«Խորհրդային տարիներին գրեթե բոլոր արտագաղթողները հայրենադարձներ էին». ԵՊՀ հետազոտողն ուսումնասիրում է մնալու, արտագաղթի և հայրենադարձության ընտրանքները Հայկական սփյուռքի` մնալու, արտագաղթի և հայրենադարձության խնդիրների ուսումնասիրությունը թեպետ բավական մեծ ընդգրկում ունի, սակայն դեռևս կան հարցեր, որոնք մնացել են անպատասխան: Օրինակ` խորհրդային ժամանակաշրջանում և հետագայում ուսումնասիրվել է 1946-1949 թթ. մեծ հայրենադարձությունը, սակայն բավարար ուշադրության չի արժանացել այն հարցը, թե այդ ժամանակահատվածում Լատինական Ամերիկայի հայերը ինչու չկարողացան հայրենադարձվել, այնինչ հետագայում տասնյակ հայեր հայրենադարձվեցին: Նշյալ թեմաների շուրջ այժմ իր գիտական խմբի հետ հետազոտություններ է կատարում ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դոցենտ Տիգրան Ղանալանյանը։
«Հայաստանն ունի նախադրյալներ՝ շարունակելու կամուրջային պետության քաղաքականությունը Արևմուտքի և Ռուսաստանի հետ». ԵՊՀ ՀՀԻ գիտաշխատող Տարածաշրջանային անվտանգության հաստատման հիմնական սպառնալիքները բխում են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ուժային անհավասարակշռությունից և Հարավային Կովկասի անվտանգության համալիրի՝ դեռևս ոչ ամբողջությամբ ձևավորված լինելուց. խոսքը ոչ միայն ռազմական հավասարակշռության, այլև արտաքին քաղաքական, դաշնակցային հավասարակշռված հարաբերությունների մասին է: Այս եզրակացությանն է հանգել ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտի (ՀՀԻ) ռազմավարական խաղերի, սցենարային վերլուծությունների և մոդելավորման խմբի գիտաշխատող, ք.գ.թ., դոցենտ Ռաֆիկ Ավետիսյանը, որը 2024 թվականին ի.գ.թ. Էդգար Ավետիսյանի հետ ՀՀԻ-ում իրականացրել է Հայաստանի ռազմական անվտանգության հիմնախնդիրներին վերաբերող հետազոտական նախագիծ՝ երաշխավորված ֆինանսավորման ՀՀ ԿԳՄՍՆ բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագրի» շրջանակում:
«Ֆրանսիական դիմադրության հայ հերոսները»․ գիտաժողով ԵՊՀ-ում ԵՊՀ-ում կայացավ «Ֆրանսիական դիմադրության հայ հերոսները» խորագրով միջազգային գիտաժողովը, որը կազմակերպվել էր «Մանուշյանական շաբաթ» միջոցառումների շրջանակում: «ՍԱԹԷ-ԱԹՂԸ» թատերական միության և «ԱՐՏ-ԻՄԱԺ» մշակութային կազմակերպության նախաձեռնությամբ կազմակերպված գիտական այս միջոցառումը նպատակ ուներ վերաիմաստավորելու Միսաք Մանուշյանի ժառանգությունը և խթանելու հայ-ֆրանսիական պատմամշակութային երկխոսությունը։
Ամրապնդելով համագործակցությունը․ ԵՊՀ-ում էր Գենտի համալսարանի պատվիրակությունը Երևանի պետական համալսարանում հյուրընկալվել էր Գենտի համալսարանի պատվիրակությունը՝ պրոռեկտոր Միկե վան Հերևեխենի գլխավորությամբ, ինչպես նաև ՀՀ-ում Բելգիայի Թագավորության արտակարգ և լիազոր դեսպան Էրիկ դե Մույնքը։ Նրանք հանդիպում ունեցան ԵՊՀ ռեկտորի, պրոռեկտորների, ֆակուլտետների դեկանների հետ՝ նպատակ ունենալով քննարկելու համագործակցության հնարավոր ուղիները, ինչպես նաև երկու համալսարանների միջև փորձի փոխանակմանն ու գիտական գործակցության ամրապնդմանն առնչվող տարաբնույթ հարցեր։
