Իրանագիտություն

Բակալավրի կրթական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Բակալավր
Մասնագիտություն՝
022801.03.6 - Արևելագիտություն
Մասնագիտացումը՝
022801.03.6 - Իրանագիտություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Արևելագիտության բակալավր
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.`24 ժամ, սեմ. `6 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1311/Բ12
1. Դասընթացի նպատակ
● տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
● ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
● սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները,
2. բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները,
3. մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից,
5. համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները,
6. վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները,
8. իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը,
9.ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
● ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
● սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. Տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. Տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի:
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016։
  • Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012.
  • Канке В. А., Основы философии, М., 2014.
  • Губин В. Д. Философия, М., 2013.
  • Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ:
2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները:
3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ:
4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը:
5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները:
6. Հոգեկանի ծագման վարկածները:
7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը:
8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ:
9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները:
10. Գիտություն և բարոյականություն:
11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները:
12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ:
13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը :
14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն:
15. Հասարակական կյանքի ոլորտները:
16.Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
2-րդ՝գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
● ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
● ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
● ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
● ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել օտար լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան,
2. նկարագրել միջազգային թեստավորման և գնահատման սկզբունքները և պահանջները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կատարել թեստային աշխատանքներ` կազմված համաեվրոպական չափանիշների մակարդակին համապատասխան։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
4.արտահայտել մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռք բերած գիտելիքները,
● ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
● ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
● ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք,
4. Գրավոր փորձնական միջազգային թեստի անցկացում և գնահատում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է թեստավորման միջոցով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 2. ClE International, 2006.
  • Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
● Ֆրանսերենի իմացության միջազգային թեստավորման յուրահատկությունները:
● Ֆրանսերենի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և թեստավորման հիմանական սկզբունքները:
● Ֆրանսերենի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
● Միջազգային թեստերի առանձնահատկությունները:
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
● ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
● ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
● ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.ձևակերպել գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանել չինարենով հնչող խոսքը,

2.նկարագրել չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),

3. մեկնաբանել չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն)։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կառուցել կապակցված խոսք,
5. գործնականում իրականացնել պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
6. գործածել հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
7. վերլուծել և հակիրճ վերարտադրել դյուրին մասնագիտական տեքստեր։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. քննարկել անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
9. կառուցել երկխոսություն,
10.թարգմանել պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
● ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
● ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
● ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2. Կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
3. Հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
4. Հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
5. Ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
6. Գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
7. Կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
8. Հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
9. Հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
10. Թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք։ Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册， 北京语言大学出版社，2015年
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：第十二课 你在干什么呢（正在……呢，每……都……，星期的表达法）
Թեմա 2：第十三课 我去图书馆借书 （连动词，A不A/V不V）
Թեմա 3：第十四课 我喜欢浅颜色的（挺+adj，有点儿）
Թեմա 4：第十五课 明天是我朋友的生日（单元语言点小结）
Թեմա 5：第十六课 周末你干什么（太……了，动词中叠，地点状语）
Թեմա 6：第十七课 做客（（是）A还是B，就是，会）
Թեմա 7：第十八课 做客（得，反问句，如果……，就……）
Թեմա 8：第十九课 现在习惯了（了，还，年龄表达法）
Թեմա 9：第二十课 看病人（单元语言点小结）
Թեմա 10：第二十一课 我喝了半斤白酒（又，了，好像）
Թեմա 11：第二十二课 他感冒了（能，，最好，日期表达法）
Թեմա 12：第二十三课 你学了多长时间汉语（了，“就”的小结）
Թեմա 13：第二十四课 你吃了早饭来找我（反问句，了，时间状语、地点状语的语序）
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
● հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
● խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
● ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճիշտ օգտագործել ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը,
2. ճիշտ օգտագործել ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կառուցել բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը,
4. հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5.արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտել հարստացնելու իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
● խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
● ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Անհատական և թիմային աշխատանք,
4. Ինքնուրույն աշխատանք,
5. Բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. Գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. Իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
● Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, դրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
● Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
● Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1603/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
● ընդլայնել ուսանողների մասնագիտական բառապաշարը,
● զարգացնել մասնագիտական ոլորտում անգլերենով հաղորդակցվելու հմտությունները (խոսել, գրել),
● ներկայացնել բանավոր և գրավոր թարգմանության սկզբունքները՝ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մասնագիտական ոլորտին բնորոշ քերականական կառույցները,
2. ներկայացնել հատուկ մասնագիտական թեմատիկ բառապաշարը,
3. ձևակերպել մասնագիտական թարգմանության սկզբունքները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. ներկայացնել մասնագիտական ոլորտին բնորոշ քերականական կառույցները,
5. կիրառել յուրացված մասնագիտական հենքային բառապաշարը,
6. վերլուծել և մեկնաբանել մասնագիտական նյութը,
7. Գործնականում իրականացնել երկլեզվյա թարգմանություններ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. արդյունավետ օգտվել անգլերեն տեղեկատվական աղբյուրներից,
9. պատրաստել և ներկայացնել զեկույցներ,
10. մասնակցել քննարկումներին:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ընդլայնել ուսանողների մասնագիտական բառապաշարը,
● զարգացնել մասնագիտական ոլորտում անգլերենով հաղորդակցվելու հմտությունները (խոսել, գրել),
● ներկայացնել բանավոր և գրավոր թարգմանության սկզբունքները՝ անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք,
4. Գրավոր և բանավոր ստուգում/հարցում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ բանավոր հարցում տրված հարցաշարով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով մասնագիտական հենքային բառապաշարի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, ինչպես նաև մասնագիտական ոլորտում բանավոր և գրավոր հաղորդակցվելու ունակությունները:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Mkrtchyan S., Melikyan R. English for the Humanities. Yerevan University Press, Yerevan, 2006.
  • Osetrova E. Diplomacy and War. Пособие по общественно-политической лексике. Москва, 2005.
  • Karapetyan M., Vartapetian Z., Hovhannisyan G., Petrosyan A. Building ESP Listening Skills: Political Leadership. Yerevan: Yerevan University Press, 2017.
  • Mann M., Taylorе-Knowles S. Destination A2-B1 /Grammar and Vocabulary/. Oxford: Macmillan Publishers Ltd., 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ընթերցանություն. հանրամատչելի և մասնագիտական ադապտացված և փոքր ծավալի բնագիր տեքստեր։
2. Բանավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ քննարկում։
3. Լսելով ընկալում. հանրամատչելի և մասնագիտական նյութի ունկնդրում (2 րոպե տևողությամբ) և վերարտադրում։
4. Գրավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ նյութի ամփոփում և մեկնաբանություն։
5. Թարգմանություն. ընդհանուր և մասնագիտական ոլորտի նյութի թարգմանություն:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
● զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները,
● ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին,
● զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. քննարկել գիտական տարաբնույթ տեքստերի լեզվաոճական և կառուցվածքային առանձնահատկությունները,
2. մեկնաբանել լեզվաբանական տերմինաբանությանն առնչվող տարբեր խնդիրներ:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կատարել գիտական տեքստերի հաղորդակցական ներուժի վերլուծություն,
4. գործնականում կատարել տարբեր գիտական տեքստերի ֆրանսերենից հայերեն և հայերենից ֆրանսերեն թարգմանություններ՝ այդ տեքստերի թարգմանության համարժեքության սկզբունքներին համապատասխան:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, գիտական հոդվածներ և այլն),
6.ձեռքբերված գիտելիքները կիրառել նաև այլ՝ հարակից գիտակարգերի շրջանակներում կատարվելիք ուսումնասիրություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները,
● ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին,
● զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք,
2. Հանձնարարված գրականության ընթերցում,
3. Քննարկումներ,
4. Ինքնուրույն հետազոտություն,
5. Խմբային աշխատանք դասավանդման,
6. Նորարարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 1. ClE International, 2006.
  • Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
● Գիտական ոճ (բնորոշ գծերը, ժանրային առանձնահատկությունները, ենթաոճերը:
● Գիտական ֆրանսերենի ձևաբանական-շարահյուսական առանձնահատկությունները:
● Գիտական լեզվի նորմայի օրինաչափությունները:
● Բառապաշարի դասակարգման հիմնական սկզբունքները ֆրանսերենում:
● Բառապաշարի հարստացման հիմնական ուղիները:
● Տարաբնույթ տեքստերի գիտական շարադրանքի լեզվաոճական առանձնահատկությունների քննություն:
● Դարձվածքի մեկնաբանությունները ֆրանսիական աղբյուրներում: Դարձվածքը որպես ժողովրդի լեզվամտածողության առանձնահատուկ տարր:
1-ին ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
● ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
● ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
● ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը,
2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),
3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն),


բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կառուցելու կապակցված խոսք,
5. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
6. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
7. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր,

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
9. կառուցելու երկխոսություն,
10. թարգմանելու պարզ տեքստեր:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
● ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
● ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
● ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2.Կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
3.Հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
4.Հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
5.Ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
6.Գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
7.Կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
8.Հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
9.Հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
10.Թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：语音 （声母、韵母、声调）
Թեմա 2：语音 （声调、音变、拼写规则）
Թեմա 3：第一课 你好（“是”字句，“吗”疑问句）
Թեմա 4：第二课 你是哪国人（们、也、呢）
Թեմա 5：第三课 那是你的书吗（这、那，特殊疑问句，定语）
Թեմա 6：第四课 课图书馆在哪儿（在，是，哪儿，方位名词）
Թեմա 7：第五课 在北京大学的东边（语音点小结）
Թեմա 8：第六课 现在几点（钟点表达法，数字表达法）
Թեմա 9：第七课 明天你有课吗（“有”句子，吧，方位名词，时间名词做状语）
Թեմա 10：第八课 你的电话号码是多少（吧，呢，号码表达法，“几”和“多少”）
Թեմա 11：第九课 多少钱一瓶（“几”和“多少”，“二”和“两”，量词，钱数表达法）
Թեմա 12：第十课 你家有几口人（语音点小结）
Թեմա 13：第十一课 北京的冬天比较冷（怎么样，不A不B，形容词谓语）
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
● խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմել մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով,
2. ճիշտ օգտագործել տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. իրականացնել տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն,
4. գրել համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5.արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցել օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
● խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Անհատական և թիմային աշխատանք,
4. Ինքնուրույն աշխատանք,
5. Բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. Գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. Իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
2. Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
3.Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
գործ.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1603/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
● ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում,
● ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար,
● զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել անգլերենի հնչյունային համակարգի յուրահատկությունները, արտասանական նորմերը,
2. սահմանել անգլերենի բառակազմական կանոնները,
3. ներկայացնել անգլերենի հիմնական քերականական կառույցները,
4. բացատրել մասնագիտական հենքային բառապաշարը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. ցուցաբերել ընթերցելով և ունկնդրելով ընկալելու կարողություն,
6. կիրառել անգլերենին բնորոշ քերականական կառույցները,
7. օգտագործել մասնագիտական առավել գործածական բառապաշարը:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8.օգտվել անգլերեն տեղեկատվական աղբյուրներից՝ ներառյալ համացանցը,
9. բանավոր և գրավոր հաղորդակցվել հանրության հետ,
10.կիրառել գիտելիքները պրակտիկայում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ստեղծել հիմք մասնագիտական լեզվի իմացության համար՝ համակարգելով նախնական գիտելիքները անգլերենի հնչյունաբանության, բառագիտության և քերականության բնագավառներում,
● ներմուծել մասնագիտական հենքային բառապաշար,
● զարգացնել ուսանողի անգլերենով ընկալողական (կարդալ, լսել) հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝ բանավոր հարցում տրված հարցաշարով: Այն ստուգում է անցած նյութը՝ հաշվի առնելով հենքային ընդհանուր և մասնագիտական բառապաշարի, ինչպես նաև անգլերենին բնորոշ հիմնական կաղապարների յուրացման և վերարտադրության աստիճանը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Mkrtchyan S., Melikyan R. English for the Humanities. Yerevan University Press, Yerevan, 2006.
  • Osetrova E. Diplomacy and War. Пособие по общественно-политической лексике. Москва, 2005.
  • Karapetyan M., Vartapetian Z., Hovhannisyan G., Petrosyan A. Building ESP Listening Skills: Political Leadership. Yerevan: Yerevan University Press, 2017.
  • Mann M., Taylore-Knowles S., Destination A1-A2 /Grammar and Vocabulary/, Oxford: Macmillan Publishers Ltd., 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ընթերցանություն. հանրամատչելի և մասնագիտական ադապտացված տեքստեր,
2. Բանավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ քննարկում,
3. Լսելով ընկալում. հանրամատչելի և մասնագիտական նյութի ունկնդրում (1-2 րոպե տևողությամբ) և վերարտադրում,
4. Գրավոր խոսք. հանրամատչելի և մասնագիտական թեմաների շուրջ նյութի շարադրում և ամփոփում,
5.Թարգմանություն. ընդհանուր և մասնագիտական ոլորտի նյութի թարգմանություն:
1-ին՝ աշնանային
2 ժամ/շաբ.
գործն.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
● նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփո­խութ­յուն­նե­րը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները,
2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները,
3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը:
բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ,
2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը:
գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1.ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
● նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփո­խութ­յուն­նե­րը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական աշխատանք,
3. Լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
4. Ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007:
  • Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները,
2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները,
3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0708/Բ10
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
● ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմություն, բացատրել տնտեսակագիտական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները,
2. ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքները,
3. նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները,
4. լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները,
5. բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության մասին, կենսաբազմազանության մասին, անապատացման դեմ պայքարի ազգային զեկույցները,
7. իրականացնել էկոլոգիական տնտեսական հաշվարկներ, ռեսուրսների տնտեսական հասանելիության գնահատում,
8. վերլուծություններ կատարել տնտեսագիտական էկոլոգիայի ոլորտում ռիկսերի հաշվարկման ժամանակ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ,
10.կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
● ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդման ձևեր
1. համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ:
Ուսումնառության ձևեր
1.ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ:
  • Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ.
  • Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ:
  • Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ:
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ:
  • Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը:
Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը:
Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը:
Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր:
Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ:
Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ:
Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները:
Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը:
Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը:
Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
3-րդ՝աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/ Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
● լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
● ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
● տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3. բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,
5. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան,
6. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
● ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
● տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունքներ
2. Բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. Ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք էէ վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • , www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ձևաբանական նորմեր:
2. Շարահյուսական նորմեր:
3. Խոսքային գործունեության տեսակները:
4. Հաղորդակցական նորմեր:
5. Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ09
1. Դասընթացի նպատակ
● Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հարցերը,
2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանել հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,
3. բացատրել հայոց պետականության վերականգնման համար մղվող ազատագրական պայքարի ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները,
4. վերլուծել նորագույն ժամանակաշրջանում հայոց պետականության վերականգնումն ու զարգացումը՝ վերարժևորելով և իր գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5.տարբերակել շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,
6.կիրառել հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.նպաստել հանրության տարբեր խմբերի գիտակցության մեջ ազգային-ազատագրական պայքարի և հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորման արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար,
3. Քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝
կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Պ. Հովհաննիսյան, Է. Մինասյան և ուրիշներ, Հայոցպատմություն, խմբ.՝Հր. Սիմոնյանի, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2012:
  • Հ. Ժամկոչյան, Ա. Աբրահամյան, Ս. Մելիք-Բախշյան, Ս. Պողոսյան, Հայժողովրդիպատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝Ս. Մելիք-Բախշյանի, Երևան, ԵՊՀհրատ., 1975:
  • Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, Երևան, ՀՀԳԱԱ պատմ. ինստ., «Զանգակ-97» հրատ., հ. III, գ. I, 2010, հ. III, գ. II, 2015, հ. IV, գ. I, 2010, հ. IV, գ. II, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայ ազատագրական շարժումը XVI դ. կեսերից մինչև XVIII դ.: 2. Ազատագրական պայքարը Սյունիքում և Սյունիքում 1722-1730 թթ.: 3. Ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմները և Հայաստանը XIX դ. առաջին երեսնամյակում: Հայկական հարցի միջազգայնացումը: 4. Հայ քաղաքական կուսակցությունների առաջացումը և հայ ազատագրական շարժումը XIX դ. վերջին - XX դ. սկզբին: 5. Հայոց ցեղասպանությունը: 6. Մայիսյան հերոսամարտերը: Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը (1918-1920 թթ.): 7. Խորհրդային Հայաստանը (1920-1991 թթ.): 8. Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին: 9. Արցախյան շարժումը (1988-1991 թթ.) և պատերազմը (1991-1994 թթ.): 10. Հայաստանի երրորդ հանրապետությունը (1991 թվականից):
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
● տրամադրել Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ,
● նպաստել բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը,

2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանել հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,

3. բացատրել հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.տարբերակել շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,

5.կիրառել հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերել, վերլուծել, գնահատել և փոխանցել,
7.նպաստել հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տրամադրել Հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ,
● նպաստել բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար,
3. Քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝
կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012:
  • Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975:
  • ,Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2014:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. `5 ժամ, գործ. `10 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0002/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ,
2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները,
3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները,
4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ,
6. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում,
7. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում,
9. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք,
2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ,
3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում,
4. Ուսումնամեթոդական վարժանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ:
  • Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ:
  • Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ:
  • Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ:
  • Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ:
2. Քաղաքացիական պաշտպանություն:
3. ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. `5 ժամ, գործ. `10 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0002/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ,
2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները,
3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները,
4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ,
6. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում,
7. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում,
9. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք,
2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ,
3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում,
4. Ուսումնամեթոդական վարժանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ:
  • Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ:
  • Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ:
  • Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ:
  • Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ:
2. Քաղաքացիական պաշտպանություն:
3. ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1702/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
● լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
● ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
● տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
● խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2.ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3.նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,

5.կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան
6. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
● ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
● տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
● խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունքներ,
2. Բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. Ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012.
  • Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • 0. Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Խոսքի մշակույթը որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը: Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.`30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները,
● ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմել արտահայտիչ խոսք,
2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները,
3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ:


բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները,
5.պահպանել խոսքի էթիկետը։


գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կառուցել ճիշտ և գրագետ խոսք։


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները,
● ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Գործնական աշխատանք,
3.Լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
4.Ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Ավետիսյան Յու. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Ոճագիտություն, Երևան, 2003:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։
2. Խոսքի գործառական տարբերակները։
3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։
4. Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։
5. Խոսքի էթիկետ։
6. Գրագրության ձևեր։
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0102/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
● ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
● ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումնեսրին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. իմանա 2,3,4,5,9 թվերի վրա բաժանելիության հայտանիշները, ամբողջ ցուցիչով աստիճանի, քառակուսի արմատի հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը,
2. իմանա բնական, ամբողջ, ռացիոնալ թվերը, բազմություններով գործողությունները, դրանց պատկերումը թվային առանցքի վրա,
3. իմանա թվի հակադիրը, հակադարձը, մասը, տոկոսը, բացարձակ արժեքը, գրելաձևերը,
4. գաղափար ունենա հիմնական երկրաչափական պատկերների, մակերեսի, ծավալի մասին,
5. գաղափար ունենա աստիճանային ֆունկցիայի, նրանց հիմնական հատկությունների և գրաֆիկների մասին։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. լուծել տոկոսով և մասնաբաժնով խնդիրներ,
7. լուծել գծային, քառակուսային հավասարումներ, անհավասարումներ,
8. կառուցել աստիճանային ֆունկցիաների գրաֆիկներ, հասկանալու հիմնական հատկությունները, գտնելու նրանց մեծագույն և փոքրագույն արժեքները,
9. կարողանա հաշվել պարզագույն երկրաչափական պատկերների մակերեսները, ծավալները,
10. կարողանա տարբերել պրոգրեսիաները այլ հաջորդականություններից և հետազոտել դրանք։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. յուրացված մեթոդների կիրառումը այլ տեսություններում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
● ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
● ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումնեսրին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունքներ,
2. Դասախոսություններ,
3.Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատումը կատարվում է ստուգարքի միջոցով՝ նախապես տրամադրված հարցաշարով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • [1] Բ. Նահապետյան, Ա.Աբրահամյան, Մաթեմատիկա-6, Հիմնական դպրոցի 6-րդ դասարանի
  • դասագիրք, Երևան, 2016։
  • [2] Ս.Գոգյան, Վ.Դիլանյան, Հանրահաշիվ-7, «Մասնակցային դպրոց» ԿՀ, Երևան, 2023։
  • [3] Ս. Նիկոլսկի և այլոք, Հանրահաշիվ-7,8,9, դպրոցի 7-9-րդ դասարանների դասագրքեր, Երևան, 2016, 2017։
  • [4] Գ.Գևորգյան, Ա. Սահակյան, Հանրահաշիվ և մաթեմատիկական անալիզի տարրեր-10, 11, 12,
  • Հանրակրթական դպրոցի 10-12-րդ դասարաններիի դասագրքեր (ընդհանուր և հումանիտար հոսքերի համար), Երևան, 2017։
  • [5] Ն.Պողոսյան, Սովորենք մաթեմատիկա, Օժանդակ ձեռնարկ V-IX դասարաններ, Երևան, 2011։
  • [6] Ս.Փարվանյան, Մաթեմատիկա, 9-րդ դասարանի ավարտական քննության առաջադրանքներ,
  • Շտեմարան, Երևան, 2022։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Բնական թվեր, ամբողջ թվեր, ռացիոնալ թվեր, նրանց գրառումը, համեմատումը, կլորացումը, բաժանումը մնացորդով, բազմապատիկ, բաժանարար, բաժանելիության հայտանիշներ, պարզ և բաղադրյալ թվեր։ Թեմա 2. Թվի ամբողջ և կոտորակային մասերը, տասնորդական կոտորակներ։ Մեծության բաժանումը տրված հարաբերությամբ։ Ուղիղ, հակադիր և հակադարձ համեմատականություններ։ Թվի մասնաբաժին, տոկոս: Թեմա 3. Երկրաչափության տարրեր՝ ուղիղ, հատված, բեկյալ, ճառագայթ, անկյուն, շրջան, շրջանագիծ, եռանկյուն, ուղղանկյուն, երկարություն, պարագիծ, մակերես։ Տարբեր չափման միավորներ։ Զուգահեռ, հատվող, փոխուղղահայաց ուղիղներ, համաչափություն: Թեմա 4. Խորանարդ, ուղղանկյունանիստ, գունդ, սֆերա, գլան, կոն, բուրգ, մակերևույթի մակերես, ծավալ: Թեմա 5. Տառային արտահայտություններ, մեկ անհայտով հավասարումներ և անհավասարումներ: Թեմա 6. Բնական ցուցիչով աստիճան, հիմնական հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը։ Ամբողջ ցուցիչով աստիճան։ Թեմա 7. Քառակուսի արմատ, գաղափար իռացիոնալ թվերի մասին, իրական թվեր, միջին թվաբանական և միջին երկրաչափական: Թեմա 8. Բազմանդամներ, գծային երկանդամ, քառակուսի եռանդամ, նրանց նշանը, արմատները, քառակուսի եռանդամի տարբերիչը, վերլուծումը գծային արտադրիչների, մեծագույն և փոքրագույն արժեքները։ Թեմա 9. Գծային և քառակուսային հավասարումներ և անհավասարումներ: Համակարգ, համախումբ։ Թեմա 10. Կոորդինատային հարթություն։ Պարզագույն ֆունկցիաների գրաֆիկները (գծային, քառակուսային, արմատ), պարաբոլ, հիպերբոլ: Ֆունկցիայի մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, ֆունկցիայի աճ և նվազում: Թեմա 11. Թվաբանական և երկրաչափական պրոգրեսիաներ: Թեմա 12. Կարգավորություններ, տեղափոխություններ, զուգորդություններ: Գաղափար պատահույթի, պատահույթի հավանականության մասին:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1107/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ,
● ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները,
մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները,
2. ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և
զարգացման հիմնական օրինաչափությունները,
3. քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները,

5.զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները,

6. տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ,
8.ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ,
● ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական պարապմունք,
3. Դիդակտիկ նյութերի մատուցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ԳուրևիչՊ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002:
  • Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004:
  • Кравченко А. И. Культурология, М., 2003.
  • Розин В.М. Культурология. М., 1998.
  • Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները:
2. «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները:
3. Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը:
4. Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները:
5. Մշակութային գործընթացներ:
6. Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները:
7. Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները:
8. Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը:
9. Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում:
10. Մշակույթը և գենդերը:
11. Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը:
12. Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները:
13. Մշակույթը և լեզուն:
14. «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։
15. Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
16. Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
17.Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1705/ Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում,
● ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով,
● ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն,
2. ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները,
3. դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը,
5. վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն,
6. դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ,
7. հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8.ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում,
● ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով,
● ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք,
2. Ինքնուրույն աշխատանք,
3. Թիմային աշխատանք,
4. Բանավոր ներկայացում,
5. Գրավոր և բանավոր հարցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019.
  • Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011.
  • Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с.
  • Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с.
  • Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996.
  • Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г.
  • Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru.
  • Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995.
  • Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները:
2.Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները:
3.Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական:
4.Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ:
5. Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2203/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները,
2. ներկայացնել սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան,
3. նկարագրել հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ,
4. նկարագրել սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ

5.օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանել հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005.
  • Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с.
  • Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с.
  • Macionis J.J. “Sociology”//USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները։
2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ։
3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում։
4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա։
5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը։
6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը։
7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր։
8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա։
9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ։
10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ։
11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում։
12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն։
13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն։
14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա։
15.Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2301/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման մա­սին,
● ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ,
2. կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ,
3.ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների պատրաստում և այլն)։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման մա­սին,
● ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ,
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ ուղարկում էլ. փոստին,
3.Եզրափակիչ ստուգումներն անցկացվում են համակարգչի միջոցով՝ հանձնարարված առաջադրանքների հիման վրա: Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press, 2010.
  • Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер, 2010.
  • Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1 -Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։
Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները:
Բաժին 3 -Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ:
Բաժին 4 -Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։
Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1007/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները,
2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները,
3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները,
4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները,
5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ,
7. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ),
9. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել
մասնագիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Խմբային աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • McConnell, Economics, 2021.
  • Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001.
  • Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը:
2. Շուկայական տնտեսական համակարգ:
3. Սպառողական վարքի տեսություն:
4. Արտադրության տեսություն:
5. Արտադրական գործոնների շուկաները:
6. Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն:
7. Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ:
8. Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն:
9. Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ:
10. Փողը և վարկային շուկաները:
11. Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1301/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
● զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
● նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մտքի կառուցվածքը,
2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը,
3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ,
5. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները,
6. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
● զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
● նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Քննարկում,
3. Անհատական աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987:
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998:
  • Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005.
  • Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002.
  • Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում:
Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և գաղափարա­կան ա­կունք­նե­րին,
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան
● ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
● ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
5. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
6. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
8. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և գաղափարա­կան ա­կունք­նե­րին,
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան
● ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
● ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ,
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում,
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թե­մա 1՝ ­ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղա­քագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թե­մա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտի­մու­թյունը։ Թե­մա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թե­մա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թե­մա 5՝ ­ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թե­­­մա 6՝­ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թե­­­մա 7`­ Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0105/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
● սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
● ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ,
2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ,
4. ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5, համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
● սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
● ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գասպարյան Կ. Վ., “Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու’’, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017։
  • Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014։
  • Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, “Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք”, ԵՊՀ, 2016։
  • Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Նկարագրական վիճակագրություն:
2.Նմուշային եղանակ:
3.Գնահատման տեսություն:
4.Միջակայքային գնահատականներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան,
3. թվարկել միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զար­գացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գոր­ծոն­­ների ազդեցության առանձնահատկությունները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար պարապմունք,
3. Քննարկում,
4. Պրակտիկ աշխատանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան,
Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ։
  • Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ:
  • Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ։
  • Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ։
  • Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրու-թյամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977.
  • Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002.
  • Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002.
  • Introduction to Psychology// https://ocw.mit.edu/ans7870/9/9.00SC/MIT9_00SCF11_text.pdf.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը:
2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները:
3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն:
4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում:
5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2301/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման մա­սին,
● ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ,
2. կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ,
3.ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների պատրաստում և այլն)։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման մա­սին,
● ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ,
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ ուղարկում էլ. փոստին,
3.Եզրափակիչ ստուգումներն անցկացվում են համակարգչի միջոցով՝ հանձնարարված առաջադրանքների հիման վրա: Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press, 2010.
  • Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер, 2010.
  • Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1 -Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։
Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները:
Բաժին 3 -Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ:
Բաժին 4 -Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։
Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1302/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
● կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
● ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը,
2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները,
3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները,
5.ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները,
6.գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը,
8.վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
● կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
● ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. Տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. Տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ստուգարք.
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Апресян Ю. Этика. М., 2004.
  • Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011.
  • Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014.
  • Фромм Э. Искусство любить. М., 2008.
  • Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը:
2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը
3. Կրոնական էթիկա:
4. Բիոէթիկա:
5. Քաղաքական էթիկա:
6. Սիրո մետաֆիզիկա:
7. Կյանքի իմաստը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0708/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից
հիմնախնդիրների մասին:
● ձևավորել պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման
ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին:
● ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող
երևույթների բացատրության համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բացատրել բնության համակարգերի կառուցվածքի, առաջացման և էվոլյուցիայի կոնցեպցիաները,
2. նկարագրել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների օրինաչափությունները,
3. հիմնավորել ժամանակակից բնագիտության նվաճումների կիրառման
4. կարևորությունը և անհրաժեշտությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5.լուսաբանել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթները,
6.օգտագործել գիտելիքները բնության երևույթների օրինաչափությունները մեկ­նա­բանելու և գնահատելու համար:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.օգտագործել ստացած գիտելիքները մասնագիտական գործունեության ընթացքում իրադրական տարբեր հարցեր լուծելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից
հիմնախնդիրների մասին:
● ձևավորել պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման
ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին:
● ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող
երևույթների բացատրության համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ (Moodle համակարգով)
դասախոսություններ,
2. Ւնքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում
զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Ստուգարք, որն անցկացվում է թեստային համակարգով, on line, տրվում է առավելագույնը 60 հարց՝ նախապես կազմված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Горелов А. А. Концепции современного естествознания М., 2015, 4-е изд., 355 с.
  • Найдышь В. Концепции современного естествознания: Учебник, М.,2016, 360 с.
  • Рыбалов Л. Б. Садохин А. П. Концепции современного естествознания, М., 2012, 415 с.
  • Стрельник О.Н. Концепции современного естествознания. Краткий курс лекций. Учебное пособие. М. 2012.
  • Ասլանյան Լ. Ս., Կարայան Հ. Ս. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը,Մեթոդական աշխատանք, Երևան, 2011 թ., 115 էջ:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բնագիտության ժամանակակից կոնցեպցիաների հիմնական խնդիրները: Բնագիտության և հումանիտար գիտությունների կապը: Գիտության և կրոնի փոխհարաբերությունները: Բնագիտությանզարգացմանպատմությունը: Գիտական հեղափոխությունները և դրանց դերը բնագիտության զարգացման գործում: Աշխարհի գիտական նկարագիրը: Դասական և ժամանակակից ֆիզիկայի հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից տիեզերագիտության հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից քիմիայի հիմնադրույթները: Դասական և Ժամանակակից կենսաբանության հիմնադրույթները: Համընդհանուր նշանակության աշխարհահայացքային 3 կարևորագույն պրոբլեմների՝ Տիեզերքի, կյանքի և մարդու ծագման վերաբերյալ ժամանակակից տեսությունները բնագիտության ոլորտում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1005/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
● ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
● ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը,
3. լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները,
5. գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները,
6. օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝ ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
● ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
● ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց,
3. Անհատական և խմբային քննարկումներ,
4. Իրավիճակային խնդիրների լուծում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. [Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի]։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։
  • Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с.
  • Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с.
  • Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с.
  • Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022
  • Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները։ Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ։ Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։ Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը։ Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները: Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները։ Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը: Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները: Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում: Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան։ Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1901/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, մշակել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները,
2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը,
4. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ,
5.դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները,
7. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ),
8. օժանդակել օրինականության աահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, մշակել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Ինքնուրույն աշխատանք,
2. Գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
3. Իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ:
  • ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2101/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
● ծանոթանալ ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.ներկայացնել կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ,
2.նկարագրել ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը,
3.լուսաբանել Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկությունները և ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.հասկանալ և վերլուծել կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը,
5.դասակարգել կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորել և համեմատել տարբեր կրոններ,
6.բացահայտել և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում,
8.վերլուծել փաստեր և կատարելու հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
● ծանոթանալ ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում քննարկումներին,
3. Ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն հետազոտություն որոշակի թեմաներով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. ստուգարքը անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քրիս­տոնյաՀայաս­տան։Հան­րա­գիտա­րան, Երևան, Հայկ. հան­րա­գիտ., 2002։
  • История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007.
  • Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013.
  • Основы религиоведения(учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005.
  • Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաներիհա­մա­կարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տի­պա­բանությունը և պատ­մա­կան ձևերի դա­սա­կարգման սկզ­բուն­քները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախ­նա­դարյան (վաղ) հա­վա­տա­լիք­ներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազ­մաստվածություն և միաստվածություն։Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականությանէու­թյունըևբնու­թագ­րիչա­ռանձնա­հատ­կու­թյուն­ները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները:Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կա­թո­լիկություն. Բո­ղո­քա­կանություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306 / Բ 16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
● ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք,
2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ,
4. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը,
5. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
● ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Խմբային աշխատանք՝ քննարկում,
3. Ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։
Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Ա.Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007թ.։
  • Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։
  • Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։
  • Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c.
  • Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012.
  • Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c.
  • Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c.
  • Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c.
  • Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с.
  • 0. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c.
  • S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology.
  • The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… .
  • The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills//.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները:
Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները:
Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում:
Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում:
Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում:
Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները:
Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։
Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան,
3. թվարկել միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զար­գացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գոր­ծոն­­ների ազդեցության առանձնահատկությունները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
● ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար պարապմունք,
3. Քննարկում,
4. Պրակտիկ աշխատանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան,
Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ։
  • Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ:
  • Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ։
  • Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ։
  • Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրու-թյամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977.
  • Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002.
  • Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002.
  • Introduction to Psychology// https://ocw.mit.edu/ans7870/9/9.00SC/MIT9_00SCF11_text.pdf.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը:
2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները:
3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն:
4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում:
5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0102/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
● ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
● ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումնեսրին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. իմանա 2,3,4,5,9 թվերի վրա բաժանելիության հայտանիշները, ամբողջ ցուցիչով աստիճանի, քառակուսի արմատի հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը,
2. իմանա բնական, ամբողջ, ռացիոնալ թվերը, բազմություններով գործողությունները, դրանց պատկերումը թվային առանցքի վրա,
3. իմանա թվի հակադիրը, հակադարձը, մասը, տոկոսը, բացարձակ արժեքը, գրելաձևերը,
4. գաղափար ունենա հիմնական երկրաչափական պատկերների, մակերեսի, ծավալի մասին,
5. գաղափար ունենա աստիճանային ֆունկցիայի, նրանց հիմնական հատկությունների և գրաֆիկների մասին։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. լուծել տոկոսով և մասնաբաժնով խնդիրներ,
7. լուծել գծային, քառակուսային հավասարումներ, անհավասարումներ,
8. կառուցել աստիճանային ֆունկցիաների գրաֆիկներ, հասկանալու հիմնական հատկությունները, գտնելու նրանց մեծագույն և փոքրագույն արժեքները,
9. կարողանա հաշվել պարզագույն երկրաչափական պատկերների մակերեսները, ծավալները,
10. կարողանա տարբերել պրոգրեսիաները այլ հաջորդականություններից և հետազոտել դրանք։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. յուրացված մեթոդների կիրառումը այլ տեսություններում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
● ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
● ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումնեսրին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունքներ,
2. Դասախոսություններ,
3.Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատումը կատարվում է ստուգարքի միջոցով՝ նախապես տրամադրված հարցաշարով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • [1] Բ. Նահապետյան, Ա.Աբրահամյան, Մաթեմատիկա-6, Հիմնական դպրոցի 6-րդ դասարանի
  • դասագիրք, Երևան, 2016։
  • [2] Ս.Գոգյան, Վ.Դիլանյան, Հանրահաշիվ-7, «Մասնակցային դպրոց» ԿՀ, Երևան, 2023։
  • [3] Ս. Նիկոլսկի և այլոք, Հանրահաշիվ-7,8,9, դպրոցի 7-9-րդ դասարանների դասագրքեր, Երևան, 2016, 2017։
  • [4] Գ.Գևորգյան, Ա. Սահակյան, Հանրահաշիվ և մաթեմատիկական անալիզի տարրեր-10, 11, 12,
  • Հանրակրթական դպրոցի 10-12-րդ դասարաններիի դասագրքեր (ընդհանուր և հումանիտար հոսքերի համար), Երևան, 2017։
  • [5] Ն.Պողոսյան, Սովորենք մաթեմատիկա, Օժանդակ ձեռնարկ V-IX դասարաններ, Երևան, 2011։
  • [6] Ս.Փարվանյան, Մաթեմատիկա, 9-րդ դասարանի ավարտական քննության առաջադրանքներ,
  • Շտեմարան, Երևան, 2022։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Բնական թվեր, ամբողջ թվեր, ռացիոնալ թվեր, նրանց գրառումը, համեմատումը, կլորացումը, բաժանումը մնացորդով, բազմապատիկ, բաժանարար, բաժանելիության հայտանիշներ, պարզ և բաղադրյալ թվեր։ Թեմա 2. Թվի ամբողջ և կոտորակային մասերը, տասնորդական կոտորակներ։ Մեծության բաժանումը տրված հարաբերությամբ։ Ուղիղ, հակադիր և հակադարձ համեմատականություններ։ Թվի մասնաբաժին, տոկոս: Թեմա 3. Երկրաչափության տարրեր՝ ուղիղ, հատված, բեկյալ, ճառագայթ, անկյուն, շրջան, շրջանագիծ, եռանկյուն, ուղղանկյուն, երկարություն, պարագիծ, մակերես։ Տարբեր չափման միավորներ։ Զուգահեռ, հատվող, փոխուղղահայաց ուղիղներ, համաչափություն: Թեմա 4. Խորանարդ, ուղղանկյունանիստ, գունդ, սֆերա, գլան, կոն, բուրգ, մակերևույթի մակերես, ծավալ: Թեմա 5. Տառային արտահայտություններ, մեկ անհայտով հավասարումներ և անհավասարումներ: Թեմա 6. Բնական ցուցիչով աստիճան, հիմնական հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը։ Ամբողջ ցուցիչով աստիճան։ Թեմա 7. Քառակուսի արմատ, գաղափար իռացիոնալ թվերի մասին, իրական թվեր, միջին թվաբանական և միջին երկրաչափական: Թեմա 8. Բազմանդամներ, գծային երկանդամ, քառակուսի եռանդամ, նրանց նշանը, արմատները, քառակուսի եռանդամի տարբերիչը, վերլուծումը գծային արտադրիչների, մեծագույն և փոքրագույն արժեքները։ Թեմա 9. Գծային և քառակուսային հավասարումներ և անհավասարումներ: Համակարգ, համախումբ։ Թեմա 10. Կոորդինատային հարթություն։ Պարզագույն ֆունկցիաների գրաֆիկները (գծային, քառակուսային, արմատ), պարաբոլ, հիպերբոլ: Ֆունկցիայի մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, ֆունկցիայի աճ և նվազում: Թեմա 11. Թվաբանական և երկրաչափական պրոգրեսիաներ: Թեմա 12. Կարգավորություններ, տեղափոխություններ, զուգորդություններ: Գաղափար պատահույթի, պատահույթի հավանականության մասին:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
7. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
8. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
9. իրականացնել փաստերի ստուգում,
10. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
11. աշխատել գիտական գրականության հետ,
12. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
13.քննադատորեն վերլուծել:


3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
● մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
● թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սեմինար պարապմունք,
3.Քննարկում,
4.Պրակտիկ աշխատանքներ,
5.Հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. .
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
2.Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
3.Փաստերի ստուգում:
4.Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
5.Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
6.Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1107/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ,
● ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները,
մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները,
2. ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և
զարգացման հիմնական օրինաչափությունները,
3. քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները, պատճառներն ու պայմանները,

5.զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները,

6. տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ,
8.ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
● ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին կայուն գիտելիքներ,
● ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական պարապմունք,
3. Դիդակտիկ նյութերի մատուցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ԳուրևիչՊ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002:
  • Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004:
  • Кравченко А. И. Культурология, М., 2003.
  • Розин В.М. Культурология. М., 1998.
  • Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press, 2001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները:
2. «Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները:
3. Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը:
4. Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները:
5. Մշակութային գործընթացներ:
6. Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները:
7. Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները:
8. Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը:
9. Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում:
10. Մշակույթը և գենդերը:
11. Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը:
12. Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները:
13. Մշակույթը և լեզուն:
14. «Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։
15. Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
16. Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
17.Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1705/ Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում,
● ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով,
● ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դրսևորել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի խորացված իմացություն,
2. ներկայացնել մասնագիտական տեքստի քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները,
3. դրսևորել լեզվի պաշտոնական ոճի քերականական և կառուցվածքային առանձնահատկությունների իմացություն։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. նկարագրել մասնագիտական լեզվի տերմինաբանական համակարգը,
5. վերարտադրել (սեղմ և ընդարձակ) ունկնդրած/կարդացած մասնագիտական տեքստը և մեկնաբանել այն,
6. դրսևորել գործարար նամակագրության տարբեր ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրություն, CV, դիմում, համառոտագրություն կազմելու ունակություններ,
7. հանդես գալ գիտական շրջանակներում հոդվածներով և զեկուցումներով։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8.ընդարձակել տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունները՝ օգտվելով ռուսալեզու աղբյուրներից։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● խորացնել ուսանողների լեզվական գիտելիքները և հաղորդակցական հմտությունները լեզվախոսքային բոլոր ոլորտներում,
● ապահովել ուսանողների արդեն ձեռք բերած լեզվական գիտելիքների և հմտությունների կիրառումը մասնագիտական նպատակներով,
● ապահովել գործարար նամակագրություն վարելու հիմնական սկզբունքների իմացություն։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք,
2. Ինքնուրույն աշխատանք,
3. Թիմային աշխատանք,
4. Բանավոր ներկայացում,
5. Գրավոր և բանավոր հարցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում երկու ստուգողական աշխատանքների տվյալների հիման վրա։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Беляева Е.А., Голосная Н.П., Ефимова Д.А., Кондрашова Н.В., Нечаева Т.В., Стукова Е.Г. Русский язык как иностранный. Научный стиль речи: Учебное пособие. - Санкт-Петербург: Университет ИТМО, 2019.
  • Буре Н.А., Волкова Л.Б., Косарева Е.В. Основы русской деловой речи. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений, СПб, 2011.
  • Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Грамматика в упражнениях - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 232с.
  • Лалаян С., Айвазян М., Багдасарян А., Дпирян М., Мкртычян-Лалаян С. Русский язык. Учебник для гуманитарных факультетов вузов Армении. Издание 2-е, перераб. и доп. - Ереван: изд-во ЕГУ, 2021, 320с.
  • Лысакова И.П. Практическая стилистика русского языка. Учебное пособие, изд. 2-е, исправл., СПб, 1996.
  • Найденова Н.С., Сапрыкина О.А. Hаучный стиль речи. Теория, практика, компетенции. Учебное пособие. Издательство: ИНФРА-М, 2023 г.
  • Русский язык для делового человека: www.mylanguage.ru.
  • Химик В.В. Практический синтаксис русского языка, СПб, 1995.
  • Шатилов А.С. Читаем тексты по специальности. Вып. 2, Гуманитарные науки: учебное пособие по языку специальности, СПб, 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Ոճաբանություն. Լեզվի պաշտոնական ոճի բառային, քերականական և ոճաբանական առանձնահատկությունները:
2.Գործարար նամակագրության որոշ ձևերի, մասնավորապես ինքնակենսագրության, դիմումի, CV, համառոտագրության շարադրման ձևերը և սկզբունքները:
3.Լեզվի գիտական ոճ, գիտական ոճին բնորոշ շարահյուսական կառուցվածքներ, գիտական կապակցված տեքստի կառուցման միջոցներ՝ բառային, ձևաբանական և շարահյուսական:
4.Մասնագիտական տեքստի թարգմանություն. գիտական տեքստի թարգմանության տեսության հիմնական խնդիրներ:
5. Գիտական զեկույցների և մասնագիտական ռեֆերատների կառուցման հիմնական սկզբունքներ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2203/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները,
2. ներկայացնել սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան,
3. նկարագրել հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ,
4. նկարագրել սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ

5.օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանել հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005.
  • Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с.
  • Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с.
  • Macionis J.J. “Sociology”//USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները։
2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ։
3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում։
4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա։
5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը։
6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը։
7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր։
8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա։
9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ։
10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ։
11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում։
12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն։
13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն։
14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա։
15.Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1603/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
● հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
● մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
● մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը,
2. ձևակերպել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ,
3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերեն լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն,
5. ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ,
6. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
● հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
● մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
● մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք-գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Khasapetian S., Grigoryan A. “English for History students”, Yerevan 2005.
  • Gasparyan S., Minasyan A. “Academic English for History Students”, Yerevan 2002.
  • Doff A. and Goldstein B. “English Unlilmited (advanced)”, 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ,
2. Անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն,
3. Դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում,
4. Տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում,
5. Գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի օգտագործմամբ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1007/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները,
2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները,
3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները,
4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները,
5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
6. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ,
7. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
8. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ),
9. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել
մասնագիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի տնտեսական քաղաքականության մշակման համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Խմբային աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • McConnell, Economics, 2021.
  • Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001.
  • Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը:
2. Շուկայական տնտեսական համակարգ:
3. Սպառողական վարքի տեսություն:
4. Արտադրության տեսություն:
5. Արտադրական գործոնների շուկաները:
6. Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն:
7. Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ:
8. Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն:
9. Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ:
10. Փողը և վարկային շուկաները:
11. Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1301/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
● զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
● նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մտքի կառուցվածքը,
2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը,
3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ,
5. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները,
6. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
● զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
● նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Քննարկում,
3. Անհատական աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987:
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998:
  • Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005.
  • Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002.
  • Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում:
Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և գաղափարա­կան ա­կունք­նե­րին,
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան
● ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
● ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
5. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
6. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
8. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և գաղափարա­կան ա­կունք­նե­րին,
● ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան
● ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
● ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ,
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում,
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թե­մա 1՝ ­ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղա­քագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թե­մա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտի­մու­թյունը։ Թե­մա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թե­մա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թե­մա 5՝ ­ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թե­­­մա 6՝­ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թե­­­մա 7`­ Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0105/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
● սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
● ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ,
2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ,
4. ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5, համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
● սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
● ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական աշխատանք,
3. Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գասպարյան Կ. Վ., “Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու’’, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017։
  • Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014։
  • Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, “Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք”, ԵՊՀ, 2016։
  • Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Նկարագրական վիճակագրություն:
2.Նմուշային եղանակ:
3.Գնահատման տեսություն:
4.Միջակայքային գնահատականներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1603/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
● հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
● մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
● մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը,
2. ձևակերպել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ,
3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերեն լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն,
5. ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ,
6. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
● հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
● մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
● մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. Անհատական և խմբային աշխատանք,
3. Անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. Ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք-գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ), բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Khasapetian S., Grigoryan A. “English for History students”, Yerevan 2005.
  • Gasparyan S., Minasyan A. “Academic English for History Students”, Yerevan 2002.
  • Doff A. and Goldstein B. “English Unlilmited (advanced)”, 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ,
2. Անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն,
3. Դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում,
4. Տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում,
5. Գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի օգտագործմամբ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1302/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
● կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
● ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը,
2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները,
3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները,
5.ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները,
6.գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը,
8.վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
● կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
● ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. Տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. Տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ստուգարք.
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Апресян Ю. Этика. М., 2004.
  • Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011.
  • Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014.
  • Фромм Э. Искусство любить. М., 2008.
  • Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը:
2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը
3. Կրոնական էթիկա:
4. Բիոէթիկա:
5. Քաղաքական էթիկա:
6. Սիրո մետաֆիզիկա:
7. Կյանքի իմաստը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0708/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից
հիմնախնդիրների մասին:
● ձևավորել պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման
ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին:
● ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող
երևույթների բացատրության համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բացատրել բնության համակարգերի կառուցվածքի, առաջացման և էվոլյուցիայի կոնցեպցիաները,
2. նկարագրել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթների օրինաչափությունները,
3. հիմնավորել ժամանակակից բնագիտության նվաճումների կիրառման
4. կարևորությունը և անհրաժեշտությունը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5.լուսաբանել մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող երևույթները,
6.օգտագործել գիտելիքները բնության երևույթների օրինաչափությունները մեկ­նա­բանելու և գնահատելու համար:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.օգտագործել ստացած գիտելիքները մասնագիտական գործունեության ընթացքում իրադրական տարբեր հարցեր լուծելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում բնագիտության ժամանակակից
հիմնախնդիրների մասին:
● ձևավորել պատկերացումներ բնական գիտությունների զարգացման
ժամանակակից օրինաչափությունների և հեռանկարների մասին:
● ձևավորել որոշակի աշխարհահայացք մեզ շրջապատող աշխարհում կատարվող
երևույթների բացատրության համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ (Moodle համակարգով)
դասախոսություններ,
2. Ւնքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում
զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Գնահատման մեթոդները և չափանիշներն են. Ստուգարք, որն անցկացվում է թեստային համակարգով, on line, տրվում է առավելագույնը 60 հարց՝ նախապես կազմված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Горелов А. А. Концепции современного естествознания М., 2015, 4-е изд., 355 с.
  • Найдышь В. Концепции современного естествознания: Учебник, М.,2016, 360 с.
  • Рыбалов Л. Б. Садохин А. П. Концепции современного естествознания, М., 2012, 415 с.
  • Стрельник О.Н. Концепции современного естествознания. Краткий курс лекций. Учебное пособие. М. 2012.
  • Ասլանյան Լ. Ս., Կարայան Հ. Ս. Ժամանակակից բնագիտության հայեցակարգերը,Մեթոդական աշխատանք, Երևան, 2011 թ., 115 էջ:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բնագիտության ժամանակակից կոնցեպցիաների հիմնական խնդիրները: Բնագիտության և հումանիտար գիտությունների կապը: Գիտության և կրոնի փոխհարաբերությունները: Բնագիտությանզարգացմանպատմությունը: Գիտական հեղափոխությունները և դրանց դերը բնագիտության զարգացման գործում: Աշխարհի գիտական նկարագիրը: Դասական և ժամանակակից ֆիզիկայի հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից տիեզերագիտության հիմնադրույթները: Դասական և ժամանակակից քիմիայի հիմնադրույթները: Դասական և Ժամանակակից կենսաբանության հիմնադրույթները: Համընդհանուր նշանակության աշխարհահայացքային 3 կարևորագույն պրոբլեմների՝ Տիեզերքի, կյանքի և մարդու ծագման վերաբերյալ ժամանակակից տեսությունները բնագիտության ոլորտում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1005/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
● ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
● ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը,
3. լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները,
5. գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները,
6. օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝ ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
● ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
● ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց,
3. Անհատական և խմբային քննարկումներ,
4. Իրավիճակային խնդիրների լուծում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. [Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի]։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։
  • Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с.
  • Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с.
  • Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с.
  • Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022
  • Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները։ Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ։ Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։ Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը։ Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները: Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները։ Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը: Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները: Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում: Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան։ Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1901/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, մշակել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները,
2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը,
4. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ,
5.դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները,
7. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ),
8. օժանդակել օրինականության աահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, մշակել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Ինքնուրույն աշխատանք,
2. Գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
3. Իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ:
  • ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2101/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
● ծանոթանալ ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.ներկայացնել կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ,
2.նկարագրել ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը,
3.լուսաբանել Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկությունները և ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.հասկանալ և վերլուծել կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը,
5.դասակարգել կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորել և համեմատել տարբեր կրոններ,
6.բացահայտել և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում,
8.վերլուծել փաստեր և կատարելու հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ աշխարհում գոյություն ունեցող կրոնների, դրանց դասակարգման սկզբունքների, օրինաչափությունների, առանձնահատկությունների, Հայոց եկեղեցու հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
● ծանոթանալ ժամանակակից ավանդական և ոչ ավանդական կրոնների աշխարհայացքային և դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում քննարկումներին,
3. Ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն հետազոտություն որոշակի թեմաներով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. ստուգարքը անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քրիս­տոնյաՀայաս­տան։Հան­րա­գիտա­րան, Երևան, Հայկ. հան­րա­գիտ., 2002։
  • История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007.
  • Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013.
  • Основы религиоведения(учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005.
  • Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաներիհա­մա­կարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տի­պա­բանությունը և պատ­մա­կան ձևերի դա­սա­կարգման սկզ­բուն­քները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախ­նա­դարյան (վաղ) հա­վա­տա­լիք­ներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազ­մաստվածություն և միաստվածություն։Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականությանէու­թյունըևբնու­թագ­րիչա­ռանձնա­հատ­կու­թյուն­ները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները:Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կա­թո­լիկություն. Բո­ղո­քա­կանություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306 / Բ 16
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
● ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք,
2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ,
4. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը,
5. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
● ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Խմբային աշխատանք՝ քննարկում,
3. Ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։
Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Ա.Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007թ.։
  • Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։
  • Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։
  • Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c.
  • Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012.
  • Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c.
  • Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c.
  • Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c.
  • Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с.
  • 0. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c.
  • S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology.
  • The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit… .
  • The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills//.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները:
Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները:
Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում:
Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում:
Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում:
Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները:
Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։
Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
3-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝40 ժամ, սեմ.՝20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ25
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության, մասնավորապես իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրության առարկաների հետ,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և ներկա սահմանների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● ներկայացնել իրանական գրականության և պատմության հուշարձանները և դրանց ուսումնասիրության համար պահանջվող պատմական աղբյուրները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրման հիմնական մեթոդները,
2. ներկայացնել իրանական պատմության և գրականության զարգացման շրջափուլերը,
3. թվարկել հին, միջին և նոր իրանական լեզուները, դրանցով ավանդված գրավոր հուշարձանները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել իրանական գրականության և պատմության դասակարգման մեթոդները,
5. տարբերակել իրանագիտական հետազոտություններում օգտագործվող մեթոդները, վերլուծել դրանցից յուրաքանչյուրի կիրառական նշանակությունը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. կատարել հետազոտական աշխատանք իրանագիտական, մասնավորապես պատմագիտական և գրականագիտական խնդիրների շուրջ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության, մասնավորապես իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրության առարկաների հետ,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և ներկա սահմանների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● ներկայացնել իրանական գրականության և պատմության հուշարձանները և դրանց ուսումնասիրության համար պահանջվող պատմական աղբյուրները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո քննարկումներ,
3. Հանձնարարված գրականության ընթերցում և բաց քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Առաջին ընթացիկ քննություն. իրականացվում է գրավոր-4 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Երկրորդ ընթացիկ քննություն. իրականացվում է բանավոր-5 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Оранский И.М., Введение в иранскую филологию, 2-е изд., дополненное (отв. ред. А.Л.Грюнберг), Москва, 1988.
  • Фрай Р., Наследие Ирана, под ред. и с предисл. М.А. Дандамаева; пер. с англ. В.А. Лившица и Е.В. Зеймаля, 2-е изд., испр. и доп., Москва, 2002.
  • Бойс М., Зороастрийцы: верования и обычаи, пер. с англ. и прим. И. М. Стеблин-Каменского. Москва, 1987.
  • Петрушевский И.П., Ислам в Иране в VII-XV веках, Санкт-Петербург, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Իրանագիտության ուսումնասիրության առարկան։
Թեմա 2` Իրանական լեզուներն ու բարբառները, դրանց դասակարգման հիմնական սկզբունքներն ու մեթոդները։
Թեմա 3` Հին, միջին և նոր իրանական լեզվադարաշրջանները, անցումային և հիմնական առանձնահատկությունները։
Թեմա 4` Իրանական կրոնները, դրանց տեղը համաշխարհային կրոնների պատմության մեջ։
Թեմա 5` Իրանական լեզուների բարբառային բաժանման հիմքը ձևավորող հիմնական հնչյունական օրենքները:
7-րդ՝ աշնանային
2 ժամ/շաբ.
դասախ. – 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
Բ19
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին մանրամասն ներկայացնել այն քաղաքական համակարգերը, որոնք տարբեր ժամանակաշրջաններում ձևավորել են Իրանի պատմությունը,
· ուսումնասիրելով Իրանի քաղաքական համակարգերը՝ համակողմանի գիտելիքներ տրամադրել երկրի կառավարման կառուցվածքի մասին, ներառյալ դրա տարբեր ճյուղերի և ինստիտուտների դերն ու պարտականությունները,
· ուսումնասիրել այն հիմնական քաղաքական շարժումները, առաջնորդներին, գաղափարախոսություններն ու իրադարձությունները, որոնք դրված են եղել Իրանի կառավարման հիմքում՝ հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը,
· վերլուծել քաղաքական համակարգերի հիմքում ընկած գաղափարախոսությունները և ուժային դինամիկան, որոնք ազդել են Իրանի քաղաքական էվոլյուցիայի վրա և քննադատաբար կգնահատել երկրում տարբեր քաղաքական համակարգերի հաջողություններն ու ձախողումները,
· ուսանողներին զինել գիտելիքներով և վերլուծական հմտություններով, որոնք հնարավորություն կտան հասկանալու Իրանի քաղաքական դաշտի առանձնահատկություններն ու դրանց ազդեցությունը քաղաքական օրակարգերի վրա:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել Իրանի քաղաքական համակարգերի ձևավորման պատմական համատեքստն ու էվոլյուցիան,
2. պատկերացում կազմել կրոնի դերի մասին Իրանի քաղաքականության մեջ, մասնավորապես՝ շիիզմի ազդեցության մասին երկրի կառավարման և որոշումների կայացման վրա,
3. ուսումնասիրել Իրանի տարբեր քաղաքական կուսակցություններն ու խմբակցությունները, ինչպես նաև ժամանակակից շրջանում երկրի առջև ծառացած մարտահրավերներն ու հնարավորությունները,
4. ընդլայնել գիտելիքներն ու պատկերացումները Իրանի քաղաքական համակարգի, դրա բարդությունների և զարգացումը ձևավորող գործոնների մասին.
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել Իրանի տարբեր ժամանակաշրջանների առանցքային քաղաքական ինստիտուտներն ու դրանց լիազորություններն ու գործառույթները,
5. զարգացնել քննադատական մտածողություն և վերլուծական հմտություններ՝ քաղաքական տեսությունների, պատմական իրադարձությունների և Իրանի քաղաքական համակարգի հետ կապված ժամանակակից խնդիրների քննության միջոցով,
6. կատարել հետազոտություններ Իրանին առնչվող քաղաքական թեմաներով, ներառյալ ակադեմիական աղբյուրների, տվյալների վերլուծության և ապացույցների վրա հիմնված փաստարկների օգտագործմամբ,
7. դեպքերի ուսումնասիրության և սիմուլյացիաների միջոցով զարգացնել խնդիրներ լուծելու հմտությունները՝ վերլուծելով տարբեր քաղաքական մարտահրավերներ և առաջարկելով լուծումներ,
8. կիրառել և բարելավել հրապարակային խոսքի հմտությունները ներկայացումների, բանավեճերի և քննարկումների միջոցով.
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները իրադարձային իրավիճակների, տեսաներկայացումների և տարատեսակ քննարկումների միջոցով,
10. զբաղվել խմբային աշխատանքով՝ առաջադրանքները կատարելու, թեմաները քննարկելու և հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու համար,
11. կատարել հետազոտական աշխատանք պատմական և քաղաքական խնդիրների շուրջ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին մանրամասն ներկայացնել այն քաղաքական համակարգերը, որոնք տարբեր ժամանակաշրջաններում ձևավորել են Իրանի պատմությունը,
· ուսումնասիրելով Իրանի քաղաքական համակարգերը՝ համակողմանի գիտելիքներ տրամադրել երկրի կառավարման կառուցվածքի մասին, ներառյալ դրա տարբեր ճյուղերի և ինստիտուտների դերն ու պարտականությունները,
· ուսումնասիրել այն հիմնական քաղաքական շարժումները, առաջնորդներին, գաղափարախոսություններն ու իրադարձությունները, որոնք դրված են եղել Իրանի կառավարման հիմքում՝ հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը,
· վերլուծել քաղաքական համակարգերի հիմքում ընկած գաղափարախոսությունները և ուժային դինամիկան, որոնք ազդել են Իրանի քաղաքական էվոլյուցիայի վրա և քննադատաբար կգնահատել երկրում տարբեր քաղաքական համակարգերի հաջողություններն ու ձախողումները,
· ուսանողներին զինել գիտելիքներով և վերլուծական հմտություններով, որոնք հնարավորություն կտան հասկանալու Իրանի քաղաքական դաշտի առանձնահատկություններն ու դրանց ազդեցությունը քաղաքական օրակարգերի վրա:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. գործնական աշխատանք՝ թեմաների քննարկում, բանավեճերի կազմակերպում, տարատեսակ իրավիճակների վերլուծություն,
3. սեմինար-քննարկում՝ ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ընթացիկ ստուգումներ,
2. Ինքնուրույն աշխատանք,
3. Մասնակցություն,
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 20 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Abrahamian, Ervand (2008), A History of Modern Iran, Cambridge University Press.
  • Abrahamian, Ervand (1982), Iran Between Two Revolutions, Limited Paperback Editions, Princeton Studies on the Near East, Princeton University Press.
  • Abrahamian, Ervand (1993), Khomeinism: Essays on the Islamic Republic, University of California Press.
  • Abrahamian, Ervand (2013), The Coup: 1953, the CIA, and the Roots of Modern U.S.-Iranian Relations, New York, NY: The New Press.
  • Boiy, T. (2004). Late Achaemenid and Hellenistic Babylon. Peeters Publishers.
  • Cambridge History of Iran, by Richard Nelson Frye, Abdolhosein Zarrinkoub, et al. Section on The Arab Conquest of Iran and its aftermath, Vol 4, 1975.
  • Iranian History and Politics, the Dialectic of State and Society, London and New York: Routledge, paperback edition, 2007.
  • Iranian Kingship, The Arab Conquest and Zoroastrian Apocalypse, Mumbai, 2012 (Governor Fellowship Lectures given in the K.R. Cama Oriental Institute).
  • Mehrzad Boroujerdi, Iranian Intellectuals and the West: The Tormented Triumph of Nativism (Modern Intellectual and Political History of the Middle East), Syracuse University Press, 1996.
  • 0. Sasanian Persia: The Rise and Fall of an Empire, I.B. Tauris, London, 2009.
  • State and Society in Iran: The Eclipse of the Qajars and the Rise of the Pahlavis, London and New York: I. B. Tauris, paperback edition, 2006 (hardback edition, 2000),
  • The Parthian and Early Sasanian Empires: adaptation and expansion, eds. Vesta Sarkhosh Curtis, Michael Alram, Touraj Daryaee (Editor), Oxbow Press, Oxford, 2016.
  • Филин Никита Александрович, История и современные процессы легитимации власти в Исламской Республике Иран (1979-2019 гг.), Москва, 2019.
  • مغولان و حکومت ایلخانی در ایران
  • The Mongols and Ilkhanid Rule in , Shirin Bayani, semat, 1999
  • اکهارت، لارنس، انقراض سلسله صفویه و ایام سلطه افغانها در ایران، ترجمه مصطفی قلی عماد، تهران،
  • صفتگل، منصور. ساخت نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی.: رسا، ۱۳۸۱.
  • صفتگلمنصور. تغییر مذهب در ایران: دین و قدرت در ایران عصر صفوی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه
  • رمانیان کوشککی، داریوش. ایران بین دو کودتا. تهران: انتشارات سمت، ۱۳۹۱.
  • رحمانیان کوشککی، داریوش. تاریخ علتشناسی انحطاط و عقب ماندگی ایرانیان و مسلمین. تبریز: انتشارات تبریز، ۱۳۸۲.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1`Հին շրջանի Իրանի քաղաքական համակարգը. Աքքեմենյաններ, Սելևկյաններ, Պարթևական թագավորություն
Թեմա 2` Իրանի քաղաքական համակարգը Սասանյանների ժամանակաշրջանում
Թեմա 3՝ Իրան աշխարհաքաղաքական միավորի ձևավորումը և աշխարհագրական սահմանները
Թեմա 4`Իրանի քաղաքական համակարգի ավանդույթի պահպանումը արաբական տիրապետության ժամանակաշրջանում
Թեմա 5`Իրանի քաղաքական համակարգը և իրանցիների դերակատարությունը մոնղոլների և Թեյմուրյանների ժամանակաշրջանում
Թեմա 6` Շիայականությունը, որպես Իրանի նոր քաղաքական համակարգի ձևավորման հիմնասյուն
Թեմա 7՝ Իրանի քաղաքական համակարգի վերափոխումները Զանդերի, Նադիր շահի և Ղաջարների շրջանում
Թեմա 8՝ Իրանի շահական քաղաքական համակարգը Փահլավիների շրջանում
Թեմա 9՝ Քաղաքական համակարգի լեգիտիմության խնդիրը իրանական ավանդույթում
Թեմա 10՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը և շիայական կրոնաքաղաքական համակարգի ձևավորման ընթացքը
Թեմա 11՝ Ժամանակակից Իրանի սոցիալ-քաղաքական համակարգի կերպափոխությունը
7-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝30 ժամ, սեմ.՝30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ18
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ներկայացնել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
● ուսումնասիրել Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերները,
● ներկայացնել տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը, սահմանակից, ինչպես նաև արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
2. մատնանշել Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակն ու արտաքին մարտահրավերները,
3. նկարագրել սահմանակից և արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունների առանձնահատկությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. գնահատել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևոր զարգացումները,
5. սահմանել Իրանի ներքաղաքական խնդիրներն ու արտաքին մարտահրավերները, վերլուծել դրանց առաջմանը նպաստող գործոնները,
6. սահմանակից երկրների հետ Իրանի հարաբերությունների առանձնահատկությունը համադրելով՝ սահմանել տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ներկայացնել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
● ուսումնասիրել Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերները,
● ներկայացնել տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը, սահմանակից, ինչպես նաև արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, որի ավարտից հետո թեմայի շուրջ քննարկման կազմակերպում,
2. Յուրաքանչյուր թեմայի ավարտից հետո սեմինար պարապմունքի անցկացում,
3 Հանձնարարված գրականության ընթերցում, ինչպես նաև համապատասխան թեմաների վերաբերյալ փաստավավերագրական ֆիլմերի դիտում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով:
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն, Ե. 2006, 782 էջ:
  • Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, ԳԱԱ, հոդվածների ժողովածու, Հ. 1-30
  • Иванов М. С., История Ирана, М. , 2011, 497 с.:
  • جبارلوی شبستری، بهرام؛ انقلاب مشروطه و گسترش ارتباطات اجتماعی در ایران، اطلاعات سیاسی - اقتصادی: مرداد و شهریور و 2009 - شماره 227- 230
  • امین، سید حسن، امیرکبیر و اصلاحات، ایران شناسی : تابستان - شماره 58
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1-ին բաժին - Իրանի ներքին և արտաքին դրությունը 18-րդ դարում։
2-րդ բաժին - Ղաջարների դինաստիայի հաստատումը։
3-րդ բաժին - Իրանի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերներ։
4-րդ բաժին - Ռուս-պարսկական պատերազմ (1804-1813), Գյուլիստանի հաշտության պայմանագիրը։
5-րդ բաժին -Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828), Թուրքմենչայի հաշտության պայմանագիրը։
6-րդ բաժին - Իրանի ժամանակակից սահմանների ձևավորումը։
7-րդ բաժին - Իրանի հասարակական-քաղաքական զարգացումները 19-րդ դարում։
8-րդ բաժին - Եվրոպական երկրների գաղութացման քաղաքականությունը Իրանի նկատմամբ։
9-րդ բաժին - Իրանի սահմանադրական շարժումը։
10-րդ բաժին - Իրանը առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին:
8-րդ՝ գարնանային
5,5 ժամ/ շաբ.
գործն.՝ 60 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ20
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողույթյուն։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր։
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աուդիոլսումներ։
2. Տարբեր իրավիճակային երկխոսություններ:
7-րդ՝ աշնանային
6 ժամ/շաբ.
գործ.՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ17
1. Դասընթացի նպատակ
● ուշադրություն դարձնել ժամանակակից իրանական մամուլի քաղաքական, տնտեսագիտական բնույթի հոդվածների թարգմանությանը,
● ընդլայնել ուսանողի բառապաշարը՝ մասնավորապես քաղաքական, տնտեսագիտական ոլորտներին վերաբերող,
● ծանոթացնել ուսանողին վերջերս պարսկերենի գրավոր խոսքում շրջանառության մեջ մտած նորաբանություններին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թարգմանել գրավոր և բանավոր քաղաքական, տնտեսագիտական բնույթի հոդվածներ՝ իրանական ժամանակակից մամուլից,
2. վերարտադրել իրանական ժամանակակից արձակի նմուշների բովանդակությունը։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. մասնակցել մասնագիտությանն առնչվող պարսկալեզու դասախոսությունների,
4. հաղորդակցվել պարսկախոս հանրության հետ,
5. կատարել երկլեզու թարգմանություններ՝ պարկերենից հայերեն և հակառակը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. հաղորդակցվել, թարգմանել պարսկերեն։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուշադրություն դարձնել ժամանակակից իրանական մամուլի քաղաքական, տնտեսագիտական բնույթի հոդվածների թարգմանությանը,
● ընդլայնել ուսանողի բառապաշարը՝ մասնավորապես քաղաքական, տնտեսագիտական ոլորտներին վերաբերող,
● ծանոթացնել ուսանողին վերջերս պարսկերենի գրավոր խոսքում շրջանառության մեջ մտած նորաբանություններին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական աշխատանք,
2. Քննարկում,
3. Դասավանդումը կատարվում է պատմահամեմատական մեթոդով։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական աշխատանք 3 միավոր առավելագույն արժեքով:
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Իրանական և հայկական էլեկտրոնային մամուլից նյութեր:
  • Bolukbāshi A., Nowruz:jashn-e nowzāyi-e āfarinesh, Tehrān, 1384 /2006.
  • Montaxabāt-e fārsi / zir-e nazar-e Āleksānder Govāxāriā /, Tiflis, 1384 /2005.
  • Sepānlu M., Nevisandegān-e pishrov-e Irān, Tehrān, 1387 /2008.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Իրանի ժամանակակից մամուլի լեզուն։
2. Պարսից լեզվում վերջերս շրջանառության մեջ մտած նորաբանությունները։
7-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝44 ժամ, սեմ.՝16 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ26
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել իրանական լեզուների և բարբառների հիմնախնդրին,
● ծանոթացել այնպիսի առանցքային հասկացությունների հետ, ինչպիսիք են լեզու, բարբառ, ենթաբարբառ, ծանոթացում լեզվի և բարբառի տարբերակման լեզվական և արտալեզվական կողմերի հետ,
● տալ իրանական բարբառագիտություն գիտաճյուղի առանձնացման և զարգացման պատմությունը (արևմտյան դպրոց, ցարական և այն շարունակող խորհրդային դպրոց։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պատկերացում կազմել իրանական լեզուների և բարբառների մասին,
2. իմանալ իրանական բարբառների և լեզուների տեղը հնդեվորապական լեզուների շարքում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. իրանական բարբառագիտություն առարկայի առանցքակազմիչ հասկացությունների ընկալում և ժամանակակից իրանագիտության դիտանկյունից իրանական բարբառագիտության արդի փուլին հատուկ խնդիրների վերհանում և վերլուծման հմտությունների ձեռքբերում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել իրանական լեզուների և բարբառների հիմնախնդրին,
● ծանոթացել այնպիսի առանցքային հասկացությունների հետ, ինչպիսիք են լեզու, բարբառ, ենթաբարբառ, ծանոթացում լեզվի և բարբառի տարբերակման լեզվական և արտալեզվական կողմերի հետ,
● տալ իրանական բարբառագիտություն գիտաճյուղի առանձնացման և զարգացման պատմությունը (արևմտյան դպրոց, ցարական և այն շարունակող խորհրդային դպրոց։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ իրանական բարբառագիտության ուսումնասիրության պատմության, բարբառային բաժանման, բարբառների աշխարհագրական տարածվածության վերաբերյալ:
2. Գործնական պարապմունքներ՝ իրանական լեզուների, բաբառների, ենթաբարբառների և խոսվածքների վերաբերյալ ռեֆերատների պատրաստում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
3.Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր՝ առավելագույնը 5 միավոր:
4.Ինքնուրույն աշխատանք՝ 5 միավոր։
4.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В. Абаев, “O перекрестных изоглоссах”, в кн: Этимология 1966, Москва. 1968.
  • Оранский И., Введение в иранскую филологию. М., 1960.
  • Оранский И., “Древнеиранская филология и древнеиранское языкознание в СССР (1917 - 1970)”, Вестник древней истории, 1974 (2).
  • Оранский И., “Древнеиранская филология и иранское языкознание”, в кн.: Базиянц.
  • Пейсиков Л., Тегеранский диалект, Москва, 1960.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 1. Древнеиранские языки, Москва, 1979.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 2. Среднееиранские языки, Москва, 1981.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 3. Новоиранские языки: западная группа, прикаспийские языки, Москва, 1982.
  • Расторгуева В., Опыт сравнительного изучения таджикских говоров, Москва, 1964.
  • 0. Расторгуева В., Эдельман Д., Опыт историко-типологического исследования иранских языков, Москва, 1975.
  • Geiger W, “Allgemeine Übersicht über die Dialekte und ihre Gruppierung,” in Grundriss der iranischen Philologie, I/2, Strassburg, 1895-1904: 412-23.
  • Geiger W., “Kleinere Dialekte und Dialektgruppen. II. Die Kaspische Dialekte”, in: Grundriss der iranischen Philologie, 1898-1901, Bd 1, Abt 2.
  • Gershevitch I., “Dialect variation in Early Persian”, Transactions of the philological society (1965): 1-29.
  • Lazard G., “Dialectologie de la langue persane d’après les textes de Xme et XIme siècles ap. J.-C.,” Tabrīz, 1340 Š./1961: 241-58.
  • Mayrhofer M., “Die Rekonstruktion des Medischen”, Anzeiger der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. Phil.-hist. Klasse, 1968, № 1.
  • Rossi A., “Ilya Gershevitch, Old Persian and Western Iranian dialectology”, in: Antonio Panaino (ed.), The scholarly contribution of Ilya Gershevitch to the development of Iranian Studies, International Seminar 11th April, Ravenna, 2003: 69 -85.
  • Schmitt R. (herausgeg.), Compendium linguarum Iranicarum, Wiesbaden, 1989.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Իրանական բարբառագիտության ուսումնասիրման պատմություն: Թեմա 2՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը հին իրանական լեզվադարաշրջանում: Թեմա 3՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը միջին իրանական լեզվադարաշրջանում: Թեմա 4՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը նոր իրանական լեզվադարաշրջանում։ Թեմա 5՝ Մերձկասպյան իրանական բարբառներ: Թեմա 6՝ Կենտրոնական բարբառներ: Թեմա 7` Նոր իրանական բարբառների հարավ-արևմտյան ճյուղ: Թեմա 8՝ Նոր իրանական բարբառների հյուսիս-արևմտյան ճյուղ: Թեմա 9 Բարբառ և վերբարբառային վիճակ, lingua franca: Թեմա 10՝ Լեզվաբանական աշխարհագրություն, զուգաբանություններ:
7-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝44 ժամ, սեմ.՝16 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ26
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել իրանական լեզուների և բարբառների հիմնախնդրին,
● ծանոթացել այնպիսի առանցքային հասկացությունների հետ, ինչպիսիք են լեզու, բարբառ, ենթաբարբառ, ծանոթացում լեզվի և բարբառի տարբերակման լեզվական և արտալեզվական կողմերի հետ,
● տալ իրանական բարբառագիտություն գիտաճյուղի առանձնացման և զարգացման պատմությունը (արևմտյան դպրոց, ցարական և այն շարունակող խորհրդային դպրոց։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պատկերացում կազմել իրանական լեզուների և բարբառների մասին,
2. իմանալ իրանական բարբառների և լեզուների տեղը հնդեվորապական լեզուների շարքում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. իրանական բարբառագիտություն առարկայի առանցքակազմիչ հասկացությունների ընկալում և ժամանակակից իրանագիտության դիտանկյունից իրանական բարբառագիտության արդի փուլին հատուկ խնդիրների վերհանում և վերլուծման հմտությունների ձեռքբերում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել իրանական լեզուների և բարբառների հիմնախնդրին,
● ծանոթացել այնպիսի առանցքային հասկացությունների հետ, ինչպիսիք են լեզու, բարբառ, ենթաբարբառ, ծանոթացում լեզվի և բարբառի տարբերակման լեզվական և արտալեզվական կողմերի հետ,
● տալ իրանական բարբառագիտություն գիտաճյուղի առանձնացման և զարգացման պատմությունը (արևմտյան դպրոց, ցարական և այն շարունակող խորհրդային դպրոց։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ իրանական բարբառագիտության ուսումնասիրության պատմության, բարբառային բաժանման, բարբառների աշխարհագրական տարածվածության վերաբերյալ:
2. Գործնական պարապմունքներ՝ իրանական լեզուների, բաբառների, ենթաբարբառների և խոսվածքների վերաբերյալ ռեֆերատների պատրաստում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
3.Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր՝ առավելագույնը 5 միավոր:
4.Ինքնուրույն աշխատանք՝ 5 միավոր։
4.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В. Абаев, “O перекрестных изоглоссах”, в кн: Этимология 1966, Москва. 1968.
  • Оранский И., Введение в иранскую филологию. М., 1960.
  • Оранский И., “Древнеиранская филология и древнеиранское языкознание в СССР (1917 - 1970)”, Вестник древней истории, 1974 (2).
  • Оранский И., “Древнеиранская филология и иранское языкознание”, в кн.: Базиянц.
  • Пейсиков Л., Тегеранский диалект, Москва, 1960.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 1. Древнеиранские языки, Москва, 1979.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 2. Среднееиранские языки, Москва, 1981.
  • Расторгуева В. (oтв. ред.), Основы иранского языкознания. Книга 3. Новоиранские языки: западная группа, прикаспийские языки, Москва, 1982.
  • Расторгуева В., Опыт сравнительного изучения таджикских говоров, Москва, 1964.
  • 0. Расторгуева В., Эдельман Д., Опыт историко-типологического исследования иранских языков, Москва, 1975.
  • Geiger W, “Allgemeine Übersicht über die Dialekte und ihre Gruppierung,” in Grundriss der iranischen Philologie, I/2, Strassburg, 1895-1904: 412-23.
  • Geiger W., “Kleinere Dialekte und Dialektgruppen. II. Die Kaspische Dialekte”, in: Grundriss der iranischen Philologie, 1898-1901, Bd 1, Abt 2.
  • Gershevitch I., “Dialect variation in Early Persian”, Transactions of the philological society (1965): 1-29.
  • Lazard G., “Dialectologie de la langue persane d’après les textes de Xme et XIme siècles ap. J.-C.,” Tabrīz, 1340 Š./1961: 241-58.
  • Mayrhofer M., “Die Rekonstruktion des Medischen”, Anzeiger der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. Phil.-hist. Klasse, 1968, № 1.
  • Rossi A., “Ilya Gershevitch, Old Persian and Western Iranian dialectology”, in: Antonio Panaino (ed.), The scholarly contribution of Ilya Gershevitch to the development of Iranian Studies, International Seminar 11th April, Ravenna, 2003: 69 -85.
  • Schmitt R. (herausgeg.), Compendium linguarum Iranicarum, Wiesbaden, 1989.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Իրանական բարբառագիտության ուսումնասիրման պատմություն: Թեմա 2՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը հին իրանական լեզվադարաշրջանում: Թեմա 3՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը միջին իրանական լեզվադարաշրջանում: Թեմա 4՝ Իրանական լեզուների և բարբառների խնդիրը նոր իրանական լեզվադարաշրջանում։ Թեմա 5՝ Մերձկասպյան իրանական բարբառներ: Թեմա 6՝ Կենտրոնական բարբառներ: Թեմա 7` Նոր իրանական բարբառների հարավ-արևմտյան ճյուղ: Թեմա 8՝ Նոր իրանական բարբառների հյուսիս-արևմտյան ճյուղ: Թեմա 9 Բարբառ և վերբարբառային վիճակ, lingua franca: Թեմա 10՝ Լեզվաբանական աշխարհագրություն, զուգաբանություններ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 60 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ,
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողություն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ,
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր։
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աուդիոլսումներ։
2. Տարբեր իրավիճակային երկխոսություններ:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողություն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6,. ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր,
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր,
3.Մասնակցություն՝ 3 միավոր,
4.Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աուդիոլսումներ։
2. Տարբեր իրավիճակային երկխոսություններ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
● խթանել ուսանողի պարսից լեզվի խոսակցական-կիրառական ունակությունների զարգացումը,
● խորացնել ուսանողի պարսից լեզվի դարձվածաբանական շերտի գիտելիքները,
● ծանոթացնել ուսանողին իրանական մամուլի լեզվին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ընտրել և վերարտադրել հոդվածներ՝ իրանական ժամանակակից մամուլից,
2. օգտագործել պարսկերենի դարձվածքները՝ բանավոր և գրավոր լեզվում,
3. կատարել բանավոր թարգմանություններ՝ առօրյա- խոսակցական մակարդակում։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. ցուցաբերել մասնակցություն մասնագիտությանն առնչվող պարսկալեզու դասախոսություններին,
5. շփվել խոսակցական լեզվի մակարդակում պարսկալեզու հանրության հետ,
6. կատարել երկլեզու թարգմանություններ՝ պարկերենից հայերեն և հակառակը։



գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7.գործնականում իրականացնել բանավոր և գրավոր շփում պարսկախոս լսարանի հետ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● խթանել ուսանողի պարսից լեզվի խոսակցական-կիրառական ունակությունների զարգացումը,
● խորացնել ուսանողի պարսից լեզվի դարձվածաբանական շերտի գիտելիքները,
● ծանոթացնել ուսանողին իրանական մամուլի լեզվին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական աշխատանք,
2. Քննարկում,
3. Դասավանդումը կատարվում է պատմահամեմատական մեթոդով։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բախշինյան Ք., Բիանջյան Հ., Ղազարյան Լ., Մելիքյան Գ., Պարսկերենի դասագիրք, Երևան, 2016:
  • Bāq-e sib, bārān va chand dāstān-e digar /bist qesse az 15 nevisande-ye armani, tadvin va tarjome-ye Ahmad Nurizāde/, Tehrān, 1390 (2011).
  • Matin P., Pushāk-e irānyān, Tehrān, 1383 (2005).
  • Mirsa՚idi N., Irān-e bāstān, Tehrān, 1383 (2005).
  • Montaxabāt-e fārsi / zir-e nazar-e Āleksānder Govāxāriā /, Tiflis, 1384 (2005).
  • Mogaddam A., Zabān-e fārsi, 2007, Tehrān, j. 1, 206 s., j. 2, 227 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Իրանական մամուլի լեզու։
2.Ժողովրդախոսակցական լեզու։
5 -րդ՝ աշնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ.՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ12
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողին ժամանակակից իրանական արձակի և չափածոյի լեզվին,
● հղկել և ընդլայնել ուսանողի թարգմանչական կարողությունները՝ ուշադրություն դարձնելով հատկապես հայերենի և պարսկերենի լեզվամտածողությունների ընդհանրություններին և տարբերություններին,
● խորացնել պարսկերենի դարձվածաբանական շերտի յուրահատկությունների իմացությունը,
● քննարկել ժամանակակից իրանցի գրողների ստեղծագործությունների լեզուն և ոճը (ըստ դասավանդվող նյութի)։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կարդալ և թարգմանել իրանցի ժամանակակից գրողների ստեղծագործությունները,
2. թվարկել պարսկերեն մի շարք դարձվածքներ և արտահայտություններ,
3. ներկայացնել իրանցի հեղինակների չափածո ստեղծագործությունները՝ ծրագրի պահանջներին համապատասխան։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կարդալ և վերարտադրել պարսկերեն նյութը,
5. թարգմանել կարճ պատմվածքներ և բանաստեղծություններ։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.գործնակնում իրականացնել գիտելիքները պարսկալեզու լսարանի հետ հաղորդակցվելիս։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողին ժամանակակից իրանական արձակի և չափածոյի լեզվին,
● հղկել և ընդլայնել ուսանողի թարգմանչական կարողությունները՝ ուշադրություն դարձնելով հատկապես հայերենի և պարսկերենի լեզվամտածողությունների ընդհանրություններին և տարբերություններին,
● խորացնել պարսկերենի դարձվածաբանական շերտի յուրահատկությունների իմացությունը,
● քննարկել ժամանակակից իրանցի գրողների ստեղծագործությունների լեզուն և ոճը (ըստ դասավանդվող նյութի)։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական աշխատանք,
2. Քննարկում,
3. Դասավանդումը կատարվում է պատմահամեմատական մեթոդով։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5.Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 1. առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Hedāyat S., Zende be gur,Tehrān, 1384 /2006.
  • Montaxabāt-e fārsi / zir-e nazar-e Āleksānder Govāxāriā /, Tiflis, 1384/2006.
  • Bāq-e sib, bārān va chand dāstān-e digar /bist qesse az 15 nevisande-ye armani, tadvin va tarjome-ye Ahmad Nurizāde/, Tehrān, 1390/2011.
  • Sādeq Hedāyat-e dāstān nevis /bar gozidei az dāstānhā-ye kutāh-e Sādeq-e Hedāyat. Jā՚farModares Sādeqi /, Tehrān, 1384 /2006.
  • Jamālzāde M., Yeki bud o yeki nabud, Tehrān, 1384/2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ժամանակակից պարսից արձակի և չափածոյի լեզուն։
2. Թարգմանչական հմտությունների խորացում։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 15 ժամ, գործ.՝15 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին տրամադրել հիմնարար գիտելիքները հումանիտար և հասարակական գիտությունների ոլորտներում հետազոտություններ իրականացնելու վերաբերյալ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. իրականացնել գիտական հետազոտություն հիմնական սկզբունքների, էպիստեմոլոգիական մոտեցումների և մեթոդների վերաբերյալ,
2. ձևավորել մասնագիտական հմտություններ փաստարկված գիտական պնդումներ իրականացնելու համար, որոնք կարող են օգտագործվել հետազոտական աշխատանքներ կատարելիս։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կազմավորել և ներկայացնել գրավոր և բանավոր տեսքով համակարգված և պատշաճ պնդումներ և տեսակետներ,
4. ձևավորել գիտահեն և քննական մոտեցում տարբեր հարցերի շուրջ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին տրամադրել հիմնարար գիտելիքները հումանիտար և հասարակական գիտությունների ոլորտներում հետազոտություններ իրականացնելու վերաբերյալ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Հումանիտար և հասարակական գիտությունների ոլորտում հետազոտությունների իրականացման տեսական մոտեցումների և մեթոդների ներկայացում ուսանողներին,
2. Տարբեր գիտական աշխատանքներում օգտագործված մեթոդների քննարկում որպես այդ մեթոդների կիրառման օրինակներ, դրանց ուժեղ և թույլ կողմերի վերհանում,
3. Ուսանողների կողմից գիտական աշխատանքների նախնական ծրագրերի կազմում, մագիստրոսական աշխատանքների համար տարբեր մեթոդների կիռարման շուրջ քննարկումների անցկացում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Research, 1(3), 385-405. .
  • Dunn, K. C., & Neumann, I. B. (2019). Undertaking discourse analysis for social research. Ann Arbor, Mich: University of Michigan Press.
  • King, G., Keohane, R. O., & Verba, S. (1994). Designing social inquiry: Scientific inference in qualitative research. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Lebow, R. (2022). The Quest for Knowledge in International Relations: How Do We Know? Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781009106573.
  • Robson, C., & McCartan, K. (2016). Real world research. Chichester: John Wiley & Sons.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Հետազոտությունների իրականացման սկզբունքներ և չափանիշներ։
Թեմա 2՝ Գրականության վերլուծություն։
Թեմա 3՝ Հետազոտական հարցեր և հիպոթեզեր։
Թեմա 4՝ Որակական և քանակական մեթոդների կիրառում։
Թեմա 5՝ Հետազոտական մեթոդների համադրում։
Թեմա 6՝ Հետազոտությունների արդյունքների ներկայացում և դրանց քննարկում։
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործն.՝60 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ11
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար որոշակի հիմք ստեղծելով,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5.դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողություն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6,ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար որոշակի հիմք ստեղծելով,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր.
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աուդիոլսումներ։
2. Տարբեր իրավիճակային երկխոսություններ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
գործն.` 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ որոշակի հիմք ստեղծելով հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողություն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6,ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ որոշակի հիմք ստեղծելով հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր։
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աուդիոլսումներ,
2. Տարբեր իրավիճակային երկխոսություններ:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ10
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին ժամանակակից պարսկերենի բառակազմությանը՝ շեշտը դնելով գոյականի բառակազմության վրա,
● ծանոթացնել պարսկերենի դարձվածաբանությանը՝ ցույց տալով դրա առանձնահատուկ տեղն ու նշանակությունը խոսակցական պարսկերենում,
● խորացնել ուսանողների կարդալու և թարգ­մանե­լու տեխնիկան, զա­ր­գաց­նել անհատական հմտություն­ներ՝ տարաբնույթ տեքստերի հա­մա­­դրմամբ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. արտահայտել ճիշտ լեզվի քերականական կանոնները, բառերի ձև­­ա­­­բանական փոփոխություններն ու դրսևորումները,
2. ընտրել ու ներկայացնել թեմային համապատասխանող առածներ, ասացվածքներ և թևավոր խոս­­քեր,
3. կարդալ և թարգմանել պարսից դասական և ժամանա­կակից բա­նաս­­տեղծների ստեղծագործություններ, ինչպես նաև ժա­մա­նա­կա­կից արձակի նմուշներ, հատվածներ մամուլից, մաս­նա­գի­­­տական տեքստեր և այնպիսի բարդության այլ անծանոթ նյու­­­թեր (բառարանի օգնությամբ), որոնք համապատասխանում են պարսկերենի գիտելիքների ստուգման միջազգային ստանդարտներին համապատասխանող A2, B1 մակարդակներին։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. օգտագործել համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսները, ինքնուրույն ծանոթանալ Իրանում տեղի ունեցող քաղաքական, տնտեսական ու մշակութային իրադարձություններին,
5. գործնականում իրականացնել գիտելիքները լեզվակիրների հետ հաղորդակցվելիս, գրագետ և պատշաճ ձևակերպել մտքերը,
6. մասնակցել ամբիոնի կողմից կազմակերպվող պարսկալեզու դասախոսություններին, ներկայացնել պարսկերեն (համառոտ) դասախոսությունների ընթացքում քննարկվող թեմաները, ինչպես նաև մասնակցել խմբերի միջև տեղի ունեցող քննարկումներին։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. ցուցաբերել մասնակցություն ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանատան մշակույթի կենտրոնի կողմից կազմակերպվող միջոցառումների ժամանակ, ինչպես նաև ԻԻՀ կազմակերպվող պարսից լեզվի կատարելագործման մեկամսյա դասընթացներին։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին ժամանակակից պարսկերենի բառակազմությանը՝ շեշտը դնելով գոյականի բառակազմության վրա,
● ծանոթացնել պարսկերենի դարձվածաբանությանը՝ ցույց տալով դրա առանձնահատուկ տեղն ու նշանակությունը խոսակցական պարսկերենում,
● խորացնել ուսանողների կարդալու և թարգ­մանե­լու տեխնիկան, զա­ր­գաց­նել անհատական հմտություն­ներ՝ տարաբնույթ տեքստերի հա­մա­­դրմամբ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Ինքնուրույն աշխատանք քերականական նոր նյութի շորջ, լսարանային քննարկում և ամփոփում նյութին համապատասխանող օրինակների միջոցով։
2. Դասավանդվող նյութի ընկալման նախնական ստուգում՝ հա­մապա­­տասխան գրավոր և բանավոր աշխատանքներ դրանց շուրջ։
3. Իրանական գրականության դասական և ժամանակակից նմուշների ինքնուրույն ընթերցում, նյութի գրավոր և բանավոր վերլուծում և քննարկում։
4. Ու­սու­մ­նա­­կան ձայնագրությունների, տեսաֆիլմերի դիտում և քննարկում, որի շնորհիվ ուսանողը ձեռք է բերում հա­ղոր­դակցման կարողություն­ներ, ինչպես նաև նյութի գրավոր համառոտ ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. մասնակցություն՝ 2 միավոր,
2. ընթացիկ ստուգումներ՝ բանավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը 1 միավոր,
3. ինքնուրույն աշխատանք՝ գրավոր աշխատանք, 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը 1 միավոր,
4. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ գրավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 4 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1 և 1 միավոր,
5. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ գրավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 4 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1 և 1 միավոր,
6. եզրափակիչ քննություն. եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2 և 2 միավոր։ Միավորների քայլը 0,5 է։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բախշինյան Ք., Բիանջյան Հ., Ղազարյան Լ., Մելիքյան Գ., Պարսկերենի դասագիրք, Երևան, 2011, 286 էջ։
  • Նալբանդյան Գ., Պարսից լեզվի քերականություն, Երևան, 1997, 449 էջ։
  • Рубинчик Ю., Граматика совремменного персидского литературного языка, Москва, 2001, 600 ст.
  • ثمره ی.، آموزش زبان فارسی /آزفا/ ، تهران، ۲۰۱۰ ،ج ۲، ۲۹۲ص.
  • پنجاه داستان کوتاه فارسی ، تهران، ۲۰۱۵ ، ۶۷۵ ص.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության ձևաբանության անցած նյութի ամփոփում, բառակազմության (մասամբ) բաժնի ներկայացում։
2. «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության շարահյուսության բաժին. բարդ համադասական և ստորադասական նախադասություններ։
3.Գեղարվեստական ստեղծագործությունների, մամուլի, գործունեության տարբեր ոլորտներին վերաբերող նյութի ծանոթացում և յուրացում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել ուսանողներին «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության ձևաբանություն (երկրորդ բաժին) և շարահյուսություն բաժինները,
● ծանոթացնել ճա­­նա­­չողական ու տեղեկատվական գի­տելիքներ բովան­դա­կող տեքս­տերին՝ անցկացնելով նյութի քերականա­­­կան, իմաս­տաբա­նա­կան քննու­թյուն,
● ծանոթացնել պարս­­կե­րե­­նի խոսակցական տար­բե­­րակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարս­կե­րե­­նի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որո­շա­­­­կի հիմք հետագա կուր­սերում դրա զարգացման համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. արտահայտել ասելիքը ճիշտ՝ գործածելով բայի եղանակները, ժա­մա­նա­կա­­ձ­և­երն ու դիմային վերջավորությունները,
2. սահմանել ճիշտ շարահյուսական հա­րաբերությունները, ազատ գործածել պարզ և բարդ նախա­­­­­դասությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. օգտագործել համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսները,
4. գործնականում իրականացնել գիտելիքները լեզվակիրների հետ հաղորդակցվելիս,
5. կիրառել ու ցուցաբերել գիտելիքները ամբիոնի կողմից կազմակերպվող պարսկալեզու դասախոսություններին։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.մասնակցել ՀՀ-ում և ՌԴ-ում ԻԻՀ դեսպանատան մշակույթի կենտրոնի կողմից կազմակերպվող օլիմպիադներին, գրական-գեղարվեստական երեկոներին։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել ուսանողներին «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության ձևաբանություն (երկրորդ բաժին) և շարահյուսություն բաժինները,
● ծանոթացնել ճա­­նա­­չողական ու տեղեկատվական գի­տելիքներ բովան­դա­կող տեքս­տերին՝ անցկացնելով նյութի քերականա­­­կան, իմաս­տաբա­նա­կան քննու­թյուն,
● ծանոթացնել պարս­­կե­րե­­նի խոսակցական տար­բե­­րակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարս­կե­րե­­նի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որո­շա­­­­կի հիմք հետագա կուր­սերում դրա զարգացման համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Քերականական նոր նյութի ներկայացում, ամփոփում նյութին համապատասխանող օրինակների միջոցով։
2. Քերականական նյութի ընկալման նախնական ստուգում հա­մապա­­տասխան գրավոր և բանավոր վար­ժությունների միջոցով։
3. Իրանական գրականության դասական և ժամանակակից նմուշների ինքնուրույն ընթերցում, նյութի գրավոր և բանավոր վերլուծում և քննարկում։
4.Ու­սու­մ­նա­­կան ձայնագրությունների, տեսաֆիլմերի դիտում և քննարկում, որի շնորհիվ ուսա­նողը ձեռք է բերում հա­ղոր­դակցման կարողություն­ներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. մասնակցություն՝ 2 միավոր,
2. ընթացիկ ստուգումներ՝ բանավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը 1 միավոր,
3. ինքնուրույն աշխատանք՝ գրավոր աշխատանք, 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը 1 միավոր,
4. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ գրավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 4 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1 և 1 միավոր,
5. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ գրավոր աշխատանք, 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 4 առաջադրանք, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1 և 1 միավոր,
6. եզրափակիչ քննություն. եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2 և 2 միավոր։ Միավորների քայլը 0,5 է։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բախշինյան Ք., Բիանջյան Հ., Ղազարյան Լ., Մելիքյան Գ., Պարսկերենի դասագիրք, Երևան, 2011, 286 էջ։
  • Նալբանդյան Գ., Պարսից լեզվի քերականություն, Երևան, 1997, 449 էջ։
  • Խաչատրյան Զ., Ժամանակակից պարսկերեն (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ), Երևան, 2016 72 էջ։
  • Рубинчик Ю., Граматика совремменного персидского литературного языка, Москва, 2001, 600 ст.
  • ثمره ی.، آموزش زبان فارسی /آزفا/ ، تهران، ۲۰۱۰ ،ج ۲، ۲۹۲ص.
  • پنجاه داستان کوتاه فارسی ، تهران، ۲۰۱۵ ، ۶۷۵ ص.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության ձևաբանության անցած նյութի ամփոփում, ձևաբանության երկրորդ բաժնի ներկայացում,
2. «Ժամանակակից պարսկերենի» քերականության շարահյուսության բաժին. բարդ համադասական և ստորադասական նախադասություններ,
3. Գեղարվեստական ստեղծագործությունների, մամուլի, գործունեության տարբեր ոլորտներին վերաբերող նյութի ծանոթացում և յուրացում:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝22 ժամ, սեմ.՝ 8 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
● տալ ուսանողներին ներածական գիտելիքներ Իրանական բարձրավանդակում բնակվող ժողովուրդների, նրանց պատմության և ծագումնաբանության վերաբերյալ,
● ներկայացնել նրանց աշխարհագրական տարածվածությունը, թվաքանականը և հանրալեզվաբանական իրավիճակը,
● հանգամանորեն ներկայացնել ազգային՝ այդ թվում տարազային, խոհանոցային, ավանդական աշխարհայացքային և տարածքային առանձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել Իրանական բարձրավանդակում ապրող իրանական ժողովուրդներին և ցեղերին,
2. ներկայացնել իրանական ժողովուրդների և ցեղերից բնակության պատմական և ներկա սահմանները, տիպական առանձնահատկությունները, կրոնական պատկանելիությունը, մոտավոր կամ հստակ թվաքանակը,
3. գնահատել Իրանի հասարակական և պետական կյանքում ցեղային հանրույթների ունեցած դերը, դրա առանձնահատկությունները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել և տարանջատել Իրանական բարձրավանդակում ապրող ժողովուրդները և ցեղային հանրույթները միմյանցից տարբերակող էթնիկական, լեզվական և կրոնական տարբերակիչների համակազմը,
5. վերլուծել իրանական ժողովուրդների և ցեղային հանրույթների ներկայիս իրավիճակը՝ ներկայացնելով դրանք արդի աշխարհաքաղաքական զարգացումների ֆոնին,
6. հաշվարկել տարածաշրջանի ներկա աշարհաքաղաքական զարգացումների անմիջական կամ ոչ անմիջական ազդեցությունն Իրանում բնակվող իրանական ժողովուրդների և ցեղային հանրույթների վրա։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● տալ ուսանողներին ներածական գիտելիքներ Իրանական բարձրավանդակում բնակվող ժողովուրդների, նրանց պատմության և ծագումնաբանության վերաբերյալ,
● ներկայացնել նրանց աշխարհագրական տարածվածությունը, թվաքանականը և հանրալեզվաբանական իրավիճակը,
● հանգամանորեն ներկայացնել ազգային՝ այդ թվում տարազային, խոհանոցային, ավանդական աշխարհայացքային և տարածքային առանձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Ակտիվ երկխոսությունը որպես քննարկման և առարկայի յուրացման արդյունավետ մեթոդ։
2. Տեսաձայնային ուսումնական ռեսուրսների օգտագործմամբ՝ ուսանողների ներգրավումը դասապրոցեսին։
3. Էլեկտրոնային և տպագիր ռեսուրսների ակտիվ կիրառում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն. անցկացվում է գրավոր՝ առավելագույնը 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2 միավոր,
2.2-րդ ընթացիկ քննություն. անցկացվում է գրավոր՝ առավելագույնը 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2 միավոր,
3. Ընթացիկ ստուգումներ. անցկացվում է գրավոր և բանավոր՝ առավելագույնը 7 միավոր:
4.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
5.ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Shahnaz R. Nadjmabadi, Conceptualizing Iranian Anthropology: Past and Present Perspectives, Bergham Publishing, New York 2009.
  • Fazeli, Nematollah. Politics of Culture in Iran: Anthropological Approach . New York: Routledge, 2006.
  • Field, Henry. Contributions to the anthropology of Iran / by Henry Field, Curator of Physical Anthropology , Field Museum of Natural History, 1939.
  • Groot, Joanna. Religion, Culture and Politics in Iran: From the Qajars to Khomeini. New York: I.B. Tauris, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Ներածական մաս։
2. Առարկայի ուսումնասիրության պատմությունը։
3. Անդրադարձ յուրաքանչյուր իրանական ժողովրդին:
3-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝40 ժամ, սեմ.՝20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ25
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության, մասնավորապես իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրության առարկաների հետ,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և ներկա սահմանների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● ներկայացնել իրանական գրականության և պատմության հուշարձանները և դրանց ուսումնասիրության համար պահանջվող պատմական աղբյուրները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրման հիմնական մեթոդները,
2. ներկայացնել իրանական պատմության և գրականության զարգացման շրջափուլերը,
3. թվարկել հին, միջին և նոր իրանական լեզուները, դրանցով ավանդված գրավոր հուշարձանները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել իրանական գրականության և պատմության դասակարգման մեթոդները,
5. տարբերակել իրանագիտական հետազոտություններում օգտագործվող մեթոդները, վերլուծել դրանցից յուրաքանչյուրի կիրառական նշանակությունը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. կատարել հետազոտական աշխատանք իրանագիտական, մասնավորապես պատմագիտական և գրականագիտական խնդիրների շուրջ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության, մասնավորապես իրանական գրականության և պատմության ուսումնասիրության առարկաների հետ,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և ներկա սահմանների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● ներկայացնել իրանական գրականության և պատմության հուշարձանները և դրանց ուսումնասիրության համար պահանջվող պատմական աղբյուրները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո քննարկումներ,
3. Հանձնարարված գրականության ընթերցում և բաց քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Առաջին ընթացիկ քննություն. իրականացվում է գրավոր-4 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Երկրորդ ընթացիկ քննություն. իրականացվում է բանավոր-5 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Оранский И.М., Введение в иранскую филологию, 2-е изд., дополненное (отв. ред. А.Л.Грюнберг), Москва, 1988.
  • Фрай Р., Наследие Ирана, под ред. и с предисл. М.А. Дандамаева; пер. с англ. В.А. Лившица и Е.В. Зеймаля, 2-е изд., испр. и доп., Москва, 2002.
  • Бойс М., Зороастрийцы: верования и обычаи, пер. с англ. и прим. И. М. Стеблин-Каменского. Москва, 1987.
  • Петрушевский И.П., Ислам в Иране в VII-XV веках, Санкт-Петербург, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Իրանագիտության ուսումնասիրության առարկան։
Թեմա 2` Իրանական լեզուներն ու բարբառները, դրանց դասակարգման հիմնական սկզբունքներն ու մեթոդները։
Թեմա 3` Հին, միջին և նոր իրանական լեզվադարաշրջանները, անցումային և հիմնական առանձնահատկությունները։
Թեմա 4` Իրանական կրոնները, դրանց տեղը համաշխարհային կրոնների պատմության մեջ։
Թեմա 5` Իրանական լեզուների բարբառային բաժանման հիմքը ձևավորող հիմնական հնչյունական օրենքները:
3-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝40, սեմ.՝20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ24
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել քրդերի և թալիշների ծագման մասին գիտության մեջ ընդունված վարկածները, առանձնացնել և տարբերակել գիտական շրջանակներից դուրս մղված վարկածները, քրդական և թալիշական ազգայնական շրջանակների կողմից ներկայացնել դրանց կիրառումը,
● քննարկել քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման ընթացքը, հասարակական և քաղաքական շարժումները: Ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր տալ ժամանակակից քրդական և թալիշական խոշոր քաղաքական կազմակերպությունների վերաբերյալ,
● ներկայացնել հայ-քրդական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների, պատմության ընթացքում նրանց շփումների և դրա արդյունքում ձեռք բերված որոշակի առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.տարբերակել և գիտականորեն վերլուծել քրդերի և թալիշների ծագումնաբանության հետ կապված հարցերը,
2.վերլուծել քրդական և թալիշական քաղաքական մտքի ձևավորման հարցը, քրդական առաջին հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների գործունեության փորձը,
3.պատկերացնել և ներկայացնել հայկական լեռնաշխարհում քրդերի և թալիշների հայտնվելու, հայ-քրդական և հայ-թալիշական առնչությունների արդյունքում ձեռք բերված լեզվական և մշակութային ընդհանրությունների վերաբերյալ:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.դասընթացի ժամանակ ստացած գիտելիքների հիման վրա քննարկել և վերլուծել ժամանակակից աշխարհում գործող քրդական և թալիշական քաղաքական կազմակերպությունների գործունեությունը,
5.կանխատեսել տարածաշրջանի երկրների, ժողովուրդների և քրդերի ու թալիշների առնչությունների հեռանկարը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. քրդերի մերձավորարևելյան քաղաքանությունը և փաստերը վերլուծելով հիմնավորված հետևություններ անելու կարողություն,
7.հայ-քրդական և հայ-թալիշական առնչությունները և առնչությունների հեռանկարը վերլուծելու կարողություն։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել քրդերի և թալիշների ծագման մասին գիտության մեջ ընդունված վարկածները, առանձնացնել և տարբերակել գիտական շրջանակներից դուրս մղված վարկածները, քրդական և թալիշական ազգայնական շրջանակների կողմից ներկայացնել դրանց կիրառումը,
● քննարկել քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման ընթացքը, հասարակական և քաղաքական շարժումները: Ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր տալ ժամանակակից քրդական և թալիշական խոշոր քաղաքական կազմակերպությունների վերաբերյալ,
● ներկայացնել հայ-քրդական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների, պատմության ընթացքում նրանց շփումների և դրա արդյունքում ձեռք բերված որոշակի առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2.Հանձնարարված գրականության ընթերցում, սեմինար պարապմունքների պատրաստում, նյութի անհատական ներկայացումներ,
3.Մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ադոնց Ն., Հայկական հարց, հատոր 1, Երևան 1996:
  • Ասատրյան Գ., Քրդագիտության հիմնադրույթներ, Իրան-Նամէ, 1996, № (2-3) 18-19, էջ 3-6:
  • Զուլալյան Մ. Կ., Ջալալիների շարժումը և հայ ժողովրդի վիճակը Օսմանյան կայսրության մեջ, Երևան, 1966:
