Ուսումնական պլան

PDF

Կրթական մակարդակը՝

Բակալավր

Մասնագիտություն՝

055102.01.6 - Ռադիոֆիզիկա

Մասնագիտացումը՝

055102.01.6 - Ռադիոֆիզիկա

Շնորհվող որակավորումը՝

Ֆիզիկայի բակալավր

Ծրագրի ուստարին՝

2023/2024

Ուսուցման ձևը՝

Առկա

Ուսումնառության լեզուն՝

Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
1602	Անգլերեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ գործ. – 2ժամ 2 ժամ / շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1602/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ 1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում, 2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում, 3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում, 4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանություն 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա . մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. բացատրել անգլերենի քերականության հիմունքները և ճիշտ կիրառել քերականական կառույցները 2. ներկայացնլ մասնագիտական բառային ֆոնդի հիմնական հասկացությունները, բ . գործնական մասնագիտական կարողություններ. 3. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 4. հաղորդակցվել ընդհանուր և մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ . ընդհանրական /փոխանցելի/ կարողությունները (եթե այդպիսիք կան). 5. օգտվել մասնագիտությանն առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից , 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում, 2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում, 3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում, 4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանություն 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ անհատական և խմբային աշխատանք անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. գրավոր ստուգում (թեստ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ): 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Toumanyan S. “Insight into the science of physics” 2006 Хомутова Е.В. “Intensive Course of the English Language for Physicists and Radiophysicists” Моска, 1992. Kirsten A. H. , Katz D. M. “The Physics Toolbox ” 2002 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ անգլերենի քերականական կառույցները ընդհանուր բառապաշարի զարգացում մասնագիտական անգլերենի հիմնական բառապաշարը մասնագիտական անգլերեն լեզվով գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների ներմուծում
1608	Ֆրանսերեն-2	2
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1608/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները, ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · տարորոշելու մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական ցուցիչները, · տարբերակելու մասնագիտական տեքստերի համընդհանուր և տերմինային բառաշերտերը, · բացատրելու մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · մենախոսելու և երկխոսել մասնագիտական թեմաների շուրջ, · թարգմանելու (գրավոր և բանավոր) մասնագիտական տեքստեր, բանավիճելու մասնագիտական թեմաների շուրջ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները, ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին, ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին, 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · գործնական պարապմունք, · հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք, · դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013. Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Les professions - les métiers · La technologie · La communication · L’argent- la banque · Le caractère et la personnalité
1205	Չինարեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ գործ.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1205/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը, նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները), մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն)։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ կառուցելու կապակցված խոսք, գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում, գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ, վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները, կառուցելու երկխոսություն, թարգմանելու պարզ տեքստեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ, կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով, հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով, հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի, ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով, գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց, կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ, հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով, հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը, թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:վ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք։ Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书，北京语言大学出版社，2015年姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册，北京语言大学出版社，2015年վ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1：第十二课你在干什么呢（正在……呢，每……都……，星期的表达法） Թեմա 2：第十三课我去图书馆借书（连动词，A不A/V不V） Թեմա 3：第十四课我喜欢浅颜色的（挺+adj，有点儿） Թեմա 4：第十五课明天是我朋友的生日（单元语言点小结） Թեմա 5：第十六课周末你干什么（太……了，动词中叠，地点状语） Թեմա 6：第十七课做客（（是）A还是B，就是，会） Թեմա 7：第十八课做客（得，反问句，如果……，就……） Թեմա 8：第十九课现在习惯了（了，还，年龄表达法） Թեմա 9：第二十课看病人（单元语言点小结） Թեմա 10：第二十一课我喝了半斤白酒（又，了，好像） Թեմա 11：第二十二课他感冒了（能，，最好，日期表达法） Թեմա 12：第二十三课你学了多长时间汉语（了，“就”的小结） Թեմա 13：第二十四课你吃了早饭来找我（反问句，了，时间状语、地点状语的语序）
1803	Թուրքերեն-2	2
2-րդ ՝ գարնանային կիսամյակ գործ.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1803/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն, ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու թուրքերենի տիպաբանական առանձնահատկությունները 2. սահմանելու թուրքերենի եղանակներն ու ժամանակաձևերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերարտադրելու թուրքերեն երկխոսություններ և պարզ տեքստեր, 4. թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն միջին բարդության տեքստեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն, ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն, 2. տեքստերի և երկխոսությունների վերարտադրում 3. բանավոր խոսքի զարգացում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը: Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը: Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում: Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում: Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը: Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում; Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
1604	Գերմաներեն-2	2
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային գործ.-2 ժամ 2 ժամ/ շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1604/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը, 2. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կառուցելու բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը, 2. հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր հարստացնել ուսանողների բառապաշարը, խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները, ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1602	Անգլերեն-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ գործ. – 2 ժամ 2 ժամ/ շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1602/Բ15 1. Դասընթացի նպատակ լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում, մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ընկալել, հասկանալ, մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը, տիրապետել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերին՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ, ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերեն լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն, ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ, արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին, հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում, մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում, մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, անհատական և խմբային աշխատանք, անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք, ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Avetikian M., Grigoryan A. “English for Students of Physics and Radiophysics” Yerevan 2006 Mkhitaryan Ye. “Basic English for University Student” Yerevan 2008 Margaryan Ye. “A Guide to Science” Yerevan 2014 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի օգտագործմամբ:
1608	Ֆրանսերեն-1	2
1-ին աշնանային կիսամյակ գործն.՝ 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1608/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ · զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ, · ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ, · ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · մատնանշելու մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական առանձնահատկությունները, · տարորոշելու մասնագիտական տերմինները համատասխան տեքստերում, · սահմանելու մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · մեկնաբանելու մասնագիտական տեքստերի բառաքերականական դժվարությունները, · մենախոսելու մասնագիտական թեմաների շուրջ, · թարգմանելու (գրավոր-բանավոր) մասնագիտական տեքստեր, գ. փոխանցելի կարողություններ · թարգմանելու հմտություններ, բառարաններից օգտվելու կարողություններ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ, · ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ, · ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · գործնական պարապմունք, · հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք, · դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013. Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009. Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Présentations et usages : · La famille - les âges de la vie : · Le temps qui passe : · Le physique - l’apparence : · Les activités quotidiennes :
1205	Չինարեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ գործ.- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1205/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը, նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները), մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն), բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ կառուցելու կապակցված խոսք, գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում, գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ, վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները, կառուցելու երկխոսություն, թարգմանելու պարզ տեքստեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ, կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով, հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով, հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի, ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով, գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց, կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ, հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով, հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը, թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարք։ Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书，北京语言大学出版社，2015年 , 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册，北京语言大学出版社，2015年 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1：语音（声母、韵母、声调） Թեմա 2：语音（声调、音变、拼写规则） Թեմա 3：第一课你好（“是”字句，“吗”疑问句） Թեմա 4：第二课你是哪国人（们、也、呢） Թեմա 5：第三课那是你的书吗（这、那，特殊疑问句，定语） Թեմա 6：第四课课图书馆在哪儿（在，是，哪儿，方位名词） Թեմա 7：第五课在北京大学的东边（语音点小结） Թեմա 8：第六课现在几点（钟点表达法，数字表达法） Թեմա 9：第七课明天你有课吗（“有”句子，吧，方位名词，时间名词做状语） Թեմա 10：第八课你的电话号码是多少（吧，呢，号码表达法，“几”和“多少”） Թեմա 11：第九课多少钱一瓶（“几”和“多少”，“二”和“两”，量词，钱数表达法） Թեմա 12：第十课你家有几口人（语音点小结） Թեմա 13：第十一课北京的冬天比较冷（怎么样，不A不B，形容词谓语）
1803	Թուրքերեն-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ գործ.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1803/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները, ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու թուրքերենի հնչյունական համակարգը, 2. սահմանելու թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ վերարտադրելու թուրքերեն պարզ նախադասություններ, թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները, ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ, զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն, 2. երկխոսությունների կազմում և բանավոր խոսք, 3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015: Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980. Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999. Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը: Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը: Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում: Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում: Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը: Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում; Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
1604	Գերմաներեն-1	2
1-ին կիսամյակ՝ աշնանային գործ.-2 ժամ 2 ժամ/ շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1604/Բ14 1. Դասընթացի նպատակ ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմելու մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով, 2. ճիշտ օգտագործելու տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. իրականացնելու տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն, 2. գրելու համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ), խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ, 2. անհատական և խմբային աշխատանք, 3. անհատական և թիմային աշխատանք, 4. ինքնուրույն աշխատանք, 5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում), 6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր. 1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում: 2. Բառապաշարի ստուգում: 3. Զրույց թեմաների շուրջ: 4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022. DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016. Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում: Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները: Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1106	Հայոց պատմություն 2	2
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1106/Բ09 1. Դասընթացի նպատակ հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմել արտահայտիչ խոսք, 2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները, 3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ: բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները, 2. պահպանել խոսքի էթիկետը։ գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ 1. կազմել բանավոր և գրավոր գեղեցիկ խոսք։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություն, · գործնական աշխատանք, ·լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ·ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։ 2. Խոսքի գործառական տարբերակները։ 3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։ 4.Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։ 5.Խոսքի էթիկետ։ 6.Գրագրության ձևեր։
1106	Հայոց պատմություն 1	2
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1106/Բ06 1. Դասընթացի նպատակ հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն` 1. Ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը, 2. Քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները, 3. Բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ` 4. Տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները, 5. Կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝ Նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, 2. Սեմինար, 3. Քննարկում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Պ. Հովհաննիսյան, Է. Մինասյան և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2012: Հ. Ժամկոչյան, Ա. Աբրահամյան, Ս. Մելիք-Բախշյան, Ս. Պողոսյան, Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1975: Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., «Զանգակ-97» հրատ., 2014: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-1	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ ործնական -2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1401/Բ01 1. Դասընթացի նպատակ · ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, · նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները, 2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները, 3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը: բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ, 2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը: գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ 1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին, · նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխությունները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություն, · գործնական աշխատանք, · լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, · ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները, 2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները, 3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
0002	Քաղաքացիական պաշտպանություն և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության առաջին բուժօգնություն	2
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ դաս.,գործ. - 2 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0002/Բ13 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ, 2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները, 3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները, 4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ, 2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում, 3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում, 2. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք: 2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ: 3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում: 4. Ուսումնամեթոդական վարժանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ: Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ: Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ: Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ: Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ: 2. Քաղաքացիական պաշտպանություն: 3. ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
1311	Փիլիսոփայություն	2
5-րդ` աշնանային կիսամյակ դաս., սեմ.-2ժամ, 2 ժամ/շաբ ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1311/Բ12 1. Դասընթացի նպատակ · տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, · ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, · սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն § դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները, § բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները, § մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ § հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից, § համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները, § վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) § կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները, § իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը, § ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին, · ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին, · սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի: Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016 Введение в философию, под ред. Фролова И.Т., М. 2012 Канке, В. А. Основы философии, М., 2014. Губин, В. Д. Философия, М., 2013. Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ: 2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները: 3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ: 4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը: 5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները: 6. Հոգեկանի ծագման վարկածները: 7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը: 8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ: 9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները: 10. Գիտություն և բարոյականություն: 11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները: 12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ: 13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը : 14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն: 15. Հասարակական կյանքի ոլորտները: 16. Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
1705	Ռուսաց լեզու-2	2
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ գործն.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1705/Բ07 1. Դասընթացի նպատակ · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3. բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, 3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունքներ 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք էէ վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ձևաբանական նորմեր: 2. Շարահյուսական նորմեր: 3. Խոսքային գործունեության տեսակները: 4. Հաղորդակցական նորմեր: Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
1705	Ռուսաց լեզու-1	2
2-րդ գարնանային կիսամյակ գործնական- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1705/Բ04 1. Դասընթացի նպատակ · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, · խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից, 2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը, 3. նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը, 2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան, 3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար, · ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների, · տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում, · խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունքներ 2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ, 3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք էէ վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002. Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012. Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003. Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011. Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013. Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017. Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012 Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003. Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011 0. Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011. Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари. www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык». www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Խոսքի մշակույթ որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը: Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:
0708	Էկոլոգիայի և բնապահպանության հիմունքներ	2
4-րդ` գարնանային կիսամյակ դաս. – 2ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0708/Բ10 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, · ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմություն, բացատրել տնտեսակագիտական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները, 2. ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքներիը, 3. նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները, 4. լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները, 5. բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության մասին, կենսաբազմազանության մասին, անապատացման դեմ պայքարի ազգային զեկույցները, 2. իրականացնել էկոլոգիական տնտեսական հաշվարկներ, ռեսուրսների տնտեսական հասանելիության գնահատում, 3. վերլուծություններ կատարել տնտեսակագիտական էկոլոգիայի ոլորտում ռիկսերի հաշվարկման ժամանակ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ, կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, · ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասավանդման ձևեր 1. համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ: Ուսումնառության ձևեր 2. ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ: Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ. Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ: Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ: Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ: Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը: Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը: Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը: Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր: Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ: Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ: Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները: Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը: Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը: Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
1401	Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ-2	2
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ գործնական – 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1401/Բ03 1. Դասընթացի նպատակ · ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, · ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կազմել արտահայտիչ խոսք, 2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները, 3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ: բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները, 2. պահպանել խոսքի էթիկետը։ գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ 1. կազմել բանավոր և գրավոր գեղեցիկ խոսք։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները, · ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություն, · գործնական աշխատանք, ·լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում, ·ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016: Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007: Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։ 2. Խոսքի գործառական տարբերակները։ 3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։ 4.Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։ 5.Խոսքի էթիկետ։ 6.Գրագրության ձևեր։

Ամբիոնի կոդը	Կամընտրական դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
1308	Հոգեբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1308/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները, 2. ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան, 3. թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, · ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություն, · սեմինար պարապմունք, · քննարկում, · պրակտիկ աշխատանքներ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան, Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ: Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրությամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977. Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002. Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002. Introduction to Psychology// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը: 2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները: 3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն: 4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում: 5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
0000	Քննական և ստեղծագործական մտածողություն	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ 16 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն. 1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները, 2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները, 3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը, 5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները, 6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ, 8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. լսարանային քննարկում, 3. իրավիճակային վերլուծություն, 4. ներլսարանային խմբային բանավեճ, 5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխատանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, «Զանգակ» հրատ., Երևան, 2016: Բրուտյան Գ.Ա., Ձևական տրամաբանության դասընթաց, «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1967։ Սիմյան, Տ. Լեզվական նշանը. Բյուլլեր/Սոսյուր. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8qIJPdvPMuE&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Նշանների դասակարգումը.Չ. Ս. Պիրս II .. URL: https://www.youtube.com/watch?v=8mZWTJwKZPk&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Սիմյան, Տ. Սեմիոզիս (նշանակերտում). Չ. Ս. Պիրս I. URL: https://www.youtube.com/watch?v=VAf5nOpkjHA&list=PL4KoDsFlfH10959_k8Iba…. Cialdini, R. (2021). Influence: The Psychology of Persuasion. 7th edition. Frege, G. [As reprinted in A.W. Moore (ed.) Meaning and Reference. Oxford: Oxford University Press.]. URL: https://philosophy.ucsc.edu/courses/images/Frege_%20ON%20SENSE%20AND%20… Gabora, L., & Russon, A. (2011). The evolution of human intelligence. In R. Sternberg & S. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 328-350). doi:10.1017/CBO9780511977244.018 Jung, Sebastian. (2021). The 5 Axioms of Communication by Watzlawick, Beavin and Jackson. URL: https://www.youtube.com/watch?v=bNeQUW2-Hp. 0. Pease, Allan & Barbara (2004). BODY LANGUAGE. URL: https://e-edu.nbu.bg/pluginfile.php/331752/mod_resource/content/0/Allan…. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։ 2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։ 3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։ 4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։ 5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։ 6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։ 7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։ 8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։ 9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
1207	Քաղաքագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1207/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, · ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, · ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը, 2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը, 3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ, 2. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում, 3. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից, 2. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին, · ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին, · ուսանողների մոտ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական հմտություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ: 2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում: 3. Սեմինար պարապմունքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006: Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97: Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։ Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997. Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թեմա 7` Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
1311	Տրամաբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1311/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, · զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, · նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մտքի կառուցվածքը, 2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը, 3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ, 2. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները, 3. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ, · զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ, · նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. քննարկում, 3. անհատական աշխատանք: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987: Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998: Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005. Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002. Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում: Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
1007	Տնտեսագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1007/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ • ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: • Ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները, 2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները, 3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները, 4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները, 5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ, 2. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ), 2. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել մասնագիտական բանավեճեր: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր • ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ: • Ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն 2. խմբային աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. McConnell, Economics, 2021. Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001. Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը: Շուկայական տնտեսական համակարգ: Սպառողական վարքի տեսություն: Արտադրության տեսություն: Արտադրական գործոնների շուկաները: Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն: Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ: Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն: Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ: Փողը և վարկային շուկաները: Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
2203	Սոցիոլոգիայի հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2203/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները, 2. ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան, 3. նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ, 4. նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով ՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005. Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с. Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с. Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները 2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ 3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում 4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա 5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը 6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը 7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր 8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա 9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ 10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ 11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում 12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն 13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն 14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա 15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ
1705	Ռուսաց լեզու-3	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ գործ. - 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1705/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, · ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, · ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն, 2. ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները, 3. դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը, 2. վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն, 3. դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ, 4. հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում, · ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով, · ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք 2. ինքնուրույն աշխատանք 3. թիմային աշխատանք 4. բանավոր ներկայացում 5. գրավոր և բանավոր հարցում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019. Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с. Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с. Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996. Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г. Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995. Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները: · Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները: · Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական: · Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ: Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
1107	Մշակութաբանության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1107/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, · ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ, · ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները, · ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և զարգացման հիմնական օրինաչափությունները, · քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները, · զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները, · տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) · վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ, ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին, · ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ, · ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություն 2. Գործնական պարապմունք 3. Դիդակտիկ նյութերի մատուցում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002: Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004: Кравченко А. И. Культурология, М., 2003. Розин В.М. Культурология. М., 1998. Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները: «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները: Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը: Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ: Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները: Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները: Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում: Մշակույթը և գենդերը: Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը: Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները: Մշակույթը և լեզուն: «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ: Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
0000	Մեդիագրագիտություն	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/ շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, · մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, · թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները, 2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները, 3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները, 4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը, 5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները, 7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ, 8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն, 9. իրականացնել փաստերի ստուգում, 10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 11. աշխատել գիտական գրականության հետ, 12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները, 13. քննադատորեն վերլուծել: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում, · մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն, · թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություն, · սեմինար պարապմունք, · քննարկում, · պրակտիկ աշխատանքներ, · հետազոտական աշխատանքների իրականացում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017: Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015. Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014. Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016. Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ... 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր: · Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը: · Փաստերի ստուգում: · Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ: · Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն: · Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
1602	Անգլերեն-3	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ գործ. – 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1602/Բ 16 1. Դասընթացի նպատակ 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։վ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ 2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ 3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ. 1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, 2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները, գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները 1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից, 2. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն), 2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում 3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում, 4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։վ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ 2. անհատական և խմբային աշխատանք 3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ: 1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), 2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը): 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Robin Walker and Keith Harding Tourism 2 Oxford University Press 2009. Peter Strutt English for International Tourism (intermediate), Longman 2007. Murphy R. English grammar in Use - Cambridge , 1990. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում, 2. մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում, 3. մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում։
1501	Հաղորդակցման հմտություններ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.- 2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1501/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք, 2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ, 2. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը, 3. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում: 3. ինքնուրույն աշխատանք 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։ Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։ Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։ Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։ Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c. Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012. Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c. Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c. Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c. Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с. 0. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c. S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology. The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills// 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները: Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները: Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում: Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում: Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում: Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները: Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։ Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
2101	Կրոնագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2ժամ, 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 2101/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, · տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, · ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ, 2. նկարագրելու ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը, 3. լուսաբանելու Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկություններն ու ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. վերլուծելու կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը, 2. դասակարգելու կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ, 3. բացահայտելու և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արժևորելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին, · տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ, · ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների վերաբերյալ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում թեմատիկ քննարկումներին: 3. ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք:վ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան): Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։ История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007. Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013. Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005. Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
0105	Կիրառական վիճակագրություն	2
3-րդ կամ 4-րդ՝ կիսամյակ գործն. -2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0105/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, · ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ, 2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ, 4. կարողանալ ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ, · սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար, · ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն, 2. գործնական աշխատանք, 3. ինքնուրույն աշխատանք։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Գասպարյան Կ. Վ., <<Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու>>, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017, Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014, Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, <<Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք>>, ԵՊՀ, 2016, Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Նկարագրական վիճակագրություն: · Նմուշային եղանակ: · Գնահատման տեսություն: · Միջակայքային գնահատականներ։
1901	Իրավունքի հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1901/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները, 2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը, 2. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։ 3. դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ: գ. գ. ընդհանրական կարողություններ 1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները, 2. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ), օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. ինքնուրույն աշխատանք, 2. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում, 3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:վ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ: ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը: Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016: Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
1005	Գործարարության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս. -2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1005/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, · ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները, · ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն · սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները, · ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը, · լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ · վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները, · գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները, · օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) · օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝ ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ, իրականացնել գործարարության իրավիճակային ներկայացումներ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն, · ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները, · ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսություններ · ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց, · անհատական և խմբային քննարկումներ, · իրավիճակային խնդիրների լուծում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ ըստ հաստատված հարցաշարի։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։ Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с. Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с. Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с. Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022 Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։ Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները: Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը: Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները: Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում: Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
0404	Բնագիտության ժամանակակից հայեցակարգեր	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0404/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ ապագա մասնագետին ուսանել բնագիտության, մաթեմատիկայի և հումանիտար գիտությունների ուսումնասիրման առարկաների ու մեթոդաբանության ընդհանրություններն ու տարբերությունները` զանազան մոլորություններից, նախապաշարմունքներից, սնահավատություններից և, ընդհանրապես, փսևդոգիտությունից զերծ պահելու նպատակով: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել բնագիտության հիմնական սկզբունքներն և հայեցակարգերը, 2. մեկնաբանել գիտության տարբեր բնագավառների ուսումնասիրման մեթոդաբանության ընդհանրություններն ու տարբերությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները հետագա մասնագիտական գործունեության ընթացքում, 2. կանխարգելել հումանիտար և տեխնածին աղետները 3. հանգեցնել տարբեր երևույթները պարզ նկարագրական մոդելների և վերլուծել, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. ստեղծագործաբար կիրառել ձեռքբերված գիտելիքները, ընկալել և տարածել նորերը, 2. ձևակերպել նոր գիտական խնդիրներ և մասնակցել քննարկումներին ինքնուրույն զբաղվելու գիտական աշխատանքով և դասավանդել մասնագիտացման որոշ դասընթացներ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ապագա մասնագետին ուսանել բնագիտության, մաթեմատիկայի և հումանիտար գիտությունների ուսումնասիրման առարկաների ու մեթոդաբանության ընդհանրություններն ու տարբերությունները` զանազան մոլորություններից, նախապաշարմունքներից, սնահավատություններից և, ընդհանրապես, փսևդոգիտությունից զերծ պահելու նպատակով: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ, · Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով, · Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապմունքների ժամանակ, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Լ. Ս.Ասլանյան, Հ. Ս. Կարայան. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը, Երևան, 2011թ.: В. В. Свиридов. Концепции современного естествознания. Питер, 2005. В. А. Канке. Концепции современного естествознания.М. Логос. 2002 Д. А. Симонов. Концепции современного естествознания в вопросах и ответах. М. Проспект,2005. А. В. Волошинов. Математика и искусство. М. Просвещение.2000. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1` Ընդհանուր դրույթներ: Թեմա 2` Բնագիտության գիտական մեթոդները: Թեմա 3` Բնագիտությունը և մաթեմատիկան: Թեմա 4` Ֆիզիկական պատկերացումները և նրանց էվոլյուցիան: Թեմա 5` Տիեզերագիտական կոնցեպցիաներ: Թեմա 6` Քիմիական հիմնախնդիրներ: Թեմա 7`Բիոէթիկայի ներածություն:
1302	Բարոյագիտության հիմունքներ	2
3-րդ կամ 4-րդ կիսամյակ դաս.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 1302/Բ16 1. Դասընթացի նպատակ · վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, · կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը, 2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները, 3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները, 2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները, 3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը, 2. վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները, · կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները, ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ, 2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն, 3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով: Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների ամբողջականություն և հիմնավորվածություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Апресян Ю. Этика. М., 2004. Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011. Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014. Фромм Э. Искусство любить. М., 2008. Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը: 2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը 3. Կրոնական էթիկա: 4. Բիոէթիկա: 5. Քաղաքական էթիկա: 6. Սիրո մետաֆիզիկա: 7. Կյանքի իմաստը:

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
0404	Ֆոտոնիկայի հիմունքներ	6
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2, գործ.-1, լաբ.-1 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0404/Բ31 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել օպտիկական երևույթների հետ կապված՝ հիմնարար փորձերին և պատկերացումների զարգացմանը, · Ծանոթացնել լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությանն ու փորձարարական հիմունքնարին, · Ծանոթացնել լույսի քվանտային բնույթին և փորձերին, որոնք հիմնաքվորում են դրանք, · Ծանոթացնել փորձարարական օպտիկայի հնարավորություններին և դրանց կիրառությանը պածտպանական համակարգերում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու օպտիկական երևույթներն ու դրանց հետ կապված հիմնարար փորձերը մարդկային մտածողության փոփոխության տեսանկյունից, 2. լուսաբանելու լույսի ինտերֆերենցի, դիֆրակտի ու դիսպերսի հետ կապված դասական երևութները, 3. մեկնաբանելու լույսի քվանտային բնույթի հետ կապված դասական երևույթներն ու փորձերը, 4. կունենա գիտելիքներ և իմացություն առօրյայում և պաշտպանական համակարգերում դասական օպտիկական երևույթները ստեղծագործաբար օգտագործելու : բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառելու լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությունը, 2. կիրառելու լույսի քվանտային տեսությունը, 3. օպտիկական երևույթները վերլուծելու և եզրակացություններ անելու: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օպտիկական երևույթների հետ կապված կարող է՝ օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկույթ հայթայթելու և վերլուծելու, 2. օգտագործելու օպտիկական երևույթները հետազոտական և պաշտպանական համակարգերում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել օպտիկական երևույթների հետ կապված՝ հիմնարար փորձերին և պատկերացումների զարգացմանը, · Ծանոթացնել լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությանն ու փորձարարական հիմունքնարին, · Ծանոթացնել լույսի քվանտային բնույթին և փորձերին, որոնք հիմնաքվորում են դրանք, · Ծանոթացնել փորձարարական օպտիկայի հնարավորություններին և դրանց կիրառությանը պածտպանական համակարգերում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. ուսանողները լսարանում կատարում են իրական՝ ոչ երևակայական (ոչ վիրտուալ) լաբորատոր աշխատանքներ, օգտագործելով դասական և ժամանակակից սարքավորումներ և միջոցներ: 4. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. А. М. Саржевский. Оптика. Полный курс, 2018. Е. И. Бутиков. Оптика, М. Высшая школа, 1986. Д. В. Сивухин. Общий курс физики. Том IV. Оптика, 2006. Г. С. Ландсберг. Оптика. Учебное пособие, 2017. Л. Б. Тарасов, Введение в квантовую оптику, М. Вышая школа, 2014. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Համառոտ պատմական ակնարկ: Լույսի տարածման վերջավոր արագությունը: ՀՀՏ փորձարարական հիմունքները: 2. Լույսի ֆիզիկական բնույթը. լույսը որպես էլեկտրամագնիսական ալիք: 3. Յունգի փորձը: Լուսային ալիքի երկարությունը: Էլեկտրամագնիսական ալիքների սանդղակը: 4. Լույսի ինտերֆերենցը: Ինտերֆերաչափ: 5. Լույսի դիֆրակտը: Ֆրենալի գոտիները: Պուասոնի բիծը: 6. Երկու միջավայրերի բաժանման սահմանում ընթացող երևույթներ: 7. Ֆրենելի բանաձևերը: Լույսի լրիվ ներքին անդրադարձումը: լուսատարներ: Գաղափար օպտիկական կապի մասին: 8. Լույսը միջավայրում: Լույսի դիսպերսը: Պրիզման որպես սպեկտրային սարք: Սպեկտրաչափ: 9. Լույսի ֆիզիկական բնույթը. սև մարմնի ճառագայթումն ու օրենքները: Լույսի քվանտ: Պլանկի հաստատուն: 10. Ֆոտոէֆեկտը, Ստոլետովի փորձերը: Ֆոտոէֆեկտի բացատրությունը: Ֆոտոէֆեկտի կիրառությունները: 11. Լույսի ճառագայթումն ու կլանումը ատոմների կողմից: Էյնշտեյնի գործակիցները: 12. Լույսի ուժեղացումը, լազերներ: 13. Մեծ ինտենսիվություններ: Ոչ գծային օպտիկական երևույթներ:
0501	Էլեկտրականություն և մագնիսականություն -1	6
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.- 2, գործ.-2, 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ25 1. Դասընթացի նպատակ ընդհանուր ֆիզիկայի դասընթացի սահմաններում ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ մատուցել Էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների վերաբերյալ, որոնք հիմք կծառայեն հետագա մասնագիտական դասընթացների յուրացման համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. վերլուծել ու բացատրել էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների հիմնական օրինաչափությունները: 2. լուծել էլեկտրականություն և մագնիսականություն ոլորտին նվիրված խնդիրները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. նկարագրել էլեկտրական և մագնիսական դաշտերի բաշխվածության սկզբունքներն ու առանձնահատկությունները վակումում և միջավայրում: 2. վերլուծել էլեկտրական և մագնիսական փոխկապակցվածությունն արտահայտող օրենքները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործել էլեկտրականության և մագնիսականության առանցքային օրենքները ազդանշանների մշակման սկզբունքների յուրացման ոլորտում: կիրառել էլեկտրադինամիկայի հավասարումները հեռահաղորդակցության, հեռազննման և հեռակառավարման ոլորտներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ընդհանուր ֆիզիկայի դասընթացի սահմաններում ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ մատուցել Էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների վերաբերյալ, որոնք հիմք կծառայեն հետագա մասնագիտական դասընթացների յուրացման համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտագործելով լրացուցիչ գրականություն և ինտերակտիվ նյութեր: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Электричество, Калашников С.Г., М.: ФИЗМАТЛИТ, 2003. - 624 с. Сивухин Д.В., Общий курс физики. В 5 т. Том III. Электричество. М.: ФИЗМАТЛИТ; Изд-во МФТИ, 2004 MIT Course, Physics II: Electricity and Magnetism, https://ocw.mit.edu/courses/physics/8-02-physics-ii-electricity-and-mag… 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրական լիքեր և դաշտ: 2. Կուլոնի օրենքը և Գաուսի թեորեմը: 3. Հաղորդիչներ, Օհմի օրենքը դիֆերենցիալ տեսքով ևԿիրխհովի կանոնները: 4. Էլեկտրաունակություն: 5. Հոսանի աղբյուրներ և էլեկտրոլիզ: 6. Դիէլեկտրիկներ: 7. Էլեկտրական դաշտի էներգիան: 8. Հոսանքի մագնիսական ազդեցությունը: 9. Ամպերի և Բիո Սավարի օրենքները: 10. Մագնիսական շրջապտույտի թեորեմը: 11. Մագնետիկներ: 12. Էլեկտրամագնիսական ինդուկցիայի երևույթը:
0501	Լազերներ և կապի օպտիկական համակարգեր	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2ժամ, լաբ.-2ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ41 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին գիտելիքներ մատուցել լազերային ֆիզիկայի հիմնադրույթների վերաբերյալ՝ ներկայացնել լազերների աշխատանքի սկզբունքը, կառուցվածքը և տեսակները, · վերլուծել լազերային ճառագայթման կիրառությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրել լազերային ճառագայթման հիմնական առանձնահատկությունները, 2. բացատրել քվանտային դիպոլային ճառագայթչի հետ լույսի փոխազդեցության եղանակները, 3. վերլուծել ստիպողական ճառագայթմամբ պայմանավորված ուժեղացման երևույթը և ճառագայթման գծի նեղացումը 4. ներկայացնել հետադարձ կապի դերը լազերային ճառագայթման գեներացման պրոցեսում: 5. նկարագրել մոդեր սինքրոնացման եղանակները և գերկարճ իմպուլսների ձևավորումը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. նկարագրել լազերի կառուցվածքը և կառավարել նրա աշխատանքը, 2. վերլուծել լազերային ճառագայթման բնութագրիչները՝ ուղղորդվածություն, մոնոքրոմատիկություն, բևեռացվածություն և կոհերենտություն: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործել լազերային ազդանշանը, որպես ինֆորմացիայի օպտիկական մշակման և հաղորդման միջոց: կիրառել լազերային ճառագայթումը սպեկտրասկոպիկ հետազոտություններում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին գիտելիքներ մատուցել լազերային ֆիզիկայի հիմնադրույթների վերաբերյալ՝ ներկայացնել լազերների աշխատանքի սկզբունքը, կառուցվածքը և տեսակները, · վերլուծել լազերային ճառագայթման կիրառությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Н. Карлов, Лекции по квантовой электронике, "Наука"» 1983 г. B, E. A. Saleh, M. C. Teich, Fundamentals of Photonics, 2nd Edition, 2013 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Լազերային ճառագայթման հիմնական բնութագրիչները: 2. Ճառագայթման գծի լայնություն: 3. Կլանում, ինքնակամ և ստիպողական ճառագայթում: 4. Բնակեցվածության ինվերսիա, եռամակարդակ և քառամակարդակ քվանտային դիպոլային ճառագայթիչներ։ 5. Ուժեղացում և ճառագայթման գծի նեղացում: 6. Բաց ռեզոնատորներ և մոդեր: 7. Հետադարձ կապ և գեներացիա: 8. Միամոդ և բազմամոդ ճառագայթում, մոդերի սինքրոնացում: 9. Գերկարճ լազերային իմպուլսներ: 10. Գազային լազերներ: 11. Պինդմարմնային լազերներ: 12. Կիսահաղորդչային լազերներ: 13. Ռամանյան ցրման երևույթը: 14. Երկրորդ հարմոնիկի գեներացում: 15. Բազմաֆոտոն պրոցեսներ: 16. Ինքնաֆոկուսացում:
0501	Սխեմատեխնիկայի հիմունքներ	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.- 2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ40 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոէլեկտրոնային սխեմատեխնիկայի հիմունքներին ու սխեմաների նախագծման ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել պարզագույն էլեկտրոնային սխեմաներ հիմնվելով նախագծվող սարքի կամ հանգույցի սկզբունքային առանձնահատկությունների վրա: · մոդելավորել և վերլուծել նախագծվող և արդեն պատրաստի սարքերի առանձին հանգույցները նմանակաման արդի համակարգչային ծրագրերի օգնությամբ: · ուղենշել սխեմատեխնիկայում հնարավոր գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել անալոգային և թվային շղթաների տարրերի դերն ու աշխատանքի սկզբունքները: 2. լուսաբանել թվա-անալոգային սխեմաներում ընթացող պրոցեսները և առկա խնդիրների լուծման եղանակները: 3. ներկայացնել թվային սխեմատեխնիկայի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել սխեմատեխնիկայում հիմնական ուղություները և բաժիները: 2. վերլուծել սխեմատեխնիկայում առկա հասանելի տվյալների բազան՝ համապատասխան օպտիմալ նախագծման և գործառման նպատակով: 3. կողմնորոշվել և գնահատել էլեռկտրոնային սխեմատեխնիկայի զարգացման խոստումնալից ուղղությունները և հեռանկարները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ տեսական և մոդելավորման առանցքային մոտեցումները սխեմատեխնիկայում: առաջադրել և նախագծել սխեմաներ տրված խնդիրների հնարավոր լուծման վերաբերյալ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոէլեկտրոնային սխեմատեխնիկայի հիմունքներին ու սխեմաների նախագծման ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել պարզագույն էլեկտրոնային սխեմաներ հիմնվելով նախագծվող սարքի կամ հանգույցի սկզբունքային առանձնահատկությունների վրա: · մոդելավորել և վերլուծել նախագծվող և արդեն պատրաստի սարքերի առանձին հանգույցները նմանակաման արդի համակարգչային ծրագրերի օգնությամբ: · ուղենշել սխեմատեխնիկայում հնարավոր գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. P. Horowits and W. Hill, "The art of Electronics", 2nd ed. Cambridge University Press, London, 1989. Г. И. Волович, "Схемотехника аналоговых и аналого-цифровых электронных устройств", Додэка-XXI, Москва, 2005. N Kularatna, "Electronic Circuit Design: From Concept to Implementation", CRC Press, New York, 2008. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրական շղթաների տարրերը: 2. Հիմնական տոպոլոգիական հասկացությունները սխեմատեխնիկայում: 3. Կիրխհովի օրենքներ, վերադրման սկզբունք, համարժեք երկբևեռի թեորեմա: 4. Օպերացիոն ուժեղարարներ: 5. Անցումային պրոցեսները էլեկտրական շղթաներում: 6. Ինտեգրող և դիֆերենցող շղթաներ: 7. Հիմանական հասկացությունները և սահմանումները ազդանշաների տեսությունում 8. Թվային ինֆորմացիայի փոխանցման ազդանշաններ 9. Կոդի հասկացություն 10. Տրամաբանական ֆունկցիաներ և դրանց սխեմատեխնիկական իրականացումը 11. Տրանզիստորային բանալիներ, արագագործություն 12. Տրամաբանական տարրեր՝ Կոմպլիմենտար մետաղ-օքսիդ-լիսահաղորդիչ (ՄՕԿ-ԿՄՕԿ) կառուցվածքների հիման վրա 13. Կոմբինացված սարքեր 14. Թվային սարքերի հիմնական հանգույցները (տրիգերներ, գրանցիչներ, հաշվիչներ, գումարիչներ) 15. Էլեկտրոնային սարքերի նախագծման հիմնական սկզբունքները:
0504	Ինֆորմացիայի տեսություն և կոդավորում	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2ժամ, գործ.-2ժամ. 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ39 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ինֆորմացիայի տեսության տարրերին · ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման թեորեմներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման եղանակները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ինֆորմացիայի տեսության տարրերը. 2. մեկնաբանել ինֆորմացիայի և էնտրոպիայի փոխհարաբերակցությունը, թվային կապի համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման եղանակները. 3. ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման եղանակները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվել էնտրոպիան և գնահատել կապուղու թողունակությունը. 2. գնահատել կոդավորման տեսակի ընտրության նպատակահարմարությունը և աղմկականունության աստիճանը 3. կիրառել և տարանջատել տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման ալգորիթմները. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ինֆորմացիայի տեսության տարրերին · ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման թեորեմներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման եղանակները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Gallager, R. Information Theory and Reliable Communication. New York: John Wiley and Sons, 1968 Reza, F. An Introduction to Information Theory. New York: McGraw-Hill 1961. New York: Dover 1994. James V Stone, “ Information Theory: A Tutorial Introduction” 2015 B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ինֆորմացիայի ներկայացման ձևերը: Հաղորդակցությունների ձևափոխություն: 2. Էնտրոպիայի հասկացությունը որպես անորոշության չափանիշ: 3. Աղմկող կապուղիների տեսակները, նոդելները (բինար, գաուսյան, առանց հիշողության և հիշողությամբ կաուղիներ) 4. Շենոնի թեորեմ, Շենոնի սահման: 5. Տվյալների սեղմման հիմնական դրույթները և ալգորիթմները: 6. Ռիդ Սոլոմոնի կոդեր: Հաֆմանի կոդավորում: 7. Վիտերբիի կոդեր: Հեմինգի կոդեր:
0501	Վիճակագրական ռադիոֆիզիկա և հավանականությունների տեսություն	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ38 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ներկայացնել վիճակագրական ռադիոֆիզիկայի հիմնական խնդիրները: · ուսանողներին ծանոթացնել վիճակագրական ռադիոֆիզիկայի խնդիրների լուծման հիմնական մեթոդներին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել վիճակագրական ռադիոֆիզիկայի հիմնախնդիրները 2. ներկայացնել էլեկտրական աղմուկների հիմնական տեսակները 3. ձևակերպել աղմուկից ազդանշանի օպտիմալ զտման հիմնական հայտանիշները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարբերակել աղմուկների բնույթը և գնահատել նրանց վիճակագրական պարամետրերը: 2. մոդելավորել օպտիմալ գծային զտիչ՝ տրված ազդանշան-աղմուկ խառնուրդի դեպքում 3. մշակել ռադիոէլեկտրոնային համակարգեր` ինֆորմացիայի արդյունավետ փոխանակման համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ներկայացնել վիճակագրական ռադիոֆիզիկայի հիմնական խնդիրները: · ուսանողներին ծանոթացնել վիճակագրական ռադիոֆիզիկայի խնդիրների լուծման հիմնական մեթոդներին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումների, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանքներ՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով իրական սարքավորումներ, ինչպես նաև մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Минаков А.А., О.Д. Тырнов - “Статистическая радиофизика”, Харьков, 2003г. Баскаков С. И. - “Радиотехнические цепи и сигналы”, Москва, 2002г. И.С. Гоноровский - “Радиотехнические цепи и сигналы”, Москва, 1986г. С.М. Рытов - “Введение в статистическую радиофизику”, часть 1, Москва, 1976г. В.И. Тихонов - “Статистическая радиотехника”, Москва, 1980г. Ա.Ժ.Բաբաջանյան, Վ.Ռ.Թադևոսյան, Հ.Ս.Հարոյան, Ա.Հ.Մակարյան - "Վիճակագրական ռադիոֆիզիկա", Լաբորատոր աշխատանքների ձեռնարկ, Երևան 2012. В.И.Тихонов-“Примеры и задачи по статистической радиотехнике”, Москва, 1970. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Պատահական պրոցեսներ, նրանց վիճակագրական պարամետրերը: 2. Պատահական ազդանշանների անցումը գծային և ոչ գծային համակարգերով: 3. Էլեկտրական աղմուկներ, նրանց հիմնական տեսակները (ջերմային և կոտորակային աղմուկներ): 4. Ազդանշանների հայտնաբերումը աղմուկների մեջ: Օպտիմալ զտում: Համաձայնեցված զտիչ: 5. Պատահական դաշտեր և ալիքներ: Ինֆորմացիայի տեսության հիմունքներ:
0501	Ռադիոտեխնիկայի և տատանումների տեսության հիմունքներ-2	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ37 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ներկայացնել ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակները, · ծանոթացնել ռադիոընդունիչ և ռադիոհաղորդիչ համակարգերում կիրառվող ոչ գծային հիմնական հանգույցների հետ, · լուսաբանել տատանումների տեսության հիմնական խնդիրները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել ռադիոտեխնիկական ոչ գծային շղթաների հաշվարկման մեթոդաբանությունը, 2. նկարագրել լայնորեն կիրառվող ոչ գծային ռադիոտեխնիկական շղթաներ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվարկել լայնորեն օգտագործվող ոչ գծային էլեկտրական շղթաները, 2. նախագծել կապի խնդիրների համար նախատեսված ռադիոտեխնիկական ոչ գծային շղթաներ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) Կկարողանա հայթայթել և վերլուծել ժամանակակից տեղեկատվություն, 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ներկայացնել ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակները, · ծանոթացնել ռադիոընդունիչ և ռադիոհաղորդիչ համակարգերում կիրառվող ոչ գծային հիմնական հանգույցների հետ, · լուսաբանել տատանումների տեսության հիմնական խնդիրները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. The Electronics Handbook, J.Whitaker, 2005. А.А Харкевич, Основы радиотехники. М., 2007. С.И. Баскаков, Радиотехнические цепи и сигналы, М. 2002. М.Т. Иванов, А.Б. Сергиенко, В.Н. Ушаков, Теоретические основы радиотехники. М., 2002. Ղազարյան Ռ.Ա. Ռադիոտեխնիկական ոչ գծային և պարամետրական շղթաների տեսություն, Եր., 1987 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ալիքատարներ և ծավալային ռեզոնատորներ, 2. Ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակներ, 3. Ֆունկցիոնալ ռադիոտեխնիկական ոչ գծային շղթաներ (մոդուլյատոր, դետեկտոր, հաճախության փոխակերպիչ, և այլն): 4. Մոդուլման եղանակներ, նրանց առավելությունները և թերությունները, 5. Հետադարձ կապի ազդեցությունը ուժերարարներում, 6. Գեներատորներ և նրարնց ուսումնասիրությունը տատանումների տեսության շրջանակներում, փուլային պատկեր:
0504	Հեռահաղորդակցության հիմունքներ	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2ժամ, գործ.-2ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ36 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության հիմունքներին, ժամանակակից կապի սկզբունքներին · ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերը, նրանցում առաջացող խնդիրները և լուծման հիմնական ուղիները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել թվային հեռահաղորդակցության հիմունքները. 2. տարաջատել հեռահաղորդակցական համակարգերում անալոգային ազդանշանների թվայնացման եղանակները. 3. մեկնաբանել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները և դրանց գնահատման մեթոդները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել թվային կապի համակարգի հիմնական հանգույցների հաշվարկ. 5. գնահատել ազդանշանների թվայնացման որակը և այդ ընթացքում ի հայտ եկող սխալների հայտնվելու հավանականությունը. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության հիմունքներին, ժամանակակից կապի սկզբունքներին · ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերը, նրանցում առաջացող խնդիրները և լուծման հիմնական ուղիները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. S. Haykin, “Modern Wireless Communications,” Pearson Pentice Hall, 2005. Andrea Goldsmith, “ Wireless Communications,” Cambridge University Press, 2005. M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ազդանշանների տեսակները՝ անալոգային, թվային, դրանց առանձնահատկությունները. համեմատություններ: 2. Անալոգային ազդդանշանի թվայնացում: Դիսկրետացում ըստ ժամանակի. Նայքվիստի չափանիշ: 3. Քվանտացում, քվանտացման աղմուկներ, կոմպանդացում: 4. PCM, PAM, PWM, PDM կոդավորումեր: PCM կոդերի տարատեսակները (NRZ, RZ, Բi-phi): 5. Դետերմինացված և պատահական ազդանշաններ: 6. Աղմուկներ, ադիտիվ սպիտակ գաուսյան աղմուկ (AWGN): 7. Թվային ազդանշանների ընդունում, մաքսիմալ ճշմարտանմանության չափանիշ, սխալ բիթ հայտնվելու հավանականություն (BER): 8. Համաձայնեցված զտում: Կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունման եղանակները: 9. Միջսիմվոլային ինտերֆերենցիա, դրա հաղթահարման Նայքվիստի եղանակը: Նայքվիսիտի իդելական զտիչ, Նայքվիսիտի իմպուլսներ: Բարձրացված կոդինուսոիդալ զտիչ (RC filter): 10. Շենոնի թեորեմ, Շենոնի սահման: 11. Թվային մոդուլման եղանակներ ( ASK, FSK, PSK, CPM, APSK, QAM, OQPSK, DQPSK, π/4 QPSK, GMSK, OOK); BPSK կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունում, բիթի սխալի հավանականությունը: 12. Կապուղիների դասակարգում: Կանալային կոդավորում: Բլոկային, փաթույթային կոդեր: 13. Բազմակի մուտքի իրականացումը թվային համակարգերում (TDMA, FDMA, SDMA, PDMA, CDMA- FHSS, DSSS)
