Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
022803.01.7 - Հայագիտություն
Մասնագիտացումը՝
022803.01.7 - Հայագիտություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Հայագիտության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
«Սփյուռքագիտություն» մասնագիտության շրջանակներում ընդունելությունն անցկացվում է բանավոր քննությամբ (ԵՊՀ առկա և հեռակա ուսուցմամբ մագիստրատուրայի ընդունելության կանոնակարգեր (վերահաստատվում են ամեն տարի):
2. Ծրագրի նպատակները
1. ուսանողներին փոխանցել համապարփակ գիտելիքներ հայագիտության բաղադրիչ գիտակարգերի (պատմագիտություն, լեզվաբանություն, գրականագիտություն, մշակութաբանություն և սփյուռքագիտություն) վերաբերյալ,
2. նրանց տրամադրել հայագիտության առանձին գիտակարգերի` արդի փուլի հիմնական նվաճումներին վերաբերող հիմնարար գիտելիքներ,
3. նրանց շրջանում ձևավորել այդ գիտակարգերի հիմնախնդիրների վերաբերյալ ամբողջական ծանոթություն,
4. նրանց հաղորդել հետազոտություններ կատարելու համար անհրաժեշտ գիտատեսական և մեթոդական պատրաստություն:
2. նրանց տրամադրել հայագիտության առանձին գիտակարգերի` արդի փուլի հիմնական նվաճումներին վերաբերող հիմնարար գիտելիքներ,
3. նրանց շրջանում ձևավորել այդ գիտակարգերի հիմնախնդիրների վերաբերյալ ամբողջական ծանոթություն,
4. նրանց հաղորդել հետազոտություններ կատարելու համար անհրաժեշտ գիտատեսական և մեթոդական պատրաստություն:
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- գիտակցել հայագիտության համակարգի գիտակարգերից յուրաքանչյուրին բնորոշ գիտելիքների համակարգման անհրաժեշտությունը,
- վերարտադրել ստացված գիտելիքները հայագիտության համակարգի գիտակարգերից,
- արտահայտել հայագիտության համակարգի գիտակարգերի ընդհանուր ուղղվածությունը,
- գիտակցել հայագիտության համակարգի գիտակարգերից յուրաքանչյուրում առկա արդիական հիմնախնդիրները,
- որոշել հայագիտության համակարգի գիտակարգերից յուրաքանչյուրին պատկանող թեմատիկայի բնորոշ մեթոդական մոտեցումները,
- սահմանել հայագիտության համակարգի գիտակարգերին բնորոշ հասկացությունները,
- օտար լեզվով կարդալ, գրել, խոսել, լսելով հասկանալ բանավոր խոսքը,
- աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ:
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- գնահատել գիտական նվաճումները հայագիտության համակարգի գիտակարգերում,
- ցուցաբերել միջգիտակարգային մոտեցում,
- լուսաբանել հայագիտության անցյալի նվաճումները,
- մատնանշել հայագիտության ներկա փուլի զարգացման առանձնահատկությունները,
- ընտրել անհրաժեշտ մեթոդական մոտեցում առաջադրանքի լավագույնս կատարման համար,
- համակարգել ստացված և փոխանցվող գիտելիքները ըստ հայագիտության համակարգի գիտակարգերի,
- համակարգել ստացված և փոխանցվող գիտելիքները ըստ հայագիտության համակարգի գիտակարգերի,
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- հետևություններ կատարել` հիմնվելով գիտելիքի, դրա համակարգման և հակադրման ու համադրման մեթոդական մոտեցումների վրա,
- լուսաբանել հայագիտության համակարգի գիտակարգերից յուրաքանչյուրի էությունը,
- ձևակերպել հիմնախնդիրները և քննարկել դրանց լուծման հնարավորությունները։
- տիրապետել օտար լեզվին այն ծավալով, որն անհրաժեշտ է մասնագիտական բնույթի տեղեկատվություն քաղելու օտարալեզու աղբյուրներից։
4. Գնահատման ձևերը
Ելնելով կրթական ծրագրի ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների (ուսումնական մոդուլների) աշխատածավալից, պարապմունքի ձևից, դասավանդման մեթոդներից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորության աստիճանը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացներն ըստ գնահատման ձևի բաժանվում են 4 խմբի՝