  • Ռեկլյու Էլիզե, Լազիստան, Հայաստան և Քուրդիստան, Վաղարշապատ, 1893։
  • Neander A., “Über die Elemente, aus denen die Lehren der Yezidis hervorgegangen zu sein scheinen”, Wissenschaftiche Abhandlungen, ed. Jacobi, Berlin, pp. 112-139.
  • Richard Foltz, The “Original” Kurdish Religion? Kurdish Nationalism and the False Conflation of the Yezidi and Zoroastrian Traditions, Journal of Persianate Studies, Volume 10, Issue 1, pages 87 - 106.
  • Safrastian A., Kurds and Kurdistan, London, 1948.
  • Акопов Г. Б., Критический обзор версий туранийско-турецкого происхождения курдов, ԼՐԱԲԵՐ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՍՍՌ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ ՀՐԱՏԱՐԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆ, N 4, Երևան 1966.
  • Аристова Т., Курды Закавказья: историко-этнографический очерк, Москва, «Наука», 1966, 208 сс.
  • 0. Гордлевский В. А., Силуеты Турции, “Избранные сочинения”, т. III, Москва, 1962.
  • Джалиле Джалил, Курды османской империи в первой половине XIX в., Москва, 1973
  • Лазарев М. С., Империализм и курдский вопрос (1923-1945), Москва, 2005.
  • Маккензи, Курманджи, курди и гурани.-Народы Азии и Африки. 1963, № 1.
  • Поладян А., Курды в VII-X веках по арабским источникам, Москва, 1999.
  • Пушкин А., Путешествие в Арзрум во время похода 1829 года, сс. 211-268. // Собрание сочинений, том 8, Москва, изд. «Художественная литература», 1970, 272 сс.
  • Руденко М. Б., ОЧЕРКИ СРЕДНЕВЕКОВОЙ КУРДСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ, Санкт-Петербург 2014.
  • Чурсин Г., Азербайджанские курды, Известия Кавказского историко-археологического института в Тифлисе, том III, Тифлис, Издательство АН СССР, 1925, 16 сс.
  • Шараф-хан ибн Шамсаддин Бидлиси, Шараф-наме, т. I, Москва, 1967.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջին բաժնում ներկայացվում են քրդերի և թալիշների ծագման մասին առկա գիտական և ոչ գիտական վարկածները, նրանց լեզուն, բնակության արեալը: Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման հարցը: Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է հայ-քրդական և հայ-թալիշական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների հարցը։
3-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝40, սեմ.՝20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ24
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել քրդերի և թալիշների ծագման մասին գիտության մեջ ընդունված վարկածները, առանձնացնել և տարբերակել գիտական շրջանակներից դուրս մղված վարկածները, քրդական և թալիշական ազգայնական շրջանակների կողմից ներկայացնել դրանց կիրառումը,
● քննարկել քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման ընթացքը, հասարակական և քաղաքական շարժումները: Ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր տալ ժամանակակից քրդական և թալիշական խոշոր քաղաքական կազմակերպությունների վերաբերյալ,
● ներկայացնել հայ-քրդական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների, պատմության ընթացքում նրանց շփումների և դրա արդյունքում ձեռք բերված որոշակի առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.տարբերակել և գիտականորեն վերլուծել քրդերի և թալիշների ծագումնաբանության հետ կապված հարցերը,
2.վերլուծել քրդական և թալիշական քաղաքական մտքի ձևավորման հարցը, քրդական առաջին հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների գործունեության փորձը,
3.պատկերացնել և ներկայացնել հայկական լեռնաշխարհում քրդերի և թալիշների հայտնվելու, հայ-քրդական և հայ-թալիշական առնչությունների արդյունքում ձեռք բերված լեզվական և մշակութային ընդհանրությունների վերաբերյալ:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.դասընթացի ժամանակ ստացած գիտելիքների հիման վրա քննարկել և վերլուծել ժամանակակից աշխարհում գործող քրդական և թալիշական քաղաքական կազմակերպությունների գործունեությունը,
5.կանխատեսել տարածաշրջանի երկրների, ժողովուրդների և քրդերի ու թալիշների առնչությունների հեռանկարը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. քրդերի մերձավորարևելյան քաղաքանությունը և փաստերը վերլուծելով հիմնավորված հետևություններ անելու կարողություն,
7.հայ-քրդական և հայ-թալիշական առնչությունները և առնչությունների հեռանկարը վերլուծելու կարողություն։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել քրդերի և թալիշների ծագման մասին գիտության մեջ ընդունված վարկածները, առանձնացնել և տարբերակել գիտական շրջանակներից դուրս մղված վարկածները, քրդական և թալիշական ազգայնական շրջանակների կողմից ներկայացնել դրանց կիրառումը,
● քննարկել քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման ընթացքը, հասարակական և քաղաքական շարժումները: Ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր տալ ժամանակակից քրդական և թալիշական խոշոր քաղաքական կազմակերպությունների վերաբերյալ,
● ներկայացնել հայ-քրդական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների, պատմության ընթացքում նրանց շփումների և դրա արդյունքում ձեռք բերված որոշակի առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2.Հանձնարարված գրականության ընթերցում, սեմինար պարապմունքների պատրաստում, նյութի անհատական ներկայացումներ,
3.Մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ադոնց Ն., Հայկական հարց, հատոր 1, Երևան 1996:
  • Ասատրյան Գ., Քրդագիտության հիմնադրույթներ, Իրան-Նամէ, 1996, № (2-3) 18-19, էջ 3-6:
  • Զուլալյան Մ. Կ., Ջալալիների շարժումը և հայ ժողովրդի վիճակը Օսմանյան կայսրության մեջ, Երևան, 1966:
  • Ռեկլյու Էլիզե, Լազիստան, Հայաստան և Քուրդիստան, Վաղարշապատ, 1893։
  • Neander A., “Über die Elemente, aus denen die Lehren der Yezidis hervorgegangen zu sein scheinen”, Wissenschaftiche Abhandlungen, ed. Jacobi, Berlin, pp. 112-139.
  • Richard Foltz, The “Original” Kurdish Religion? Kurdish Nationalism and the False Conflation of the Yezidi and Zoroastrian Traditions, Journal of Persianate Studies, Volume 10, Issue 1, pages 87 - 106.
  • Safrastian A., Kurds and Kurdistan, London, 1948.
  • Акопов Г. Б., Критический обзор версий туранийско-турецкого происхождения курдов, ԼՐԱԲԵՐ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՍՍՌ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ ՀՐԱՏԱՐԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆ, N 4, Երևան 1966.
  • Аристова Т., Курды Закавказья: историко-этнографический очерк, Москва, «Наука», 1966, 208 сс.
  • 0. Гордлевский В. А., Силуеты Турции, “Избранные сочинения”, т. III, Москва, 1962.
  • Джалиле Джалил, Курды османской империи в первой половине XIX в., Москва, 1973
  • Лазарев М. С., Империализм и курдский вопрос (1923-1945), Москва, 2005.
  • Маккензи, Курманджи, курди и гурани.-Народы Азии и Африки. 1963, № 1.
  • Поладян А., Курды в VII-X веках по арабским источникам, Москва, 1999.
  • Пушкин А., Путешествие в Арзрум во время похода 1829 года, сс. 211-268. // Собрание сочинений, том 8, Москва, изд. «Художественная литература», 1970, 272 сс.
  • Руденко М. Б., ОЧЕРКИ СРЕДНЕВЕКОВОЙ КУРДСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ, Санкт-Петербург 2014.
  • Чурсин Г., Азербайджанские курды, Известия Кавказского историко-археологического института в Тифлисе, том III, Тифлис, Издательство АН СССР, 1925, 16 сс.
  • Шараф-хан ибн Шамсаддин Бидлиси, Шараф-наме, т. I, Москва, 1967.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջին բաժնում ներկայացվում են քրդերի և թալիշների ծագման մասին առկա գիտական և ոչ գիտական վարկածները, նրանց լեզուն, բնակության արեալը: Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է քրդական և թալիշական հասարակական մտքի ձևավորման հարցը: Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է հայ-քրդական և հայ-թալիշական լեզվական, մշակութային, քաղաքական առնչությունների հարցը։
4-րդ`գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝22 ժամ, սեմ.՝8 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ09
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել պատմության հնագույն շրջանում Իրանի բնաշխարհին, էթնիկ կազմին, Արևելյան Իրան և Արևմտյան Իրան հասկացություններին, Իրանի պատմության ժամանակագրական դասակարգմանը (հին, միջին, նոր և նորագույն կամ նախաիսլամական և հետիսլամական շրջան), նրա սահմաններին և հիմնական սկզբնաղբյուրներին,
● ուսանողներին տալ խոր և համակողմանի գիտելիքներ Իրանում բնակվող ժողովուրդների ու ցեղերի տեղաշարժի, նրանց փոխհարաբերությունների, սոցիալ-հոգեբանական, մշակութային առանձնահատկությունների, կրոնական պատկերացումների, քաղաքական և հոգևոր իշխանության սուբյեկտ հանդիսացող դինաստիաների ու տոհմերի ծագումնաբանության, նրանց իշխանությունների պատմական դերակատարության, դարակազմիկ և հասարակական նշանակություն ունեցող իրադարձությունների, դրանց պատճառների ու հետևանքների մասին,
● ներկայացնել առանձին թեմաների վերաբերյալ տարբեր պատմագիտական աղբյուրներից, քարտեզներից օգտվելու և ինքնուրույն վերլուծություններ կատարելու հմտություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել Իրանի պատմաաշխարհագրական սահմանները, էթնիկ տեղաշարժերի ժամանակաշրջանը, ուղիները, պատճառներն ու հետևանքները և թվարկելու Իրանի պատմության հնագույն շրջանի վերաբերյալ սկզբնաղբյուրները,
2. ճանաչել Իրանի բնակչության էթնոմշակութային և կրոնական գիտակցության յուրահատկությունները, նստակյաց, կիսաքոչվոր և քոչվոր ցեղերին հատուկ էթնիկ-հոգեբանական հատկանիշները, իրանական իշխող դինաստիաների քաղաքական վարքագիծը տարածաշրջանի պետությունների ու ժողովուրդների հետ փոխհարաբերություններում,
3. ժամանակագրորեն նկարագրել պատմական իրադարձությունների ընթացքը, դրանց պատճառներն ու հետևանքները,
4. մատնանշել ք.ա. I հազ. սկզբներից մինչև մ.թ. III դ. կեսերն ընկած ժամանակահատվածում՝ էլամական, մարական, աքեմենյան, սելևկյան, արշակունիների տիրապետության օրոք, Իրանում տեղի ունեցած սոցիալ-տնտեսական, հասարակական, մշակութային զարգացումները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5. գնահատել նշված ժամանակարջանում տեղի ունեցած պատմական իրադարձությունների կարևորությունը,
6. բացահայտել արևելաիրանական և արևմտաիրանական ցեղերի էթնիկ հոգեբանության առանձնահատկությունները տարբեր պատմական իրավիճակներում,
7. համեմատել Իրանի սոցիալ-տնտեսական, մշակութային, հասարակական զարգացածության մակարդակը, ռազմաքաղաքական հզորությունը տարածաշրջանում մարական, աքեմենյան և արշակունի արքայատոհմերի տիրապետության օրոք,
8. վերլուծել տարածաշրջանում Իրանի ծավալապաշտական քաղաքականության նպատակներն ու դրա հետևանքները։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
9. պատմական փաստերի հիման վրա մեկնաբանել Իրանի տարածաշրջանային քաղաքականության դրական և բացասական կողմերը,
10.գնահատել Իրանի դերը Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրների քաղաքական, տնտեսական, հասարակական, մշակութային և կրոնական կյանքում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել պատմության հնագույն շրջանում Իրանի բնաշխարհին, էթնիկ կազմին, Արևելյան Իրան և Արևմտյան Իրան հասկացություններին, Իրանի պատմության ժամանակագրական դասակարգմանը (հին, միջին, նոր և նորագույն կամ նախաիսլամական և հետիսլամական շրջան), նրա սահմաններին և հիմնական սկզբնաղբյուրներին,
● ուսանողներին տալ խոր և համակողմանի գիտելիքներ Իրանում բնակվող ժողովուրդների ու ցեղերի տեղաշարժի, նրանց փոխհարաբերությունների, սոցիալ-հոգեբանական, մշակութային առանձնահատկությունների, կրոնական պատկերացումների, քաղաքական և հոգևոր իշխանության սուբյեկտ հանդիսացող դինաստիաների ու տոհմերի ծագումնաբանության, նրանց իշխանությունների պատմական դերակատարության, դարակազմիկ և հասարակական նշանակություն ունեցող իրադարձությունների, դրանց պատճառների ու հետևանքների մասին,
● ներկայացնել առանձին թեմաների վերաբերյալ տարբեր պատմագիտական աղբյուրներից, քարտեզներից օգտվելու և ինքնուրույն վերլուծություններ կատարելու հմտություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսի կողմից ընթերցվում է դասախոսություն նոր թեմայի վերաբերյալ, որի ընթացքում ուսանողները ծանոթանում են մատուցվող նյութի առանցքային և մասնագիտական կարևորություն ներկայացնող խնդիրներին, դրանց վերաբերյալ կատարված առանձին ուսումնասիրությունների աղբյուրագիտությանը։
2. Ուսանողը յուրաքանչյուր նոր թեմայի վերաբերյալ դասախոսության ընթացքում ստանում է համապատասխան բազմալեզու գրականության ցանկ, որպեսզի զուգահեռաբար կարողանա տարբեր լեզուներով ինքնուրույն ուսումնասիրությունները խորացնի։
3. Դասախոսությունների և սեմինար պարապմունքների ընթացքում դասախոսը բացահայտում է ուսանողի հետաքրքրությունները տարբեր թեմաների վերաբերյալ և համապատասխան հանձնարարությունների միջոցով ուղղորդում նրան պատմագիտական արժեք ներկայացնող նոր թեմաների ուսումնասիրման։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Առաջին ընթացիկ քննություն. իրականացվում է գրավոր-4 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Երկրորդ ընթացիկ քննություն. իրականացվում է բանավոր-5 միավոր առավելագույն արժեքով։
3. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
4. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
5. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն, (հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը), Եր., «Զանգակ», 2005թ., 784 էջ։
  • Հայաստանի հարակից երկրների պատմություն/խմբ. խորհուրդ՝ Ռ. Սաֆրաստյան և ուրիշ., հատոր I, Հին շրջան, ՀԳԱԱ ԱԻ, Եր., «Զանգակ» 2013թ., 600 էջ։
  • Олмстед А. Т., История персидской империи/Пер. с англ. А.А. Карповой.-М.: Центрполиграф, 2015.-575с.
  • Медведская И.Н. “Древний Иран накануне империй (IХ-VI вв. до н.э.)”. СПб., 2010.
  • Хуршудян Э.Ш., Армения и сасанидский Иран (Историко-культурологическое иследование). - Алматы: 2003. -474с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջին բաժինը վերաբերում է Իրանի պատմության ժամանակագրական դասկարգմանը, աշխարհագրական դիրքին, էթնիկ կազմին, Իրանի պատմության հնագույն շրջանի մասին սկզբնաղբյուրներին։
Երկրորդ բաժնում ներկայացվում են առաջին պետական կազմավորումները իրանական սարահարթում, մասնավորապես, Էլամ, Մանա երկրները, նրանց շփումները հարևան պետությունների հետ, արիական ցեղերի գաղթը իրանական սարահարթ և Իրանում մարական տիրապետությունը։
Երրորդ բաժինը ներկայացնում է Իրանը Աքեմենյանների օրոք՝ ներառելով Կյուրոս Մեծի կողմից Աքեմենյան տերության հիմնումը, Աքեմենյան տերության ընդարձակումը Կամբիզի օրոք և Դարեհ 1-ինի գահ բարձրանալն ու նրա ներքին, արտաքին քաղաքականությունը։
Չորորդ բաժինը վերաբերում է հույն-պարսկական պատերազմներին, Աքեմենյանների տարածաշրջանային քաղաքականությանը Դարեհ 1-ինի հաջորդների օրոք, դեպի Արևելք հունա-մակեդոնական արշավանքներին, և Ալ. Մակեդոնացու կողմից Իրանի նվաճմանը։
Հինգերորդ բաժնում ներկայացվում են Աքեմենյան կայսրության առանձնահատկությունները՝ կառավարման համակարգը, երկրում սոցիալ-տնտեսական և հասարակական հարաբերությունները, Իրանի մշակույթը, կրոնը և պետական գաղափարախոսությունը։
Վեցերորդ բաժինը ներկայացնում է Իրանը Ալ. Մակեդոնացու նվաճումներից հետո Սելևկյան պետության կազմում, սելևկյաննների և պարթևների պայքարը իրանական գահի համար և Պարթև Արշակունիների հաստատումը իրանական գահին։
Յոթերորդ բաժնում ներկայացվում են պարթևների ներքին և արտաքին քաղաքականությունը, Հռոմեական արշավանքները Արևելք, հռոմեա-պարթևական երկարատև պատերազմները տարածաշրջանային գերիշխանության համար և պարթևական պետության անկումը։
Ութերորդ բաժնում ներկայացվում է պարթևների տիրապետության օրոք երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքը, հասարակական կարգը, կրոնը, մշակույթը և արվեստը։
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 22 ժամ, սեմ.՝8 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ08
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել նախաիսլամական շրջանի իրանական գրականությանը,
● ուսումնասիրել նախաիսլամական շրջանի աշխարհիկ և կրոնական գրականությունը,
● վերլուծել հայ-իրանական գրական ընդհանրությունները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերարտադրել նախաիսլամական շրջանի իրանական գրականության առանձնահատկությունները,
2. ձևակերպել պարսկալեզու ստեղծագործությունների ժանրային առանձնահատկությունները,
3. ցուցաբերել հին հավատալիքային շերտի և գրական ստեղծագործության կապը տեսնելու կարողություն։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել պարսից գրականության առանձնահատկությունները,
5. ընդհանրացնել կրոնական և աշխարհիկ գրականության առանձնահատկությունները,
6. որոշել հնդիրանական շրջանի աստվածների դերը իրանական դյուցազներգությունում։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. կիրառել գիտելիքները գրական ստեղծագործությունների վերծանման ընթացքում,
8. օգտագործել իմացությունները մշակութային փոխառնչությունների ամրապնդման ասպարեզում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել նախաիսլամական շրջանի իրանական գրականությանը,
● ուսումնասիրել նախաիսլամական շրջանի աշխարհիկ և կրոնական գրականությունը,
● վերլուծել հայ-իրանական գրական ընդհանրությունները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն։
2. Գործնական պարապմունքներ։
4. Բնագրով ստեղծագործությունների թարգմանություն և մասնագիտական մեկնաբանում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Առաջին ընթացիկ քննություն. իրականացվում է գրավոր-4 միավոր առավելագույն արժեքով։
2. Երկրորդ ընթացիկ քննություն. իրականացվում է բանավոր-5 միավոր առավելագույն արժեքով։
3. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
4. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
5. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Бойс М. Зороастрийцы. Верования и обычаи, СПб, 2003.
  • Левковская Р. Г. Персидская литература XVIII в. М. 2010.
  • Чалисова Наталья Юрьевна, Образ поэзии в поэзии: литературная рефлексия в персидской классике X-XIV вв, М., 2012.
  • Матюшина И.Г., Неклюдов С.Ю., Персидская классическая лирика: к проблеме генезиса. М.: РГГУ, 2007.
  • Крюкова В., Хисматулин А., Смерть и похоронный обряд в исламе и зороастризме, Издательство: «Петербургское Востоковедение», 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Իրանական գրականության դերը համաշխարհային գրականության մեջ։
2. Իրանի գրականության պարբերացում։
3. Պահլավական շրջանի գրականություն։
4. Միջին պարսկերենով գրականություն։
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ որոշակի հիմք ստեղծելով հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը պարսկերեն հաղորդելու կարողություն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ որոշակի հիմք ստեղծելով հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ՝ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր.
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ընտանիք։ Զբաղմունք։ Ժամանակ։ Սնունդ։ Առօրյա գործեր։ Հագուստ։ Ժամփորդություն։ Հիվանդություններ։ Ազատ ժամանակ։ Գույներ։ Բանջարեղեն և մրգեր։ Սպորտ։
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.՝ 30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ծանոթ թեմաների շուրջ հարցեր տալ և պատասխանել հարցերի (ընտանիք, բնակավայր, արձակուրդներ, եղանակ, սիրելի գիրք և այլն),
2. մասնակցել դերային իրավիճակների (ծանոթություն, հանդիպում, սրճարանում, գրախանութում, ծննդյան տոնակատարություն, հեռախոսազրույց և այլն),
3. հաղորդակցվելիս իրավիճակին համապատասխան գործածել սովորած քերականական կառույցները, լեզվական կաղապարները, պարսկերենի խոսակցական տարբերակը։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել ժամանակակից պարսից լեզվի գրական և խոսակցական ձևերի առանձնահատկությունները,
5. կկարողանա դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ասելիքը հաղորդել պարսկերեն։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.ներկայացնել ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հետաքրքրությունների շրջանակներում պարզ, կապակցված տեքստ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսկերենի խոսակցական տարբերակին, դրա առանձնահատկություններին, գրական պարսկերենի հետ հարաբերակցության տարբերությանը՝ ստեղծելով որոշակի հիմք հետագա կուրսերում դրա զարգացման համար,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կարողություններ,
● ձևավորել գիտելիքներ գործնականում կիրառելու, հետագայում կատարելագործելու հմտություններ ու կարողություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դերային խաղեր, բառախաղեր։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն. անցկացվում է գրավոր՝ առավելագույնը 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2 միավոր
2.2-րդ ընթացիկ քննություն. անցկացվում է գրավոր՝ առավելագույնը 4 միավոր, հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2 միավոր
3. Ընթացիկ ստուգումներ. անցկացվում է գրավոր և բանավոր՝ առավելագույնը 7 միավոր:
4.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
5.ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Āmuzeš-e zabān-e fārsi, doure-ye moghaddamati, j.1, 1389, 244 s.
  • Fārsi-e emruz, j. 1, 1371, 242 s.
  • Xāndan va dark-e matlab-e fārsi, doure-ye pāye, 1394, 169 s.
  • Fārsi širin ast, 2010, 264s.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ընտանիք։ Զբաղմունք։ Ժամանակ։ Սնունդ։ Առօրյա գործեր։ Հագուստ։ Ժամփորդություն։ Հիվանդություններ։ Ազատ ժամանակ։ Գույներ։ Բանջարեղեն և մրգեր։ Սպորտ։
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ.՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
● հաղորդել բազային գիտելիքներ պարսից լեզվի քե­րա­կա­նու­թյու­նից, շեշտը դնելով ձևաբանության առավել կարևոր կարգերի ու­սում­­­­նասիրության վրա,
● զարգացնել կարդալու և թարգ­մանե­լու տեխնիկան ՝ տարաբնույթ տեքստերի հա­մա­­դրմամբ,
● զարգացնել ընթերցվող նյութը վերարտադրելու հմտությունները՝ բառապաշարային միավորների հարստացմամբ,
● զարգացնել և կատարելագործել բանավոր հաղորդակցման հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. անվանել ժամանակակից պարս­­կե­րե­նի ձևաբանության առանձնահատկությունները, բառերի ձև­­ա­­­բանական փոփոխություններն ու դրսևորումները, յու­րա­քանչ­յուր խոսքի մաս դիտարկել մայ­րե­նի լեզվի հետ հա­մե­մա­­տու­թյան համատեքստում,
2. ներկայացնել գործած բայի եղանակները, ժա­մա­նա­կա­­ձ­և­երն ու դիմային վերջավորությունները,
3. պահպանել լեզվական կառույցների մեջ շա­րա­հյու­սա­կան հա­րաբերությունները, ազատ գործածել պարզ և բարդ նա­խա­­­­­դասությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. օգտագործել մտքերը՝ պահպանելով խոսքի բո­վա­ն­դա­կա­­­­յին և հուզական կողմը, մտքերի տրամաբանական կապը, հա­մա­­­­­պատասխանությունը հաղորդակցման նպատակին,
5. կարդալ և թարգմանել պարսից դասական և ժամանա­կակից բա­նաս­­տեղծների ստեղծագործություններ, ինչպես նաև ժա­մա­նա­կա­կից արձակի նմուշներ, կարճ հատվածներ մամուլից, մաս­նա­գի­­­տական կարճ տեքստեր և միջին բարդության այլ անծանոթ նյու­­­թեր՝ բառարանի օգնությամբ,
6. գրել տարբեր թեմաների, ընտրած մասնագիտության, անձնական հե­տա­քըրքրու­թյունների շրջանակներում ոչ շատ բարդ, կա­պակ­ցված տեքստ:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. գործնականում իրականացնել տարբեր դերային իրավիճակներ,
8.դասի ընթացքում առաջացած խնդիրների վերաբերյալ ա­սե­­­­լիքը ներկայացնել պարսկերեն:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● հաղորդել բազային գիտելիքներ պարսից լեզվի քե­րա­կա­նու­թյու­նից, շեշտը դնելով ձևաբանության առավել կարևոր կարգերի ու­սում­­­­նասիրության վրա,
● զարգացնել կարդալու և թարգ­մանե­լու տեխնիկան ՝ տարաբնույթ տեքստերի հա­մա­­դրմամբ,
● զարգացնել ընթերցվող նյութը վերարտադրելու հմտությունները՝ բառապաշարային միավորների հարստացմամբ,
● զարգացնել և կատարելագործել բանավոր հաղորդակցման հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Լսարանում քերականական նոր նյութի ներկայացումից հետո առանցքային հարցերով քերականական նյութի ամփոփում։
2. Քերականական նյութի ընկալման նախնական ստուգում հա­մապա­­տասխան գրավոր և բանավոր վար­ժությունների միջոցով։
3. Նոր տեքստի ընթերցում, անծանոթ բառերի և արտահայտությունների առանձնացում՝ հոմանիշահականիշային զու­գո­դում­­­ներով։
4. Տնային առաջադրանքների հանձնարարում, համակարգում։
5. Ինտերակտիվ մե­­­թոդի կիրառում, որի շնորհիվ ուսա­նողը ձեռք է բերում համագործակցային, հա­ղոր­դակցման կարողություն­ներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բախշինյան Ք., Բիանջյան Հ., Ղազարյան Լ., Մելիքյան Գ., Պարսկերենի դասագիրք, Երևան, 2011, 286 էջ։
  • Նալբանդյան Գ., Պարսից լեզվի քերականություն, Երևան, 1997, 449 էջ։
  • Խաչատրյան Զ., Ժամանակակից պարսկերեն (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ), Երևան, 2016 72 էջ։
  • Иванов В., Учебник персидского языка, Москва, 2015, 415 ст.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
  • Samareh Y., Āmuzeš-e zabān-e fārsi, Tehrān, 1990, j. 1, 240 s., j. 2 , 290 s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Առաջին բաժնում ներկայացված են ձևաբանությունը, բառերի ձև­­ա­­­բանական փոփոխություններն ու դրսևորումները։
2. Երկրորդ բաժինը վերաբերում է լեզվական այն կարողություններին, որոնք ձևավորվում են ձևաբանության, քե­րա­­­կանության և բառապաշարի օգնությամբ։
3. Երրորդ բաժինը վերաբերում է բանավոր խոսքի զարգացմանն ու կատարելագործմանը։
4. Չորորդ բաժնում թեմատիկ տեքստերի և տեսաֆիլմերի միջոցով ներկայացվում են անհրաժեշտ ու հե­տա­քր­ք­իր տեղեկություններ Իրանի պատմության, աշ­խար­­հագրության և իրանական մշակույ­թի մասին ներկայացնում է բազային գիտելիքներ պարսից լեզվի քերա­կա­նու­թյու­նից, շեշ­տը դնելով ձևաբանության առավել կարևոր կարգերի ու­սում­­­նասիրության վրա։
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
գործ. ՝ 90 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել ուսանողին «Ժամանակակից պարսկերեն» առարկայի ու­սում­նա­սիրության կարևորությունը և նոր իրանական լեզուների շար­քում ժա­մա­նակակից պարս­կերենի դերն ու նշանակությունը,
● ծանոթացնել ուսանողներին ժամանակակից պարսկերենի հնչ­յու­­­նական հա­մա­կար­գի առանձնահատկություններին (հա­մե­մա­տու­­­թյուն անցկացնելով հա­յերենի հետ),
● սովորեցնել պարս­կե­րե­նի հն­չյու­նական և գրա­յին հա­­­մա­կարգերը,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կա­­րողություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. անվանել ժամանակակից պարս­­կե­րե­նի հնչյու­նա­բա­­­նու­թյան (ուղղագրություն, ուղ­ղա­խո­սու­թյուն) առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել պարս­­կե­րե­նի՝ որպես վերլուծական լեզվի քե­րա­կա­նու­թյան կառուցվածքը և խոսքի մասերը՝ համեմատականներ անցկացնելով մայ­րե­­­նի լեզվի քերականության հետ,