0503	Կիսահաղորդչային սարքերի ֆիզիկա	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0503/Բ35 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել պինդ մարմինների նկարագրման գոտիական տեսությանը, · Ծանոթացնել կիսահաղորդիչներում հաղորդականության էլեկտրոնների և խոռոչների վիճակագրությանը, անհավասարակշիռ հոսանքակիրների գեներացիային և ռեկոմբինացիային, · Ծանոթացնել կիսահաղորդիչների էլեկտրական, մագնիսական, ջերմաէլեկտրական, օպտիկական հատկություններին, · Ծանոթացնել կիսահաղորդչային երկէլեկտրոդ (դիոդային) և եռէլեկտրոդ (տրանզիստորային) սարքերի աշխատանքի սկզբունքին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ներկայացնելու պինդ մարմնի գոտիական կառուցվածքը, պինդ մարմնի տեսակները, կիսահաղորդիչների հիմնական էլեկտրաֆիզիկական հատկությունները, 2. Ներկայացնելու, անհավասարակշիռ լիցքակիրների վիճակագրությունը, գեներացիայի ու ռեկոմբինացիայի մեխանիզմները, դիֆուզիայի և դրեյֆի առանձնահատկությունները, 3. Լուսաբանելու կիսահաղորդչային դիոդային կառուցվածքների և տրանզիստորների աշխատանքը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կիրառելու պինդ մարմնի գոտիական կառուցվածքի առանձնահատկություննեը վերջիններիս դասակարգման համար, 2. Վերլուծելու կիսահաղորդիչների էլեկտրական, մագնիսական, ջերմաէլեկտրական և օպտիկական հատկությունները, 3. Վերլուծելու կիսահաղորդչային սարքերում ընթացող ֆիզիկական երևույթները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, Արդյունավետ օգտագործելու կիսահաղորդչային սարքերի հատկությունները կոնկրետ խնդիրների լուծման համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել պինդ մարմինների նկարագրման գոտիական տեսությանը, · Ծանոթացնել կիսահաղորդիչներում հաղորդականության էլեկտրոնների և խոռոչների վիճակագրությանը, անհավասարակշիռ հոսանքակիրների գեներացիային և ռեկոմբինացիային, · Ծանոթացնել կիսահաղորդիչների էլեկտրական, մագնիսական, ջերմաէլեկտրական, օպտիկական հատկություններին, · Ծանոթացնել կիսահաղորդչային երկէլեկտրոդ (դիոդային) և եռէլեկտրոդ (տրանզիստորային) սարքերի աշխատանքի սկզբունքին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է լաբորատոր աշխատանքներ, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական և լաբորատոր պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները խնդիրներ լուծելիս, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ֆ. Գասպարյան: Կիսահաղորդիչների ֆիզիկա և պինդմարմնային էլեկտրոնիկայի հիմունքներ: Ե., ԵՊՀ, 2011: Վ.Լ. Բոնչ-Բրուևիչ, Ս.Գ. Կալաշնիկով: կիսահաղորդիչների ֆիզիկա: Ե., ԵՊՀ, 1988: S.M. Sze, Kwok K. Ng. Physics of Semiconductor Devices. 3-rd Edition, Wiley, 2006. Դասախոսությունների նյութեր էլեկտոնային կրիչով: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Պինդ մարմինների դասակարգումը և բյուրեղների կառուցվածքը: Կապի տեսակներն ու արատները բյուրեղներում: Բյուրեղային ցանցի ատոմների ջերմային տատանումները: Պինդ մարմնի գոտիական տեսության հիմունքները: Էլեկտրոնների և խոռոչների վիճակագրությունը կիսահաղորդիչներում: Բոլցմանի կինետիկ հավասարումը: Կիսահաղորդիչների էլեկտրահաղորդականությունը: Լիցքակիրների շարժունակություն, կյանքի տևողություն: Մաքսվելյան ռելաքսացիայի ժամանակ: Գալվանամագնիսական երևույթներ: Ջերմաէլեկտրական երևույթներ: Կիսահաղորդիչների ջերմունակություն: Վիդեման-Ֆչրանցի օրենքը: Անհավասարակշիռ լիցքակիրների գեներացիան և ռեկոմբինացիան կիսահաղորդիչներում: Դրեյֆային և դիֆուզիոն հոսանքներ: Էյնշտեյնի առնչությունը: Կիսահաղորդիչների օպտիկական հատկությունները: Լույսի կլանման և ճառագայթման մեխանիզմները: Կոնտակտային երևույթները կիսահաղորդիչներում: Մետաղ-կիսահաղորդիչ անցումներ: Շոտկի դիոդներ: p-n անցումներ: N և S տեսակի ՎԱԲ ունեցող դիոդներ: Կիսահաղորդչային լազեր: Արեգակնային էլեմենտ: Լիցքային կապով սարքեր (CCD): Երկբևեռ տրանզիստորներ: ՄԴԿ տրանզիստորներ: Կիսահաղորդչային իոնազգայում սենսորներ (ISFET):
0501	Գիտափորձի ավտոմատացում	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ լաբ.- 4 ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ34 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում գիտական վիրտուալ և իրական փորձերի իրականացման մասին · ներկայացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրը · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրում տվյալների ներմուծման, մշակման և արտածման հնարավորություններին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել գիտական վիրտուալ և իրական փորձերի իրականացման մեխանիզմները. 2. ներկայացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրի հնարավորությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել LabVIEW ծրագրային միջավայրը տարատեսակ ազդանշանների գեներացման և ըմդունման համար. 2. իրականացնել ռադիոտեխնիկական խնդիրների մոդելավորում LabVIEW ծրագրային միջավայրում 3. կիրառել LabVIEW ծրագրային միջավայրը ազդանշանների/տվյալների մշակման գործընթացում գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում գիտական վիրտուալ և իրական փորձերի իրականացման մասին · ներկայացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրը · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրում տվյալների ներմուծման, մշակման և արտածման հնարավորություններին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում վարում է լաբորատոր պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, տալիս համապատասխան ցուցումներ, ներկայացնում է տիպական օրինակներ · ուսանողները կիրառում են ստացած գիտելիքները, ինքնուրույն կազմում են ծրագրեր: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման քննության Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննություններին տրվում է առավելագույնը 9 միավոր: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Дж. Тревис, «LabVIEW для всех», Москва, 2005. Bitter, Rick, Taqi Mohiuddin, Matthew R. Nawrocki, «LabVIEW Advanced Programming Techniques», 2-nd edition, Taylor & Francis Group, LLC 2007. Cory L. Clark, «LabVIEW Digital Signal Processing, and Digital Communications», The McGraw-Hill Companies, 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ընդհանուր ծանոթացում National Instrument-ի (NI) LabVIEW ծրագրային փաթեթի հետ: 2. Տվյալների տեսակները LabVIEW-ում 3. Պայմանական հրամաններ, ցիկլեր, տեղաշարժող ռեգիստր 4. Միաչափ և երկչափ զանգվածներ, կլաստերներ 5. Լոկալ և Գլոբալ փոփոխականներ: Հատկությունների հանգույցներ: Ենթածրագրերի հայտարարում և կիրառում: 6. Իրադարձությունների կազմակերպում (Fram Structure, Event Structure) LabVIEW-ում 7. Ազդանշանների և աղմուկների գեներացում, ազդանշանների մշակում (Waveform Generation, Waveform Measurement, Signal Generation, Signal Operation, Filters, Spectral Analysis) 8. Տվյալների ներմուծում համակարգիչ, մշակում. տվյալների արտածում համակարգչից կիրառելով National Instrument-ի (NI) տիպական սարքավորումները:
0502	Միկրոաշխարհի քվանտային ֆիզիկա	6
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ33 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի փորձնական հիմնավորմանը, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի օգտագործմանը ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները, 2. ձևակերպելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական օրենքները, 3. լուծելու քվանտային ֆիզիկայի խնդիրներ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կիրառելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները, 2. Վերլուծելու քվանտային մֆիզիկայի հիմնական օրինաչափությունները, 3. Կիրառելու քվանտային ֆիզիկայի մեթոդները ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու, 2. Արդյունավետ օգտագործելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական օրինաչափությունները խնդիրները լուծելիս: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի փորձնական հիմնավորմանը, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի օգտագործմանը ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. . Դասախոսը լսարանում կարդում է դասխոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քնարկնում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասխոսություն, մասնակցում են քնարկնումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասխոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականություն ընթերցում, տեղեկատվություն հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Блохинцев Д.И., Основы квантовой механики, М.: Наука, 1976, Изд. стереотип. 2019. Иродов И.Е., Квантовая физика. Основные законы, М.: 2014. Գ.Ս. Սահակյան, Է.Վ. Չուբարյան, Քվանտային մեխանիկա, ԵՊՀ հր., Երևան, 2009 , Է.Վ. Չուբարյան, Ռ.Մ. Ավագյան, Քվանտային մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ հր., Երևան, 2012 , Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц, Квантовая механика, Физматлит, Москва, 2004. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Քվանտային ֆիզիկայի ձևավորման սկզբնաղբյուրները, սև մարմնի ճառագայթում, ֆոտոէֆեկտ, Ռեզերֆորդի մոդելը, Դե-Բրոյլի ալիք, Բորի պոստուլատները։ Անորոշությունների առնչությունները։ 2. Շրեդինքերի հավասարումը, ալիքային հավասարում, ֆիզիկական մեծությունների փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում, շարժման ինտեգրալներ, հավանականության պահպանման օրենքը, ազատ մասնիկի շարժումը, քվանտային մասնիկը պոտենցիալային հորում, մասնիկի անցումը պոտենցիալային արգելքով, թունելային էֆեկտ, գծային հարմոնիկ օսցիլյատոր: 3. Իմպուլսի մոմենտի օպերատորները, սեփական արժեքները և սեփական ֆունկցիաները, մասնիկի շարժումը կենտրոնահամաչափ դաշտում, ջրածնանման ատոմներ, էլեկտրոնի սպինը, տարածական քվանտացում, միատեսակ մասնիկների համակարգեր, Ֆերմիի և Բոզեի մասնիկներ, փոխանակային էնեգիա, էլեկտրոնների վիճակները ատոմներում, Պաուլիի սկզբունքը: 4. Ատոմի փոխազդեսաւթյունը էլեկտրամագնիսական ալիքի հետ. կլանում, դիսպերսիա, ճառագայթում։ 5. Քվանտային մասնիկը պարբերական դաշտում։ 6. Քվանտային ինֆումատիկա։
0501	Ռադիոտեխնիկայի և տատանումների տեսության հիմունքներ-1	9
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-3 ժամ, գործ.-3 ժամ 6 ժամ/շաբ ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ32 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ներկայացնել գծային շղթաների հաշվարկման եղանակները · ծանոթացնել ժամանակային և հաճախային տիրույթներին հաշվարկման մեթոդաբանության հետ, · լուսաբանել ռադիոտեխնիկական հանգուցային շղթաների բնութագրերը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել ռադիոտեխնիկական շղթաների հաշվարկման մեթոդաբանությունը, 2. նկարագրել օգտագործվող ռադիոտեխնիկական սարքավորումները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվարկել պարզագույն գծային էլեկտրական շղթաները և նրանց բնութագրերը 2. նախագծել և կառուցել ռադիոտեխնիկական գծային շղթաներ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) հայթայթել և վերլուծել ժամանակակից տեղեկատվություն, 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ներկայացնել գծային շղթաների հաշվարկման եղանակները · ծանոթացնել ժամանակային և հաճախային տիրույթներին հաշվարկման մեթոդաբանության հետ, · լուսաբանել ռադիոտեխնիկական հանգուցային շղթաների բնութագրերը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. The Electronics Handbook, J.Whitaker, 2005. А.А Харкевич, Основы радиотехники. М., 2007. С.И. Баскаков, Радиотехнические цепи и сигналы, М. 2002. М.Т. Иванов, А.Б. Сергиенко, В.Н. Ушаков, Теоретические основы радиотехники. М., 2002 W. Hayt, J. Kemmerly, S. Durbin, Engineering Circuit Analysis, McGraw-Hill, 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Փոփոխական հոսանքի անցումը ռադիոտեխնիկական շղթաների պարզագույն տարրերով: 2. Շղթաների հաշվարկը հաճախային և ժամանակային տիրույթներում: 3. Ֆունկցիոնալ ռադիոտեխնիկական շղթաներ (տատանողական կոնտուր, զտիչ և այլն): 4. Ալիքային պրոցեսները բաշխված պարամետրերով շղթաներում: Երկար գծեր, նրանց համաձայնեցման եղանակները:
0504	Մաթեմատիկական անալիզ-1	6
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2 ժամ, գործ.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ18 1. Դասընթացի նպատակ · ծանոթացնել ֆունկցիայի գաղափարի հետ, · փոխանցել հաջորդականությունների և ֆունկցիաների սահմանները հաշվելու հմտությունները և կարողությունները, · սովորեցնել գտնել ֆունկցիայի ածանցյալը, · բացատրել ածանցյալի կիրառությունները տարբեր բնագավառներում։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հաշվել հաջորդականությունների և ֆունկցիաների սահմանները: 2. հետազոտել ֆունկցիայի անընդհատությունը: 3. գտնել ֆունկցիայի ածանցյալը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվել հաջորդականությունների և ֆունկցիաների սահմանները: 2. հետազոտել ֆունկցիայի անընդհատությունը: 3. գտնել ֆունկցիայի ածանցյալը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ տեսական և մոդելավորման առանցքային մոտեցումները սխեմատեխնիկայում: առաջադրել և նախագծել սխեմաներ տրված խնդիրների հնարավոր լուծման վերաբերյալ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ծանոթացնել ֆունկցիայի գաղափարի հետ, · փոխանցել հաջորդականությունների և ֆունկցիաների սահմանները հաշվելու հմտությունները և կարողությունները, · սովորեցնել գտնել ֆունկցիայի ածանցյալը, · բացատրել ածանցյալի կիրառությունները տարբեր բնագավառներում։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Г. М. Фихтенгольц, "Курс дифференциального и интегралного исчисления", т. 1, Физматлит, Москва 2003г. Վ. Հ. Օհանյան, «Մաթեմատիկական անալիզ։ Դասախոսություններ»։ I մաս։ Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի դիֆերենցիալ հաշիվ։ Ե., ԵՊՀ, 2008։ Л. Д. Кудрявцев, "Курс математического анализа", М.: Дрофа, т.1, 2003. Գ. Գ. Գևորգյան և ուրիշներ, "Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք", մաս առաջին, ԵՊՀ հրատ, Երևան, 2014։վ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Թվային բազմություններ, միավորումը և հատումը: 2. Հաջորդականությունների սահմաններ: 3. Ֆունկցիայի սահման: 4. Ֆունկցիայի անընդհատություն: 5. Ֆունկցիայի ածանցյալ: 6. Ֆունկցիաների հետազոտում ածանցյալի միջոցով: 7. Ֆունկցիայի գրաֆիկի կառուցում: 8. Թեյլորի բանաձև։ 9. Լոպիտալի կանոն։
0502	Էլեկտրադինամիկա	9
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-3, գործ.-3 6 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ30 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրամագնիսական դաշտի տեսությանը, · ուսուցանել Մաքսվելի հավասարումներն ու նրանցից բխող օրինաչափությունները, · ձևավորել տեսական բազա կիրառական խնդիրների լուծման համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու էլեկտրամագնիսական երևույթների մաքսվելյան տեսությունը, 2. լուսաբանելու նյութի կառուցվածքի էլեկտրոնային տեսությունը, 3. լուծելու էլեկտրամագնիսական երևույթներին վերաբերվող տարբեր խնդիրներ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառելու Մաքսվելի հավասարումները, 2. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները՝ էլեկտրամագնիսական երևույթներին վերաբերվող խնդիրների լուծման համար, 3. կիրառելու նյութի կառուցվածքի էլեկտրոնային տեսությունը, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արդյունավետ օգտագործելու տեսությունը կիրառական համապատասխան խնդիրների լուծման համար, 2. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրամագնիսական դաշտի տեսությանը, · ուսուցանել Մաքսվելի հավասարումներն ու նրանցից բխող օրինաչափությունները, · ձևավորել տեսական բազա կիրառական խնդիրների լուծման համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս՝ հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննություններ, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Ընթացիկ քննություններից մեկը գնահատվում է հետազոտական բաղադրիչի հիման վրա։ Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Վարդանյան Յու.Լ., Էլեկտրադինամիկա, ԵՊՀ հրատ., 2000 Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.2, Теория поля, М., 1973 Бредов М.М., Румянцев В.В., Топтыгин И.Н., Классическая электродинамика, М., 1985 Батыгин В.В., Топтыгин И.Н., Сборник задач по электродинамике, М., 1970 Ալավերդյան Գ.Բ., Վեկտորական և թենզորական հաշվի խնդրագիրք, ԵՊՀ հրատ. 1984 Ալավերդյան Գ.Բ., Հարությունյան Ա.Ս., Վարդանյան Յու.Լ. Էլեկտրադինամիկայի խնդիրների ժողովածու, մաս 1, Երևան, Դար հրատ. 2006: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրադինամիկայի մաթեմատիկական ապարատը։ Դեկարտյան, գլանային և գնդային կոորդինատական համակարգեր: Մարմնային անկյուն։ Կրոնեկերի սիմվոլը։ Լևի-Չիվիտայի սիմվոլը: Սկալյար, վեկտոր, թենզոր։ Սկալյար դաշտի գրադիենտը։ Նաբլա օպերատորը։ Լապլասի օպերատորը։ Վեկտորական դաշտի հոսքը, դիվերգենցիան։ Վեկտորական դաշտի ցիրկուլյացիան, ռոտորը։ Գաուսի թեորեմը։ Ստոքսի թեորեմը։ Գրինի բանաձևը։ Դիրակի դելտա ֆունկցիան։ 2. Մաքսվելի հավասարումների դիֆերենցիալ և ինտեգրալ տեսքը վակուումում: Մաքսվել-Լորենցի հավասարումները: Էլեկտրական և մագնիսական բևեռացումներ: Մաքսվելի հավասարումները միջավայրերում։ 3. Քվազիառաձգական և բևեռային դիպոլների բևեռացումը: Լարմորի թեորեմը և դիամագնիսացումը: Պարամագնիսացումը։ Մետաղների հաղորդականության էլեկտրոնային տեսությունը: 4. Էլեկտրամագնիսական դաշտի պոտենցիալները և գրադիենտային ինվարիանտությունը: Լորենցի նորմավորման պայմանը։ Դալամբերի հավասարումները: Մաքսվելի հավասարումների սահմանային պայմանները: Էլեկտրամագնիսական դաշտի էներգիան, Պոյնտինգի վեկտորը: 5. Էլեկտրաստատիկ դաշտ։ Պուասսոնի հավասարման լուծումը։ Էլեկտրաստատիկ պոտենցիալի մուլտիպոլները: Էլեկտրաստատիկայի եզրային խնդիրները։ Արտացոլման մեթոդը։ Ստատիկ կետային լիցքերի համակարգի անկայունությունը (Իրնշոուի թեորեմը)։ Մագնիսաստատիկայի հիմնական խնդիրները։ 6. Քվազիստացիոնար երևույթները: Անցումային պրոցեսները RLC գծային շղթաներում։ Սկին էֆեկտը: 7. Դալամբերի հավասարումները: Ուշացող պոտենցիալներ: Դիպոլային ճառագայթում: Ճառագայթման դիֆերենցիալ ինտենսիվությունը: Լրիվ ինտենսիվություն: Ճառագայթման անկյունային բաշխման դիագրամը: 8. Էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը համասեռ դիէլեկտրիկում: Մոնոքրոմատիկ հարթ ալիք: Փուլային և խմբային արագություններ: Բևեռացում: Էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը անսահմանափակ համասեռ հաղորդչում: 9. Հարաբերականության հատուկ տեսության տարրերը։ Լորենցի ձևափոխությունները կոորդինատների, ժամանակի և արագության համար։ Լորենցյան կրճատման բանաձևը։ Սեփական ժամանակ։ Ինտերվալի ինվարիանտությունը։ Քառաչափ կոորդինատներ։ Լորենցի մատրից։ Քառաչափ արագություն, արագացում։ Իմպուլսի-էներգիայի քառաչափ վեկտորը։ 10. Հոսանքի խտության քառաչափ վեկտորը։ Քառաչափ պոտենցիալներ։ Էլեկտրամագնիսական դաշտի թենզորը: Մաքսվելի հավասարումները թենզորական տեսքով։ պոտենցիալների և , դաշտերի ձևափոխությունները՝ մի համակարգից մյուսին անցնելիս։ Հաճախության ձևափոխությունը։ Դոպլերի երկայնական և լայնական էֆեկտները: Այվսի փորձը։
0501	Էլեկտրականություն և մագնիսականություն -2	6
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 1, լաբ.-3 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0501/Բ29 1. Դասընթացի նպատակ ընդհանուր ֆիզիկայի դասընթացի սահմաններում ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ մատուցել Էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների վերաբերյալ, որոնք հիմք կծառայեն հետագա մասնագիտական դասընթացների յուրացման համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. վերլուծել ու բացատրել էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների հիմնական օրինաչափությունները: 2. լուծել էլեկտրականություն և մագնիսականություն ոլորտին նվիրված խնդիրները: 3. լուսաբանել էլեկտրական և մագնիսական երևույթների փորձարարական հետազոտման եղանակները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. նկարագրել էլեկտրական և մագնիսական դաշտերի բաշխվածության սկզբունքներն ու առանձնահատկությունները վակումում և միջավայրում: 2. կառուցել էլեկտրական և մագնիսական շղթաներ՝ հոսանքի և լարման մեծությունները կապող արտահայտությունների օգնությամբ: 3. վերլուծել էլեկտրական և մագնիսական փոխկապակցվածությունն արտահայտող օրենքները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործել էլեկտրականության և մագնիսականության առանցքային օրենքները ազդանշանների մշակման սկզբունքների յուրացման ոլորտում: կիրառել էլեկտրադինամիկայի հավասարումները հեռահաղորդակցության, հեռազննման և հեռակառավարման ոլորտներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ընդհանուր ֆիզիկայի դասընթացի սահմաններում ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ մատուցել Էլեկտրական և մագնիսական պրոցեսների վերաբերյալ, որոնք հիմք կծառայեն հետագա մասնագիտական դասընթացների յուրացման համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտագործելով լրացուցիչ գրականություն և ինտերակտիվ նյութեր: 3. ուսանողները կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով նաև մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Электричество, Калашников С.Г., М.: ФИЗМАТЛИТ, 2003. - 624 с. Сивухин Д.В., Общий курс физики. В 5 т. Том III. Электричество. М.: ФИЗМАТЛИТ; Изд-во МФТИ, 2004 MIT Course, Physics II: Electricity and Magnetism, https://ocw.mit.edu/courses/physics/8-02-physics-ii-electricity-and-mag… 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ինքնինդուկցիա, ինդուկտիվություն: 2. Մագնիսական դաշտի էներգիան: 3. Սկին և մագնիսամեխանիկական երևույթներ: Սպինի գաղափարը: 4. Շեղման հոսանք: 5. Մաքսվելի հավասարումները:
0504	Կոմպլեքս անալիզ	6
3-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2, գործ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ28 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել կոմպեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում այդ տեսությունը կիրառության հետ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու կոմպլեքս թվերի հետ կատարվող գործողությունները, 2. ներկայացնելու կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության առանձնահատկությունները, 3. լուսաբանելու մնացքների տեսության էությունը ֆիզիկական խնդիրներ լուծելիս: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կիրառելու կոմպլեքս թվերի հետ կատարվող գործողությունները, 2. Վերլուծելու կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության առանձնահատկությունները, 3. Կիրառելու մնացքների տեսությունը ֆիզիկական խնդիրներ լուծելիս: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, Արդյունավետ օգտագործել կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության առանձնահատկությունները ֆիզիկական խնդիրներ լուծելիս 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել կոմպեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում այդ տեսությունը կիրառության հետ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ю. В. Сидоров, М. В. Федорюк, М. И. Шабунин, "Лекции по теории функций комплексного переменного", Учеб. для инж.-физ. и физ.-техн. спец. вузов, Наука, Москва, 1989г. М. А. Лаврентев, Б. В. Шабат, "Методы теории функций комлексного переменого", А. В. Бицадзе, "Основы теории аналитических функции комплексного переменного", М. Наука, 1984г. Ա. Ա. Կիտբալյան, Ս.Ա. Հակոբյան, Լ. Վ. Միքայելյան, «Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության խնդիրներ և վարժություններ», Երևան, 1990թ.։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Կոմպլեքս թվեր, գործողություններ դրանց հետ։ 2. Մուվրի բանաձև։ 3. Կոմպլեքս թվային հաջորդականության սահմանը, կոմպլեքս անդամներով շարքեր։ 4. Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիա, սահմանը, անընդհատությունը։ 5. Կոմպլեքս ֆունկցիոնալ հաջորդականություններ և շարքեր, դրանց զուգամիտության հայտանիշները։ 6. Կոմլպեքս փոփոխականի ֆունկցիայի դիֆերենցելիությունը, Կոշի-Ռիմանի պայմանները, անալիտիկ ֆունկցիա։ 7. Կոմպլեքս ինտեգրալ, հատկությունները։ 8. Կոշիի ինտեգրալային թեորեմը, դրա ընդհանրացումները։ 9. Մորերայի թեորեմը։ 10. Վայերշտրասի թեորեմները անալիտիկ ֆունկցիաների համար։ 11. Աստիճանային շարքեր, դրանց հատկությունները և զուգամիտությունը։ 12. Աստիճանային շարքի գումարի անալիտիկությունը։ 13. Թեյլորի շարք, անալիտիկ ֆունկցիայի զրոները, միակության թեորեմը, Կոշիի անհավասարությունները, Լիուվիլի թեորեմը։ 14. Լորանի շարք։ 15. Մնացքի գաղափարը, հաշվումը բևեռի դեպքում, հիմնական թեորեմը։ 16. Ինտեգրալի հաշվումը մնացքների օգնությամբ։ 17. Կոնֆորմ արտապատկերումներ։
0504	Մաթեմատիկական անալիզ-3	6
