառուցված մոդելների անհայտ պարամետրերի արժեքները, 2. ներկայացնել ստացված արդյունքների տնտեսագիտական մեկնաբանությունը, 3. էկոնոմետրիկ մոդելներով ստացված արդյունքները կիրառել կանխատեսման խնդիրներում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը, պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել հստակ պատկերացում ժամանակային շարքերով տրվող էկոնոմետրիկ մոդելների կառուցման, սկզբունքների և մեթոդների մասին, · տալ գիտելիքներ իրական ժամանակային շարքերի միջոցով միջոցով տրվող մոդելների պարամետրերի գնահատման հնարավորությունների վերաբերյալ, ուսանողներին սովորեցնել կիրառել ժամանակային շարքերի էկոնոմետրիկ մոդելավորման գործընթացը իրական ժամանակային շարքերի տվյալների հիման վրա: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն 2. գործնական պարապմունքներ՝ համակարգիչներով 3. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները ՀԲ (ընթացիկ ստուգումներ, 2 ընթացիկ քննություն և եզրափակիչ քննություն) Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Евсеев Е.А., Буре В.М. Эконометрика. Москва, Юрайт, 2023. 2. Ն.Ջրբաշյան, Էկոնոմետրիկ մոդելավորումը EViews փաթեթի օգտագործմամբ: Ուսումնամեթոդական ձեռնարկ: «Նոր Դար» հրատ, Երևան, 2013թ.: 3. К. Доугерти, Введение в эконометрику, Москва, 2009. 4. Gujarati D., Porter D.C., Gunasekar S. Basic Econometrics, 5-th edition, New York. 2017. 5. Jeffrey M. Wooldridge, Introductory Econometrics. A Modern Approach, 5-th edition, South-Western, Cengage Learning, USA, 2013. 6. Klaus Neusser. Time Series Econometrics, Bern, Switzerland/Eggenburg, Austria, 2016. 7. John D. Levendis. Time Series Econometrics, Learning Through Replication. New Orlean, USA, 2018. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ժամանակային շարքեր և պատահական գործընթացներ, ստացիոնար և ոչ ստացիոնար ժամանակային շարքեր: Ժամանակային շարքեր և պատահական գործընթացներ, միաչափ և բազմաչափ ժամանակային շարքեր, ստացիոնար և ոչ ստացիոնար ժամանակային շարքեր: Սպիտակ աղմուկ գործընթաց։ Ոչ ստացիոնար ժամանակային շարքեր (Random Walk): Ոչ ստացիոնար TS և DS շարքերի ստացիոնարացումը։ Ժամանակային շարքի ավտոկոռելյացիայի և մասնակի ավտոկոռելյացիայի ֆունկցիաներ։ Միաչափ ժամանակային շարքի ստացիոնարության ստուգման եղանակները: Թեմա 2. Ստացիոնար միաչափ ժամանակային շարքի ավտոռեգրեսիոն մոդելներ՝ АR(1) , АR(2), АR(p): Ստացիոնար միաչափ ժամանակային շարքի առաջին կարգի ավտոռեգրեսիոն մոդել՝ АR(1) (Մարկովի մոդել), АR(2) (Յուլի մոդել), p-րդ կարգի ավտոռեգրեսիոն մոդել՝ АR(p): Յուլ-Ուոկերի հավասարումների համակարգ։ Լագային օպերատոր: Թեմա 3. Ստացիոնար միաչափ ժամանակային շարքի սահող միջիններով q-րդ կարգի մոդելներ՝ MA(q): Յուլ-Ուոկերի հավասարումների համակարգ։ Առաջին կարգի սահող միջինների MA(1) և երկրորդ կարգի սահող միջինների MA(2) մոդելներով բնութագրվող ժամանակային շարքեր, դրանց թվային բնութագրիչները: Ստացիոնար միաչափ ժամանակային շարքի սահող միջիններով q-րդ կարգի մոդելներ՝ MA(q): Թեմա 4.Ստացիոնար միաչափ ժամանակային շարքի ավտոռեգրեսիոն ինտեգրված սահող միջիններով մոդել՝ ARIMA(p,d,q): Ավտոռեգրեսիոն սահող միջինների ARMA(p, q) մոդելով բնութագրվող ժամանակային շարքեր, դրանց հատկությունները, ստացիոնարության պայմանը: Ավտոռեգրեսիոն սահող միջինների ինտեգրացվող ARIMA(p, d, q) մոդելով բնութագրվող ժամանակային շարք: Բոքս-Ջենքինսի մեթոդաբանությունը: Թեմա 5. Բազմաչափ ժամանակային շարքերի մոդելավորում՝ կեղծ ռեգրեսիա և կոինտեգրացիա։ Բազմաչափ ժամանակային շարքերի մոդելավորում՝ կեղծ ռեգրեսիա և կոինտեգրացիա: Էնգել-Գրեյնջերի և Յոհանսենի թեսթեր։ Սխալների ճշգրտման (EC) մոդելներ, վեկտորական ավտոռեգրեսիայի (VAR) մոդելներ: Պատճառահետևանքային կախվածության Գրեյնջերի թեստը (Grenger Causality Test): Թեմա 6. Բազմաչափ ժամանակային շարքերի մոդելավորում՝ (DL), (ARDL): Դինամիկ մոդելներ: Վերջավոր բաշխված լագերով մոդելներ (DL), մուլտիպլիկատորներ: Թվաբանական, երկրաչափական և բազմանդամային լագեր: Կոյկի և Ալմոնի մոդելներ և մեթոդներ: Անվերջ բաշխված լագերով մոդելներ, Կոյկի մոդել և Կոյկի ձևափոխություն: Ավտոռեգրեսիվ բաշխված լագերի մոդելներ (ARDL), գնահատման առանձնահատկությունները։
1005	Ագրոպարենային համակարգի կառավարում	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ13 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել ագրարային ոլորտի առանձին տնտեսվարողների և ռեսուրսային ներուժի օգտագործման արդյունավետության բարձրացման հարցերին և արտադրական խնդիրների լուծմանը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. տարբերակել արտադրական ռեսուրսային ներուժի վիճակի գնահատման և արդյունավետ օգտագործման մեթոդները, 2. ներկայացնել ագրարային ոլորտի աշխատանքային ռեսուրսների առանձնահատկություններն ու դրանց արդյունավետ օգտագործման ցուցանիշների համակարգը, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. գնահատել ագրարային ոլորտի տնտեսվարողների ռեսուրսաօգտագործման արդյունավետությունը, 