ԲԵՅԼԵՐՅԱՆ ՆՈՐԱՅՐ ՄԱՆՎԵԼԻ

Ծնվել է 1929 թ. հունիսի 14-ին Կահիրեում, 1947 թ. ա­վար­տել է Կա­հի­րե­ի Գա­լուս­տյան ազ­գային վար­ժա­րա­նը և նույն տա­րում ըն­տա­նի­քով տե­ղա­փոխ­վել Խորհր­դային Հա­յաս­տան: 1953 թ. ա­վար­տել է Ե­ՊՀ քի­մի­այի ֆա­կուլ­տե­տը, 1962 թ. պաշտ­պա­նել է թեկ­նա­ծո­ւա­կան, իսկ 1974 թ.՝ դոկտորական ատենախոսություններ, 1965 թ. նրան շնորհ­վել է դո­ցեն­տի, իսկ 1977 թ.՝ պրոֆեսորի կոչումներ:

1953 թ.-ից աշ­խա­տել է Ե­ՊՀ  ֆի­զի­կա­կան և կո­լոիդ  քի­մի­այի ամ­բի­ո­նում որ­պես ա­սիս­տենտ, դո­ցենտ, պրո­ֆե­սոր, 1976-2000 թթ.՝ ամ­բի­ո­նի վա­րիչ, մի­ա­ժա­մա­նակ՝ պո­լի­մե­րային պրո­ցես­նե­րի կի­նե­տի­կայի պրոբ­լե­մային լաբորա­տո­րի­այի գի­տա­կան ղե­կա­վար: 2011 թ.-ից ան­ցել է վաս­տա­կած հանգս­տի:

­Գի­տա­կան հե­տա­զո­տու­թյուն­ներն ըն­թա­ցել են մի շարք հիմ­նա­րար ո­ւղ­ղու­թյուն­նե­րով. լու­ծույթ­նե­րում պե­րօք­սիդ­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյամբ ըն­թա­ցող ռե­ակ­ցի­ա­նե­րի կի­նե­տի­կան և մե­խա­նիզ­մը, պե­րօք­սիդ-ա­մին հա­մա­կար­գով հա­րուց­ված ռա­դի­կա­լային պո­լի­մե­ր­ման օ­րի­նա­չա­փու­թյուն­նե­րը է­մուլ­սի­ա­յում, փոքր չա­փա­բա­ժին­նե­րի ճա­ռա­գայ­թային քի­մի­ա, կոն­դես­ված մի­ջա­վայ­րի լա­զե­րային քի­մի­ա, ջրած­նի պե­րօք­սի­դի քայ­քայ­ման օ­րի­նա­չա­փու­թյուն­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­մը հո­ղե­րում և բնա­կան ջրե­րում, ՀՀ ո­րո­շա­կի տե­սա­կի հո­ղե­րի կա­տա­լա­զային և ֆոս­ֆա­տա­զային ակ­տի­վու­թյան ու­սում­նա­սի­րում կի­նե­տի­կա­կան ե­ղա­նա­կով, է­կո­լո­գի­ա­կան քի­մի­այի հետ կապ­ված ո­րոշ պրոբ­լեմ­նե­րի ու­սում­նա­սի­րում, շրջ­ված միջ­ֆա­զային կա­տա­լիզ: Ստաց­ված ար­դյունք­նե­րի մի մա­սը ներդր­վել է ար­տադ­րու­թյան մեջ:

­Հե­ղի­նակ է ա­վե­լի քան 700 գի­տա­կան հոդ­վածի, 30 հե­ղի­նա­կային ար­տո­նագ­րի և ե­րկ­հա­տոր դա­սագր­քե­րի՝ «­Քի­մի­ա­կան կի­նե­տի­կա» (Եր., 1978, 1980), «­Ֆի­զի­կա­կան քի­մի­ա» (Եր., 2016), հա­մա­հե­ղի­նակ է «Է­կո­լո­գի­ան և ժա­մա­նա­կա­կից քի­մի­ան» (Եր., 1986), «­Քի­մի­այի խն­դիր­նե­րի լու­ծում­ներ» (Եր., 1984), «­Քի­մի­այի շտե­մա­րան» (Եր., 1998) գր­քե­րի:

Հան­րա­պե­տա­կան մա­մու­լում բազ­մա­թիվ հոդ­ված­նե­րով ան­դրա­դար­ձել է ՀՀ գի­տու­թյան և կր­թու­թյան խն­դիր­նե­րին: Գոր­ծուն մաս­նակ­ցու­թյուն է ու­նե­ցել սփյուռ­քի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյա­նը: Ե­ղել է մի շարք գիտ­խոր­հուրդ­նե­րի ան­դամ:

Ն­րա ղե­կա­վա­րու­թյամբ ու խորհր­դատ­վու­թյամբ պաշտ­պան­վել է թեկ­նա­ծո­ւա­կան 52 և դոկ­տո­րա­կան 7 ա­տե­նա­խո­սու­թյուն:­

Ար­ժա­նա­ցել է պարգև­նե­րի և կո­չում­նե­րի՝ պատ­վոգ­րեր և շնոր­հա­կա­լա­գրեր, Աշ­խա­տան­քային ա­րի­ու­թյան հա­մար մե­դալ (1970), Ե­ՊՀ ոս­կե մե­դալ (1999, 2000), «­Տար­վա մարդ» (1998, 2008, 2009, 2011 Ա­ՄՆ ա­մե­րի­կյան կեն­սագ­րա­կան ի­նս­տի­տուտ), «2012 տար­վա մի­ջազ­գային գիտ­նա­կան» (Քեմբ­րի­ջի մի­ջազ­գային կեն­սագ­րա­կան կենտ­րոն): Եղել է ՀՀ ՃԳԱ (2010), Է­ՄԱ (1996), ՌԴ բնական ԳԱ Հա­յաս­տա­նի բա­ժան­մուն­քի (1998), Ա­մե­րիկ­յան քի­մի­ա­կան ըն­կե­րու­թյան ան­դամ (2012), ԵՊՀ ֆիզքիմիայի ամ­բի­ո­նի պատ­վա­վոր վա­րիչ (2001):

Ցավով ենք հայտնում, Երևանի պետական համալսարանի երկարամյա վաստակաշատ դասախոսն իր մահկանացուն է կնքել 2023 թվականի մայիսի 26-ին:

Գիտնականի և մանկավարժի չխամրող հմայքի, գեղագիտական նուրբ ճաշակի, գրականության ու մշակույթի նկատմամբ ունեցած մեծ սիրո շնորհիվ Դուք վայելել եք Ձեր գործընկերների, ուսանողների և ընդհանրապես Ձեզ ճանաչողների սերն ու հարգանքը: Եվ այդպիսին էլ կմնաք մեր հիշողության մեջ: