Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ

Մագիստրոսական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Մագիստրոս
Մասնագիտություն՝
042101.11.7 - Իրավագիտություն
Մասնագիտացումը՝
042101.11.7 - Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ
Շնորհվող որակավորումը՝
իրավագիտության մագիստրոս
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին աշնանային կիսամյակ
գործ.- 30 ժամ
շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1904/Մ01
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողները ձեռք բերեն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտություններ և կարողանան կիրառել դրանք իրենց մասնագիտական ոլորտում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. քննարկել էլեկտրոնային արդարադատության համակարգի կիրառման համար անհրաժեշտ մեխանիզմները.
2. ներկայացնել գիտական հետազոտության թեմային առնչվող իրավական տեղեկատվական համակարգերի ընտրության մեթոդները, դրանցից օգտվելու եղանակները.
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
3. կատարել տվյալների հավաքագրման աշխատանքներ,
4. վերլուծել և մշակել հավաքագրված տվյալները, կազմել հաշվետվություններ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան).
5. օգտվելու տեղեկատվական մասնագիտական համակարգերից։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողները ձեռք բերեն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտություններ և կարողանան կիրառել դրանք իրենց մասնագիտական ոլորտում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով:
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլեկտրոնային տեսքով:
3. Ընթացիկ և եզրափակիչ ստուգումները անցկացվում են համակարգչի միջոցով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է ընթացիկ ստուգումների արդյունքների հիման վրա՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով, դասընթացին մասնակցության հիման վրա` 2 միավոր առավելագույն արժեքով և եզրափակիչ աշխատանքի հիման վրա` 10 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 5 հարց, յուրաքանչյուրը՝ 2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է:
Ստուգարքը ստանալու համար անհրաժեշտ է հավաքել առնվազն 13 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Office 365 All-in-One For Dummies, 2022, eBook.
  • Matt Smith, Microsoft Office 2010: Ultimate Tips and Tricks, 2014.eBook.
  • Michel R. Groh, Microsofr Access 2010, Wiley Pub. Inc., 2010.
  • Mark Collins, Pro Access 2010 Development. Apress press., 2014.
  • Step by Step. Microsoft Office Access 2010. eBook. Steve Lambert, M. Daw Lambert III and Joan Preppernau. 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1. Իրավական տեղեկատվական համակարգերի և համացանցային ռեսուրսներից օգտվելու հմտություններ, տվյալների հավաքագրում:
Բաժին 2. Խմբագրիչներ. դրանց կիրառումը իրավական գրագրությունում և էլեկտրոնային կառավարման ընթացքում:
Բաժին 3. Ծանոթություն տվյալների հենքերի ստեղծմանը և կառավարմանը, դրանց կիրառումը էլեկտրոնային արդարադատության համակարգում:
1-ին կիսամյակ
դաս. ՝15 ժամ, գործ.՝ 15 ժամ
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1901/Մ15
1. Դասընթացի նպատակ
ձևավորել իմացություն գիտության, գիտական հե­տա­­զո­տու­թյան, գի­տական գործու­նեության մասին, սո­վորեցնել գի­­տա­կան հե­տա­զո­տության կազմակերպման և անցկացման հիմ­նադ­րույթները, հա­ղորդել գի­տե­­լիք­ներ և հմտու­թյուն­ներ գիտական հե­տա­զո­տու­թյան մեթոդների, աղ­բյուր­նե­րի ու պրակ­տիկ ին­ֆոր­մացիայի հետ աշխատանքի, գի­տական հետա­զո­տու­թյուն­ների նա­խա­պատ­­րաստման և ձևա­վորման կար­գի մա­սին
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. նկարագրել գիտությունը որպես ճանաչողության ոլորտ, գիտական գոր­ծու­նեու­թյան իրավական կարգավորման հիմունքները և հետազոտության անցկացման փու­լերը, գի­տա­­կան աշխատանքի ձևավորման, լեզվի և ոճի առանձ­նա­հատ­կու­թյուն­ները.
2. բացատրել գիտական հետազոտության մեթոդները, դրանց տեսակները, մաս­նա­գի­տա­­­կան ոլորտի մեթոդաբանական առանձնահատկությունները.