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2, գործ.-2 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ27 1. Դասընթացի նպատակ · Ներկայացնել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի տեսությունը։ · Ծանոթացնել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալների տեսությանը։ · Ներկայացնել կրկնակի և եռակի ինտեգրալների գաղափարները։ · Ծանոթացնել Ֆուրիեի շարքերի գաղափարներին։ · Լուսաբանել պարամետրից կախված ինտգերալների տեսությունը։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Բացատրելու թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտության հայտանիշները: 2. Հետազոտելու անիսկական ինտեգրալների և շարքերի կապը: 3. Պարզաբանելու պարամետրից կախված ինտեգրալների անընդհատությունը, ածանցելիությունը և ինտեգրելիությունն ըստ պարամետրի։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Գտնելու ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտության տիրույթները։ 2. Հաշվելու կորագիծ, մակերևութային, կրկնակի և եռակի ինտեգրալները, կատարելով համապատասխան փոփոխականի փոխարինում։ 3. Վերլուծելու տրված ֆունկցիաները Ֆուրիեի շարքի և հաշվելով դրա գործակիցները։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) առաջադրելու և նախագծելու սխեմաներ՝ տրված խնդիրների հնարավոր լուծման վերաբերյալ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ներկայացնել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի տեսությունը։ · Ծանոթացնել կորագիծ և մակերևութային ինտեգրալների տեսությանը։ · Ներկայացնել կրկնակի և եռակի ինտեգրալների գաղափարները։ · Ծանոթացնել Ֆուրիեի շարքերի գաղափարներին։ · Լուսաբանել պարամետրից կախված ինտգերալների տեսությունը։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Г. М. Фихтенгольц, "Курс дифференциального и интегралного исчисления", т. 1, Физматлит, Москва 2003г. Л. Д. Кудрявцев, "Курс математического анализа", М.: Дрофа, т.1, 2003. Գ. Գ. Գևորգյան և ուրիշներ, "Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք", մաս առաջին, ԵՊՀ հրատ, Երևան, 2014։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Թվային շարքեր: 2. Թվային շարքերի զուգամիտության հայտանիշները: 3. Ֆունկցիոնալ հաջորդականություններ և շարքեր: 4. Ֆունկցիոնալ շարքի հավասարաչափ զուգամիտությունը։ 5. Ֆուրյեի շարքեր։ 6. Աստիճանային շարքեր, զուգամիտություն տիրույթ: 7. Կորագիծ ինտեգրալներ և դրանց կիրառությունները: 8. Կրկնակի ինտեգրալները և դրանց կիրառությունները: Գրինի բանաձև։ 9. Եռակի ինտեգրալները և դրանց կիրառությունները: 10. Փոփոխականի փոխարինումը կրկնակի և եռակի ինտեգրալներում։ 11. Մակերևութային ինտեգրալներ։ Գաուս‐Օստրոգրադկսու բանաձևը։ 12. Պարամետրից կախված ինտեգրալներ։
0502	Համակարգչային պրակտիկում	6
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ լաբ.-4 ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ26 1. Դասընթացի նպատակ · ծանոթացնել Matlab ծրագրային փաթեթի հետ, · ծանոթացնել գրաֆիկների և մակերևույթների կառուցման և հետազոտության մեթոդների հետ։ · ծանոթացնել Matlab ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարների հետ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ձևակերպել Matlab ծրագրային փաթեթի հիմնական գաղափարները։ 2. Ներկայացնել պարզագույն խնդիրների մոդելավորումը և գրաֆիկական պատկերումը։ 3. Ներկայացնել աշխատանքը վեկտորների և մատրիցների հետ։ 4. Նկարագրել Matlab միջավայրում ծրագրավորման գաղափարները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կատարել հաշվարկներ Matlab ծրագրային փաթեթում։ 2. Կառուցել երկչափ և եռաչափ գրաֆիկներ, ստեղծել անիմացիոն պատկերներ։ Հետազոտել գրաֆիկները։ 3. Կառուցել մակերևույթներ և կատարել վերլուծություն։ 4. Գործնականում իրականացնել սեփական ծրագրերը Matlab ծրագրավորման լեզվով։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտագործել ստացված գիտելիքները ֆիզիկայի խնդիրներ լուծելիս, մոդելավորել և հետազոտել ստացված լուծումները 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ծանոթացնել Matlab ծրագրային փաթեթի հետ, · ծանոթացնել գրաֆիկների և մակերևույթների կառուցման և հետազոտության մեթոդների հետ։ · ծանոթացնել Matlab ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարների հետ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Հարությունյան Տ.Ա. - Ռադիոֆիզիկական խնդիրների համակարգչային մոդելավորումը Matlab միջավայրում։ Matlab միջավայրի կառուցվածքը։ Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2016 Ануфриев И. - Самоучитель Matlab 5.3/6.х, БХВ-Петербург, 2002. Andrew Knight - Basics of Matlab And Beyond, CRC Press LLC, 2000. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. MatLab ծրագրի աշխատանքային միջավայրը։ Պարզագույն հաշվարկներ։ Թվաբանական գործողություններ։ Թվերի տիպերը։ Ներդրված փոփոխականներ և ֆունկցիաներ։ 2. Աշխատանք վեկտորների հետ։ Թվաբանական գործողություններ վեկտորների հետ։ Դիմումը վեկտորի տարրերին։ 3. Մեկ փոփոխականից կախված ֆունկցիաների գրաֆիկական ներկայացումները։ Գրաֆիկների կառուցումը գծային և լոգարիթմական մասշտաբներով։ Գրաֆիկների և գրաֆիկական պատուհանների ձևավորման հրամանները։ Գրաֆիկների կառուցումը բևեռային կոորդինատական համակարգում։ Պարամետրական գրաֆիկներ։ Կետի շարժման ընթացքի ուսումնասիրությունը։ 4. Աշխատանք մատրիցների հետ։ Թվաբանական գործողություններ մատրիցների հետ։ Հակադարձ մատրից։ Հանրահաշվական հավասարումների համակարգերի լուծում։ 5. Եռաչափ գրաֆիկներ։ Մակերևույթների կառուցումը և ձևավորումը։ Կոնտուրային գրաֆիկներ։ Պարամետրական մակերևույթներ։ Տարբեր կոորդինատական համակարգերի կոորդինատական մակերևույթների կառուցում։ 6. Ծրագրավորումը Matlab-ում։ M-ֆայլեր և M-ֆունկցիաներ։ Համեմատության և տրամաբանական օպերատորներ։ if/else պայմանի օպերատոր։ switch-case ընտրման օպերատոր։ while և for ցիկլի օպերատորներ։ Ներդրված ցիկլեր։ Աշխատանք տողերի հետ։ Աշխատանք ֆայլերի հետ։
0407	Մոլեկուլային ֆիզիկա և ջերմադինամիկա	6
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2, գործ.-1, լաբ.-1 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0407/Բ24 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությանը, · Ծանոթացնել մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդին, · Ծանոթացնել նյութի գազային, հեղուկ և պինդ վիճակների ֆիզիկական հատկություններին, այդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը, 2. լուսաբանելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը, 3. լուսաբանելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում, այդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կիրառելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը, 2. Կիրառելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը, 3. Վերլուծելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, 2. Արդյունավետ օգտագործելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները խնդիրներ լուծելիս: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությանը, · Ծանոթացնել մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդին, · Ծանոթացնել նյութի գազային, հեղուկ և պինդ վիճակների ֆիզիկական հատկություններին, այդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Матвеев А. Н., Молекулярная физика. Изд.Вышая Школа, 1981. Сивухин Д.В., Общий курс физики, том 2, Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1990. Կիկոին Ի.Կ., Կիկոին Ա.Կ., Մոլեկուլային ֆիզիկա՚, Ե.ԼԴՍ, 1968: Բարխուդարյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկա, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2014: Сивухин Д.В., Сборник задач по общему курсу физики.Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1976. Վարդանյան Վ., Դալյան Ե., Վարդանյան Ի., Թումյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ , Երևան, 2009: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն: Վիճակագրական բաշխումներ: Ջերմադինամիկայի առաջին, երկրորդ և երրորդ սկզբունքները: Իդեալական և իրական գազեր: Փոխանցման երևույթները գազերում: Փուլային հավասարակշռություն և փուլային անցումներ: ` Հեղուկներ: Մակերևութային լարվածություն:
0502	Ծրագրավորման հիմունքներ -2	3
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ գործ.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ23 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել պայմանի և ցիկլի օպերատորների հետ։ · Ուսուցանել աշխատել մեծ թվով տվյալների հետ։ · Ծանոթացնել համակարգչի հիշողության հետ։ · Ուսուցանել աշխատել տողերի և ֆայլերի հետ։ · Ծանոթացնել տարբեր գրադարանների հետ։ · Ուսուցանել օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման հիմնական գաղափարները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Բացատրել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները Python լեզվի օրինակով, 2. ձևակերպել խնդիրների ալգորիթմներ, 3. ընտրել Python լեզվի համար նախատեսված միջավայրերը։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կառուցել ոչ բարդ խնդիրների ալգորիթմներ և գրել Python լեզվով։ 2. վերլուծել գրված ծրագրերը և քայլ առ քայլ ստուգելով՝ հայտնաբերել գրված ծրագրում առկա սխալները։ 3. լուծել խնդիրներ՝ օգտագործելով օբյեկտ կողնմնորոշված ծրագրավորման մոտեցումները (OOP)։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 4. օգտվելով ստացված գիտելիքներից՝ հետագայում հեշտությամբ յուրացնել այլ ծրագրավորման լեզուներ կամ խորացնել Python լեզվի գիտելիքները։ կառուցել բարդ ալգորիթմներ և ծրագրավորել։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել պայմանի և ցիկլի օպերատորների հետ։ · Ուսուցանել աշխատել մեծ թվով տվյալների հետ։ · Ծանոթացնել համակարգչի հիշողության հետ։ · Ուսուցանել աշխատել տողերի և ֆայլերի հետ։ · Ծանոթացնել տարբեր գրադարանների հետ։ · Ուսուցանել օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման հիմնական գաղափարները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Дейтел Х.М., Дейтел П. Дж. - Как программировать на С++. Бином Пресс, 2008. Ալավերդյան Ա.Գ., Հարությունյան Տ.Ա., Մելիքյան Շ.Ռ. - Ծրագրավորման խնդիրների ժողովածու, մաս 1։ ԵՊՀ հրատարակչություն, 2011. Learning Python 5ed: Powerful Object-Oriented Programming, Mark Lutz, O’Reilly, 5th edition, 2013 Python Crash Course, Eric Matthes, 3 rd edition, 2015 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Python լեզվի հիմնական գաղափարները։ Տվյալների մուտք և ելք։ Փոփոխականներ և հաստատուններ։ Վերագրման օպերատոր։ Թվաբանական գործողություններ։ Ստանդարտ գրադարանային ֆունկցիաներ։ 2. Համեմատության և տրամաբանական օպերատորներ։ if-else պայմանի օպերատոր: switch-case ընտրման օպերատոր։ 3. Ցիկլեր։ while ցիկլի օպերատոր։ for ցիկլի օպերատոր։ Ներդրված ցիկլեր։ 4. Բացառություններ։ break/continue օպերատորներ։ 5. Ցուցակներ (lists, tuple), բառարաններ (dictionaries): 6. Ֆունկցիաներ։ Ներդրված և ծրագրավորողի կողմից սահմանվող ֆունկցիաներ։ Ռեկուրսիոն ֆունկցիաներ։ 7. Numpy գրադարան։ Math գրադարան։ matplotlib գրադարան։ 8. Միաչափ, երկչափ, n չափանի զանգվածներ։ 9. Գրաֆիկների կառուցում։ 10. Պատահական թվերի գեներացում։ 11. Աշխատանք ֆայլերի հետ։ 12. Օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորում (OOP)։ Class, object հիմնական գաղափարներ։ 13. Ժառանգականություն, դրա տեսակները։
0504	Մաթեմատիկական անալիզ-2	9
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.- 3 ժամ, գործ-3ժամ 6 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0504/Բ22 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի գաղափարներին և մեթոդներին, · Ներկայացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի կիրառություններին ռադիոֆիզիկայում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Լուսաբանելու անորոշ և որոշյալ ինտեգրալների սահմանումը և հատկությունները: 2. Բացատրելու անիսկական ինտեգրալների սահմանումները և հատկությունները: 3. Ներկայացնելու շատ փոփոխականի ֆունկցիաները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Գտնելու ֆունկցիայի նախնականները և հաշվել որոշյալ ինտեգրալները: 2. Հետազոտելու անիսկական ինտեգրալների զուգամիտությունը: 3. Կիրառելու դիֆերենցիալ հաշվի հիմունքները և մեթոդները շատ փոփոխականի ֆունկցիաների համար։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, Արդյունավետ օգտագործելու դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվը կոնկրետ խնդիրների լուծման համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի գաղափարներին և մեթոդներին, · Ներկայացնել դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվի կիրառություններին ռադիոֆիզիկայում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Г. М. Фихтенгольц, "Курс дифференциального и интегралного исчисления", т. 1, Физматлит, Москва 2003г. Վ.Օհանյան, Մաթեմատիկան անալիզ: Դասախոսություններ: II մաս: Մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի դիֆերենցիալ հաշիվ և շատ փոփոխականների ֆունկցիաներ, Ե., ԵՊՀ, 2013: Л. Д. Кудрявцев, "Курс математического анализа", М.: Дрофа, т.1, 2003. Գ. Գ. Գևորգյան և ուրիշներ, "Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք", մաս առաջին, ԵՊՀ հրատ, Երևան, 2014։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Անորոշ ինտեգրալ և նրա գտնելու մեթոդները: 2. Որոշյալ ինտեգրալ և նրանց հատկությունները: 3. Որոշյալ ինտգերալի կիրառությունները: 4. Անիսկական ինտեգրալներ և նրանց հատկությունները: 5. Անիսկական ինտեգրալների զուգամիտությունը: 6. Շատ փոփոխականի ֆունկցիաներ, անընդհատություն, ածանցյալ: 7. Ածանցյալ տրված վեկտորի ուղղությամբ, գրադիենտ: 8. Թեյլորի բանաձև շատ փոփոխականի ֆունկցիաների համար։ 9. Շատ փոփոխականի ֆունկցիաների էքստրեմումներ։
0502	Հետազոտության պլանավորում և մեթոդներ	3
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ գործ.-2 ժամ 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ21 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից գիտահետազոտական աշխատանքների կազմակերպման և պլանավորման առանձնահատկություններին: · լուսաբանել գիտական հետազոտությունների մեթոդաբանությունը և հիմանական ժամանակագրությունը, գիտական հետազոտություւներում տվյալների փորձարարական գրանցման, տեսական մեկնաբանություն, համակարգչային մշակաման և նմանակաման արդի եղանակները: · ուղենշել գիտական աշխատանքների կատարման ձևաչափերը և էթիկայի նորմերը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել գիտահետազոտական աշխատանքների կազմակերպման հիմնական մոտեցումները: 2. լուսաբանել հետազոտությունների տվյալ բնագավառում հետաքրքրություն ներկայացնող ակնարկային գրականությունը և առկա խնդիրների լուծման առաջարկվող եղանակները: 3. ներկայացնել գիտական հետազոտություններ արդյունքների ներկայանալի մատուցում և հարցերի քննարկում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. վերլուծել հետազոտության բնագավառի առկա տվյալների բազան՝ մոտեցման եղանակները: 5. պատկերացնել հետազոտությունների մեթոդաբանությունը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ տեսական և փորձարարական առանցքային արդյունքները ժամանակակից գիտական հետազոտություւներում: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից գիտահետազոտական աշխատանքների կազմակերպման և պլանավորման առանձնահատկություններին: · լուսաբանել գիտական հետազոտությունների մեթոդաբանությունը և հիմանական ժամանակագրությունը, գիտական հետազոտություւներում տվյալների փորձարարական գրանցման, տեսական մեկնաբանություն, համակարգչային մշակաման և նմանակաման արդի եղանակները: · ուղենշել գիտական աշխատանքների կատարման ձևաչափերը և էթիկայի նորմերը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում են քննարկումներին, կարդում են լրացուցիչ գրականություն: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. В.И.Комлацкий, С.в. Логинов, Г.В. Комлацкий, "Планирование и организация научных исследований: учебное пособие", Феникс, 2014, GCE A2 UNITS, "Scientific investigations: Getting started", The Nuffield Foundation, 2008, M. Hackling, "Working scientifically: Implementing and assessing open investigation work in Science", Cowan University, 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Գիտահետազոտական աշխատանքների կազմակերպում: 2. Գիտություն և գիտական հետազոտություններ: 3. Գիտական հետազոտությունների մեթոդաբանություն: 4. Ատենախոսական հետազոտություների հիմանկան փուլերը: 5. Գիտական հետազոտությունների տեղեկատվական ապահովումը: 6. Գիտական աշխատանքի կատարում և ձևակերպում: 7. Գիտական էթիկայի նորմերը:
0502	Մեխանիկայի հիմունքներ	9
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, գործ.-2, լաբ.-2 6 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ20 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ընդհանուր ֆիզիկայի մեխանիկա բաժնին, · ուսուցանել մեխանիկական շարժման օրենքներն ու օրինաչափությունները, · պատկերացում ձևավորել ռելյատիվիստական և ոչ ռելյատիվիստական շարժումների վերաբերյալ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրելու մեխանիկական շարժման հիմնական օրինաչափությունները, 2. լուսաբանելու պահպանման օրենքները մեխանիկայում, 3. ներկայացնելու մեխանիկայի խնդիրների լուծման եղանակները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները՝ տարբեր ուժադաշտերում շարժման օրենքի որոշման համար, 5. կիրառելու պահպանման օրենքները՝ շարժման խնդրի լուծման համար, 6. բացահայտելու մեխանիկական շարժման բնույթն ու առաջացման պատճառները, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 7. արդյունավետ օգտագործելու մեխանիկայի խնդիրների լուծման մեթոդները: կիրառելու մեխանիկայից ստացած գիտելիքները ֆիզիկայի այլ բաժինների ուսումնառության մեջ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ընդհանուր ֆիզիկայի մեխանիկա բաժնին, · ուսուցանել մեխանիկական շարժման օրենքներն ու օրինաչափությունները, · պատկերացում ձևավորել ռելյատիվիստական և ոչ ռելյատիվիստական շարժումների վերաբերյալ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում: 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին դասախոսություններից ստացած գիտելիքները կիրառում խնդիրների լուծման համար: 3. Ուսանողները ուսումնական լաբորատորիայում դասախոսի ղեկավարությամբ կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ։ 4. Լսարանից դուրս՝ հանձնարարված խնդիրների լուծում, տեղեկատվության հայթայթում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Աբրահամյան Մ.Գ. մեխանիկայի ֆիզիկական հիմունքները, ԵՊՀ հրատ., 2008 Աբրահամյան Մ.Գ. մեխանիկա: Դասախոսությունների և խնդիրների համառոտ ձեռնարկ, Էդիթ պրինտ հրատ., 2013 Матвеев А.Н. Механика и теория относительности. М., 1986 Сивухин Д.В. Общий курс физики. т.1, Механика, М., 1990 Иродов И.Е. Основные законы механики. М., 1978. Յուզբաշյան Է.Մ. Ֆիզիկայի ընդհանուր դասընթացի խնդրագիրք, Մեխանիկա, ԵՊՀ, 1982. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մաթեմատիկական ներածություն։ Վեկտորական հաշվի տարրերը: Ֆունկցիայի ածանցյալ: Ֆունկցիայի նախնական: Գաղափար ինտեգրալի մասին: 2. Նյութական կետի կինեմատիկա: Պինդ մարմնի կինեմատիկա 3. Նյութական կետերի համակարգի դինամիկա։ Նյութական կետերի համակարգի իմպուլսը և նրա փոփոխման օրենքը: Նյութական կետերի համակարգի իմպուլսի մոմենտը և նրա փոփոխման օրենքը: Ուժի մոմենտ: Մոմենտների հավասարումը: 4. Պահպանման օրենքները մեխանիկայում։ Փակ համակարգի իմպուլսի պահպանման օրենքը։ իմպուլսի մոմենտի պահպանման օրենքը։ Աշխատանք և կինետի էներգիա: Կոնսերվատիվ (պոտենցիալային) և ոչ կոնսերվատիվ ուժեր: Դիսիպատիվ և գիրոսկոպիկ ուժեր: Պոտենցիալ էներգիա: Էներգիայի պահպանման օրենքը մեխանիկայում: 5. Պինդ մարմնի դինամիկա։ Գաղափար իներցիայի թենզորի մասին: Իներցիայի մոմենտ: Հյուգենսի և Շտեյների թեորեմը: Աշխատանքը պտտական շարժման դեպքում: Պտտական շարժման կինետիկ էներգիան: Մաքսվելի ճոճանակ: Ֆիզիկական ճոճանակ: Հոլակներ (գիրոսկոպներ): Հոլի շարժումը: Պրեցեսիա: Նուտացիա: 6. Հաշվարկման ոչ իներցիալ համակարգեր։ Ուղղագիծ համընթաց շարժվող ոչ իներցիալ համակարգեր: գաղափար իներցիայի ուժի մասին: Ձգողական (գրավիտացիոն) և իներտ զանգվածների հավասարությունը: Համարժեքության սկզբունքը: Պտտվող ոչ իներցիալ համակարգ: Կորիոլիսյան արագացում: 7. Ձգողականության դաշտում շարժումը։ Մոլորակների շարժման հիմնական օրենքները՝ Կեպլերի օրենքները: Երկրի արհեստական արբանյակների շարժումը: Տիեզերական առաջին, երկրորդ և երրորդ արագություններ: 8. Տատանողական շարժում։ Ներդաշնակ տատանումներ: Ներդաշնակ տատանակ (օսցիլյատոր): Մաթեմատիկական ճոճանակ: Զսպանակային ճոճանակ: Սեփական տատանումներ: Տատանման էներգիան: Տատանումների մարումը: Մարման լոգարիթմական դեկրեմենտ: Բարորակություն: Հարկադրական տատանումներ: Ռեզոնանս: 9. Հարաբերականության հատուկ տեսության տարրերը։ Լույսի արագության հաստատունության կանխադրույթը: Լորենցի ձևափոխությունները: Շարժվող մարմինների երկարության կրճատման բանաձևը: Սեփական երկարություն: Շարժվող ժամացույցների ընթացքի դանդաղումը: Սեփական ժամանակ: Արագընթաց (ռելյատիվիստական) մասնիկի զանգվածը, իմպուլսը և էներգիան: Հանգստի էներգիա:
0502	Ծրագրավորման հիմունքներ -1	6
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ գործ.-4 ժամ 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 0502/Բ19 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել պայմանի և ցիկլի օպերատորների հետ։ · Ուսուցանել աշխատել մեծ թվով տվյալների հետ։ · Ծանոթացնել համակարգչի հիշողության հետ։ · Ուսուցանել աշխատել տողերի և ֆայլերի հետ։ · Ծանոթացնել տարբեր գրադարանների հետ։ · Ուսուցանել օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման հիմնական գաղափարները։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները Python լեզվի օրինակով, 2. ձևակերպել խնդիրների ալգորիթմներ, 3. ընտրել Python լեզվի համար նախատեսված միջավայրերը։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կառուցել ոչ բարդ խնդիրների ալգորիթմներ և գրել Python լեզվով։ 2. վերլուծել գրված ծրագրերը և քայլ առ քայլ ստուգելով՝ հայտնաբերել գրված ծրագրում առկա սխալները։ 3. լուծել խնդիրներ՝ օգտագործելով օբյեկտ-կողնմնորոշված ծրագրավորման մոտեցումները (OOP)։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտվելով ստացված գիտելիքներից՝ հետագայում հեշտությամբ յուրացնել այլ ծրագրավորման լեզուներ կամ խորացնել Python լեզվի գիտելիքները։ կառուցել բարդ ալգորիթմներ և ծրագրավորել։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել ծրագրավորման լեզվի հիմնական գաղափարներին։ · Ծանոթացնել պայմանի և ցիկլի օպերատորների հետ։ · Ուսուցանել աշխատել մեծ թվով տվյալների հետ։ · Ծանոթացնել համակարգչի հիշողության հետ։ · Ուսուցանել աշխատել տողերի և ֆայլերի հետ։ · Ծանոթացնել տարբեր գրադարանների հետ։ · Ուսուցանել օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման հիմնական գաղափարները։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման քննության Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Дейтел Х.М., Дейтел П. Дж. - Как программировать на С++. Бином Пресс, 2008. Ալավերդյան Ա.Գ., Հարությունյան Տ.Ա., Մելիքյան Շ.Ռ. - Ծրագրավորման խնդիրների ժողովածու, մաս 1։ ԵՊՀ հրատարակչություն, 2011. Learning Python 5ed: Powerful Object-Oriented Programming, Mark Lutz, O’Reilly, 5th edition, 2013 Python Crash Course, Eric Matthes, 3 rd edition, 2015 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Python լեզվի հիմնական գաղափարները։ Տվյալների մուտք և ելք։ Փոփոխականներ և հաստատուններ։ Վերագրման օպերատոր։ Թվաբանական գործողություններ։ Ստանդարտ գրադարանային ֆունկցիաներ։ 2. Համեմատության և տրամաբանական օպերատորներ։ if-else պայմանի օպերատոր: switch-case ընտրման օպերատոր։ 3. Ցիկլեր։ while ցիկլի օպերատոր։ for ցիկլի օպերատոր։ Ներդրված ցիկլեր։ 4. Բացառություններ։ break/continue օպերատորներ։ 5. Ցուցակներ (lists, tuple), բառարաններ (dictionaries): 6. Ֆունկցիաներ։ Ներդրված և ծրագրավորողի կողմից սահմանվող ֆունկցիաներ։ Ռեկուրսիոն ֆունկցիաներ։ 7. Numpy գրադարան։ Math գրադարան։ matplotlib գրադարան։ 8. Օբյեկտ-կողմնորոշված ծրագրավորում (OOP)։ Class, object հիմնական գաղափարներ։

Ամբիոնի կոդը	Կամընտրական դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
0502	Միկրո և նանո համակարգերի նմանակում	6
7-ին՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0502/Բ49 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել միկրո և նանոչափային համակարգերի հիմունքներին և դրանց մոդելավորման ժամանակակից տեխնոլոգիական մեթոդներին, · ուսանողներին սովորեցնել իրականացնել հետազոտվող ֆիզիկական համակարգի տեսական մոդելի պարամետրերի վերլուծություն, · ուսանողներին սովորեցնել կառուցել դիտարկվող տեսական համակարգը՝ արդի համակարգչային տեխնիկայի և մոդելավորման ծրագրերի կիրառությամբ: · ուղենշել գերփոքր չափսերով համակարգերի մոդելավորման հնարավոր գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կատարել միկրո և նանոչափային համակարգերի պարամետրերի տեսական վերլուծություն, 2. մեկնաբանել գերփոքր չափսերով համակարգերում ընթացող ֆիզիկական պրոցեսները և դրանց ընթացքում առաջացող խնդիրների լուծման եղանակները, 3. ներկայացնել միկրո և նանոչափային համակարգերի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել ֆիզիկական համակարգերի մոդելավորման մեթոդները և ուղություները, 2. վերլուծել գերփոքր չափսերով համակարգերի մոդելավորման առկա հասանելի տվյալների բազան՝ համապատասխան օպտիմալ նախագծման նպատակով, 3. կատարել միկրո և նանոչափային համակարգերի մոդելավորման հեռանկարային ուղղությունների ընտրություն: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ տեսական և մոդելավորման առանցքային մոտեցումները միկրո և նանոչափային համակարգերում, առաջարկել և տրամադրել օպտիմալ նախագծված մոդելներ հետազոտվող գերփոքր չափսերով ֆիզիկական համակարգերում առաջացող վերլուծական խնդիրների լուծման համար 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել միկրո և նանոչափային համակարգերի հիմունքներին և դրանց մոդելավորման ժամանակակից տեխնոլոգիական մեթոդներին, · ուսանողներին սովորեցնել իրականացնել հետազոտվող ֆիզիկական համակարգի տեսական մոդելի պարամետրերի վերլուծություն, · ուսանողներին սովորեցնել կառուցել դիտարկվող տեսական համակարգը՝ արդի համակարգչային տեխնիկայի և մոդելավորման ծրագրերի կիրառությամբ: · ուղենշել գերփոքր չափսերով համակարգերի մոդելավորման հնարավոր գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ, 2. ուսանողները լսարանում լսում են դասախոսություն՝ մասնակցում են քննարկումներին, օգտվում են լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից, 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական և լաբորատոր աշխատանքներ՝ կիրառելով ֆիզիկական կառուցվածքների արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցները: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Torre, Charles G., "Foundations of Wave Phenomena: Complete Version" (2016). Foundations of Wave Phenomena.1. Jian-Ming Jin, "The Finite Element Method in Electromagnetics", 3rd Edition, 2014 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրոմագնիսական տեսության հիմունքները 2. Ծանոթացում վերջավոր տարրերի մեթոդին 3. Միաչափ վերջավոր տարրերի վերլուծություն 4. Երկչափ վերջավոր տարրերի վերլուծույթուն 5. Եռաչափ վերջավոր տարրերի վերլուծություն 6. Էլեկտրոմագնիսական համակարգի վարիացիոն սկզբունքները 7. Վեկտորական վերջավոր էլեմենտներ 8. Կլանող սահմանային պայմաններ 9. Վերջավոր տարրերի սահմանային ինտեգրալ մեթոդները 10. Վերջավոր տարրեի սեփական ֆունկցիաների մեթոդը
0504	Հեռահաղորդակցական համակարգերի մոդելավորում	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ48 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից հեռահաղորդակցական հմակարգերի տեսակները և դրանց մոդելավորման հունքներին · ծանոթացնել անալոգային և թվային համակարգերի մոդելավորման առանձնահատկություններին · ներկայացնել հեռահաղորդակցական համակարգերում հաղորդչի, կապուղու և ընդունիչի մեդելավորման սկզբունքները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել հեռահաղորդակցական համակարգերի մոդելավորման եղանակները. 2. ներկայացնել հեռահաղորդակցական համակարգերում անալոգային ազդանշանների թվայնացման եղանակները. 3. մեկնաբանել թվային կապի համակարգերում հաղորդչ/ընդունիչ հանգույցների, կապուղու մոդելների կառուցման գործընթացները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. իրականացնել թվային կապի համակարգի հիմնական հանգույցների հաշվար և մոդելավորում. 2. կառուցել հեռահաղորդակցական համակարգերի մոդելներ, համակարգի որակի նախնական գնահատականներ տալու նպատակով. 3. Կիրառել MATLAB և LabVIEW ծարագրային փաթեթները հեռահաղորդակցական համակարգերի մոդելավորման գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից հեռահաղորդակցական հմակարգերի տեսակները և դրանց մոդելավորման հունքներին · ծանոթացնել անալոգային և թվային համակարգերի մոդելավորման առանձնահատկություններին · ներկայացնել հեռահաղորդակցական համակարգերում հաղորդչի, կապուղու և ընդունիչի մեդելավորման սկզբունքները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Jeruchim, Michel C., Balaban, Philip, Shanmugan, K. Sam, “Simulation of Communication Systems: Modeling, Methodology and Techniques”, 2000. B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015. Arthur A. Giordano, Allen H. Levesque, “Modeling of Digital Communication Systems Using Simulink”, John Wiley & Sons, Inc, 2015. William H. Tranter K. Sam Shanmugan Theodore S. Rappaport Kurt L. Kosbar, “Principles of Communication Systems Simulation with Wireless Applications”, PRENTICE HALL, 2003. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ազդանշանների տեսակները՝ անալոգային, թվային, դրանց առանձնահատկությունները. համեմատություններ: 2. Անալոգային ազդդանշանի թվայնացում: Դիսկրետացում ըստ ժամանակի. Նայքվիստի չափանիշ: Քվանտացում, քվանտացման աղմուկներ, կոմպանդացում: 3. Թվային ազդանշանների ընդունում, մաքսիմալ ճշմարտանմանության չափանիշ, սխալ բիթ հայտնվելու հավանականություն (BER): 4. Թվային մոդուլման եղանակներ ( ASK, FSK, PSK, CPM, APSK, QAM, OQPSK, DQPSK, π/4 QPSK, GMSK, OOK); BPSK կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունում, բիթի սխալի հավանականությունը: 5. Կապուղիների դասակարգում: Կանալային կոդավորում: Բլոկային, փաթույթային կոդեր: 6. MATLAB/Simulink փաթեթի Communication toolbox հանգույցի կիրառումը հեռահաղորդակցական համակարգերի մոդելներ կառուցման համար: 7. LabVIEW Modulation toolkit-ի կիրառումը թվային կապի համակարգարեի մոդելների կառուցման գործընթացում:
0501	Ծրագրավորվող էլեկտրոնիկա	6
7-րդ՝աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ57 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog) · ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին · ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի նկարագրման եղանակները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. պատկերացնել էլեկտրոնային սարքավորումները նկարագրող և ծրագրավորող լեզուների կիրառման սկզբունքները 2. ներկայացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման առանձնահատկությունները 3. նկարագրել VHDL լեզվի կառուցվածքը, ալգորիթմական առանձնահատկությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել էլեկտրոնային սարքերի մոդելավորման և նախագծման գործիքներ (Xilinx ընկերության ISE14.7 միջավայրը) 2. լուսաբանել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման սկզբունքները 3. նախագծել էլեկտրոնային սարքերը կիրառելով ծրագրավորման VHDL լեզուն գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, պլանավորել ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների և հեռահաղորդակցության ոլորտների հիմնական սկզբունքների արդյունավետ յուրացման ընթացքը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog) · ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին · ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի նկարագրման եղանակները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Douglas L. Perry, “VHDL: Programming by Example”, McGraw-Hill 2002. Pter J. Ashenden, Jim Lewis, “The designer’s guide to VHDL, Third Edition,” Elseiver Inc. 2008. Samir Palnitkar, “Verilog HDL: A Guide to Digital Design and Synthesis, Second Edition,” Prentice Hall PTR 2003. Լրացուցիչ D.M. Pozar, Microwave Engineering, John Wiley & Sons, 2012. И.В. Лебедев, Техника и приборы СВЧ, том. 1, Высшая школа, М. 1970. Измерения на миллиметровых волнах, под редакцией Р. Валитова и Б. Макаренко, Радио и связь, технические цепи и сигналы, М. 1984. J.F. White, High Frequency Techniques, John Wiley & Sons,, 2004 W. Hayt, J. Kemmerly, S. Durbin, Engineering Circuit Analysis, McGraw-Hill, 2012. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներ VHDL, Verilog:Անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգեր,թվային համակարգերի մոդելավորում: Վարքային տարրեր: Կառուցվածքային տարրեր: Ստուգման համակարգեր: Վերլուծություններ և գործարկում 2. VHDL լեզվի համեմատությունը ալգորիթմական լեզուների հետ: Մեկնաբանություններ, նույնացուցիչներ, հանգուցային բառերը, տվյալների տեսակները: 3. Սկալյար տեսակներ: Ենթատեսակներ: Ամբողջ թվերի տեսակներ: Սահող ստորակետով թվերի տեսակներ: Ֆիզիկական մեծությունների տեսակներ, Ժամանակի տեսակներներ: Թվակրկվող տեսակներ: Նշաններ, Բուլյան, “Standard Logic” տեսակներ: 4. Հաջորդական արտահայտութուններ: Զանգվածի տեսակներ և օպերատորներ: Մոդելավորման հիմնարար կառույցները, ենթածրագրեր:
0502	Ֆիզիկական պրոցեսների համակարգչային մոդելավորում	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ գործ.-7,5 ժամ, լաբ.-7,5 ժամ 15 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0502/Բ46 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոֆիզիկայի ոլորտին բնորոշ ֆիզիկական երևույթների նկարագրման/մոդելավորման համակարգչային մեթոդներին · ծանոթացնել համակարգչային մոդելավորմնան ժամանակակից փաթեթներին, դրանց հիմքում ընկած մոտեցումներին և մոտարկումներին · ներկայացնել էլեկտրամագնիսական պրոցեսների համակարգչային նկարագրման վերջավոր տարրերի (FEM) և ժամանակային տիրույթի վերջավոր տարբերությունների եղանակներին (FDTD) 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ֆիզիկական պրոցեսների համակարգչային մոդելավորման եղանակները. 2. ներկայացնել էլեկտրամագնիսական պրոցեսների նկարագրման վերջավոր տարրերի (FEM) և ժամանակային տիրույթի վերջավոր տարբերությունների եղանակները (FDTD) բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. իրական ֆիզիկական պրոցեսը բերել համակարգչային մոդելի 2. կառուցել տարատեսակ ֆիզիկական պրոցեսների մոդելներ տալով համապատասխան երկրաչափական կառուցվածքը և նախնական պայմանները, հետագայում պրոցեսի նկարագրության ստացումով. 3. Կիրառել COMSOL, Lumerical, MATLAB ծարագրային փաթեթները ֆիզիկական պրոցեսների մոդելավորման նպատակով գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոֆիզիկայի ոլորտին բնորոշ ֆիզիկական երևույթների նկարագրման/մոդելավորման համակարգչային մեթոդներին · ծանոթացնել համակարգչային մոդելավորմնան ժամանակակից փաթեթներին, դրանց հիմքում ընկած մոտեցումներին և մոտարկումներին · ներկայացնել էլեկտրամագնիսական պրոցեսների համակարգչային նկարագրման վերջավոր տարրերի (FEM) և ժամանակային տիրույթի վերջավոր տարբերությունների եղանակներին (FDTD) 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական/լաբորատոր պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. David B. Davidson, Computational Electromagnetics for RF and Microwave Engineering, Second Edition, Cambridge University Press, 2010. D. Braess, “FINITE ELEMENTS: Theory, Fast Solvers, and Applications in Elasticity Theory,” Cambridge University Press 2007. Anastasis C. Polycarpou, “Introduction to the Finite Element Method in Electromagnetics,” Morgan & Claypool 2006. P. Boeraeve, “Introduction To The Finite Element Method (FEM),” Institut Gramme - LIEGE, 2010. A. Taflove, “Computational Electrodynamics: The Finite Difference Time Domain Method,” Artech House, 1995. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ծանոթացում ֆիզիկական պրոցեսի մոդելավորման հիմնական քայլերին և առանձնահատկություններին: 2. Վերջավոր տարրերի մեթոդի կիրառումը Մաքսվելլի հավասարումների լուծման թվային եղանակներում: 3. Ժամանակային տիրույթի վերջավոր տարբերությունների եղանակների կիրառումը Էեկտրադինամիկական խնդիրների լուծման համար: 4. Ծանոթացում COMSOL ծրագրային փաթեթի տարրերի հետ: 5. 2D և 3D երկրաչափական կառուցվածքների իրականացում COMSOL-ում: 6. Նախնական պայմանների, հաստատունների, փոփոխականների, ֆունկցիաների հայտարարում: 7. Հաշվման տարատեսակ մոտեցումների իրականցում, ստացված արդյունքների վերլուծություն, արտահանում:
0501	Գիտափորձի ավտոմատացման պրակտիկում	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ լաբ.-15 ժամ 15 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ47 1. Դասընթացի նպատակ · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային փաթեթի հետ աշխատելու հարմարավետությանը · սովորեցնել LabVIEW միջավայրում թվային-անալոգային փոխակերպիչների հետ աշխատելու սկզբունքները · ծանոթացնել NI-ի տարբեր ֆիզիկական սարքավորումների հետ աշխատելու սկզբոունքներին · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրում տվյալների ներմուծման, մշակման և արտածման հնարավորություններին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրի հնարավորությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. LabVIEW ծրագրային միջավայրի միջոցով իրականացնել տարատեսակ ազդանշանների գեներացումը և ըմդունումը օգտագործելով NI-ի ֆիզիկական սարքավորումները 2. NI ELVIS II սարքի միջոցով իրականացնել տարատեսակ ռադիոտեխնիկական խնդիրների մոդելավորում/լուծում LabVIEW ծրագրային միջավայրի օգնությամբ 3. USB 6008 և USB 6009 անալոգաթվային փոխակերպիչների միջոցով կատարել ազդանշանների/տվյալների հավաքագրում LabVIEW ծրագրային միջավայրում 4. Ծրագրավորել GPIB և serial port-ով աշխատող սարքավորումները 5. LabVIEW միջավայրում ծրագրավորել NI PXI 1042 սարքի մոդուլները 6. Տեսապատկերների և քայլային շարժիչների հետ աշխատել NI Vison & Motion ծրագրի միջոցով 7. LabVIEW միջավայրում ծրագրավորել FPGA Interface (myRIO, myRIO Evaluation Kit)-ով սարքավորումները գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային փաթեթի հետ աշխատելու հարմարավետությանը · սովորեցնել LabVIEW միջավայրում թվային-անալոգային փոխակերպիչների հետ աշխատելու սկզբունքները · ծանոթացնել NI-ի տարբեր ֆիզիկական սարքավորումների հետ աշխատելու սկզբոունքներին · ծանոթացնել LabVIEW ծրագրային միջավայրում տվյալների ներմուծման, մշակման և արտածման հնարավորություններին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում վարում է լաբորատոր պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, տալիս համապատասխան ցուցումներ, ներկայացնում է տիպական օրինակներ · ուսանողները կիրառում են ստացած գիտելիքները, ինքնուրույն կազմում են ծրագրեր օգտագործելով NI ֆիզիկական սարքավորումները 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. LabVIEW for Engineers, RONALD W. LARSEN, Montana State University 2011 Bitter, Rick, Taqi Mohiuddin, Matthew R. Nawrocki, «LabVIEW Advanced Programming Techniques», 2-nd edition, Taylor & Francis Group, LLC 2007. Cory L. Clark, «LabVIEW Digital Signal Processing, and Digital Communications», The McGraw-Hill Companies, 2005. http://www.ni.com 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ընդհանուր ծանոթացում National Instrument-ի (NI) LabVIEW ծրագրային փաթեթի հետ: 2. Թվային և անալոգային փոխակերպիչներ usb 6008 և usb 6009 (DAC) 3. Տվյալների ներմուծում համակարգիչ, մշակում. տվյալների արտածում (DAQ) 4. NI MAX (Measurement & Automation Explorer) 5. GPIB և serial port-ով աշխատող սարքավորումներ 6. NI Elvis II սարքի աշխատանքի սկզբունքը 7. NI PXI 1042 սարքի աշխատանքի սկզբունքը 8. Տեսապատկերների հետ աշխատելու սկզբունքները NI Vison & Motion 9. FPGA Interface (myRIO, myRIO Evaluation Kit)
0501	Թվային սխեմատեխնիկա և միկրոպրոցեսորներ	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2 ժամ, գործ.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ65 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների ընտանիքների առանձնահատկություններին, նրանց կառուցվածքին ու ճարտարապետությանը: · ուղենշել ժամանակակից հիշասարքերի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: · սովորեցնել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. լուսաբանել թվային սխեմաների նկարագրման մաթեմատիկական ապարատը 2. ներկայացնել ստատիկ և դիմանիկ թվային շղթաների կառուցման սկզբունքները 3. ներկայացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների զարգացման հեռանկարային ուղղությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կառուցել տարբեր թվային սխեմաներ տվյալ տեխնիկական առաջադրանքին համապատասխան 2. վերլուծել սխեմաների արագագործության, ցրաման հզորության և աղմկակայունության խնդիրները Օգտագործել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների ընտանիքների առանձնահատկություններին, նրանց կառուցվածքին ու ճարտարապետությանը: · ուղենշել ժամանակակից հիշասարքերի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: · սովորեցնել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում գործնական պարապմունքներ և քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ՝ օգտագործելով մոդելավորման արդի համակարգչային ծրագրերը: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3: Միավորների քայլը 0,5 է: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. R. J. Baker, H. W. Li, D. E. Boyce. CMOS Circuit Design, Layout, and Simulation. 1998. Д.А. Безуглов, И.В. Калиенко, Цифровые устройства и микропроцессоры, ЕНИКС, 2008. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Թվայիս խեմաների նկարագրման մաթեմատիկական ապարատ։ 2. Երկբևեռ, մետաղ-օքսիդ-կիսահաղորդիչ (ՄՕԿ) տրանզիտորների հիման վրա տրամաբանական շղթաներ։ 3. Համակցական գործողության կոմպլեմենտար տրամաբանական բջիջներ։ Մուլտիպլեքսորներ և դեմուլտիպլեքսորներ։ Թվային գումարիչներ։ 4. Ստատիկ և դինամիկ տիրամաբանական շղթաներ։ 5. Հաջորդական գործողության տրամաբանական բջիջներ։ Տրիգերներ։ Տակտային ազդանշանի մակարդակով և ճակատով ղեկավարվող տրիգերներ։ Առավելագույն տակտավորման հաճախություն։ Ռեգիստրներ և հաշվիչներ։ 6. Փուլահաճախականային համակարգեր։ 7. Կիսահաղորդչային հիշասարքեր։ 8. Միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը: Հիշողության կազմկերպում։ Միկրոպրոցեսորի մուտք/ելք ենթահամակարգեր։ 9. Կառավարման համակարգ և սինքրոնացում։ 10. Միկրոպրոցեսորի և կառավարման օբյեկտի հետ համագործակցության կազմակերպում։
0501	Ծրագրավորվող էլեկտրոնային սարքեր	6
8-րդ՝գարնանային կիսամյակ դաս.-7.5 ժամ, լաբ-7.5 ժամ 15 ժամ/շաբ ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ63 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog) · ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին · ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի նկարագրման եղանակները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. պատկերացնել էլեկտրոնային սարքավորումները նկարագրող և ծրագրավորող լեզուների կիրառման սկզբունքները 2. ներկայացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման առանձնահատկությունները 3. հասկանալ VHDL լեզվի կառուցվածքը, ալգորիթմական առանձնահատկությունները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. կիրառել էլեկտրոնային սարքերի մոդելավորման և նախագծման գործիքներ (Xilinx ընկերության ISE14.7 միջավայրը) 2. տիրապետել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման սկզբունքները 3. նախագծել էլեկտրոնային սարքերը կիրառելով ծրագրավորման VHDL լեզուն գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, պլանավորել ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների և հեռահաղորդակցության ոլորտների հիմնական սկզբունքների արդյունավետ յուրացման ընթացքը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog) · ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին · ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի նկարագրման եղանակները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3: Միավորների քայլը 0,5 է: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Douglas L. Perry, “VHDL: Programming by Example”, McGraw-Hill 2002. Pter J. Ashenden, Jim Lewis, “The designer’s guide to VHDL, Third Edition,” Elseiver Inc. 2008. Samir Palnitkar, “Verilog HDL: A Guide to Digital Design and Synthesis, Second Edition,” Prentice Hall PTR 2003. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներ VHDL, Verilog:Անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգեր,թվային համակարգերի մոդելավորում: Վարքային տարրեր: Կառուցվածքային տարրեր: Ստուգման համակարգեր: Վերլուծություններ և գործարկում 2. VHDL լեզվի համեմատությունը ալգորիթմական լեզուների հետ: Մեկնաբանություններ, նույնացուցիչներ, հանգուցային բառերը, տվյալների տեսակները: 3. Սկալյար տեսակներ: Ենթատեսակներ: Ամբողջ թվերի տեսակներ: Սահող ստորակետով թվերի տեսակներ: Ֆիզիկական մեծությունների տեսակներ, Ժամանակի տեսակներներ: Թվակրկվող տեսակներ: Նշաններ, Բուլյան, “Standard Logic” տեսակներ: 4. Հաջորդական արտահայտութուններ: Զանգվածի տեսակներ և օպերատորներ: Մոդելավորման հիմնարար կառույցները, ենթածրագրեր:
0504	Իրերի ինտերնետ և կիրառություններ	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-7.5 ժամ, լաբ.-7.5 ժամ 15 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ62 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ներկայացնել իրերի ինտերնետի էությունը · ծանոթացնել իրերի ինտերնետում ներգրավված սենսորների միջև կապի մեխանիզմները, · լուսաբանել անլար կապի համակարգով իրերի ինտերնետի կառուցման սկզբունքները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ձևակերպել թե ինչ է իրենից ներկայացնում իրերի ինտերնետը, 2. ներկայացնել իրերի ինտերնետի կառուցման առանձնահատկություններին և դրանց կապին ամպային տեխոնոլոգիաներ հետ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գնահատել իրերի ինտերնետի տվյալների փոխանցման հնարավորությունները 2. նախագծել սենսորների ցանց գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) հայթայթել և վերլուծել ժամանակակից տեղեկատվություն, 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ներկայացնել իրերի ինտերնետի էությունը · ծանոթացնել իրերի ինտերնետում ներգրավված սենսորների միջև կապի մեխանիզմները, · լուսաբանել անլար կապի համակարգով իրերի ինտերնետի կառուցման սկզբունքները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսություններ և գործնական պարապմունքներ: 2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Cuno Pfister “Getting Started with the Internet of Things: Connecting Sensors and Microcontrollers to the Cloud (Make: Projects)”, O’Reilly Media, 2011. S. Greengard “The Internet of Things, Revised And Updated Edition” The MIT press, 2021. R. Gravina et al., “Integration, Interconnection, and Interoperability of IoT Systems” Springer, 2018 J. Batalla et al. “Beyond the Internet of Things” Springer, 2018. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Իրերի ինտերնետի (IoT) էության պարզաբանում 2. Իրերի ինտերենտը 5G ցանցերի համատեքստում, տվյալների փոխանցման սպեկտրալ առանձնահատկությունները 3. Իրերի ինտերնետի իրականացում ամպային տեխոնոլոգիաների կիրառմամբ 4. Սենսորների ցանցի կառաուցում, տվյալների անլար փոխանցման սկզբունքեր 5. IoT պրոտակոլներ
0504	Հեռահաղորդակցության պրակտիկում	6
7-րդ աշնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ61 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության պրակտիկ լուծումներին · կոնկրետ օրինակների վրա առավել խորացված ներակայացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման/դեմոդոուլման իրականացման եղանակներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերում ընդունիչ/հաղորդոիչ հանգույցներում առկա հիմնախնդիրները, դրանց լուծման ուղիները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մի շարք հեռահաղորդակցման համակարգերի կառուցման հիմնական սկզբունքները 2. մեկնաբանել հեռահաղորդակցական համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման եղանակները. 3. դասակարգել թվային կապի համակարգում սխալների գնահատման/չափման եղանակները. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. իրականացնել հեռահաղորդակցման համակարգերի՝ օրինակ համակարգչային ցանցերի նախագծում և կառուցում. 5. գնահատել թվային կապի՝ օրինակ օպտիկականի թողունակությունը, որակը, սխալների հայտնվելու հավանականությունը. 6. իրականցնել կապի հակարգի հաղորդիչ/ընդունիչ հանգույցների բնութագրերի լավարկում ըստ դրված խնդրի առանձնահատկությունների. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության պրակտիկ լուծումներին · կոնկրետ օրինակների վրա առավել խորացված ներակայացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման/դեմոդոուլման իրականացման եղանակներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերում ընդունիչ/հաղորդոիչ հանգույցներում առկա հիմնախնդիրները, դրանց լուծման ուղիները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական և լաբորատոր պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լաբորատոր աշխատանքներում պրակտիկ աշխատանքների տեսքով կիրառում ստացված տեսական և գործնական գիտելիքները: Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. S. Haykin, “Modern Wireless Communications,” Pearson Pentice Hall, 2005. M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Կոդավորող հանգույցի ներդնում հաղորդչում և դեկոդավորման իրականացում ընդունիչում 2. Թվային I/Q մոդուլյատորի և դեմոդուլյատորի կառուցման առանձնահատկությունները: 3. Ընունիչ հանգույցում կրող հաճախության վերականգում և ժամանակի սինքրոնիզմի իրականացում: 4. Սխալ բիթ հայտնվելու հավանականության գնահատում և չափում eye diagram-ի օգնությամբ (չափումները կատարվում են օպտիակական կապի համակարգում) 5. Միջսիմվոլային աղավաղումների դեմ պայքարող տարատեսակ էկվալայզերների կառուցում: 6. SDR թվային ռադիոյի կազմակերպում և փորձարկում
0504	Պաշտպանված կապի համակարգեր	6
7-րդ աշնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ, գործն.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ60 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցներին, · սովորեցնել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման եղանակները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցները, 2. վերլուծել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման եղանակները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. վերլուծել հեռահաղորդակցման և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի անվտանգության ապահովման հիմնական սկզբունքները, ինչպես նաև հեռահաղորդակցման և տեղեկատվական համա կարգերի արտաքին պարագծի պաշտպանման եղանակները, 2. ներկայացնել պաշտպանված հեռահաղորդակցման կապուղիների կառուցման հիմնական եղանակները գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցներին, · սովորեցնել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման եղանակները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է լաբորատոր աշխատանք, անց է կացնում քննարկում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, լաբորատոր պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում, 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատումով Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2, 1, 1 միավոր: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. M.Harkins, Managing Risk and Information Security, Apress, 145 pages, 2016. Turnbull Nigel ‘Foreword’ in Calder, Alan and Watkins, Steve, IT Governance: A Manager's Guide to Data Security & BS 7799/ISO 17799 (2nd edn), (2003). 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Տեղեկատվական համակարգի և հեռահաղորդակցման ցան¬ցերի անվտան¬գու¬թյան ապահովման հիմնական սկզբունքները: 2. Տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության քաղաքականություն: 3. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման միջազգային ստանդարտներ: 4. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի անվտանգության ապահովում, ցանցային իրավասությունների տրամադրում, լիազորությունների տարանջատում: 5. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի տրամաբանական բաժանում անվտանգության ենթահամակարգերի: VLAN-ների կառուցման եղանակները: 6. Հեռահաղորդակցման ցանցերի արտաքին պարագծի պաշտպանություն: Պաշտպանիչ միջցանցային էկրանների կառուցման և կիրառման եղանակները: DMZ ապառա¬զմա¬կանացված տիրույթի կառուցման եղանակները: 7. Հեռահաղորդակցման կապուղիների պաշտպանվածության ապահովում: Էլեկտրո¬նային ստորա-գրության կիրառման և վերծանման եղանակներ: Վիրտուալ մաս¬նավոր ցան¬ցերի կառուցման նպատակներն ու եղանակները:
0504	Մոբիլ կապի համակարգեր	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ, գործ-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ59 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից մոբիլ կապի համակարգերի աշխատանքի սկզբունքներին · ծանոթացնել մոբիլ կապի համակարգերում առկա հիմնախնդիրներին և դրանց լուծման ուղղիներին · ներկայացնել մոբիլ կապի համակարգերում կիրառվող մոդուլման և կոդավորման եղանակները, հավանաակն սխալների դեմ պայքարի մեթոդները 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել մոբիլ կապի կառուցվածն ու հանգույցների աշխատանքի սկզբունքները 2. ներկայացնել մոբիլ կապի համակարգերի առանձնահատկությունները և դրանց նախագծման սկզբունքները 3. մեկնաբանել մոբիլ կապի համակարգերի յուրահատկությունները, ազդանշանների ձևավորման եղանակները և կապուղիների կառուցման ձևերը բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. իրականացնել մոբիլ կապի համակարգի ռադիտեխնիկական հանգույցների նախագծում 2. կիրառել տարբեր տիպի շարժական համակարգերի նախագծման և պլանավորման հմտությունները 3. գնահատել մոբիլ բջջային համակարգերում ազդանշանների տարածման կորուստները` կապված տեղանքի յուրահատկությունների հետ և կատարել համապատասխան հաշվարկները գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից մոբիլ կապի համակարգերի աշխատանքի սկզբունքներին · ծանոթացնել մոբիլ կապի համակարգերում առկա հիմնախնդիրներին և դրանց լուծման ուղղիներին · ներկայացնել մոբիլ կապի համակարգերում կիրառվող մոդուլման և կոդավորման եղանակները, հավանաակն սխալների դեմ պայքարի մեթոդները 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Попов В. И. “Основы сотовой связи стандарта GSM: Учебное пособие”, М.2005. “GSM System and Products Overview” Nortel Matra Cellular and Northern Telecom 2000. Кааранен Х., Ахтиайнен А., “Сети UMTS. Архитектура, мобильность и сервисы.- Серия "Мир связи" , Технсфера 2007. “Обзор системы GSM” Вымпелком 2004. B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Բազմակի մուտքի իրականացման եղանակները՝ TDMA, FDMA, TDMA+FDMA, CDMA, SDMA. 2. Մոբիլ կապի կառուցվածքը, բջջային կառուցվածք: 3. Հաճախությունների վերաօգտագործման սկզբունքը, կլաստերներ: 4. Մոբիլ կապի GSM ստանդարտի հիմնական հանգույցները: 5. Մոբիլ կապի նախագծման ու կառավարման խնդիրները: 6. Ֆիզիկական և տրամաբանական կանալներ, դրանց կառուցվածքները. կադրեր դրանց տեսակները: 7. Մոդուլացման և կոդավորման սկզբունքները շարժական կապի համակարգերում: 8. Ռադիոալիքների տարածման առանձնահատկությունները քաղաքային պայմաններում: 9. Գրանցման կետում էլեկտրամագնիսական դաշտի որոշումը բազմաճառագայթային տարածման պայմաններում: 10. Մոբիլ կապի թողունակությունը, Էռլանգի մոդելները: 11. 2G-ից մինչև 5G սերնդի ցանցերի համեմատական վերլուծություն:
0501	Քվանտային ռադիոֆիզիկա	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ58 1. Դասընթացի նպատակ · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի փորձնական հիմնավորմանը, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի օգտագործմանը ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները, 2. ձևակերպելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական օրենքները, 3. լուծել քվանտային ֆիզիկայի խնդիրները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. Կիրառելու քվանտային ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները, 2. Վերլուծելու քվանտային մֆիզիկայի հիմնական օրինաչափությունները, 3. Կիրառելու քվանտային ֆիզիկայի մեթոդները ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Օգտվելու տարբեր աղբուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել, 2. Արդյունավետ օգտագործել քվանտային ֆիզիկայի հիմնական օրինաչափությունները խնդիրները լուծելիս: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներին, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի փորձնական հիմնավորմանը, · Ծանոթացնել քվանտային ֆիզիկայի օգտագործմանը ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասխոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քնարկնում, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասխոսություն, մասնակցում են քնարկնումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասխոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականություն ընթերցում, տեղեկատվություն հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3: Միավորների քայլը 0,5 է: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Блохинцев Д.И., Основы квантовой механики, М.: Наука, 1976, Изд. стереотип. 2019. Иродов И.Е., Квантовая физика. Основные законы, М.: 2014. Գ.Ս. Սահակյան, Է.Վ. Չուբարյան, Քվանտային մեխանիկա, ԵՊՀ հր., Երևան, 2009 , Է.Վ. Չուբարյան, Ռ.Մ. Ավագյան, Քվանտային մեխանիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ հր., Երևան, 2012 , Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц, Квантовая механика, Физматлит, Москва, 2004. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Քվանտային ֆիզիկայի ձևավորման սկզբնաղբյուրները, սև մարմնի ճառագայթում, ֆոտոէֆեկտ, Ռեզերֆորդի մոդելը, Դե-Բրոյլի ալիք, Բորի պոստուլատները։ Անորոշությունների առնչությունները։ 2. Շրեդինքերի հավասարումը, ալիքային հավասարում, ֆիզիկական մեծությունների փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում, շարժման ինտեգրալներ, հավանականության պահպանման օրենքը, ազատ մասնիկի շարժումը, քվանտային մասնիկը պոտենցիալային հորում, մասնիկի անցումը պոտենցիալային արգելքով, թունելային էֆեկտ, գծային հարմոնիկ օսցիլյատոր: 3. Իմպուլսի մոմենտի օպերատորները, սեփական արժեքները և սեփական ֆունկցիաները, մասնիկի շարժումը կենտրոնահամաչափ դաշտում, ջրածնանման ատոմներ, էլեկտրոնի սպինը, տարածական քվանտացում, միատեսակ մասնիկների համակարգեր, Ֆերմիի և Բոզեի մասնիկներ, փոխանակային էնեգիա, էլեկտրոնների վիճակները ատոմներում, Պաուլիի սկզբունքը: 4. Ատոմի փոխազդեսաւթյունը էլեկտրամագնիսական ալիքի հետ. կլանում, դիսպերսիա, ճառագայթում։ 5. Քվանտային մասնիկը պարբերական դաշտում։ 6. Քվանտային ինֆումատիկա։
0501	Անտենաներ և ռադիոալիքների տարածում	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ64 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել անտենանների տեսության տարրերին և ԳԲՀ ալիքների տարածման առանձնահատկություններին · ներկայացնել անտենաների հիմնական բնութագրերը և դրանց հաշվման եղանակները · ծանոթացնել անտենաների տեսակներին և կիրառման ոլորտներին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել անտենաների տեսության տարրերը և ԳԲՀ ալիքների տարածման առանձնահատկությունները 2. ձևակերպել անտենաների հիմնական բնութագրերը և դրանց հաշվման եղանակները 3. տարանջատել անտենաների տեսակներն և կիրառման ոլորտները. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվարկել կամայական անտենայի ճառագայթման դաշտը հեռու գոտում, 2. գնահատել լայն դասի անտենաների, իրենց բնութագրող պարամետրերը և յուրահատկությունները 3. ելնելով նախագծված անտենայի տվյալներից և կապի համակարգի անհրաժեշտ ազդանշան/աղմուկ հարաբերության մակարդակից գնահատել մաքսիմալ կապի հեռավորությունը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել անտենանների տեսության տարրերին և ԳԲՀ ալիքների տարածման առանձնահատկություններին · ներկայացնել անտենաների հիմնական բնութագրերը և դրանց հաշվման եղանակները · ծանոթացնել անտենաների տեսակներին և կիրառման ոլորտներին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Д. Сазонов, "Антенны и устройства СВЧ", М. “Высшая Школа”, 1988 г. S. Orfanidis, "Electromagnetic Waves and Antennas", http://eceweԲ1.rutgers.edu/~orfanidi/ewa T. Milligan, "Modern antenna design", Wiley & Sons, 2005 Величко В.В., Катунин Г.П., Шувалов В.П, "Основы инфокоммуникационных технологий", 2016г. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Անտենայի ճառագայթման դաշտի գոտիները՝ մոտակա, միջանկյալ և հեռու, դիպոլային անտենայի դաշտի հաշվարկ հեռու գոտում մոտավորությամբ: 2. Անտենաների հիմնական բնութագրերը՝ անտենայի ուղղվածության դիագրամ, ուղղորդվածության գործողության գործակից, ուժեղացման գործակից, էֆեկտիվ մակերես, աղմկային ջերմաստիճան և այլն: 3. Անտենաների տեսակները ստացիոնար և շարժական կապի համար: 4. Դիպոլային և ճեղքային անտենաներ: Յագի-Ուդայի անտենա, դիրեկտորային անտենա: 5. Լայնաշերտ և բազմաշերտ անտենաներ՝ լոգպերիոդիկ, սպիրալային, ֆրակտալային. 6. Բացվածքային անտենաներ՝ ռուպորային, ոսպնյակային, հայելային: 7. Միկրոշերտավոր անտենաներ: 8. Անտենային ցանցեր, փուլավորված անտենային ցանցեր: 9. Իդեալական ռադիոկապի հավավարում և առանձնահատկությունները իրական կապուղու համար: 10. Կապուղու մաքսիմալ հեռավորության կախվածությունը կապի արագագործությունից, բիթ/սխալանք հարաբերությունից, և ընտրված մոդուլացիայի ձևից: 11. Տարբեր ռադիոհաճախային ալիքների տարածման յուրահատկությունները երկրի մթնոլորտային պայմաններում:
0504	Թվային կապի համակարգեր	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, գարծ.- 2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ56 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել թվային կապի հիմունքներին, ժամանակակից թվայի կապի կառուցվածքային առանձնահատկություններին · ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները և դրանց գնահատման մեթոդները · ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման եղանակներին 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել թվային կապի հիմունքները. 2. ներկայացնել հեռահաղորդակցական համակարգերում անալոգային ազդանշանների թվայնացման եղանակները. 3. մեկնաբանել հեռահաղորդակցական համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման առանձնահատկությունները. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. իրականացնել թվային կապի համակարգի ռադիոտեխնիկական հանգույցների հաշվարկ. 2. գնահատել ազդանշանների թվայնացման որակը և այդ ընթացքում ի հայտ եկող սխալների հայտնվելու հավանականությունը. 3. կիրառել կապի հակարգի հաղորդիչ/ընդունիչ հանգույցների հաշվարկի եղանակները հաշվի առնելով համակարգի առանձնահատկությունները. գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտվել տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել թվային կապի հիմունքներին, ժամանակակից թվայի կապի կառուցվածքային առանձնահատկություններին · ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին · ներկայացնել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները և դրանց գնահատման մեթոդները · ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման եղանակներին 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները · դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում, · ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001. S. Haykin, “Modern Wireless Communications,” Pearson Pentice Hall, 2005. Andrea Goldsmith, “ Wireless Communications,” Cambridge University Press, 2005. M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Անալոգային ազդդանշանի թվայնացում: Դիսկրետացում ըստ ժամանակի. Նայքվիստի չափանիշ: 2. Քվանտացում, քվանտացման աղմուկներ, կոմպանդացում: 3. PCM, PAM, PWM, PDM կոդավորումեր: PCM կոդերի տարատեսակները (NRZ, RZ, Bi-phi): 4. Թվային ազդանշանների ընդունում, մաքսիմալ ճշմարտանմանության չափանիշ, սխալ բիթ հայտնվելու հավանականություն (BER): 5. Միջսիմվոլային ինտերֆերենցիա, դրա հաղթահարման Նայքվիստի եղանակը: Նայքվիսիտի իդելական զտիչ, Նայքվիսիտի իմպուլսներ: Բարձրացված կոդինուսոիդալ զտիչ (RC filter): 6. Թվային մոդուլման եղանակներ ( ASK, FSK, PSK, CPM, APSK, QAM, OQPSK, DQPSK, π/4 QPSK, GMSK, OOK); BPSK կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունում, բիթի սխալի հավանականությունը: 7. Բազմակի մուտքի իրականացումը թվային համակարգերում (TDMA, FDMA, SDMA, PDMA, CDMA- FHSS, DSSS)
0502	Ալիքային պրոցեսների տեսություն	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, գործ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0502/Բ45 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել տարաբնույթ ալիքների գծային տարածման ֆիզիկայի հիմնահարցերին · ուսուցանել ալիքների տարածման օրենքներն ու օրինաչափությունները · պատկերացում ձևավորել մեխանիկական, էլեկտրամագնիսական և այլ բնույթների ալիքների վերաբերյալ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնելու համակարգված գիտելիքներ ալիքային պրոցեսների տեսության վերաբերյալ, 2. լուսաբանելու ալիքների գծային տարածման ընդհանուր օրինաչափությունները, 3. ներկայացնելու ալիքային երևույթների վերաբերյալ խնդիրների լուծման եղանակները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. օգտագործելու ձեռք բերած գիտելիքները տարբեր միջավայրերում տարաբնույթ ալիքների տարածման օրենքների որոշման համար, 2. կիրառելու ստացած գիտելիքները ալիքների տարածման վերաբերյալ խնդիրների լուծման համար, 3. բացատրելու ալիքների բնույթները և առաջացման պատճառները գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արդյունավետ օգտագործելու ալիքային երևույթների վերաբերյալ խնդիրների լուծման եղանակները կիրառելու ալիքային երևույթների վերաբերյալ ստացած գիտելիքները ֆիզիկայի այլ բնագավառների ուսումնասիրության համար 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել տարաբնույթ ալիքների գծային տարածման ֆիզիկայի հիմնահարցերին · ուսուցանել ալիքների տարածման օրենքներն ու օրինաչափությունները · պատկերացում ձևավորել մեխանիկական, էլեկտրամագնիսական և այլ բնույթների ալիքների վերաբերյալ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, լաբորատոր պարապմունքի ժամերին անց է կացնում քննարկում և համապատասխան խնդիրների լուծում համակարգչի միջոցով, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս` հանձնարարված խնդիրների լուծում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Виноградова М.Б., Руденко О.В., Сухоруков А.П. Теория Волн. М.: Наука, 1990. Горелик Г.С. Колебания и волны. М.: Наука, 2011. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теоретическая физика. Том VIII. Электродинамика сплошных сред. М.: Наука, 1982. Հաջյան Գ.Ս., Ալիքային պրոցեսների տեսության հիմունքներ, ԵՊՀ, Երևան 2013: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հոծ միջավայրերի շարժման նկարագրության եղանակները և հավասարումները: 2. Մեխանիկական ալիքների գծային տարածումը իդեալական հոծ միջավայրերում: 3. Բևեռացված, մասակի բևեռացված և չբևեռացված էլեկտրամագնիսական ալիքներ, բևեռացման մատրիցան: 4. Անիզոտրոպ միջավայրերում էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածման ընդհանուր օրինաչափությունները: 5. Անհամասեռ, իզոտրոպ միջավայրում էլեկտրամագնիսական դաշտի հավասարումը: 6. Երկրաչափական օպտիկայի մոտավորությունը էյկոնալի և տեղափոխման հավասարումները: 7. Շերտավոր անհամասեռ միջավայրերում ճառագայթների ընթացքը բեկման ցուցիչի տարբեր տարածական կախումների դեպքում: 8. Ալիքային փնջերի տարածումը անիզոտրոպ միջավայրերում: 9. Էլեկտրամագնիսական ալիքների բեկումը: Լեոնտովիչի մոտավոր եզրային պայմանը: 10. Մեխանիկական ալիքները գծային շղթաներում: 11. Բևեռացումների և արագ փոփոխվող դաշտերի կապը: Դիսպերսային առընչություններ: 12. Ալիքային հավասարումը դիէլեկտրիկում դիսպերսիայի առկայությամբ: 13. Դիսպերսող միջավայրերում ալիքային փաթեթների տարածման վերաբերյալ խնդիրների լուծման եղանակները: 14. Ալիքային փաթեթների տարածումը հաճախային դիսպերսիայի օրենքի վերլուծության առաջին և երկրորդ մոտավորություններով: 15. Տեղեկատվություն ալիքային փաթեթների միջոցով, փաթեթների ճապաղման երկարություն:
0502	Ռադիոֆիզիկական խնդիրների համակարգչային մոդելավորում	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ լաբ.-4 ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0502/Բ44 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոֆիզիկական տիպային խնդիրների լուծման թվային եղանակներին · ուսուցանել ռադիոֆիզիկական համակարգերի բնութագրերի հաշվարկի թվային եղանակները · ձևավորել ռադիոֆիզիկական երևույթների համակարգչային մոդելավորման հմտություններ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրելու ռադիոֆիզիկական համակարգերի համակարգչային մոդելավորման եղանակները, 2. լուսաբանելու ռադիոֆիզիկական երևույթների համակարգչային մոդելավորման առանձնահատկությունները, 3. ներկայացնելու և վերլուծելու առանձին ռադիոֆիզիկական համակարգերի մոդելավորման արդյունքները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները տարբեր ռադիոֆիզիկական համակարգերի բնութագրերի համակարգչային որոշման համար, 2. կիրառելու համակարգչային ծրագրային փաթեթները ռադիոֆիզիկական համակարգերի վերաբերյալ խնդիրների լուծման համար, գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արդյունավետ օգտագործելու ռադիոֆիզիկական համակարգերի ուսումնասիրման համակարգչային միջոցները կիրառելու ստացած գիտելիքները ֆիզիկայի այլ բաժինների ուսումնառության մեջ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ռադիոֆիզիկական տիպային խնդիրների լուծման թվային եղանակներին · ուսուցանել ռադիոֆիզիկական համակարգերի բնութագրերի հաշվարկի թվային եղանակները · ձևավորել ռադիոֆիզիկական երևույթների համակարգչային մոդելավորման հմտություններ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, լաբորատոր պարապմունքի ժամերին անց է կացնում քննարկում և համապատասխան խնդիրների լուծում համակարգչի միջոցով, 2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, 3. Լսարանից դուրս` հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման քննության Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Jin, Jian-Ming. The finite element method in electromagnetics. John Wiley & Sons, 2015. Pozar, David M. Microwave engineering. John wiley & sons, 4th edition, 2012. Վարդանյան Յու. Լ., Էլեկտրադինամիկա, Դասագիրք / Երևան : ԵՊՀ հրատ., 2013 Balanis, Constantine A. Antenna theory: analysis and design. John wiley & sons, 2015. Comsol, R. F. Module User’s Guide, 2019. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Համակարգչային մեթոդները ռադիոֆիզիկական խնդիրներում։ Մաքսվելի հավասարումներ, սահմանային պայմանները, ալիքային հավասարում։ Նյութերի էլեկտրամագնիսական հատկությունները։ Հարթ էլեկտրամագնիսական ալիքները կորուստներով և անկորուստ դիէլեկտրիկ միջավայրերում և մետաղներում։ Ինտերֆերենցիա և դիֆրակցիա։ ռադիոֆիզիկական խնդիրների համակարգչային մոդելավորման հիմունքները։ 2. Էլեկտրական և մագնիսական ալիքները ուղղանկյուն ալիքատարում։ Ուղղանկյուն ալիքատարների տեսությունը և ալիքատարային մոդերի հետազոտությունը մոդելավորման միջոցով։ Ալիքատարներում ալիքների տարածումն ու մարումը: Կոաքսիալ և միկրոշերտավոր գծերի ալիքատարային հատկությունները: Միկրոշերտավոր ֆիլտրերի նախագծում և համակարգչային մոդելավորում։ Մակերևութային ալիքները (կեղծ պլազմոններ) գերբարձր հաճախությունների սպեկտրում և դրանց հետազոտումը մոդելավորման միջոցով։ Ալիքատարների գրգռումը։ 3. Նյութերի դիէլեկտրիկ և մագնիսական հատկությունները։ Էլեկտրամագնիսական ալիքների փոխազդեցությունը պարբերական համակարգերի հետ և դրանց մոդելավորման սկզբունքները: Գերբարձր հաճախությունների տիրույթի իդեալական մետանյութային կլանիչի մոդելավորում և հատկությունների ուսումնասիրություն։ 4. Անտենաներ: Անտենաների հիմնական բնութագրերը։ Դիպոլային, փողային, փաթչ, ֆրակտալ և հայելային (անդրդարաձնող) անտենաների տեսությունը և հետազոտությունը համակարգչային մոդելավորման միջոցով։
0504	Համակարգչային ցանցեր	6
6-րդ՝ գարնանային կիսմայակ դաս.-2, լաբ.-2ժամ 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ43 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ինտերնետի աշխատանքի հիմունքներին, դրա ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին և ներկա զարգացումներին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել լոկալ ցանցային համակարգեր՝ ժամանակակից ստանդարտների օգտագործմամբ: · լաբորատոր աշխատանքների միջոցով ուսանողներին փոխանցել պրակտիկ փորձառություն պրոտոկոլների, կոդավորման, ապակոդավորման վերաբերյալ: · ուղենշել համացանցի այնպիսի հեռանկարները ինչպիսիք են իրերի համացանցը (IoT), բլոկչեյնը (blockchain), հինգերորդ սերնդի անլար կապը և ժամանակազգայուն ցանցեր (TSN): 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել ցանցերի OSI մակարդակների կառուցվածքի բոլոր շերտերում պրոտոկոլների աշխատանքի սկզբունքը (ֆիզիկական մակարդակից մինչև վեբ կայքերի դիմում): 2. լուսաբանել համացանցի տարբեր մակարդակներում անվտանգության և հասանելիության առկա խնդիրների լուծման եղանակները: 3. ներկայացնել ցանցային տեխնոլոգիաների զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել համացանցի տարբեր մակարդակներում գործող պրոտոկոլները և դրանց հիմնական խնդիրները: 2. վերլուծել ցանցային փաթեթները, պրոտոկոլների գլխագրերը: 3. կողմնորոշվել և գնահատել ցանցի խոցելի կետերը կատարելով ցանցի մոնիտորինգ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. Ավելացնել սեփական պաշտպանվածությունը ՏՏ ժամանակակից խոցելի վտանգների նկատմամբ: առաջադրել և նախագծել փոքր և միջին լոկալ ցանցեր՝ կազմակերպության խնդիրներին համապատասխան: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ինտերնետի աշխատանքի հիմունքներին, դրա ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին և ներկա զարգացումներին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել լոկալ ցանցային համակարգեր՝ ժամանակակից ստանդարտների օգտագործմամբ: · լաբորատոր աշխատանքների միջոցով ուսանողներին փոխանցել պրակտիկ փորձառություն պրոտոկոլների, կոդավորման, ապակոդավորման վերաբերյալ: · ուղենշել համացանցի այնպիսի հեռանկարները ինչպիսիք են իրերի համացանցը (IoT), բլոկչեյնը (blockchain), հինգերորդ սերնդի անլար կապը և ժամանակազգայուն ցանցեր (TSN): 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն սլայդերի օգնությամբ, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով ցանցային մոնիտորինգի, սիմուլյացիայի և նախագծման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Andrew S. Tanenbaum "Computer Networks", 5th ed. Boston, Massachusetts USA, 2011. В. Олифер, Н. Олифер «Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. Учебник», 2016. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Դասընթացի նպատակը և մոտիվացիան։ Համակարգչային ցանցեր։ Պատմական ակնարկ, համացանցի կարևորությունը, ցանցերի օրինակներ։ 2. Ցանցերի ֆիզիկական մակարդակ: 3. Միացման մակարդակ, ընդհարումների ղեկավարում: Ցանցային switch -եր 4. Ցանցային մակարդակ, ներածություն: 5. IP հասցեավորում, երթուղիչներ (router): Ենթացանցերի ձևավորում։ 6. Երթուղային ցուցակներ, երթուղիչների կիրառությունները, հիերարխիկ միացումներ։ 7. Տրանսպորտային մակարդակ, UDP պրոտոկոլ։ Հոսքի ղեկավարում։ 8. TCP պրոտոկոլ, վիճակների դիագրամը։ Տվյալների փոխանցման արագության ղեկավարումը։ 9. Կիրառության (application) մակարդակ: DNS 10. HTTP պրոտոկոլ։ Քեշավորում։ 11. Կապի/Ծառայությունների որակի ապահովում, իրական ժամանակի հոսքեր։ 12. Ցանցային անվտանգություն, ներածություն։ Ցանցային վտանգները, կոնֆիդենցիալություն, ինֆորմացիայի կոդավորում, նույնականացում։ 13. Անլար կապի անվտանգություն, Վեբ անվտանգություն։ DNS անվտանգություն։ 14. Ֆայրվոլներ։ VPN: DDOS հարձակումներ։
0502	Կիրառական միկրոալիքային էլեկտրադինամիկա	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.- 2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0502/Բ42 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրադինամիկական համակարգերը նկարագրող դիֆերենցիալ հավասարումների կիրառման միջոցով ռադիոհաճախային սարքերի հաշվարկման և նախագծման հետ: · ուսուցանել “COMSOL Multiphysics” համակարգի կիրառմամբ ռադիոհաճախային տարբեր կոմպոնենտների մոդելավորում: · հմտություններ ձևավորել էլեկտրադինամիկական համակարգերի համակարգչային մոդելավորման ուղղությամբ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. նկարագրելու էլեկտրամագնիսական երևույթները նկարագրող դիֆերենցիալ հավասարումների լուծման եղանակները դրանք կիրառելով ռադիոհաճախային սարքերի նախագծման հաշվարկներում: 2. կիրառելու “Comsol” համակարգչային փաթեթները էլեկտրադինամիկական երևույթների և ռադիոհաճախային սարքերի մոդելավորման համար: 3. ներկայացնելու և վերլուծելու էլեկտրադինամիակական համակարգերի մոդելավորման արդյունքները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. օգտագործելու ձեռքբերած գիտելիքները էլեկտրադինամիկական համակարգերի բնութագրիչների համակարգչային նմանակման և ստացված արդյունքերի դուրսբերման համար: 2. Կիրառելու “COMSOL Multiphysics” համակարգչային փաթեթները էլեկտրադինամիկական համակարգերի վերաբերյալ խնդիրների լուծման և կատարված հաշվարկների մոդելավորման համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. արդյունավետ օգտագործելու “COMSOL Multiphysics” և նմանատիպ համակարգչային ծրագրային փաթեթների էլեկտրադինամիկական համակարգերի ուսումնասիրման համար: կիրառելու ստացած գիտելիքները բնության այլ երևույթների համակարգչային մոդելավորման և ուսումնասիրման համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրադինամիկական համակարգերը նկարագրող դիֆերենցիալ հավասարումների կիրառման միջոցով ռադիոհաճախային սարքերի հաշվարկման և նախագծման հետ: · ուսուցանել “COMSOL Multiphysics” համակարգի կիրառմամբ ռադիոհաճախային տարբեր կոմպոնենտների մոդելավորում: · հմտություններ ձևավորել էլեկտրադինամիկական համակարգերի համակարգչային մոդելավորման ուղղությամբ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման քննության Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. David M. Pozar. Microwave Engineering, 4th edition 2012. Григорьев А.Д. Методы вычислительной электродинамики - М.: Физматлит, 2012. Гринев А.Ю., Гиголо А.И. Математические основы и методы решения задач электродинамики-М.: Радиотехника, 2015. Bondeson A., Rylander T., Ingelstrom P.Computational Electromagnetics, Springer, 2005. Taflove A., Hagness S.C. Computational Electrodynamics: The Finite-Difference Time-Domain Method, Norwood, MA: Artech House, 2005. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրադինամիկայի ներածական մաս, 2. Հաղորդիչ գծեր և ալիքատարներ 3. Միկրոալիքային ցանցային անալիզատորի աշխատանքի սկզբունքը 4. Համաձայնեցում և իմպեդանսի կարգավորում 5. Միկրոալիքային ռեզոնատորներ 6. Հզորության բաժանիչներ և ուղղորդված միակցիչներ (Directional Couplers) 7. Միկրոալիքային ֆիլտրերի աշխատանքի սկզբունքը և դրանց հաշվարկը 8. Աղմուկները և ոչ գծային աղավաղումները միկրոալիքային համակարգերում 9. Ակտիվ միկրոալիքային սարքեր 10. Միկրոալիքային ազդանշանների ուժեղարարի նախագծման սկզբունքներ
0504	Համակարգչային ցանցեր և տեղեկատվական անվտանգություն	6
8-րդ՝ գարնանային կիսմայակ դաս.-7,5 ժամ, լաբ.-7,5 ժամ 15 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0504/Բ55 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ինտերնետի աշխատանքի հիմունքներին, դրա ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին և ներկա զարգացումներին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել լոկալ ցանցային համակարգեր՝ ժամանակակից ստանդարտների օգտագործմամբ: · լաբորատոր աշխատանքների միջոցով ուսանողներին փոխանցել պրակտիկ փորձառություն պրոտոկոլների, կոդավորման, ապակոդավորման վերաբերյալ: · ուղենշել համացանցի այնպիսի հեռանկարները ինչպիսիք են իրերի համացանցը (IoT), բլոկչեյնը (blockchain), հինգերորդ սերնդի անլար կապը և ժամանակազգայուն ցանցեր (TSN): 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. բացատրել ցանցերի OSI մակարդակների կառուցվածքի բոլոր շերտերում պրոտոկոլների աշխատանքի սկզբունքը (ֆիզիկական մակարդակից մինչև վեբ կայքերի դիմում): 2. լուսաբանել համացանցի տարբեր մակարդակներում անվտանգության և հասանելիության առկա խնդիրների լուծման եղանակները: 3. ներկայացնել ցանցային տեխնոլոգիաների զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել համացանցի տարբեր մակարդակներում գործող պրոտոկոլները և դրանց հիմնական խնդիրները: 2. վերլուծել ցանցային փաթեթները, պրոտոկոլների գլխագրերը: 3. կողմնորոշվել և գնահատել ցանցի խոցելի կետերը կատարելով ցանցի մոնիտորինգ: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 4. Ավելացնել սեփական պաշտպանվածությունը ՏՏ ժամանակակից խոցելի վտանգների նկատմամբ: առաջադրել և նախագծել փոքր և միջին լոկալ ցանցեր՝ կազմակերպության խնդիրներին համապատասխան: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ինտերնետի աշխատանքի հիմունքներին, դրա ժամանակակից տեխնոլոգիական մակարդակին և ներկա զարգացումներին: · սովորեցնել նախագծել և կառուցել լոկալ ցանցային համակարգեր՝ ժամանակակից ստանդարտների օգտագործմամբ: · լաբորատոր աշխատանքների միջոցով ուսանողներին փոխանցել պրակտիկ փորձառություն պրոտոկոլների, կոդավորման, ապակոդավորման վերաբերյալ: · ուղենշել համացանցի այնպիսի հեռանկարները ինչպիսիք են իրերի համացանցը (IoT), բլոկչեյնը (blockchain), հինգերորդ սերնդի անլար կապը և ժամանակազգայուն ցանցեր (TSN): 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն սլայդերի օգնությամբ, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով ցանցային մոնիտորինգի, սիմուլյացիայի և նախագծման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Andrew S. Tanenbaum "Computer Networks", 5th ed. Boston, Massachusetts USA, 2011. В. Олифер, Н. Олифер «Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. Учебник», 2016. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Դասընթացի նպատակը և մոտիվացիան։ Համակարգչային ցանցեր։ Պատմական ակնարկ, համացանցի կարևորությունը, ցանցերի օրինակներ։ 2. Ցանցերի ֆիզիկական մակարդակ: 3. Միացման մակարդակ, ընդհարումների ղեկավարում: Ցանցային switch -եր 4. Ցանցային մակարդակ, ներածություն: 5. IP հասցեավորում, երթուղիչներ (router): Ենթացանցերի ձևավորում։ 6. Երթուղային ցուցակներ, երթուղիչների կիրառությունները, հիերարխիկ միացումներ։ 7. Տրանսպորտային մակարդակ, UDP պրոտոկոլ։ Հոսքի ղեկավարում։ 8. TCP պրոտոկոլ, վիճակների դիագրամը։ Տվյալների փոխանցման արագության ղեկավարումը։ 9. Կիրառության (application) մակարդակ: DNS 10. HTTP պրոտոկոլ։ Քեշավորում։ 11. Կապի/Ծառայությունների որակի ապահովում, իրական ժամանակի հոսքեր։ 12. Ցանցային անվտանգություն, ներածություն։ Ցանցային վտանգները, կոնֆիդենցիալություն, ինֆորմացիայի կոդավորում, նույնականացում։ 13. Անլար կապի անվտանգություն, Վեբ անվտանգություն։ DNS անվտանգություն։ 14. Ֆայրվոլներ։ VPN: DDOS հարձակումներ։
0501	Ռադիոտեխնիկական համակարգեր	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.- 2, գարծ.-2, լաբ. -1 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ53 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից ռադիոհամակարգերի տեսակներին և նրանց առանձնահատկություններին, · ուսանողներին սովորեցնել աղմուկների ու խանգարումների ֆոնի վրա ռադիոազդանշանների հայտնաբերման հիմնական սկզբունքներիը: · սովորեցնել նախագծել պարզագույն ռադիոհամակարգերի բլոկ սխեմաներ՝ ելնելով պահանջվող ֆունկցիոնալ առանձնահատկություններից: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. դասակարգել ռադիոհամակարգերը ըստ տեսակների, 2. ներկայացնել ռադիոտեխնիկական համակարգերի կառուցվածքային առանձնահատկություններն ու նրանց կիրառման ոլորտները, 3. ներկայացնել ռադիոտեխնիկական համակարգերի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել ռադիոհամակարգերի հիմնական տեսակները, 2. վերլուծել ժամանակակից ռադիոհամակարգերի աշխատանքը 3. գնահատել ռադիոհամակարգերի աշխատանքի արդյունավետությունը և որոնել ուղիներ արդյունավետության բարձրացման համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) առաջադրել և նախագծել ռադիոտեխնիկական համակարգեր տրված խնդիրների հնարավոր լուծման համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից ռադիոհամակարգերի տեսակներին և նրանց առանձնահատկություններին, · ուսանողներին սովորեցնել աղմուկների ու խանգարումների ֆոնի վրա ռադիոազդանշանների հայտնաբերման հիմնական սկզբունքներիը: · սովորեցնել նախագծել պարզագույն ռադիոհամակարգերի բլոկ սխեմաներ՝ ելնելով պահանջվող ֆունկցիոնալ առանձնահատկություններից: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ա. Առաքելյան - "Ռաիոտեխնիկական համակարգեր", Երևան 2012. Merill Skolnik, Radar Handboock, 2008. Ю.П. Гришин, В.П. Ипатов, Ю.М. Казаринов, Ю.А. Коломенский, Ю.Д. Ульяницкий, Радио/технические системы, Москва, Высшая школа-1990. Радиоэлектронные системы, основы построения и теория, под ред.Я.Д. Ширмана, Москва, Падиотехника-2007. Ю.Т. Зарянов, О.А. Белоусов, П.А. Федюнин, Основы радиотехнических систем, ТГТУ-2011. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ռադիոտեղորոշող համակարգեր: 2. Ռադիոնավիգացիոն համակարգեր: 3. Ինֆորմացիայի փոխանակման համակարգեր: 4. Հեռաառավարման ռադիոէլեկտրոնային համակարգեր: 5. Կենսաբժշկական ռադիոէլեկտրոնային համակարգեր 6. Թվային համակարգեր: Համակարգիչներ: 7. Էներգետիկական ռադիոէլեկտրոնային համակարգեր: 8. Ադապտիվ ռադիոէլեկտրոնային համակարգեր: 9. Ռադիոէլեկտրոնային հակազդեցություն: 10. Ազդանշաններն ու աղմուկները ռադիոէլեկտրոնային համակարգերում: 11. Էլեկտրամագնիսական համատեղելիություն:
0501	ԳԲՀ միկրոէլեկտրոնիկա	6
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ52 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել ԳԲՀ միկրոէլեկտրոնիկայի հիմունքներին, բնագավառի հիմնական տարրերին և նրանց նկարագրման մաթեմատիկական եղանակներին: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել ԳԲՀ միկրոէլեկտրոնային սարքերի մաթեմատիկական նկարագրիրը: 2. մատնանշել նշված սարքերի համակարգչային մոդելավորման առավելությունները: 3. որոշել և մշակել պարզագույն ԳԲՀ սարքերի համակարգչային մոդելներ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ Ինքնուրույն աշխատել ''Microwave office'' ծրագրային միջավայրում առկա տվյալների բազայի հետ՝ համապատասխան նմանակման և գործառման նպատակով: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ կարողանալ համացանցի օգնւթյամբ ներբեռնել ԳԲՀ սարքերի մաթեմատիկական մոդելները ''Microwave office'' ծրագրային միջավայր, և հմակարրգչային նմանակմամբ դորս բերել ԳԲՀ համակարգի հիմնական բնութագրերը : առաջադրել և նախընտրել տարբերակներ տրված խնդիրների հնարավոր լուծումների վերաբերյալ: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին ծանոթացնել ԳԲՀ միկրոէլեկտրոնիկայի հիմունքներին, բնագավառի հիմնական տարրերին և նրանց նկարագրման մաթեմատիկական եղանակներին: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Եզրափակիչ գնահատմամբ քննություն Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. К.Гупта,Р.Гардж,Р. Чадха "Машинное проектирование СВЧ устройств", Москва, 1987. Л. Г. Гассанов, А.А. Липатов "Твердотельные устройсва СВЧ в технике связи",Москва, 1988. "S parameters: Motivation and introduction", CAS, Aarhus,, june 2010. David M. Pozar. “Microwave Engineering” Fourth Edition University of Massachusetts at Amherst . 2011 . 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Գաղափար ԳԲՀ քառաբևեռների նկարագրման մաթեմատիկական մոդելների մասին: քառաբևեռների ABCD մատրիցա: 2. Գաղափար ԳԲՀ բազմաբևեռ սարքերի մաթեմատիկական նկարագրման մասին, ցրման “S” մատրիցա: 3. ԳԲՀ-միկրո էլեկտրոնիկայում օգտագործվող հաղորդման հիմնական գծերը և նրանց մաթեմատիկական նկարագրուքյունը: ԳԲՀ սարքեր որոնց աշխատանքի հիմքում ընկած են ԳԲՀ հաղորդման գծերի հատկությունները: 4. Գաղափար ԳԲՀ սարքերի համաձայնեցման մասին ,մաքսիմում հզորության և Բոդե-Ֆանոյի սահմանային թեորեմներ: 5. Ծանոթացում ԳԲՀ մոդելավորման ''Microwave office'' ծրագրային միջավայրին: 6. ԳԲՀ Տարրական սարքերի մոդելավորում ''Microwave office'' ծրագրով :
0501	Ռադիո և հեռուստատեսության հիմունքներ	6
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-7,5 ժամ, գործ.-7,5 ժամ 15 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ54 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից ռադիոկապի հիմունքներին, ոլորտի հիմնախնդիրներին · ուսանողներին ներկայացնել ռադիո և հեռուստատեսային սփռման համակարգերը: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. պատկերացնել ռադիո և հեռուստատեսության աշխատանքի սկզբունքները 2. իմանալ ժամանակակից ռադիոկապի հիմնախնդիրները 3. ներկայացնել ռադիոազդանշանների և հեռուստատեսային ազդանշանների ձևավորման և հաղորդման եղանակներն ու միջոցները, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. գնահատել ռադիոհեռուստակապի որակը և բարելավել այն 2. պարզաբանել թվային ռադիոհեռուստատեսային համակարգերի առանձնահատկությունները 3. հաշվարկել արբանյակային, մալուխային և եթերային սփռման ցանցեր: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ ժամանակակից ռադիոհեռուստակապի հիմնախնդիրները: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել ժամանակակից ռադիոկապի հիմունքներին, ոլորտի հիմնախնդիրներին · ուսանողներին ներկայացնել ռադիո և հեռուստատեսային սփռման համակարգերը: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անցկացնում է սեմինար պարապմունքներ: 2. ուսանողները ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում սեմինարներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանքներ՝ օգտվելով հիմնական և լրացուցիչ գրականությունից, ինչպես նաև ինտերակտիվ նյութերից: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3: Միավորների քայլը 0,5 է: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Мамчев Г.В. Основы радиосвязи и телевидения.Учебное пособие для ВУЗ-ов.-М:Горячая линия-Телеком, 2007.- 416с. Телекоммуникационные системы и сети: Учебное пособие в 3 томах. Том 2- Радиосвязь, радиовещание, телевидения (Катунин Г. П. И др.; Под ред. В. П. Шувалова.- 2-е изд., М:Горячая линия-Телеком, 2004.- 672с. Мамчев Г.В. Перспективные системы телевидения.Учебное пособие.-Новосибирск, НЭИС, 1994.- 49с. Мамчев Г.В. Основы цифрового телевидения.Учебное пособие.-Новосибирск, СибГУТИ, 2003.- 248с. Левченко В. Н. Спутниковое телевидение.-СПб: Издательство BHV,1998.-288с. Мамчев Г.В. Современные системы кабельного телевидения.Учебное пособие.-Новосибирск, СибГУТИ, 1999.- 102с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Ռադիոալիքների տարածումը մերձերկրյա տիրույթում:: 2. Ռադիոհաղորդիչ համակարգեր: 3. Ռադիոընդունիչ համակարգեր: 4. Հեռուստատեսության ֆիզիկական հիմունքները: Պատկերի և գույների տեսողական ընկալումը: X,Y,Z-գունային համակարգը: Հեռուստաազդանշանի ձևավորումը: 5. Հեռուստասարքավորումների կառուցվացքը: 6. Թվային ռադիո և հեռուստատեսություն: 7. Հեռուստատեսային ցանցեր:
0501	Ֆիզիկական էլեկտրոնիկա	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.-2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ51 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ներկայացնել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի հիմնական խնդիրները: · ծանոթացնել վակումային, գազապարպման և կիսահաղորդչային ռադիոէլեկտրոնային սարքերի աշխատանքի սկզբունքներին: · ուղենշել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի զարգացման հեռանկարները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. լուսաբանել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի հիմնական խնդիրները: 2. բացատրել վակումային, գազապարպման և կիսահաղորդչային ռադիոէլեկտրոնային սարքերի աշխատանքի սկզբունքները: 3. ներկայացնել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. տարանջատել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի հիմնական ուղություները և բաժիները: 2. վերլուծել ռադիոէլեկտրոնային սարքերի աշխատանքը՝ համապատասխան ոլորտում օպտիմալ կիրառման նպատակով: 3. գնահատել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի զարգացման խոստումնալից ուղղություններն ու հեռանկարները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան) 1. օգտագործելով տեղեկատվական աղբյուրները՝ վերլուծել և հասկանալ արդի ռադիոէլեկտրոնային սարքերի աշխատանքը: առաջադրել ռադիոէլեկտրոնային սարքեր տրված խնդիրների հնարավոր լուծման համար: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ներկայացնել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի հիմնական խնդիրները: · ծանոթացնել վակումային, գազապարպման և կիսահաղորդչային ռադիոէլեկտրոնային սարքերի աշխատանքի սկզբունքներին: · ուղենշել ֆիզիկական էլեկտրոնիկայի զարգացման հեռանկարները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է ինտերակտիվ դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին, կատարում են ռեֆերատիվ աշխատանք՝ օգտվելով լրացուցիչ գրականությունից և ինտերակտիվ նյութերից: 3. ուսանողները կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արդի չափիչ սարքեր և համակարգչային միջոցներ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց ընթացիկ գնահատման Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսին մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. The Electronics handbook, Ed. J. Whitaker, 2005. 2539p. Щука А.А., Электроника, БХВ-Петербург, Санкт-Петербург: 2006, 800с. Фридрихов С.А., Мовнин С.М. Физические основы электронной техники, Высшая школа. Москва: 1982, 608с. Трубецков Д.И., Храмов А.Е. Лекции по сверхвысокочастотной электронике для физиков. В 2т. Т.2. -Москва: ФИЗМАТЛИТ, 2004.648 с. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Լիցքակիրների վարքը էլեկտրական և մագնիսական դաշտերում: 2. Վակումային էլեկտրոնիկայի հիմունքները (էլեկտրոնային էմիսիա, էլեկտրոնային թնդանոթ, էլեկտրոնային փնջի կառավարումը): 3. Վակումային էլեկտրոնային սարքեր (ԳԲՀ սարքեր, էլեկտրոնա-ճառագայթային սարքեր, էլեկտրոնային մանրադիտակ, ռենդգենյան խողովակ, օնդուլյատոր, ազատ-էլեկտրոնային լազեր, ֆոտոզգայուն սարքեր): 4. Պլազմային էլեկտրոնիկայի հիմունքներ: Պարպումը գազերում: Պլազմա: 5. Իոնային սարքեր (ստաբիլիտրոն, տիրատրոն, պլազմային մոնիտոր, գազապարպման լազերներ): 6. Կիսահաղորդչային էլեկտրոնիկայի հիմունքներ: p-n անցում: Կիսահաղորդչային դիոդներ: Տրանզիստորներ:
0501	Անլար կապի հիմունքներ	6
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ դաս.- 2, լաբ.-2 4 ժամ/շաբ. ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ 0501/Բ50 1. Դասընթացի նպատակ · ուսանողներին ծանոթացնել անլար կապի ժամանակակից հիմնախնդիրներին և տեխնոլոգիաներին : · սովորեցնել կապի տարատեսակները և իրականացման մեխանիզմները: · ուղենշել անլար կապի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ներկայացնել կապի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները: 2. լուսաբանել անլար կապի ներկայիս խնդիրները։ 3. բացատրել ինֆորմացիայի հաղորդման անլար կապի եղանակները բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 1. հաշվել ճառագայթիչի ստեղծած դաշտը ընդունման կետում։ գնահատել մթնոլորտի ֆիզիկական հատկությունների ազդեցությունը էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածման վրա։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսանողներին ծանոթացնել անլար կապի ժամանակակից հիմնախնդիրներին և տեխնոլոգիաներին : · սովորեցնել կապի տարատեսակները և իրականացման մեխանիզմները: · ուղենշել անլար կապի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ: 2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին: 3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ: 4. լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Առանց եզրափակիչ գնահատման քննության Գնահատվում է 2 ընթացիկ քննությունների և ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքներով։ Ընթացիկ քննությունները գրավոր են, ընդհանուր 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար առավելագույնը 8 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Г. Т. Марков, Д. М. Сазонов, Антенны, Москва, "Энергия", 1975. T. Milligan, "Modern antenna design", Wiley & Sons, 2005, Г.В. Мамчев, Основы радиосвязи и телевидения, «горячая линия-Телеком», 2007. Изюмов Н.М., Линде Д.П. Основы радиотехники, Радио и связь, 1983. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Աղմուկներ, աղմուկի գործակից, աղմկային ջերմաստիճան: 2. Ալեարձակների տեսակները և պարամետրերը: 3. Էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը մթնոլոտում: 4. Ռադիոկապի հիմնական հավասարումը։ 5. Ռադիոդիտում։ 6. Ազդանշանի դիսկրետացում և թվային մոդուլում: 7. Ազդանշան-աղմուկ հարաբերության կախումը մոդուլման ձևից:

Ռադիոֆիզիկա

Բակալավրի կրթական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Մասնագիտական կառուցամաս

Կրթական այլ մոդուլներ