3. բացատրել բառերի ձև­­ա­­­բանական փոփոխություններն ու դրսևորումները, յու­րա­քանչ­յուր խոսքի մաս դիտարկել մայ­րե­նի լեզվի հետ հա­մե­մա­­տու­թյան համատեքստում։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. գրել պարս­կերեն՝ ըստ ճիշտ լսելու, կարճ ու երկար ձայ­­­նավոր հնչյունները տարբերակելու հմտության,
5. օգտագործել գրավոր խոսքի տարբեր տեսակները (թե­լա­դրու­թյուն, շարադրություն, թեստ)։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. գրել ոչ միայն ծանոթ թեմայի, ընտրած մասնագիտության, անձնական հե­տա­քրքրու­թյունների շրջանակներում պարզ, կա­պակ­ցված տեքստ, այլև բանավոր ներկայացնել այն։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել ուսանողին «Ժամանակակից պարսկերեն» առարկայի ու­սում­նա­սիրության կարևորությունը և նոր իրանական լեզուների շար­քում ժա­մա­նակակից պարս­կերենի դերն ու նշանակությունը,
● ծանոթացնել ուսանողներին ժամանակակից պարսկերենի հնչ­յու­­­նական հա­մա­կար­գի առանձնահատկություններին (հա­մե­մա­տու­­­թյուն անցկացնելով հա­յերենի հետ),
● սովորեցնել պարս­կե­րե­նի հն­չյու­նական և գրա­յին հա­­­մա­կարգերը,
● ձևավորել բանավոր հաղորդակցման նախնական կա­­րողություններ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Լսարանում քերականական նոր նյութի ներկայացումից հետո առանցքային հարցերով քերականական նյութի ամփոփում,
2. Քերականական նյութի ընկալման նախնական ստուգում հա­մապա­­տասխան վար­ժությունների միջոցով,
3. Նոր տեքստի ընթերցում, թարգմանում դասախոսի ընթերցմամբ, եր­­­բեմն էլ նաև ուսանողի՝ դասախոսի օգնությամբ,
4. Տնային առաջադրանքների հանձնարարում, համակարգում, բա­ցա­­­տր­ման օրինակներ,
5. Դասապրոցեսում առանցքային է համարվում ինտերակտիվ մե­­­թոդը, որի շնորհիվ ուսա­նողը ձեռք է բերում համագործակցային, հա­ղոր­դակցման կարողություն­ներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միա­վոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարու­նա­կում է 4 հարց, յու­րա­քանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
3.Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելա­գույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 1. միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բախշինյան Ք., Բիանջյան Հ., Ղազարյան Լ., Մելիքյան Գ., Պարսկերենի դասագիրք, Երևան, 2011, 286 էջ։
  • Նալբանդյան Գ., Պարսից լեզվի քերականություն, Երևան, 1997, 449 էջ։
  • Խաչատրյան Զ., Ժամանակակից պարսկերեն (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ), Երևան, 2016 72 էջ։
  • Иванов В., Учебник персидского языка, Москва, 2015, 415 ст.
  • Purnāmdāriān T., Dars-e fārsi, Tehrān, 2011, 573 s.
  • Moghaddam A., Zabān-e fārsi, Tehrān,2010, j.1, 267s.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Առաջին բաժնում ներկայացվում է «Ժամանակակից պարսկերեն» առարկայի ուսումնասիրության կարևորությունը և նոր իրանական լե­զու­ների շար­քում ժամանակակից պարս­կերենի դերն ու նշա­նա­կու­թյու­նը,
2.Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է ժամանակակից պարսկերենի հնչյու­­նական համա­կար­գի առանձնահատկությունները (համե­մա­տական զուգահեռներ անցկացնելով հա­յերենի հետ), պարսկե­րե­նի հնչյունական և գրա­յին հա­­­մա­կարգերը,
3.Երրորդ բաժինը ներկայացնում է բազային գիտելիքներ պարսից լեզվի քերա­կա­նու­թյու­նից, շեշ­տը դնելով ձևաբանության առավել կարևոր կարգերի ու­սում­­­նասիրության վրա,
4.Չորրորդ բաժինը վերաբերում է լեզվական այն կարողություններին, որոնք ձևավորվում են հնչյունաբա­նու­թյան, քե­րա­­­կանության և բառապաշարի օգնությամբ։
1-ին՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ, սեմ.՝30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1403/1801/Բ22
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել հայ միջնադարյան քնարերգությունը (5-18-րդ դդ.), արժեքները, դեմքերին, քնարերգության ժանրային առանձնահատկությունները, զարգացման ուղղությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել հայ միջնադարյան քնարերգության ժանրերը, զարգացման հիմ­նական ուղղությունները, բովանդակային և տաղաչափական առանձնահատկությունները,
2. բացատրել գրական-քնարական ստեղծագործությունների գաղափարական առանձնահատ­կությունները, նրանց պատմական-հասարակական դերը, յուրահատկությունները,
3. քննարկել հայ միջնադարյան քնարարգությանը առնչվող խնդիրներ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել գրական-քնարական ստեղծագործությունների առանձնահատկությունները,
5. վերլուծելու գրական տարբեր նյութեր,
6. գործնականում կատարելու գրականագիտական նյութերի վերլուծություններ և ուսումնասիրություններ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. համակարգել գրականագիտական վերլուծությունների վերաբերյալ տվյալներ,
8. մեկնաբանել գրական ժանրերի առանձնահատկությունները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել հայ միջնադարյան քնարերգությունը (5-18-րդ դդ.), արժեքները, դեմքերին, քնարերգության ժանրային առանձնահատկությունները, զարգացման ուղղությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Քննարկումներ,
3. Բանավեճ,
4. Ռեֆերատ. ներկայացում,
5. Բնագրերի վերլուծություններ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Աբեղյան Մ., Երկեր, Ա, Եր., 1966, Գ, Եր., 1968, Դ, Եր., 1970:
  • Բախչինյան Հ., Սայաթ-Նովա. կյանքը և գործը, Եր., 1988:
  • Բախչինյան Հ., Հայ միջնադարյան բանաստեղծությունը, գիրք Ա, Եր., 2021, գիրք Բ, Եր., 2022, գիրք Գ, Եր., 2022:
  • Թամրազյան Հ., Ն. Քուչակի բանաստեղծական աշխարհը, Եր., 2001:
  • Հայ դասական քնարերգություն, 2 հատորով. հտ. 1, «Հին շրջան: Միջին դարեր», Եր., 1986:
  • Հայ մշակույթի նշանավոր գործիչները. 5-13-րդ դդ., Եր., 1976:
  • Մկրյան Մ., Գրիգոր Նարեկացի, Եր., 1955:
  • Մկրյան Մ., Երկեր, հատ. 1, Եր., 1987:
  • Չալոյան Վ., Հայկական ռենեսանս, Եր., 1964:
  • 0. Չոպանյան Ա., Երկեր, Եր., 1966:
  • Սաֆարյան Վ., Հայ միջնադարյան գրականություն, Եր., 2016:
  • Սևակ Պ., Սայաթ-Նովա, Եր., 1987:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. 5-10-րդ դարերի հայ բանաստեղծության գրապատմական ուղին:
2. Գրիգոր Նարեկացի։
3. Ներսես Շնորհալի:
4. Գրիգոր Մագիստրոս, Հովհ. Սարկավագ Իմաստասեր:
5. Ֆրիկ, Կոստանդին Երզնկացի:
6. Հովհ. Թլկուրանցի:
7. Մկրտիչ Նաղաշ, Գրիգորիս Աղթամարցի։
8. Ն. Քուչակ. հայրեններ։
9. Նաղաշ Հովնաթան։
10. Սայաթ-Նովա։
1-ին՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 30 ժամ, սեմ.՝30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1403/1801/Բ22
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել հայ միջնադարյան քնարերգությունը (5-18-րդ դդ.), արժեքները, դեմքերին, քնարերգության ժանրային առանձնահատկությունները, զարգացման ուղղությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել հայ միջնադարյան քնարերգության ժանրերը, զարգացման հիմ­նական ուղղությունները, բովանդակային և տաղաչափական առանձնահատկությունները,
2. բացատրել գրական-քնարական ստեղծագործությունների գաղափարական առանձնահատ­կությունները, նրանց պատմական-հասարակական դերը, յուրահատկությունները,
3. քննարկել հայ միջնադարյան քնարարգությանը առնչվող խնդիրներ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. տարբերակել գրական-քնարական ստեղծագործությունների առանձնահատկությունները,
5. վերլուծելու գրական տարբեր նյութեր,
6. գործնականում կատարելու գրականագիտական նյութերի վերլուծություններ և ուսումնասիրություններ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. համակարգել գրականագիտական վերլուծությունների վերաբերյալ տվյալներ,
8. մեկնաբանել գրական ժանրերի առանձնահատկությունները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել հայ միջնադարյան քնարերգությունը (5-18-րդ դդ.), արժեքները, դեմքերին, քնարերգության ժանրային առանձնահատկությունները, զարգացման ուղղությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Քննարկումներ,
3. Բանավեճ,
4. Ռեֆերատ. ներկայացում,
5. Բնագրերի վերլուծություններ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Աբեղյան Մ., Երկեր, Ա, Եր., 1966, Գ, Եր., 1968, Դ, Եր., 1970:
  • Բախչինյան Հ., Սայաթ-Նովա. կյանքը և գործը, Եր., 1988:
  • Բախչինյան Հ., Հայ միջնադարյան բանաստեղծությունը, գիրք Ա, Եր., 2021, գիրք Բ, Եր., 2022, գիրք Գ, Եր., 2022:
  • Թամրազյան Հ., Ն. Քուչակի բանաստեղծական աշխարհը, Եր., 2001:
  • Հայ դասական քնարերգություն, 2 հատորով. հտ. 1, «Հին շրջան: Միջին դարեր», Եր., 1986:
  • Հայ մշակույթի նշանավոր գործիչները. 5-13-րդ դդ., Եր., 1976:
  • Մկրյան Մ., Գրիգոր Նարեկացի, Եր., 1955:
  • Մկրյան Մ., Երկեր, հատ. 1, Եր., 1987:
  • Չալոյան Վ., Հայկական ռենեսանս, Եր., 1964:
  • 0. Չոպանյան Ա., Երկեր, Եր., 1966:
  • Սաֆարյան Վ., Հայ միջնադարյան գրականություն, Եր., 2016:
  • Սևակ Պ., Սայաթ-Նովա, Եր., 1987:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. 5-10-րդ դարերի հայ բանաստեղծության գրապատմական ուղին:
2. Գրիգոր Նարեկացի։
3. Ներսես Շնորհալի:
4. Գրիգոր Մագիստրոս, Հովհ. Սարկավագ Իմաստասեր:
5. Ֆրիկ, Կոստանդին Երզնկացի:
6. Հովհ. Թլկուրանցի:
7. Մկրտիչ Նաղաշ, Գրիգորիս Աղթամարցի։
8. Ն. Քուչակ. հայրեններ։
9. Նաղաշ Հովնաթան։
10. Սայաթ-Նովա։
2-րդ՝ գարնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝30 ժամ,սեմ.՝30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/ Բ23
1. Դասընթացի նպատակ
1. ծանոթացնել ուսանողներին իրանական մշակույթի և կրոնների պատմական զարգացման ողջ ընթացքին,
2. ցույց տալ իրանական ինքնության կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում,
3.ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային և կրոնական դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել իրանական մշակույթի և կրոնների (զրադաշտականություն, մանիքեականություն, միթրայականություն) պատմությունը՝ հին Իրանից մինչև արդի ժամանակաշրջաններ,
2. ներկայացնել իրանական մշակույթի տարբեր դրսևորումները ըստ էթնիկ և տարածաշրջանային առանձնահատկությունների,
3. պարզաբանել իրանական մշակույթի և կրոնների ազդեցությունը համաշխարհային մշակույթի և արվեստի հարթակում,
4. ճանաչել իրանական արվեստը, էտիկան, կրոնական և ազգային արարողությունները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5.վերլուծել բուն իրանական մշակութային էլեմենտները և հասկանալ դրանց տարբերությունը արաբական արվեստի և մշակույթի հետ,
6.մատնանշել էթնիկ-կրոնական միջավայրի դերը և ազդեցությունը իրանական կրոնների ձևավորման գործում,
7. վերլուծել իրանական կրոնների թողած ժառանգությունը և դրանց ազդեցությունը ողջ մերևավորարևելյան մշակութային ու հավատալիքային առանձնահատկությունների վրա,
8. կիրառել իրանական մշակույթին առանձնահատուկ հասարակական նորմերը և
հաղորդակցման ոճը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
9.վեր հանել և քննել իրանական մշակույթի արդի հիմնախնդիրները,
10.վերլուծել կրոնական համակարգերի առաջացման, զարգացման ու գոյության դադարեցման նախադրյալներն ու գործոնները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ծանոթացնել ուսանողներին իրանական մշակույթի և կրոնների պատմական զարգացման ողջ ընթացքին,
2. ցույց տալ իրանական ինքնության կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում,
3.ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային և կրոնական դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացի ժամանակ իրականացվում է ուսուցողակենտրոն ուսուցում, որի ընթացքում ուսանողը կարողանում է ինքնուրույն օգտվել գրականությունից, վերամշակել տեղեկությունները: Դասընթացը կազմակերպվում է դասախոսությունների, սեմինարների միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. Քննությունն անցկացվում է գրավոր (3 միավոր, 2 հարց՝ հինգական միավորով): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. Քննությունն անցկացվում է բանավոր (3 միավոր, 2 հարց հինգական միավորով): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը: Հետազոտական բաղադրիչ -Այս առարկայի համար հետազոտական աշխատանքները կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։
3.Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4.Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5.Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Axworthy, M. (2007) Iran. Empire of the Mind. A History from Zoroaster to the Present Day. London.
  • Davaran, F. (2010) Continuity in Iranian Identity. London.
  • Stierlin, H. (2012) Thames and Hudson. Persian Art and Architecture, London.
  • Mehrad B., (1386), Jostari Dar Farhange Iran, Nashre Ostureh, Tehran.
  • Ansari J., (1394), Tarikh-e Farhange Iran (az aghaz ta asr6e Pahlavi), Nashre Sajane Nur, Tehran.
  • Deh Bozorgi G., Tarikh va Tamaddone Iran (Ghabl va bad az eslam), Zavvar, Tehran, 1390.
  • Frey R., The History of Ancient Iran, Elmi Farhangi, 1388.
  • Եզնիկ Կողբացի, Եղծ Աղանդոց, Երևան, 1994։
  • Աբաև Վ., Երկու զրադաշտականություն Իրանում, Իրան նամէ. Թիվ 5, Երևան, 1992։
  • 0. Абаев В. И. Скифский быт и реформа Зороастра // Archiv orientálni. 1956. Vol. 24.
  • Бойс, М. Зороастрийцы. Верования и обычаи = Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. - 4 изд-е, испр. и доп. - СПб.: Азбука-классика , 2003. - 352 с.
  • Каландарова М. С. Индия. Зороастрийцы - исчезающая община. // Азия и Африка сегодня. - М.: Отделение историко-филологических наук РАН, 2012. - № 7.
  • Рак И. В. Мифы Древнего и раннесредневекового Ирана (зороастризм). - СПб.- М.: «Журнал „Нева“» - «Летний Сад», 1998. - 560 с.
  • Зороастризм / Чунакова О. М. // Железное дерево - Излучение [Электронный ресурс]. - 2008. - С. 565-566. - (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-2017, т. 10).
  • Gnoli Gh. Zoroaster’s time and homeland: a study of the origins of Mazdeism and related problems. Naples, 1980.
  • Gnoli Gh. Zoroaster in history. N. Y., 2000.
  • James R. Russell. Zoroastrianism in Armenia . - Harvard University Press , 1987.
  • Хосроев, А. Л. История манихейства (Prolegomena). - СПб.: Филологический факультет Санкт-Петербургского государственного университета, 2007. - 480 с. - (Азиатика).
  • Виденгрен, Г. Мани и манихейство / Пер. Иванов С. В.; Науч. ред. Светлов Р. В. - СПб.: Евразия , 2001. - 256 с.
  • 0. Смагина, Е. Б. Манихейство: по ранним источникам. - М.: Восточная литература, 2011. - 519 с.
  • Крюкова В. Ю. Митраизм // Православная энциклопедия. - М., 2017. - Т. XLV : «Мерри Дель Валь - Михаил Парехели». - С. 425-426. - 752 с.
  • Кюмон, Франц. Мистерии Митры. - СПб.: Евразия, 2000. - 320 с.
  • Мень А. В. Мистерии // История религии: В поисках Пути, Истины и Жизни. - М.: Слово, 1993. - Т. 6. На пороге Нового Завета: От эпохи Александра Македонского до проповеди Иоанна Крестителя. - С. 333-349. - 622 с.
  • Элиаде М. Мистерии Митры // История веры и религиозных идей. - М.: Критерион, 2002. - Т. II. От Гаутамы Будды до триумфа христианства. - С. 271-275. - 512 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Տեսական բաժին. դասախոսություններ, որոնց ընթացքում ներկայացվում են իրանական մշակույթն ու կրոնները, դրանց պատմությունը։
2.Գործնական բաժին. ուսանողների կողմից առանձին աղբյուրների հիման վրա հետազոտական աշխատանքի պատրաստում և ներկայացում, քննարկումների կազմակերպում:
2-րդ՝ գարնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝30 ժամ,սեմ.՝30 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/ Բ23
1. Դասընթացի նպատակ
1. ծանոթացնել ուսանողներին իրանական մշակույթի և կրոնների պատմական զարգացման ողջ ընթացքին,
2. ցույց տալ իրանական ինքնության կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում,
3.ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային և կրոնական դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել իրանական մշակույթի և կրոնների (զրադաշտականություն, մանիքեականություն, միթրայականություն) պատմությունը՝ հին Իրանից մինչև արդի ժամանակաշրջաններ,
2. ներկայացնել իրանական մշակույթի տարբեր դրսևորումները ըստ էթնիկ և տարածաշրջանային առանձնահատկությունների,
3. պարզաբանել իրանական մշակույթի և կրոնների ազդեցությունը համաշխարհային մշակույթի և արվեստի հարթակում,
4. ճանաչել իրանական արվեստը, էտիկան, կրոնական և ազգային արարողությունները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
5.վերլուծել բուն իրանական մշակութային էլեմենտները և հասկանալ դրանց տարբերությունը արաբական արվեստի և մշակույթի հետ,
6.մատնանշել էթնիկ-կրոնական միջավայրի դերը և ազդեցությունը իրանական կրոնների ձևավորման գործում,
7. վերլուծել իրանական կրոնների թողած ժառանգությունը և դրանց ազդեցությունը ողջ մերևավորարևելյան մշակութային ու հավատալիքային առանձնահատկությունների վրա,
8. կիրառել իրանական մշակույթին առանձնահատուկ հասարակական նորմերը և
հաղորդակցման ոճը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
9.վեր հանել և քննել իրանական մշակույթի արդի հիմնախնդիրները,
10.վերլուծել կրոնական համակարգերի առաջացման, զարգացման ու գոյության դադարեցման նախադրյալներն ու գործոնները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ծանոթացնել ուսանողներին իրանական մշակույթի և կրոնների պատմական զարգացման ողջ ընթացքին,
2. ցույց տալ իրանական ինքնության կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում,
3.ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային և կրոնական դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացի ժամանակ իրականացվում է ուսուցողակենտրոն ուսուցում, որի ընթացքում ուսանողը կարողանում է ինքնուրույն օգտվել գրականությունից, վերամշակել տեղեկությունները: Դասընթացը կազմակերպվում է դասախոսությունների, սեմինարների միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. Քննությունն անցկացվում է գրավոր (3 միավոր, 2 հարց՝ հինգական միավորով): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. Քննությունն անցկացվում է բանավոր (3 միավոր, 2 հարց հինգական միավորով): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը: Հետազոտական բաղադրիչ -Այս առարկայի համար հետազոտական աշխատանքները կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։
3.Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4.Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5.Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Axworthy, M. (2007) Iran. Empire of the Mind. A History from Zoroaster to the Present Day. London.
  • Davaran, F. (2010) Continuity in Iranian Identity. London.
  • Stierlin, H. (2012) Thames and Hudson. Persian Art and Architecture, London.
  • Mehrad B., (1386), Jostari Dar Farhange Iran, Nashre Ostureh, Tehran.
  • Ansari J., (1394), Tarikh-e Farhange Iran (az aghaz ta asr6e Pahlavi), Nashre Sajane Nur, Tehran.
  • Deh Bozorgi G., Tarikh va Tamaddone Iran (Ghabl va bad az eslam), Zavvar, Tehran, 1390.
  • Frey R., The History of Ancient Iran, Elmi Farhangi, 1388.
  • Եզնիկ Կողբացի, Եղծ Աղանդոց, Երևան, 1994։
  • Աբաև Վ., Երկու զրադաշտականություն Իրանում, Իրան նամէ. Թիվ 5, Երևան, 1992։
  • 0. Абаев В. И. Скифский быт и реформа Зороастра // Archiv orientálni. 1956. Vol. 24.
  • Бойс, М. Зороастрийцы. Верования и обычаи = Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. - 4 изд-е, испр. и доп. - СПб.: Азбука-классика , 2003. - 352 с.
  • Каландарова М. С. Индия. Зороастрийцы - исчезающая община. // Азия и Африка сегодня. - М.: Отделение историко-филологических наук РАН, 2012. - № 7.
  • Рак И. В. Мифы Древнего и раннесредневекового Ирана (зороастризм). - СПб.- М.: «Журнал „Нева“» - «Летний Сад», 1998. - 560 с.
  • Зороастризм / Чунакова О. М. // Железное дерево - Излучение [Электронный ресурс]. - 2008. - С. 565-566. - (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004-2017, т. 10).
  • Gnoli Gh. Zoroaster’s time and homeland: a study of the origins of Mazdeism and related problems. Naples, 1980.
  • Gnoli Gh. Zoroaster in history. N. Y., 2000.
  • James R. Russell. Zoroastrianism in Armenia . - Harvard University Press , 1987.
  • Хосроев, А. Л. История манихейства (Prolegomena). - СПб.: Филологический факультет Санкт-Петербургского государственного университета, 2007. - 480 с. - (Азиатика).
  • Виденгрен, Г. Мани и манихейство / Пер. Иванов С. В.; Науч. ред. Светлов Р. В. - СПб.: Евразия , 2001. - 256 с.
  • 0. Смагина, Е. Б. Манихейство: по ранним источникам. - М.: Восточная литература, 2011. - 519 с.
  • Крюкова В. Ю. Митраизм // Православная энциклопедия. - М., 2017. - Т. XLV : «Мерри Дель Валь - Михаил Парехели». - С. 425-426. - 752 с.
  • Кюмон, Франц. Мистерии Митры. - СПб.: Евразия, 2000. - 320 с.
  • Мень А. В. Мистерии // История религии: В поисках Пути, Истины и Жизни. - М.: Слово, 1993. - Т. 6. На пороге Нового Завета: От эпохи Александра Македонского до проповеди Иоанна Крестителя. - С. 333-349. - 622 с.
  • Элиаде М. Мистерии Митры // История веры и религиозных идей. - М.: Критерион, 2002. - Т. II. От Гаутамы Будды до триумфа христианства. - С. 271-275. - 512 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Տեսական բաժին. դասախոսություններ, որոնց ընթացքում ներկայացվում են իրանական մշակույթն ու կրոնները, դրանց պատմությունը։
2.Գործնական բաժին. ուսանողների կողմից առանձին աղբյուրների հիման վրա հետազոտական աշխատանքի պատրաստում և ներկայացում, քննարկումների կազմակերպում:
1-ին՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 40 ժամ, սեմ.՝ 20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ21
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության՝ մասնավորապես, իրանական լեզվաբանության և բանասիրության ուսումնասիրության առարկաներին,
● ծանոթացնել իրանալեզու տարածքների երկրագիտությանը, նրանց ներկայացնել այն տարածքները, որտեղ ինչպես պատմականորեն, այնպես էլ նարկայումս տարածված են եղել և են իրանալեզու ժողովուրդները,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների և բարբառների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և այժմյան լեզվական իրակույթների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● բացատրել իրանալեզու ժողովուրդների տարածման աշխարհագրական սահմանները, փորձել բացատրել ներկայիս ԻԻՀ աշխարհագրական սահմանների և պատմական Իրանի սահմանների տարբերությունն ու դրանց ազդեցությունը ներկայիս Իրանի սահմանների և գաղափարախոսության վրա։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել Իրանի պատմական երկրամասերը,
2. նկարագրել արդի Իրանի վարչական բաժանման համակարգը,
3. ներկայացնել պատմական և ժամանակակից Իրանի երկրամասերի և նահանգների հիմնական աշխարհագրական առանձնահատկություններն ու կարևոր պատմական իրողությունները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել իրանական նահանգները և պատմական երկրամասերը՝ ըստ դրանց աշխարհագրական միջավայրերի, էթնիկ, լեզվական և կրոնական պատկերների,
5. համեմատել և տարբերակել պատմական Իրանի երկրամասերը՝ ըստ դրանց պատմական կարևորության,
6. գնահատել ժամանակակից իրանական նահանգների ժողովրդագրական պատկերի և ընթացող փոփոխությունների վիճակը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. կատարել հետազոտական աշխատանք Իրանի պատմաշխարհագրական խնդիրների շուրջ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության՝ մասնավորապես, իրանական լեզվաբանության և բանասիրության ուսումնասիրության առարկաներին,
● ծանոթացնել իրանալեզու տարածքների երկրագիտությանը, նրանց ներկայացնել այն տարածքները, որտեղ ինչպես պատմականորեն, այնպես էլ նարկայումս տարածված են եղել և են իրանալեզու ժողովուրդները,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների և բարբառների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և այժմյան լեզվական իրակույթների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● բացատրել իրանալեզու ժողովուրդների տարածման աշխարհագրական սահմանները, փորձել բացատրել ներկայիս ԻԻՀ աշխարհագրական սահմանների և պատմական Իրանի սահմանների տարբերությունն ու դրանց ազդեցությունը ներկայիս Իրանի սահմանների և գաղափարախոսության վրա։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո բանավեճեր, քննարկումներ,
3. Դասախոսի կողմից հանձնարարված գրականության ընթերցում և բաց քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն, Երևան, 2016։
  • Էնայթոլլահ Ռեզա, Ազարբայջան և Առան(Կովկասեան Ալբանիա), Երևան, 1994։
  • Бартольд В., Историко-географический обзор Ирана, Сочинения VII, Москва 1971.
  • Бартольд В., Работы по исторической географии и истории Ирана, отв. ред. Петрушевский И., Москва, 2003.
  • Бартольд В., Сочинения, том VII, Историко-географический обзор Ирана (отв. ред. Петрушевский И.), Москва, 1971.
  • Грантовский Э. А., Ранняя история иранских племен Передней Азии, Москва, 2007.
  • Дьяконов И. М., История Мидии, Ленинград 1956.
  • Колесников А., Иран в начале VII века, Ленинград, 1970.
  • Оранский И.М., Введение в иранскую филологию, 2-е изд., дополненное (отв. ред. А. Л. Грюнберг), Москва, 1988.
  • 0. Фрай Р., Наследие Ирана, под ред. и с предисл. М.А. Дандамаева; пер. с англ. В.А. Лившица и Е.В. Зеймаля, 2-е изд., испр. и доп., Москва, Вост. лит., 2002.
  • Compendium Linguarum Iranicarum (ed. R. Schmitt), Reichelt Verlag, 2003.
  • Harmatta, Movements of Proto-Indians and Proto-Iranians and their migration routes Хинц В., Государство Элам, Москва 1977.
  • The Iranian Languages (1st ed. G. Windfuhr), London, Routledge, 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Իրանական լեզուների տեղը հնդեվրոպական լեզուների համակարգում
2. Հնդիրանցիների գաղթի և նախահայրենիքի հիմնախնդիրը
3. Իրանական լեզուների աշխարհագրական բաժանումը (արևմտաիրանական և արևելաիրանական լեզուներ)
4. Իրանական լեզուների ժամանակագրական բաժանումը (հին, միջին և նոր իրանական լեզուներ)
5. Ավեստա և Ավեստայի լեզու
6. Հին պարսկերեն (հին պարսկերենի արձանագրություններ)
7.Միջին պարսկերեն ( ընդհանուր նկարագիր)
8. Միջին պարսկերենի գրավոր հուշարձանները (աշխարհիկ և կրոնական տեքստեր, արձանագրություններ)
9. Պարթևերեն
10. Պարթևերենի գրավոր հուշարձանները (աշխարհիկ և կրոնական տեքստեր, արձանագրություններ)
11. Սողդերեն և սողդերենի գրավոր հուշարձանները
12. Բակտրիերեն և բակտրիերենի գրավոր հուշարձանները
13. Խորեզմերեն և խորեզմերենի գրավոր հուշարձանները
14. Դասական նոր պարսկերեն (ֆարսի-յե դարի )
15. Խոթանասակերեն և խոթանասակերենով ստեղծված գրավոր հուշարձանները
16.Նոր պարսկերենի վաղ գրավոր հուշարձաններ
17. Նոր արևմտաիրանական լեզուներ (ընդհանուր նկարագիր)
18. Նոր արևելաիրանական լեզուներ (ընդհանուր նկարագիր)
19. Քրդերեն և քրդերենի բարբառային բաժանումը
20. Գորանի և զազայերեն
21. Մերձկասպյան իրանական լեզուներ (թալիշերեն, գիլաներեն և մազանդարաներեն)
22. Կովկասյան պարսկերեն (թաթերեն)
23. Հարավթաթական բարբառները (ընդհանուր բնութագիր)
24. Աֆղաներեն (փաշտո)
25. Պամիրյան լեզուներ (ընդհանուր բնութագիր)
26. Կենտրոնական Իրանի բարբառները (ընդհանուր նկարագիր)
27. Լորական և բախթիարական բարբառներ
28. Ֆարս նահանգի բարբառները (ընդհանուր նկարագիր)
29. Բելուջերեն
30. Օրմուրի և պարաչիշ
31. Իրանական Սարահարթը, նկարագրություն, սահմաններ, ԻԻՀ նահանգներ, կենտրոններ
32. Հնդիրանցիների նախահայրենիքը. հնդեվորապաան ցեղերի գաղթի ուղիները և վերջիններիս նախահայրենիքի խնդիրն ու առկա տարբերակները
33. Արևմտյան Իրանի Էթնիկ պատկերը իրանական գաղթին նախորդող շրջանում
34. Սասանյան Իրանի վարչական բաժանումների համակարգը
35. Էլամ
36. Ատրպատական
37. Խորասան
38. Առան
39. Գիլան
40. Քուստ-ի Նիմրուզ
41. Մազանդարան
42. Սիստան և Բելուջիստան
43. Ռեյ և Համադան
44. Թերման և Մեքրան
1-ին՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 40 ժամ, սեմ.՝ 20 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1801/Բ21
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության՝ մասնավորապես, իրանական լեզվաբանության և բանասիրության ուսումնասիրության առարկաներին,
● ծանոթացնել իրանալեզու տարածքների երկրագիտությանը, նրանց ներկայացնել այն տարածքները, որտեղ ինչպես պատմականորեն, այնպես էլ նարկայումս տարածված են եղել և են իրանալեզու ժողովուրդները,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների և բարբառների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և այժմյան լեզվական իրակույթների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● բացատրել իրանալեզու ժողովուրդների տարածման աշխարհագրական սահմանները, փորձել բացատրել ներկայիս ԻԻՀ աշխարհագրական սահմանների և պատմական Իրանի սահմանների տարբերությունն ու դրանց ազդեցությունը ներկայիս Իրանի սահմանների և գաղափարախոսության վրա։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել Իրանի պատմական երկրամասերը,
2. նկարագրել արդի Իրանի վարչական բաժանման համակարգը,
3. ներկայացնել պատմական և ժամանակակից Իրանի երկրամասերի և նահանգների հիմնական աշխարհագրական առանձնահատկություններն ու կարևոր պատմական իրողությունները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել իրանական նահանգները և պատմական երկրամասերը՝ ըստ դրանց աշխարհագրական միջավայրերի, էթնիկ, լեզվական և կրոնական պատկերների,
5. համեմատել և տարբերակել պատմական Իրանի երկրամասերը՝ ըստ դրանց պատմական կարևորության,
6. գնահատել ժամանակակից իրանական նահանգների ժողովրդագրական պատկերի և ընթացող փոփոխությունների վիճակը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. կատարել հետազոտական աշխատանք Իրանի պատմաշխարհագրական խնդիրների շուրջ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանագիտության՝ մասնավորապես, իրանական լեզվաբանության և բանասիրության ուսումնասիրության առարկաներին,
● ծանոթացնել իրանալեզու տարածքների երկրագիտությանը, նրանց ներկայացնել այն տարածքները, որտեղ ինչպես պատմականորեն, այնպես էլ նարկայումս տարածված են եղել և են իրանալեզու ժողովուրդները,
● ուսանողներին տալ ներածական գիտելիքներ իրանական լեզուների և բարբառների, դրանց աշխարհագրական տարածման պատմական և այժմյան լեզվական իրակույթների, նաև իրանական լեզուներով ավանդված գրավոր հուշարձանների վերաբերյալ,
● բացատրել իրանալեզու ժողովուրդների տարածման աշխարհագրական սահմանները, փորձել բացատրել ներկայիս ԻԻՀ աշխարհագրական սահմանների և պատմական Իրանի սահմանների տարբերությունն ու դրանց ազդեցությունը ներկայիս Իրանի սահմանների և գաղափարախոսության վրա։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո բանավեճեր, քննարկումներ,
3. Դասախոսի կողմից հանձնարարված գրականության ընթերցում և բաց քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 0.5, 0.5, 1, 1 միավոր):
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 3, 2, 2 միավոր:
4. Ընթացիկ ստուգումներ. բանավոր աշխատանք՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը՝ 1 միավոր:
5. Ինքնուրույն աշխատանք. գրավոր աշխատանք՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, 3 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը 1 միավոր:
6. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն, Երևան, 2016։
  • Էնայթոլլահ Ռեզա, Ազարբայջան և Առան(Կովկասեան Ալբանիա), Երևան, 1994։
  • Бартольд В., Историко-географический обзор Ирана, Сочинения VII, Москва 1971.
  • Бартольд В., Работы по исторической географии и истории Ирана, отв. ред. Петрушевский И., Москва, 2003.
  • Бартольд В., Сочинения, том VII, Историко-географический обзор Ирана (отв. ред. Петрушевский И.), Москва, 1971.
  • Грантовский Э. А., Ранняя история иранских племен Передней Азии, Москва, 2007.
  • Дьяконов И. М., История Мидии, Ленинград 1956.
  • Колесников А., Иран в начале VII века, Ленинград, 1970.
  • Оранский И.М., Введение в иранскую филологию, 2-е изд., дополненное (отв. ред. А. Л. Грюнберг), Москва, 1988.
  • 0. Фрай Р., Наследие Ирана, под ред. и с предисл. М.А. Дандамаева; пер. с англ. В.А. Лившица и Е.В. Зеймаля, 2-е изд., испр. и доп., Москва, Вост. лит., 2002.
  • Compendium Linguarum Iranicarum (ed. R. Schmitt), Reichelt Verlag, 2003.
  • Harmatta, Movements of Proto-Indians and Proto-Iranians and their migration routes Хинц В., Государство Элам, Москва 1977.
  • The Iranian Languages (1st ed. G. Windfuhr), London, Routledge, 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Իրանական լեզուների տեղը հնդեվրոպական լեզուների համակարգում
2. Հնդիրանցիների գաղթի և նախահայրենիքի հիմնախնդիրը
3. Իրանական լեզուների աշխարհագրական բաժանումը (արևմտաիրանական և արևելաիրանական լեզուներ)
4. Իրանական լեզուների ժամանակագրական բաժանումը (հին, միջին և նոր իրանական լեզուներ)
5. Ավեստա և Ավեստայի լեզու
6. Հին պարսկերեն (հին պարսկերենի արձանագրություններ)
7.Միջին պարսկերեն ( ընդհանուր նկարագիր)
8. Միջին պարսկերենի գրավոր հուշարձանները (աշխարհիկ և կրոնական տեքստեր, արձանագրություններ)
9. Պարթևերեն
10. Պարթևերենի գրավոր հուշարձանները (աշխարհիկ և կրոնական տեքստեր, արձանագրություններ)
11. Սողդերեն և սողդերենի գրավոր հուշարձանները
12. Բակտրիերեն և բակտրիերենի գրավոր հուշարձանները
13. Խորեզմերեն և խորեզմերենի գրավոր հուշարձանները
14. Դասական նոր պարսկերեն (ֆարսի-յե դարի )
15. Խոթանասակերեն և խոթանասակերենով ստեղծված գրավոր հուշարձանները
16.Նոր պարսկերենի վաղ գրավոր հուշարձաններ
17. Նոր արևմտաիրանական լեզուներ (ընդհանուր նկարագիր)
18. Նոր արևելաիրանական լեզուներ (ընդհանուր նկարագիր)
19. Քրդերեն և քրդերենի բարբառային բաժանումը
20. Գորանի և զազայերեն
21. Մերձկասպյան իրանական լեզուներ (թալիշերեն, գիլաներեն և մազանդարաներեն)
22. Կովկասյան պարսկերեն (թաթերեն)
23. Հարավթաթական բարբառները (ընդհանուր բնութագիր)
24. Աֆղաներեն (փաշտո)
25. Պամիրյան լեզուներ (ընդհանուր բնութագիր)
26. Կենտրոնական Իրանի բարբառները (ընդհանուր նկարագիր)
27. Լորական և բախթիարական բարբառներ
28. Ֆարս նահանգի բարբառները (ընդհանուր նկարագիր)
29. Բելուջերեն
30. Օրմուրի և պարաչիշ
31. Իրանական Սարահարթը, նկարագրություն, սահմաններ, ԻԻՀ նահանգներ, կենտրոններ
32. Հնդիրանցիների նախահայրենիքը. հնդեվորապաան ցեղերի գաղթի ուղիները և վերջիններիս նախահայրենիքի խնդիրն ու առկա տարբերակները
33. Արևմտյան Իրանի Էթնիկ պատկերը իրանական գաղթին նախորդող շրջանում
34. Սասանյան Իրանի վարչական բաժանումների համակարգը
35. Էլամ
36. Ատրպատական
37. Խորասան
38. Առան
39. Գիլան
40. Քուստ-ի Նիմրուզ
41. Մազանդարան
42. Սիստան և Բելուջիստան
43. Ռեյ և Համադան
44. Թերման և Մեքրան
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1803/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել թուրքերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանել թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերարտադրել թուրքերեն պարզ նախադասություններ,
4.թարգմանել թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և վարժությունների կազմում,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է կատարի հետազոտական աշխատանք:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Աաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Кононов А.Н., Грамматика современного турецкого литературного языка, Л. 1956.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում:
Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2..ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3.նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Курдоев К. К., Грамматика курдского языка (курманджи), Москва-Ленинград, 1957.
  • MacKenzie D. N., Kurdish Dialect Studies, Vol. 1, London, 1961.
  • MacKenzie D. N., Kurdish Dialect Studies, Vol. 2, London, 1962.
  • Thackston W. M., Kurmanji Kurdish: A Reference Grammar with Selected Readings, unpublished manuscript: electronic version retrieved from: http://www.fas.harvard.edu/ ~iranian/Kurmanji/kurmanji_1_ grammar. Pdf (accessed: 20.02.2015).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2..ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3.նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Authier G., Grammaire juhuri, ou judéo-tat, langue iranienne des Juifs du Caucase de l’est, Wiesbaden, 2012.
  • Грюнберг А., Язык североазербайджанских татов, Ленинград, 1963, 208 стр.
  • Грюнберг А., Давыдова Л., Татский язык, Основы иранского языкознания. Новоиранские языки: западная группа, прикаспийские языки, Москва, 1982, стр. 231- 286.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2..ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3.նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Paul, D., A comparative dialectical description of Iranian Taleshi, a thesis submitted to the University of Manchester for the degree of Phd in the Faculty of Humanity, School of languages, linguistics and cultures, 2011, 466pp.
  • Ավչյան, Հ., Հայերենի և թալիշերենի Անբարանի բարբառի միջև ձևաբանական մի ընդհանրության շուրջ // Էջմիածին, Ս. Էջմիածին, 2016, փետրվար, էջ 106-109։
  • Ավչյան, Հ., Տաբու և այլասացություն։ Թալիշերենի Անբարանի բարբառի բառապաշարում «գայլ» և «օձ» բառերի ստուգաբանական քննություն // Կանթեղ, հտ. 4 (65), Երևան, 2015, էջ 47-53
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2..ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3.նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Грюнберг А., Эдельман Д., “Афганский язык”, Основы иранского языкознания. Новоиранские языки: Восточноиранские языки (ред. Абаев В., Боголюбов М., Расторгуева В.), Москва, 1987.
  • Грюнберг А., Очерк грамматики афганского языка (пашто), Ленинград, 1987.
  • Elfenbein J., “Pashto Phonology,” in: Phonologies of Asia and Africa (including the Caucasus), ed. A. S. Kaye, Winona Lake, Ind., 1997, II, pp. 733-60.
  • Lorenz M., Lehrbuch des Pashto (Afghanish), Leipzig, 1979.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1803/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան թուրքերեն
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել թուրքերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանել թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերարտադրել թուրքերեն պարզ նախադասություններ,
4.թարգմանել թուրքերենիցհայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան թուրքերեն
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն և արաբերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և վարժությունների կազմում,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է կատարի հետազոտական աշխատանք:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Աաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Кононов А.Н., Грамматика современного турецкого литературного языка, Л. 1956.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում:
Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1803/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան արաբերեն
· ձևավորել արաբերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
·զարգացնել հայերենից արաբերեն և արաբերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել արաբերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանել արաբերենի քերականական առանձնահատկությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերարտադրել արաբերեն պարզ նախադասություններ,
4. թարգմանել արաբերենից հայերեն և հայերենից արաբերեն պարզ տեքստեր:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան արաբերեն
· ձևավորել արաբերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
·զարգացնել հայերենից արաբերեն և արաբերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. արաբերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և վարժությունների կազմում,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է կատարի հետազոտական աշխատանք:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կարաբեկյան Ս.Բ., Տոնիկյան Ս. Ա., Գրական արաբերենի ներածական դասընթաց, Երևան, 2014:
  • Schultz E., Krahl G., Reuschel W., Standard Arabic, An elementary-intermediate course, Cambridge University Press, 2000.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հնչյունային համակարգը և խոսքի անդամատումը վանկային միա­վոր­ների։ Ձայնավորների կազմը և ֆունկցիոնալ դերը։ Բաղաձայնների հն­չույ­թա­բա­­­նական կարգավիճակը։ Գրային համակարգի առանձնա­հատկությունները: Գրույ­թ­ների համակարգը։
2. ձևաբանական միա­վորների կազմությունը և բա­­­ռի ձևաբանական կառուցվածքը։ Խոսքիմասային բաժանման ա­ռան­ձ­նա­հատ­կու­­թյունները։
3.թեքման համակարգը։ Հիմնական մասնիկները և նրանց գոր­­ծառույթները։ Նախա­դասությունների հիմնական տեսակները։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2. ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3. նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ամրյան Թ., Քրդերեն (ուսումնամեթոդական ձեռնարկ), Երևան, 2016:
  • Курдоев К. К., Грамматика курдского языка (курманджи), Москва-Ленинград, 1957.
  • MacKenzie D. N., Kurdish Dialect Studies, Vol. 1, London, 1961.
  • MacKenzie D. N., Kurdish Dialect Studies, Vol. 2, London, 1962.
  • Thackston W. M., Kurmanji Kurdish: A Reference Grammar with Selected Readings, unpublished manuscript: electronic version retrieved from: http://www.fas.harvard.edu/ ~iranian/Kurmanji/kurmanji_1_ grammar. Pdf (accessed: 20.02.2015).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
·Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2. ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3. նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
·Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Грюнберг А., Язык североазербайджанских татов, Ленинград, 1963, 208 стр.
  • Грюнберг А., Давыдова Л., Татский язык, Основы иранского языкознания. Новоиранские языки: западная группа, прикаспийские языки, Москва, 1982, стр. 231- 286.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
·Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2. ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3. նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
·Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Paul, D., A comparative dialectical description of Iranian Taleshi, a thesis submitted to the University of Manchester for the degree of Phd in the Faculty of Humanity, School of languages, linguistics and cultures, 2011, 466pp.
  • Ավչյան, Հ., Հայերենի և թալիշերենի Անբարանի բարբառի միջև ձևաբանական մի ընդհանրության շուրջ // Էջմիածին, Ս. Էջմիածին, 2016, փետրվար, էջ 106-109։
  • Ավչյան, Հ., Տաբու և այլասացություն։ Թալիշերենի Անբարանի բարբառի բառապաշարում «գայլ» և «օձ» բառերի ստուգաբանական քննություն // Կանթեղ, հտ. 4 (65), Երևան, 2015, էջ 47-53։
  • Authier G., Grammaire juhuri, ou judéo-tat, langue iranienne des Juifs du Caucase de l’est, Wiesbaden, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկել յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգի հիմնական առանձնահատկությունները:
2. ներկայացնել յուրացվող լեզվի քերականական համակարգի բաժինները և դրանց պատմական զարգացման օրինաչափություններն ու առանձնահատկությունները:
3. նկարագրել յուրացվող լեզվի բառային կազմի ձևավորման հիմնական փուլերը:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. կատարել յուրացվող լեզվի մամուլի թարգմանություն բառարանի օգնությամբ:
5. կատարել յուրացվող լեզվի բառաքննական և ձևաբանական վերլուծություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6.կիրառել յուրացվող լեզվի նյութն իրանական բարբառագիտության և պատմահամեմատական լեզվաբանության ոլորտներին առնչվող հետազոտություններում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Փոխանցել գիտելիքներ լեզվի հնչյունական կազմի, հնչյունների` ըստ նշանային համարժեքների, ձևաբանական համակարգի և բառապաշարի վերաբերյալ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի լեզվաբանական քննության` պատմահամեմատական մեթոդի կիրարկմամբ տեքստում բնիկ բառապաշարի և փոխառությունների, գրական ստանդարտի և բարբառայնությունների, հնաբանությունների և նորաբանությունների տարբերակման հմտություններ:
· Զարգացնել յուրացվող լեզվով տեքստի ձևաբանական վերլուծության և համեմատական մեթոդով քննության հմտություններ:
· Տալ ուսանողներին յուրացվող լեզվի լեզվամտածողության յուրահատկությունների յուրացման, արտահայտությունների և դարձվածքների բառացի և իմաստային փոխադրման նրբությունների տիրապետման հնարավորություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, թեմայի բանավոր ներկայացում,
2. Գործնական աշխատանք՝ տեքստերի ընթերցում, հնչյունական, ձևաբանական և բառաքննական վերլուծություն,
3. Սեմինար-քննարկում, ռեֆերատների պատրաստում, համապատասխան գրականության ընթերցանություն, դրանցում առկա հիմնական հարցադրումների գրավոր համառոտ նկարագրում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Грюнберг А., Эдельман Д., “Афганский язык”, Основы иранского языкознания. Новоиранские языки: Восточноиранские языки (ред. Абаев В., Боголюбов М., Расторгуева В.), Москва, 1987.
  • Грюнберг А., Очерк грамматики афганского языка (пашто), Ленинград, 1987.
  • Elfenbein J., “Pashto Phonology,” in: Phonologies of Asia and Africa (including the Caucasus), ed. A. S. Kaye, Winona Lake, Ind., 1997, II, pp. 733-60.
  • Lorenz M., Lehrbuch des Pashto (Afghanish), Leipzig, 1979.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1` Յուրացվող լեզվի հնչյունական համակարգը, հիմնական առանձնահատկությունները.
ցերեբրալ բաղաձայններ
Թեմա 2` Յուրացվող լեզվի քերականական համակարգը
Թեմա 3` Յուրացվող լեզվի բառապաշարը. բնիկ բառաշերտ և փոխառություններ
Թեմա 4` Յուրացվող լեզվի մամուլի լեզուն
Թեմա 5` Բանավոր և գրավոր հաղորդակցության հիմնական նորմերը
5-րդ՝ աշնանային
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝30 ժամ. սեմ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողների մոտ ձևավորել համընդհանուր պատ­­­կերացում իսլամագիտության վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել մուսուլմանական մշակութային արժեքային համակարգի ձևավորվան և զարգացման առանձնահատկություններին,
● ուսանողներին ծանոթացնել իսլամի կրոնագաղափարական, կրոնաիրավական և փիլիսոփայական համակարգերին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.թվարկել իսլամի կրոնական համակարգի հիմնարար սկզ­բուն­ք­ները,
2.ձևակերպել իսլամական արժեհամակարգի զարգացման և կայացման առանձնահատկությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3.գնահատել իսլամում տեղի ունեցող գործընթացների պատճառահետևանքային կապը,
4.մեկնաբանել իսլամում տեղի ունեցող գործընթացների առանձնահատկությունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողների մոտ ձևավորել համընդհանուր պատ­­­կերացում իսլամագիտության վերաբերյալ,
● ուսանողներին ծանոթացնել մուսուլմանական մշակութային արժեքային համակարգի ձևավորվան և զարգացման առանձնահատկություններին,
● ուսանողներին ծանոթացնել իսլամի կրոնագաղափարական, կրոնաիրավական և փիլիսոփայական համակարգերին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ՝ նյութի մանրակրկիտ մեկնաբանությամբ,
2. Ինքնուրույն աշխատանքների կատարում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն. գրավոր աշխատանք՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն. բանավոր հարցում՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 2, 2 միավոր:
3.Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր՝ առավելագույնը 5 միավոր:
4.Ինքնուրույն աշխատանք՝ 5 միավոր։
4.Մասնակցությունը դասընթացին՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ходжсон М. Дж. С. История ислама: Исламская цивилизация от рождения до наших дней, Москва; 2013.
  • Прозоров С.М. Ислам как идеологическая система; Ин-т востоковедения, С.-Петербург, - М.: Вост. лит., 2004.
  • Heinz Halm, Shiism, Columbia University Press, 2004.
  • Кныш А.Д. Мусульманский мисти­цизм: краткая история / А. Д. Кныш; пер. с англ. М. Г. Романов. - СПб.: «Издательство “ДИЛЯ”», 2004.
  • Сагадеев А. Восточный перипатетизм, Марджани, 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Նախաիսլամական Արաբիան. տարածքը, բնակչությունը, տնտե­սու­թյու­­նը, մշակույթը և կրոնը:
2. Մուհամմադ մարգարեն և նրա գործու­նե­­ու­­թյու­­նը:
3. Իսլամը արդարակյաց խալիֆների օրոք:
4. Իսլամը Օմա­յյան խալիýֆայության օրոք:
5. Աբբաս­­­յան տերությունը և իսլամական գիտությունների համակարգերի ձևավո­րու­մը:
6. Ղուրան և Ղուրանագիտություն (Իլմ ալ-Ղուրան վա թաýֆսիր):
7. Հադիսները և հադիսների գրականությունը։ «Մարգարեի Սուննայի» կոն­­­ցեպցիայի ձևավորումը:
8. Շիա իսլամի կրոնագաղափարական համակարգը
9. Ֆիկհ` մուսուլմանական ի­­րա­­­­­­վագիտություն:
10. Ֆալսաýýֆա` մուսուլմանական փիլիսոփայություն:
11. Աթ-Թասաուֆ. Կրոնական միստիցիզմ։
12. Գաղափարական հոսանքները և տարաձայնությունները իսլամում XIX-XX դ. վերջ (մոդեռնիզմ, ռեֆýորմացիա, ֆունդամենտալիզմ, ռադիկալիզմ և այլն )։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.- 60 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1803/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան արաբերեն,
· ձևավորել արաբերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից արաբերեն և արաբերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել արաբերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանել արաբերենի քերականական առանձնահատկությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3, վերարտադրել արաբերեն պարզ նախադասություններ,
4.թարգմանել արաբերենից հայերեն և հայերենից արաբերեն պարզ տեքստեր:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրա­կան արաբերեն,
· ձևավորել արաբերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից արաբերեն և արաբերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. արաբերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և վարժությունների կազմում,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն.
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է կատարի հետազոտական աշխատանք:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ).
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կարաբեկյան Ս.Բ., Տոնիկյան Ս. Ա., Գրական արաբերենի ներածական դասընթաց, Երևան, 2014:
  • Schultz E., Krahl G., Reuschel W., Standard Arabic, An elementary-intermediate course, Cambridge University Press, 2000.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հնչյունային համակարգը և խոսքի անդամատումը վանկային միա­վոր­ների։ Ձայնավորների կազմը և ֆունկցիոնալ դերը։ Բաղաձայնների հն­չույ­թա­բա­­­նական կարգավիճակը։ Գրային համակարգի առանձնա­հատկությունները: Գրույ­թ­ների համակարգը։
2. ձևաբանական միա­վորների կազմությունը և բա­­­ռի ձևաբանական կառուցվածքը։ Խոսքիմասային բաժանման ա­ռան­ձ­նա­հատ­կու­­թյունները։
3.թեքման համակարգը։ Հիմնական մասնիկները և նրանց գոր­­ծառույթները։ Նախա­դասությունների հիմնական տեսակները։
8-րդ գարնանային կիսամյակ
5,5 ժամ/շաբ.
դաս.՝20 ժամ, սեմ. ՝10 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել Հնդկաստանում պարսկալեզու գրականության սկզբնավորման նախադրյալները, պատմամշակութային այն իրավիճակը, որը նպաստել է տարածաշրջանում իսլամի տարածման և հնդկական ու պարսից մշակութային ավանդույթների մերձեցմանը,
● քննարկել Հնդկաստանի իսլամական հատվածում ծավալված հասարակական-մշակութային այն զարգացումների ընթացքը, որոնք ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր կտան նաև ժամանակակից Հնդկաստանում և Պակիստանում կենսավարող գրական-մշակութային և գաղափարական միտումների վերաբերյալ,
● ներկայացնել պարսկալեզու գրականության դերը Հնդկաստանի և Պակիստանի լեզվական, մշակութային ներկա իրողություններում, ցույց տալ պատմակրոնական զարգացումների արդյունքում իրանա-հնդկական և իրանա-պակիստանյան գրական, մշակութային և հասարակական կյանքի մերօրյա ընդհանրւթյունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.տարբերակել և գիտականորեն վերլուծել Հնդկաստանի պարսկալեզու գրականության առանձնահատկությունները,
2.վերլուծել իրանա-պակիստանյան գրական-մշակութային մտքի ընդհանրությունների պատճառները, հնդիկ և պակիստանցի կրոնական գործիչների՝ Իրանի գրական և կրոնամշակութային կյանքում ունեցած ազդեցության հանգամանքները,
3.պատկերացնել և ներկայացնել միջնադարյան Հնդկաստանում ստեղծագործած պարսկալեզու հեղինակների գրական ժառանգությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4.դասընթացի ընթացքում ստացած գիտելիքների հիման վրա քննարկել և վերլուծել միջնադարյան Հնդկաստանի պարսկալեզու գրական ժառանգության մեջ տարածում գրած կրոնական-գաղափարական այն գորընթացների էությունը, որոնք ժամանակակից փուլում ազդում են իրանա-հնդկական, իրանա-պակիստանյան, ինչպես նաև հայ-հնդկական և հայ-պակիստանյան հարաբերությունների վրա,
5.կանխատեսել մեր տարածաշրջանում հայ-հնդկական և հայ-պակիստանյան հարաբերությունների հեռանկարը՝ հիմնվելով գրական-մշակութային ոլորտում ստացած գիտելիքների վրա:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6.Հնդկաստանի պարսկալեզու գրականության ասպարեզում ստացած գիտելիքներով և փաստերը վերլուծելով՝ ունենալ հնարավորինս հիմնավորված հետևություններ անելու կարողություն,
7.Հնդկաստանի պարսկալեզու գրական շրջանի ստեղծագործությունների և հեղինակների ունեցած գաղափարական ուղղությունների մասին ստացած գիտելիքների հիման վրա ձևավորել ժամանակակից գրական-մշակութային զարգացումների միտումները վերլուծելու կարողություն։

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել Հնդկաստանում պարսկալեզու գրականության սկզբնավորման նախադրյալները, պատմամշակութային այն իրավիճակը, որը նպաստել է տարածաշրջանում իսլամի տարածման և հնդկական ու պարսից մշակութային ավանդույթների մերձեցմանը,
● քննարկել Հնդկաստանի իսլամական հատվածում ծավալված հասարակական-մշակութային այն զարգացումների ընթացքը, որոնք ուսանողներին համապատասխան գիտելիքեր կտան նաև ժամանակակից Հնդկաստանում և Պակիստանում կենսավարող գրական-մշակութային և գաղափարական միտումների վերաբերյալ,
● ներկայացնել պարսկալեզու գրականության դերը Հնդկաստանի և Պակիստանի լեզվական, մշակութային ներկա իրողություններում, ցույց տալ պատմակրոնական զարգացումների արդյունքում իրանա-հնդկական և իրանա-պակիստանյան գրական, մշակութային և հասարակական կյանքի մերօրյա ընդհանրւթյունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2.Հանձնարարված գրականության ընթերցում, սեմինար պարապմունքների պատրաստում, նյութի անհատական ներկայացումներ,
3.Մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2.Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3.Մասնակցություն՝ 3 միավոր։
4.Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Алиев Г. Ю., Персоязычная литература Индии, М., 1968.
  • Седых Д., Стрыжков Н.,Литературное наследие Востока, Амир Хосров Дехлеви, М., 2001.
  • Алиев А. А., Идеология мусульманского национализма, М., 208.
  • Саломатшаева Л. З., Хасан Дехлеви и сомволика его газелей, Д., 1999,
  • Акимушкина Е. О., Эволюция жанра шахрашуб в персоязычной поэзии XI - XII вв., Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Литературоведение, журналистика, 2011, сс. 5-11,
  • Шарипов М. М., Этапы и итоги военных походов Гуридов в Индию (1192- 1206 гг.), журнал Ученые записки Худжандского государственного университета им. академика Б. Гафурова. Гуманитарные науки
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջին բաժնում ներկայացվում են Ղազնավյան տիրակալների արշավանքները Հնդկաստան, իսլամի և պարսից լեզվի տարածումը երկրի հյուսիսարևմտյան շրջաններում: Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է պարսկալեզու գրականության սկզբնավորման և տարածման նախադրյալները հնդկական միջավայրում: Երրորդ բաժինը ներկայացնում է պարսկալեզու պոետների և կրոնափիլիսոփա մտածողների ստեղծագործական ժառանգությունը, մշակութային զարգացման այն միտումները, որոնք երկրամասը վերածեցին տարբեր մշակույթների համակեցության խառնարանի։ Չորրորդ բաժինն անդրադռնում է ուշ շրջանի այն հեղինակների և մտածողների գրական-հասարակական գործունեությանը, որոնք գաղափարական ընդհանրական դաշտ էին ստեղծում իրանականի հետ:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
5,5 ժամ/շաբ.
դաս.՝ 20 ժամ, սեմ.՝ 10 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ծանոթացնել տարածաշրջանի երկրների նկատմամբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության վարած քաղաքականության առանձնահատկություններին, մասնավորապես հայ-իրանական և իրանաադրբեջանական հարաբերություններին,
● ցույց տալ Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում Իրանի հետապնդած շահերը,
● ծանոթացնել տարածաշրջանում մուսուլմանական հանրապետությունների նկատմամբ Իրանի վարած կրոնական քաղաքականությանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել տարածաշրջանի երկրների նկատմամբ Իրանի վարած քաղաքականության առանձնահատկությունները,
2. մատնանշել Հայաստանի և Իրանի միջև համագործակցության ոլորտները, ինչպես նաև տարածաշրջանի որոշ երկրների հետ Իրանի ունեցած տարաձայնությունները,
3. նկարագրել կովկասյան և միջինասիական տարածաշրջանում ազդեցությունը մեծացնելուն ուղղված Իրանի քաղաքականության իրականացման մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. վերլուծել տարածաշրջանի երկրների հետ Իրանի ունեցած տարաձայնությունների առաջացմանը նպաստող գործոնները,
5. կանխատեսել տարածաշրջանի երկրներից յուրաքանչյուրի հետ Իրանի հարաբերությունների հեռանկարը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
6. մասնակցել Իրանի՝ կովկասյան և միջինասիական քաղաքանությանը նվիրված քննարկումներին,
7. վերլուծելով փաստերը՝ կատարել հիմնավորված հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ծանոթացնել տարածաշրջանի երկրների նկատմամբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության վարած քաղաքականության առանձնահատկություններին, մասնավորապես հայ-իրանական և իրանաադրբեջանական հարաբերություններին,
● ցույց տալ Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում Իրանի հետապնդած շահերը,
● ծանոթացնել տարածաշրջանում մուսուլմանական հանրապետությունների նկատմամբ Իրանի վարած կրոնական քաղաքականությանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո քննարկման կազմակերպում,
3. Ուսանողների կողմից հանձնարարված գրականության ընթերցում, սեմինար պարապմունքների պատրաստում, մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 4 միավոր։
2. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 4 միավոր։
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր։
4. Եզրափակիչ քննություն՝ 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Shireen T. Hunter, Iran's, Foreign Policy in the Post-Soviet Era: Resisting the New International Order, Santa Barbara, CA: “Praeger” 2010, 317 p.
  • Санаи М., Отношения Ирана с центральноазиатскими странами СНГ: социально-политические и экономические аспекты, Москва 2002, 130 стр.
  • روابط ایران و روسیه: همکاری در دوره پسا همسایگی، فصلنامه علمی "مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 14، شماره 61، 1387/2009، صفحه 1- 37.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Առաջին բաժնում ներկայացվում է իսլամական հեղափոխությունից, ինչպես նաև ԽՍՀՄ-ի լուծարումից հետո Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտաքին քաղաքականության ուղղությունները:
Երկրորդ բաժինը ներկայացնում է Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում Իրանի հետապնդած շահերը:
Երրորդ բաժինը վերաբերում է հետխորհրդային մուսուլմանական հանրապետությունների նկատմամբ Իրանի վարած կրոնական քաղաքականությանը:
Չորրորդ բաժինը վերաբերում է Կենտրոնական Ասիայի նորանկախ հանրապետությունների նկատմամբ Իրանի վարած քաղաքականությանը, որտեղ անդրադարձ է կատարվում թուրք-իրանական մրցակցային հարաբերություններին:
Հինգերորդ բաժնում ներկայացվում է Իրան-Հայաստան դիվանագիտական հարաբերությունների 25-ամյա պատմությունը՝ ներառելով տնտեսական, քաղաքական և մշակութային ոլորտներում երկկողմ համագործակցությունը:
Վեցերորդ բաժինը վերաբերում է Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերություններին, որտեղ ներկայացվում են երկու երկրների հարաբերությունների վատթարացմանը նպաստող գործոնները, Ադրբեջանի վարած հակաիրանական քաղաքականությունն ու Իրանի հակաքայլերը, ինչպես նաև անդրադարձ է կատարվում թուրք-իրանական մրցակցային հարաբերություններին:
Յոթերորդ բաժնում անդրադարձ է կատարվում ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործում Իրանի իրականացրած միջնորդական առաքելությանը:
Ութերորդ բաժնում ներկայացվում են ԽՍՀՄ-ի լուծարումից հետո Իրան-Վրաստան հարաբերություններում տեղի ունեցած զարգացումները:
Իններորդ բաժինը վերաբերում է Իրանի և Ռուսաստանի Դաշնության հարաբերություններին: Մասնավորապես հանգամանալից ներկայացվում է ԻԻՀ և ՌԴ երկկողմ համագործակցությունը տարածաշրջանում և միջազգային տարբեր հարթակներում (ՄԱԿ, ՇՀԿ, ԻՀԿ և այլն):
8-րդ գարնանային կիսամյակ
90 ժամ
6 շաբաթ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ39
1. Դասընթացի նպատակ
● գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել մասնագիտական աշխատանքի հիմնական առանձնահատկությունները,
2. բացատրել բանասիրության ոլորտի ուսումնասիրությունների հիմնական խնդիրները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. գործնականում կիրառել ստացած տեսական գիտելիքները,
4. իրականացնել գիտահետազոտական աշխատանք։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. համակարգել աիրանագիտության ոլորտի ուսումնասիրությունների վերաբերյալ տվյալներ,
6. մեկնաբանել գիտահետազոտական աշխատանքի կատարման ընթացքը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը, մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողությունները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Պրակտիկան կազմակերպվում է գիտական ղեկավարի հետ համատեղ կազմված և հաստատված ծրագրով։ Կարող է իրականացվել ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետում, ինչպես նաև ԵՊՀ հարակից այլ մասնագիտություններով ծրագրեր իրականացնող ամբիոններում կատարվող գիտական թեմաների և նախագծերի շրջանակներում։
ԵՊՀ-ից դուրս ուսանողական պրակտիկան կարող է անցկացվել, մասնավորապես, հետևյալ հաստատություններում՝ ՀՀ ԳԱԱ պրոֆիլային ինստիտուտներում, տարածաշրջանային խնդիրներին առնչվող վերլուծական կենտրոններում և ծառայություններում, Արտաքին գործերի նախարարությունում, Մատենադարանի պարսկերեն ձեռագրերի բաժնում, ԶԼՄ-ներում, արտասահմանյան, այդ թվում՝ ԻԻՀ համալսարանների և գիտակրթական կենտրոնների հետ համագործակցության շրջանակներում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Պրակտիկան դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել պրակտիկայի օրագիրը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կազմվում է անհատապես՝ կախված թեմայից։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ծանոթացում պրակտիկայի անցկացման վայրի աշխատանքային առանձնահատկություններին։
2. Կատարելիք աշխատանքի հստակ ձևակերպում։
3. Կատարելիք աշխատանքի ժամանակացույցի կազմում։
4. Ըստ ժամանակացույցի անհրաժեշտ աշխատանքների կատարում։
5. Վերջնարդյունքների ամփոփում և գնահատում։
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝30 ժամ, սեմ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսումնասիրել իրանական գրավոր աղբյուրները և նրանց օգտագործման եղանակները,
● քննել այս աղբյուրների ծագման, դասակարգման, վերլուծության, արժանահավատության, գիտականության հարցերը,
● ուսումնասիրել պարսկերեն ձեռագերի տեսակները, ձեռագիր մատյանների կազմման և ընթերցման սկզբունքները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.իմանալ իրանական մատենագրական բազան՝ պատմիչների երկեր, տարեգրություններ, ժամանակագրություններ, հիշատակարաններ, և այլն: Ճանաչել պաշտոնական գրությունների գրման սկզբունքները՝ հորվարտականեր, պայմանագրեր, նվիրատվություններ, կոնդակներ և այլն:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
2.ընթերցել և օգտագործել մատենագրական և պաշտոնական աղբյուրագիտական նյութը: Վերլուծել և գիտականորեն արժևորել աղբյուրներն ու ձեռագրերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսումնասիրել իրանական գրավոր աղբյուրները և նրանց օգտագործման եղանակները,
● քննել այս աղբյուրների ծագման, դասակարգման, վերլուծության, արժանահավատության, գիտականության հարցերը,
● ուսումնասիրել պարսկերեն ձեռագերի տեսակները, ձեռագիր մատյանների կազմման և ընթերցման սկզբունքները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացի ժամանակ իրականացվում է ուսուցողակենտրոն ուսուցում, որի ընթացքում ուսանողը կարողանում է ինքնուրույն օգտվել սկզբնաղբյուրներից, վերամշակել տեղեկությունները: Դասընթացը կազմակերպվում է դասախոսությունների, սեմիանրների և արտալսրանային ուսուցման միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. 1-ին ընթացիկ քննություն. անցկացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 2, 2 միավոր:
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն. հետազոտական բաղադրիչով աշխատանք ՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց՝ 2, 2, միավոր։
3. Ինքնուրույն աշխատանք՝ անկացվում է գրավոր և բանավոր՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Ընթացիկ ստուգումներ՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով:
5.մասնակցությունը՝ 2 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Медушевская, О. М., Источниковедение: Теория, история и метод. М., изд. РГГУ, 1996.
  • Введение в востоковедение, под ред. Е. И. Зеленев, В. Б. Касевич, СПБ.: КАРО, 2013.
  • Փափազյան, Հ., Մատենադարանի պարսկերեն ձեռագրերի պատամագրական արժեքը, Բանբեր Մատենադարանի 4, Երևան, 1958, էջ 221-236.
  • اسماعیل رشوند، خوشنویسی، تهران، 1395
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Տեսական բաժին. դասախոսություններ, որոնց ընթացքում ներկայացվում են աղբյուրագիտության և ձեռագրագիտության ուսումնասիրման առարկան, որը մասնավորեցվում է իրանական մատենագիտության տվյալների վրա: Մատենագիտության դասակարգում և առանձին տեսակների հիմնական կորպուսի ներկայացում և քննարկում: Պարսկերեն ձեռագիր մատյանների գրման և ընթերցման առանձնահատկությունների ներկայացում, նյութի վերլուծության մեթոդների քննարկում:
2.Գործնական բաժին. ուսանողների կողմից առանձին սկզբնաղբյուրների մասին ռեֆերատների պատրաստում և ներկայացում, քննարկումների կազմակերպում, պարսկերեն ձեռագիր մատյանների հատվածների ու հիշատակարանների ընթերցում:
3. Արտալսարանային ուսուցման շրջանակներում այցելություն Մատենադարան և պարսկերեն ձեռագիր մատյանների ուսումնասիրում:
5-րդ` աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝30 ժամ, սեմ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
● ներկայացնել արևելյան և հատկապես իրանական լեզուների էության, գործառության ու զարգացման հիմնական օրինաչափությունները. դրանց հնչյունական, բառային, ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի ընդհանուր առանձնահատկությունները, դասակարգման հիմնական սկզբունքները և կառուցվածքային տիպերը,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ լեզվի բաժինների՝ հնչյունաբանության, քերականության, բառագիտության և ոճաբանության մասին,
● տալ ելակետային գիտելիքներ լեզվի գոյության ձևերի, լեզվաբանական մեթոդների, հայեցակետերի և ուղղությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բացատրել լեզուների ծագման վերաբերյալ եղած տեսությունները, լեզուների հնչյունական և բառապաշարային համակարգերի պատմական զարգացման հիմնական առանձնահատկությունները, դրանց ուսումնասիրության մեթոդներն ու հայեցակետերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
2. վերլուծել ժամանակակից պարսկերենի և առհասարակ իրանական լեզուների լեզվական տարբեր իրողությունների զարգացումը և այլն,
3. պարզաբանել լեզվական իրողությունների ծագումնաբանությունը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
4. իրականացնել հետազոտական աշխատանք լեզվական խնդիրների շուրջ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ներկայացնել արևելյան և հատկապես իրանական լեզուների էության, գործառության ու զարգացման հիմնական օրինաչափությունները. դրանց հնչյունական, բառային, ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի ընդհանուր առանձնահատկությունները, դասակարգման հիմնական սկզբունքները և կառուցվածքային տիպերը,
● տալ ընդհանուր գիտելիքներ լեզվի բաժինների՝ հնչյունաբանության, քերականության, բառագիտության և ոճաբանության մասին,
● տալ ելակետային գիտելիքներ լեզվի գոյության ձևերի, լեզվաբանական մեթոդների, հայեցակետերի և ուղղությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, սեմինար պարապմունքների անցկացում,
2. Յուրաքանչյուր բաժնի ավարտից հետո քննարկումներ,
3. Հանձնարարված գրականության ընթերցում և բաց քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Եզրափակիչ քննություն. իրականացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց, յուրաքանչյուրը՝ համապատասխանաբար 5, 4 միավոր:
2. Ընթացիկ ստուգումներ. իրականացվում է բանավոր 6 միավոր առավելագույն արժեքով ՝ 2 առաջադրանք՝ յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 3, 3 միավոր:
3. Ինքնուրույն աշխատանք. իրականացվում է գրավոր՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով:
4. Մասնակցությունը դասընթացին՝ 1 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Աղայան Է., Լեզվաբանության ներածություն, Երևան, 2008:
  • Սոսյուր Ֆ. դը, Ընդհանուր լեզվաբանության դասընթաց (թարգմ.՝ Ա. Մուրադյանի), Երևան, 2008։
  • Бенвенист Э., Общая лингвистика, Москва, 1974.
  • Robins R. H., General Linguistics: An Introductory Survey, Indiana University Press, 1965.
  • McColl Millar R. (ed.) Trask's Historical Linguistics, London, New York: Routledge, 2015.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Լեզուն որպես լեզվաբանության առարկա (լեզվի բնութագրերը, լեզվի բնորոշումը, լեզվի գոյության ձևերը)։
Թեմա 2` Լեզվաբանությունը որպես գիտություն լեզվի մասին (լեզվաբանության ճյուղերը և լեզվաբանական մեթոդները)։
Թեմա 3` Հնչյունաբանություն։
Թեմա 4` Քերականություն։
Թեմա 5` Բառագիտություն։
Թեմա 6` Լեզվի զարգացման տեսությունները։
Թեմա 7` Լեզուների ծագումնաբանական և տիպաբանական դասակարգումները:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝30 ժամ, սեմ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
● ուսանողներին ներկայացնել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
● ուսումնասիրել Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերները,
● ներկայացնել տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը, սահմանակից, ինչպես նաև արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
2. մատնանշելու Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակն ու արտաքին մարտահրավերները,
3. նկարագրելու սահմանակից և արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունների առանձնահատկությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. գնահատելու Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևոր զարգացումները,
5. սահմանելու Իրանի ներքաղաքական խնդիրներն ու արտաքին մարտահրավերները, վերլուծելու դրանց առաջմանը նպաստող գործոնները,
6. սահմանակից երկրների հետ Իրանի հարաբերությունների առանձնահատկությունը համադրելով՝ սահմանելու տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ուսանողներին ներկայացնել Իրանի նոր շրջանի պատմության կարևորագույն իրադարձությունները,
● ուսումնասիրել Իրանի ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերները,
● ներկայացնել տարածաշրջանում Իրանի ունեցած ռազմավարական նշանակությունը, սահմանակից, ինչպես նաև արտատարածաշրջանային երկրների հետ Իրանի հարաբերությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, որի ավարտից հետո թեմայի շուրջ քննարկման կազմակերպում,
2. Յուրաքանչյուր թեմայի ավարտից հետո սեմինար պարապմունքի անցկացում,
3. Հանձնարարված գրականության ընթերցում, ինչպես նաև համապատասխան թեմաների վերաբերյալ փաստավավերագրական ֆիլմերի դիտում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ)
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն, Ե. 2006, 782 էջ:
  • Մերձավոր և Միջին Արևելքի երկրներ և ժողովուրդներ, ԳԱԱ, հոդվածների ժողովածու, Հ. 1-30
  • Иванов М. С., История Ирана, М. , 2011, 497 с.:
  • جبارلوی شبستری، بهرام؛ انقلاب مشروطه و گسترش ارتباطات اجتماعی در ایران، اطلاعات سیاسی - اقتصادی: مرداد و شهریور و 2009 - شماره 227- 230
  • امین، سید حسن، امیرکبیر و اصلاحات، ایران شناسی : تابستان - شماره 58
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1-ին բաժին - Իրանի ներքին և արտաքին դրությունը 18-րդ դարում
2-րդ բաժին - Ղաջարների դինաստիայի հաստատումը
3-րդ բաժին - Իրանի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, արտաքին մարտահրավերներ
4-րդ բաժին - Ռուս-պարսկական պատերազմ (1804-1813), Գյուլիստանի հաշտության պայմանագիրը
5-րդ բաժին -Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828), Թուրքմենչայի հաշտության պայմանագիրը
6-րդ բաժին - Իրանի ժամանակակից սահմանների ձևավորումը
7-րդ բաժին - Իրանի հասարակական-քաղաքական զարգացումները 19-րդ դարում
8-րդ բաժին - Եվրոպական երկրների գաղութացման քաղաքականությունը Իրանի նկատմամբ
9-րդ բաժին - Իրանի սահմանադրական շարժումը
10-րդ բաժին - Իրանը առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս. ՝ 30 ժամ, սեմ. ՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել պարսից հետ դասական գրականության առանձնահատկություններին,
● ուսումնասիրել «Բազգյաշթի» շրջանի գրականության առանձնահատկությունները,
● ուսումնասիրել ժողովրդական աձակի առանձնահատկությունները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերարտադրել «Բազգյաշթի» գրականության առանձնահատկությունները,
2. ձևակերպել հետդասական շրջանի գրականության զարգացման յուրահատկությունները,
3. հիմնավորել գրականության դասական շրջանից նոր շրջանին անցման հանգամանքները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. լուսաբանել պարսից գրականության հետդասական շրջանի գրականության և «հնդկական ոճի» թեմատիկ տեղապտույտի և լճացման հանգամանքները,
5. բացահայտել «շահրաշուբի» և «շահրանգիզի» հասկացությունները գրականության մեջ,
6. քննարկել իրանական գրականության մեջ կրոնական թեմատիկայի ուժեղացման դրդապատճառները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
7. ընդհանրացնել գիտելիքները իրանական գրականության պարբերացման հարցում,
8. համադրել իմացությունները միջնադարյանից նոր շրջանի գրականության անցման առանձնահատկությունները ներկայացնելու համար։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել պարսից հետ դասական գրականության առանձնահատկություններին,
● ուսումնասիրել «Բազգյաշթի» շրջանի գրականության առանձնահատկությունները,
● ուսումնասիրել ժողովրդական աձակի առանձնահատկությունները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Գործնական պարապմունքներ,
3. Բնագրով ստեղծագործությունների թարգմանություն և մասնագիտական մեկնաբանում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ)
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Լ. Իրանական թատրոնի միջազգային փոխառնչությունների ուշագրավ մի էջ (Արբի Հովհաննիսյան. արվեստագետի դիմանկարի փորձ), “Արևելագիտության հարցեր”, ԵՊՀ հրատ, Երևան, 2015, էջ` 390-402:
  • Դրական հերոսի տիպարը արդի պարսից պատմավեպում, «Իրան-նամէ» 2012-2013, № 44-45, 163-165:
  • Трансформация традиционных мотивов в лирике Хатефа Исфахани (XVIII в.) Ардашникова А.Н., Рейснер М.Л., в журнале Вестник Московского университета. Серия 13. Востоковедение, издательство Изд-во Моск. ун-та (М.), 2013, № 3, с. 55-69.
  • Ардашникова А.Н., Рейснер М.Л., Эволюция жанра тазкере в Иране XIII-XIX вв., в журнале Вестник Московского университета. Серия 13. Востоковедение, издательство Изд-во Моск. ун-та (М.), 2016, № 1, с. 3-18.
  • Норузи М, Женские образы в современной персидской прозе, М., 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. «Բազքյաթի» շրջանի գրականություն։
2. Կրոնական բովանդակությամբ գրականության հունավորում։
3. Դասական շրջանի ավարտ և նոր գականության սկզբմնավորում։
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.՝30 ժամ, սեմ.՝ 30 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1801/ Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանական արվեստի պատմական զարգացման ողջ
ընթացքին։
● ցույց տալ իրանական արվեստի կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում։
● ծանոթացնել իրանական արվեստի տեսակներին ու դրանց առանձնահատկություններին
● ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական
կյանքի տարբեր ոլորտներում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. նկարագրել իրանական արվեստի տեսակները՝ հին Իրանից մինչև արդի ժամանակաշրջաններ,
2. ներկայացնել իրանական արվեստի տարբեր դրսևորումները ըստ էթնիկ և տարածաշրջանային առանձնահատկությունների,
3. պարզաբանել իրանական արվեստի ազդեցությունը համաշխարհային մշակույթի և արվեստի հարթակում։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծել բուն իրանական արվեստի էլեմենտները և հասկանալ դրանց տարբերությունը և նմանությունը արաբական արվեստի հետ,
5. հասկանալ և վերլուծել իրանական կինոյի, թատրոնի, ժամանակակից արվեստի տեղն ու դերը նորագույն ժամանակաշրջանում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
6. վեր հանել և քննել իրանական արվեստի արդի հիմնախնդիրները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● ծանոթացնել ուսանողներին իրանական արվեստի պատմական զարգացման ողջ
ընթացքին։
● ցույց տալ իրանական արվեստի կայացման և հարատևման գործոնները պատմական
տարբեր ժամանակաշրջաններում։
● ծանոթացնել իրանական արվեստի տեսակներին ու դրանց առանձնահատկություններին
● ներկայացնել արդի Իրանի մշակութային դրսևորումները և դրանց դերը հասարակական
կյանքի տարբեր ոլորտներում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություն,
2.Սահիկաշարի դիտում,
3.Քննարկում-սեմինարներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1.1-ին ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է գրավոր (5 միավոր) : Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
2.2-րդ ընթացիկ քննություն
Քննությունն անցկացվում է բանավոր (5 միավոր): Ուսանողն առաջադրված թեմաների վերաբերյալ պետք է մանրամասն շարադրի իր մտքերը:
3.Ընթացիկ ստուգում(ներ)
Դասընթացի ընթացքում պարբերաբար կատարվում են բանավոր ստուգումներ, նախկին դասի յուրացումը ստուգելու նպատակով։ Ընթացիկ ստուգումներին հատկացվում է ընդհանուր 3 միավոր։
4.Ինքնուրույն աշխատանք.
Այս առարկայի համար ինքնուրույն աշխատանքները ունեն հետազոտական բնույթ, որոնք կատարվում են և՛ անհատական և՛ խմբակային մեթոդներով։ Նպատակի յուրացման և եզրակացության պատշաճ ներկայացնելուց հետո ընդունվում է հետազոտական աշխատանքը։ Ինքնուրույն աշխատանքը գնահատվում է 5 միավոր։
5.Մասնակցություն.
Ուսանողների մասնակցությունը գնահատվում է 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Curtis, Vesta Sarkhosh & Alexandra Magub, Rivalling Rome: Parthian coins and culture, 2020, London, Spine Books.
  • Darbinian Noonik, Iranian Post-Modernism: The Saqqakhaneh Art Movement, Journal of Oriental Studies, Yerevan YSU Press, 2019, No. 15, pp. 81-89.
  • Giršman, Roman, Honar-e Irān dar dorān-e pārtī va Sasanī (The Iranian Art During Parthian and Sasanian Periods), transl. Bahrām Farevašī, Tehran: Elmī va farhangī, 1370 (1991).
  • Grigor Talinn, Contemporary Iranian Art: From the Street to the Studio, Reaktion Books.
  • Hal James, Fārhang-e Negārehī-e Namadhā dar Honar-e Šarq va Qarb.
  • Latifpur Sabā va Katāyun Mazdāpur, Giyāh-e Hum va Naqš-e ān dar Āyyinhā va Asātir-e Hend va Irāni (Haoma and its Part in Traditions and Myths of India and Iran), Bushehr: Tahqiqāt Tamsilī dar zabān va adab, 1390 (2011).
  • Lucas, Ann E., Music of Thousand Years (A new history of Persian Musical Traditions), 2019, University of California Press.
  • Pipemo, M. 1974 Upper Paleolithic Caves in southern Iran. Preliminary Report, East and West, No 24. pp.9-13.
  • The Picture Encyclopedia of Symbols in Oriental and Western Art, Transl. Roqayyeh Behzādi, Tehran: Farhang Moāser, 1392 (2013).
  • 0. ZamanKhodāi, Mohammadzamān va Sādeq Karimī va Mehdi Yarahmadī, Negāhi be Seyr-e Tahavvol va Namadinegī-e Botteh va Jeqqe (A Look At the Transition and Symbolism of Boteh and Jeqqeh), Tehrān: Tahqiqāt Farhangī Irān, 1387 (2008).
  • Դարբինյան Նունիկ, Իրանական պոստ-մոդեռնիզմ. Շահնամեն արվեստի նոր հարթակում, Journal of Oriental Studies, Yerevan YSU Press, 2020, No. 17, pp. 131-138։
  • Թաջարյան Իվետ, Լուսանկարչության պատմություն, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2019, 100 էջ։
  • آیوازیان سیمون، آجرکاری در معماری ایران دوره اسلامی در تزیینات وابسته به معماری ایران دوره اسلامی،تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور
  • اتینگهاوزن ریچارد و گرابر الک، هنر و معماری اسلامی، تهران، سمت، ۱۳۷۸
  • اسکارچیا جیان روبرتو، هنر صفوی زند قاجار، تهران، مولی،
  • دریایی تورج، تاریخ ایران آکسفورد، تهران، نشر نو، ۱۴۰۰
  • رضایی نیا عباس، سیر تحول هنری نقش برجسته های صخره ای ایران در مجله گلستان هنر، ۱۳۸۶، سال سوم شماره ی ۴، صص۱۰۴-۸۷
  • صدیق عیسی|، تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا حاضر، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۳۸
  • فرای ریچارد ن.، میراث باستانی ایران، تهران، انتشارات علمی-فرهنگی،۱۳۷۳
  • 0. کشمیرشکن حمید، هنر معاصر ایران: ریشه ها، دیدگاه های نوین، نظر، تهران،۱۳۹۴
  • کوهمال جهرمی عبدالرضا ،آشنایی با تاریخ، فرهنگ و هنر دفاع مقدس،جهرم:مصلی،۱۳۹۲
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Իրանական ժայռապատկերներ և քանդակագործություն
2.Իրանական խեցեգործություն և կերամիկա
3.Իրանական զարդեր և թանկարժեք քարեր
4.Իրանական մետաղագործություն և դրամահատում
5.Իրանական գորգ և գործվածքներ
6.Իրանական գեղանկարչություն և մանրանկարչություն
7.Իրանական երաժշտություն
8.Իրանական լուսանկարչության պատմություն
9.Իրանական կինո
10.Իրանական թատրոն
11.Իրանական ճարտարապետություն
12.Իրանական դեկորատիվ արվեստներ և արհեստներ
13.Իրանական ժամանակակից արվեստներ
14.Իրանական գեղագրություն և նեգարգարի
15.Իրանական գրականության և արվեստի շաղկապումը:

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am