3. քննարկել գիտական հետազոտության թեմայի ընտրության, հետազոտության պլա­նա­­վորման և իրականացման փուլերը, դրանց առանձնահատկությունները.
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. կատարել ինքնուրույն գիտական հետազոտություն, վերլուծել ստացված աղ­բյուր­ները և մշակել խորհրդատվություն իրավական ինստիտուտի կատա­րե­լա­գործ­ման համար,
5. ընտրել գիտական անհրաժեշտ մեթոդներ` ելնելով հետազոտության առար­կա­յից.
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան).
6. դրսևորելու վերլուծական, ստեղծագործական, նորարական մոտեցում՝ մաս­նա­գի­տաց­­ման ոլորտի խնդիրների, ինչպես նաև հետազոտական հիմնախնդիրների բա­ցա­հայտ­ման և լուծման համար
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ձևավորել իմացություն գիտության, գիտական հե­տա­­զո­տու­թյան, գի­տական գործու­նեության մասին, սո­վորեցնել գի­­տա­կան հե­տա­զո­տության կազմակերպման և անցկացման հիմ­նադ­րույթները, հա­ղորդել գի­տե­­լիք­ներ և հմտու­թյուն­ներ գիտական հե­տա­զո­տու­թյան մեթոդների, աղ­բյուր­նե­րի ու պրակ­տիկ ին­ֆոր­մացիայի հետ աշխատանքի, գի­տական հետա­զո­տու­թյուն­ների նա­խա­պատ­­րաստման և ձևա­վորման կար­գի մա­սին
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ՝ ուսուցման ակտիվ և ինտերակտիվ մեթոդների կի­րառ­մամբ.
2. ստեղծագործական (հիմնախնդիրային) հանձնարարություններ,
3. սոցիալական նախագծեր, ինտերակտիվ ելույթ, որո­շում­նե­րի ծառ, ուղեղային գրոհ, ունեցի՛ր դիրքորոշում համառոտ ելույթ.
4. բանավեճ և քննարկում, դերային խաղեր.
5. ուսումնական գրականության հիման վրա ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ինքնուրույն աշխատանք. Առա­ջադրվում է գիտագործնական խնդիր։ Խնդիրը լու­ծե­լու համար սովորողին թույլատրվում է օգտվել միայն անհրաժեշտ նորմատիվ իրավական ակ­տե­րից։ Սովորողը խնդիրը լուծելիս կարող օգտվել տեսական գրա­կա­նու­թյունից, գի­տա­գործնական նյութերից, դատական պրակ­տիկայից։ Սովորողը գնա­­­հատվում է 8 միա­վոր առավելագույն արժեքով, հետևյալ սկզբունքով՝
- փաստերի համադրում - 1 միավոր
- անհրաժեշտ նորմերի վկայակոչում - 2 միավոր
- պատճառաբանություն (խնդրի լուծման համար անհրաժեշտ մեթոդ­նե­րի/մե­թո­դա­բա­նության ընտրություն, իրավանորմերի վերլուծություն մեթոդի/ մեթոդաբանության հա­մատեքստում, փաստերի նկատմամբ իրավանորմերի կիրառման գոր­ծըն­թաց) - 3 միավոր
- խնդրի լուծման վերաբերյալ սեփական եզրահագումը - 2 միավոր
2. Մասնակցություն. Գնահատվում է առավելագույնը 3 միավորով։
Եզրափակիչ քննություն. Անցկացվում է բանավոր։ Յուրաքանչյուր հարցատոմս նե­րա­ռելու է 3 հարց։ ։ Գնա­հատ­վում է առավելագույնը 9 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ▪ Агамиров К.В., Проблемы юридического прогнозирования: методология, тео­рия, прак­ти­ка: Монография. М.: Изд. ЮРКОМПАНИ, 2015, էջ 408:
  • ▪ Атарщикова Е.Н., Герменевтика в праве: история и современность. дисс. канд. юрид. наук. СПб. 1998, էջ 400:
  • ▪ Бачинин В.А., История философии и социологии права. СПб.: Изд. Михайлова В.А., 2001, էջ 335:
  • ▪ Васильев В.Л., Юридическая психология. 6-е изд. СПб.: Изд. Питер, 2009, էջ 608:
  • ▪ Честнов И.Л., Методология и методика юридического исследования. Учебное по­­­со­бие. СПб.: 2018, էջ 124:
  • ▪ Яркова Е.Н., История и методология юридической науки: учебное пособие., Изд. Тю­менс­кого гос. ун-та, 2012, էջ 463:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. իրավագիտության մե­թո­­դաբանությունը.
