Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
054201.05.7 - Աշխարհագրություն
Մասնագիտացումը՝
054201.05.7 - Հասարակական աշխարհագրություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Աշխարհագրության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
Ծրագրի ընդունելության չափանիշները և պահանջները հաստատված են ԵՊՀ գիտական խորհրդի 2022թ. մայիսի 26-ի նիստի № 9/2 որոշմամբ: Մագիստրատուրա ընդունվելիս բակալավրի համապատասխան մասնագիտությամբ շարունակողների ընդունելությունը անցկացվում է առանց քննության, իսկ այլ մասնագիտություն ունեցող դիմորդները հանձնում են համապատասխան մասնագիտության ամբիոնի կողմից կազմված հարցաշարով քննություն։
2. Ծրագրի նպատակները
· ուսանողներին տալ հասարակական աշխարհագրության և տարածաշրջա- նային քաղաքականության մշակման ու իրականացման վերաբերյալ հիմ- նարար գիտելիքներ,
· օժտելու ուսանողներին հասարակական աշխարհագրության տեսության և մեթոդաբանության վերաբերյալ անհրաժեշտ գիտելիքներով,
· Խթանել աշխարհագրության, մասնավորապես՝ տնտեսական, սոցիալական և քաղաքական աշխարհագրության մասնագիտության շարունակականության ապահովման և գիտական կադրերի պատրաստման գործընթացին,
· Զարգացնելու ուսանողների մասնագիտական կարողությունները՝ իրակա- նացնելով խորացված ուսուցում հասարակական (սոցիալ-տնտեսական) աշխարհագրության և տարածաշրջանային քաղաքականության բնագավառներում, տալ խորը տեսական հենք՝ հասարակական աշխարհագրական ժամանակակից հիմնախնդիրները հասկանալու, վերլուծելու և մեկնաբանելու համար:
· օժտելու ուսանողներին հասարակական աշխարհագրության տեսության և մեթոդաբանության վերաբերյալ անհրաժեշտ գիտելիքներով,
· Խթանել աշխարհագրության, մասնավորապես՝ տնտեսական, սոցիալական և քաղաքական աշխարհագրության մասնագիտության շարունակականության ապահովման և գիտական կադրերի պատրաստման գործընթացին,
· Զարգացնելու ուսանողների մասնագիտական կարողությունները՝ իրակա- նացնելով խորացված ուսուցում հասարակական (սոցիալ-տնտեսական) աշխարհագրության և տարածաշրջանային քաղաքականության բնագավառներում, տալ խորը տեսական հենք՝ հասարակական աշխարհագրական ժամանակակից հիմնախնդիրները հասկանալու, վերլուծելու և մեկնաբանելու համար:
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
- ներկայացնելու ժամանակակից հասարակական (սոցիալ- տնտեսական) աշխարհագրության հիմնական տեսությունները և հայեցակարգերը,
- վերարտադրելու հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու մեթոդներն ու սկզբունքները
- մեկնաբանելու տարածաշրջանային քաղաքականության մշակման և իրականացման հիմնական ուղղությունները
- պարզաբանելու հասարակական տարածքային համակարգերի ձևավորման և զարգացման գործընթացները
- հիմնավորելու մակրո, մեզո և միկրո մակարդակներում առկա տարածաշրջանային սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական հիմնախնդիրները
- ներկայացնելու կառավարման մեթոդները, որոշումներ ընդունելու և իրագործելու ընթացակարգերը
- կիրառելու հասարակական (սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական) նյութերի և տվյալների հավաքման, պահպանման և մշակման մեթոդները
- օգտագործելու ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաները հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու համար
- ծավալելու ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն և իրականացնելու հետազոտական աշխատանքներ՝ այդ թվում նաև մանկավարժության բնագավառում
- իրականացնելու տարածաշրջանային հետազոտություններ և վերլուծություններ
- գնահատելու տարածաշրջանային զարգացման միտումները և առկա հիմնախնդիրները
- աշխատելու երկրների, մարզերի, տարածաշրջանների և համայնքների սոցիալ-տնտեսական զարգացման ծրագրերի մշակման և իրականացման աշխատանքներին
- գործնականում իրականացնել տարածաշրջանային տարբեր մակարդակի տարածքային և վարչական միավորների կառավարման աշխատանքներ
- օգտվելու տեղեկատվության տարբեր ոլորտներից
- կիրառելու ստացած գիտելիքները պրակտիկայում, ձևակերպելու և լուծելու խնդիրներ
- աշխատելու հետազոտական խմբերում և ղեկավարելու այն
- վերլուծելու առկա խնդիրները և գնահատելու դրանց լուծման համար ռեսուրսները
- պատրաստելու գիտական զեկուցումներ, ներկայացնելու հետազոտությունների արդյունքները, վարելու գիտական բանավեճեր
- իրականացնելու տարբեր վիճակագրական տվյալների հիման վրա ռազմավարական պլանավորում
4. Գնահատման ձևերը
Գնահատումն իրականացվում է ըստ ԵՊՀ-ում գործող 2022 թ.-ի «Ուսումնական գործընթացի կազմակերպման կարգ»-ի։
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· ստուգարքային դասընթացներ։
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը /միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն։ Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր։
