Ուսումնական պլան

PDF

Կրթական մակարդակը՝

Մագիստրոս

Մասնագիտություն՝

031803.03.7 - Եվրոպագիտություն

Մասնագիտացումը՝

031803.03.7 - Մարդու իրավունքներ և ժողովրդավարացում (Ուկրաինա)

Շնորհվող որակավորումը՝

Եվրոպագիտության մագիստրոս

Ծրագրի ուստարին՝

2024/2025

Ուսուցման ձևը՝

Առկա

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
9901	Հետազոտության մեթոդաբանություն և ակադեմիական գրելաձև	6
1- ին 60 դասախ. -2, գործն. -2 ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է զարգացնել ուսանողների ակադեմիական գրագրության հմտությունները, որպեսզի նրանք կարողանան որակյալ մագիստրոսական աշխատանք գրել ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, նրանց ներկայացնել հետազոտության պլանավորման առանձնահատկություններն ու հետազոտության մեթոդները, ինչպես նաև զարգացնել դրանց կիրառման գործնական հմտությունները, Դասընթացի խնդիրներն են ուսանողներին. - տրամադրել տեսական գիտելիքներ հետազոտության մեթոդաբանության վերաբերյալ, -տրամադրել գիտելիք հետազոտության գործընթացի և հետազոտության ձևավորման վերաբերյալ՝ ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, ինչպես նաև տրամադրել գիտելիքներ հետազոտություններում կիրառվող որակական և քանակական մեթոդների վերաբերյալ, -զարգացնել տվյալների բազաներից օգտվելու կարողությունները (Համաշխարհային բանկ, Եվրաստատ), -ուսուցանել SPSS ծրագիրը, որն անհրաժեշտ են վիճակագրական տվյալների մշակման և վիճակագրական մեթոդների կիրառման ժամանակ, -տրամադրել տեսական և գործնական գիտելիքներ ինդեքսների կառուցման մեթոդների մասին՝ Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսի օրինակի հիման վրա, -ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական վերլուծությունների և չափումներր համար կիրառվող հիմնական ինդեքսները, -ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական վերլուծության և չափման հիմնական ցուցիչները, -ուսանողների մոտ զարգացնել վերլուծական և հետազոտական հմտություններ, -հանձնարարել անհատական հետազոտական աշխատանքներ՝ ծրագրով նախատեսված համապատասխան մեթոդների պարտադիր կիրառմամբ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. ընտրել գրելու համապատասխան գործընթացը և ռազմավարությունը, 2. կիրառել գրելու համապատասխան տարրեր, 3. ընտրել համապատասխան բառապաշար և լեզու, 4. կազմակերպել գիտական աշխատանքը ռեգիստրի չափորոշիչներին համապատասխան 5. հասկանալու հետազոտության պլանավորման և մեթոդների տեսական հիմնահարցերի շրջանակը, 6. սահմանազատել հետազոտության դաշտային և կաբինետային տեսակները, քանակական և որակական մեթոդները, տվյալների առաջնային և երկրորդային աղբյուրները և այլն, բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 7. ընտրել գրելու համապատասխան գործընթաց և ռազմավարություն. կատարել հետազոտություն, պլանավորել, ամփոփել, շրջասել, կազմակերպել, խուսափել գրագողությունից, հղում կատարել, մեջբերում անել, սրբագրել և այլն), 8. կիրառել գրելու համապատասխան տարրեր. կիրառել փաստարկման և քննարկման, պատճառի և հետևանքի, սահմանման, ոճի ռազմավարություններ և մարտավարություններ և այլն: 9. ընտրել համապատասխան ակադեմիական բառապաշար և լեզու՝ հասնելու ճշգրտության, պարզության և կիրառել համապատասխան կետադրական նշաններ, համապատասխան ակադեմիական քերականություն, բառապաշար, ուղղագրություն և այլն: 10. կազմակերպել գիտական աշխատանքը ռեգիստրի չափանիշներին համապատասխան՝ աշխատանքը, անցումները, տվյալների մշակումը և ներկայացումը, թեզի կառուցվածքային ամբողջությունը՝ ամփոփում, հետազոտության վարկած, գրականության ակնարկ, ներածություն, եզրակացություն, հիմնամաս/վերլուծություն/, և այլն պատշաճ կազմակերպելու համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 11. հետազոտություն կատարել, պատրաստել զեկույցներ, ներկայացնել հետազոտական աշխատանքների արդյունքները, վարել գիտական բանավեճեր, պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է զարգացնել ուսանողների ակադեմիական գրագրության հմտությունները, որպեսզի նրանք կարողանան որակյալ մագիստրոսական աշխատանք գրել ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, նրանց ներկայացնել հետազոտության պլանավորման առանձնահատկություններն ու հետազոտության մեթոդները, ինչպես նաև զարգացնել դրանց կիրառման գործնական հմտությունները, Դասընթացի խնդիրներն են ուսանողներին. - տրամադրել տեսական գիտելիքներ հետազոտության մեթոդաբանության վերաբերյալ, -տրամադրել գիտելիք հետազոտության գործընթացի և հետազոտության ձևավորման վերաբերյալ՝ ձևի, ձևաչափի, բովանդակության և լեզվի տեսանկյունից, ինչպես նաև տրամադրել գիտելիքներ հետազոտություններում կիրառվող որակական և քանակական մեթոդների վերաբերյալ, -զարգացնել տվյալների բազաներից օգտվելու կարողությունները (Համաշխարհային բանկ, Եվրաստատ), -ուսուցանել SPSS ծրագիրը, որն անհրաժեշտ են վիճակագրական տվյալների մշակման և վիճակագրական մեթոդների կիրառման ժամանակ, -տրամադրել տեսական և գործնական գիտելիքներ ինդեքսների կառուցման մեթոդների մասին՝ Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսի օրինակի հիման վրա, -ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական վերլուծությունների և չափումներր համար կիրառվող հիմնական ինդեքսները, -ներկայացնել սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական վերլուծության և չափման հիմնական ցուցիչները, -ուսանողների մոտ զարգացնել վերլուծական և հետազոտական հմտություններ, -հանձնարարել անհատական հետազոտական աշխատանքներ՝ ծրագրով նախատեսված համապատասխան մեթոդների պարտադիր կիրառմամբ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ և պրեզենտացիաներ, 2. գործնական հետազոտական աշխատանքներ, 3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանքներ, 4. վերլուծական/հետազոտական աշխատանքների բանավոր ներկայացում /զեկույցների պրեզենտացիայի պատրաստում/, 5. բանավեճ, քննարկումներ 6. առցանց թեստային աշխատանքներ։ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. Եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր արժեքով: Ուսանողները հավաքագրում են տվյալներ սոցիալական, տնտեսական, քաղաքական և այլ փոփոխականների վերաբերյալ՝ կառուցելու Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսը և կատարելու վերլուծություն՝ ներկայացնելով ամփոփ հետազոտական աշխատանք։ Ուսանողները կներկայացնեն եզրափակիչ քննության նյութը Չիկագո ակադեմիական գրագրության ոճին համապատասխան: 2. Ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 8 միավոր արժեքով։ Երկրորդ ընթացիկ քննությունը առցանց թեստային աշխատանք է՝ կիսամյակի ընթացքում ուսուցանվող ամբողջական նյութին վերաբերող հարցերով՝ առավելագույնը 8 միավոր արժեքով։ Ուսանողները կներկայացնեն հետազոտական աշխատանք, որը կներառի անցած թեմաները: Մասնակցություն՝ դասընթացին ուսանողների հաճախելիության և ակտիվության գնահատում՝ առավելագույնը 3 միավոր արժեքով: Ուսանողները կներկայացնեն տնային առաջադրանքներ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. A series of lecture materials prepared by the lecturers. The Chicago Manual of Style Online: Chicago Manual of Style 17th Edition: Boyce, C., Neale, P. 2006. “Conducting In-depth Interviews: A Guide for Designing and Conducting In-depth Interviews for Evaluation Input.” Volume 2 of Pathfinder International tool series: Monitoring and evaluation. Pathfinder International. Kothari, C.R. 2004. Research Methodology: Methods and Techniques. 2nd Edition, New Age International Publishers, New Delhi. MacDonald, S., & Headlam, N. 2014. “Research Methods Handbook, Introductory Guide to Research Methods for Social Research.” Manchester: Centre for Local Economic Strategies. Rich, R. C., Brians, L.C., Manheim, J.B., Willnat, L. 2018. Empirical Political Analysis: Quantitative and Qualitative Research Methods. Ninth edition. New York, NY: Routledge. UNHR. 2012. “Human Rights Indicators: A Guide to Measurement and Implementation.” Scribbr. An introduction to research methods. https://www.scribbr.com/category/methodology/ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1՝ Գիտական հետազոտություն։ Հետազոտությունների էությունը, նպատակը, խնդիրները, տեսակները և ուղղությունները։ Թեմա 2. Ինչպես գրել Համառոտագիր: Նպատակը, հիմնական տեսակները և առանձնահատկությունները: Համառոտագիրի կառուցվածքը, նպատակը և բովանդակությունը։ Թեմա 3՝ Հետազոտության ծրագրի և աշխատանքային պլանի մշակում: Հետազոտության օբյեկտը և առարկան։ Փոփոխականների տեսակները և դրանց փոխկապվածության տարբերակները: Փոփոխականների գործառնացումը, հիպոթեզների առաջադրումը, չափման մակարդակները, սխալները և հուսալիությունը: Տեղեկատվության ձեռք բերման հիմնական աղբյուրները: Տեղեկատվության մշակման և վերլուծության մեթոդների հիմնական խմբերը: Թեմա 4. Ինչպես գրել Հետազոտության վարկած: Ինչ է հետազոտության վարկածը, դրա բովանդակությունը, կառուցվածքը և նպատակը։ Թեմա 5. Գրագողության բացառումը, ամփոփումը և շրջասումը: Գրականության ակնարկ. Ակադեմիական ազնվություն. Ի՞նչ է գրագողությունը: Ինչպե՞ս խուսափել դրանից: Ամփոփման նպատակը և բովանդակությունը, ամփոփման փուլերը, արդյունավետ շրջասումը, շրջասման եղանակներ: Թեմա 6՝ Հետազոտության որակական մեթոդները։ Խորքային հարցազրույցն ու ֆոկուս խմբերի մեթոդը, SWOT-անալիզը, փորձագիտական հարցումը: Թեմա 7՝ Հետազոտության քանակական մեթոդները (1)։ Նոմինալ, կարգային և ինտերվալային չափման մակարդակները, դիսպերսիայի և վարիացիայի գործակցի որոշումը, քվարտիլային միջակայքերի և քվարտիլային ռանգերի սահմանումը, ստանդարտ շեղումը կամ միջին քառակուսային շեղումը որպես միջինի շուրջ ցրվածության չափման եղանակներ` նոմինալ, կարգային և ինտերվալային մակարդակներում, մոդայի, միջնաթվի և միջին թվաբանականի որոշումը որպես միջին մեծության հաշվարկման եղանակներ: Թեմա 8՝ Հետազոտության քանակական մեթոդները (2)՝ կոռելյացիոն և ռեգրեսիոն վերլուծությունների էությունը։ Վիճակագրական տեղեկատվության մշակման SPSS ծրագրային փաթեթը: Ծանոթացում և աշխատանք տվյալների բազաների և ինդեքսների հետ (ՀԲ, Եվրաստատ, ՀՀ վիճակագրական կոմիտե)։ Այս թեմայի շրջանակում ուսանողները ոչ միայն տեսականորեն են ծանոթանում նշված մեթոդներին, այլև՝ գործնականում կիրառում են դրանք։ Թեմա 9. Հետազոտական աշխատանքի պատրաստումը: Աղբյուրների համակարգում։ Որակական և քանակական հետազոտության վերլուծություն/հետազոտական տեքստեր գրել, վիճակագրության արդյունքները ներկայացնել, տվյալներ համեմատումը: Գրելու գործընթացը և կառուցվածքը: Նշումների կատարում։ Ակադեմիական լեզվական միավորների բանկ. դասակարգել և թվարկել, համեմատել և հակադրել, սահմանել եզրույթները, նկարագրել միտումները, նկարագրել քանակը, օրինակներ ներկայացնել, բացատրել պատճառահետևանքային կապերը, նշավորել անցումները: Ներածություն և եզրակացությունների ձևավորում. հղում, մեթոդների նկարագրում, արդյունքների ներկայացում, արդյունքների նկարագրում, եզրակացությունների ձևակերպում: Թեմա 10: Ինդեքսների կառուցման մեթոդը. Ինդեքսների կառուցման մեթոդի էությունը, սոցիալ-տնտեսական և քաղաքկան ոլորտների գնահատման և վերլուծության հիմնական ինդեքսները։ Այս թեմայի շրջանակում ուսանողները հավաքագրում են տվյալներ և կառուցում Ժողովրդավարության մակարդակի ինդեքսը, կատարում բովանդակային և ռեգրեսիոն վերլուծություններ։ Թեմա 11. Ակադեմիական գրագրություն. քերականական կանոններ, ուղղագրական կանոններ, բառապաշար և կետադրական նշաններ. ակադեմիական համապատասխան ժամանակներ, դերանուններ, ամսաթվեր, նախադասությունների տեսակներ, ամերիկյան անգլերենի ճիշտ ուղղագրություն Չիկագոյի ակադեմիական գրագրության ոճով, կետադրական նշաններ, գենդերային չեզոք բառապաշար:
9901	Երեխաների իրավունքների պաշտպանություն.իրավական գործիքներ և մեխանիզմներ	3
2-րդ 30 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ · զարգացնել ուսանողների պատկերացումները երեխաների իրավունքների պաշտպանության ժամանակակից համակարգի վերաբերյալ միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային մակարդակներում: · հասկանալ երեխայի իրավունքների տեսական հիմքերը. · բացահայտել երեխաների իրավունքների իրավական դաշտը և միջազգային և ազգային վերահսկողության մեխանիզմները. · ծանոթանալ երեխաների իրավունքների միջազգային մակարդակում խթանելու և պաշտպանելու ռազմավարական փորձերին. ձևավորել երեխաների իրավունքների միջազգային պաշտպանության նորմատիվ աղբյուրների հետ աշխատելու և խնդիրների լուծման գործում դրանց կիրառման գործնական հմտություններ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հիմնարար սահմանումներ և կատեգորիաներ, ինչպես նաև երեխաների իրավունքների պաշտպանության հարցում պետությունների համագործակցության սկզբունքները, 2. երեխաների իրավունքների միջազգային պաշտպանության հայեցակարգը՝ որպես միջազգային իրավունքի ինստիտուտ, 3. երեխաների իրավունքները կարգավորող միջազգային իրավական և ազգային ակտերի բովանդակությունը, 4. երեխաների իրավունքների ոլորտում առկա հիմնական խնդիրները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5.ազատորեն կիրառել այս ոլորտում օգտագործվող իրավական տերմինաբանությամբ, 6. վերլուծել երեխաների իրավունքների պաշտպանության խնդիրները կարգավորող իրավական աղբյուրները (միջազգային իրավական ակտեր, ազգային օրենսդրություն), 7. տրամաբանորեն, հմտորեն արտահայտել և հիմնավորել իրենց տեսակետները երեխաների իրավունքների հետ կապված խնդիրների վերաբերյալ։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 8. ճիշտ կիրառել Միջազգային իրավունքի նորմերը կոնկրետ գործնական իրավիճակների լուծման ժամանակ երեխաների իրավունքների պաշտպանության հարցում։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · զարգացնել ուսանողների պատկերացումները երեխաների իրավունքների պաշտպանության ժամանակակից համակարգի վերաբերյալ միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային մակարդակներում: · հասկանալ երեխայի իրավունքների տեսական հիմքերը. · բացահայտել երեխաների իրավունքների իրավական դաշտը և միջազգային և ազգային վերահսկողության մեխանիզմները. · ծանոթանալ երեխաների իրավունքների միջազգային մակարդակում խթանելու և պաշտպանելու ռազմավարական փորձերին. ձևավորել երեխաների իրավունքների միջազգային պաշտպանության նորմատիվ աղբյուրների հետ աշխատելու և խնդիրների լուծման գործում դրանց կիրառման գործնական հմտություններ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. տեսական և սեմինարային ուսումնասիրություններ, 2. ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք գրականությամբ և իրավական նորմատիվ ակտերով, 3. խմբային քննարկումներ, 4. սովորողների կողմից անհատական ներկայացումներ, 5. իրավիճակի սիմուլյացիաներ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ուսանողները կգնահատվեն Երևանի պետական համալսարանում հաստատված կրեդիտային համակարգի հիման վրա՝ ստանալով առավելագույնը 20 միավոր: 1. Առավելագույնը 8 միավոր միջանկյալ ստուգումների համար (պրեզենտացիաներ, էսսեներ, առաջադրանքներ, սեմինարներ): 2. Մասնակցության և հաճախելիության համար առավելագույնը 3 միավոր: 3. Ավարտական քննության համար առավելագույնը 9 միավոր: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Alston P., Parker S., Seymour J. Children, Rights, and the Law. - Oxford: Clarendon Press, 1992. - 269 p. Alston P. The best interests of the child: Reconciling culture and human rights. - Oxford: Clarendon Press, 1994. - 298 р. Alston P., Tobin J. Laying the foundations for children’s rights: an independent study of some key legal and institutional aspects of the impact of the Convention on the Rights of the Child. - UNICEF: Innocenti Research Centre, 2005. - 106 p. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Թեմա 1` Երեխաների իրավունքների միջազգային պաշտպանության հայեցակարգը, էվոլյուցիան և սկզբունքները Թեմա 2` Երեխաների իրավունքների միջազգային պաշտպանության իրավական հիմքը Թեմա 3` Զինված հակամարտություններում երեխաների իրավունքների պաշտպանություն (ընտրովի ուսուցման համար) Թեմա 4` Երեխաների իրավունքների պաշտպանություն անչափահասների արդարադատության իրականացման ներքո (ընտրովի ուսուցման համար)
9901	Մշակութային իրավունք	3
2-րդ 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ - իրականացնել մշակութային իրավունքների իրավական վերլուծություն և ուսումնասիրել այս ոլորտում տեսական և գործնական խնդիրները: - հասկանալ մշակութային իրավունքների հայեցակարգը և տեսակները, դրանց տարբերությունը քաղաքացիական, քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական իրավունքներից, իմանալ մշակութային իրավունքների պաշտպանության և կիրառման ուղիները և քննարկել դրանց հետ կապված հարցեր՝ մշակութային իրավունքները բարձր գիտական և գործնական մակարդակի վրա: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Հասկանալու մշակութային իրավունքների սահմանումը և տեսակները 2. Տարբերակելու մշակութային իրավունքները և մարդու այլ իրավունքների միջև 3. Կիրառելու կրթության իրավունքի հասկացությունը և առանձնահատկությունները 4. Սահմանելու մշակութային կյանքին մասնակցելու իրավունքի հասկացությունը և առանձնահատկությունները 5. Վերլուծելու մշակութային ժառանգության պահպանության գործիքներ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. Վերլուծելու մարդու իրավունքների խախտման հետ կապված իրավիճակը և հասկանալու, թե արդյոք խախտվում են մշակութային իրավունքները 7. Որոշելու մշակութային իրավունքների խախտված իրավունքը պատկանելիությունը 8. Ընտրելու քաղաքացիական պաշտպանության միջոցների օպտիմալ տեսակ խախտված մշակութային իրավունքի համար գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9. Սահմանելու իրավասություն՝ դիմելու խախտված մշակութային իրավունքի պաշտպանության և կիրարկման համար 10. Վերլուծելու խախտված մշակութային իրավունքի պաշտպանության և կիրարկման հիմնական իրավական փաստաթղթերը 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - իրականացնել մշակութային իրավունքների իրավական վերլուծություն և ուսումնասիրել այս ոլորտում տեսական և գործնական խնդիրները: - հասկանալ մշակութային իրավունքների հայեցակարգը և տեսակները, դրանց տարբերությունը քաղաքացիական, քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական իրավունքներից, իմանալ մշակութային իրավունքների պաշտպանության և կիրառման ուղիները և քննարկել դրանց հետ կապված հարցեր՝ մշակութային իրավունքները բարձր գիտական և գործնական մակարդակի վրա: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասավանդումը կանցկացվի դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, որտեղ ակնկալվում է, որ ուսանողները կներկայանան նախնական պատրաստությամբ՝ հիմնված ընթերցանության վրա: Դասընթացում ընդգրկված սեմինար պարապմունքները կխթանեն խմբային քննարկումները, ուսանողների անհատական ներկայացումներն ու ելույթները, հատկապես նրանց հանձնարարված էսսեների թեմայով: Սեմինարների ընթացքում որպես ուսուցման մեթոդ կկիրառվեն նաև իրավիճակի մոդելավորումը, տարբեր տեսակի իրավական փաստաթղթերի մշակումն ու վերլուծությունը 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. Միջանկյալ ստուգումներ (0-8 միավոր). Այս բաղադրիչի համար գնահատումը կիրականացվի տարբեր ձևերի միջոցով՝ էսսեներ, պրեզենտացիաներ, առաջադրանքներ, խմբային աշխատանք և այլն: 2. Անհատական աշխատանք (0-4 միավոր). 3. Մասնակցություն/հաճելիություն (0-3 միավոր). ≤ 70% հաճախելիության դեպքում նշանակվելիք գնահատականը 0 է, 71-80%-ի համար՝ 1, 81-90%-ի համար՝ 2, իսկ 91-100%-ի համար՝ 3: 4. Ավարտական քննություն (0-5 միավոր). Դա փակ գրքով քննություն է՝ երկու բաց հարցի տեսքով՝ այս հարցերի շուրջ բանավոր հարցազրույցի (զրույցի) միջոցով։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. African Charter on Human and Peoples’ Rights 1981. Additional Protocol in the Area of Economic, Social and Cultural Rights to the American Convention on Human Rights (Protocol of San Salvador) 1988. American Convention on Human Rights “Pact of San Jose, Costa Rica”. Charter of the United Nations and Statute of the International Court of Justice 1945. Convention for the Protection of the Architectural Heritage of Europe Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms 1950. Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women 1979. Convention on the Rights of the Child 1989. European Convention on the Protection of the Archaeological Heritage. 0. Fribourg Declaration on Cultural Rights 2007. General Comment No. 3 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: The nature of States parties’ obligations. General Comment No. 10 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: The role of national human rights institutions in the protection of economic, social and cultural rights (1998) General Comment No. 11 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: Plans of action for primary education (art. 14 of the Covenant) (1999) General Comment No. 12 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: The Right to Adequate Food (art. 11) (1999). Academic Literature and Policy papers Barten U. Minorities, Minority Rights and Internal Self-Determination. Switzerland: Springer International Publishing, 2015. Borelli S., Lenzerini F. Cultural heritage, cultural rights, cultural diversity: new developments in international law. Leiden; Boston: Martinus Nijhoff Publishers, 2012. Burri M. Digital Technologies and Traditional Cultural Expressions: A Positive Look at a Difficult Relationship. International Journal of Cultural Property, 2010, Vol. 17, pp. 33-63. doi:10.1017/S0940739110000032. Burri M. Global Cultural Law and Policy in the Age of Ubiquitous Internet. International Journal of Cultural Property, 2014, Vol. 21, pp. 349-364. doi:10.1017/S0940739114000137. Carss-Frisk M. A guide to the implementation of Article 1 of Protocol No. 1 to the European Convention on Human Rights. Human rights handbooks, No. 4. Chapman A.R. & Carbonetti B. Human Rights Protections for Vulnerable and Disadvantaged Groups: The Contributions of the UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights. Human Rights Quarterly, Volume 33, Number 3, August 2011, pp. 682-732. Chow S. Cultural Rights in International Law and Discourse: Contemporary Challenges and Interdisciplinary Perspectives. BRILL, 2018. Clammer J. Cultural Rights and Justice: Sustainable Development, the Arts and the Body. Springer, 2018. Corradetti C. Relativism and Human Rights: A Theory of Pluralistic Universalism. Springer Science, Business Media B.V., 2009. Courtis C. Courts and the legal enforcement of economic, social and cultural rights comparative experiences of justiciability. Geneva: International Commission of Jurists, 2008. Díaz P.G. The Liability for Attacks against Immovable Cultural Objects in International Criminal Law: The Need for Reform of the Existing Gaps in Individual Criminal Liability. Nomos 2022. Scott S. The Interdependence and Permeability of Human Rights Norms: Towards a Partial Fusion of the International Covenants on Human Rights, Osgoode Hall Law Journal, vol. 27, No. 4, 1989. Daniels B.I. Culture, Cultural Rights, and the Right to Assemble. Anthropological Quarterly, Vol. 83, No. 4 (Fall 2010), pp. 883-895. Kosinska A.M. Cultural Rights of Third-Country Nationals in EU Law. Translated by Adam Kunysz. Springer Nature Switzerland AG 2019. Polymenopoulou, E. Cultural Rights in the Case Law of the International Court of Justice. Leiden Journal of International Law, 2014 Jun, Vol.27(2), pp.447-464. Pustorino P. Introduction to International Human Rights Law. Springer-Verlag GmbH 2023. Oloka-Onyango J. Who’s Watching “Big Brother”? Globalization and the Protection of Cultural Rights in Present Rights in Present Day Africa. Human Rights Quarterly, Volume 27, Number 4, November 2005, pp. 1245-1273. Rausch Ch., Benschop R., Sitzia E. & van Saaze V. Participatory Practices in Art and Cultural Heritage: Learning Through and Collaboration. Springer Nature Switzerland AG 2022. Robinson M. Advancing Economic, Social, and Cultural Rights: Human Rights Quarterly, Volume 26, Number 4, November 2004, pp. 866-872. Internet resources, selected case law and materials: Case of Campbell and Cosans v. the United Kingdom, European Court of Human Rights, Judgment, Strasbourg, 25 February 1982. Communication No. 2/2014 of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights: Views adopted by the Committee at its fifty-fifth session (1-19 June 2015). Cultural rights in the case-law of the European Court of Human Rights, January 2011 (Updated 17 January 2017). DOAJ (http://www.doaj.org/ ): Directory of Open Access Journals Guide on Article 2 of Protocol No. 1 to the European Convention on Human Rights: Right to education. Updated on 30 April 2017. HUDOC (http://www.echr.coe.int/ECHR/EN/hudoc ): European Court of Human Rights Case law United Nation Organization 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մշակութային իրավունքների հայեցակարգ 2. Մշակույթի հայեցակարգ. Մշակույթի ձևերը. 3. Հարաբերականություն և մշակութային հարաբերականություն. Մշակութային հարաբերականությունն ընդդեմ պահպանողականության, ռեալիզմի և մշակութային էթնոցենտրիզմի. 4. Մշակութային իրավունքների վերաբերյալ հիմնական միջազգային փաստաթղթերը. Մշակութային իրավունքները Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում 1948թ., Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր 1966թ., Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների կոմիտեի ընդհանուր մեկնաբանությունները: Մշակութային իրավունքների վերաբերյալ այլ միջազգային և տարածաշրջանային փաստաթղթեր: 5. Մշակութային իրավունքների, ժառանգության և արժեքների հասկացությունները: Մշակութային իրավունքներ՝ համեմատած սոցիալական և տնտեսական իրավունքների հետ։ Մարդու իրավունքների փոխկախվածությունն ու թափանցելիությունը. 6. Մշակութային իրավունքների պաշտպանություն և իրականացում. Մշակութային ժառանգության պաշտպանություն. Մշակութային իրավունքներ և մտավոր սեփականություն 7. Մշակութային իրավունքների պաշտպանության միջազգային մեխանիզմները. Պաշտպանության մեխանիզմը՝ ICESCR-ի կամընտիր արձանագրության ներքո: Ստրասբուրգի Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի պաշտպանության մեխանիզմը 8. Մշակութային իրավունքների պաշտպանությունը միջազգային իրավունքի այլ մեխանիզմների համաձայն: 9. Մշակութային իրավունքների պաշտպանության ազգային իրավապաշտպան հաստատություններ. Մարդու իրավունքների ազգային հաստատությունների տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մանդատը: Մարդու իրավունքների ազգային հաստատությունների գործառույթները մշակութային իրավունքների պաշտպանության հարցում: 10. Մշակութային իրավունքների պաշտպանություն Ուկրաինայի օրենքներով. Մշակութային արժեքների և մշակութային ժառանգության պահպանությունը. կարգավորման շրջանակ. 11. Մշակութային արժեքների ապօրինի ներմուծման, արտահանման և սեփականության իրավունքի փոխանցման միջոցների արգելման և կանխարգելման միջոցների մասին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 1970 թ. Գողացված կամ ապօրինի արտահանված մշակութային օբյեկտների մասին UNIDROIT 1995 թ. Խնդրի վերաբերյալ ազգային և տարածաշրջանային օրենքները: 12. Բնիկ ժողովուրդների մշակութային արժեքների հայրենադարձության պահանջները. Սեփականության հայեցակարգ. Մտավոր սեփականության մասին գոյություն ունեցող տեսություններ. Տարբերությունը մշակութային իրավունքների և մտավոր սեփականության միջև: 13. Մտավոր սեփականություն և բնիկ շահեր. 14. Մշակութային իրավունքները՝ համաձայն Արդարադատության միջազգային դատարանի նախադեպային իրավունքի։