Արևելագիտության ոլորտը՝ միջբուհական համագործակցության առանցքում․ ԵՊՀ են այցելել ՌԴ գիտնականներ ԵՊՀ-ում այսօր հյուրընկալվեցին Մոսկվայի պետական համալսարանի Ասիայի և Աֆրիկայի երկրների ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսեյ Մասլովը, Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների ամբիոնի վարիչ Ալեքսեյ Մուրավյովը և ինստիտուտի տնօրենի միջազգային հարաբերությունների հարցերով տեղակալ Եկատերինա Սինցովան։ Հյուրերը հանդիպեցին ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ, քննարկեցին համագործակցության ընդլայնման հնարավորությունները, ապա այցելեցին Արևելագիտության ֆակուլտետ և անդրադարձան առկա գործակցային կապերի ամրապնդման ուղիներին։ Այցի շրջանակում հյուրերը հանդես եկան նաև դասախոսություններով։
ԵՊՀ-ն ու Լյուբլինի համալսարանը խորացնում են գիտակրթական կապերը Երևանի պետական համալսարանում հյուրընկալվեց Լյուբլինի Հովհաննես Պողոս II կաթոլիկ համալսարանի (Լեհաստան) ռեկտոր Միրոսլավ Կալինովսկին։ Այցի շրջանակում քննարկվեցին երկու բուհերի միջև առկա գործակցային կապերն ու զարգացման հեռանկարները։
Դասագրքաստեղծման մարտահրավերներն ու լուծումները. հանդիպում դասագրքերի հեղինակների հետ Մարտի 14-ին՝ Մաթեմատիկայի միջազգային օրը, ԵՊՀ Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարանում տեղի ունեցավ «Դասագրքաստեղծման մարտահրավերներն ու լուծումները» խորագրով քննարկում՝ դասագրքաստեղծման մարտահրավերների, դրական փորձի և նոր լուծումների վերաբերյալ:
Կրթական ծրագրերի ուսումնասիրություն, հանդիպում-քննարկումներ. «ASIIN» գործակալության փորձագետների գնահատականը ԵՊՀ կրթական ծրագրերի միջազգային հավատարմագրման գործընթացին ԵՊՀ-ում ամփոփվեցին հանդիպումներն ու քննարկումները գերմանական «ASIIN» գործակալության փորձագիտական խմբի հետ: Եռօրյա աշխատանքների ընթացքում քննարկվեցին ԵՊՀ մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետի բակալավրիատական և մագիստրոսական 6 կրթական ծրագրերի միջազգային հավատարմագրման գործընթացին առնչվող հարցեր։ Փորձագետներն ավարտեցին եռօրյա աշխատանքը՝ գնահատելով համալսարանի ռեսուրսների կիրառման արդյունավետությունը և առաջարկելով ուղիներ համագործակցության հետագա զարգացման համար։
Հնարավորություններ, գիտելիքներ, փորձառություն. ԵԼՀ ուսանող Ռուզաննա Սարգսյանը՝ Գերմանիայում կրթություն ստանալու մասին ԵՊՀ եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետի «Անգլերեն, գերմաներեն և հաղորդակցություն» կրթական ծրագրի 3-րդ կուրսի ուսանող Ռուզաննա Սարգսյանը մեկ ամիս առաջ է վերադարձել Գրայֆսվալդի համալսարանից (Գերմանիա), որտեղ ուսանել է մեկ կիսամյակ։ Այդ ժամանակահատվածում նրա հիմնական նպատակներից է եղել կատարելագործել գերմաներենի իմացությունը, ինչպես նաև օտարերկրյա ուսանողներին փոխանցել Հայաստանի և հայկական մշակույթի մասին ճշգրիտ տեղեկություններ։
ԵՊՀ իրանագետների հետազոտության առանցքում է Իրանի քաղաքականության վերլուծությունը Հայաստանի հարավային հարևանի՝ Իրանի քաղաքականությունը և դրա ազդեցությունը Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակի վրա մշտապես հետաքրքրության առարկա են եղել տարածաշրջանային ուսումնասիրողների համար։ ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի ասիստենտ, պ.գ.թ. Լիանա Պետրոսյանի ղեկավարած գիտահետազոտական թիմը ևս աշխատում է նշյալ թեմային առնչվող գիտական նախագծի շուրջ՝ նպատակ ունենալով բացահայտելու Իրանի քաղաքական զարգացումների ազդեցությունը տարածաշրջանային գործընթացների վրա։