2. հաշվարկել առանձին մթերքների նկատմամբ ինքնաբավության, սննդամթերքների ֆիզիկական և տնտեսական մատչելիության, պարենային անկախության մակարդակները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ) 2. ցուցաբերել մասնագիտական հանրության հետ բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու կարողություն: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել ագրարային ոլորտի առանձին տնտեսվարողների և ռեսուրսային ներուժի օգտագործման արդյունավետության բարձրացման հարցերին և արտադրական խնդիրների լուծմանը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, խմբային և անհատական աշխատանքներ,նախադեպերի վերլուծություն, ինտերակտիվ քննարկումներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Andrew Barkley , Paul W. Barkley Principles of Agricultural Economics, Fourth Edition, Copyright 2024 Экономика сельского хозяйства : учебник для вузов / Н. Я. Коваленко [и др.] ; под редакцией Н. Я. Коваленко. - Москва : Издательство Юрайт, 2024. - 406 с. Экономика предприятий агропромышленного комплекса. Практический курс : учебное пособие для вузов / Р. Г. Ахметов [и др.] ; под общей редакцией Р. Г. Ахметова, Ю. В. Чутчевой. - 2-е изд., перераб. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2024. Кундиус В.А. Экономика агропромышленного комплекса: Уч. пособие.- М.: КНОРУС, 2016.- 544 с.. Экономика сельского хозяйства, Петранёва Г.А., Коваленко Н.Я., Романов А.Н., М.: Альфа-М: ИНФРА-М, 2012. - 288 с.. Третьяк Л.А., Белкина Н.С., Лиховцова Е.А..-Экономика сельскохозяйственной организации: Уч. Пособие.-М.-2012. 400 с.. Н.Я. Коваленко.- Экономика сельского хозяйства. с основамы аграрных рынков / Курс лекций.-Юркнига, Москва-2004. 384 с.. М.Н. Малыша.-Аграрная экономика: Учебник.-СПб.-2002. Հակոբյան Լ. Լ., Ճեպեճյան Շ. Ա. «Գյուղատնտեսության էկոնոմիկա», Երևան 2012թ.։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Ագրոարդյունաբերական համալիրը (ԱԱՀ) և ագրոպարենային համակարգը (ԱՊՀ): Ագրոպարենային համակարգի նյութատեխնիկական ռեսուրսները: Թեմա 2. ՀՀ պարենային անվտանգության ապահովման հիմնահարցերը: Թեմա 3. ՀՀ ագրոպարենային համակարգի ենթակառուցվածքները: Թեմա 4. Ինտեգրացիոն գործընթացների կառավարումը ՀՀ ագրոպարենային համակարգում։ Տեղաբաշխման և մասնագիտացման հիմնահարցերը: Թեմա 5. Հողային և ջրային ռեսուրսների կառավարման և ռեսուրսաօգտագործման արդյունավետության բարձրացման հիմնախնդիրները ՀՀ ագրարային հատվածում: Թեմա 6. Աշխատանքային ռեսուրսները և աշխատանքի արտադրողականությունը ՀՀ ագրոպարենային համակարգում: Թեմա 7. Ագրոպարենային համակարգի արտադրության միջոցները և դրանց օգտագործման արդյունավետությունը: Թեմա 8. Ներդրումների կառավարման հիմնահարցերը ՀՀ ագրոպարենային համակարգում: Թեմա 9. Ինովացիաների կառավարումը ՀՀ ագրոպարենային համակարգում: Թեմա 10. Արտադրության ծախսերը, արտադրանքի ինքնարժեքը և գնագոյացման կառուցակարգերը գյուղատնտեսությունում: Թեմա 11. ՀՀ ագրոպարենային համակարգի պետական աջակցության ծրագրերը: Թեմա 12. Արտադրության արդյունավետությունը և դրա բարձրացման ուղիները ՀՀ ագրոպարենային համակարգում: Թեմա 13. Ագրարային շուկաններն ու դրանց առանձնահատկությունները ՀՀ-ում։ Թեմա 14. ՀՀ ագրարային ոլորտի զարգացման ռազմավարությունը և քաղաքականության ուղղությունները։ Թեմա 15. ՀՀ ագրոպարենային համակարգի կառավարման հիմնախնդիրները:
1005	Լոգիստիկա	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ./շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ12 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություն ապրանքների իրացման շուկայի վերլուծության համար, որոշելու սպառողների մոտ ձևավորված նոր շուկայական պահանջները և ձևավորելու անհրաժեշտ տեղեկատվական հենք շուկայում տեղի ունեցող դինամիկ փոփոխություններին արագ ու համարժեք արձագանքման համար, · ուսանողներին ծանոթացնել ու նրանց մոտ ձևավորել անհրաժեշտ հմտություն կազմակերպության արդյունավետ լոգիստիկական համակարգի ստեղծման մեթոդների և օգտագործվող գործնական գործիքակազմի կիրառման վերաբերյալ, որն ուղղված է կազմակերպության մրցունակության բարձրացմանը, ուսանողներին սովորեցնել՝ կատարելու լոգիստիկական-կողմնորոշիչ վերլուծություններ օգտագործվող նյութական և աշխատանքային ռեսուրսների հոսքերի արդյունավետ կառավարման համար, կատարելու նյութական ու տեղեկատվական հոսքերի համակարգման աշխատանքների կառավարում, իրականացնելու լոգիստիկական համակարգերի մշակման ու ներդրման աշխատանքներ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.· կունենա բազային գիտելիքներ լոգիստիկայի վերաբերյալ, · կտիրապետի լոգիստիկայի հիմնական ենթահամակարգերում (մատակարարում, արտադրություն, բաշխում) իրականացվող հիմնական գործառույթներին և օպերացիաներին, · ծանոթ կլինի լոգիստիկայում կիրառվող հիմնական մեթոդներին, համակարգերին ու հայեցակարգերին, · կիմանա լոգիստիկական մենեջմենթի և լոգիստիկական համակարգերի նախագծման հիմնական սկզբունքները: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.· կկարողանա մշակել և իրացնել անհրաժեշտ ռազմավարություններ լոգիստիկական համակարգի կատարելագործման վերաբերյալ, · կկարողանա օպտիմալ դարձնել լոգիստիկական համակարգի ծախսերի մեծությունը, · կկարողանա մշակել լոգիստիկական գործարարության գործընթացներ մատակարարման շղթաներում, · կկարողանա մշակել և ձևավորել լոգիստիկական շղթաները, · կկարողանա ներ դնել ապրանքա-նյութական պաշարների կառավարման համակարգերը, կկարողանա կատարելագործել ապրանքա-նյութական պաշարների կազմը և կառուցվածքը մատակարման շղթաներում: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություն ապրանքների իրացման շուկայի վերլուծության համար, որոշելու սպառողների մոտ ձևավորված նոր շուկայական պահանջները և ձևավորելու անհրաժեշտ տեղեկատվական հենք շուկայում տեղի ունեցող դինամիկ փոփոխություններին արագ ու համարժեք արձագանքման համար, · ուսանողներին ծանոթացնել ու նրանց մոտ ձևավորել անհրաժեշտ հմտություն կազմակերպության արդյունավետ լոգիստիկական համակարգի ստեղծման մեթոդների և օգտագործվող գործնական գործիքակազմի կիրառման վերաբերյալ, որն ուղղված է կազմակերպության մրցունակության բարձրացմանը, ուսանողներին սովորեցնել՝ կատարելու լոգիստիկական-կողմնորոշիչ վերլուծություններ օգտագործվող նյութական և աշխատանքային ռեսուրսների հոսքերի արդյունավետ կառավարման համար, կատարելու նյութական ու տեղեկատվական հոսքերի համակարգման աշխատանքների կառավարում, իրականացնելու լոգիստիկական համակարգերի մշակման ու ներդրման աշխատանքներ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տռիպային խնդիրների լուծում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ ակտիվություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Абрамян В.Г. Логистика: управление бизнес-процессами в интегрированных логистических цепях поставок. Практикум. Учебное пособие. -Ереван, Издателство РАУ, 2015. 2. Бауэрсокс Д., Клосс Д. Логистика: интегрированная цепь поставок / Пер.с англ. - М.: Олимп-Бизнес, 2017. 3. Гаррисон А., Гок Р. В. Логистика. Стратегия управления и конкурирования через цепочки поставок. - М.:, “Дело и Сервис”, 2012. 4. Григорьев М. Н., Долгов А. П., Уваров С. А. Логистика. Продвинутый курс. - М.: Издательство Юрайт, 2018. 5. Дыбская В. В. и др. Логистика. -М.: Эксмо, 2015. 6. Дыбская В.В., Сергеев В.И. Логистика. В 2-х частях. Часть 1: учебник для бакалавриата и магистратуры. -М.: Издательство Юрайт, 2017. 7. Дыбская В.В., Сергеев В.И. Логистика. В 2-х частях. Часть 2: учебник для бакалавриата и магистратуры. - М.: Издательство Юрайт, 2017. 8. Логистика: Учебник / Аникин Б.А. и др. -М.: ИНФРА-М, 2018. 9. Логистика и управление цепями поставок. Теория и практика. Основы логистики: учебник / под ред. Б.А. Аникина и Т.А. Родкиной. - М.: Проспект, 2014. 10. Логистика и управление цепями поставок. Теория и практика. Основные и обеспечивающие функциональные подсистемы логистики: учебник / под ред. Б.А. Аникина и Т.А. Родкиной. - М.: Проспект, 2014. 11. Лукинский В.С. и др. Логистика и управления цепями поставок: учебник и практикум для академического бакалавриата. -М.: Издательство Юрайт, 2018. 12. Աբրահամյան Վ. Գ. Գործնական լոգիստիկա. Արտադրանքի կյանքի պարբերաշրջանի փուլերի լոգիստիկական-կողմնորոշիչ կառավարումը: Ուսումնամեթոդական ձեռնարկ. Եր., 2014, 296 էջ: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ ԹԵՄԱ 1. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԷՎՈԼՅՈՒՑԻԱՆ: ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ԶԱՐԳԱՎՄԱՆ ԳՈՐԾՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԸ: ԹԵՄԱ 2. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ: ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐ ԵՎ ՇՂԹԱՆԵՐ: ԹԵՄԱ 3. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԵՐԸ: ԹԵՄԱ 4. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆՆԵՐ: ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ԵՎ ԳՈՐԾԱՐԱՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԱՈՒԹՍՈՐՍԻՆՔ: ԹԵՄԱ 5. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ՄՐՑՈՒՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ՎՐԱ: ԹԵՄԱ 6. ԼՈԳԻՍՏԻԿԱՅԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ, ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ: ԹԵՄԱ 7. ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՊԱՀԱՆՋԱՐԿԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ: ԹԵՄԱ 8. ՊԱՏՎԵՐԻ ՕՊՏԻՄԱԼ ՉԱՓԻ ԵՎ ԴՐԱ ՀԵՏ ՓՈԽԿԱՊԱԿՑՎԱԾ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ (EOQ): ԹԵՄԱ 9. ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐԸ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ: ԹԵՄԱ 10. ՄԱՏԱԿԱՐԱՐՄԱՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱ: ԹԵՄԱ 11. ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱ: ԹԵՄԱ 12. ԲԱՇԽՄԱՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱ: ԹԵՄԱ 13. ՊԱՀԵՍՏԱՎՈՐՄԱՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱ; ԹԵՄԱ 14. ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱ; ԹԵՄԱ 15, ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ՇՂԹԱՆԵՐՈՒՄ: ԹԵՄԱ 16, ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻ ԿԱՏԱՐԵԼԱԳՈՐԾՈՒՄԸ: ԹԵՄԱ 17, ԾԱԽՍԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ԼՈԳԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ:
1004	ՀՀ հարկային համակարգ	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1004/Բ21 1. Դասընթացի նպատակ · ներկայացնել հարկերի սոցիալ-տնտեսական բովանդակությունը, հարկային համակարգի գործառույթները, հարկային համակարգի խնդիրները և նպատակները, · ներկայացնել ՀՀ հարկային համակարգի ընդհանուր բնութագիրը ներկայացնել հարկային վարչարարության հիմնական գործիքակազմը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. Ներկայացնել ՀՀ հարկային համակարգի գործունեության հիմնարար սկզբունքները 2. Ներկայացնել ՀՀ հարկային համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել ՀՀ հարկային համակարգի գործունեությունը, 2. կիրառել ՀՀ հարկային քաղաքականության գնահատման մոտեցումները, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. համեմատել և վերլուծել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը, ցուցաբերել մասնագիտական հանրության հետ բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու կարողություն։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ներկայացնել հարկերի սոցիալ-տնտեսական բովանդակությունը, հարկային համակարգի գործառույթները, հարկային համակարգի խնդիրները և նպատակները, · ներկայացնել ՀՀ հարկային համակարգի ընդհանուր բնութագիրը ներկայացնել հարկային վարչարարության հիմնական գործիքակազմը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք, 4. նախադեպերի վերլուծություն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. 1-ին ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: 2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: Երկու ընթացիկ քննություններից մեկը իրենից ներկայացնում է հետազոտական աշխատանք։ Հետազոտական աշխատանքի կատարման պայմանները սահմանվում են համաձայն ԵՊՀ կողմից ընդունված հետազոտական աշխատանքի կատարման կարգի։ Ընթացիկ քննությունների միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ 3. Ընթացիկ ստուգումներ. ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն միավորը 4 է։ 4. Եզրափակիչ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ եզրափակիչ քննության միավորի քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Եզրափակիչ քննության առավելագույն միավորը 8 է։ Բոլոր բաղադրիչներին (ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգումներ, եզրափակիչ քննություն) հատկացված միավորների հանրագումարը պետք է լինի հավասար 20-ի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Теория и история налогообложения, Майбуров И.А., 2011. Хантаева Н. Л. Теоретические основы налогообложения, 2006. Майбуров И.А. Налоги и налогообложение. 2011г. Теория и история налогообложения - Барулин С.В., 2006г. Գ. Կիրակոսյան. Հարկային բեռի արդարացի բաշխման և վարչարարության բարելավման հիմնախնդիրները, 2014թ.։ ՀՀ հարկային օրենսգիրք։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Հարկերի էությունը, տնտեսական բովանդակությունը և գործառույթները Թեմա 2. Հարկման սկզբունքները։ Թեմա 3. Հարկման մեթոդները։ Թեմա 4. Հարկերի դասակարգումը։ Թեմա 5. Հարկերի տարրերը։ Թեմա 6. ՀՀ հարկային համակարգի իրավական հիմքերը Թեմա 7. ՀՀ հարկային օրենսգրքի հիմնական խնդիրները և նպատակները Թեմա 8. ՀՀ հարկային համակարգի հիմքում դրվող սկզբունքները Թեմա 9. Հարկման ընդհանուր և հատուկ համակարգեր Թեմա 10. . Հարկերի և վճարների համակարգը։ Թեմա 11 Ավելացված արժեքի հարկ։ Թեմա 12. Ակցիզային հարկ։ Թեմա 13. Եկամտային հարկ Թեմա 14. Շահութահարկ։ Թեմա 15. Բնապահպանական հարկ, բնօգտագործման վճար։ Թեմա 16. Ճանապարհային հարկ։ Թեմա 17. Անշարժ գույքի հարկ։ Թեմա 18 Փոխադրամիջոցների գույքահարկ։ Թեմա 19. Հարկային վարչարարություն Թեմա 20. ՀՀ հարկային քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։
1005	Նախագծերի կառավարում	6
9-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ և իմացություն նախագծային զարգացման և նախագծային կառավարման էության, ինչպես նաև դրանց ժամանակակակից դրսևորումների ու իրագործման հիմնախնդիրների վերաբերյալ, ներկայացնել նախագծային զարգացման և նախագծային կառավարման տեսամեթոդական հիմունքները, ինչպես նաև նախագծերի իրականացման գործնական հենքերն ու հմտությունները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. սահմանել «նախագիծ», «նախածային կառավարում» եզրույթների բովանդակային բնորոշիչներն ու հիմնական հասկացությունները, նախագծային զարգացման մոդելային բնորոշիչները և առանձնահատկությունները, 2. ներկայացնել նախագծային զարգացման տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. գործնականում կիրառել նախագծերի պրակտիկ ներդրման հմտությունները և նախագծային կառավարման գործառութային ու կառուցվածքային բնորոշիչները, 2. մշակել անհատական բիզնես նախագծեր, այդ թվում start-up բիզնեսներ, կատարել դրանց գործնական իրագործման հնարավորությունների գնահատում, 3. կատարել նախագծային կառավարման մեթոդների և մոտեցումների նպատակային ընտրություն և նախագծերի իրագործում, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, հաշվետվություններ, 2. իրականացնել բիզնես նախագծերի ներկայացումներ /պրեզենտացիաներ/: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է տրամադրել ուսանողներին գիտելիքներ և իմացություն նախագծային զարգացման և նախագծային կառավարման էության, ինչպես նաև դրանց ժամանակակակից դրսևորումների ու իրագործման հիմնախնդիրների վերաբերյալ, ներկայացնել նախագծային զարգացման և նախագծային կառավարման տեսամեթոդական հիմունքները, ինչպես նաև նախագծերի իրականացման գործնական հենքերն ու հմտությունները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, խմբային և անհատական աշխատանքներ,նախադեպերի վերլուծություն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Վ. Սարգսյան, Նախագծերի ավտոմատացված կառավարում (ուսումնական ձեռնարկ).- Երևան: Հեղինակային հրատարակություն, 2005, 158 էջ։ Лапыгин Ю. Н., Управление проектами: от планирования до оценки эффективности. Мазур И.И., Шапиро В.Д., Ольдерогге Н.Г. М12 Управление проектами: Учебное пособие, 2004. Светлов Н.М., Светлова Г.Н. Информационные технологии управления проектами: Учебное пособие.2007. 144 с.. Williams Meri, “The principles of project management”. ISBN: 0-9802858-6-0, Год издания: 2008, Издательство: SitePoint . 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Նախագծի սահմանումը, նպատակը և խնդիրները։ Թեմա 2. Նախագծի առանձնահատկությունները և սահմանափակումները։ Թեմա 3. Նախագծի կառավարիչը, թիմը և շահառուները։ Թեմա 4. Նախագծերի կառավարման սահմանումը, նպատակը և խնդիրները։ Թեմա 5. Նախագծերի կառավարման սկզբունքները։ Թեմա 6. Նախագծերի կառավարման գործիքներ և տեխնիկաներ։ Թեմա 7. Նախագծերի կառավարման փուլերը։ Թեմա 8. Նախագծերի կառավարման առավելությունները կազմակերխությունների համար։ Թեմա 9. Հաղորդակցման գործընթացը նախագծի կառավարման մեջ։ Թեմա 10. Պորտֆելներ, ծրագրեր, նախագծեր։ Թեմա 11. Նախագծերը և ռազմավարական պլանավորումը։ Թեմա 12. Նախագծի սահմանափակումները։ Թեմա 13. TRELLO համակարգի առավելությունները։ Թեմա 14. TRELLO համակարգի բաղադրիչները և դրանց նկարագրերը։ Թեմա 15. TRELLO համակարգի ֆունկցիոնալ հնարավորությունները:
1004	Բանկային մենեջմենթ	6
9-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1004/Բ22 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել առևտրային բանկերի գործունեության կառավարման առանձնահատկություններին և մեխանիզմներին, բանկային մենեջմենթի էութանը, նպատակներին ու խնդիրներին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. 2.1. ներկայացնել ժամանակակից ֆինանսական ոլորտի գլոբալ և լոկալ հիմնախնդիրները, 2. ներկայացնել բանկային գործունեության հիմնարար սկզբունքները, 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. 5.1. որոշակի փաստարկների հիմնավորման և եզրահանգումների նպատակով տարբերակել, վերլուծել և մեկնաբանել տնտեսագիտական տեղեկատվությունը, 2. կիրառել տնտեսության ֆինանսական հատվածի կառավարման և գնահատման մեթոդները, 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. համեմատել և վերլուծել տարբեր աղբյուրներից հայթայթված տեղեկատվությունը, ցուցաբերել մասնագիտական հանրության հետ բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու կարողություն։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել առևտրային բանկերի գործունեության կառավարման առանձնահատկություններին և մեխանիզմներին, բանկային մենեջմենթի էութանը, նպատակներին ու խնդիրներին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսություններ, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք, 4. նախադեպերի վերլուծություն։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1-ին ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: 2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ հատկացվող առավելագույն միավորը՝ 4: Ընթացիկ քննությունների միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ 3. Ընթացիկ ստուգումներ. ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն միավորը 4 է։ 4. Եզրափակիչ քննություն. պարտադիր բաղադրիչ՝ եզրափակիչ քննության միավորի քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Եզրափակիչ քննության առավելագույն միավորը 8 է։ 5. Բոլոր բաղադրիչներին (ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգումներ, եզրափակիչ քննություն) հատկացված միավորների հանրագումարը պետք է լինի հավասար 20-ի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Питер С. Роуз “Банковский менеджмент”, Москва 1997г. Лерой Милер, Стивен Ван Хуз “Современные денги и современное банковское дело” «Բանկային գործ» գլխ. խմբ Բ. Ասատրյան, Երևան 2013: Bank Management, Eighth Edition Timothy W. Koch and S. Scott MacDonald, (can be downloaded: ). “Strategic Banking Manual”, William Gould, - M.: 12 AO Konsaltbankir Press, 1998. - 432 pages. (can be downloaded: ). www.cba.am 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1 `Բանկային մենեջմենթի էությունը: Թեմա 2` Բանկի կառավարման մարմինները և դրանց գործառույթները: Թեմա 3` Բանկային ռիսկերի կառավարումը և իրավական սահմանափակումները: Թեմա 4` Բանկային գործունեության վերահսկողությունը: Բանկի ներքին հսկողությունը: Թեմա 5` Առևտրային բանկի ակտիվների և պասիվների կառավարումը 1: Թեմա 6 Առևտրային բանկի ակտիվների և պասիվների կառավարումը 2: Թեմա 7՝ Բանկի գործունեության գնահատման հիմնական ցուցանիշները: Թեմա 8՝ Վարկային պորտֆելի կառավարումը: Բանկի ակտիվների նկատմամբ հսկողության իրականացման մեխանիզմները: Թեմա 9՝Բանկերի գործունեության ծրագրավորումը և դրա հիմնական խնդիրները:
1007	Կայուն զարգացում	6
9-րդ` աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1007/Բ10 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին հաղորդել գիտելիքներ կայուն զարգացման հայեցակարգի հիմնադրույթների, համաշխարհային տնտեսության զարգացման օրինաչափությունների, կայուն զարգացման խնդիրների և դրանց հաղթահարման հնարավոր ուղիների մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.հասկանալ կայուն զարգացման հիմնական մարտահրավերները և ուղիները, այսինքն՝ տնտեսական զարգացումը, որը նաև սոցիալապես ներառական է և էկոլոգիապես կայուն, բացատրել կայուն զարգացման տնտեսական, քաղաքական, իրավական, սոցիալական ասպեկտները, 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.կկարողանա գնահատել կայուն զարգացմանն ուղղված միջոցառումների անհրաժեշտությունը, ընթացքը և արդյունքները: 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.կբարելավի թիմային աշխատանքի իրականացման հմտությունները, կզարգացնի քննադատական, վերլուծական մտածողությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին հաղորդել գիտելիքներ կայուն զարգացման հայեցակարգի հիմնադրույթների, համաշխարհային տնտեսության զարգացման օրինաչափությունների, կայուն զարգացման խնդիրների և դրանց հաղթահարման հնարավոր ուղիների մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, խմբային աշխատանք, ինքնուրույն գիտահետազոտական աշխատանքի կատարում, տնտեսագիտական վերլուծություն և արդյունքների հիմնավորում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, միավորների քայլը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 2-րդ ընթացիկ քննություն գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 0.5 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Միավորների քայլը 1 է: Վերջնական միավորը կլորացվում է հօգուտ ուսանողի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Textbooks for sustainable development, UNESCO MGIEP 2017, 188 p. The Sustainable Development Goals Report. 2023, United Nations Publications, New York, NY, 2023, 80 p. Sachs, J.D., Lafortune, G., Fuller, G., Drumm, E. .Implementing the SDG Stimulus. Sustainable Development Report 2023. Paris: SDSN, Dublin: Dublin University Press, 2023, 545 p. Zero-Carbon Industry: Transformative Technologies and Policies to Achieve Sustainable Prosperity.Jeffrey Rissman. Columbia University Press . 2024, 400p. Righting the Economy: Towards a People's Recovery from Economic and Environmental Crisis. Marianna Leite. Matti Kohonen. Agenda Publishing, 2024.,288p. Environmentally Sustainable Growth: A Pragmatic Approach. Steven Cohen.Columbia University Press . 2023, 240 p. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Կայուն զարգացման հայեցակարգը: Թեմա 2. Կայուն զարգացման տնտեսական և քաղաքական ասպեկտները: Թեմա 3. «Պոլիկրիզիսի» դարաշրջանը. մարտահրավերները և անհրաժեշտ բարեփոխումները։ Թեմա 4. Բնապահպանական կայուն աճ։ Թեմա 5. Տրանսֆորմացիոն տեխնոլոգիաներ և քաղաքականություն՝ կայուն բարգավաճման հասնելու համար: «Շրջանաձև տնտեսության» մոդելը։ Թեմա 5. Կայունությունը թվային տրանսֆորմացիայի և չորրորդ արդյունաբերական հեղափոխության դարաշրջանում։ Թեմա 7. Սոցիալական պաշտպանությունը և աղքատության մարտահրավերը: Թեմա 8. Իրավահեն տնտեսություն: Հետաճի տնտեսությունը և բարեկեցության հեռանկարները։
1005	Ինովացիոն մենեջմենթ	6
9-րդ՝ աշնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ներկայացնել նորարարական գործընթացի բովանդակությունը և կառուցվածքը, նորարարական կառավարման տարբեր կողմերը, կորպորատիվ նորարարական ռազմավարությունների (խարխլող, բաց, կապույտ օվկիանոսի) վերլուծությունը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. մեկնաբանել նորարարությունների չափանիշները և դասակարգումը, 2. ներկայացնել նորարական գործունեության մոդելները, նորարարությունների կառավարման փուլերը 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. գործնականում գնահատել նորարական նախագծերը, 2. իրականացնել կազմակերպության բիզնես-մոդելի գնահատում՝ CANVAS ռազմավարական գործիքով, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), 2. պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ներկայացնել նորարարական գործընթացի բովանդակությունը և կառուցվածքը, նորարարական կառավարման տարբեր կողմերը, կորպորատիվ նորարարական ռազմավարությունների (խարխլող, բաց, կապույտ օվկիանոսի) վերլուծությունը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտնում է դասախոսը մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 8 միավոր է։ Ինքնուրույն աշխատանք Ինքնուրույն աշխատանքի ժամանակացույցը, կատարման և գնահատման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Ինքնուրույն աշխատանքի համար տրվում է առավելագույնը 4 միավոր։ Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Վարդանյան Գ.Ի. Նորարարությունների կառավարում:Դասախոսություն:Եր. 2023: 185 էջ: Christensen, Clayton M. The innovator's dilemma: when new technologies cause great firms to fail. - Boston, Massachusetts, USA : Harvard Business School Press, 1997. Budden, Ph., Murray, F. An MIT Approach to Innovation: eco/systems, capacities & stakeholders. Working Paper. MIT,Toronto, October 2019. Chan, K. W., & Mauborgne, R. A. (2005). Blue ocean strategy. Harvard Business Review Press. Peter F. Drucker, Innovation and Entrepreneurship, Harper Business, 1993։ Augusto de Vasconcelos Gomes LA, Facin ALF, Salerno MS, Ikenami RK. Unpacking the innovation ecosystem construct: Evolution, gaps and trends. Technological Forecasting and Social Change, Elsevier. 2018;136(C):30-48 Steve Blank and Bob Dorf, “The Startup Owner’s Manual The Step-by-Step Guide for Building a Great Company,” K&S Ranch Publishing 2012. Bill Aulet, “Disciplined Entrepreneurship: 24 Steps to a Successful Startup,” John Wiley & Sons, 2013. Wurth B, Stam E, Spigel B. Toward an entrepreneurial ecosystem research program. Entrepreneurship Theory and Practice. March 2021:1-50. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Նորարարությունները որպես կառավարման օբյեկտ: Թեմա 2. Նորարարությունների կառավարման կազմակերպումը: Թեմա 3. Նորարարությունների ռազմավարական կառավարումը: Թեմա 4. Խարխլող նորարարություններ: Թեմա 5. Բաց նորարարություններ: Թեմա 6. Կապույտ օվկիանոսի ռազմավարություն: Թեմա 7. Նորարական էկոհամակարգերը: Թեմա 8. Բիզնես-մոդելի ռազմավարական CANVAS-ը։ Թեմա 9. Նորարական նախագծերի կառավարումը։ Թեմա 10. Նորարական արտադրանքի դուրսբերումը շուկա։ Թեմա 11. Նորարական նախագծերի ֆինանսավորումը։
1005	Որակի կառավարման համակարգ	6
10-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 5 ժամ դաս., 5 ժամ գործն. 10 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ17 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ISO 9001:2015 ստանդարտի պահանջներին համապատասխան որակի կառավարման համակարգի ախտորոշումը, մշակումը և ներդրումը կազմակերպություններում, ուղեկցող ռիսկերը և լուծման ուղիները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.1. կիրառելու ISO 9001:2015 ստանդարտներին համապատասխան որակի և ռիսկերի կառավարման ընդհանուր համակարգերի ձևավորման տեսական և գործնական պահանջները, 2. կիրառելու կառավարչական որոշումների ընդունման, գործընթացների նախագծման և իրականացման մեթոդները՝ արագ փոփոխվող միջավայրում գործող կազմակերպություններում: 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. ձևավորել կազմակերպության որակի կառավարման համակարգի և գործարար գործընթացների իրականացման մոդելներ, 2. ներդնել կազմակերպության ռիսկերի կառավարման արդյունավետ համակարգ՝ ֆինանսական կայունության ամրապնդման համար, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. վերլուծել առկա խնդիրները և գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները, 2. պատրաստել զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ներկայացնել ISO 9001:2015 ստանդարտի պահանջներին համապատասխան որակի կառավարման համակարգի ախտորոշումը, մշակումը և ներդրումը կազմակերպություններում, ուղեկցող ռիսկերը և լուծման ուղիները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, բանավեճ/ քննարկումներ / case-study/, ինքնուրույն աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. МЕЖДУНАРОДНЫЙ СТАНДАРТ ISO 9001:2015 СИСТЕМЫ МЕНЕДЖМЕНТА КАЧЕСТВА ТРЕБОВАНИЯ. Кане М. Системы методы и инструменты менеджмента качества .-СПБ.:Питер. 2016 Исаев Р.А. СМК и бизнес-инжиниринг: В 2т.-2-е изд., перераб. и доп..-М.:ИНФРА-М, 2016 Ларионова И.В., Риск-менеджмент в коммерческом банке: М.: 2014. Лобанов А.А., Чугунов А.В. Энциклопедия риск-менеджмента. М.: 2013. Исаев Р. А. Бизнес-инжиниринг: В 2т.-3-е издание., перераб. и доп.-М.: ИНФРА-М. 2021. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Կազմակերպություններում որակի կառավարման համակարգի (ՈԿՀ) մշակումը: Թեմա 2. Որակի կառավարման համակարգի հիմնախնդիրները ISO 9001-2015 ստանդարտի պահանջներին համապատասխան՝ մշակումը և ներդրումը ՀՀ կազմակերպություններում: Թեմա 3. Կազմակերպության որակի կառավարման համակարգի մշակման և ներդրման ռիսկերի կառավարումը: Թեմա 4. ՀՀ կազմակերպություններում ՈԿՀ փոփոխությունների առանձնահատկությունները և իրականացումը: Թեմա 5. Աշխատակիցների բավարարվածության գնահատում: Թեմա 6. ՈԿՀ փուլերը: ՈԿՀ կառուցվածք: Ընկերության ՈԿՀ ներքին աուդիտ և աուդիտի ստուգաթերթիկ: Սպասարկման որակ: Թեմա 7. ՈԿՀ արդյունավետության առանցքային ցուցիչների մշակում, հավաքագրում և ամփոփում: Թեմա 8. Կազմակերպությունների որակի կառավարման համակարգի ախտորոշումը՝ ընդհանուր, մանրամաս և BIZDIAGNOSTICS համակարգերը: Թեմա 9. ISO 9001-2015 և ISO 9001- 2008 որակի կառավարման համակարգերի համեմատությունը: կանոյի մոդելը: Թեմա 10. ISO 9001-2015 որակի կառավարման համակարգի փաստաթղթավորումը կազմակերպությունների օրինակով:
1005	Պետական և մունիցիպալ կառավարում	6
10-րդ՝ գարնանային կիսամյակ 1 ժամ դաս., 1 ժամ գործն. 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ18 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին պետության հանրային կառավարման համակարգին՝ մի կողմից նպաստելով յուրաքանչյուր անհատի որպես քաղաքացու ձևավորմանը, մյուս կողմից՝ պատրաստելով հանրային կառավարման ոլորտի ապագա մասնագետների, որոնք պատրաստ կլինեն մասնագիտական ծառայություն իրականացնել պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1.բացատրել պետական և մունիցիպալ կառավարման հիմնական հասկացությունները և գործընթացները, 2. մեկնաբանել պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման ոլորտները կարգավորող օրենքների և ենթաօրենսդրական ակտերի մշակման սկզբունքներն ու տրամաբանությունը 2. 3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4.1. գործնականում իրականացնել կառավարման տարատեսակ գործառույթներ, 2. հանրային հարցերի վերաբերյալ կատարել ինքնուրույն դատողություններ և վերլուծություններ, 5. 6. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7.1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ), 2. արդյունավետ հարաբերություններ ձևավորել և պահպանել այլ անձանց և մարմինների հետ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ծանոթացնել ուսանողներին պետության հանրային կառավարման համակարգին՝ մի կողմից նպաստելով յուրաքանչյուր անհատի որպես քաղաքացու ձևավորմանը, մյուս կողմից՝ պատրաստելով հանրային կառավարման ոլորտի ապագա մասնագետների, որոնք պատրաստ կլինեն մասնագիտական ծառայություն իրականացնել պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ, · գործնական պարապմունքներ՝ իրավիճակների վերլուծություն ու տիպային խնդիրների լուծում, թեմատիկ քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտական աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացի գնահատման առավելագույն արժեքը՝ 20 միավոր։ Ընթացիկ ստուգումներ Ընթացիկ ստուգումների քանակը, ժամանակացույցը, անցկացման կարգը և այլ հնարավոր մանրամասներ հայտարարում է դասախոսը՝ մինչև կիսամյակի երկրորդ շաբաթվա ավարտը։ Բոլոր ստուգումների ընդհանուր առավելագույն արժեքը 4 միավոր է։ 1-ին ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: 2-րդ ընթացիկ քննություն Գրավոր քննություն՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Եզրափակիչ քննություն Բանավոր քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Սուվարյան Յու.Մ., Չոբանյան Մ.Խ. Պետական և մունիցիպալ կառավարում: Եր.: Լիմուշ, 2017։ Սուվարյան Յու.Մ. և ուրիշներ ՀՀ պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման բարեփոխումների գերակայությունները արդի փուլում Եր. 2015թ.։ Հարությունյան Ա Հայաստանի Հանրապետության մունիցիպալ իրավունք Եր., 2004թ.։ Պետության և իրավունքի տեսություն, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2014։ Глазунова Н.И. Теория государственного управления, учебник м. 2008г.. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Դասընթացի առարկան և խնդիրները: Թեմա 2. Պետության էությունը, գործառույթները և դասակարգումը: Թեմա 3. Պետական կառավարման էությունը: Պետական իշխանության մարմինների համակարգը: Թեմա 4. Նախագահական իշխանություն: Թեմա 5. Օրենսդիր իշխանություն: ՀՀ ԱԺ կառուցվածքը և գործունեությունը: Թեմա 6. Գործադիր իշխանություն: ՀՀ գործադիր մարմինների համակարգը: Թեմա 7. Տարածքային կառավարում: Թեմա 8. Դատական իշխանություն: Թեմա 9. Դատախազություն: Թեմա 10. Տեղական ինքնակառավարում: Թեմա 11. ՀՀ պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների փոխհարաբերությունները: Թեմա 12. ՀՀ պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման համակարգերի բարեփոխումներն արդի փուլում:

Կառավարում

Բակալավրի կրթական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Մասնագիտական կառուցամաս

Կրթական այլ մոդուլներ