2. իրավական հետազոտությունների կառուցվածքը և կազ­մա­կեր­պու­մը.
3. էմպիրիկ իրավական հետազոտությունների մեթոդաբանությունը.
4. տե­սա­­կան և մե­տա­տե­սա­կան իրավական հետազոտությունների մեթոդաբանու­թյու­նը.

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
2-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս. – 60
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/Մ50
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հիմնական սկզբունքները, բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ոլորտի ՀՀ օրենսդրությունը՝ հատկապես շեշտադրելով օգտակար հանածոների արդյունահանման և էներգետիկայի ոլորտի առանձնահատկությունները, բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգերը, թույլտվությունների հիմնական պայմանները, թոյլտվություն տրամադրող պետական մարմինների և թույլտվություն ստացող սուբյեկտների մասնակցությամբ հասարակական հարաբերությունների և այդ հարաբերություններից բխող իրավունքների պաշտպանության առանձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հարաբերությունները կարգավորող հիմնական ինստիտուտները,
2. ներկայացնել բնական ռեսուրսների օգտագործման թույտվությունների տրամադրման ընթացակարգերը և թույլտվությունների հիմնական պայմանները,
3. բացատրել տնտեսության տարբեր ճյուղերում, հատկապես՝ հաքարդյունաբերության և էներգետիկայի ոլորտում բնական ռեսուրսների օգտագործման համար անհրաժեշտ թույլտվությունների առանձնահատկությունները,
4. պարզաբանել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հարաբերությունների մասնակիցների իրավունքների պաշտպանության եղանակները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական խնդրի լուծման նպատակով վերլուծել բնական ռեսուրսի օգտագործման թույլտվություն տրամադրող պետական մարմնի և թույլտվություն ստացող սուբյեկտի վարքագիծը կանոնակարգող իրավական ակտերը,
2. լու­ծել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության վերաբերող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հիմնական սկզբունքները, բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ոլորտի ՀՀ օրենսդրությունը՝ հատկապես շեշտադրելով օգտակար հանածոների արդյունահանման և էներգետիկայի ոլորտի առանձնահատկությունները, բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգերը, թույլտվությունների հիմնական պայմանները, թոյլտվություն տրամադրող պետական մարմինների և թույլտվություն ստացող սուբյեկտների մասնակցությամբ հասարակական հարաբերությունների և այդ հարաբերություններից բխող իրավունքների պաշտպանության առանձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ընթացիկ ստուգումներ
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
5. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. երկու ընթացիկ քննություն, որոնցից յուրաքանչյուրը անցկացվում է ուսանողին տրված գրավոր առաջադրանքի գնահատման հիման վրա՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, եզրափակիչ քննություն, որը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց (առաջադրանք), որոնցից յուրաքանչյուրի առավելագույն արժեքը 2 միավոր է), ընթացիկ ստուգում՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, մասնակցություն՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով:


6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Жаворонковой Н.Г., Агафонова В.Б. Правовые основы бизнеса в сфере природопользования. М.: Проспект, 2017.
  • Городов О.А., Введение в энергетическое право. 2-е издание. Учебник. М.: Проспект, 2015.
  • Mining Law: Jurisdictional Comparisons. Sweet & Maxvell, 2012.
  • Christian Matabaro. Reforming Mining Law: A Look at Transnational Corporations’ Activities in the Democratic Republic of Congo within the Doctrine of Corporate Social Responsibility, Xlibris Corporation LLC, 2019.
  • Raphael J.Heffron. Energy Law: An Introduction. Springer, 2014.
  • Rosemary Lyster, Adrian Bradbrook. Energy Law and the Environment. Cambridge University Press, 2006.
  • Բարսեղյան Տ.Կ., Գործարարական իրավունք, Երևան, 2009:
  • Белых В.С. Предпринимательское право России. М.: Проспект, 2009.
  • Ершова Т. Предпринимательское право. М., 2010.