ա) եզրափակիչ գնահատումով,
բ) առանց եզրափակիչ գնահատման,
գ) առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
դ) ստուգարքային
Ըստ այդմ՝ տվյալ դասընթացի գնահատման բաղադրիչները և դրանց հատկացվող միավորներն ընտրում է դասավանդող դասախոսը, և հաստատում է ամբիոնը։ Գնահատումների և քննությունների անցկացման ձևերը նշվում են տվյալ կրթական ծրագրի մասնագրում՝ դասընթացի համառոտագրում։
Ծրագրի ավարտին ուսանողները պաշտպանության են ներկայացնում ավարտական աշխատանք։
ա) եզրափակիչ գնահատումով,
բ) առանց եզրափակիչ գնահատման,
գ) առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման,
դ) ստուգարքային
Ըստ այդմ՝ տվյալ դասընթացի գնահատման բաղադրիչները և դրանց հատկացվող միավորներն ընտրում է դասավանդող դասախոսը, և հաստատում է ամբիոնը։ Գնահատումների և քննությունների անցկացման ձևերը նշվում են տվյալ կրթական ծրագրի մասնագրում՝ դասընթացի համառոտագրում։
Ծրագրի ավարտին ուսանողները պաշտպանության են ներկայացնում ավարտական աշխատանք։
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
Ծրագիրը նպատակային է` ներմուծված ԵՊՀ-ի և Համազգային հայ կրթական և մշակութային միության միջև կնքված համաձայնագրի հիման վրա: Ուստի հայագիտության մագիստրոսները աշխատանքով կարող են ապահովվել առաջին հերթին Համազգային հայ կրթական ու մշակութային միության կողմից` նրա հովանավորությամբ գործող տասնյակ դպրոցներում: Այդ գործընթացն արդեն իսկ սկսված է: Քննարկվում է նաև հայագետներին Սփյուռքի այլ կազմակերպությունների, մասնավորապես Հայ Կաթողիկէ եկեղեցու դպրոցներում աշխատանքի տեղավորելու հնարավորության հարցը:
Մյուս կողմից Հայագիտություն մագիստրոսական ծրագրի շրջանավարտները հնարավորություն ունեն աշխատելու նաև հանրապետության դպրոցներում: Մեկ օրինակ արդեն կա:
Մասնագիտության լայն ընդգրկումը հնարավորություն է տալիս նրանց աշխատանքի անցնելու նաև ՀՀ պետական մարմինների (ՀՀ ԿԳ, սփյուռքի և մշակույթի նախարարություններ) աշխատակազմերում:
Մյուս կողմից Հայագիտություն մագիստրոսական ծրագրի շրջանավարտները հնարավորություն ունեն աշխատելու նաև հանրապետության դպրոցներում: Մեկ օրինակ արդեն կա:
Մասնագիտության լայն ընդգրկումը հնարավորություն է տալիս նրանց աշխատանքի անցնելու նաև ՀՀ պետական մարմինների (ՀՀ ԿԳ, սփյուռքի և մշակույթի նախարարություններ) աշխատակազմերում:
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
Սահմանված վերջնարդյունքներն ապահովելու նպատակով դասընթացներից յուրաքանչյուրի առումով կցուցաբերվի տարբերակված մոտեցում` ընդհանուր առմամբ մագիստրանտներին փոխանցելով
1. էլեկտրոնային օժանդակ նյութեր,
2. իրականցնելով լսարանային ցուցադրություններ,
կազմակերպելով քննարկումներ և մտավարժանքներ:
1. էլեկտրոնային օժանդակ նյութեր,
2. իրականցնելով լսարանային ցուցադրություններ,
կազմակերպելով քննարկումներ և մտավարժանքներ:
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
Միակ բուհը ՀՀ-ում, որտեղ պատրաստվում են հայագիտության մագիստրոսներ, ԵՊՀ-ն է, ուստի ծրագիրը, նկատի ունենալով նրա մասնագիտության բնույթը, մշակվել է հիմնականում արտասահմանում գործող հայագիտության ծրագրերի չափորոշիչների հիման վրա: Ծրագրում բլոկներով ընդգրկված են հայագիտության բաղադրիչ գիտակարգերից յուրաքանչյուրի հենքային դասընթացները (հիմնախնդրային և ամբողջական), որ հնարավորություն կտա մագիստրանտների շրջանում ձևավորել համապարփակ գիտատեսական գիտելիք: Հաշվի առնելով նաև այն, որ ծրագրի շրջանավարտների համար հեռանկարում նախատեսվում է աշխատանք սփյուռքի դպրոցներում, դասընթացների ցանկը համալրվել է այդ նպատակին ծառայող դասընթացներով: Ծրագիրը մշակելիս որպես հիմք ընդունվել և օգտագործվել են ՀՀ որակավորումների ազգային շրջանակի 7-րդ աստիճանի համար ներկայացված բնութագրիչները, ԵՊՀ որակի ապահովման կենտրոնի կողմից պատրաստված «ԵՊՀ Կրթական ծրագրերի մշակման ղեկավար ձեռնարկ»-ը «Կրթական ծրագրի մասնագրի և դասընթացի նկարագրիչների լրացման ուղեցույց»-ը և այլ նյութեր:
