Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
023201.13.7 - Լեզվաբանություն
Մասնագիտացումը՝
023201.13.7 - Զբոսաշրջային թարգմանություն(անգլերեն-հայերեն)
Շնորհվող որակավորումը՝
լեզվաբանության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
Տվյալ մասնագիտության շրջանակներում բակալավրի աստիճանի առկայության դեպքում ընդունելությունն անցկացվում է ըստ ամփոփիչ ատեստավորման գնահատականի և դիպլոմի հավելվածում գրանցված ՄՈԳ-ի: Ցածր ՄՈԳ և հարակից մասնագիտություն ունեցող դիմորդների ընդունելությունը կատարվում է քննության արդյունքների հիման վրա՝ մրցութային հիմունքներով:
2. Ծրագրի նպատակները
· զարգացնել զբոսավար-թարգմանչի մասնագիտական հմտություններ՝ համապատասխան ոլորտներում թարգմանական գործունեություն ծավալելու համար,
· տրամադրել հիմնավոր տեսական և գործնական գիտելիքներ՝ եկեղեցական զբոսաշրջության և դրան առնչվող բնագավառների հիմնախնդիրները հասկանալու և վերլուծելու վերաբերյալ,
· հաղորդել ուսանողներին լեզվական, եկեղեցաբանական և պատմամշակութային գիտելիքներ զբոսաշրջության և հուշարձանագիտության ոլորտներում:
· տրամադրել հիմնավոր տեսական և գործնական գիտելիքներ՝ եկեղեցական զբոսաշրջության և դրան առնչվող բնագավառների հիմնախնդիրները հասկանալու և վերլուծելու վերաբերյալ,
· հաղորդել ուսանողներին լեզվական, եկեղեցաբանական և պատմամշակութային գիտելիքներ զբոսաշրջության և հուշարձանագիտության ոլորտներում:
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
- ներկայացնելու զբոսաշրջության և հարակից մասնագիտական ոլորտներին առնչվող արդիական հիմնահարցերն ու ժամանակակից խնդիրները,
- դասակարգելու զբոսաշրջային ոլորտի տեքստերի համարժեք միջլեզվական փոխանցման հետ կապված թարգմանական խնդիրները և մշակելու դրանց լուծման համապատասխան ռազմավարություններ,
- ձևակերպելու ուսումնասիրվող ոլորտների մասնագիտական տեքստերի թարգմանության սկզբունքներն ու մեթոդները,
- ներկայացնելու թարգմանական գործընթացի առանձնահատկությունները նշված ոլորտներում՝ տարբերակելով համապատասխան տեսական մոտեցումները։
- գործնականում կիրառելու ձեռքբերված մասնագիտական գիտելիքները զբոսաշրջային բիզնեսի, երկրագիտության, մշակութաբանության և հուշարձանագիտության բնագավառներում,
- վերլուծելու համապատասխան ոլորտների մասնագիտական տեքստերի կառուցվածքային, լեզվաոճական և արտալեզվական առանձնահատկությունները,
- համատեղելու ոլորտային գիտելիքները և թարգմանական հմտությունները մասնագիտական հետաքրքրությունների շրջանակներում՝ իրականացնելով թարգմանական գործունեություն զբոսաշրջության՝ թե՛ ընդհանուր ուղղվածության, թե՛ նեղ մասնագիտական ոլորտներում,
- արդյունավետ իրականացնելու միջլեզվական հաղորդակցություն (գրավոր և բանավոր) համապատասխան մասնագիտական ոլորտներում,
- կիրառելու համապատասխան թարգմանական ռազմավարություններ՝ առաջադրված գործաբանական նպատակների իրականացման համար։
- օգտվելու մասնագիտական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (համացանց, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, լեզվաբանական նյութեր և այլն),
- վերլուծելու, համադրելու և համակարգելու մասնագիտական տեղեկատվությունը,
- տարորոշելու մասնագիտական գործունեության նպատակներն ու մշակելու դրանց իրագործման օպտիմալ եղանակները,
- ստեղծագործաբար կիրառելու և զարգացնելու ստացված գիտելիքները:
4. Գնահատման ձևերը
Գնահատման համակարգը ենթադրում է ուսանողների գիտելիքների պարբերական ստուգման և գնահատման բազմագործոն համակարգ, որի նպատակն է կազմակերպել ուսումնառության համաչափ գործընթաց, խթանել ուսանողի ինքնուրույն աշխատանքը և գնահատումը օգտագործել որպես ուսումնառության շարունակական բարելավման միջոց։ Կիրառվում են գնահատման հետևյալ ձևերը.
ընթացիկ քննություն
ընթացիկ ստուգում
ինքնուրույն աշխատանք
եզրափակիչ քննություն
մասնակցություն
ընթացիկ քննություն
ընթացիկ ստուգում
ինքնուրույն աշխատանք
եզրափակիչ քննություն
մասնակցություն
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
«Զբոսաշրջային թարգմանություն (անգլերեն-հայերեն)» մագիստրոսական ծրագրի շրջանավարտների աշխատանքի տեղավորման հնարավորությունները բազմազան են: Ծրագրի ավարտին ուսանողները կտիրապետեն բազմակողմանի թարգմանական հմտությունների, հստակ պատկերացում ձեռք կբերեն եկեղեցագիտության և հուշարձանագիտության, ինչպես նաև ՀՀ մշակութային առանձնահատկությունների վերաբերյալ և բարձր մրցունակություն կունենան աշխատաշուկայում:
Սույն մասնագիտությամբ շրջանավարտները կարող են աշխատատեղեր զբաղեցնել հետևյալ հաստատություններում և կազմակերպություներում.
· ՀՀ Կրթության, Գիտության, Մշակույթի և Սպորտի նախարարություն, ՀՀ Արտաքին Գործերի Նախարարություն և այլ պետական կառույցներ,
· զբոսաշրջության ոլորտի տարբեր կազմակերպություններ՝ գործակալություններ, հյուրանոցներ և այլն,
· դեսպանատներ, արտաքին կապերի գերատեսչություններ,
. թանգարաններ, գրադարաններ, կրթահամալիրներ և այլ մշակութային ու կրթական հաստատություններ:
Սույն մասնագիտությամբ շրջանավարտները կարող են աշխատատեղեր զբաղեցնել հետևյալ հաստատություններում և կազմակերպություներում.
· ՀՀ Կրթության, Գիտության, Մշակույթի և Սպորտի նախարարություն, ՀՀ Արտաքին Գործերի Նախարարություն և այլ պետական կառույցներ,
· զբոսաշրջության ոլորտի տարբեր կազմակերպություններ՝ գործակալություններ, հյուրանոցներ և այլն,
· դեսպանատներ, արտաքին կապերի գերատեսչություններ,
. թանգարաններ, գրադարաններ, կրթահամալիրներ և այլ մշակութային ու կրթական հաստատություններ:
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
Ծրագրի իրականացման համար ուսումնական ստորաբաժանումում առկա են անհրաժեշտ ուսումնական տարածքներ և գիտակրթական սարքավորումներ: Ֆակուլտետի տարածքը բավարար է վերոնշյալ դասընթացների համար: Ամբիոնում առկա տեխնիկական բազան (համակարգչային լսարաններ, պրոյեկտոր, հեռուստացույց, սինխրոն թարգմանության համար նախատեսված սարքավորումներ) միանգամայն բավարար է ծրագրի իրականացման համար: Ծրագիրն իրականացնող ուսումնական ստորաբաժանումում առկա է համապատասխան գրականություն, իսկ նոր նյութերի (տպագիր և էլեկտրոնային) ձեռքբերումն ու մշակումը իրականացվելու է ծրագրում ընդգրկված դասախոսական կազմի միջոցով:
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
Ծրագիրը իրականացվել է տվյալ մասնագիտության ոլորտում առկա միջազգային ծրագրային կողմնորոշիչների և չափորոշիչների հաշվառումով:
Ծրագիրը մշակելիս որպես հիմք են ընդունվել ՀՀ բարձրագույն կրթության ՈԱՇ 2-րդ (մա-գիստրոսի) կրթական մակարդակի (որակավորման) համար պահանջվող նկարագրիչ-ները։
Ծրագիրն իրականացվել է Եվրոպայի և Միացյալ Նահանգների առաջատար բուհերի տվյալ մասնագիտության ոլորտում առկա ծրագրային կողմնորոշիչների և չափորոշիչների հաշվառումով և համագործակցելով Իսպանիայի, Իտալիայի, ԱՄՆ-ի, Լիտվայի, Լեհաստանի, Ուկրաինայի, Միացյալ Թագավորության որոշ համալսարանների հետ։
Ծրագիրը մշակելիս որպես հիմք են ընդունվել ՀՀ բարձրագույն կրթության ՈԱՇ 2-րդ (մա-գիստրոսի) կրթական մակարդակի (որակավորման) համար պահանջվող նկարագրիչ-ները։
Ծրագիրն իրականացվել է Եվրոպայի և Միացյալ Նահանգների առաջատար բուհերի տվյալ մասնագիտության ոլորտում առկա ծրագրային կողմնորոշիչների և չափորոշիչների հաշվառումով և համագործակցելով Իսպանիայի, Իտալիայի, ԱՄՆ-ի, Լիտվայի, Լեհաստանի, Ուկրաինայի, Միացյալ Թագավորության որոշ համալսարանների հետ։
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
Դասավանդման/մանկավարժական
· Դասընթացի ուսումնամեթոդական ծրագիր կազմելու հմտություն,
· Լսարանն արդյունավետ կառավարելու կարողություն,
· Կրթական նորագույն տեխնոլոգիաների տիրապետում և կիրառում,
· Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների կիրառման կարողություն,
· Համագործակցային ուսուցման սկզբունքների որդեգրում,
· Տեսական և գործնական հմտությունները համադրելու և մատուցելու կարողություն:
Հետազոտական
· Տեսական և գործնական գիտահետազոտական աշխատանքի իրականացման կարողություն,
· Տպագիր և առցանց գիտական աղբյուրներից օգտվելու հմտություն,
· Թարգմանչական և հարակից լեզվաբանական այլ ոլորտներում ինքնուրույն գիտահետազոտական աշխատանք (հաղորդումներ, զեկուցումներ, գիտական բանավեճ և այլն) իրագործելու կարողություն,
Հաղորդակցման
· Լսարանի հետ հաղորդակցվելու հմտություն,
· Համագործակցային և մասնակցային, ուսանողակենտրոն հաղորդակցման կարողություն:
ՏՀՏ կիրառություն
· Բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
· Սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն,
· Օնլայն խմբերի կառավարում,
· Լուսացուցադրությունների ստեղծման կարողություն,
· Թվային տեխնոլոգիաների կիրառման հմտություն:
Այլ կարողություններ
· Մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն (մասնավորապես` լեզվաբանության, թարգմանաբանության ոլորտում),
· Անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերն արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· Ժամանակի պլանավորման և կառավարման կարողություն:
Մասնագիտական կարողություններ
· Գիտական անգլերենի, ինչպես նաև ոլորտային (իրավաբանական, տնտեսագիտական, ռազմական, բժշկական, դիվանագիտական, զբոսաշրջային, հյուրանոցային գործ) գործարար անգլերենի ժանրային ընդհանրություններն ու տարբերությունները անգլերենի՝ գրավոր, բանավոր և մեդիա ձևաչափերում գործառության լեզվագործաբանական առանձնահատկությունները պարզաբանելու կարողություններ,
· Վարչագործարարական թարգմանության և զբոսաշրջային թարգմանության, հարակից լեզվաբանական գիտակարգերի հիմնախնդիրները ներկայացնելու և գիտահետազոտական աշխատանք ղեկավարելու հմտություններ,
· Վարչագործարարական թարգմանության և զբոսաշրջային թարգմանության հիմնարար սկզբունքների, ձևերի ու առանձնահատկությունների և գործարար հաղորդակցական խոչընդոտները հաղթահարելու օպտիմալ ուղիները ներկայացնելու և վերլուծելու կարողություններ,
· Ելնելով կրթական ծրագրերի պահանջներից դասախոսը պարտավոր է ունենալ գործաբանական գործիքակազմի կիրառման կարողություններ:
Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան և/կամ կոչում բանասիրության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ ստացած մագիստրոսի կոչում,
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և /կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն և / կամ ոլորտում նվազագույնը 3 տարվա փորձ,
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու փորձառություն,
· Վերջին 3 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
Նվազագույնը 3 տարվա աշխատանքային փորձ բանասիրության կամ հարակից ոլորտներում:
· Դասընթացի ուսումնամեթոդական ծրագիր կազմելու հմտություն,
· Լսարանն արդյունավետ կառավարելու կարողություն,
· Կրթական նորագույն տեխնոլոգիաների տիրապետում և կիրառում,
· Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների կիրառման կարողություն,
· Համագործակցային ուսուցման սկզբունքների որդեգրում,
· Տեսական և գործնական հմտությունները համադրելու և մատուցելու կարողություն:
Հետազոտական
· Տեսական և գործնական գիտահետազոտական աշխատանքի իրականացման կարողություն,
· Տպագիր և առցանց գիտական աղբյուրներից օգտվելու հմտություն,
· Թարգմանչական և հարակից լեզվաբանական այլ ոլորտներում ինքնուրույն գիտահետազոտական աշխատանք (հաղորդումներ, զեկուցումներ, գիտական բանավեճ և այլն) իրագործելու կարողություն,
Հաղորդակցման
· Լսարանի հետ հաղորդակցվելու հմտություն,
· Համագործակցային և մասնակցային, ուսանողակենտրոն հաղորդակցման կարողություն:
ՏՀՏ կիրառություն
· Բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
· Սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն,
· Օնլայն խմբերի կառավարում,
· Լուսացուցադրությունների ստեղծման կարողություն,
· Թվային տեխնոլոգիաների կիրառման հմտություն:
Այլ կարողություններ
· Մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն (մասնավորապես` լեզվաբանության, թարգմանաբանության ոլորտում),
· Անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերն արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· Ժամանակի պլանավորման և կառավարման կարողություն:
Մասնագիտական կարողություններ
· Գիտական անգլերենի, ինչպես նաև ոլորտային (իրավաբանական, տնտեսագիտական, ռազմական, բժշկական, դիվանագիտական, զբոսաշրջային, հյուրանոցային գործ) գործարար անգլերենի ժանրային ընդհանրություններն ու տարբերությունները անգլերենի՝ գրավոր, բանավոր և մեդիա ձևաչափերում գործառության լեզվագործաբանական առանձնահատկությունները պարզաբանելու կարողություններ,
· Վարչագործարարական թարգմանության և զբոսաշրջային թարգմանության, հարակից լեզվաբանական գիտակարգերի հիմնախնդիրները ներկայացնելու և գիտահետազոտական աշխատանք ղեկավարելու հմտություններ,
· Վարչագործարարական թարգմանության և զբոսաշրջային թարգմանության հիմնարար սկզբունքների, ձևերի ու առանձնահատկությունների և գործարար հաղորդակցական խոչընդոտները հաղթահարելու օպտիմալ ուղիները ներկայացնելու և վերլուծելու կարողություններ,
· Ելնելով կրթական ծրագրերի պահանջներից դասախոսը պարտավոր է ունենալ գործաբանական գործիքակազմի կիրառման կարողություններ:
Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան և/կամ կոչում բանասիրության ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ ստացած մագիստրոսի կոչում,
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական և /կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն և / կամ ոլորտում նվազագույնը 3 տարվա փորձ,
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
· Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ (թրեյնինգներ) իրականացնելու փորձառություն,
· Վերջին 3 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
Նվազագույնը 3 տարվա աշխատանքային փորձ բանասիրության կամ հարակից ոլորտներում:
9. Լրացուցիչ տեղեկատվություն ծրագրի վերաբերյալ
Սույն մագիստրոսական ծրագիրը գործում է 2020/2021 թվականից առ այսօր, հաջողությամբ իրականացվել է ԵՊՀ Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետի Թարգմանության տեսության և պրակտիկայի ամբիոնում: Մինչ այդ և այժմ ՀՀ բուհական համակարգում համանման կրթական ծրագիր չի իրականացվել և այս առումով ԵՊՀ-ն առաջատար դիրքերում է: Զբոսաշրջային թարգմանություն (անգլերեն-հայերեն) մագիստրոսական կրթական ծրագիրը մեծ պահանջարկ ներկայացնող ծրագիր է, հատկապես հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վերջին տարիներին ՀՀ-ում մեծ զարգացում է ապրում զբոսաշրջությունը։ Այս առումով հարկ է նշել, որ Թարգմանության տեսության և պրակտիկայի ամբիոնը համագործակցելով ՀՀ Զբոսաշրջության կոմիտեի հետ ապահովում է, որպեսզի սույն ծրագրի շրջանավարտները իրենց մասնագիտական պրակտիկան անցկացնեն տարբեր զբոսաշրջային ընկերություններում, համատեղելով իրենց գիտական և կրթական ներուժը գործնականի հետ։ Ներկայումս Թարգմանության տեսության և պրակտիկայի ամբիոնը աշխատում է Իտալիայի Վերոնայի համալսարանի հետ համատեղ դիպլոմ ստեղծելու ծրագրի վրա, ինչը հնարավորություն կտա Զբոսաշրջային թարգմանություն (անգլերեն-հայերեն) մագիստրոսական կրթական ծրագրի ուսանողներին կրթություն ստանալ ոչ միայն ԵՊՀ-ում, այնպես էլ Իտալիայի Վերոնայի համալսարանում։