  • 0. Жилинский С.Ж. Предпринимательское право. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ինստիտուտի դերը շուկայական հարաբերություններում: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվությունները տնտեսության տարբեր ճյուղերում: Բնական ռեսուրսների օգտագործման և հարակից այլ թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգը: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվությունների պայմանները և դրանցից ծագող իրավունքների և պարտականությունների ծավալը: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններից ծագող և հարակից իրավունքների պաշտպանությունը:
1-ին աշնանային կիսամյակ
դաս. – 60
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/Մ55
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին տրամադրել համակարգված և համակողմանի գիտելիքներ միջազգային էկոլոգիական անվտանգության, բնապահպանական հիմնական կոնվենցիաների և համաձայնագրերի, դրանց իմպլեմենտացիայի, պրակտիկ կիրառման, էկոլոգիական իրավունքների միջազգային պաշտպանության ընթացակարգերի վերաբերյալ, տնտեսության վրա բնական ռեսուրսների օգտագործման ազդեցությունների, կլիմայական քաղաքականության ուղղությունների ու ոլորտում գործող միջազգային ինստիտուտների ու մեխանիզմների, կլիմայի փոփոխության մեղմման ու հարմարվողականության ոլորտում կիրառելի իրավական ինստիտուտների մասին, միջազգային կլիմայական իրավունքի շրջանակներում ընթացող գործընթացների ներքո ազգային քաղաքականությանը և իրավական զարգացումներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել միջազգային հիմնական բնապահպանական կոնվենցիաները, ոլորտի միջազգային փաստաթղթերը ու դրանց իրավակարգավորումները,
2. նկարագրել միջազգային էկոլոգիական անվտանգության ապահովման հիմնական մեխանիզմները, դրանց առանձնահատկություները,
3. նկարագրել կլիմայական քաղաքականության և իրավունքի հիմնական ինստիտուտները և դրանց գործառման միջազգային մեխանիզմները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. ներկայացնել միջազգային բնապահպանական կոնվենցիաներով, ոլորտի միջազգային փաստաթղթերով նախատեսված գործնական հնարավորությունները,
2. վերլուծել ՀՀ-ում բնական ռեսուրսների օգտագործման ներքո տնտեսության, արտադրողականության և էկոհամակարգային մոտեցման հիմնախնդիրները,
3. վերլուծել կլիմայի մեղմման ու հարմարվողականության ոլորտի միջազգային իրավական ակտերի ու համապատասխան գործընթացների համատեքստում ազգային կլիմայական քաղաքականության ու օրենսդրության զարգացման հիմնախնդիրները և ուղղությունները։
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ) քրեական գործի նյութերից,
վերլուծել փաստեր, համադրել դրանք և կայացնել իրավիճակից բխող գործնական որոշումներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին տրամադրել համակարգված և համակողմանի գիտելիքներ միջազգային էկոլոգիական անվտանգության, բնապահպանական հիմնական կոնվենցիաների և համաձայնագրերի, դրանց իմպլեմենտացիայի, պրակտիկ կիրառման, էկոլոգիական իրավունքների միջազգային պաշտպանության ընթացակարգերի վերաբերյալ, տնտեսության վրա բնական ռեսուրսների օգտագործման ազդեցությունների, կլիմայական քաղաքականության ուղղությունների ու ոլորտում գործող միջազգային ինստիտուտների ու մեխանիզմների, կլիմայի փոփոխության մեղմման ու հարմարվողականության ոլորտում կիրառելի իրավական ինստիտուտների մասին, միջազգային կլիմայական իրավունքի շրջանակներում ընթացող գործընթացների ներքո ազգային քաղաքականությանը և իրավական զարգացումներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն
2. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
3. անհատական և խմբային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
6. իրավիճակների քննարկում,
7. դասախոսություն հրավիրյալ մասնագետի կողմից,
8. ուսումնական այցեր:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կենսաբազմազանության մասին» կոնվենցիա
  • «Անապատացման դեմ պայքարի մասին» կոնվենցիա
  • «Էկոլոգիական տեղեկատվության մատչելիության, որոշումների կայացմանը հասարակության մասնակցության և արդարադատության մատչելիության մասին» կոնվենցիա, Համապատասխանության կոմիտեի եզրակացություններ և առաջարկներ
  • «Անհետացման եզրին գտնվող վայրի բույսերի ու կենդանիներ առևտրի մասին» կոնվենցիա
  • «Կլիմայի փոփոխության մասին» ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիա
  • Փարիզյան համայձայնագիր
  • «Օզոնային շերտի պահպանության մասին» Վիեննայի կոնվենցիա
  • Brown Weiss, E., ‘The Evolution of International Environmental Law’ (2011) 54 Japanese Yearbook of International Law 1.
  • International environmental Law and global South. Carmen G. Gonzales.2015.
  • Principles of International Environmental Law. Philippe Sands, Jacqueline Pill, 2018.
  • 0. International Environmental Law and Policy. David Hunter, James Salzman, 2021.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային էկոլոգիական իրավունքի ձևավորման նախապայմանները, պետությունների ինքնիշխանությունը բնական ռեսուրսների սեփականության համատեքստում, տնտեական հարաբերություններ բնօգտագործում ու բնապահպանություն, ռազմավարական և էկոլոգիական անվտանգություն, միջազգային հիմնական բնապահպանական կոնվենցիաներ, էկոլոգիական իրավունքների միջազգային պաշտպանության ընթացակարգեր, կլիմայական քաղաքականության և իրավունքի հասկացությունը, կլիմայի կառավարումը, կլիմայի փոփոխությունը և մարդու իրավունքները, կլիմայական քաղաքականությունը և իրավունքը տարբեր ոլորտներում, ներառյալ՝ բնական ռեսուրսների կառավարումը, էներգետիկան, գյուղատնտեսությունը, քաղաքաշինությունը, ենթակառուցվածքները, աղետների ռիսկի կառավարումը, կլիմայական հաշվետվողականության մեխանիզմները։
1-ին աշնանային կիսամյակ
դաս. – 30,
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1903/Մ53
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներ­կա­յաց­նել գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի էութ­յու­նը, ՀՀ­-ում գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող օ­րենսդ­րութ­յու­նը, գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի մաս­նա­կից­նե­րի կար­գա­վի­ճա­կը, նրանց ի­րա­վունք­նե­րի ու պար­տա­կա­նութ­յուն­նե­րի ծա­վա­լը, գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի ի­րա­վա­կան կար­գա­վոր­ման, գոր­ծա­րա­րա­կան գոր­ծու­նեութ­յան պե­տա­կան կա­ռա­վար­ման հիմ­նա­հար­ցե­րը, գոր­ծա­րար­նե­րի միջև և ն­րանց մաս­նակ­ցութ­յամբ ա­ռա­ջա­ցող պայ­մա­նագ­րա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել գործարարական հարաբերությունները կարգավորող հիմնական ինստիտուտները,
2. բացատրել գործարարական հարաբերությունների մասնակիցների և նրանց գույքի կարգավիճակի առանձնահատկությունները,
3. թվարկել գոր­ծա­րա­րա­կան գոր­ծու­նեութ­յան պե­տա­կան կա­ռա­վար­ման մեթոդները և պարզաբանել դրանց էությունը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական խնդրի լուծման նպատակով վերլուծել գործարարական հարաբերությունների մասնակիցների վարքագիծը կանոնակարգող իրավական ակտերը,
2. լու­ծել գործարարական հարաբերություններին վերաբերող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
3. վեր­լու­ծել դա­տա­կան և գործարարական պրակտիկայի նյու­թե­րը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրները (օրենսդրական բազա, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներ­կա­յաց­նել գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի էութ­յու­նը, ՀՀ­-ում գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող օ­րենսդ­րութ­յու­նը, գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի մաս­նա­կից­նե­րի կար­գա­վի­ճա­կը, նրանց ի­րա­վունք­նե­րի ու պար­տա­կա­նութ­յուն­նե­րի ծա­վա­լը, գոր­ծա­րա­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի ի­րա­վա­կան կար­գա­վոր­ման, գոր­ծա­րա­րա­կան գոր­ծու­նեութ­յան պե­տա­կան կա­ռա­վար­ման հիմ­նա­հար­ցե­րը, գոր­ծա­րար­նե­րի միջև և ն­րանց մաս­նակ­ցութ­յամբ ա­ռա­ջա­ցող պայ­մա­նագ­րա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
4. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. երկու ընթացիկ քննություն, առաջինը գրավոր է` գնահատվում է առավելագույնը 5 միավոր, երկրորդը՝ բանավոր` առավելագույնը ՝ 4 միավոր, ընթացիկ ստուգում՝ առավելագույնը 8 միավոր, հանձնարարության արդյունքի գնահատման հիման վրա, մասնակցություն՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բարսեղյան Տ.Կ., Գործարարական իրավունք, Երևան, 2009:
  • Белых В.С. Предпринимательское право России. М.: Проспект, 2009.
  • Ершова Т. Предпринимательское право. М., 2010.
  • Жилинский С.Ж. Предпринимательское право. М., 2010
  • Громова Е. А. Государственно-частное партнерство и его правовые формы, учвбное пособие, М., 2019
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գործարարական իրավունքի դերը շուկայական հարաբերություններում: Գործարարական իրավունքի սուբյեկտների ընդհանուր բնութագիրը: Գործարարական իրավունքի հատուկ սուբյեկտները: Գործարարական գործունեություն իրականացնող սուբյեկտների գույքի կարգավիճակը: Գործարարական գործունեության պետական կառավարումը: Պայմանագրի դերը գործարարական հարաբերությունների կարգավորման գործում։
1-ին գարնանային կիսամյակ
դաս.- 60,
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/Մ54
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել սուբ­յեկ­տիվ ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նութ­յան ար­բիտ­րա­ժա­յին ձևին, դրա ինս­տի­տու­ցիո­նալ և գործառութային հիմ­նա­կան առանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րին, ար­բիտ­րա­ժա­յին կար­գով վե­ճե­րի լուծ­ման, ինչ­պես նաև վճիռ­ներ­րի ճա­նաչ­ման և կա­տար­ման, այդ թվում՝ նաև վիճարկման կար­գին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան ար­բիտ­րա­ժա­յին ձևի էու­թյան, ար­բիտ­րա­ժի հիմ­նա­կան ինս­տի­տու­ցիո­նալ ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րը,
2. բացատրել արբիտրաժային ակտերի դասակարգման առանձնահատկությունները,
3. լուսաբանել արբիտրաժային վճռի ճանաչման և կատարման, ինչպես նաև վիչարկման կարգը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կազմել արբիտրաժային քննությանը միջնորդավորող դիմումներ, համաձայնություններ, վճիռներ և որոշումներ և այլ փաստաթղթեր,
2. մշակել արբիտրաժային համաձայնությունների և գործերի քննության ընթացակարգային կանոնների օրինակելի ձևեր,
3. լուծել ոլորտին վերաբերող բարդ գործնական խնդիրներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտ­վել տե­ղե­կատ­վութ­յան տա­րա­տե­սակ աղբ­յուր­նե­րից (գի­տա­կան աշ­խա­տութ­յուն­ներ, հոդ­ված­ներ և ­հաշ­վետ­վութ­յուն­ներ, ին­տեր­նետ ռե­սուրս­ներ, է­լեկտ­րո­նա­յին գրա­դա­­րան­ներ, դա­տա­կան պրակ­տի­կա­յի նյու­թեր),
2. վա­րել բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել սուբ­յեկ­տիվ ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նութ­յան ար­բիտ­րա­ժա­յին ձևին, դրա ինս­տի­տու­ցիո­նալ և գործառութային հիմ­նա­կան առանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րին, ար­բիտ­րա­ժա­յին կար­գով վե­ճե­րի լուծ­ման, ինչ­պես նաև վճիռ­ներ­րի ճա­նաչ­ման և կա­տար­ման, այդ թվում՝ նաև վիճարկման կար­գին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. արբիտրաժային գործերի վեր­լու­ծութ­յուն,
4. արբիտրաժային վարույթը միջնորդավորող փաստաթղթերի կազմում,
5. ու­սա­նո­ղի ինք­նու­րույն և խմ­բա­յին աշ­խա­տանք,
6. գրականության և պրակտիկ նյութերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
7. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Վ.Վ. Առևտրային արբիտրաժը Հայաստանի Հանրապետությունում, Երևան, 2011:
  • Օտարերկրյա արբիտրաժային վճիռների ճանաչման և հարկադիր կատարման մասին 1958թ. Կոնվենցիա:
  • Պետությունների և մասնավոր անձանց միջև ներդրումային վեճերի արբիտրաժային կարգավորման մասին 1965թ. Վաշինգտոնի կոնվենցիա:
  • Միջազգային արբիտրաժային հաստատությունների կանոնակարգեր:
  • Մտավոր սեփականության համաշխարհային կազմակերպության (ՄՍՀԿ)
  • մշակած մեդիացիայի կանոնակարգ,
  • http://www.wipo.int/amc/en/mediation/rules/#1a
  • 03.2018թ. ՅՈՒՆՍԻՏՐԱԼ-ի հաշտեցման կանոններ,
  • http://mediators.ru/rus/about_mediation/samples/uncitral 26.03.2018թ.