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
Դասավանդման/մանկավարժական
· Դասավանդվող դասընթացի կրթական նպատակների և խնդիրների հստակ սահմանում
· Դասընթացի աշխատանքային ծրագիրը կազմելու հմտություն
· Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն
· Դասավանդվող առարկային առնչվող գիտական գիտելիքի ձևավորման հիմնական փուլերի վերաբերյալ հենքային իմացությունների տիրապետում և ներկայացում
· Դասընթացին մագիստրանտների մասնակցային ակտիվության խրախուսում, քննարկումների կազմակերպում և մոտիվացում
· Մագիստրանտների շրջանում ուսումնական գործընթացի նպատակ հանդիսացող մասնագիտական գիտելիքների, կարողությունների և աշխարհընկալման ձևավորում
· Պարբերաբար թեմատիկ բանավեճեր կազմակերպելու միջոցով մագիստրանտների շրջանում բանավեճային-քննական մտածողության զարգացման կարողություն
Հետազոտական
· Անհատական հետազոտական աշխատանքների իրականացնելու հմտությունների տիրապետում
· Պատմագիտական հետազոտությունների հիմնական տեսությունների և մեթոդների տիրապետում և կիրառում մասնագիտական հետազոտություններում
· Միջգիտակարգային մոտեցման սկզբունքների տիրապետում և կիրառում
· Անհատական և խմբային հետազոտական աշխատանքների կազմակերպման և վերլուծական հմտությունների ձևավորման կարողություն
· Դասավանդվող դասընթացի ուսումնասիրության առարկային առնչվող հիմնահարցերի և հետազոտության առաջնահերթությունների հստակ սահմանում և ձևակերպում
· Ուսումնագիտական համադրման մոտեցմամբ մագիստրանտների շրջանում տարբեր գիտակարգերին բնորոշ գիտելիքների ամրապնդմանը զուգահեռ ինքնուրույն աշխատանքներ կատարելուն միտված մեթոդաբանական ու կիրառական կարողությունների ձևավորման հմտությունների տիրապետում
Հաղորդակցման
· Դասընթացի ընթացքում և կրթագիտական բնույթի տրաբնույթ միջոցառումների ժամանակ ուսանողների ու մասնագետների հետ շփվելու և համագործակցության, զեկուցումներ ներկայացնելու, քննարկումներ և բանավեճեր անցկացնելու հմտություններ
· Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն
· Օտար լեզվի իմացություն (առնվազն անգլերենի B1 մակարդակին համապատասխան)
ՏՀՏ կիրառություն
· MS Office փաթեթի (Word, Excel, Power-Point) բազային գիտելիքների ապահովում
· Սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն
· Լսարանային ցուցադրությունների կազմակերպման հմտություններ
Մասնագիտական կարողություններ
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին (հայոց պատմություն, լեզու, գրականություն, մշակույթ, սփյուռք և այլն) բնորոշ հիմնահարցերի սահմանում, համապատասխան գիտելիքների և տվյալների համաբերում և հետազոտական աշխատանքների իրականացում
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին առնչվող հենքային գիտելիքների տիրապետում, կիրառում և ներկայացում մասնագիտական դասընթացներում և հետազոտություններում
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին բնորոշ հիմնական տեսությունների և առանձին գիտակարգերում իրականացվող հետազոտություններում օգտագործվող մեթոդաբանության տիրապետում և կիրառում
Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան և/կամ կոչում հասարակագիտական ոլորտում
Մանկավարժական փորձ
· Առնվազն 3 տարվա մանկավարժական աշխատանքի փորձ
· Վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացներին մասնակցություն
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական հրատարակված հոդված ՀՀ ԲՈԿ-ի ցանկում ընդգրկված գիտական պարբերականներում:
· Դասավանդվող դասընթացի կրթական նպատակների և խնդիրների հստակ սահմանում
· Դասընթացի աշխատանքային ծրագիրը կազմելու հմտություն
· Դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն
· Դասավանդվող առարկային առնչվող գիտական գիտելիքի ձևավորման հիմնական փուլերի վերաբերյալ հենքային իմացությունների տիրապետում և ներկայացում
· Դասընթացին մագիստրանտների մասնակցային ակտիվության խրախուսում, քննարկումների կազմակերպում և մոտիվացում
· Մագիստրանտների շրջանում ուսումնական գործընթացի նպատակ հանդիսացող մասնագիտական գիտելիքների, կարողությունների և աշխարհընկալման ձևավորում
· Պարբերաբար թեմատիկ բանավեճեր կազմակերպելու միջոցով մագիստրանտների շրջանում բանավեճային-քննական մտածողության զարգացման կարողություն
Հետազոտական
· Անհատական հետազոտական աշխատանքների իրականացնելու հմտությունների տիրապետում
· Պատմագիտական հետազոտությունների հիմնական տեսությունների և մեթոդների տիրապետում և կիրառում մասնագիտական հետազոտություններում
· Միջգիտակարգային մոտեցման սկզբունքների տիրապետում և կիրառում
· Անհատական և խմբային հետազոտական աշխատանքների կազմակերպման և վերլուծական հմտությունների ձևավորման կարողություն
· Դասավանդվող դասընթացի ուսումնասիրության առարկային առնչվող հիմնահարցերի և հետազոտության առաջնահերթությունների հստակ սահմանում և ձևակերպում
· Ուսումնագիտական համադրման մոտեցմամբ մագիստրանտների շրջանում տարբեր գիտակարգերին բնորոշ գիտելիքների ամրապնդմանը զուգահեռ ինքնուրույն աշխատանքներ կատարելուն միտված մեթոդաբանական ու կիրառական կարողությունների ձևավորման հմտությունների տիրապետում
Հաղորդակցման
· Դասընթացի ընթացքում և կրթագիտական բնույթի տրաբնույթ միջոցառումների ժամանակ ուսանողների ու մասնագետների հետ շփվելու և համագործակցության, զեկուցումներ ներկայացնելու, քննարկումներ և բանավեճեր անցկացնելու հմտություններ
· Լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն
· Օտար լեզվի իմացություն (առնվազն անգլերենի B1 մակարդակին համապատասխան)
ՏՀՏ կիրառություն
· MS Office փաթեթի (Word, Excel, Power-Point) բազային գիտելիքների ապահովում
· Սոցիալական հարթակներից օգտվելու հմտություն
· Լսարանային ցուցադրությունների կազմակերպման հմտություններ
Մասնագիտական կարողություններ
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին (հայոց պատմություն, լեզու, գրականություն, մշակույթ, սփյուռք և այլն) բնորոշ հիմնահարցերի սահմանում, համապատասխան գիտելիքների և տվյալների համաբերում և հետազոտական աշխատանքների իրականացում
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին առնչվող հենքային գիտելիքների տիրապետում, կիրառում և ներկայացում մասնագիտական դասընթացներում և հետազոտություններում
· Հայագիտության բլոկի գիտակարգերին բնորոշ հիմնական տեսությունների և առանձին գիտակարգերում իրականացվող հետազոտություններում օգտագործվող մեթոդաբանության տիրապետում և կիրառում
Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
· Գիտական աստիճան և/կամ կոչում հասարակագիտական ոլորտում
Մանկավարժական փորձ
· Առնվազն 3 տարվա մանկավարժական աշխատանքի փորձ
· Վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացներին մասնակցություն
· Վերջին 5 տարում առնվազն 3 գիտական հրատարակված հոդված ՀՀ ԲՈԿ-ի ցանկում ընդգրկված գիտական պարբերականներում:
