Միջուկային ֆիզիկա և ատոմային էներգետիկա

Մագիստրոսական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
055101.07.7 - Ֆիզիկա
Մասնագիտացումը՝
055101.07.7 - Միջուկային ֆիզիկա և ատոմային էներգետիկա
Շնորհվող որակավորումը՝
ֆիզիկայի մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ լաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ընձեռած հնարավորություններըմասնագիտական հետազոտություններում:
· սովորեցնել ծրագրավորման մեթոդները` ֆիզիկայի խնդիրների լուծման և ֆիզիկական տվյալների ձեռք բերման համար:
ինտերնետային տվյալների օգտագործում, սեփական ծրագրերի մշակում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տիրապետել TeX և LaTeX համակարգերը:
2. Լուսաբանել MATHEMATICA և MatLab ծրագրային փաթեթները:
3. Ընտրել անհրաժեշտ տվյալներ ինտերնետային գիտական արխիվներից և գրադարաններից
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Կիրառել MATHEMATICA և MatLab ծրագրերըմասնագիտականհետազոտություններում:
5. օգտագործել TeX և LaTeX համակարգերը մասնագիտական հոդվածների
պատրաստման համար:
6. Տվյալների որոնում օգտագործելով SQL լեզուն:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. հմտորենտիրապետելհամակարգչայինծրագրավորմանևծրագրայինապահովմանհնարավորություններին, օգտագործել դրանք մասնագիտական խնդիրների լուծման համար:
8. օգտվել ինֆորմացիայի տարբեր աղբյուրներից, դասակարգել և ձևակերպել ստացված ինֆորմացիան:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ընձեռած հնարավորություններըմասնագիտական հետազոտություններում:
· սովորեցնել ծրագրավորման մեթոդները` ֆիզիկայի խնդիրների լուծման և ֆիզիկական տվյալների ձեռք բերման համար:
ինտերնետային տվյալների օգտագործում, սեփական ծրագրերի մշակում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. լաբորատոր աշխատանք,քննարկում,
2. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
նախագծերի և ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 3 հարց` նախապես տրա­մա­դրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • S. Wolfram, The MATHEMATICA Book. Wolfram Media, 5 edition, 2003.
  • D.M. Etter; Engineering Problem Solving with Matlab, Prentice-Hall, 1993.
  • Duane C. Hanselman & Bruce Li lefield; Mastering MATLAB 5: A Comprehensive Tutorial and Reference, Prentice Hall, 1998.
  • К.О.Тельников LATEX: Сибирский хронограф, 1994.
  • T. Oetiker, H. Partl, I. Hyna, and E. Schlegl. The Not So Short Introduction to LATEX2. Free Software Foundation, 1998. Internet based material (www.Wikipedia. org, etc)
  • С.М.Львовский. Набор и верстка в системе LATEX, 2003.
  • Internet based material (www.Wikipedia. org, etc)
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
MATHEMATICA, MatLab. հիմունքներ, գրաֆիկական հնարավորություններ, առկա ֆունկցիաների օգտագործում, սեփական ծրագրերի մշակում:TeX, LaTeX. հիմունքներ, տեքստերի հավաքում, բանաձևերի հավաքում, աղյուսակներ, գրաֆիկներ, հղումներ, տվյալների որոնում օգտագործելով SQL լեզու:
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
1 ժամ դաս., 1 ժամ լաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
ներկայացնել Ֆիզիկական հետազոտություններիպլանավորման ընդհանուր սկզբունքները և էտապները
ծանոթացնել հետազոտման մեթոդներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելհետազոտման պլանավորման հիմնական սկզբունքները և
2. Ընտրելևմեկնաբանել հետազոտման մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Կատարել փորձարարական տվյալների և արդյունքների վերլուծություն և ամփոփում:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4.Կիրառել ֆիզիկայի հենքային և հատուկ գիտելիքները գիտության այլ ոլորտներում հետազոտություններ կատարելու համար
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ներկայացնել Ֆիզիկական հետազոտություններիպլանավորման ընդհանուր սկզբունքները և էտապները
ծանոթացնել հետազոտման մեթոդներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. փորձարարական առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 3 հարց` նախապես տրա­մա­դրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Պլանավորման հիմնական հասկացություններ: Խնդիրը, հետազոտման առարկան, hետազոտման օբյեկտը, վարկած, հետազոտման մեթոդներ:
Գիտա-հետազոտական գործունեության փուլերը.
· որոշել խնդրի դրվածքը, հետազոտման առարկան և օբյեկտը
· ուսումնասիրել համապատասխան գրականություն խնդրի վերաբերյալ
· ձևակերպել նպատակը, խնդիրն ու քննարկվող վարկածը
· հետազոտման մեթոդների ընտրություն
· փաստացի նյութի հավաքագրում
· հետազոտման արդյունքների մշակում և դրանց մեկնաբանում:
Հետազոտությունների պլանավորման և մեթոդների ընտրության փորձնական առաջադրանքներ ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներից:
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602/M01
1. Դասընթացի նպատակ
· Կատարելագործել ուսանողների օտար (անգլերեն) լեզվով հաղորդակցական կարողությունները՝ ինչպես մասնագիտության, այնպես էլ հաղորդակցման այլ ոլորտներում,
· խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները,
· ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ,
· զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կիրառելով մասնագիտական տեքստերի վերլուծության տարբեր մոտեցումները (որոնողական, ճանաչողական, մեկնաբանական)՝ ճիշտ ընկալել դրանց բովանդակությունն ու կառուցվածքը,
2. տարորոշել մասնագիտական բառապաշարի բոլոր շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակդրմամբ,
3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում օտար (անգլերեն) լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. իրականացնել մասնագիտական տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն,
5. ներկայացնել և մեկնաբանել մասնագիտական տեսակետներ ու փաստարկներ, ձևակերպել, շարադրել, հիմնավորել անձնական կարծիքը, քննարկել, բանավիճել մասնագիտական հարցերի արդի հիմնախնդիրների շուրջ,
6. գրել և ներկայացնել մասնագիտական թեմաներով էսսեներ/ զեկույցներ, ռեֆերատներ, գիտաժողովի թեզիսներ՝ տրամաբանորեն և հստակ կառուցելով շարադրանքը,
7. լսելով ընկալել և վերարտադրել մասնագիտությանն առնչվող դասախոսությունների, հարցազրույցների ձայնագրություններ և տեսագրություններ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
8. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով:
Դասընթացի հաջող ավարտին ուսանողի գիտելիքները և կարողությունները պետք է համապատասխանեն Լեզուների իմացության/ իրազեկության համաեվրոպական համակարգի (CEFR-ի) B2 մակարդակին:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Կատարելագործել ուսանողների օտար (անգլերեն) լեզվով հաղորդակցական կարողությունները՝ ինչպես մասնագիտության, այնպես էլ հաղորդակցման այլ ոլորտներում,
· խորացնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունների վերաբերյալ գիտելիքները,
· ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ,
· զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային գիտահետազոտական աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝
1. մասնագիտական տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում,
2. մասնագիտական բառապաշարի ստուգում,
3. զրույց մասնագիտական թեմաների շուրջ,
4. բանավոր ներկայացում (պրեզենտացիա) մասնագիտական խնդրի վերաբերյալ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • John M.Swales,Christine B. Feak “English in Today’s Research World’’ a Writing Guide. The
  • University of Michigan Press, USA, 2003
  • John M Swales and Christine B. Feak, “Academic writing for Graduate Students’’ 2000, USA
  • Academic English for students in sciences( Сафроненко О.И., Резникова С.Ю.)
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները:
2. Մասնագիտական տեքստերի գործառական նշանակությունը և դրանց իրացումը օտար (անգլերեն) լեզվով գրավոր ու բանավոր հաղորդակցման գործընթացում:
3. Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, գրախոսությունների և ամփոփումների, ինչպես նաև ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները:
4. Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լեզվական բոլոր հմտությունները (կարդալ-հասկանալ-վերարտադրել, լսել-հասկանալ-վերարտադրել, խոսել, գրել),
· ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողություններն և ունակությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմել մենախոսական և երկխոսական մասնագիտական և ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով,
2. տարբերել մայրենի և ուսումնասիրվող օտար լեզվի անհամապատասխանությունները, հասկանալ երկու լեզուներում դրանց փոխադրման միջոցները,
3. ճիշտ օգտագործել ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. իրականացնել մասնագիտական տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն,
5. տեքստի ունկնդրման կամ ընթերցման ընթացքում գրառումներ կատարել հետագայում գրավոր խոսքում օգտագործելու նպատակով՝ տրամաբանորեն և հստակ կառուցելով շարադրանքը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով:
7. գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունը ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ, կիրառության արդյունավետությունը առօրյա կյանքում և միջանձնային ու միջմշակութային հաղորդակցման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լեզվական բոլոր հմտությունները (կարդալ-հասկանալ-վերարտադրել, լսել-հասկանալ-վերարտադրել, խոսել, գրել),
· ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողություններն և ունակությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային գիտահետազոտական աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև գերմաներենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Gabrieljan J. u. a., Praktische deutsche Grammatik, Jerewan, 2017.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում և մասնագիտական ոլորտում:
· Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները:
6. 1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1.1608/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
· զարգացնել ուսանողների բակալավրատից ստացած բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններն ու գիտելիքները, հասնելով դրանց միջինից բարձր մակարդակի՝ ինտերակտիվ, լսողական և տեսալսողական վարժությունների օգնությամբ,
· ընդլայնել ծրագրային բառապաշարը,
· ներկայացնել քերականական կառույցներ և կաղապարներ, որոնք գտել են իրենց գործնական կիրառությունը գրավոր և բանավոր խոսքի մեջ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. զարգացնել ուսանողների օտարալեզու խոսք լսելու, ընկալելու և ինքնուրույն վերարտադրելու հմտություններ, քննարկումներ ծավալել և ինքնուրույն կարծիք հայտնել տարբեր թեմաների շուրջ՝ օգտագործելով համապատասխան բառապաշարը,
2. բացատրել բառային միավորների խոսքաիրավիճակային իմաստները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները հաղորդակցական տարբեր համատեքստերում,
4. վերլուծել տարատեսակ քերականական դրսևորումները բանավոր և գրավոր հաղորդակցման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
5. վերլուծել ոլորտին առնչվող համացանցային ռեսուրսներից (գիտական պարբերականներ, միջազգային գիտական շտեմարաններ, և այլն) քաղված նյութը,
6. շարադրել (գրավոր և բանավոր) ֆրանսերեն հարուստ բառապաշարով տեքստեր՝ կիրառելով ստեղծագործական հմտություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· զարգացնել ուսանողների բակալավրատից ստացած բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններն ու գիտելիքները, հասնելով դրանց միջինից բարձր մակարդակի՝ ինտերակտիվ, լսողական և տեսալսողական վարժությունների օգնությամբ,
· ընդլայնել ծրագրային բառապաշարը,
· ներկայացնել քերականական կառույցներ և կաղապարներ, որոնք գտել են իրենց գործնական կիրառությունը գրավոր և բանավոր խոսքի մեջ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, ինքնուրույն և տնային աշխատանքների կատարում:
2. Ինտերակտիվ մեթոդներ, մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև ֆրանսերենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Tendances B1, J. Girardet-J. Pécheurm C : Gibbe- Marie-Louise Parizet; CLE nternational.
  • Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Barféty M., Compréhension écrite /orale A2+/B1, CLE internationale, Paris, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները:
2. Մասնագիտական տեքստերի գործառական նշանակությունը և դրանց իրացումը ֆրանսերեն լեզվով գրավոր ու բանավոր հաղորդակցման գործընթացում:
3. Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, գրախոսությունների և ամփոփումների, ինչպես նաև ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները:
4. Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:
1-ին կիսամյակ
Շաբաթական 2 ժամ
գործն-30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/М01
1. Դասընթացի նպատակ
· զարգացնել ուսանողների լեզվական հմտությունները և հաղորդակցական կարողությունները լեզվական գործունեության բոլոր ոլորտներում
· ապահովել արդեն ձեոք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով
· ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը, խորացնել գիտելիքները մասնագիտական լեզվի ձևաբանական, շարահյուսական և ոճաբանական առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն
2. սահմանել լեզվի գիտական ոճի ձևաբանական և շարահյուսական առանձնահատկությ ունները
3. ներկայացնել մասնագիտական տեքստերի վերլուծության տարբեր ձևերը
4. դրսևորել մասնագիտական տեքստի պլաններ, ամփոփագրեր կազմելու սկզբունքների իմացություն
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. վերլուծել ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը՝ տարանջատելով հիմնական բովանդակությունը երկրորդականից, ինքնուրույն կազմել տեքստ մասնագիտական թեմայով
6. տիրապետել մասնագիտական տեքստի թարգմանության հմտություններին
7. կիրառել մասնագիտական տեքստի հետ աշխատելու հնարքներ՝ տեքստի համառոտ և ընդարձակ նկարագրում, տարբեր տեսակի պլանների կազմում
8. կազմել մասնագիտական թեմաներով ռեֆերատաներ, զեկույցներ, գիտական տեքստերի ամփոփագրեր
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
9. ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները ռուսալեզու աղբյուրներից
10. քննարկել և վերլուծել մասնագիտական խնդիրներր ռուսերենով:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· զարգացնել ուսանողների լեզվական հմտությունները և հաղորդակցական կարողությունները լեզվական գործունեության բոլոր ոլորտներում
· ապահովել արդեն ձեոք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով
· ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը, խորացնել գիտելիքները մասնագիտական լեզվի ձևաբանական, շարահյուսական և ոճաբանական առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· գործնական պարապմունք
· ինքնուրույն աշխատանք
· թիմային աշխատանք
· բանավոր ներկայացում
· գրավոր և բանավոր հարցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի վերջում ամփոփիչ գրավոր ստուգողական աշխատանքի արդյունքների վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Амиантова Э.И. Лексика русского языка. Сборник упражнений. Москва, Наука, 2006
  • Аникина М.А. Синтаксис сложноподчиненного предложения, Москва, Русский язык, 2000
  • Балыхина Т.М. Формы работы над учебным текстом по специальности// Методические рекомендации к обучению учебно-профессиональному общению студентов-иностранцев и специалистов в вузах нефилологического профиля, Донецк, 1990
  • Демидова А.К. Пособие по русскому языку. Научный стиль речи. Оформление научной работы, Москва, Русский язык, 1991
  • Ласкарева Е.Р. Чистая грамматика, СПБ, Златоуст, 2006
  • Хавронина С.А, Клобукова Л.П, Михалкина И.В. Курс для деловых людей, Москва, ПАИМС, 1993:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Ընդհանուր գիտական և նեղ մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները
· Գիտական ոճի ձեաբանական առանձնահատկությունները
· Գիտական ոճին հատուկ շարահյուսական կառուցվածքները
· Տարբեր իմաստային կապերի արտահայտման միջոցները գիտական տեքստում
· Մասնագիտական տեքստի համառոտ և րնդարձակ ներկայացում
· Գիտական ոճի ժանրեր՝ ռեֆերատ, զեկուցում, հոդված, ամփոփագիր
· Ռեֆերատների, զեկուցումների, ամփոփագրերի շարադրման սկզբունքները:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործն.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602 /M02
1. Դասընթացի նպատակ
· Ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել օտար լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան (B2-C1),
2. նկարագրել միջազգային թեստավորման և գնահատման սկզբունքնեևը և պահանջները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. գործնականում կատարել թեստային աշխատանքներ` կազմված համաեվրոպական չափանիշների B2-C1 մակարակին համապատասխան
4. արտահայտել մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքով
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. արդյունավետ կիրառել համակարգչային հմտությունները
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք,
4. գրավոր փորձնական միջազգային թեստի անցկացում և գնահատում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է TOEFL նախնական թեստավորման միջոցով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Debora Philips “ Longman Preparation Course for the TOEFL IBT” Longman 2007
  • Bruce Rogers “ The Complete Guide for TOEFL IBT Test Preparation”, Thomson 2007
  • Boston Educational Services “Official ITEP Preparation Guide”, Create Space Independent Publishing Platform 2014
  • ETS “The Official Guide to the TOEFL Testing”, McGraw-Hill Education 2012
  • Pauline Cullen “The Official Cambridge Guide to IELTS”, Cambridge English 2014
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Օտար լեզվի իմացության միջազգային թեստավորման յուրահատկությունները,
2. լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները (CEFR) և թեստավորման հիմանական սկզբունքները,
3. լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը,
4. միջազգային թեստերի (TOEFL, IELTS, ITEP) առանձնահատկությունները:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Մ02
1. Դասընթացի նպատակ
· ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ,
· զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը,
2. ներկայացնել և մեկնաբանել մասնագիտական տեսակետներ ու փաստարկներ, ձևակերպել, շարադրել, հիմնավորել անձնական կարծիքը, քննարկել, բանավիճել մասնագիտական հարցերի արդի հիմնախնդիրների շուրջ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. արտահայտելու մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
4. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով:
5. գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունը ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ, կիրառության արդյունավետությունը առօրյա կյանքում և միջանձնային ու միջմշակութային հաղորդակցման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ձևավորել գիտական բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտություններ,
· զարգացնել մասնագիտական հարցերի շուրջ քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև գերմաներենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Kompaß DaF B2. Deutsch für Studium und Beruf. Lehr- und Übungsbuch. Stuttgart, 2022.
  • Aspekte neu. Grammatik B1-C1. München, 2016.
  • Richter U., Fügert N., Wissenschaftlich arbeiten und schreiben, Stuttgart, 2021.
  • Lange D., Rahn S., Mündliche Wissenschaftssprache, Stuttgart, 2017.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, գրախոսությունների և ամփոփումների, ինչպես նաև ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները: Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:
2-րդ գարնանայինկիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Մ02
1. Դասընթացի նպատակ
· ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը,
2. ներկայացնել և մեկնաբանել մասնագիտական տեսակետներ ու փաստարկներ, ձևակերպել, շարադրել, հիմնավորել անձնական կարծիքը, քննարկել, բանավիճել մասնագիտական հարցերի արդի հիմնախնդիրների շուրջ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. արտահայտելու մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
4. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով,
5. գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունը ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ, կիրառության արդյունավետությունը առօրյա կյանքում և միջանձնային ու միջմշակութային հաղորդակցման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև ֆրանսերենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Tendances B1, J. Girardet-J. Pécheurm C : Gibbe- Marie-Louise Parizet; CLE nternational.
  • Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Barféty M., Compréhension écrite /orale A2+/B1, CLE internationale, Paris, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տվյալ ոլորտի մասնագիտական լեզվի բառապաշարային, քերականական և ոճաբանական յուրահատկությունները:
2. Մասնագիտական տեքստերի գործառական նշանակությունը և դրանց իրացումը ֆրանսերեն լեզվով գրավոր ու բանավոր հաղորդակցման գործընթացում:
3. Ակադեմիական գրագրություն՝ գիտական հոդվածների ու աշխատությունների, գրախոսությունների և ամփոփումների, ինչպես նաև ռեֆերատների, զեկուցումների, էսսեների շարադրման ձևերն ու սկզբունքները:
4. Մասնագիտական բնագիր տեքստերի, դասախոսությունների, ձայնագրությունների ունկնդրմամբ՝ դրանց բովանդակության վերծանման, վերարտադրության առանձնահատկությունները:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ գործն.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/М02
1. Դասընթացի նպատակ
1. զարգացնել մասնագիտական ոլորտին առնչվող թեմաների շուրջ բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտությունները, մասնավորապես, քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը
2. ներկայացնել լեզվի իմացության միջազգային համակարգի B2 մակարդակի չափանիշները
3. ներկայացնել լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել սուբյեկտիվ գնահատման արտահայտման միջոցների իմացությունը
2. ցուցաբերել ռուսաց լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան (B2 մակարդակ)
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. մասնակցել մասնագիտական թեմաներով բանավեճերի, ձևակերպել և հիմնավորել սեփական տեսակետերը, հերքել զրուցակցի տեսակետը
4. կատարել թեստային աշխատանք՝ կազմված միջազգային չափանիշների B2 մակարդակին համապատասխան
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. օգտագործել ռուսաց լեզվի իմացությունը մասնագիտական գործունեության ոլորտում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. զարգացնել մասնագիտական ոլորտին առնչվող թեմաների շուրջ բանավոր և գրավոր հաղորդակցման հմտությունները, մասնավորապես, քննարկելու և բանավիճելու կարողությունը
2. ներկայացնել լեզվի իմացության միջազգային համակարգի B2 մակարդակի չափանիշները
3. ներկայացնել լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· գործնական պարապմունք
· ինքնուրույն աշխատանք
· թիմային աշխատանք
· բանավոր ներկայացում
թեստային աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է թեստավորմամբ (В2 մակարդակ)։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Андрюшина Н.П., Жорова А.П., Макова М.Н. Тренировочные тесты по русскому языку как иностранному, 2008-2010
  • Ильина С.А., Коломейцева Е.М, Попова Т.В. Синтаксис письменной книжной речи, Москва, Русский язык, 2002
  • Кирейцева А.Н., Селиверстова Е.И., Химик В.В. Сборник тестовых заданий по русскому языку для иностранцев: Грамматика. Лексика. СПБ, 1998
  • Типовой тест по русскому языку как иностранному. II сертификационный уровень общего владения русским языком /под ред. Поповой Т.А., Роговой К.Л./, СПБ, 1998
  • Химик В.В., Шкурина Н.В. 10 уроков по языку специальности. Учебные задания. Л., 1991
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Սուբյեկտիվ եղանակավորության արտահայտման միջոցները, միջանկյալ բառեր, բառակապակցություններ, նախադասություններ
· Իմաստային կապերը և նրանց արտահայտման միջոցները պարզ և բարդ նախադասության մեջ. կապ, կապական բառեր
· Պարզ նախադասությունները բարդ նախադասությունների փոխակերպելու կանոնները
Լեզվի իմացության В2 մակարդակի միջազգային չափորոշիչներ

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Մ02
1. Դասընթացի նպատակ
ներկայացնել ֆիզիկայի բնագավառում հիմնական ձեռքբերումները, արդի հիմնախնդիրները,
ծանոթացնել հետազոտման ժամանակակից մեթոդներին և տեխնոլոգիական կիրառությունների հնարավորություններին,
ծանոթացնել միկրո և մակրոաշխարհի կառուցվածքի և էվոլյուցիայի վերաբերյալ ժամանակակից պատկերացումներին,
ներկայացնել Հայաստանում ֆիզիկայի զարգացման հեռանկարները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. արդի ֆիզիկայի զարգացման հիմնական ուղղությունները,
2. տարրական մասնիկների ֆիզիկայի մոդելները և արդի զարգացումները,
3. նանոֆիզիկական երևույթները և ժամանակակից կիրառությունները,
4. տիեզերքի մեծամասշտաբ կառուցվածքը և բնագավառի արդի հիմնախնդիրները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. մեկնաբանել ֆիզիկական երևույթները արդի ֆիզիկայի պատկերացումներով,
6. հասկանալ մեթոդները, որոնցով կատարվում են ժամանակակից հիմնարար և կիրառական հետազոտությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. աշխատել ինքնուրույն և մասնագիտական խմբի կազմում,
8. կիրառել ձեռք բերված մասնագիտական գիտելիքները գիտական հետազոտություններում
9. վերլուծել առկա խնդիրները, գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ
ռեսուրսները, կարողանալ մոդելավորել այդ խնդիրները տեսական ֆիզիկայի
10. մեթոդներով, թվային մեթոդներով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ներկայացնել ֆիզիկայի բնագավառում հիմնական ձեռքբերումները, արդի հիմնախնդիրները,
ծանոթացնել հետազոտման ժամանակակից մեթոդներին և տեխնոլոգիական կիրառությունների հնարավորություններին,
ծանոթացնել միկրո և մակրոաշխարհի կառուցվածքի և էվոլյուցիայի վերաբերյալ ժամանակակից պատկերացումներին,
ներկայացնել Հայաստանում ֆիզիկայի զարգացման հեռանկարները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն, քննարկումներ,
2. հանձնարարված գրականության ուսումնասիրում,
3.ինքնուրույն աշխատանք և արդյունքների ամփոփում քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 3 հարց` նախապես տրա­մա­դրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • G. Kane, Modern elementary particle physics. Cambridge University Press, 2017.
