Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
022801.04.7 - Արևելագիտություն
Մասնագիտացումը՝
022801.04.7 - Կիրառական արաբագիտություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Արևելագիտության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
Մագիստրոսական ծրագրին դիմող անձը պետք է ունենա փաստաթղթով հաստատված բարձրագույն մասնագիտական կրթություն։
022801.00.7՝ «Արևելագիտություն» մասնագիտության գծով բակալավրի դիպլոմ ունեցող անձիք մագիստրատուրա են ընդունվում մրցութային կարգով՝ ըստ ԵՊՀ-ում գործող կարգի: Այլ մասնագիտությունների գծով բակալավրի դիպլոմ ունեցող անձիք կարող են մասնակցել մագիստրատուրայի մրցույթին՝ տվյալ մասնագիտության բակալավրի պետական քննական ծրագրին համապատասխանող քննությունը հանձնելուց հետո։
022801.00.7՝ «Արևելագիտություն» մասնագիտության գծով բակալավրի դիպլոմ ունեցող անձիք մագիստրատուրա են ընդունվում մրցութային կարգով՝ ըստ ԵՊՀ-ում գործող կարգի: Այլ մասնագիտությունների գծով բակալավրի դիպլոմ ունեցող անձիք կարող են մասնակցել մագիստրատուրայի մրցույթին՝ տվյալ մասնագիտության բակալավրի պետական քննական ծրագրին համապատասխանող քննությունը հանձնելուց հետո։
2. Ծրագրի նպատակները
§ պատրաստել տեղական և միջազգային շուկայի պահանջներին համապատասխանող արևելագիտական տեսական խորը հենքով արաբագետ-մասնագետներ,
§ ապահովել նրանց տարածաշրջանագիտական արդիական գործիքակազմին տիրապետելու հմտությունները,
§ ուսանողի մոտ ձևավորել տարածաշրջանային խնդիրները գնահատելու և վերլուծելու կարողություններ՝ հիմնվելով պատմական և մշակութային զարգացման օրինաչափությունների վրա,
§ ապահովել մասնագիտական արևելյան լեզվի պատշաճ իմացություն՝ գիտական բանավեճերի և քննարկումների մասնակցության հեռանկարով։
§ ապահովել նրանց տարածաշրջանագիտական արդիական գործիքակազմին տիրապետելու հմտությունները,
§ ուսանողի մոտ ձևավորել տարածաշրջանային խնդիրները գնահատելու և վերլուծելու կարողություններ՝ հիմնվելով պատմական և մշակութային զարգացման օրինաչափությունների վրա,
§ ապահովել մասնագիտական արևելյան լեզվի պատշաճ իմացություն՝ գիտական բանավեճերի և քննարկումների մասնակցության հեռանկարով։
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
- Ներկայացնել արաբագիտության մեթոդաբանական հիմքերը և մեթոդների յուրահատկությունը։
- Ուրվագծել սեմալեզու տարածագոտու ընդհանուր պատմա-, էթնո-, սոցիոլեզվական պատկերը, կիրառել այդ իմացությունը մասնագիտական գործունեության խնդիրները լուծելիս։
- Բացատրել ժամանակակից իսլամի պատմական, կրոնաիրավական և քաղաքական դրսևորումները։
- Սահմանել իսլամի հիմնական սկզբունքներն ու ուղղությունները։
- Քննադատորեն վերլուծել արաբական երկրների ժամանակակից հասարակական-քաղաքական և տնտեսական կյանքին, տարածաշրջանային և միջազգային հարաբերություններին առնչվող պատմական և արդիական խնդիրները՝ արդյունավետորեն օգտարգործելով մասնագիտական գործունեության մեջ:
- Բացատրել արաբական երկրներում տեղի ունեցած հասարակական և մշակութային տեղաշարժերը և նորացման գործընթացները։
- Ներկայացնել արաբերեն - հայերեն թարգմանության հիմնական առանձնահատկությունները։
- Ներկայացնել ժամանակակից եբրայագիտության տեսական հենքը և խնդիրները։
- Ներկայացնել արաբագիտության/իսլամագիտության արդի հիմնախնդիրները։
- Լուսաբանել Մերձավոր Արևելքի գործող կոնֆլիկտները։
- Պարզաբանելու հայ-արաբական հարաբերությունները։
- Նկարագրել տարածաշրջանային ինտեգրացիոն պրոցեսները։
- Ներկայացնել արամեագիտության արդի հիմնախնդիրները։
- Բնութագրել իսլամի ադապտացիոն մեխանիզմները։
- Ծավալել ինքնուրույն մասնագիտական գործունեություն։
- Գործադրել ձեռք բերած լեզվական գիտելիքները և արաբերեն/եբրայերեն բանավոր և գրավոր խոսքի հմտությունները հաղորդակցման տարբեր ոլորտներում։
- Քննադատորեն օգտվել աղբյուրներից և գնահատել դրանք։
- Վերլուծել և համադրել փաստերը և անել հիմնավորված հետևություններ։
- Մասնակցել գիտական քննարկումների և կոնֆերանսների։
- Ղեկավարել բազմաէթնիկ աշխատանքային խմբեր։
- Ներկայացնել լուսացուցադրություններ և զեկուցումներ։
4. Գնահատման ձևերը
Գնահատումը ներառում է հետևյալ բաղադրիչները.
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի կամ ուսումնական մոդուլի եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանումքննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի կամ կրթական մոդուլի համար սահմանված կրթական վերջնադյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում:
2. Ելնելով կրթական ծրագրի ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների (ուսումնական մոդուլների) աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդներից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացներն ըստ գնահատման ձևի բաժանվում են 4 խմբի՝
1. եզրափակիչ գնահատումով,
2. առանց եզրափակիչ գնահատման,
3. առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
4. ստուգարքային:
3. ԵՊՀ-ում ուսանողի ուսումնառության արդյունքների գնահատման համար կիրառվում է 20-միավորանոց սանդղակը:
Գնահատման դրական նվազագույն շեմը սահմանվում է 10 միավորը:
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի կամ ուսումնական մոդուլի եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանումքննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի կամ կրթական մոդուլի համար սահմանված կրթական վերջնադյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում:
2. Ելնելով կրթական ծրագրի ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների (ուսումնական մոդուլների) աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդներից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացներն ըստ գնահատման ձևի բաժանվում են 4 խմբի՝
1. եզրափակիչ գնահատումով,
2. առանց եզրափակիչ գնահատման,
3. առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
4. ստուգարքային:
3. ԵՊՀ-ում ուսանողի ուսումնառության արդյունքների գնահատման համար կիրառվում է 20-միավորանոց սանդղակը:
Գնահատման դրական նվազագույն շեմը սահմանվում է 10 միավորը:
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
Շրջանավարտների զբաղվածության առաջնային վերլուծության տվյալները թույլ են տալիս առանձնացնել գործունեության հետևյալ հիմնական ոլորտները.
պետական մարմինների տեղեկատվա-վերլուծական և արտաքին կապերի ստորաբաժանումներ,
միջազգային հասարակական կառույցների հայաստանյան և օտարերկրյա բաժանմունքներ,
հայաստանյան և օտարերկրյա տնտեսական կազմակերպությունների՝ արաբական երկրներում իրականացվող նախագծեր,
քաղաքագիտական, տնտեսական և մշակութաբանական հետազոտություններ իրականացնող կազմակերպություններ և լրատվամիջոցներ,
գիտակրթական աշխատանք բուհերում և հետազոտական հաստատություններում,
թարգմանչական գործունեություն (նոտարական, սինխրոն և այլն):
պետական մարմինների տեղեկատվա-վերլուծական և արտաքին կապերի ստորաբաժանումներ,
միջազգային հասարակական կառույցների հայաստանյան և օտարերկրյա բաժանմունքներ,
հայաստանյան և օտարերկրյա տնտեսական կազմակերպությունների՝ արաբական երկրներում իրականացվող նախագծեր,
քաղաքագիտական, տնտեսական և մշակութաբանական հետազոտություններ իրականացնող կազմակերպություններ և լրատվամիջոցներ,
գիտակրթական աշխատանք բուհերում և հետազոտական հաստատություններում,
թարգմանչական գործունեություն (նոտարական, սինխրոն և այլն):
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
· գրադարաններ
· համակարգչային լսարաններ
ուսումնական խորհրդատուներ
· համակարգչային լսարաններ
ուսումնական խորհրդատուներ
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
Արաբագիտության մագիստրոս որակավորման աստիճանի բարձրագույն մասնագիտական կրթության պետական կրթական չափորոշիչ
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
Դասավանդման/մանկավարժական
● Դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (լեզվական խմբերի համար՝ օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
● Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
● Տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
● Հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
● Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
● Հետազոտական արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
● Օտար լեզվի իմացություն (առնվազն անգլերենի B2 մակարդակին համապատասխան)։
ՏՀՏ կիրառություն
● Բազային համակարգչային հմտություններ (MS Office փաթեթի ազատ տիրպետում),
● Ժամանակակից սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն,
● Լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ։
Այլ կարողություններ
● Հասարակական հարաբերությունները կարգավորող մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն,
● Թիմային աշխատանք կատարելու ունակություն։
Մասնագիտական կարողություններ
● Հումանիտար մտքի ուսումնասիրության ժամանակակից մեթոդներն ու մոդելները վերլուծելու կարողություն,
● Արաբագիտության՝ որպես հումանիտար մի շարք գիտակարգերի հետազոտական մոտեցումներն օրգանապես համակցող գիտության մեթոդաբանական հիմքերը, հայեցակարգերը, տարածաշրջանին առնչվող գլոբալ և լոկալ հիմնախնդիրները հետազոտելու կարողություն,
● Արևելագիտություն ու արաբագիտություն բնագավառները կազմող հիմնական գիտակարգերի և գիտական հարացույցների իմացություն,
● Տարածագոտու ընդհանուր պատմամշակութային, էթնիկ և սոցիոլեզվական պատմական ու ժամանակակից պատկերը վերլուծելու կարողություն,
● Արաբա-մուսուլմանական մշակութային արեալի՝ միջգիտակարգային ուսումնասիրման ժամանակակից մեթոդոբանական մոտեցումները հետազոտելու և տարածաշրջանային ինտեգրացին գործընթացների առանձնահատկությունները վերհանելու կարողություն,
● Արաբերենի հնչյունաբանական, ձևաբանական և շարահյուսական առանձնահատկությունների իմացություն (լեզվական դասընթացներում դասավանդողների համար),
● Արաբերենի համաժամանակյա և/կամ հերթականությամբ թարգմանության կարողություն (լեզվական դասընթացներում դասավանդողների համար)։
2. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
● Գիտական աստիճան և/կամ կոչում հասարակագիտության (մասնավորապես՝ արաբագիտության) ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ մագիստրոսի կոչում,
● Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական հոդվածի հրատարակություն գրախոսվող պարբերականում և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
● Վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների,
● Արաբերեն և տարածաշրջանի արաբական բարբառներ դասավանդելու համար առնվազն C1 մակարդակին համապատասխան իմացություն։
Մանկավարժական փորձ
● Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
● Վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական և/կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների:
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
● Առնվազն 3 տարվա աշխատանքային փորձ մասնագիտական կամ հարակից ոլորտներում։
Այլ պահանջներ
● Դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
● Ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների մինջինը՝ առնվազն 4.0 (գործող դասախոսների համար):
● Դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (լեզվական խմբերի համար՝ օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
● Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
● Տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
● Հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
● Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
● Հետազոտական արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
● Օտար լեզվի իմացություն (առնվազն անգլերենի B2 մակարդակին համապատասխան)։
ՏՀՏ կիրառություն
● Բազային համակարգչային հմտություններ (MS Office փաթեթի ազատ տիրպետում),