Ընդհանուր կրթական կառուցամասի մոդուլները, այդ թվում նաև պրակտիկաները, գնահատվում են ստուգարքի ձևով։ Մագիստրոսական թեզը գնահատվում է 20 միավորանոց սանդղակով։
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· ստուգարքային դասընթացներ։
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը /միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն։ Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր։
Ընդհանուր կրթական կառուցամասի մոդուլները, այդ թվում նաև պրակտիկաները, գնահատվում են ստուգարքի ձևով։ Մագիստրոսական թեզը գնահատվում է 20 միավորանոց սանդղակով։
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
Շրջանավարտները կարող են իրենց ուսումնառությունը շարունակել ասպիրանտուրայում, աշխատանքի անցնել կրթական և հետազոտական կարգի հիմնարկներում, տարածաշրջանային-հետազոտական վերլուծական կենտրոն- ներում, ՀՀ տարածքային զարգացման և կառավարման նախարարության տարբեր բաժիններում, քաղաքապետարաններում, մասնակցել համայնքային զարգացման ծրագրերի մշակման և այլ աշխատանքների:
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
Ծրագրով սահմանված վերջնարդյունքները ձեռք բերելու համար ուսանողները կօգտվեն տպագիր մասնագիտական ուսումնական և գիտական գրականությունից, էլեկտրոնային, համացանցային և տեսաձայնային նյութերից: Դասավանդման
ընթացքում կօգտագործվեն համակարգչային կահավորված լսարանների ընձեռնած տարբեր հնարավորությունները և միջոցները:
ընթացքում կօգտագործվեն համակարգչային կահավորված լսարանների ընձեռնած տարբեր հնարավորությունները և միջոցները:
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
Ծրագիրը մշակելիս օգտագործվել են Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան, Ս.Պետեր- բուրգի և Ստավրոպոլի Հյուսիսկովկասյան համալսարանների տվյալ մասնագի- տության (հասարակական/սոցիալ-տնտեսական աշխարհագրության) համանման կրթական ծրագրերը, ՀՀ բարձրագույն կրթության որակավորումների չափորոշիչները:
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· Դասավանդվող առարկայի ծրագրերի, օրացույցային պլանների կազմման հմտություններ,
· Սահմանել և հիմնավորել կիրառվող մեթոդի առանձնահատկությունները,
· Դասավադման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն:
Հետազոտական
· Գիտական աղբյուրներ մշակելու, անհրաժեշտ տեղեկատվական համակարգերի օգտագործման հմտություններ,
· Մասնագիտական ոլորտում առաջադրվող խնդիրներ լուծելու և հավաստի եզրահանգումներ անելու հմտություններ,
· առկա խնդիրները վերլուծելու, գնահատելու դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները առաջ քաշելու և նոր գաղափարներ զարգացնելու հմտություններ
Հաղորդակցման
· Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
Հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծելու և քննարկելու կարողություն,
· Օտար լեզվի իմացություն:
ՏՀՏ կիրառություն
· Բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի՝ Word, Exsel, PowerPoint) հմտություններ,
· Մասնագիտական ժամանակակից ծրագրերի օգտագործման հմտություններ,
· Ցուցադրական նյութի պատրաստման և ներկայացման կարողություններ:
Այլ կարողություններ
· Անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· Ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2. Մասնագիտական կարողություններ
· ներկայացնել ԱՏՀ ծրագրերը և լանդշաֆտա-էկոլոգիական ուսումնասիրությունների մոդելավորման սկզբմունքները
· ներկայացնել ժամանակակից հասարակական (սոցիալտնտեսական) աշխարհագրության հիմնական տեսությունները և հայեցակարգերը,
· վերարտադրել հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու մեթոդներն ու սկզբունքները,
· մեկնաբանել տարածաշրջանային քաղաքականության մշակման և իրականացման հիմնական ուղղությունները,
· պարզաբանել հասարակական տարածքային համակարգերի ձևավորման և զարգացման գործընթացները
· հիմնավորել մակրո, մեզո և միկրո մակարդակներում առկա տարածաշրջանային սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական հիմնախնդիրները:
· կիրառել հասարակական (սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական) նյութերի և տվյալների հավաքման, պահպանման և մշակման մեթոդները,
· օգտագործել ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաները հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու համար,
· ծավալել ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն և իրականացնել հետազոտական աշխատանքներ՝ այդ թվում նաև մանկավարժության բնագավառում
· իրականացնել տարածաշրջանային հետազոտություններ և վերլուծություններ
· գնահատել տարածաշրջանային զարգացման միտումները և առկա հիմնախնդիրները