  • D.H. Perkins, Introduction to high energy physics. Cambridge University Press, 2000.
  • D. Griffiths, Introduction to elementary particles. Wiley-VCH, 2010.
  • H. Wiedemann, Particle accelerator physics. Springer, 2015.
  • М. И. Высоцкий, Современное сосотояние физики элентарных частиц. arxiv:1405.5717.
  • A. Altland, B. Simons, Condensed matter field theory. Cambridge University Press, 2010.
  • J. Imry, Introduction to mesoscopic physics. Oxford University Press, 2009.
  • H.-S. P. Wong, D. Akinwande, Carbon nanotube and graphene device physics. Cambridge University Press, 2011.
  • S.A. Maier, Plasmonics. Springer, 2007.
  • 0. H. Benisty, V. Berger, J.-M. Gerard, D. Maystre, A. Tchelnokov, Photonic Crystals, Springer, 2005.
  • B.W. Carroll, D.A. Ostile, An introduction to modern astrophysics. Pearson, 2014.
  • S. Carroll, Spacetime and geometry. Addison Wesley, 2004.
  • G. Hooft, Introduction to general relativity. 2007.
  • J.F. Hawley, K.A. Holcomb, Foundation of modern cosmology. Oxford University Press, 2005.
  • J. Rich, Fundamentals of Cosmology, Springer-Verlag, 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ֆիզիկական փոխազդեցությունները և դրանց նկարագրությունը։ Դաշտի քվանտային տեսությունը որպես տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմք։ Ստանդարտ մոդել։ Արդիական և հեռանկարային հետազոտություններ միջուկային և բարձր էներգիաների ֆիզիկայի բնագավառներում: Բարձր էներգիաների արագացուցչային և ոչ արագացուցչային գիտափորձեր: Մեծ Հադրոնային կոլայդեր: Հիմնական ճառագայթային պրցեսները վակուումում և միջավայրերում։ Ճառագայթման հիմնական աղբյուրները։ Ժամանակակից զարգացումները լազերային ֆիզիկայի բնագավառում։ Պլազմոնիկա։ Ժամանակակից նյութագիտության զարգացման հիմնական ուղղությունները։ Նանոֆիզիկա և գրաֆենատիպ նյութեր։ Նյութի տոպոլոգիական փուլեր։ Տոպոլոգիական մեկուսիչներ և Վեյլի կիսամետաղներ։ Մետանյութեր։ Ֆոտոնային բյուրեղներ։ Գրավիտացիայի ռելատիվիստական տեսություններ։ Հարաբերականության ընդհանուր տեսությունը որպես գրավիտացիոն երևույթների նկարագրման հիմք։ Աստղային կազմավորումների կառուցվածը և Շվարցշիլդի լուծումը։ Սև խոռոչներ։ Ժամանակակից պատկերացումներն աստղերի և գալակտիկաների առաջացման վերաբերյալ, աստղերի էվոլյուցիան: Գերխիտ աստղային կազմավորումներ՝ սպիտակ թզուկներ և նեյտրոնային աստղեր։ Գրավիտացիոն ալիքներ, գրանցման ժամանակակից եղանակները։ Տիեզերքի մեծամսշտաբ կառուցվածքը։ Կոսմոլոգիական սկզբունք և կոսմոլոգիական մոդելներ։ Տիեզեքրի ընդարձակումը։ Սպեկտրալ գծերի կարմիր շեղում։ Տիեզերքի ընդարձակումը ներկա փուլում։ Մութ նյութ և մութ էներգիա։ Տիեզերքի մեծամասշտաբ կառուցվածքի առաջացման մոդելները։ Ընդարձակման վաղ փուլի ինֆլյացիոն մոդելները որպես ստանդարտ կոսմոլոգիայի պրոբլեմների լուծման բանալի։
1-ին աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 գործն.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0405/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին տալ խորացված գիտելիքներ նյութերի ֆիզիկական հատկու­թյուն­ների վերա­բերյալ՝ օգտագործելով ֆիզիկական համակարգերի ուսումնասիրման տարբեր մեթոդներ, ծանո­թաց­նել նյու­թա­բա­նության, մետաղների, մեկուսիչների, կիսա­հաղոր­դիչների մետաղական համաձուլվածքների, նանոնյութերի եւ պինդմարմնային էլեկ­տրո­նային սարքերի ֆիզի­կայի, նանոէլեկտրո­նիկայի, ցածր ջերմաստիճան­ների ֆիզիկայի եւ ժամա­նակակից ֆիզիկայի այլ բնագավառներում կիրառվող հիմնական գաղափարներին եւ մոդելներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք եւ իմացություն
1. լուսաբանել նյութագիտության հիմնական գաղափարները եւ մոտեցումները,
2. նկարագրել նյութերում ընթացող պրոցեսների առանձնա­հատկու­թյուն­ները, բյուրեղում քվազիմասնիկների վարքի օրինաչափությունները,
3. ներկայացնել նյութագիտության կիրառության հնարավոր բնագավառները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. գործնականում իրականացնել նյութերի մեխանիկական, ջերմային եւ էլեկտրական հատկությունների որակական եւ քանակական գնահատումներ, կատարել փորձեր եւ մեկնաբանել ստացված արդյունքները,
5. տեսության հիմնական գաղափարները կիրառել պինդմարմնային համակարգերի որոշ բնութագրերի մեկնաբանման համար,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. համակարգել գիտական տեղեկատվություն, վերլուծել ստացված արդյունքներ եւ փաստեր, կատարել եզրահանգումներ եւ անել հետեւություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին տալ խորացված գիտելիքներ նյութերի ֆիզիկական հատկու­թյուն­ների վերա­բերյալ՝ օգտագործելով ֆիզիկական համակարգերի ուսումնասիրման տարբեր մեթոդներ, ծանո­թաց­նել նյու­թա­բա­նության, մետաղների, մեկուսիչների, կիսա­հաղոր­դիչների մետաղական համաձուլվածքների, նանոնյութերի եւ պինդմարմնային էլեկ­տրո­նային սարքերի ֆիզի­կայի, նանոէլեկտրո­նիկայի, ցածր ջերմաստիճան­ների ֆիզիկայի եւ ժամա­նակակից ֆիզիկայի այլ բնագավառներում կիրառվող հիմնական գաղափարներին եւ մոդելներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ ՝
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. փորձերի կատարում հատուկ սարքավորումներով,
6. մասնակցություն քննարկումներին,
7. նախագծերի եւ ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատմամբ
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • William D. Callister, Jr. Materials Science and Engineering. An Introduction, Copyright © 2007 John Wiley & Sons.
  • Ա.Ա.Կիրակոսյան, Պինդ մարմնի ֆիզիկայի ներածություն, ԵՊՀ հրատ, հ. I, h. II, 2015։
  • Ch. Kittel, Introduction to Solid State Physics, 8th Edition, John Wiley & Sons, 2004.
  • J.D. Patterson, B.C. Bailey, Solid-State Physics: Introduction to the Theory, Springer, 2007.
  • J. Singleton, Band Theory and Electronic Properties of Solids. Oxford Univ. Press, 2008.
  • U. Rössler, Solid State Theory. Springer, 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Նյութագիտության ընթացիկ միտումներն ու ձեռքբերումները: Նյութի կառուցվածքի և ֆիզիկաքիմիական հատկությունների միջև կապը: Առաջատար նյութեր եւ արդիական պահանջներ
2. Նյութերի դասակարգումը՝ բյուրեղային և ամորֆ պինդ մարմիններ: 3. Միջատոմային կապերը մոլեկուլներում եւ պինդ մարմիններում 4. Բյուրեղային մարմինների կառուցվածքը, բյուրեղային ցանցի արատներ: Դիսլոկացիաներ և ամրացման մեխանիզմներ 5. Մետաղներ եւ մետաղական համաձուլվածքներ։ Փուլային դիագրամներ եւ Փուլային փոխակերպումներ մետաղներում 6. Կերամիկական կառուցվածքներ և հատկությունները 7. Կոմպոզիտներ 8. Դիֆուզիայի տեսակները և առաջացման մեխանիզմները պինդ մարմիններում։ 9 Պինդ մարմինների էլեկտրոնային հատկությունները՝ գոտիական կառուցվածք, Հաղորդիչներ, մեկուսիչներ եւ կիսահաղորդիչներ 10. Նյութերագիտության և ճարտարագիտության տնտեսական, բնապահպանական և սոցիալական հարցեր։
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
1. Ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ էներգետիկայի հիմունքների, ավանդական և վերականգնողական էներգիայի աղբյուրների վերաբերյալ
2. ծանոթացնել ՀՀ ում էներգիայի աղբյուրների հետ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել էնեգետիկայի ավանդական աղբյուրները և վերականգնողական էներգիայի տեսակները
2. մեկնաբանել յուրաքանչյուր էներգիայի աղբյուրի առավելությունը, ինչպես նաև նրանց կիռարման հնարավոր ռիսկերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Կատարել համեմատական վերլուծություն էներգիայի ավանդական աղբյուրների և վերականգնողական էներգիայի աղբյուրների միջև:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4.Կիրառել էներգետիկայի բնագավառում ստացված գիտելիքները հասարակության լայն լսարանին ներկայացնելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. Ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ էներգետիկայի հիմունքների, ավանդական և վերականգնողական էներգիայի աղբյուրների վերաբերյալ
2. ծանոթացնել ՀՀ ում էներգիայի աղբյուրների հետ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. փորձարարական առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Прогноз развития энергетики мира и России 2019. Москва 2019, Институт энергетических исследований Российской АН, Центр энергетики Московской школы управления СКОЛКОВО
  • В.В. Елистаров Возобновляемая энергетика, Санкт-Петербург 2016
  • Wind Energy, Wiser, R., Z. Yang, M. Hand, O. Hohmeyer, D. Infi eld, P. H. Jensen, V. Nikolaev, M. O’Malley, G. Sinden, A. Zervos, 2011: Wind Energy. In IPCC Special Report on Renewable Energy Sources and Climate Change Mitigation [O. Edenhofer, R. Pichs-Madruga, Y. Sokona, K. Seyboth, P. Matschoss, S. Kadner, T. Zwickel, P. Eickemeier, G. Hansen, S. Schlomer, C. von Stechow (eds)], Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA
  • https://ru.wikipedia.org/wiki/Возобновляемая_энергия
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· ավանդական վառելիք՝ բնական գազ, նավթ, ածուխ
· Արևային էներգիա /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
· Քամու էներգիա /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
· Երկրաջերմային էներգիան /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
· Հիդրոէլեկտրակայաններ /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
· Օվկիանոսի էներգիան /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
§ Մակընթացությունների և տեղատվությունների էներգիան
§ Ալիքների էներգիան
§ Ծովային ջրերի ջերմային գրադիենտի էներգիա
· Կենսաէներգիա /ստացման եղանակները, աշխատանքի երկարակեցությունը և ուտիլիզացիան/
Ատոմային էներգիա
· Ատոմային ռեակտորների տիպերը, նրանց աշխատանքի սկզբունքները:
· Ժամանակակից ռեակտորներ
Հայաստանում ատոմային էներգետիկայի վիճակը
1-ին աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ լաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0407/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
Բջջի կառուցվածքի, նուկլեինաթթուների և սպիտակուցների կառուցվածքի և ֆունկցիաների հետ: Գենետիկական կոդի և բջջում բնականոն ընթացող պրոցեսների մոլեկուլային մեխանիզմների հետ։ Մուտացիաների տեսակների հետ։ Կանցերոգենեզի մոլեկուլային հիմունքների հետ։ ԴՆԹ չիպերի աշխատանքի սկզբունքի հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել բջջի, ինչպես նաև սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների կառուցվածքը։
2. Նկարագրել բջջում ընթացող պրոցեսները։ Ունենալ պատկերացում մուտացիաների մասին:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Կարողանալ փորձով ստացված տվյալներից պատկերացոմ կազմել հետազոտվող մակրոմոլեկուլներում տեղի ունեցած կառուցվածքային փոփոխությունների մասին մասին:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Կիրառել ստացված գիտելիքները արտաքին գործոնների ազդեցության տակ կենսաբանական մակրոմոլեկուլներում առաջացած կառուցվածքային փոփոխությունները մեկնաբանելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Բջջի կառուցվածքի, նուկլեինաթթուների և սպիտակուցների կառուցվածքի և ֆունկցիաների հետ: Գենետիկական կոդի և բջջում բնականոն ընթացող պրոցեսների մոլեկուլային մեխանիզմների հետ։ Մուտացիաների տեսակների հետ։ Կանցերոգենեզի մոլեկուլային հիմունքների հետ։ ԴՆԹ չիպերի աշխատանքի սկզբունքի հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. գործնական առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատմամբ
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Зенгер В. Принципы структурной организации нуклеиновых кислот, М, Мир, 1987.