● Ժամանակակից սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն,
● Լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ։
Այլ կարողություններ
● Հասարակական հարաբերությունները կարգավորող մասնագիտական էթիկայի և իրավական նորմերի իմացություն,
● Թիմային աշխատանք կատարելու ունակություն։
Մասնագիտական կարողություններ
● Հումանիտար մտքի ուսումնասիրության ժամանակակից մեթոդներն ու մոդելները վերլուծելու կարողություն,
● Արաբագիտության՝ որպես հումանիտար մի շարք գիտակարգերի հետազոտական մոտեցումներն օրգանապես համակցող գիտության մեթոդաբանական հիմքերը, հայեցակարգերը, տարածաշրջանին առնչվող գլոբալ և լոկալ հիմնախնդիրները հետազոտելու կարողություն,
● Արևելագիտություն ու արաբագիտություն բնագավառները կազմող հիմնական գիտակարգերի և գիտական հարացույցների իմացություն,
● Տարածագոտու ընդհանուր պատմամշակութային, էթնիկ և սոցիոլեզվական պատմական ու ժամանակակից պատկերը վերլուծելու կարողություն,
● Արաբա-մուսուլմանական մշակութային արեալի՝ միջգիտակարգային ուսումնասիրման ժամանակակից մեթոդոբանական մոտեցումները հետազոտելու և տարածաշրջանային ինտեգրացին գործընթացների առանձնահատկությունները վերհանելու կարողություն,
● Արաբերենի հնչյունաբանական, ձևաբանական և շարահյուսական առանձնահատկությունների իմացություն (լեզվական դասընթացներում դասավանդողների համար),
● Արաբերենի համաժամանակյա և/կամ հերթականությամբ թարգմանության կարողություն (լեզվական դասընթացներում դասավանդողների համար)։
2. Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
● Գիտական աստիճան և/կամ կոչում հասարակագիտության (մասնավորապես՝ արաբագիտության) ոլորտում, կամ որոշ դեպքերում՝ տվյալ կամ հարակից մասնագիտությամբ մագիստրոսի կոչում,
● Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական հոդվածի հրատարակություն գրախոսվող պարբերականում և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
● Վերջին 5 տարում առնվազն 3 մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների,
● Արաբերեն և տարածաշրջանի արաբական բարբառներ դասավանդելու համար առնվազն C1 մակարդակին համապատասխան իմացություն։
Մանկավարժական փորձ
● Մասնագիտական դասընթացների դասավանդման և/կամ վերապատրաստումներ իրականացնելու առնվազն 3 տարվա փորձ,
● Վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական և/կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների:
Պրակտիկ աշխատանքի փորձ
● Առնվազն 3 տարվա աշխատանքային փորձ մասնագիտական կամ հարակից ոլորտներում։
Այլ պահանջներ
● Դասավանդման պորտֆոլիո՝ դասավանդվող առարկաների առնվազն 50%-ի առցանց նյութերի առկայություն,
● Ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների մինջինը՝ առնվազն 4.0 (գործող դասախոսների համար):
9. Լրացուցիչ տեղեկատվություն ծրագրի վերաբերյալ
ՀՀ այլ բուհերում արաբագիտության ոլորտում մագիստրոսական համապարփակ կրթական ծրագրեր չեն իրականացվում, ինչը, մենաշնորհային դիրք ապահովելով ԵՊՀ-ին, սակայն առավել ակտուալ է դարձնում ծրագրի տևակայուն զարգացման ուղղությամբ հետևողական աշխատանք տանելու հանգամանքը։ Արաբագիտության ամբիոնը ԵՊՀ միակ գիտակրթական կառույցն է, որտեղ կենտրոնացած են արաբագիտության ասպարեզում իրականացվող ուսումնական և հետազոտական գործունեությունը, հետևապես միայն այն է հանդես գալիս ակադեմիական այդ ոլորտում համալսարանական աստիճանի կրթական ծրագրեր իրականացնելու հարթակը։
Ծրագիրն իրականացվում է ԵՊՀ արաբագիտության ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական կազմի, ինչպես նաև ԳԱԱ-ից, ԱԳՆ-ից և Մատենադարանից հրավիրված բարձրակարգ մասնագետների կողմից։
Ծրագիրն իրականացվում է ԵՊՀ արաբագիտության ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական կազմի, ինչպես նաև ԳԱԱ-ից, ԱԳՆ-ից և Մատենադարանից հրավիրված բարձրակարգ մասնագետների կողմից։