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը	Պարտադիր դասընթացի անվանումը	Կրեդիտներ
9901	Հանրային շահերի պաշտպանություն և մարդու իրավունքների փաստահավաք աշխատանքներ	6
1-ին 60 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ Առավելապես իրավաբաններ, հանրային կառավարման վերաբերյալ իրենց խորաթափանցության պատճառով, կոչ են արվում օգտագործել իրենց հմտությունները հանրային կարծիքի դատարանում և պաշտոնական դատական նիստերի դահլիճից և խորհրդակցական ժողովից դուրս այլ հարթակներում պաշտպանելու համար: Այս դասընթացը նպատակ ունի ուսանողներին մոդելներով և հմտություններով զինել արդյունավետ հանրային շահերի պաշտպան լինելու համար: Ի լրումն տեսական մոդելների և դեպքերի ուսումնասիրության, ուսանողներին կխրախուսվի մշակել շահերի պաշտպանության ռազմավարություններ և կատարել գրավոր և բանավոր ելույթներ հանրային քննարկման սիմուլյացիաներում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Քննարկել հանրային շահերի պաշտպանության, ինչպես նաև մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գաղափարը ներպետական և միջազգային մակարդակներում, ներառյալ ռազմավարական պլանավորման և իրավակարգավորումների մշակման գործընթացները, դատական հայցերը ազգային և միջազգային ատյաններում: 2. Բացահայտել հանրությանը հուզող խնդիրների ախտորոշման համար օգտագործվող մեթոդները և կիրառել շահերի պաշտպանության հասանելի մեխանիզմներ: 3. Վերլուծել հանրային շահերի պաշտպանությունը հանրությանը հուզող կոնկրետ խնդիրների օրինակով, ինչպես նաև որոշակի իրավունքների և հատուկ խմբերի պաշտպանությունն ու խթանումը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. Բացահայտել հասարակությանը հուզող մարդու իրավունքների առկա մարտահրավերների շահերի պաշտպանության հնարավոր մեխանիզմները՝ վերլուծելով առկա փաստերն ու հանգամանքները: 5. Մասնակցել մարդու իրավունքների համակարգի ամրապնդման հեռանկարների վերաբերյալ քննարկմանը: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 6. Բացատրել հանրային շահերի պաշտպանությամբ զբաղվող շահագրգիռ կողմերի դերն ու մանդատը: 7. Աշխատեք այլ սուբյեկտների հետ՝ համակարգային բացերի համար առաջարկվող լուծում մշակելու համար, ներառյալ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման վերաբերյալ ռազմավարական փաստաթղթերի մշակումը: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Առավելապես իրավաբաններ, հանրային կառավարման վերաբերյալ իրենց խորաթափանցության պատճառով, կոչ են արվում օգտագործել իրենց հմտությունները հանրային կարծիքի դատարանում և պաշտոնական դատական նիստերի դահլիճից և խորհրդակցական ժողովից դուրս այլ հարթակներում պաշտպանելու համար: Այս դասընթացը նպատակ ունի ուսանողներին մոդելներով և հմտություններով զինել արդյունավետ հանրային շահերի պաշտպան լինելու համար: Ի լրումն տեսական մոդելների և դեպքերի ուսումնասիրության, ուսանողներին կխրախուսվի մշակել շահերի պաշտպանության ռազմավարություններ և կատարել գրավոր և բանավոր ելույթներ հանրային քննարկման սիմուլյացիաներում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասախոսի համակարգմամբ դասերը տեղի կունենան շաբաթական երկու անգամ: Տնային առաջադրանքները ներառում են ընթերցանություն, անհատական կամ խմբակային աշխատանքներ, համապատասխան իրավական փաստաթղթերի վերանայում և վերլուծություն և ներկայացումների նախապատրաստում: Բոլոր տնային առաջադրանքները պետք է ավարտվեն և ներկայացվեն մինչև դասի մեկնարկը կամ դասի ընթացքում, եթե այլ հրահանգ չկա: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները • Մասնակցություն - 3 Ակնկալվում է, որ ուսանողները ներկա կլինեն դասին և կներկայացնեն թեմաների իրենց գիտելիքները` մասնակցելով քննարկումներին: • Ընթացիկ ստուգում (Խմբային աշխատանք) - 4 Ուսանողներին կհանձնարարվի մշակել փաստաթուղթ և ներկայացնել խմբային աշխատանքի դասընթացի առանձին թեմաների վերաբերյալ, որոնք կառաջարկվեն դասախոսի կողմից: • Առաջին ընթացիկ քննություն - 3 Առաջին ընթացիկ քննությունը կընդգրկի 1-ից 7-րդ թեմաները և բաղկացած կլինի հիպոթետիկ դեպքի ուսումնասիրության և/կամ բազմակի ընտրության վերլուծությունից և հիմնական տերմինաբանության և հասկացությունների վերաբերյալ կարճ պատասխաններից: • Երկրորդ ընթացիկ քննություն - 3 Երկրորդ միջանկյալ քննությունը կներառի դասընթացի ընթացքում քննարկված թեմաները՝ հատուկ շեշտադրելով 8-ից 15 շաբաթների ընթացքում ընդգրկված թեմաները: • Ավարտական քննություն - 7 Ավարտական քննությունը կներառի դասընթացի ընթացքում քննարկված թեմաներ: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Այվազյան Վ.Ն., Մարդու իրավունքներ. Ուսումնական ձեռնարկ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2014 թ.: «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական իրավունք. Գիրք առաջին», «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական իրավունք. Գիրք երկրորդ»,պատ. խմբ. Ն.Ա.Այվազյան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, Երևան, 2016: Միջազգային համապարփակ և տարածաշրջանային իրավական ակտեր Абашидзе, А.Х. Универсальные механизмы защиты прав человека: учебное пособие /А.Х. Абашидзе, А.О. Гольтяев. М.: Юнити-Дана, 2013. [Электронный ресурс].URL: Права человека в России: история, теория и практика: учебное пособие /Д.Т. Караманукян, А.В. Минжуренко, С.А. Величко и др.; Частное образовательное учреждение высшего профессионального образования «Омская юридическая академия»; отв. ред. Д.Т. Караманукян. - Омск: Омская юридическая академия, 2015.307 с. Библиогр. в кн. [Электронный ресурс]. URL: “Human Rights: A Brief Introduction”, Stephen P. Marks, Harvard University։ “Taking a Case to the European Court of Human Rights”, Third Edition, Oxford University Press, Philip Leach (2011)։ “The Rule of Law Checklist”, Venice Commission, Council of Europe։ “State of Democracy, Human rights and the Rule of law”, Secretary General, Council of Europe։ 0. “Compass: Manual for Human Rights Education with Young People” (Council of Europe, 2012)։ “International Human Rights” (Alston, P., Goodman R., Oxford University Press, 2013)։ “The United Nations and Human Rights” Stephen P. Marks (Harvard University, 2016)։ “The Core International Human Rights Treaties” (United Nations, 2006)։ “Basic Facts about the United Nations” (United Nations, 2011)։ Մարդու իրավունքների վերաբերյալ այլ իրավական փաստաթղթեր (ուղեցույցներ, ձեռնարկներ, հետազոտություններ համառոտագրեր, փաստագրեր և այլն), որոնք կհրապարակվեն ԵՊՀ ուսուցման կառավարման համակարգում (Moodle/e-Learning)։ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հանրային շահերի պաշտպանության հասկացություն 2. Ժողովրդավարություն և օրենքի գերակայություն 3. Մարդու իրավունքների ռազմավարական պլանավորում 4. Օրենքի ընդունման ընթացակարգ 5. Մարդու իրավունքների դատավարական պաշտպանություն 6. Մարդու իրավունքների ազգային հաստատություններ 7. Մարդու իրավունքներ և այլ հանրային շահերի պաշտպաններ 8. Ռազմավարական դատավարությունը ՄԻԵԴ-ում 9. Խոսքի ազատություն 10. Հավաքների և միավորումների ազատություն 11. Մտքի, խղճի և կրոնի ազատություն 12. Ընտրական իրավունք 13. Հանրային շահերի պաշտպանությունը և փաստահավաք աշխատանքը կոնֆլիկտային և հետկոնֆլիկտային իրավիճակներում 14. Հանրային շահերի պաշտպանություն և հարկադիր տեղահանություն 15. Հանրային շահերի պաշտպանությունը և փաստահավաք աշխատանքն արտակարգ իրավիճակներում
9901	Մարդու իրավունքների տեսական հիմունքները	6
1-ին 60 4 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ - Մագիստրատուրայի ուսանողներին տրամադրել համակարգային գիտելիքներ մարդու իրավունքների տեսական հիմունքների վերաբերյալ, ինչպես նաև նրանց մոտ ձևվորել մարդու իրավունքների պաշտպանության ու խթանման գործիքների մասին համակողմանի պատկերացումներ։ - Տալ ներածական հիմնարար գիտելիքներ մարդու իրավունքներին առնչվող իրավակարգավորումների և ընթացակարգերի, ինչպես նաև հիմնարար հասկացությունների և խնդիրների մասին: Որո՞նք են մարդու իրավունքները և ինչու են դրանք կարևոր: Ո՞վ է պարտավոր հարգել, պաշտպանել և ապահովել մարդու իրավունքները։ Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են ենթարկվում պատասխանատվության իրավախախտումների համար: Արդյո՞ք հնարավոր է ներազդել պարտավորությունների կատարման վրա։ - Համատեղելով իրավունքի և քաղաքականության տեսությունն ու պրակտիկան՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գործում հնարավորություններն ու մարտահրավերներն ուսումնասիրել միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային ռեժիմներում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. հասկանալ մարդու իրավունքների հայեցակարգը, բացահայտել իրավունքի և մարդու իրավունքների տեսությունն ու պրակտիկան, 2. ուսումնասիրել մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու խթանմանը վերաբերող ՄԱԿ-ի և Եվրոպայի խորհրդի համակարգերի իրավական շրջանակը, 3. կիրառել մարդու իրավունքների խնդիրների, օրենսդրության և գործնական հարցերի ախտորոշման որոշ մեթոդներ: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 4. քննադատական մտածողությամբ վերլուծել մարդու իրավունքների ռեժիմը և գնահատել մարդու իրավունքների պաշտպանության շրջանակը, 5. ներգրավվել մասնագիտական քննարկումներին, այդ թվում՝ էթիկայի, մարդու արժանապատվության և մարդու իրավունքների վերաբերյալ, 6. գնահատել մարդու իրավունքների խախտման աստիճանը և նախատեսել նորարարական միջոցներ՝ մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու խթանմանը հասնելու համար: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 7. վերլուծական հմտությունների գործադրմամբ իրականացնել անհրաժեշտ հետազոտություններ, կիրառել միջազգային և ներպետական իրավունքի մեկնաբանման մեթոդներ, 8. գնահատել իրավական տարբեր համակարգերում մարդու իրավունքների խախտման դեմ ուղղված միջոցները և, ըստ անհրաժեշտության, գնահատել գործնական իրավիճակները, 9. տեսական գիտելիքները վերածել գործնական հմտությունների, ձեռք բերել մարդու իրավունքների իրավունքի ոլորտին առնչվող նոր գիտելիքներ և կարողություններ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - Մագիստրատուրայի ուսանողներին տրամադրել համակարգային գիտելիքներ մարդու իրավունքների տեսական հիմունքների վերաբերյալ, ինչպես նաև նրանց մոտ ձևվորել մարդու իրավունքների պաշտպանության ու խթանման գործիքների մասին համակողմանի պատկերացումներ։ - Տալ ներածական հիմնարար գիտելիքներ մարդու իրավունքներին առնչվող իրավակարգավորումների և ընթացակարգերի, ինչպես նաև հիմնարար հասկացությունների և խնդիրների մասին: Որո՞նք են մարդու իրավունքները և ինչու են դրանք կարևոր: Ո՞վ է պարտավոր հարգել, պաշտպանել և ապահովել մարդու իրավունքները։ Ովքե՞ր և ինչպե՞ս են ենթարկվում պատասխանատվության իրավախախտումների համար: Արդյո՞ք հնարավոր է ներազդել պարտավորությունների կատարման վրա։ - Համատեղելով իրավունքի և քաղաքականության տեսությունն ու պրակտիկան՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման գործում հնարավորություններն ու մարտահրավերներն ուսումնասիրել միջազգային, տարածաշրջանային և ազգային ռեժիմներում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ` ակտիվ և ինտերակտիվ դասավանդման մեթոդներով, 2. թեմատիկ առաջադրանքներ և ներկայացումներ, 3. թեստեր և հարցուպատասխաններ, 4. խմբային աշխատանքներ, ինտերակտիվ ելույթ, ուղեղային գրոհ, 5. բանավեճեր և քննարկումներ 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. եզրափակիչ քննության համար ուսանողը կստանա առավելագույնը 9 միավոր 20-ից [45%], 2. երկու ընթացիկ քննությունների համար հնարավոր է հավաքել 7 միավոր՝ ընդ որում՝ 1-ինի և 2-րդի համար համապատասխանաբար 3 և 4 միավոր [35%], 3. ինչպես նաև՝ 4. մասնակցության համար՝ 2 միավոր [10%]. 5. ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 2 միավոր [10%]: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. § Հիմնական իրավական ակտեր ՀՀ Սահմանադրություն (2015 թ. փոփ.) ՄԱԿ-ի կանոնադրություն (1945 թ.) Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (1948) Քաղաքական և քաղաքացիական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր (1966) Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների միջազգային դաշնագիր (1966) Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիա (1950) Իրավական փաստաթղթերի ժողովածու՝ International Human Rights: Documentary Supplements, by Richard B. Lillich, Hurst Hannum, S. James Anaya, Dinah Shelton, Aspen Publishers, 2009 § Հիմնական մասնագիտական գրականություն Bingham, Tom, The Rule of Law, Penguin Books, 2010 Donnelly, Jack, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press/Rawat Publications reprint, 3rd ed., 2014 Hannum, Hurst, ed., Guide to International Human Rights Practice, Transnational Publishers, 4th ed., 2004 Kelsen, Hans, General Theory of Law and State, Harvard University Press, 1945 Lillich, Richard B., Hannum, Hurst, Anaya, S. James, Shelton, Dinah, International Human Rights: Problems of Law, Policy, and Practice, Aspen Publishers, 4th ed., 2006 Parpworth, Neil, Constitutional & Administrative Law, Oxford, 10th ed., 2018 Shelton, Dinah, ed., The Oxford Handbook of International Human Rights Law, Oxford University Press, 2015 Նշում: Նշված նյութերից բացի ուսանողներին կտրամադրվեն նաև հավելյալ նյութեր: 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Մարդու իրավունքների եվ իրավունքի տեսության ու պատմության ներածություն 2. Մարդու իրավունքների հայեցակարգ 3. Մարդու իրավունքներ եվ արժանապատվություն 4. Մարդու իրավունքների կատեգորիաները 5. Մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի կառուցվածքային սկզբունքները 6. Մարդու իրավունքների միջազգային բիլլ 7. Մարդու իրավունքների ռազմավարական փաստաթղթեր 8. Մակ-ը եվ մարդու իրավունքները 9. Եվրոպայի խորհուրդը եվ մարդու իրավունքները 10. Ժողովրդավարություն, մարդու իրավունքներ եվ իրավունքի գերակայություն 11. Որոշ հիմնարար իրավունքներ 12. Մարդու իրավունքների ներպետական կիրարկումը 13. Մարդու իրավունքները եվ արտաքին քաղաքականությունը 14. Մարդու իրավունքներ եվ անվտանգություն 15. Մարդու իրավունքներն արհեստական բանականության դարաշրջանում
9901	Հանրային քաղաքականության պրակտիկա և փաստաթղթավորման հիմունքները	3
1-ին 30 2զամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 1. 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ 1.ներկայացնել ժամանակակից հանրային քաղաքականության էմպիրիկ չափումները, հանրային և սոցիալական գործընթացներում` կառավարության և գործադիր իշխանության մարմինների ներգրավվածության/ միջամտության հիմնական պատճառներն ու շարժառիթները, 2.ծանոթացնել հանրային տարբեր ոլորտներում քաղաքականության գործիքների և ռեսուրսների կիրառման առանձնահատկությունների հետ, 3.վերլուծել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերը գործնական և հայեցակարգային հարթություններում, 4.քննարկել և վերլուծել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող հիմնական հայեցակարգային և դիսկուրսային ձևաչափերը 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Մեկնաբանել հանրային քաղաքականության իրագործման և ոլորտային քաղաքականությունների գործնական կիրառման առանձնահատկությունները առանձին դեպքային ուսումնասիրությունների օրինակներով: 2. Քննել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող համալիր հիմնահարցերի չափումները և հանրային քաղաքականության մեխանիզմների կիրառման հայեցակետերը։ 3. Քննել հանրային քաղաքականության համակարգերի վրա ներազդող ներքին և արտաքին գործոնները (ենթատեքստ); 4. Ըմբռնել և մեկնաբանել հանրային քաղաքականության տարբեր մոդելներ` ռացիոնալ և ոչ ռացիոնալ համադրույթների շրջանակում; 5. Սահմանել հանրային քաղաքականության ընթացակարգային և բովանդակային տարրերը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. Կկարողանա նեղմասնագիտական էմպրիկ ուսումնասիրություններ իրականացնել հանրային քաղաքականության առանձին և/կամ միջոլորտային հիմնահարցերի վերաբերյալ։ 7. Մշակել և ներդնել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերի կարգավորման/ լուծման մոդելներ և եղանակներ: 8. Վերլուծել հավաքագրված տվյալները և արժևորել դրանց գործնական կիրառման հնարավորությունները՝ քաղաքական հիմնահարցերի կարգավորման և/կամ լուծման նպատակով: 9. Առաջադրել հանրային քաղաքականության մասնագիտական ոլորտին առնչվող հարակից պրոբլեմների կարգավորման տարբերակներ։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 10. Կկարողանա տարբերակել և դասակարգել բյուրոկրատական իշխանության դերն ու ազդեցությունը պետական/ հանրային քաղաքականության ոլորտում: 11. Ի վիճակի կլինի մեկնաբանել և քննադատաբար վերլուծել քաղաքական ոլորտի փոխակերպումների սոցիալական, փիլիսիփայական, քաղաքական և տնտեսական չափումները։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր 1.ներկայացնել ժամանակակից հանրային քաղաքականության էմպիրիկ չափումները, հանրային և սոցիալական գործընթացներում` կառավարության և գործադիր իշխանության մարմինների ներգրավվածության/ միջամտության հիմնական պատճառներն ու շարժառիթները, 2.ծանոթացնել հանրային տարբեր ոլորտներում քաղաքականության գործիքների և ռեսուրսների կիրառման առանձնահատկությունների հետ, 3.վերլուծել հանրային քաղաքականության հիմնահարցերը գործնական և հայեցակարգային հարթություններում, 4.քննարկել և վերլուծել հանրային քաղաքականության բնագավառին վերաբերող հիմնական հայեցակարգային և դիսկուրսային ձևաչափերը 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություն 2. ինքնուրույն աշխատանք - վերլուծություն 3. հարցում/ սեմինար 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. 2 ընթացիկ քննությունները անցկացվում են գրավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։ 2. Ընթացիկ ստուգումն անցկացվում է բանավոր` 8 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։ 3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Public Policy Praxis: A Case Approach for Understanding Policy and Analysis, R. Clemons, M.McBeth, Routledge 2020 Methods for Policy Research, A.Majchrzak, Sage Publication, 1984 Writing Public Policy: A Practical Guide to Communicating in the Policy Making Process, 4th, Oxford 2016 Public Policy Analysis: An Introduction, W. Dunn,3rd ed, 2004 Contemporary Policy Analysis, M. Mandelbaum, Oxford UP, 2012 Continuity and Change in Public Policy and Management, Analysis, Ch. Pollitt, Geert Bouckaert, Ed.Elgar 2011‬ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Հանրային քաղաքականության հիմնահարցի սահմանում և կառուցվածքայնացում, հանրային քաղաքականության մոդելներ, դրանց տարբերակման չափանիշները և փոփոխականների առանձնացում: Քաղաքական հիմնահարցեր (policy problems) և քաղաքականության շրջափուլ` հիմնական տարրերը և գործոններ։ Քաղաքականության հետազոտման առանձնահատկությունները և տեխնիկական վերլուծություն։ Հիմնահարցի սահմանում. Պրագմատիկ և տարբերակված մեթոդաբանություն։ Ոչ ռացիոնալ քաղաքական (political) մոտեցման առանձնահատկությունները։ Պոզիտիվիստական մոտեցումները և կանխատեսման մեթոդները հանրային քաղաքականության ասպարեզում։ Գենդերային և ռասայական հիմնահարցերը հանրային քաղաքականության ոլորտում։
9901	Ժողովրդավարության տեսություն և պրակտիկա	3
1-ին 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ Ուսանողներին ներկայացնել ժողովրդավարության ժամանակակից հայեցակարգերը և դրա տարբեր մոդելները: Դասընթացի ընթացքում կարևորվում են ժողովրդավարության հայեցակարգային մշակումները, ինչպես նաև ժամանակակից ժողովրդավարական պրակտիկայի առանձնահատկությունները: Դասընթացի հիմնական նպատակն է քաղաքագիտության մեջ առկա տարբեր տեսությունների շրջանակներում ուսումնասիրել, վերլուծել և գնահատել ժողովրդավարության վերաբերյալ առկա մոտեցումները՝ դրանք դիտարկելով համամետական տեսանկյունից: Դասընթացի ընթացքում կիրառվող մեթոդաբանությունը պետք է խրախուսի մասնակցությունը, խթանի ուսանողի քննադատական մտածողությունը և ուսանողներին տրամադրի ինչպես անհրաժեշտ գիտելիքներ, այնպես էլ անհրաժեշտ հմտություններ: Ակնկալվում է, որ դասընթացը աստիճանաբար կանցնի պարզ գիտելիքների ձեռքբերման և դրա ընկալումից դեպի տեսությունների կիրառումը իրավի-ակների վերլուծությունների համար: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Ժողովրդավարության հիմանական այնպիսի հասկացությունների սահամանում, ինչպիսիք են ազատություն, մասնակցություն, ընդդիմություն, կարողանալ վերլուծել և մեկնաբանել դրանք: 2. Ժողովրդավարության հիմնական քննադատ տեսությունների իմացություն 3. Ուսանողները կիմանան ժողովրդավարացման գործընթացի հետ կապված հիմնական հասկացությունները և կներկայացնեն համախմբված ժողովրդավարության մակարդակները, դրա կողմ և դեմ վերլուծությունը 4. Ժամանակակից անցումային տեսությունների ուսուցում 5. Անցումային քաղաքականության դեպքերի ուսումնասիրություն բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. Ուսանողները կկարողանան ուրվագծել ժողովրդավարության հիմնական քննադատություննեը և ներկայացնել փաստարկներ՝ հօգուտ ժողովրդավարության 7. Ուսանողները կկարողանան հիմնավորել մեծամասնության կանոնը և ներկայացնել փաստարկներ, հօգուտ գաղափարի, ինչպես նաև քննադատել այլընտրանքային կառավարության գործունեության եղանակները: 8. Ուսանողները կզարգացնեն վերլուծական հմտություններ, որոնք թույլ կտան գնահատել ժողովրդավարության գործունեությունը ժողովրդավարության ինդեքսների հիման վրա: 9. Ուսանողները կկարողանան ուրվագծել ազատ և արդար ընտրությունների հիմնական չափանիշները և կկարողանան գնահատել նախընտրական քարոզարշավը՝ հիմնվելով այդ սկզբունքների վրա։ 10. Ուսանողները կզարգացնեն վերլուծական հմտություններ և կկարողանան բացահայտել որոշումների կայացման պատճառները ինստիտուցիոնալ դիզայնի զարգացման գործընթացում՝ ժամանակակից ժողովրդավարական ինստիտուտների շրջանակներում: 11. Ժամանակակից անցումային տեսությունների կիրառում տարբեր իրավիճակների վերլուծության համար կիրառում: 12. Անցումային քաղաքականության դեպքերի ուսումնասիրության վրա ընդհանրացումներ անելու ունակություն: 13. Հետխորհրդային տարածաշրջանի տարբեր երկրներում անցումային արդյունքների համեմատությունը ինչպես միմյանց հետ, այնպես էլ տարբեր տեսություններով կանխատեսված, տեսությունների ձախողման կամ համարժեքության բացատրություն: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 14. Խմբում աշխատելու կարողությունների զարգացում։ 15. Կառավարչական հմտությունների զարգացում, ներառյալ ժամանակի կառավարումը: 16. Ինքնահարգանք և ուրիշի կարծիքի նկատմամբ հարգանք կրթություն: 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Ուսանողներին ներկայացնել ժողովրդավարության ժամանակակից հայեցակարգերը և դրա տարբեր մոդելները: Դասընթացի ընթացքում կարևորվում են ժողովրդավարության հայեցակարգային մշակումները, ինչպես նաև ժամանակակից ժողովրդավարական պրակտիկայի առանձնահատկությունները: Դասընթացի հիմնական նպատակն է քաղաքագիտության մեջ առկա տարբեր տեսությունների շրջանակներում ուսումնասիրել, վերլուծել և գնահատել ժողովրդավարության վերաբերյալ առկա մոտեցումները՝ դրանք դիտարկելով համամետական տեսանկյունից: Դասընթացի ընթացքում կիրառվող մեթոդաբանությունը պետք է խրախուսի մասնակցությունը, խթանի ուսանողի քննադատական մտածողությունը և ուսանողներին տրամադրի ինչպես անհրաժեշտ գիտելիքներ, այնպես էլ անհրաժեշտ հմտություններ: Ակնկալվում է, որ դասընթացը աստիճանաբար կանցնի պարզ գիտելիքների ձեռքբերման և դրա ընկալումից դեպի տեսությունների կիրառումը իրավի-ակների վերլուծությունների համար: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասավանդումը կանցկացվի լսարանում դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, նախապես տրված գրականության ուսումնասիրությամբ: Սեմինարները կխթանեն խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների կողմից անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված էսսեների թեմաների շուրջ: Դասընթացների մատուցման ձևերը կներառեն ոչ միայն դասախոսություններ, այլ նաև քննարկումներ և, հնարավոր է, նաև դասավանդում: Դասընթացի շրջանակներում ուսանողներին կարող են հանձնարարվել նախապատրաստվել համատեղ դասավանդելու կոնկրետ թեմա: Ուսանողները նաև պետք է իրականցնեն խմբային աշխատանքներ, միասին աշխատելով խնդրի վերլուծության վրա: Կիրառվող մեթոդաբանությունը կխրախուսի և կխթանի ուսանողների քննադատական մտածողությունը, ուսանողներին կտրամադրի դասի աշխատանքի այլընտրանքային եղանակ և նրանց կտրամադրի ոչ միայն անհրաժեշտ գիտելիքներ, այլև անհրաժեշտ հմտություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Խմբային աշխատանք-վերլուծություն՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով Անհատական աշխատանք-վերլուծություն 6 միավոր առավելագույն արժեքով Եզրափակիչ քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց՝ մեկը ժողովրդավարության տեսության վերաբերյալ, մյուսը՝ ժողովրդավարացման խնդիրների: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Juan J. Linz, Alfred Stepan Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe Dahl, Robert Alan, Democracy and its critics Jørgen Elklit Electoral Institutional Change and Democratic Transition: You Can Bring a Horse to Water, But You Can’t Make it Drink. Held, David 1987. Models of Democracy. Stanford University Press Lijphart, Arend 1984. Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries. Yale University Lijphart, Arend. 1999. Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty Six Countries. Yale University Levitsky, Steven and Lucan A. Way. 2002. “The Rise of Competitive Authoritarianism.” Journal of Democracy 13(2): 51 - 65 Steven Levitsky and Lucan A. Way, Competitive Authoritarianism Hybrid Regimes After the Cold War, Cambridge University Press, New York, 2010 Steven Levitsky and Lucan A. Way, The New Competitive Authoritarianism, Journal Of Democracy January 2020, Volume 31, Number 1 0. Маркаров А. Политическая оппозици и консолидация демократии Маркаров А. Полупрезидентализм в контексте постсоветской трансформации Е.: ЕГУ 2008 Сморгунов Л.В. Современная сравнительная политология. М.: РОССПЭН 2002 Ф. Шмиттер, Т.Л. Карл, Что есть демократия и чем демократия не является. Хантингтон С. Третья Волна Демократизации в конце XX века. Пер. с англ. «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2003. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ Ներածություն · Հետազոտության գործընթացի փուլեր · Ժողովրդավարության մինիմալիստական մոտեցում Շմիտտեր, Կառլ, Շումպետեր: Ազատ արդար ընտրությունների չափանիշներ (Էլկլիտ): · Ժողովրդավարությունն ապահովող ընթացակարգեր: Ինչը ժողովրդավարություն չէ: Դելեգատիվ ժողովրդավարություն: · Լիբերալ ժողովրդավարություն: Մրցակցային ավտորիտարիզմ: Ժողովրդավարության 2-րդ փոխակերպումը և պոլիարխիա: · Ժողովրդավարության մոդելները ըստ Լայփհարթի՝ Վեստմինստրյան մոդել: · Ժողովրդավարության միջանկյալ և կոնսենսուալ մոդելները: Կոալիցիաների տեսություններ: Ժողովրդավարության ինդեքսներ: · Ժողովրդավարության ուսումնասիրության հիմնախնդիրներ Հին հունական ժողովրդավարությունը · Խնամակալություն և դրա քննադատությունները: Կոմպետենտության գնահատում · Հանրապետականության 2 մոտեցումները. Արժեքների հավասար հասանելիության գաղափարը. Ժողովրդավարություն և ազատություն. Անձնական ինքնավարություն և հավասարության սկզբունք · Կոլոկվիում. Ժողովրդավարական մինիլմալիզմ: Խնամակալներ և դեմոկրատներ: Կայունություն և անկայունություն · Մեծամասնական կանոնի արդարացումները: Ընդդիմություն և դրա տիպաբանությունը · Քաղաքական կարգը: Ժողովրդավարական գործընթացի տեսություն և դրա չափանիշներ · Ժամանակակից ոչ ժողովրդավարական վարչակարգեր և ժողովրդավարական անցման հիմնախնդիրներ · Ժողովրդավարության բնագավառներ, դրանց փոխկապակցվածություն: Ժողովրդավարացման փուլեր, ազատականացում, Ժողովրդավարական կոնսոլիդացիա, Ժողովրդավարական անցումների տեսակները · Ինստիտուցիոնալ դիզայն: Առավելություններ և թերություններ · Ժողովրդավարության ալիքներ, Ժողովրդավարության III ալիք · Ժողովրդավարության III ալիքի պատճառները և ալիքների օրինաչափությունները: ժողովրդավարացման փուլեր · Ժողովրդավարական անցման գործոնները և տեսակները. Տարածաշրջանի երկրների օրինակով:
9901	ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պրակտիկ առաջարկներ	3
1-ին 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ Դասընթացի նպատակն է Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջոցների և մեխանիզմների ներկայացումն ու դրանց պրակտիկ ազդեցութան մատուցումը, մասնավորապես՝ որպես առանձին և կենտրոնական նպատակ դասընթացը ուշադրություն է դարձնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին, դրա ստեղծման պատմությանն ու նշանակությանը, իրավազորությանն ու կառուցվածքին։ Դասընթացը մեծապես կառուցված է ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջների և պայմանների շուրջ։ 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. տիրապետել ԵԽ ստեղծման պատմությանն ու անհրաժեշտությանը 2. հասկանալ ԵԽ շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները 3. սահմաննել մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության եվրոպական կոնվենցիայի նպատակներն ու նշանակությունը 4. վերլուծել ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջներն ու գանգատի ընդունելիության պայմանները 5. տիրապետել մարդու իրավունքների և ժողովրդավարացման տեսությանն ու հիմունքներին բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. պատրաստել ՄԻԵԴ գանգատ, որը ընդունելի կհամարվի դատարանի կողմից 7. վերլուծել գանգատի հիմքում ընկած փաստերի և իրավունքի տարանջատումը 8. հմտորեն որոնել ՄԻԵԴ դատաբազայում անհրաժեշտ ինֆորմացիան և դատական գործերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9. մասնակցել բազմաբնույթ քննարկումներին, վերլուծել մարդու իրավունքների և ժողովրդավարացման ոլորտում առկա խնդիրները և գնահատել դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները 10. հմտորեն կիրառել ձեռքբերված մասնագիտական գիտելիքները 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր Դասընթացի նպատակն է Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող մարդու իրավունքների պաշտպանության միջոցների և մեխանիզմների ներկայացումն ու դրանց պրակտիկ ազդեցութան մատուցումը, մասնավորապես՝ որպես առանձին և կենտրոնական նպատակ դասընթացը ուշադրություն է դարձնում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին, դրա ստեղծման պատմությանն ու նշանակությանը, իրավազորությանն ու կառուցվածքին։ Դասընթացը մեծապես կառուցված է ՄԻԵԴ գանգատ ներկայացնելու պահանջների և պայմանների շուրջ։ 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. դասախոսություններ և պրեզենտացիաներ, 2. գործնական հետազոտական աշխատանքներ, 3. ինքնուրույն և խմբային աշխատանքներ, 4. վերլուծական/հետազոտական աշխատանքների բանավոր ներկայացում /զեկույցների պրեզենտացիայի պատրաստում/, 5. բավեճ, քննարկումներ, դատախաղեր 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Դասընթացը գնահատվում է 20 միավոր։ Վերջնական քննությանը հատկացվում է 9 միավոր, վերջինս ներառում է իրավիճակային խնդրի ուսումնասիրություն և դրա հիման վրա ՄԻԵԴ գանգատի ներկայացում։ Դատախաղի մասնակցություն՝ 8 միավոր, ինչը ներառում է ՄԻԵԴ գանգատի պատրաստում, որպես կողմ դիրքորոշման գրավոր և բանավոր ներկայացում։ Դասընթացին ներկայություն և մասնակցություն՝ 3 միավոր։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. International instruments: Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության եվրոպական Կոնվենցիա Կոնվենցիային կից Արձանագրություններ Հասանելի են հետևյալ հղումով՝ https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=applicants&c=#n1365511805813… Գրքեր և ձեռնարկներ: Մարդու իրավունքների ձեռնարկներ։ Կոնվենցիայի կիրարկման պրակտիկ ձեռնարկներ պատրաստված Եվրոպայի Խորհրդի կողմից, հասանելի են հետևյալ հղումով՝ Տվյալներ և վիճակագրությւոն, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ http://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=press/factsheets&c=#n13478908… ՄԻԵԴ նախադեպեր, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ www.echr.coe.int Նախադեպերի ուղեցույց և հետազոտական զեկույցներ, հասանելի են հետևյալ հղումով www.echr.coe.int ՄԻԵԴ գանգատի ընդունելիության պրակտիկ ուղեցույց, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ ՄԻԵԴ վավեր գանգատ պատրաստելու ցուցումներ, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ Դատարանի կանոնները, հասանելի է հետևյալ հղումով՝ 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ · Մարդու իրավունքների պաշտպանության եվրոպական համակարգը · Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կառուցվածքը և գործերի քննության ընթացքը · Գանգատի ընդունելիության պայմաններն ու պահանջները · ՄԻԵԴ նախադեպերի որոնողական համակարգի ծանոթացում · Անհրաժեշտ փաստաթղթերի և հղումների ներկայացում և ուսումնասիրություն · Իրավիճակային դեպքերի և դատական գործերի քննարկում · Դատախաղի կազմակերպում
9901	Մարդու իրավունքների իրավական ասպեկտները	3
1-ին 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ ուսանողներին ծանոթացնել պատերազմում մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կարգավորող միջազգային-իրավական նորմերի տեսական հիմունքներին և գործնական կիրառմանը, քրեական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային չափանիշներին, տարբերակել ՄԻՀ հասկացությունները և սկզբունքները մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքից, բացահայտել պատերազմի մասնակիցների տարբեր կատեգորիաների պաշտպանության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային մարդասիրական իրավունքի կոպիտ խախտումների համար միջազգային պատասխանատվության խնդիրները, զարգացնել ուսանողների հետազոտական և քննադատական մտածողության հմտությունները: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Սահմանել մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային իրավական չափանիշները: 2. Քննարկել մարդու իրավունքների և ազատությունների հանցավոր պաշտպանության առանձնահատկությունները: 3. Քննարկել միջազգային մարդասիրական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության առանձնահատկությունները: 4. Բացատրել մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության շրջանակը: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 5. Կառուցել հիմնավորված փաստարկներ։ 6. Գնահատել մարդու իրավունքների միջազգային փաստաթղթերի նորմերի ներդրման գործնական ասպեկտները և դրանց վերափոխման մեխանիզմները ազգային իրավական համակարգին։ 7. Գնահատել միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի իրականացման գործնական ասպեկտները և դրանց վերափոխման մեխանիզմները ազգային իրավական համակարգին։ 8. Ուսումնասիրել ազգային քրեական օրենսդրության ուժեղ և թույլ կողմերը՝ կապված մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության հետ։շ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9. որոնել HUDOC տվյալների բազան որոշակի դեպքերի համար 10. կիրառել քննադատական, ստեղծագործական մտածողություն տարբեր հետազոտական հարցեր լուծելիս 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր ուսանողներին ծանոթացնել պատերազմում մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կարգավորող միջազգային-իրավական նորմերի տեսական հիմունքներին և գործնական կիրառմանը, քրեական իրավունքում մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության ազգային և միջազգային չափանիշներին, տարբերակել ՄԻՀ հասկացությունները և սկզբունքները մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքից, բացահայտել պատերազմի մասնակիցների տարբեր կատեգորիաների պաշտպանության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև միջազգային մարդասիրական իրավունքի կոպիտ խախտումների համար միջազգային պատասխանատվության խնդիրները, զարգացնել ուսանողների հետազոտական և քննադատական մտածողության հմտությունները: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասավանդումը կանցկացվի լսարանում դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, նախապես տրված գրականության ուսումնասիրությամբ: Սեմինարները կխթանեն խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների կողմից անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված էսսեների թեմաների շուրջ: Դասընթացների մատուցման ձևերը կներառեն ոչ միայն դասախոսություններ, այլ նաև քննարկումներ և, հնարավոր է, նաև դասավանդում: Դասընթացի շրջանակներում ուսանողներին կարող են հանձնարարվել նախապատրաստվել համատեղ դասավանդելու կոնկրետ թեմա: Ուսանողները նաև պետք է իրականցնեն խմբային աշխատանքներ, միասին աշխատելով խնդրի վերլուծության վրա: Կիրառվող մեթոդաբանությունը կխրախուսի և կխթանի ուսանողների քննադատական մտածողությունը, ուսանողներին կտրամադրի դասի աշխատանքի այլընտրանքային եղանակ և նրանց կտրամադրի ոչ միայն անհրաժեշտ գիտելիքներ, այլև անհրաժեշտ հմտություններ: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. 2 ընթացիկ քննությունները անցկացվում են գրավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։ 2. Ընթացիկ ստուգումն անցկացվում է բանավոր` 8 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։ 3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։ 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Ursula Kilkelly. Human rights handbooks, No.1 A guide to the implementation of Article 8 of the European Convention on Human Right. The right to respect for private and family life (2001). Monica Carss-Frisk. The right to property. A guide to the implementation of Article 1 of Protocol No. 1 to the European Convention on Human Rights (2003). Monica Macovei. Handbook No. 2: Freedom of expression. A guide to the implementation of Article 10 of the European Convention on Human Rights (2001). Monica Macovei. Handbook No. 5: The right to liberty and security of the person. A guide to the implementation of Article 5 of the European Convention on Human Rights (2002). Aisling Reidy. Handbook No. 6: The prohibition of torture. A guide to the implementation of Article 3 of the European Convention on Human Rights (2003) Douwe Korff. Human Rights handbooks, No.8 The rigt to life. A guide to the implementation of Article 2 of the European Convention on Human Rights (2006). 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Մարդու իրավունքների քրեական պաշտպանության ընդհանուր ակնարկ 2. Մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանությանն առնչվող իրավական գործիքներ 3. Կյանքի իրավունք 4. Խոշտանգումների, անմարդկային և արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի և պատժի արգելում 5. Ազատության և անվտանգության իրավունք անձի. 6. ՄԻՀ-ի հայեցակարգը, աղբյուրները և համակարգը 7. ՄԻՀ-ի ծագումն ու զարգացումը 8. ՄԻՀ-ի սկզբունքները Թեմա 9. Զինված հակամարտությունների հայեցակարգը և տեսակները 10. ՄԻՀ-ի կիրառումը ժամանակի և տարածության մեջ 11. Զինված հակամարտությունների մասնակիցները. 12. Պատերազմի միջոցներ և մեթոդներ
9901	Մարդու իրավունքների քաղաքացիական պաշտպանության միջոցները	3
2-րդ 30 2 ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ - Կատարել մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության միջոցների իրավական վերլուծություն և սովորել այս ոլորտում տեսական և գործնական հարցեր: - Ուսանողներին հնարավորություն ընձեռել ձեռք բերել տեսական գիտելիքներ մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության ոլորտում և կիրառել այդ քաղաքացիական պաշտպանության միջոցները գործնականում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Սահմանել մարդու իրավունքների տեսակներ։ 2. Վերլուծել մարդու իրավունքների խախտումների տեսակները" 3.Մեկնաբանել մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության միջոցների տեսակները։ 4.Քննարկել քաղաքացիական պատասխանատվության պայմանները։ 5. Վերլուծել քաղաքացիական տարբեր իրավունքների (անձնական, գույքային) քաղաքացիական պաշտպանության (քաղաքացիական պաշտպանություն) առանձնահատկությունները։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 6. Վերլուծել մարդու իրավունքների ոտնահարման հետ կապված իրավիճակը և հասկանալ, թե հնարավո՞ր է այնտեղ կիրառել քաղաքացիական պաշտպանության միջոցներ։ 7. Սահմանել իրավասություն՝ դիմելու մարդու խախտված իրավունքի քաղաքացիական պաշտպանությանը։ 8. Վերլուծել մարդու խախտված իրավունքների քաղաքացիական պաշտպանության հիմնական իրավական փաստաթղթերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 9.Ընտրել մարդու իրավունքների խախտման դեպքում համապատասխան պաշտպանության միջոց։ 10. Կարողանալ հայց ներկայացնել համապատասխան մարմնին։ 11. Մոդելավորել հայցվորի և պատասխանողի փաստարկները մարդու իրավունքների խախտման գործով։ 12. Փորձարկել մարդու իրավունքների ճշգրիտ պաշտպանության տարբեր միջոցներ։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր - Կատարել մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության միջոցների իրավական վերլուծություն և սովորել այս ոլորտում տեսական և գործնական հարցեր: - Ուսանողներին հնարավորություն ընձեռել ձեռք բերել տեսական գիտելիքներ մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության ոլորտում և կիրառել այդ քաղաքացիական պաշտպանության միջոցները գործնականում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասավանդումը կանցկացվի դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, որտեղ ակնկալվում է, որ ուսանողները կներկայանան՝ նախապես պատրաստվելով հիմնված ընթերցանության վրա: 2. Սեմինարը կխթանի խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված շարադրության թեմայի շուրջ: 3. Սեմինարների ընթացքում որպես ուսուցման մեթոդ կօգտագործվեն նաև իրավիճակի մոդելավորումը, տարբեր տեսակի իրավական փաստաթղթերի վերլուծությունը: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները 1. Միջանկյալ ստուգումներ (0-8 միավոր). Այն ուսանողները, ովքեր կցուցաբերեն ակտիվ մասնակցություն պրեզենտացիաներին, էսսեներին, առաջադրանքներին, սեմինարներին, կստանան առավելագույնը 8 կրեդիտ՝ հիմնված իրենց զգալի կատարողականի վրա: 2. Մասնակցություն/հաճելիություն (0-3 միավոր). ≤ 70% հաճախելիության դեպքում նշանակվելիք գնահատականը 0 է, 71-80%-ի համար՝ 1, 81-90%-ի համար՝ 2, իսկ 91-100%-ի համար՝ 3: 3. Ավարտական քննություն (0-9 միավոր). Ավարտական քննությունից ուսանողները կկարողանան հավաքել 9 միավոր, որն ուղղված կլինի դասընթացի ընթացքում ձեռք բերած նրանց գիտելիքների գնահատմանը։: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Emergency measures in family matters : recommendation No. R (91) 9 adopted by the Committee of Ministers of the Council of Europe on 9 september 1991 and explanatory memorandum. - Strasbourg : Council of Europe, 1993. - 17 p Universal Declaration of Human Rights (UDHR), adopted by the United Nations General Assembly[15] in 1948 Convention on the Rights of the Child (CRC) (adopted 1989, entry into force: 1989) Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) (adopted 2006, entry into force: 2008) International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) 1966 International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR) 1966 Academic Literature and Policy papers Barak Aharon Constitutional Human Rights and Private Law. - Yale Law School, Yale Law School Legal Scholarship Repository, 1996 Jan M. Smits Private law and fundamental rights: a sceptical view // Published in: Tom Barkhuysen & Siewert Lindenbergh (eds.), Constitutionalisation of Private Law, Leiden/Boston 2006, pp. 9-22 Bills of rights / edited by Mark Tushnet. - Aldershot ; Burlington : Ashgate, 2007. - XVII, 403 p. Business and Human rights: Access to remedies, 2020. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2020-business… Civil law / edited by Ralf Rogowski. - Aldershot \etc.! : Dartmouth, 1996. - XX, 660 p Civil responsibility for gross human rights violations : the need for a global instrument / Sascha-Dominik Bachmann. - Pretoria : Pretoria University Law Press, 2007. - XVII, 91 p. Consumer law in the information society / Ed. by Thomas Wilhelmsson. The Hague [etc.] : Kluwer law intern., Cop. 2001 David G. Owen Product liability. Eighth Edition. - Thomson West, St. Paul. MN, 2005. - 555 p. Expanding the horizons of human rights law / edited by Ineta Ziemele. - Leiden ; Boston : M. Nijhoff, 2005. - XII, 287 p. 0. Family violence in primary care / edited by Stephen Amiel and Iona Heath. - Oxford [etc.] : Oxford University Press, 2003. - XIII, 427 p. Gender violence : interdisciplinary perspectives / edited by Laura L. O'Toole, Jessica R. Schiffman, and Margie L. Kiter Edwards. - 2. ed. - New York ; London : New York University Press, c2007. - XIV, 529 p. Global survey on forced evictions : violations of human rights. - Geneva : Centre on Housing Rights and Evictions (COHRE), c2003. - 100 p International copyright : principles, law and practice / Paul Goldstein. - New York °etc.! Kenneth S. Abraham The Forms and Functions of Tort Law. Third edition. - New York, “Foundation press”, 2007. - 299 p. Nicholas J. McBride, Roderick Bagshaw. Tort law, 3-d edition. - Harlow.: “Pearson education limited”, 2008. - 847 p. Mark Geistfeld. A. Tort law: The Essentials. - New York, “Aspen Publishiers”, 2008. - 414 p. Carol Harlow. Understanding Tort law. - 3-d ed. - London.: “Sweet & Maxwell ltd.”, 2005. - 189 p. Human rights and civil practice / general editor Leigh-Ann Mulcahy. - London : Sweet & Maxwell, c2001. - CIX, 991 P. National perspectives on housing rights / edited by Scott Leckie. - The Hague [etc.] : 0. Property rights : cooperation, conflict, and law / edited by Terry L. Anderson and Fred S. McChesney. - Princeton ; Oxford : Princeton university press, c2003. - X, 398 p. Remedies for Human rights violation. A two-track approach to Supra-national and national law. By Kent Roach, March 2021. DOI: Reproductive freedom : in the context of international human rights and human itarian law / Maja Kirilova Eriksson. - The Hague : Kluwer Law International, 2000. - XIII, 573 The human right to property / Theo R. G. van Banning. - Antwerpen [etc.] : Intersentia, c2002. - XVI, 445 p. The right to respect for private and family life, home and correspondence as guarantedd by article 8 of the European Convention on Human Rights / by Andrew Drzemczewski. - Strasbourg : Council of Europe, 1993. - 29 p. Universal human rights in theory and practice / Jack Donnelly. - 2. ed. - Ithaca, NY ; London : Cornell university press, c2003. - X, 290 p. William L. Prosser. Handbook of The Law of Torts. 3-d edition. - St. Paul, Minn, West Publishing Co, 1964. - 1238 p. Your privacy responsibilities = Protection des renseignements personnels: vos responsabilitйs : Canada's personal inform. protection a. electronic documents act : A guide for businesses a. organisations / Office of the Privacy commisioner of Canada. Ottawa, 2000. Internet resources: HUDOC (http://www.echr.coe.int/ECHR/EN/hudoc ): European Court of Human Rights Case law United Nation Organization DOAJ (http://www.doaj.org/ ): Directory of Open Access Journals 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հանրային իրավունք և մասնավոր իրավունք. Ներածություն Մարդու իրավունքների դոկտրինին. Մարդու սահմանադրական իրավունքների կիրառումը մասնավոր իրավունքի համար 2. Մարդու իրավունքների սահմանում. Մարդու իրավունքների տեսակները. Մարդու սահմանադրական իրավունքների կիրառման հանրային տեսություններ մասնավոր իրավունքի համար՝ ուղղակի կիրառման մոդել, ոչ կիրառական մոդել, անուղղակի կիրառման մոդել, դատական մոդել։ Մասնավոր իրավունքի տեսակետ. 3. Մարդու իրավունքների խախտման քաղաքացիական պաշտպանության միջոցների տեսակները 4. Քաղաքացիական մարդու իրավունքների խախտումների տեսակները (վիրավորանք, չճանաչում, բացարկ). Մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության ընդհանուր կանոններ. Մարդու իրավունքների պաշտպանության քաղաքացիական պաշտպանության տարբեր տեսակներ (քաղաքացիական պատասխանատվության միջոցներ, պաշտպանության այլ միջոցներ): 5. Քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության իրավական պաշտպանության միջոցներ 6. Դատական պաշտպանության միջոցներ. Դատական պաշտպանության միջոցների սահմանադրական իրավունք: Դատական համակարգ. Պետական դատական մարմիններ. Ոչ պետական դատարաններ (արբիտրաժային դատարաններ). Միջազգային դատարաններ. Քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության դատական միջոցների տեսակները (իրավունքի ճանաչում, իրավունքի խախտման դադարեցում, փոխհատուցում, վերականգնում և այլն). Դատական փաստաթղթերի տեսակները՝ հայցադիմում, բողոք, հայց, այլ փաստաթղթեր։ Իրավասության պաշտպանության այլ միջոցներ (նոտար, քրեական հետապնդում և այլն): 7. Քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության ոչ իրավասության միջոցներ Ինքնապաշտպանություն և սեփականության պաշտպանություն. Շիկանա (իրավունքի ոչ պատշաճ օգտագործում) բացառումը. Պայմանագրային պաշտպանության միջոցներ (գործառնական ազդեցության միջոցներ): Քաղաքացիական պայմանագրերում գործառնական ազդեցության միջոցների տեսակները (պայմանագրի կատարումից մի մասի մերժում, կանխավճարի փոխանցում և այլն): 8. Քաղաքացիական պաշտպանության միջոցներ, որոնք պատասխանատվության միջոցներ են: 9. Քաղաքացիական պատասխանատվություն՝ սահմանում, տեսակներ, պահանջներ Քաղաքացիական պատասխանատվության սահմանումը և տեսակները: Քաղաքացիական պատասխանատվություն՝ որպես մարդու իրավունքների խախտման հետևանք. Քաղաքացիական պատասխանատվության պահանջները՝ մարդու իրավունքների խախտում, վնաս, սխալ վարք, պատճառահետևանք, մեղք 10. Սեփականության իրավունքների քաղաքացիական պաշտպանությունՍեփականության իրավունքի սահմանումը և տեսակները: Գույքի ընդունում. Արդարացում. Սեփականության իրավունքի քաղաքացիական պաշտպանության միջոցներ, որոնք կապված չեն յուրացման հետ. Խախտումներ սեփականության իրավունքի դեմ. Անձնական գույքին հասցված վնասներ. Անշարժ գույքին հասցված վնասներ. 11. Անձնական իրավունքների քաղաքացիական պաշտպանությունԱնձնական իրավունքների սահմանում. Անձնական իրավունքների խախտման տեսակները. Անձնական իրավունքների դեմ խեղաթյուրումներ. Վնասվածքների փոխհատուցում. Վնասվածքների կանխարգելում. Զգացմունքային վնաս. Զրպարտություն. Իրավախախտում հեղինակությունը պաշտպանելու համար: «Մաքուր» հուզական կորուստ:
9901	Սոցիալական և տնտեսական իրավունքների պաշտպանություն	3
2-րդ 30 2»ան/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ · Զարգացնել սոցիալական և տնտեսական իրավունքների պաշտպանության բնագավառում առկա խնդիրների վերաբերյալ օրենսդրության և կանոնակարգերի վերաբերյալ գիտելիքների ըմբռնումը, · ուսանողներին պատրաստել քննադատաբար մտածելու տնտեսական և սոցիալական իրավունքների մասին՝ կայուն զարգացման նպատակների համատեքստում. ուսանողներին տրամադրել տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության համալիր մեխանիզմների ընդհանուր պատկերացում: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Կարողանան լայն համատեքստում բացատրել տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության գոյություն ունեցող միջազգային և ազգային մեխանիզմները: 2. քննադատել և վերլուծել ապագա օրենքներն ու քաղաքականությունները կենտրոնացված ոլորտներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. Իմանալ տնտեսական և սոցիալական իրավունքների ըմբռնման հիմնական տեսական մոտեցումները։ 4. Թվարկել և նկարագրել հիմնական տնտեսական և սոցիալական իրավունքների բովանդակությունը։ 5. Մշակել ոտնահարված տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության համար անհրաժեշտ միջազգային և ազգային փաստաթղթերի համակարգը։ 6. Վերլուծել տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության հիմնական իրավական ակտերը և նախադեպային իրավունքը։ 7. Ընտրել համապատասխան գործիք տնտեսական կամ սոցիալական որոշակի իրավունքի պաշտպանության համար։ 8. Ներկայացնել խախտված սոցիալական կամ տնտեսական իրավունքի պաշտպանության համար անհրաժեշտ փաստարկներ։ 9. Ձևակերպել այն առանցքային ուղղությունները, որոնցում պետք է մշակվի ազգային և միջազգային օրենսդրությունը՝ տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները ուժեղացնելու նպատակով։ 10. Արդարացնել կամ հիմնավորել տնտեսական և սոցիալական իրավունքները ապահովելու, ապահովելու և պաշտպանելու միջազգային և ազգային ջանքերն ու փորձերը։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 11. Արտահայտել էթիկական խնդիրները, որոնք առնչվում են դասընթացի թեմային։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · Զարգացնել սոցիալական և տնտեսական իրավունքների պաշտպանության բնագավառում առկա խնդիրների վերաբերյալ օրենսդրության և կանոնակարգերի վերաբերյալ գիտելիքների ըմբռնումը, · ուսանողներին պատրաստել քննադատաբար մտածելու տնտեսական և սոցիալական իրավունքների մասին՝ կայուն զարգացման նպատակների համատեքստում. ուսանողներին տրամադրել տնտեսական և սոցիալական իրավունքների պաշտպանության համալիր մեխանիզմների ընդհանուր պատկերացում: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասավանդումը կանցկացվի դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, որտեղ ակնկալվում է, որ ուսանողները կներկայանան՝ նախապես պատրաստվելով հիմնված ընթերցանության վրա: 2. Սեմինարը կխթանի խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված շարադրության թեմայի շուրջ: 3. Սեմինարների ընթացքում որպես ուսուցման մեթոդ կօգտագործվեն նաև իրավիճակի մոդելավորումը, տարբեր տեսակի իրավական փաստաթղթերի վերլուծությունը: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ուսանողները կգնահատվեն Երևանի պետական համալսարանում հաստատված կրեդիտային համակարգի հիման վրա՝ ստանալով առավելագույնը 20 միավոր: 1. Առավելագույնը 8 միավոր միջանկյալ ստուգումների համար (պրեզենտացիաներ, էսսեներ, առաջադրանքներ, սեմինարներ): 2. Մասնակցության և հաճախելիության համար առավելագույնը 3 միավոր: 3. Ավարտական քննության համար առավելագույնը 9 միավոր: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. ) UN Sustainable Development Goals. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/ ) Universal Declaration of Human Rights: adopted by the United Nations General Assembly on 10 December, 1948. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/eng.pdf ) International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights: adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 2200A (XXI). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CESCR.aspx ) Convention on the Rights of the Child: adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 44/25 of 20 November 1989. [interactive], [accessed on 26.01.2017].< http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CRC.aspx> ) International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination: adopted and opened for signature and ratification by General Assembly resolution 2106(XX) of 21 December 1965. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CERD.aspx ) Convention relating to the Status of Refugees: adopted on 28 July 1951 by the United Nations Conference of Plenipotentiaries on the Status of Refugees and Stateless Persons convened under General Assembly resolution 429 (V) of 14 December 1950. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/StatusOfRefugees.aspx ) International Convention of the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families: adopted by General Assembly resolution 45/158 of 18 December 1990. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CMW.aspx ) Declaration on Social Progress and Development Proclaimed by General Assembly resolution 2542 (XXIV) of 11 December 1969. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/Documents/ProfessionalInterest/progress.pdf ) The Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, opened for signature in Rome 4 November 1950. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf 0) General comment No22 (2016) on the right to sexual and reproductive health (article 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No. 23 (2016) on the right to just and favourable conditions of work (article 7 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No.20 on non-discrimination in economic, social and cultural rights (art. 2, para.2, of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No.19 on the right to social security (art. 9). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) The right to work: general comment No.18 on Article 6 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No. 16 (2005) on the equal right of men and women to the enjoyment of all economic, social and cultural rights (art. 3 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General Comment No15 (2002) on the right to water (arts.11 and 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General Comment No. 14 (2000) on the right to the highest attainable standard of health (article 12 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General Comment No. 13 (Twenty-first session, 1999) on the right to education (article 13 of the Covenant). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment 12 (1999) on the right to adequate food (art.11). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… 0) General Comment 11 (1999) Plans of action for primary education (article 14 of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights) [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) Draft general comment No. 10: The role of national human rights institutions in the protection of economic, social and cultural rights. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) Draft general comment No. 9: The domestic application of the Covenant. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General Comment No. 8 (1997) The relationship between economic sanctions and respect for economic, social and cultural rights[interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No. 7. The right to adequate housing (art. 11 (1) of the Covenant): Forced evictions. [interactive], [accessed on 26.01.2017].http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No. 6 (1995)* The economic, social and cultural rights of older persons. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No 5. Persons with disabilities. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No4 on the right to adequate housing (art.11 (1) of the Covenant). [interactive], [accessed on 26.01.2017].http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) General comment No3 on the nature of States parties’ obligations (art.2, para.1 of the Covenant). [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?s… ) Convention against Discrimination in Education of 1960. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=12949&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SEC… Economic, Social and Cultural Rights Handbook for National Human Rights Institutions. United Nations, New York and Geneva, 2005. [interactive], [accessed on 26.01.2017]. http://www.ohchr.org/Documents/Publications/training12en.pdf 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Սոցիալական և տնտեսական իրավունքները մարդու իրավունքների համակարգում։ Սոցիալական և տնտեսական իրավունքներ. մարդու իրավունքներ, թե՞ արտոնություններ. Սոցիալական և տնտեսական իրավունքները մարդու իրավունքների համակարգում. Սոցիալական և տնտեսական իրավունքների միջազգային և ազգային իրավական դաշտը: Տնտեսական և սոցիալական իրավունքների սահմանադրականացման հիմնախնդիրները. Տնտեսական և սոցիալական իրավունքների սկզբունքները 2. Աշխատանքի իրավունք. Աշխատելու իրավունքի սահմանումը և բովանդակությունը. Աշխատելու իրավունքի նորմատիվ բովանդակություն Աշխատելու իրավունքի պատմական հարցեր. Աշխատանքի իրավունք և գենդերային հավասարություն. Աշխատանքի իրավունքի պաշտպանության միջազգային մեխանիզմներ. Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության դերն աշխատանքի իրավունքի պաշտպանության գործում. 3. Կրթության իրավունք. Կրթության իրավունք. ընդհանուր բնութագիր. Կրթության իրավունքի պաշտպանության միջազգային փաստաթղթեր. Կրթության իրավունքի նորմատիվ բովանդակություն. Կրթության իրավունքի պաշտպանության միջազգային փաստաթղթեր. Նշում է կրթության իրավունքի իրավական պարտավորությունները: Կրթության իրավունքի իրականացում. 4. Առողջության իրավունք. Առողջություն և մարդու իրավունքներ. հիմնական չափերը. Առողջության իրավունքը մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքում. Առողջության իրավունքի հիմնական սկզբունքները. Առողջության և հատուկ խմբերի իրավունք. Առողջության իրավունքի պաշտպանության միջազգային և ազգային փաստաթղթեր. Պետությունների պարտավորությունները և այլոց պարտականությունները առողջության իրավունքի նկատմամբ: Առողջության իրավունքի մոնիտորինգ և պետություններին պատասխանատվության ենթարկելը. 5. Սննդի իրավունք. սահմանում և հիմնական հատկանիշներ: Մարդու իրավունքների միջազգային շրջանակներում սննդի իրավունքը. Սննդի իրավունքը վերաբերում է կոնկրետ խմբերին. Համարժեք սննդի իրավունքի պաշտպանության միջազգային և ազգային մեխանիզմներ. 6. Բնակարանային իրավունք. Բնակարանային իրավունքը՝ որպես համապատասխան կենսամակարդակի իրավունքի էական տարր. սահմանում և հիմնական հատկանիշներ: Բնակարանային իրավունքները միջազգային իրավունքում. Համարժեք բնակարանային իրավունքի պաշտպանության միջազգային և ազգային մեխանիզմներ. 7. Ջրի և ջրահեռացման իրավունք. Ջրի և ջրահեռացման իրավունքի բովանդակությունը. Ջրի և ջրահեռացման իրավունքի միջազգային իրավական չափանիշները: Ջրի և ջրահեռացման իրավունքի ընտրված ազգային իրավական չափորոշիչներ: Ջրի և ջրահեռացման իրավունքի պաշտպանության միջազգային և ազգային մեխանիզմներ. 8. Ժամանակակից էներգետիկ ծառայությունների իրավունք. Ժամանակակից էներգետիկ ծառայություններից օգտվելու իրավունք՝ որպես մարդու իրավունք. միջազգային և ազգային չափումներ: Էներգիայի խոցելի սպառողների իրավունքների պաշտպանություն. Էներգաարդյունավետության խնդիրներն ու էներգիայի սպառողների իրավունքների պաշտպանությունը: Էներգետիկ սպառողների իրավունքների պաշտպանություն. վեճերի դատական և այլընտրանքային լուծում. Էներգետիկ օմբուդսմենի ինստիտուտ. Էներգառեսուրսներ սպառող կազմակերպությունների դերը էներգետիկ քաղաքականության և կարգավորման գործում. 9. Սոցիալական ապահովության իրավունք. Սոցիալական ապահովության իրավունքը սոցիալական իրավունքների համակարգում. սահմանում և ընդհանուր բնութագրեր. Սոցիալական ապահովություն և արժանապատիվ աշխատանք. Սոցիալական ապահովություն և սոցիալական երկխոսություն. Սոցիալական ապահովագրություն և սոցիալական ապահովություն. Սոցիալական ապահովության իրավունքի պաշտպանության միջազգային և ազգային մեխանիզմները. 10. Միջազգային կիրարկման գործընթացներ. ՄԱԿ-ի տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների կոմիտեի իրավական կարգավիճակը. Հաշվետվության գործընթացի ընդհանուր բնութագիրը. Դաշնագրի կամընտիր արձանագրությամբ սահմանված գործընթացները:
9901	Բռնի տեղահանված միգրանտների պաշտպանության միջազգային իրավունք	3
2-րդ 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ · ուսումնասիրել փախստականի, ապաստանի, լրացուցիչ և ժամանակավոր պաշտպանության, ներքին տեղահանման և մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի ավելի լայն ոլորտը և ուսանողներին տրամադրել վերլուծական շրջանակ իրենց աշխատանքի համար, որը ներառում է տեղահանված անձանց պաշտպանությունը: · ուսումնասիրել տեղահանված անձանց պաշտպանության մասին օրենքի ծագումն ու զարգացումը. 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. Սովորեն պաշտպանության գործիքների էությունը, տեղահանված անձանց պաշտպանության տարբեր գործիքների տարբերությունները, տեղահանվածների տարբեր տեսակների կարգավիճակի բնութագրերը՝ սահմանված ՄԱԿ-ի, ԵՄ-ի և ընտրված պետությունների օրենսդրության նորմերով։ 2. Ձեռք բերեն հմտություններ պաշտպանության կարգավիճակի որոշման ընթացակարգային փաստաթղթերի մշակման մեջ. կարգավիճակի հայտի վերլուծություն՝ հաշվի առնելով միջազգային և տարածաշրջանային փաստաթղթերով սահմանված կարգավիճակի որոշման չափանիշները և եզրակացություն անելը. իրավական ակտերի վերլուծություն։ բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 3. Վերլուծել միջազգային և տարածաշրջանային իրավունքում «փախստական», «ապաստան», «լրացուցիչ պաշտպանություն» և «ժամանակավոր պաշտպանություն», «ներքին տեղահանում» սահմանումները: 4. Գնահատել տեղահանված անձանց իրավունքների շրջանակը և սահմանները: գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 5. Ուսումնասիրել տեղահանվածների պաշտպանության ոլորտում իրավունքի տարբեր միջազգային և տարածաշրջանային մոտեցումները։ 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · ուսումնասիրել փախստականի, ապաստանի, լրացուցիչ և ժամանակավոր պաշտպանության, ներքին տեղահանման և մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքի ավելի լայն ոլորտը և ուսանողներին տրամադրել վերլուծական շրջանակ իրենց աշխատանքի համար, որը ներառում է տեղահանված անձանց պաշտպանությունը: · ուսումնասիրել տեղահանված անձանց պաշտպանության մասին օրենքի ծագումն ու զարգացումը. 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները 1. Դասավանդումը կանցկացվի դասախոսությունների և սեմինարների համակցությամբ, որտեղ ակնկալվում է, որ ուսանողները կներկայանան՝ նախապես պատրաստվելով հիմնված ընթերցանության վրա: 2. Սեմինարը կխթանի խմբային քննարկումներ դասընթացում ընդգրկված թեմաների շուրջ, ուսանողների անհատական ներկայացումներ, հատկապես իրենց հանձնարարված շարադրության թեմայի շուրջ: Սեմինարների ընթացքում որպես ուսուցման մեթոդ կօգտագործվեն նաև իրավիճակի մոդելավորումը, տարբեր տեսակի իրավական փաստաթղթերի վերլուծությունը: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ուսանողները կգնահատվեն Երևանի պետական համալսարանում հաստատված կրեդիտային համակարգի հիման վրա՝ ստանալով առավելագույնը 20 միավոր: 1. Առավելագույնը 8 միավոր միջանկյալ ստուգումների համար (պրեզենտացիաներ, էսսեներ, առաջադրանքներ, սեմինարներ): 2. Մասնակցության և հաճախելիության համար առավելագույնը 3 միավոր: 3. Ավարտական քննության համար առավելագույնը 9 միավոր: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. Universal Declaration of Human Rights, UN General Assembly Resolution, A/RES/217 A (III), 10 December 1948 Statute of the Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, UN General Assembly Resolution, A/RES/428 (V), 14, 14 December 1950 Convention Relating to the Status of Refugees, 28 July 1951, 189 U.N.T.S. 150.Protocol Relating to the Status of Refugees, 4 October 1967, 606 U.N.T.S. 267 UNESCO, ‘Four Statements on the Race Question’, COM.69/II.27/A, 1969. ‘Body of Principles for the Protection of All Persons under Any Form of Detention or Imprisonment’, UN General Assembly Resolution, A/RES/43/173, 9 December 1988. ‘Rules for the Protection of Juveniles Deprived of Their Liberty’, UN General Assembly Resolution, A/RES/45/113, 14 December 1990. UNHCR, ‘Discussion Note on the Application of the “Ceased Circumstances” Cessation Clauses in the 1951 Convention’, UN Doc. EC/SCP/1992/CRP.1, 20 December 1991. UNHCR ‘Guidelines on the Protection of Refugee Women’, 1991. UNHCR, ‘Gender Sensitive Techniques’, 1991. 0. UNHCR, ‘Refugee Children: Guidelines on Protection and Care’, 1994. UNHCR, An Overview of Protection Issues in Western Europe: Legislative Trends and Positions Taken by UNHCR, vol. 1, no. 3 European Series (Geneva: UNHCR, 1995). UNHCR, ‘Guidelines on Policies and Procedures in Dealing with Unaccompanied Children Seeking Asylum’, 1997. UNHCR, ‘Note on Cessation Clauses’, UN Doc. EC/47/SC/CRP.30, 30 May 1997. UNHCR, ‘Detention of Asylum Seekers and Refugees: The Framework, the Problem and Recommended Practice’, June 1999. Commission on Human Rights United Nations Working Group on Arbitrary Detention Deliberation No. 5, ‘Situation regarding immigrants and asylum seekers’, 28 December 1999, Annex II. UNHCR, ‘The Cessation Clauses: Guidelines on their application’, 1999. UNHCR, ‘Global Consultations on International Protection, Background paper no. 1: Legal and practical aspects of the return of persons not in need of protection’, May 2001. UNHCR, ‘Global Consultations on International Protection, Background paper no. 2: The application of the “safe third country” notion and its impact on the management of flows and on the protection of refugees’, May 2001. UNHCR, ‘Global Consultations on International Protection, Background paper no. 3: Inter-State agreements for the re-admission of third country nationals, including asylum seekers, and for the determination of the State responsible for examining the substance of an asylum claim’, May 2001. 0. UNHCR, ‘Summary Conclusions: Cessation of Refugee Status, Expert Roundtable, Lisbon’, May 2001. UNHCR ‘Asylum Processes (Fair and Efficient Asylum Procedures)’ in Global Consultations on International Protection (31 May 2001), UN Doc. EC/GC/01/12. UNHCR, ‘Reception of Asylum Seekers, Including Standards of Treatment in the Context of Individual Asylum Systems’, September 2001. UNHCR, ‘Guidelines on International Protection: Cessation of Refugee Status under Article 1C(5) and (6) of the 1951 Convention relating to the Status of Refugees (the "Ceased Circumstances" Clauses), February 2003. UNHCR, ‘UNHCR Manual on Refugee Protection and the European Convention on Human Rights’ April 2003. UNHCR, ‘Sexual and Gender-Based Violence against Refugees, Returnees and Internally Displaced Persons” - Guidelines for Prevention and Response’, May 2003. ‘UNHCR Annotated Comments on Council Directive 2003/9/EC of 27 January 2003, Laying Down Minimum Standards for the Reception of Asylum Seekers’, July 2003. UNHCR, ‘Guidelines on Prevention and Response to Sexual and Gender Based Violence’, 2003. ’The European Union, Asylum and the International Refugee Protection Regime: the New Multiannual Programme in the Area of Freedom, Security and Justice’, Summary of UNHCR’s Recommendations to the Multiannual Programme, September 2004. UNHCR, ‘Towards a Common European Asylum Policy’ in C.D.U. de Sousa and P. De Bruycker (eds), The Emergence of a European Asylum Policy (Brussels: Bruylant, 2004). 0. UNHCR ‘UNHCR Annotated Comments on the EC Council Directive 2004/83/EC of 29 April 2004 on Minimum Standards for the Qualification and Status of Third Country Nationals or Stateless Persons as Refugees or as Persons Who Otherwise Need International Protection and the Content of the Protection Granted’, January 2005. UNHCR, The Dublin II Regulation. A UNHCR Discussion Paper, April 2006. UNHCR, ‘Asylum in the European Union’, A Study of the Implementation of the Qualification Directive, November 2007. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Հարկադիր միգրացիա. Հասկանալը և տեսակները. Միգրացիայի հարկադիր միգրացիայի և տեղահանման սահմանումները. Տեղաշարժի տեսակները, օրինակ՝ միջազգային և ազգային: Միջազգային պաշտպանության, ապաստանի, ապաստանի իմացություն: Պաշտպանության տարբեր տեսակների տարբերությունը: 2. Փախստականների իրավունք. աղբյուրներ, հասկացություններ և ռեժիմներ. Միջազգային պաշտպանության այլ տեսակներ Փախստականների միջազգային իրավական պաշտպանության պատմական ուրվագիծը. Միջազգային օրենսդրությունում «փախստական» հասկացության ներդրումը և զարգացման պատմությունը. Տարածաշրջանային մոտեցումներ փախստականների պաշտպանությանն ու փախստականների մասին օրենքի էվոլյուցիային: Ազգային օրենսդրության, փախստականներին առնչվող տարածաշրջանային փաստաթղթերի և միջազգային փաստաթղթերի համեմատական ուսումնասիրություն: Պատերազմի փախստականներ. Լրացուցիչ (լրացուցիչ և ժամանակավոր) պաշտպանություն: 3. Փախստականի սահմանում. Ներառում Մարդու իրավունքներ և հետապնդումներ. Հետապնդման իրական վտանգ. Հիմնադրման օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ չափանիշներ. Հետապնդում և հետապնդում. Վախ հալածանքից. Հալածանքի կոնկրետ գործակալի սահմանափակումները: Վնասի լրջության հաստատման ընդհանուր պարամետրերը. Ազդեցված անհատի (մարդու) իրավունքը որպես չափանիշ: Խախտման ինտենսիվությունը (մաքուր խտրականությունը հաճախ բավարար չէ): Օտարումը որպես փախստականի կարգավիճակի որոշման հիմնական պայման. Բազմքաղաքացիություն. Փախստականներ sur-place. Պաշտպանության իմաստը և էությունը. Պետական պաշտպանության ձախողման տարբերակները. Ներքին պաշտպանություն. Հետապնդման հինգ հիմքեր՝ ռասա, կրոն, ազգություն, որոշակի սոցիալական խմբի անդամություն, քաղաքական կարծիք։ 4. Փախստականի սահմանում. դադարեցման և բացառման դրույթներ.Դադարեցման դրույթներ՝ համաձայն 1951 թվականի կոնվենցիայի. Անձինք, ովքեր արժանի չեն կամ չունեն միջազգային պաշտպանության կարիք: Պատերազմական հանցագործություններ, ընդհանուր հանցագործություններ, գործողություններ, որոնք հակասում են ՄԱԿ-ի սկզբունքներին. 5. Պաշտպանության էությունը. Ապաստան և չվերադարձում Բռնի վերադարձ. Գործառույթները և նորմատիվ աղբյուրները: Բռնի վերադարձի արգելում. Արգելված միջոցները և բռնի վերադարձի ձևերը. Բացառումներ. Փախստականների և միջազգայնորեն պաշտպանված այլ անձանց իրավունքներն ու պարտականությունները: 6. Միջազգային չափանիշներ կարգավիճակի որոշման ընթացակարգերում: Ընդհանուր սկզբունքներ և պահանջներ. Փաստերի հաստատման մեթոդներ. Հաշմանդամներ և առանց ուղեկցության անչափահասներ. Դասալիքներ և բանակից խուսափող անձինք. Ընտանիքի միասնության սկզբունքը. Երեխաների և կանանց միջազգային պաշտպանության միջազգային փաստաթղթեր. Երեխաների իրավունքների կոնվենցիա 1989. Կոնվենցիա կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին 1979 թ. 7. Ներքին պաշտպանություն. Ընդհանուր ակնարկ. Ներքին պաշտպանության հայեցակարգ. Պատմություն և զարգացում. Ներքին տեղահանվածների սահմանում. Պետական կարգավորման նվազագույն էական տարրերը. ՄԱԿ-ի ՆՏԱ-ների պաշտպանության ստանդարտներ. ՆՏԱ-ների պաշտպանության ԵՄ չափանիշները. 8. Քաղաքական և անձնական իրավունքների երաշխիքներ.Մարդասիրական օգնություն, շարժման հետ կապված իրավունքներ, մարդասիրական օգնություն ընտրական իրավունքների ճանաչում, փաստաթղթերի տրամադրում և փոխարինում: 9. Սոցիալական և հարակից իրավունքներ. Ընտանեկան կյանք, սնունդ, ջուր և սանիտարական պայմաններ, հիմնական կացարան և համապատասխան բնակարան, առողջություն, զբաղվածություն, տնտեսական գործունեություն և սոցիալական պաշտպանություն, կրթություն, կարգավորող այլ խնդիրներ: ՆՏԱ-ների և միջազգայնորեն պաշտպանված անձանց գույքն ու ունեցվածքը: Խնդիրներ, որոնց հաճախ հանդիպում են ՆՏԱ-ները և ՄՏԳ-ները: Պետական կարգավորման անհրաժեշտ տարրեր. ՄԱԿ-ի սկզբունքները փախստականների և տեղահանված անձանց բնակարանների և ունեցվածքի վերականգնման վերաբերյալ (Pinheiro Principles). Երկարակյաց լուծումներ.
9901	Քաղաքացիական իրավունքները և ժողովրդավարացումը տեղեկատվական դաշտում	3
2-րդ 30 2ժամ/շաբ. ՊԱՐՏԱԴԻՐ 9901/Մ 1. Դասընթացի նպատակ · զարգացնել գիտելիքներ օրենքների և կանոնակարգերի վերաբերյալ էլեկտրոնային կառավարման, էլեկտրոնային առևտրի, լրատվամիջոցների և տեղեկատվության հասանելիության, անձնական տվյալների պաշտպանության, մտավոր սեփականության և առևտրային գաղտնիքների ոլորտներում առկա խնդիրների վերաբերյալ: · քննադատաբար մտածելու քաղաքացիական իրավունքների և ազատությունների մասին՝ տեղեկատվական դարաշրջանի մարտահրավերների լույսի ներքո. ուսումնասիրել ոլորտում օրենսդրական կարգավորման բարդ դինամիկայի ընդհանուր ըմբռնումը՝ հատկապես համապատասխան ինստիտուտների, տնտեսագիտության, մշակույթի և էթիկայի վերաբերյալ: 2. Կրթական վերջնարդյունքներ ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն 1. կարողանան լայն համատեքստում բացատրել գործող օրենսդրությունը, կանոնակարգային շրջանակը և քաղաքականությունը էլեկտրոնային կառավարման, էլեկտրոնային առևտրի, լրատվամիջոցների և տեղեկատվության հասանելիության, անձնական տվյալների պաշտպանության, մտավոր սեփականության և առևտրային գաղտնիքների ոլորտներում: բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ 2. կկարողանա մշակել այն գործողությունների համակարգը, որն անհրաժեշտ է ՏՀՏ մթնոլորտի հատուկ պայմաններում խախտված քաղաքացիական իրավունքների պաշտպանության համար։ գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ 3.. 3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր · զարգացնել գիտելիքներ օրենքների և կանոնակարգերի վերաբերյալ էլեկտրոնային կառավարման, էլեկտրոնային առևտրի, լրատվամիջոցների և տեղեկատվության հասանելիության, անձնական տվյալների պաշտպանության, մտավոր սեփականության և առևտրային գաղտնիքների ոլորտներում առկա խնդիրների վերաբերյալ: · քննադատաբար մտածելու քաղաքացիական իրավունքների և ազատությունների մասին՝ տեղեկատվական դարաշրջանի մարտահրավերների լույսի ներքո. ուսումնասիրել ոլորտում օրենսդրական կարգավորման բարդ դինամիկայի ընդհանուր ըմբռնումը՝ հատկապես համապատասխան ինստիտուտների, տնտեսագիտության, մշակույթի և էթիկայի վերաբերյալ: 4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները Դասախոսություն 2. Սեմինար 3. Դասավանդման մեթոդների տեսակները ներառում են տարբերակված ուսուցում, դասախոսությունների վրա հիմնված, տեխնոլոգիայի վրա հիմնված ուսուցում, խմբային ուսուցում, անհատական ուսուցում, հարցումների վրա հիմնված ուսուցում: 5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները Ուսանողները կգնահատվեն Երևանի պետական համալսարանում հաստատված կրեդիտային համակարգի հիման վրա՝ ստանալով առավելագույնը 20 միավոր: 1. Առավելագույնը 8 միավոր միջանկյալ ստուգումների համար (պրեզենտացիաներ, էսսեներ, առաջադրանքներ, սեմինարներ): 2. Մասնակցության և հաճախելիության համար առավելագույնը 3 միավոր: 3. Ավարտական քննության համար առավելագույնը 9 միավոր: 6. Հիմնական գրականության ցանկ. T. Obi. A Global Perspective on a New Paradigm. Volume 1 Global E-Governance Series. Amsterdam: IOS Press , August 2007. Print. Budd, Leslie and Harris, Lisa. E-governance. London: Taylor & Francis Ltd , 15 December 2008. Print. G. David Garson. Public information technology and e-governance: Managing the virtual state. Sudbury: Jones and Bartlett Publishers, Inc , 09 January 2006. Print. Leo van den Berg , Andre van der Meer , Willem van Winden , Paulus Woets . E-governance in European and South African cities; the cases of Barcelona, Cape Town, Eindhoven, Johannesburg, Manchester, Tampere, The Hague, and Venice. Aldershot: Ashgate Publishing Group , 28 October 2006. Print. Electronic Governance ("E-governance"), Recommendation Rec (2004) 15 Adopted by the Committee of Ministers of the Council of Europe on 15 December 2004 and Explanatory Memorandum. Strasbourg: Council of Europe, 2005. Print. Paul G. Nixon , Vassiliki N. Koutrakou , Rajash Rawal . Understanding E-government in Europe. London: Taylor & Francis Ltd . 10 December 2009. Print. Paul Henman . Governing Electronically. E-government and the Reconfiguration of Public Administration, Policy and Power. Basingstoke: Palgrave Macmillan , 20 January 2010. Print. Patrick Dunleavy , Helen Margetts , Simon Bastow , Jane Tinkler . Digital Era Governance. IT Corporations, the State, and E-government. Oxford: Oxford University Press , 19 June 2008. Print. Ed Downey , Carl D. Ekstrom , Matthew A. Jones . E-Government Website Development. Future Trends and Strategic Models. Hershey: IGI Global , 15 April 2011. Print. 0. Matohisa Funabashi , Edited by Adam Grzech . Challenges of Expanding Internet, E-Commerce, E-Business, and E-Government. 5th IFIP Conference on E-Commerce, E-Business, and E-Government (I3E'2005), October 28-30 2005, Poznan, Poland. New York: Springer-Verlag New York Inc. , 22 September 2005. Print. OECD Publishing . OECD E-Government Studies Denmark. Efficient E-Government for Smarter Public Service Delivery. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) , 02 December 2010. Print. OECD Publishing . OECD E-Government Studies E-Government for Better Government. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) , 22 November 2005. Print. OECD Publishing . OECD E-Government Studies Finland. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) , 04 February 2004. Print. OECD Publishing . OECD E-Government Studies Belgium. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) , 04 November 2008. Print. OECD Publishing . Rethinking E-Government Services. User-centered Approaches. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) , 12 October 2009. Print. Abigail Melville . E-Government and Organisational Transformation. Lessons Learnt from Liverpool and Hertfordshire. London: New Local Government Network , 07 June 2007. Print. Mehdi Khosrow-Pour . E-Government Diffusion, Policy, and Impact. Advanced Issues and Practices. Hershey: IGI Global , 15 January 2009. Print. Brian J. Corbitt , Nabeel A. Y. Al-Qirim . E-Business, e-Government & Small and Medium-Size Enterprises. Opportunities and Challenges. Hershey: IGI Global , 28 February 2004. Print. Nieto, G. Arevalo/ Vicente, E. Fernandez/ Ballesteros, J. a. Messias De La Cerda/ Blanco, J. a. Rubio .Data Protection in E-government in European Regions and Cities. Madrid: Dykinson Sl , 26 December 2006. Print. 0. Mehdi Khosrow-Pour . Encyclopedia of e-Commerce, e-Government and Mobile Commerce. Hershey: IGI Global , 15 July 2006. Print. Leslie Budd , Lisa Harris . E-governance. London: Taylor & Francis Ltd , 15 December 2008. Print. Marijn Janssen , Winfried Lamersdorf , Jan Pries-Heje , Michael Rosemann . E-Government, E-Services and Global Processes. Berlin: Springer-Verlag Berlin and Heidelberg GmbH & Co. KG , 23 August 2010. Print. T. Obi . The Innovative CIO and e-Participation in e-Government Initiatives. Amsterdam: IOS Press , 01 April 2010. Print. Michael Bohlen , Johann Gamper , Wolfgang Polasek , Maria A. Wimmer . E-government - Towards Electronic Democracy. International Conference, TCGOV 2005, Bolzano, Italy, March 2-4, 2005, Proceedings. Berlin: Springer-Verlag Berlin and Heidelberg GmbH & Co. KG , 16 February 2005. Print. Paul G. Nixon , Edited by Vassiliki Koutrakou . E-government in Europe. Re-booting the State. London: Taylor & Francis Ltd , 30 May 2006. Print. Allan Avigdor . E-Government in Social Services. Saarbrucken: VDM Verlag Dr. Muller Aktiengesellschaft & Co. KG , 20 May 2009. Print. Tomas Vitvar , Edited by Vassilios Peristeras , Edited by Konstantinos Tarabanis . Semantic Technologies for E-Government. Berlin: Springer-Verlag Berlin and Heidelberg GmbH & Co. KG , 11 January 2010. Print. Ebenezer Paintsil . Privacy and E-government. Saarbrucken: VDM Verlag Dr. Muller Aktiengesellschaft & Co. KG , 10 November 2009. Print. Christopher G. Reddick . Comparative E-Government. New York: Springer-Verlag New York Inc. , 10 September 2010. Print. 0. Abdishakur Hassan . E-government System. Implications and Consequences. Colne: LAP Lambert Academic Publishing AG & Co KG , 12 October 2010. Print. E-commerce Paul Todd . E-Commerce Law. London: Taylor & Francis Ltd , 19 July 2005. Print. Subhajit Basu . Global Perspectives on E-commerce Taxation Law. Aldershot: Ashgate Publishing Group , 25 October 2007. Print. Dennis Campbell , Susan Woodley . E-Commerce. Law and Jurisdiction. Zuidpoolsingel: Kluwer Law International , 28 February 2003. Print. Toshiyuki Kono , Christoph G. Paulus , Harry Rajak . Selected Legal Issues of e-Commerce. Zuidpoolsingel: Kluwer Law International , 28 August 2002. Print. Henk Snijders , Stephen Weatherill . E-Commerce Law. National and Transnational Topics and Perspectives. Zuidpoolsingel: Kluwer Law International , 01 April 2003. Print. Mike Butler , Hammonds LLP . E-Commerce and Convergence. A Guide to the Law of Digital Media. London: Bloomsbury Publishing PLC , 01 December 2010. Print. Hammonds LLP . E-Commerce. A Guide to the Law of Electronic Business. Haywards Heath: Bloomsbury Publishing PLC , 01 December 2002. Print. Paolo E. Balboni . Trustmarks in E-commerce. The Hague: T.M.C. Asser Press , 11 June 2009> Print. Jeremy Phillips . Butterworths e-Commerce and Information Technology Law Handbook. London: LexisNexis UK , 16 March 2007. Print. 7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ 1. Էլեկտրոնային կառավարում 2. Էլեկտրոնային առևտուր 3. Լրատվամիջոցներ և տեղեկատվության հասանելիություն 4. Անձնական տվյալների պաշտպանություն 5. Մտավոր սեփականության ներկայիս մարտահրավերները 6. Մտավոր սեփականությունը տեղեկատվական դարաշրջանում 7. Առևտրային գաղտնիքները ՄՍ օրենքի շրջադարձային կետում 8. Համեմատական առևտրային գաղտնիքի մասին օրենք

Մարդու իրավունքներ և ժողովրդավարացում (Ուկրաինա)

Մագիստրոսական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Մասնագիտական կառուցամաս

Կրթական այլ մոդուլներ