  • Шульц Г.Е., Ширмер Р.Х. - Принципы структурной организации белков. - М: Мир, 1982.
  • Кантор Ч., Шиммел П. - Биофизическая химия, т. 1, гл. 2,5; т.3, гл.17, 20, 21. М: Мир, 1982.
  • Рубин А.Б. -Биофизика. Т.1 ,2. - М., Книжный дом "Университет", 2005.
  • V.Bloomfield, D.Crothers, I.Tinoco - Nucleic Acids: structures, properties and functions, University Science Books, Sausalito, California, 2000.
  • И.Ф.Жимулев Общая и молекулярная генетика , Сибир. универ. изд.Новосибирск, 2003
  • Marky, L. A. and Breslauer, K. J. Calculating thermodynamic data for transitions of any molecularity from equilibrium melting curves, Biopolymers 26, 1601-1620, (1987) .
  • J. L. Huppert Four-stranded DNA: cancer, gene regulation and drug development Phil. Trans. R. Soc. A 365, 2969-2984 (2007)
  • Sugimoto N. Noncanonical structures and their thermodynamics of DNA and RNA under molecular crowding: beyond the Watson-Crick double helix. Int. Rev. Cell. Mol. Biol. 2014; 307:
  • 0. Лампрехт А. Нанолекарства. Концепции доставки лекарств в нанонауке: пер. с англ. / А. Лампрехт; науч.ред. Н.Л. Клячко.- М.: Научный мир, 2010.- 232 с.
  • Biomaterials and Bioengineering Handbook; DL Wise, Marcel Dekker Inc., 2020.205-273.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բջջի կառուցվածքը։ Նրա բաղադրիչ մասերը։ Կենսապոլիմերներ՝ նուկլեինաթունփր և սպիտակուցվեր նրանց կառուցվախքը և ֆունկցիաները բջջում։ Ջուրը որպես կենսաբանական համակարգի միակ լուծիչ։ Բջջաթաղանթի կառուցվածքը։ Էլեմենտար փոխազդեցությունները կենսապոլիմերներում: Գենոմի կառուցվածքը: Գենետիկական կոդ և նրա հատկությունները: Տրանսկրիպցիա։ Տրանսլյացիա։ Ռեպլիկացիա:
Զանազան գործոնների ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: Ճառագայթման ազդեցությունը ԴՆԹ-ի կառուցվածքի վրա: Մուտացիաներ: Մուտացիաների տեսակները: Ռեպառացիոն համակարգ: Կանցերոգենեզ: Ուռուցքագոյացման մոլեկուլային հիմունքները և հետազոտման մեթոդները։
Ժամանակից բջջային թերապիայի սկզբունքները: Թիրախային բջիջների ԴՆԹ-ի նշված հատվածում /G- քվադրուպլեքս և I-մոտիֆ/ քառաշղթա կառուցվածքների առաջացումը։.
Դեղանյութերի բջիջ հասցնելու նպատակով կենսահամատեղելի նանոնյութեր։
Գենային ինժեներիա և սպիտակուցային ինժեներիա:
ԴՆԹ և ՌՆԹ չիպերի աշխատանքի սկզբունքը։
2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406 /Մ02
1. Դասընթացի նպատակ
ուսուցանել և կիրառելիության տեսակետից տիրապետման հասցնել C/C++ ծրագրավորման լեզվի հիմնական տարրերը, համակարգչում տվյալների ներկայացման ձևերը, ծրագրավորման ալգորիթմները (հատկապես թվային մեթոդները ):
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ֆիզիկական խնդիրներ համակարգչային մեթոդներով.
2. Որոշել PYTON ծրագրավորման լեզվով ալգորիթմները.
3. Արտահայտել ծրագրավորման լեզվով կոնկրետ ֆիզիկակաn խնդիր:
բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Գնահատել միջուկային հետազոտություններում համակարգչային մեթոդներով ֆիզիկական խնդիրների լուծման կարևորությունը.
5. Վերլուծել անհրաժեշտ ալգորիթմների ու թվային մեթոդների կիրառման արդյունավետությունը :
գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. մշակել առաջադրված խնդրի համար ծրագրավորման ալգորիթմը և կազմել ծրագիր C / C ++ ծրագրավորման լեզվով.
7. վերլուծել տվյալների ներկայացման և համակարգչում մուտքագրման ձևը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսուցանել և կիրառելիության տեսակետից տիրապետման հասցնել C/C++ ծրագրավորման լեզվի հիմնական տարրերը, համակարգչում տվյալների ներկայացման ձևերը, ծրագրավորման ալգորիթմները (հատկապես թվային մեթոդները ):
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,գործնական աշխատանք
ուսումնառության ձեւեր եւ մեթոդներ՝
1. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
2.մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն ար­ժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • A. Aho, J. Hopcroft, J. Ullman, Data Structures and Algorithms, Springer, 2003.
  • B. Stroustrup The C++ Programming Language, , World Nuclear University Press .2005
  • P. Deite C++ How to Program, Springer, 1998.
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն, համակարգիչներ և ծրագրավորման լեզուներ: PYTON ծրագրավորման լեզվի հիմնական տարրերը: Տվյալների ներկայացումը PYTON -ում: PYTON -ի հիմնական թվաբանա կան և տրամաբանական գործողությունները և օպերատորները: PYTON -ի հիմնական համեմատության գործողությունները և օպերատորները:Մասսիվներ (զանգվածներ): Ցիկլի օպերատորներ: ստեկ, հերթ, ցուցակ: Ռեկուրսիա: Ցուցիչներ:Կլաստեր, կլաստերի կոնստրուկտորներ: Պոլիմորֆիզմ: Ժառանգականություն: Շաբլոններ:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ06
1. Դասընթացի նպատակ
· խորացված գիտելիքներ բարձր էներգիաների տիրույթում լիցքավորված մասնիկների ժամանակակից արագացուցիչների մասին,
· գիտելիքներ լիցքավորված ռելյատիվիստական մասնիկների ճառագայթման ֆիզիկական սկզբունքների վերաբերյալ,
· գիտելիքներ ճառագայթման կոհերենտ աղբյուրների, ազատ էլեկտրոնների վրա հիմնված լազերների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել լիցքավորված մասնիկների ցիկլիկ և գծային արագացուցիչների աշխատանքի հիմնական սկզբունքները
2. Ներկայացնել ռելյատիվիստիկ մասնիկների ճառագայթման հիմնական տեսակները, ճառագայթման սպեկտրային և տարածական բաշխումները
3. Քննարկել սպոնտան և կոհերենտ ճառագայթման առանձնահատկությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Հաշվարկել բարձր էներգիաներով մասնիկների փնջերի ստացման հիմնական խնդիրները
5. Լուսաբանել լիցքվորված մասնիկների փնջերի արագացման և ֆոկուսացման ֆիզիկական հիմունքները
6. Վերլուծել ճառագայթման ժամանակակից աղբյուրների աշխատանքի հիմնական սզկբունքները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. Արհեստավարժ մոտեցում ցուցաբերել արագացուցչային ֆիզիկայի և տեխնիկայի բնագավառում ժամանակակից հիմնախնդիրների լուծմանը
8. Մեկնաբանել տարբեր միջավայրերում ռելյատիվիստիկ մասնիկների ճառագայթման արդիական հարցերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· խորացված գիտելիքներ բարձր էներգիաների տիրույթում լիցքավորված մասնիկների ժամանակակից արագացուցիչների մասին,
· գիտելիքներ լիցքավորված ռելյատիվիստական մասնիկների ճառագայթման ֆիզիկական սկզբունքների վերաբերյալ,
· գիտելիքներ ճառագայթման կոհերենտ աղբյուրների, ազատ էլեկտրոնների վրա հիմնված լազերների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ընթացիկ քննություններ
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
Եզրափակիչ քննություն
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 10 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարու­նա­կում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատաս­խա­նա­բար 3, 3 և 4 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • А.Н.Лебедев, А.В.Шальнов., ‘Основы физики и техники ускорителей, (Учебное пособие для физ.спец.вузов). Энергоатомиздат, 1981-83.
  • А. А. Коломенский. Физические основы методов ускорения заряженных частиц (Учеб. пособие для физ.спец.вузов). - М.: Изд-во МГУ, 1980.
  • H. 3. Wiedemann,, Particle Accelerator Physics , Springer, 1999.
  • В. Л. Гинзбург, В. Н. Цытович, Переходное излучение и переходное рассеяние, Москва, Наука, 1984г.
  • М. Л. Тер-Микаелян, Влияние среды на электромагнитные процессы при высоких энергиях , Ереван, Изд-во АН АрмССР, 1969.
  • И.М.Тернов, В.В.Михайлин, В.Р. Халилов. Синхротронное излучение и егօ применение. Москва, Изд-во МГУ, 1980.
  • H. Wiedemann, Synchrotron radiation , Springer, 2003.
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Շարժման հավասարումներ և մասնիկների ֆոկուսացում: Ցիկլիկ արագացուցիչներ և լայնական տատանումների կայունություն: Երկայնական տատանումներ և մասնիկների ինքնափուլավորում: Ռեզոնանսներ: Մասնիկների ներարկում արագացուցիչ և արտահանում արագացուցչից: Կոլեկտիվ էֆեկտներ արագացուցիչներում: Ճառագայթային էֆեկտներ արագացուցիչներում: Մասնիկների գծային արագացուցիչներ:
Ռելյատիվիստական մասնիկների կինեմատիկա: Սինքրոտրոնային ճառագայթում: (լիցքավորված)Մասնիկների ճառագայթումը պարբերական մագնիսական դաշտերում: Ճառագայթման սպեկտրային և անկյունային բաշխումը: Սինքրոտրոնային ճառագայթման ժամանակա կից աղբյուրները: Չերենկովյան և քվազի-չերենկովյան ճառագայթում:Արգելակային ճառագայթում: Ճառագայթման կոհերենտ աղբյուրներ: Լազերներ ազատ էլեկտրոնների վրա:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ գործ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ07
1. Դասընթացի նպատակ
· խորացված գիտելիքներ քվանտային էլեկտրադինամիկայում տարամիտումների վերացման մեթոդի և էլեկտրադինամիկական պրոցեսների կտրվածքների հաշվման տեխնիկայի մասին,
· էլեկտրոն-պոզիտրոն հանդիպակաց փնջերում բախումների ֆիզիկան` չեզոք պրոցեսների հաշվառմամբ, տարրական մասնիկների թույլ փոխազդեցությունների Ֆերմիի V-A տեսության վերաբերյալ,
· միա­­ցյալ էլեկտրաթույլ փոխազդե ցությունների Վայն­բերգ-Սալամի տեսության վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել քվանտային էլեկտրադինամիկայի վերանորմավորվող տեսության, էլեկտրոն -պոզիտրոն հանդիպակաց փնջերի ֆիզիկայի և էլեկտրաթույլ փոխազդեցություն ների միացյալ տեսության հիմունքները
2. Լուսաբանել մասնիկների թույլ փոխազդեցությունները նկարագրող Ֆերմիի տեսության և դրանց առանձնահատկությունները նկարագրող կարևորագույն փորձերը
3. Նկարագրել միա­­ցյալ էլեկտրաթույլ փոխազդեցությունների Վայն­բերգ-Սալամի տեսությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Կիրառել մասնիկների էլեկտրամագնիսական և թույլ փոխազդեցությունների մեխանիզմները դաշտերի քվանտային տեսության և էլեկտրաթույլ թոխազդեցությունների միացյալ տեսության շրջանակներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. Հաշվել հիմնական էլեկտրամագնիսական պրոցեսների կտրվածք ները և պրոցեսներ չեզոք հոսանքների հաշվառմամբ:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· խորացված գիտելիքներ քվանտային էլեկտրադինամիկայում տարամիտումների վերացման մեթոդի և էլեկտրադինամիկական պրոցեսների կտրվածքների հաշվման տեխնիկայի մասին,
· էլեկտրոն-պոզիտրոն հանդիպակաց փնջերում բախումների ֆիզիկան` չեզոք պրոցեսների հաշվառմամբ, տարրական մասնիկների թույլ փոխազդեցությունների Ֆերմիի V-A տեսության վերաբերյալ,
· միա­­ցյալ էլեկտրաթույլ փոխազդե ցությունների Վայն­բերգ-Սալամի տեսության վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • А . И. А xиезер, В. Б. Берестецкий , Квантовая электродинамика , Москва, 1981
  • Л. Райдер, Квантовая теория поля , Москва , Мир , 1987
  • С. М. Биленький, Введение в диаграммную теxнику Фейнмана и физику электро слабыx взаимодействий, Москва, Энергоатомиздат , 1990
  • Р.Фейнман.Квантоваяэлектродинамика,Москва,Мир, 1964.
  • Л. Б. Окунь, ‘ Лептоны и кварки . Москва, Наука, 1987.
  • Ф. Хелзен, А.Мартин, Кварки и лептоны, Москва, Мир , 1987 .
  • М. Пескин, Д. Щредер, Введение в квантовую теорию поля , Ижевск, 2001
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ցրման մատրիցի դիագրամների կառուցվածքը: Էլեկտրոնի և ֆոտոնի էներգիական մասեր: ‘’ Ֆոտոն- ֆոտոն ‘’ դիագրամ: Վակուումային օղակներ:Էլեկտրոնի և ֆոտոնի Գրինի լրիվ ֆունկցիաներ: Դայսոնի հավասարումը: Գրինի ֆունկցիաները որպես վակուու մային միջին: Ուլտրամանուշակագույն տարամիտումներ ՔԷԴ-ի չբերվող դիագրամներում: ՔԷԴ-ում տարամիտումների վերանորմավորման նախադրյալները: Էլեկտրոնի զանգվածի և լիցքի վերանորմավորումը:ՔԷԴ - ում տարամիտումների վերացման ցուցադրումը արտաքին էլեկտրական դաշտում էլեկտրոն ների ցրման օրինակի վրա: Ցրման կտրվածքների հաշվումը էլեկտրոնների ցրման, կոմպտոն -էֆեկտի, էլեկտրոն -պոզիտրոն աննիհիլյացիոն պրոցեսների համար:Հանդիպակաց e +- e- փնջերով պրոցեսների ուսումնասիրություն չե­զոք հոսանքի ներդրման հաշվառմամբ (e + + e-® e + + e-, e++ e-®m+ +m-): Միջան կյալ W, Z բոզոնների և Հիգսի H-բոզոնի հատկությունները : Հիգսի բոզոնի փոխազդեցու թյունները ֆոտոնների , քվարկների և գլյուոնների հետ; Գաղափար Մեծ Միավորման մոդելների մասին: Կառուցվում է միա­­ցյալ էլեկտրաթույլ փոխազդեցությունների Վայն­բերգ-Սալամի տեսությունը: Կաբիբո-Կոբայաշի - Մասկավայի խառնման մատրիցան (կառուցում և վերլուծություն):e + - e- հանդիպակաց փնջերով պրոցեսները չե­զոք հոսանքի ներդրման հաշվառմամբ:
. 2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ05
1. Դասընթացի նպատակ
· խորացված և մաթեմատիկորեն հիմնավորված գիտելիքներ ատոմային միջուկների և նուկլոնների հետ էլեկտրոնների և ֆոտոնների փոխազդեցությունների վերաբերյալ
· փորձարարական հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել Ստանդարտ մոդելի շրջանակներում ֆունդամենտալ պրոցեսների հավանականությունների (կտրվածք, տրոհման լայնություն) հաշվման տեխնիկան:
2. Նկարագրել Ֆեյնմանի կանոնների տեսական հիմնավորումը և դրանց դուրս բերումը դաշտի քվանտային տեսության շրջանակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Հաշվել Ֆեյնմանի դիագրամմաների օգնությամբ տարրական մասնիկների տրոհման լայնությունները և կյանքի տևողությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Քննարկել բարձր էներգիանների և տարրական մասնիկների ֆիզիկայի փորձարարական խնդիրներ, գիտելիքները համադրել հարակից այլ ոլորտներում:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· խորացված և մաթեմատիկորեն հիմնավորված գիտելիքներ ատոմային միջուկների և նուկլոնների հետ էլեկտրոնների և ֆոտոնների փոխազդեցությունների վերաբերյալ
· փորձարարական հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • А .М. Балдин и др. Кинематика ядерных реакций, Москва, Наука , 1959
  • В. Локк,Д.Миздей. Физика частиц промежуточных энергий , Москва, Мир, 1972
  • Б.Фелд. Модели элементарных частиц, Москва, 1971
  • R.L. Walker, Physical Review, vol. 182, 1729, 1969
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Ներածություն: Տարրական մասնիկներև ֆունդամենտալ փոխազդեցություններ: Ստանդարտ մոդել:
· Փոխազդեցության հավանականություն: S-մատրիցա, փոխազդեցության ամպլիտուդա, կտրվածք և լայնություն:
· Լագրանժիան ֆորմալիզմ: Լագրանժիան մեխանիկա: Դաշտային մոտեցում, Էյլեր-Լագրանժի հավասարումը: Իրական և կոմպլեքս սկալյար դաշտեր, Կլեյն-Գորդոնի հավասարումը: Սպինորային դաշտ, Դիրակի հավասարումը, “աջ” և “ձախ” սպինորներ: Էլեկտրամագնիսական դաշտ, Էլեկտրադինամիկայի լագրանժիանը: Մասսիվ վեկտորական դաշտ: Չափողական անալիզ:
· Ֆեյնմանի դիագրամային կանոնները: Ֆեյնմանի կանոնները, դաշտային ֆունկցիաների նորմալ արտադրյալ: Միջինացում և գումարը ստսպինային վիճակների: CMK-մատրիցա:
· γ-մատրիցաների հանրահաշիվ:
· Մյուոնի տրոհումը: Տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
· τ-լեպտոնի տրոհումը: Լեպտոնային և հադրոնային տրոհումներ, “branching ratio”, տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
· W-բոզոնի տրոհումը: Տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
· t-քվարկի տրոհումը: Տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
· Z0-բոզոնիտրոհումը: Տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
· e-e+→γ*/Z0→μ-μ+պրոցեսի կտրվածքի հաշվարկը: Փոխազդեցության էլեկտրամագնիսական և թույլ ամպլիտուդաները, դրանց ինտերֆերենցիան: Մաքուր Էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությանդ իֆֆերենցիալ և լրիվ կտրվածքների հաշվարկը: Մաքուր թույլ փոխազդեցության կտրվածի հաշվարկը, Բրեյթ-Վիգների բանաձև: Ինտերֆերենցիոն անդամի հաշվարկը:
· π-մեզոնի տրոհումը: Անցումը Ֆերմիի դիագրամի, հադրոնային և լեպտոնային հոսանքներ, պիոնի տրոհման հաստատուն՝fπ: Էլեկտրոնային և մյուոնային տրուհումների հավանականությունները, կապը մոմենտի պահպանման հետ:
· Նեյտրոնի տրոհումը: Տրոհման լայնության և կյանքի տևողության հաշվարկը:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ սեմինար
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ06
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել միջուկային ռեակտորներում տեղի ունեցող նեյտրոնաֆիզիկական պրոցեսների
· հաշվարկային հիդրոդինամիկայի հիմունքների
· ԱԷԿ-ներում նրանց կիրառությունների մեթոդների հետ:
· մոդելավորման ժամանակակից հաշվարկային ծրագրերը և դրանց մեջ օգտագործվող ինտեգրալ և ինտեգրո-դիֆերենցիալ հավասարումների լուծման հիմնական թվային մեթոդները :
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել միջուկային ռեակտորների մոդելավորման ժամանակակից հաշվարկային ծրագրերը և դրանց օգտագործման եղանակները
2. Լուսաբանել ԱԷԿ-ի համակարգերի մոդելավորման սկզբունքները
3. Նկարագրել միաչափ և բազմաչափ դիսկրետ օրդինատների (Sn) մեթոդները և ծրագրերը. TRITON/NWET (SCALE)
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. Կիրառելու ռեակտորների մոդելավորման հաշվարկային ծրագրերի հիմքում ընկած հավասարումների լուծման թվային մեթոդները
5. Օգտագործել հիդրոդինամիկական հաշվարկները ԱԷԿ-ների անվտանգության ապահովման հիմնախնդիրներում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. Կատարել պարզագույն հիդրոդինամաիկան հաշվարկներ ԱԷԿ-ների նորմալ և վթարային վիճակների համար:
7. Մոդելավորել միջուկային ռեակտորներում ընթացող նեյտրոնա- ֆիզիկական պրոցեսները` օգտվելով ինչպես ժամանակակից հաշվարկային, այնպես էլ իր կողմից մշակված սեփական ծրագրերից :

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել միջուկային ռեակտորներում տեղի ունեցող նեյտրոնաֆիզիկական պրոցեսների
· հաշվարկային հիդրոդինամիկայի հիմունքների
· ԱԷԿ-ներում նրանց կիրառությունների մեթոդների հետ:
· մոդելավորման ժամանակակից հաշվարկային ծրագրերը և դրանց մեջ օգտագործվող ինտեգրալ և ինտեգրո-դիֆերենցիալ հավասարումների լուծման հիմնական թվային մեթոդները :
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
2 ընթացիկ ստուգում յուրաքանչյուրը՝ 10 միավոր առավելագույն ար­ժե­քով: Առաջին ստուգումը գրա­վոր է, երկրորդը` բանավոր: Հարցատոմսը պա­րու­նա­­կում է 3 հարց, 3,3 և 4 միավորներով: Գնա­հատ­ման քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • С. М. Фейнберг, С .Б. Шихов, В .Б. Троянский. Теория ядерных реакторов. Москва, Атомиздат, 1978.
  • Ф. Кап. John G. Collier, Convective boiling and condensation, Third edition, Oxford science publication, 1996
  • Д. Бэлл , С. Глестон. Теорияядерныхреакторов’, Москва, Атомиздат, 1979.
  • Ф . Я . Овчинников, Эксплуатационные режимы водо-водянныõ энергетическиõ реакторов, Москва, Энерготомиздат, 1988.
  • J. Duderstadt , L. J. Hamilton, Nuclear Reactor Analysis, Wiley (1976).
  • W. M. Stacey, Nuclear Reactor Physics, J. Wiley and Sons (2004).
  • E. E. Lewis and W. E. Miller, Computational Methods of Neutron Transport 1993.
  • Ս.Բզնունի Միջուկային ռեակտորների ֆիզիկ, Էլեկտրոնային դասագիրք.
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դասընթացը բաղկացած է հետևյալ հիմնական բաժիններից.
Հիդրոդինամիկայի հիմունքները և հիդրոդինամիկական հաշվարկների դերը ԱԷԿ-ների անվտանգության հիմնավորման մեջ: Հեղուկի շարժման և էներգիայի պահպանման հավասարումները եռաչափ դեպքի համար: Միաֆազ հեղուկի շարժման և էներգիայի պահպանման հավասարումները կանալային մոդելի դեպքում: Երկֆազ հեղուկի շարժման և էներգիայի պահպանման հավասարումները կանալային մոդելի դեպքում: Տուրբուլենտ և լամինար հոսքերի դեպքում կանալի պատերի հետ շոշափող լարումների հաշվարկի հիմունքները: Տուրբուլենտ և լամինար հոսքերի դեպքում միջֆազային շոշափող լարում ների հաշվարկի հիմունքները: ԱԷԿ-ի համակարգերի մոդելավորման սկզբունքները: Պարզագույն հիդրոդինամաիկական հաշվարկներ ԱԷԿ-ների նորմալ և վթարային վիճակ ների համար:
Ժամանակակից հաշվարակային մեթոդներ և. հաշվումներ: Միջուկային ռեակտորների մոդելավորման հավասարումների տիպերը: Տեղափոխության ինտեգրո-դիֆերենցիալ, Ժամանակից կախվածություն պարունակող հավասարումներ:Դիֆուզիայի հավասա րում, հավասարման թվային լուծումը, դիֆուզիոն ծրագրեր: Հաշվարկային մեթոդներ` դետենմենստիկ և հավանականային: Միաչափ և բազմաչափ դիսկրետ օրդինատների (Sn) մեթոդներ և ծրագրեր. TRITON/NWET (SCALE): Նոդալ և սինթեզի մեթոդները` ֆիքսված աղբյուրի և սեփական արժեքի խնդիր ներում, տարածա-ժամանակային կինետիկայում: Բախման հավանականությունների մեթոդներ և ծրագրեր: Պատահական թվեր: Հավանա կանության բաշխման ֆունկցիա: Մոնտե -Կարլո մեթոդ (այդ թվում `անալոգային և ոչ անալոգային), կիրառությունները ռեակտորի նեյտորնաֆիզիկական բնութագրերի մոդելավորման խնդիրներում Մոնտե Կարլո ծրագրեր. KENO-VI (SACLE), MCNPX:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբաթ.
2 ժամ դաս.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Մ03
1. Դասընթացի նպատակ
1. Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել`
1. Միջուկային ֆիզիկայի, տարրական մասնիկների և տիեզերական ճառագայթների ժամանակակից հիմնախնդիրներին
2. Արագացուցչային ֆիզիկայում առկա զարգացումների հետ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրները և դրանց հետ կապված ֆիզիկան
2. լուսաբանել միջուկային ֆիզիկայի հիմնախնդիրները և դրանց լուծման մեթոդները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Օգտագործել ստացված գիտելիքները մասնագիտական նորագույն խնդիրների լուծման համար
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Կիրառելով ստացած գիտելիքներն ու մասնագիտական կարողությունները առաջարկել լուծումներ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել`
1. Միջուկային ֆիզիկայի, տարրական մասնիկների և տիեզերական ճառագայթների ժամանակակից հիմնախնդիրներին
2. Արագացուցչային ֆիզիկայում առկա զարգացումների հետ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. մասնակցություն քննարկումների
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ 20 միավոր առավելագույն արժեքով (hար­ցատոմսը պարունակում է 3 հարց, համապատասխանաբար 7,7, և 6 արժե­քով):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հիգսի մեխանիզմը, մագնիսական մոնոպոլ, պրոտոնի տրոհումը և մեծ միավորման տեսությունը, սուպերհամաչափություն, քվարկների և լեպտոնների սերունդներ, հիմնարար համաչափություն և նեյտրինո, անզանգված մասնիկներ, ատոմի միջուկը և միջուկային աստղաֆիզիկան, կայունության կղզյակը :
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
3-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ գործ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ բարձր և ցածր էներգիաների տիրույթներում իոն-միջուկային փոխազդեցությունների ժամանակակից հետազոտությունների վերաբերյալ և կիրառվող միջուկային մոդելների մասին:
· ուսանողներին հաղորդակից դարձնել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին, ինչպես նաև ֆիզիկային , որը ուսումնասիրվում է Մեծ հադրոնային կոլայդերի (LHC) գիտափորձերում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել Գերծանր միջուկների ստացման մեխանիզմները, հեղուկ-գազ փուլային անցումը, ստացիոնար միջուկի թաղանթային, կոլեկտիվ և ընդհանրացրած մոդելները, ինչպես նաև ռեակցիաներում մոդելների դրսևորումները
2. Նկարագրել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի զարգացման հիմնական ուղղությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Լուսաբանել միջուկային ուժերի բնույթը (փոխանակային, լիցքային անկախություն, սպինից կախվածություն )
4. Լուսաբանել թե ինչ կարևորագույն գիտափորձեր են ծրագրվում և կատարվում LHC-ում, B-մեզոնային գործարաններում (ֆաբրիկաներում ).
5. Վերլուծել նեյտրինոների օսցիլյացիաների հետ կապված գիտափորձերի իմաստը
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. Որոշել միջուկի հիմնական վիճակի սպինը
7. Մեկնաբանել փոխկապակցությունը տարրական մասնիկների ժամանակակից տեսության և փորձարարական հետազոտությունների միջև:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ բարձր և ցածր էներգիաների տիրույթներում իոն-միջուկային փոխազդեցությունների ժամանակակից հետազոտությունների վերաբերյալ և կիրառվող միջուկային մոդելների մասին:
· ուսանողներին հաղորդակից դարձնել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին, ինչպես նաև ֆիզիկային , որը ուսումնասիրվում է Մեծ հադրոնային կոլայդերի (LHC) գիտափորձերում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • М. Престон, ‘Физука ядра Москва, Наука, 1964
  • М. Гепперт- Майер , Т. Д. Иенсен , Элементарная теория ядерны оболоче’, Москва, Наука, 1971
  • Деформации атомны ядер, сборник статей, под редакцией Л. А. Слива, Москва, Наука, 1958
  • Строение атомного ядра , Под редакцией. А. С . Давидова Москва , Наука , 1959
  • С. Вайнберг , Квантовая теория полей . Москва, Энергоатомиздат, 1989
  • Т. П. Ченг, Л. Ф. Ли. Калибровочные теории в физике элементарных частиц . Москва, Мир. 1987
  • С. М. Биленький, Введение в диаграммную теõнику Фейнмана и физику электро слабыõ взаимодействий, Москва, Энергоатомиздат , 1990
  • М. Пескин, Д. Щредер, Введение в квантовую теорию поля , Ижевск ,. 2001
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գերծանր միջուկների ստացումը ջերմային նեյտրոնների կլանման ռեակցիաներում: Գերծանր միջուկների ստացումը սառը և տաք սինթեզի ռեակցիանե րում: Միջուկային ֆրագմենտացիա, հեղուկ-գազ փուլային անցումներ: Ժամանակակից ուսումնասիրությունները և գիտափորձերը բարձր էներգիաների տիրույթում: Էկզոտիկ միջուկներ, նրանց ստացման մեթոդները: Ատոմային միջուկի մոդելները: Թաղանթային մոդել: Կոլեկտիվ մոդել: Ընդհանրացրած մոդել:
B-մեզոններ և դրանց տրոհումները: CP-զույգության խախտումը: Քաբիբբո-Կոբայաշի-Մոսկավայի (CKM) մատրիցա: Հիգգսի մասնիկների ֆիզիկա: նեյտրինոների օսցիլյացիաները: Տարրական մասնիկների Ստանդարտ մոդելի ընդհանրացումները: Սուպեր սիմետրա և սուպերսիմետրիկ մասնիկներ: Մեծ միավորում: Մեծ հադրոնային կոլայդերի (LHC) ֆիզիկա:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ գործ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ15
1. Դասընթացի նպատակ
· խոր գիտելիքներ դիֆրակցիոն և սպեկտրային ժամանակակից մեթոդներին,
· բժշկության մեջ, նանո- և կենսատեխնոլոգիաներում այդ մեթոդներով արդեն լուծված խնդիրների հետ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել ռադիացիոն մեթոդներով հետազոտական խնդիրների լուծման ոլորտները
2. Նկարագրել բժշկության, կենսատեխնոլոգիաների և նանոտեխնոլոգիաների բնագավառում ռադիացիոն մեթոդների կիրառությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Գնահատել դիֆրակցիոն և սպեկտրային մեթոդների էությունը և տեսական հիմունքները
4. Բացահայտել ռադիացիոն չափումներում մեծ ճշտությունների, սարքերի զգայունության, լուծող ուժի , այլ պարամետրերի լավագույն բնութագրերի կարևորությունը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. Կկարողանա Առաջադրված խնդրի արդյունավետ լուծման համար ընտրել լավագույն ռադիացիոն մեթոդ, մշակել և ներկայացնել չափումների արդյունքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· խոր գիտելիքներ դիֆրակցիոն և սպեկտրային ժամանակակից մեթոդներին,
· բժշկության մեջ, նանո- և կենսատեխնոլոգիաներում այդ մեթոդներով արդեն լուծված խնդիրների հետ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • F. Zimmermann, Measurement and Correction of Accelerator Optics , 1998
  • Beam Diagnostics, CERN Accelerator School Proceedings, 2009
  • Fifth General Accelerator Physics course, CERN Accelerator School Proc, 1994
  • H. Wiedemann , Particle Accelerator Physics , 2007
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ռադիացիոն մեթոդների դասակարգումը և համառոտ բնութագրերը: Դիֆրակցիոն և սպեկտրային մեթոդների նկարագրությունը և տեսական հիմունքները: Ռադիացիոն մեթոդները նյութաբանության մեջ: Ռադիացիոն մեթոդները նանոտեխնոլոգիաներում: Ռադիացիոն մեթոդները կենսատեխնոլոշգիայում: Ռադիացիոն մեթոդների կիրառու թյունը բժշկության մեջ:Ռադիացիոն մեթոդները գյուղատնտեսության մեջ: Ռադիա ցիոն մեթոդների այլ կիրառություններ: Ռադիացիոն մեթոդներով ժամանակակից ևհետազոտություններ և դրանց զարգացման հեռանկարները:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ սեմինար
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ12
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին մատուցել խոր գիտելիքներ ժամանակակից տարբեր տիպի միջուկային ռեակտորոներում իրականացված տեխնիկական լուծումների և դրանց ֆիզիկական հիմունքների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել 4-րդ սերնդի միջուկային ռեակտորներում կիրառված տեխնոլոգիական լուծումները:
2. Նկարագրել ջերմային նեյտրոններով և գերբարձր ջերմաստիճանային ռեակտորը

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Լուսաբանել ժամանակաից ռեակտորներում առաջարկված տեխնոլոգիական լուծումների ֆիզիական հիմունքերը, ռեակտորներում տեղի ունցեղ ֆիզիկական պրոցեսների էությունը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Մեկնաբանելժամանակակից ռեակտորներում տեղի ունցեղ ֆիզիկական պրոցեսների մեխանիզմները, գնահատել դրանց ազդեցությունը ռեակտորների անվտանգության վրա:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին մատուցել խոր գիտելիքներ ժամանակակից տարբեր տիպի միջուկային ռեակտորոներում իրականացված տեխնիկական լուծումների և դրանց ֆիզիկական հիմունքների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ian Hore-Lacy , Nuclear Energy in the 21st Century, World Nuclear University Press
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ջերմային նեյտրոններով ռեակտոր: Գերբարձր ջերմաստիճանային ռեակտոր (VHTR-very high temperature reactor): Ջերմային նեյտրոններով ռեակտորներ: Ջրով հովացվող վերկրիտիկական ռեակտոր (Supercritical water cooled reactor):՝Ջերմային նեյտրոններով ռեակտորներ: Հալված աղերով ռեակտոր (MSR-Molten-salt reactor): Արագ նեյտրոններով ռեակտորներ: Գազահովացվող արագ ռեակտոր (GFR - Gas-cooled fast reactor): Արագ նեյտրոններով ռեակտորներ: Նատրիումով հովացվող ռեակտորներ (SFR - Sodium-cooled fast reactor: Արագ նեյտրոններով ռեակտորներ: Կապարով հովացվող ռեակտորներ (LFR - Lead-cooled fast reactor)
3-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ լաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խորացված և հիմնավորված գիտելիքներ ճառագայթումների տեսակների, տարբեր կենսաբանական օբյեկտների վրա թողած ազդեցությունների, ինչպես նաև բժշկության մեջ նրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել Ճառագայթների տեսակները:
1. Մեկնաբանել տարբեր ճառագայթումների ազդեցությունը կենսաբանական մակրոմոլեկուլների, բջիջների, հյուսվածքներիի, օրգանների, օրգանիզմի վրա:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
2. Հետազոտել և մեկնաբանել ճառագայթման հետևանքով մակրոմոլեկուլների կառուցվածքում առաջացած դեֆեկտները:
3. ընտրել և կիրառել դոզաների հաշվարկման մեթոդները հյուսվածքների համարժեք միջավայրերում, այդ թվում նաև մարդու օրգանիզմում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Կիրառել ստացված գիտելիքները այլ բնագավառներում:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խորացված և հիմնավորված գիտելիքներ ճառագայթումների տեսակների, տարբեր կենսաբանական օբյեկտների վրա թողած ազդեցությունների, ինչպես նաև բժշկության մեջ նրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Radiation oncology physics: a handbook for teachers and students// IAEA, Vienna, 2005
  • Edward Alpen, Radiation Biophysics// San Francisco, California,1997
  • Кудряшов Ю. Б. Радиационная биофизика (ионизирующие излучения). - М.: Физматлит, 2004.
  • Джойнер М. С., Когель О. Д. Основы клинической радиобиологии //М.: Бином. Лаборатория знаний. - 2013.
  • А.Н. Ремизов, А.Г. Максина, А.Я. Потапенко, Медицинская и биологическая физика // М.: ДРОФА - 2003.
  • Դասախոսությունների տեքստեր՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Ճառագայթումները, նրանց բնութագրիչները:
· ԴՆԹ որպես բջջի զգայուն թիրախ: Ճառագայթման ազդեցությունը բջջի և ԴՆԹ-ի վրա: Կենսաբանական ազդեցության կախումը կլանված դոզայից:
· Մուտացիաների տեսակները: Ռադիացիոն մուտագենեզ: Ռադիացիոն կոնցերագենեզ: Փոքր դոզաների ազդեցությունը: Ռադիացիոն անվտանգության հիգիենա:
· Ճառագայթման ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: Ռադիոզգայնության մոդիֆիկացիա: Մարդու ճառագայթային հիվանդությունը:
· Ճառագայթման կիրառությունը բժշկության մեջ:
4-րդ աշնանային կիսամյակ
3.8 ժամ շաբ.
3.8 ժամ դաս.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Մ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել նուկլեինաթթուների հետ տարբեր կենսաբանորեն ակտիվ միացությունների / լիգանդների/ փոխազդեցության մոլեկուլային մեխանիզմներին:
· պարզաբանել նուկլեինաթթուների հետ տարբեր լիգանդների կոմպլեքսառաջացման կառուցվածքային և թերմոդինամիկական առարձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել նուկլեինաթթուների հետ ցածրամոլեկուլային միացությունների փոխազդեցության ձևերը:
2. Սահմանել և բացատրել ԴՆԹ-ի հետ տարբերր լիգանդների փոխազդեցության համար կիրառվող ֆիզիկաքիմիական, սպեկտրալ և թերմոդինամիկական մեթոդներից ստացվող ինֆորմացիան:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ՝
4. Ընտրել և օգտագործել ԴՆԹ-ի հետ տարբեր լիգանդների հետ առաջացրած կոմպլեքսների կառուցվածքի պարզաբանման համար մեթոդները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)՝
5.հարաբերել ԴՆԹ-ի հետ տարբեր կենսաբանաորեն ակտիվ միացությունների էֆեկտիվությունը ելնելով նրանց թերմոդինամիկական վերլությունից:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել նուկլեինաթթուների հետ տարբեր կենսաբանորեն ակտիվ միացությունների / լիգանդների/ փոխազդեցության մոլեկուլային մեխանիզմներին:
· պարզաբանել նուկլեինաթթուների հետ տարբեր լիգանդների կոմպլեքսառաջացման կառուցվածքային և թերմոդինամիկական առարձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2.առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • М.В. Волькенштейн '' Молекулярная биофизика''. М: Наука, 1981.
  • V.Bloomfield, D.Crothers, I.Tinoco Jr Nucleic acids:structures, properties and functions, University Science Books, California,2000
  • А.А.Веденов, А.М.Дыхне, М.Д.Франк-Каменецкий '' Переход спираль-клубок в ДНК'', УФН, т, 105, вып.3,479-519 (1971).
  • Иванов В.Н., в кн. '' Итоги науки и техники ВИНИТИ'', сер. Мол.биол., 1973, т.1, 105-140.М.
  • С.Г.Арутюнян, В.И.Варданян, Е.Б.Далян Особенности комплексообразования макромолекул ДНК с низкомолекулярными лигандами- Ученые записки ЕГУ, 2004, 3, с.3-34.
  • И.Ф.Жимулев Общая и молекулярная генетика , Сибир. универ. изд.Новосибирск, 2003
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
ԴՆԹ-ի կառուցվածքը։ Կոնֆորմացիոն անցումները ԴՆԹ-ի երկպարույր կառուցվածքի պահպանման շրջանակներում արտաքին գործոնների ազդեցության տակ:
ԴՆԹ-ի փոխազդեցությունը ցածրա-և բարձրամոլեկուլային միացությունների հետ։ Դարձելի և ոչ դարդելի կապվող լիգանդների հետ ԴՆԹ-ի փոխազդեցության առանձնահատկությունները: Լիգանդների փոխազդեցության ընտրողականությունը ԴՆԹ-ի հետ: ԴՆԹ-ի հետ ցիկլիկ միացությունների փոխազդեցության մոդելները:
Հալման մեթոդի կիրառումը տարբեր լիգանդներով պայմանավորված ԴՆԹ-ում կառուցվածքային փոփոխությունների հետազոտման մեթոդ։ ԴՆԹ-ի հետ տարբերր լիգանդների փոխազդեցության ուսումնասիրման համար կիրառվող ֆիզիկական, ֆիզիկաքիմիական, սպեկտրալ մեթոդներից ստացվող ինֆորմացիան։
Արտաքին գործոնների ազդեցության տակ ԴՆԹ-ի կառուցվածքային փոփոխությունների ջերմադինամիկական վերլուծություն:
ԴՆԹ-ի կառուցվածքի վրա տարբեր հակաուռուցքային դեղամիջոցների ազդեցության էֆեկտիվությունը և կապը մոլեկուլային մեխանիզմների հետ։
Ճառագայթման ազդեցությունը կենսաբանական մակրոմոլեկուկների վրա։
4-րդ աշնանային կիսամյակ
3.8 ժամ շաբ.
3.8 ժամ դաս.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ09
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ խմբերի տեսության վերաբերյալ` հաշվի առնելով դրանց կարևորությունը տարրական մասնիկների համաչափություների բացահայտման գործում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել SU(N) խմբերը , տարրական մասնիկների համաչափությունները, իզոտոպ ինվարիանտությունը և հադրոնային մուլտիպլետները
2. Նկարագրել հադրոնային վիճակների գունավոր SU(3) համաչափությունը
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Լուսաբանել SU(2) և SU(3) խմբերի և հադրոնային վիճակների գունային համաչափությունների միջև կապի ֆիզիկական էությունը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Կազմակերպել իզոմուլտիպլետներ և մեկնաբանել տարբեր ունիտար մուլտի պլետների կազմում գտնվող տարրական մասնիկների փոխազդեցությունների բնութագրերը և էությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ խմբերի տեսության վերաբերյալ` հաշվի առնելով դրանց կարևորությունը տարրական մասնիկների համաչափություների բացահայտման գործում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • А. Садбери, Квантовая механика и физика элементарных частиц, Москва, «Мир», 1989.
  • Нгуен Ван Хьеу, Лекции по теории унитарной симметрии элементарных частиц , Москва, Атомиздат, 1967.
  • Л. Райдер, Элементарные частицы и симметрии< Москва, Наука, 1983.
  • Ф. Хелзен, А. Мартин, Кварки и лептоны , Москва, Мир, 1987.
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Խմբերի տեսության կանխադրույթները: SU(N) խմբերի և նրանց ‘’չբերվող ներկայացումների’’ հատկությունները: Հադրոնային վիճակների գունավոր SU(3) համաչափությունը: Իզոտոպ ինվարիանտությունը և նրա կապը SU(2) խմբի մուլտի պլետների հատկությունների հետ: Հադրոնների ունիտար SU(3) համաչափության հետևանքների ուսումնասիրություն:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ11
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խոր գիտելիքներ բարձր էներգիաների ֆիզիկայի փորձարարական մեթոդների վերաբերյալ
· սովորեցնել, թե գիտափորձերում տեխնիկական ինչ միջոցներով պետք է ստանալ մասնիկների գրանցման մասին ինֆորմացիան և ինչպես պետք է մշակել այն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել ժամանակակից գիտափորձերում կիրառվող դետեկտորների աշխատանքի ֆիզիկական սկզբունքները և դրանց կիրառությունների տիրույթները
2. Ներկայացնել ֆիզիկական մեծությունների չափման մեթոդները և փորձարարական սարքերից տվյալների արդյունավետ դուրս բերման և գրանցման ձևերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Գնահատել թե գիտափորձերի նախագծման ու չափումներից ստացվող տվյալների մշակման ժամանակ փորձի արժեքի ու արդյունավետության միջև փոխկապակցության խնդիրը լուծելիս ինչպես հասնել լավագույն արդյունքի
4. Իրականացնել մեծ քանակությամբ տվյալներ գրառում` առանց դրանց որակի աղավաղման:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. Ինքնուրույն կազմակերպել որոշակի գիտափորձի սխեմա` ապահովելով տվյալների չափման և գրանցման համար պահանջվող նախնական պայմանները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խոր գիտելիքներ բարձր էներգիաների ֆիզիկայի փորձարարական մեթոդների վերաբերյալ
· սովորեցնել, թե գիտափորձերում տեխնիկական ինչ միջոցներով պետք է ստանալ մասնիկների գրանցման մասին ինֆորմացիան և ինչպես պետք է մշակել այն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В.Н.Лавренчик, Постановка физического экспкримента и статистическая обработка его результатов, Москва, Энергоатомиздат, 1986
  • Կլաուս-Գրուպեն, Մասիկներիդետեկտորներ, Երևան 2002
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Լիցքավորված մասնիկների արգացուցիչների աշխատանքի սկզբունքը և տեսակները: Մասնիկների դետեկտորների տեսակները և բնութագրական հատկությունները: Մասնիկների բնութագրերի չափումը: Մասնիկների նույնացման մեթոդները: Դեպքերի գրանցման տրիգերներ և տրիգերների կառուցման մեթոդները: Տվյալների արտահանումը դետեկտորներից և բազմալարային համեմատական խցերից, կոդավորման եղանակներ: Տվյալների մշակում և դեպքերի վերականգնում, վիճակագրական մեթոդներ, համապատասխան ծրագրային փաթեթների օգտագործում,Մոնտե Կարլոյի մեթոդ: Փորձարարական արդյունքների գնահատում GEANT ծրագրային փաթեթի միջոցով: Գիտափորձեր բարձրէներգիաների ֆիզիկայի տիրույթում:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ08
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ ռեակտորներում տեղի ունեցող դինամիկ պրոցեսների մասին,
· ծանոթացնել ռեակտորների միջուկային և ռադիացիոն անվտանգության ապահովման ազգային և միջազգային հայեցակարգերին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Քննարկել միջուկային ռեակտորներում տեղի ունեցող պրոցեսները
2. Ներկայացնել անվտանգության ֆունկցիաները, սկզբունքերը և ապահովման մեթոդները

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Լուսաբանել միջուկային ռեակտորում տեղի ունեցող դինամիկական պրոցեսների ֆիզիկան և անվտանգության գնահատման մեթոդների էությունը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Քննարկել միջուկային ռեակտորում տեղի ունեցող դինամիկական պրոցեսները
5. Գնահատել միջուկային ռեակտորների անվտանգության մակարդակը և դրահամապատասխանությունը ազգային և միջազգային պահանջներին:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ ռեակտորներում տեղի ունեցող դինամիկ պրոցեսների մասին,
· ծանոթացնել ռեակտորների միջուկային և ռադիացիոն անվտանգության ապահովման ազգային և միջազգային հայեցակարգերին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • LDavid. R Hetrick , Dynamics of Nuclear Reactors, 2000
  • O. Karl, D.Ott , Robert J. Neuhold , Introductory Nuclear Reactor Dynamics, 2001
  • N Weston M. Stacey, Nuclear Reactor Physics, 2007
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ռեակտորների կինետիկայի կետային մոդել:Ռեակտորի դինամիկան ռեակտիվության փոփոխության դեպքում: Ռեակտիվության հակադարձ կապեր: Ռեակտորի կայունու թյուն.Ռեակտորի կինետիկայի կետային մոդելի սահմանափակությունը:Միջուկային վառելիքի այրում:Ռեակտորի թունավորում: Ռեակտորի կառավարման օրգաններ և կառավարման օրգանների էֆեկտիվության հաշվարկ:Ռեակտորի ավտանգության հայեցակարգը:Ռեակտորի բնորոշ ռիսկերի որոշումը:Անվտանգության մշակույթ: Վթարների և անցումային պրոցեսների դասակարգում: Նախագծային, արտանախա գծային և ծանր վթարներ:Անվտան գության չափորոշիչներ և համակարգեր:Արտանա խագծային, նախագծային և ծանր վթարների ֆիզիկական պատճառները: Անվտանգության հավանականային վերլուծություն (ԱՀՎ): Անվտանգության հավանակա նային վերլուծություն (ԱՀՎ) կիրռման տիրույթ: ԱԷԿ-ների վթարների վերլուծություն:ՀԱԷԿ հոսանքա զերծման վթարի վերլուծություն: Տեղի ունեցած վթար ներից քաղված դասեր:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ10
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ խմբերի տեսության վերաբերյալ` հաշվի առնելով դրանց կարևորությունը տարրական մասնիկների համաչափություների բացահայտման գործում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրել Ուժեղ (գունային )փոխազդեցությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
2. ԼուսաբանելԲյորկենի սքեյլինգի երևույթը և նրա փորձարարական ապացույցը, պարտոնային մոդելի էությունը
3. Վերլուծել քվարկների և գլյուոնների փոխազդեցությունների առանձնահատկությունները
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. Քննարկել քվարկ-գլյուոնային տեսության շրջանակներում հադրոնային պրոցեսների ուսումնասիրության գիտափորձերի արդյունքները:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ խմբերի տեսության վերաբերյալ` հաշվի առնելով դրանց կարևորությունը տարրական մասնիկների համաչափություների բացահայտման գործում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ф. Хелзен, А.Мартин, Кварки и лептоны, Москва, Мир, 1987.
  • М.Б. Волошин, К.А. Тер-Мартиросян. Теория калибровочных взаимодействий элементарных частиц . Москва, Энергоатомиздат, 1984.
  • Т. П. Ченг, Л. Ф. Ли. Калибровочные теории в физике элементарных частиц, Москва, Мир. 1987
  • Лидер Э, Предацци Э, Введение в калибровочные теории и ‘’новая физика’’, Киев, Наукова думка, 1990
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Էլեկտրոնների առաձգական ցրումները պրոտոնի վրա: Նուկլոնային ֆորմֆակտորներ, Ռոզենբլյուտի բանաձևը: Էլեկտրոնների ոչ առաձգական ցրումները նուկլոնների վրա: Պրոտոնային թիրախի փլուզումը: Նուկլոնների կառուցվածքային ֆունկցիաներ: Պար­տո­նային մոդե­լ, կառուցվածքային ֆունկցիաների վարքը, Բյորկենի սքեյլինգ: Դրելլ- Յանի տիպի պրոցեսներ: Միջանկյալ բոզոնների ծնումը հադրոնային ռեակցիաներում: Կիսա ինկլյուզիվ պրոցեսներ, հադրոնների ծնումը, քվարկների ֆրագմենտացիայի մոդել: Պարտոնային մո­դելը որպես քվանտային քրոմոդինամիկայի (ուժեղ փոխազդեցություն ների տեսության) նախատիպ: Քվանտային քրոմոդինամիկան որպես “գունային “ փոխազդեցությունների ոչ աբելյան տրամաչային տեսություն: ‘’Վազող’’ կապի հաստա տունը քվանտային քրոմոդինամիկայում : ‘’Ասիմպտոտիկ’’ ազատություն և ‘’կոնֆայն մենտ’’: Քվարկ ների և գլյուոնների գունային լիցք, գունային փոխազդեցություններ:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ շաբ.
2 ժամ դաս., 2 ժամ գործ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0406/Մ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ գիտական մեթոդոլո գիայի վերաբերյալ
· տալ նախնական գիտելիքներ բարձր էներգիաների աստղաֆիզիկայի մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնել բարձր էներգիաների աստղաֆիզիկայում պրոցեսների մոդելավորման հմտություն
2. Նկարագրել տիեզերական ճառագայթների արագացման մեխանիզմները, մթնոլորտ և դետեկտոր ներ ներթափանցող հոսքերը , գրանցող սարքերի արձագանքի ֆունկցիան
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. Գնահատել տիեզերական ճառագայթների դերը որպես արդյունավետ միջոց` տիեզերքի ուսումնասիրության գործընթացում
4. Լուսաբանել տիեզերական ճառագայթների փոխազդեցությունների մեխանիզմները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5. Գնահատել `ընտրանքային մեթոդը, վիճակագրական լուծումների և գնա հատման տեսությունը
6. Արժևորել սարքերի ժամանակային շարքերում պիկերի հավաստիության մեթոդները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել խորը գիտելիքներ գիտական մեթոդոլո գիայի վերաբերյալ
· տալ նախնական գիտելիքներ բարձր էներգիաների աստղաֆիզիկայի մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. քննարկում,
4. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
5. քննարկումների մասնակցություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ô. Áîóì, П. ôîãåëü, Ôèçèêàìàññèâíûõíåèòðèíî, Ìîñêâà, Ìèð 1990ã
  • Г.Êëàîäîð-Êëàèíãðîòõàóç, À. Ùòàóäò, Íåóñêîðèòåëüíàÿôèçèêàýëåìåíòàðíûõ÷àñòèö, Ìîñêâà, Íàóêà, 1997ã .
  • Гулд, Тобачник, Компьютерное Моделирование в Физике, ч.1,2, Москва 1995
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջնային տիեզերական ճառագայթներ: Հոսքերի ուսումնսիրությունը տարածության երկրամերձ տիրույթներում: Գալակտիկական և արեգակնային տիեզերական ճառագայթ ների հոսքերի մոդելների կառուցումը:Երկրորդական մասնիկների սպեկտրների բնութա գրերի ստացումը:Մասշտաբի պարամետ րերի և բաշխման ֆունկցիաների տեղաշարժի գնահատման պարամետրական և ոչ պարամետրական մեթոդները:Գիտափորձերի տվյալ ների մշակման մեթոդները: Չերենկովյան մթնոլորտային դիտակներ:Մթնոլորտային լայն հեղեղներ գրանցող սարքերի աշխատանքի մոդելավորում:Առաջնային մասնիկների էներգիայի չափման և դրանց նույնացման մեթոդները` չափումներում հադրոնային ֆոնի առկայության պայմաններում: `Նեյրոնային ցանցերի մաթեմատիկական մոդելներև ուսուցման տեսությունը:

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am