ԱՅՍՕՐ ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐՆ Է

Ամեն տարի նշվող այս տոնի ակունքներում ողբերգական դեպքեր են. 1939 թվականի հոկտեմբերի 28-ին ֆաշիստների կողմից գրավված Չեխոսլովակիայում ուսանողները և դասախոսները դուրս էին եկել փողոց՝ նշելու Չեխոսլովակիայի պետության կազմավորման (1918-ի հոկտեմբերի 28) տարեդարձը։

Այդ ժամանակ ֆաշիստները սկսում են ցրել խաղաղ ցույցը, որի ժամանակ գնդակահարվում է Բժշկական ֆակուլտետի ուսանող Յան Օպլետալը (Jan Opletal):  Նրա հուղարկավորությունը վերածվում է բողոքի ակցիայի, ձերբակալվում են տասնյակ ուսանողներ։

Նոյեմբերի 17-ի վաղ առավոտյան գեստապոյականներն ու էսէսականները շրջապատում են ուսանողական հանրակացարանները։ Շուրջ 1200 ուսանող ձերբակալվում և ուղարկվում է Զաքսենհաուզենի համակենտրոնացման ճամբար։

Տասնյակ ուսանողներ ու շարժման ակտիվիստներ բանտերում առանց դատարանի վճռի ենթակվում են մահապատժի։ Հիտլերի հրամանով չեխական բարձրագույն ուսումնական բոլոր հաստատությունները փակվում են մինչև պատերազմի ավարտը։

Երկու տարի անց Լոնդոնում տեղի է ունենում ֆաշիզմի դեմ պայքարող ուսանողների միջազգային հանդիպում, որի ժամանակ որոշվում է, ի հիշատակ նահատակ հայրենասեր ուսանողների, նոյեմբերի 17-ն ամեն տարի նշել որպես ուսանողի օր։ 1946 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պրահայում ընթացող Ուսանողների համաշխարհային կոնգրեսն այդ օրը հռչակում է Ուսանողության միջազգային օր։