· գործնականում իրականացնել տարածաշրջանային տարբեր մակարդակի տարածքային և վարչական միավորների կառավարման աշխատանքներ
3. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան կամ կոչում աշխարհագրության ոլորտում և կամ հարակից մասնագիտությամբ արտերկրյա ԲՈՒՀ-ում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· Վերջին հինգ տարվա ընթացքում 3 գիտական կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
Մանկավարժական փորձ
· Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման կամ վերապատրաստումներ իրականացնելու առնվազն 2 տարվա փորձ,
· Վերջին 5 տարվա ընթացքում որակավորման բարձրացման դասընթացների մասնակցություն:
Այլ պահանջներ՝
· Դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
· Ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 3.0 (գործող դասախոսների համար):
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· Դասավանդվող առարկայի ծրագրերի, օրացույցային պլանների կազմման հմտություններ,
· Սահմանել և հիմնավորել կիրառվող մեթոդի առանձնահատկությունները,
· Դասավադման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն:
Հետազոտական
· Գիտական աղբյուրներ մշակելու, անհրաժեշտ տեղեկատվական համակարգերի օգտագործման հմտություններ,
· Մասնագիտական ոլորտում առաջադրվող խնդիրներ լուծելու և հավաստի եզրահանգումներ անելու հմտություններ,
· առկա խնդիրները վերլուծելու, գնահատելու դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները առաջ քաշելու և նոր գաղափարներ զարգացնելու հմտություններ
Հաղորդակցման
· Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
Հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծելու և քննարկելու կարողություն,
· Օտար լեզվի իմացություն:
ՏՀՏ կիրառություն
· Բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի՝ Word, Exsel, PowerPoint) հմտություններ,
· Մասնագիտական ժամանակակից ծրագրերի օգտագործման հմտություններ,
· Ցուցադրական նյութի պատրաստման և ներկայացման կարողություններ:
Այլ կարողություններ
· Անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· Ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2. Մասնագիտական կարողություններ
· ներկայացնել ԱՏՀ ծրագրերը և լանդշաֆտա-էկոլոգիական ուսումնասիրությունների մոդելավորման սկզբմունքները
· ներկայացնել ժամանակակից հասարակական (սոցիալտնտեսական) աշխարհագրության հիմնական տեսությունները և հայեցակարգերը,
· վերարտադրել հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու մեթոդներն ու սկզբունքները,
· մեկնաբանել տարածաշրջանային քաղաքականության մշակման և իրականացման հիմնական ուղղությունները,
· պարզաբանել հասարակական տարածքային համակարգերի ձևավորման և զարգացման գործընթացները
· հիմնավորել մակրո, մեզո և միկրո մակարդակներում առկա տարածաշրջանային սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական հիմնախնդիրները:
· կիրառել հասարակական (սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական) նյութերի և տվյալների հավաքման, պահպանման և մշակման մեթոդները,
· օգտագործել ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաները հասարակական աշխարհագրական հետազոտություններ կատարելու համար,
· ծավալել ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն և իրականացնել հետազոտական աշխատանքներ՝ այդ թվում նաև մանկավարժության բնագավառում
· իրականացնել տարածաշրջանային հետազոտություններ և վերլուծություններ
· գնահատել տարածաշրջանային զարգացման միտումները և առկա հիմնախնդիրները
· գործնականում իրականացնել տարածաշրջանային տարբեր մակարդակի տարածքային և վարչական միավորների կառավարման աշխատանքներ
3. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան կամ կոչում աշխարհագրության ոլորտում և կամ հարակից մասնագիտությամբ արտերկրյա ԲՈՒՀ-ում ստացած մագիստրոսի կոչում,
· Վերջին հինգ տարվա ընթացքում 3 գիտական կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
Մանկավարժական փորձ
· Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման կամ վերապատրաստումներ իրականացնելու առնվազն 2 տարվա փորձ,
· Վերջին 5 տարվա ընթացքում որակավորման բարձրացման դասընթացների մասնակցություն:
Այլ պահանջներ՝
· Դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
· Ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 3.0 (գործող դասախոսների համար):
9. Լրացուցիչ տեղեկատվություն ծրագրի վերաբերյալ
Ծրագիրը հատուկ դերակատարություն ունի, քանի որ այն միակն է ՀՀ ԲՈՒՀ-ական համակարգում և նպատակաուղղված է նաև աշխարհագրական (մասնավորապես՝ սոցիալ-տնտեսաաշխարհագրական) գիտության շարունակականության և այդ ոլորտում գիտական ներուժի վերարտադրության ապահովմանը: