ԲԵՐԳԵՆԻ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԵՎ ԵՊՀ ԱՅՑԵԼՈՒ ՊՐՈՖԵՍՈՐ ՆԻԼՍ-ԿՈՐԵ ԲԻՐԿԵԼԱՆԴԸ ԴԱՍԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՇԱՐՔ Է ՆԵՐԿԱՅԱՑՆՈՒՄ ԿԵՆՍԱԲԱՆ ՄԱԳԻՍՏՐՈՍՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

ԵՊՀ կենսաբանության ֆակուլտետի կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնի և Բերգենի համալսարանի երկարամյա համագործակցության շրջանակում այսօր կենսաբան մագիստրոսները հնարավորություն ունեցան ունկնդրելու մանրէաբանության արդի հիմնախնդիրների վերաբերյալ պրոֆեսոր Նիլս-Կորե Բիրկելանդի դասախոսությունները:

ԵՊՀ այցելու պրոֆեսորը մասնագիտական թեմաներով դասախոսություններ է կարդալու երկու օր շարունակ: Այսօրվա դասախոսությունները նվիրված էին կյանքի ոչ նպաստավոր պայմաններում մեթանը յուրացնող մանրէների՝ մեթանատրոֆների կենսաբազմազանությանը և էկոլոգիական գործառույթին: Հաջորդ հանդիպման ժամանակ նա կխոսի անթթվածին պայմաններում մանրէների կենսաբազմազանության, տարրերի կենսերկրաքիմիական շրջապտույտում դրանց դերի մասին:

Ընտրված թեմաներն արդիական են: Բազմաթիվ մանրէաբանների ուշադրությունը սևեռված է ներկայումս ծայրահեղասեր (էքստրեմոֆիլ) մանրէների վրա, որոնք ունակ են գոյատևելու տարբեր գործոնների՝ ջերմաստիճանի, աղի, միջավայրերի թթվայնության, ճնշման ծայրահեղ դրսևորումներով բնորոշվող պայմաններում: Դրանք արտադրում են տարբեր գործոնների նկատմամբ կայուն ֆերմենտներ և այլ կենսամոլեկուլներ, որոնք իրենց մենահատուկ հատկությունների շնորհիվ լայն կիրառություն են գտնում առաջատար կենսատեխնոլոգիաներում:

Այս մանրէների հետազոտումը թույլ է տալիս պարզելու մեթանատրոֆայի նշանակությունը ջերմոցային գազերի մթնոլորտ արտանետման և Երկիր մոլորակի ջերմային կարգավորման մեջ դրանց դերի մասին: Ավելին՝ այդ մանրէների վերաբերյալ պատկերացումները հնարավորություն են ընձեռում վերանայելու կյանքի հնարավոր սահմանները:

Բերգենի համալսարանի, մասնավորապես Նիլս-Կորե Բիրկելանդի հետ համագործակցությունը բավականին ակտիվ է և արդյունավետ:

Ներկայումս ԵՊՀ կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնը Բերգենի համալսարանի հետ համատեղ հաջողությամբ իրականացնում է «Մետաքսի ուղին գիտության մեջ» խորհրդանշական անվանումը կրող երկու դրամաշնորհային ծրագիր, որտեղ ընդգրկված են նաև Չինաստանը, Վրաստանը, Ուզբեկստանը, Տաջիկստանը, Ղրղզստանը և Ղազախստանը: Այդ դրամաշնորհում ԵՊՀ-ն առանցքային դերակատարում ունի՝ յուրօրինակ գիտական կամուրջ դառնալով եվրոպական և ասիական համալսարանների միջև: 

Հավելենք նաև, որ գիտական միջոցառումներից զատ՝ պրոֆ. Ն. Բիրկելանդն ակտիվ հասարակական գործունեությամբ է զբաղվում: Իսկ երեկ նա սեփական նախաձեռնությամբ և իր իսկ միջոցներով Ծիծեռնակաբերդում՝ Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրի ծառերի պուրակում, Հայոց եղեռնի զոհերի հիշատակին դեռևս 2011 թվականին Նորվեգիայի արտաքին գործերի նախարարի կողմից տնկված, բայց դժբախտաբար չորացած ծառի փոխարեն տնկել է նոր եղևնի:

Լինելով Ֆ. Նանսենի անվան ոսկե մեդալակիր՝ նա անխախտ է պահում հայ-նորվեգական բազմամյա բարեկամությունը:

Պատրաստեց Հասմիկ Ասլանյանը