  • ՅՈՒՆՍԻՏՐԱԼ-ի 2002թ. Տիպային օրենքը միջազգային առևտրային
  • հաշտարարական գործընթացի մասին
  • https://www.uncitral.org/pdf/russian/texts/arbitration/ml-conc/03-90955…
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան ար­բիտ­րա­ժա­յին ձևի ի­րա­վա­կան բնու­թա­գի­րը: Ար­բիտ­րա­ժի սկզբունք­նե­րը: Ար­բիտ­րա­ժա­յին ի­­­րա­­­վա­­­հա­­­րա­­­բե­­­րութ­­յուն­­նե­րի տար­րե­րը: Ար­բիտ­րա­ժա­յին հա­մա­ձայ­նու­թյան հաս­կա­ցու­թյու­նը և­ տե­սակ­նե­րը: Ար­բիտ­րա­ժա­յին ո­րո­շում­ներ: Ար­բիտ­րա­ժա­յին ո­րո­շում­նե­րի կա­տա­րու­մը:
2-րդ Գարնանային կիսամյակ
30ժ. լսարանային, 60 ժ. ինքնուրույն
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
Մ-
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին զինել գիտելիքներով և զարգացնել հմտությունները, որոնք անհրաժեշտ են հասկանալու արհեստական ​​ինտելեկտի (ԱԻ) ազդեցությունն ու դրա հետևանքները իրավունքի և իրավական համակարգերի ու ինստիտուտների վրա, արձագանքելու պետական և հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում ԱԻ և իրավունքի փոխգործակցության դրսևորումներին և կիրառելու համապատասխան քաղաքականություններ և ռազմավարություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ունենալ խոր և համապարփակ գիտելիքներ, այդ թվում՝ տեխնիկական՝ ԱԻ տեխնոլոգիաների և համակարգերի, դրանց արագ զարգացման միտումների և ապագա առաջընթացի կանխատեսուների վերաբերյալ:
2. Տիրապետել խոր գիտելիքների՝ ԱԻ համակարգերի և ալգորիթմների՝ սոցիալական և իրավական հետևանքների և մարտահրավերների վերաբերյալ:
3. Ունենալ ԱԻ տեխնոլոգիաները կարգավորող սկզբունքների և մեխանիզմների վերաբերյալ խոր և համապարփակ գիտելիքներ:
4. Տիրապետել ԱԻ գլոբալ իրավակարգավորումերի, առաջատար երկրների ռազմավարությունների և իրավակարգավորման քաղաքականությունների, այդ գործընթացների մարտահրավերների և լուծումների վերաբերյալ համապարփակ գտելիքների:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Համեմատել ԱԻ ոլորտում ձևավորվող գլոբալ իրավակարգավորման շրջանակները և վերլուծել դրանց ազդեցությունն ու հետևանքները ինովացիայի զարգացման և հանրաին շահի պաշտպանության տեսանկյունից:
2. Կիրառել գործող օրենսդրությունը ԱԻ-ի համակարգերի հետ կապված իրավահարաբերությունների նկատմամբ, օրինակ, ԱԻ-ի կողմից նոր արդյունքի ստեղծման դեպքում, ԱԻ- համակարգի կողմից վնաս պատճառելու, խտրականության դրսևորումնեի և այլ դեպքերում և գնահատել դրանց արդյունավետությունը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Զարգացնել միջառարկայական թիմերում համագործակցելու կարողություն:
Խթանել հարմարվողականությունը՝ զարգացնելով շարունակական ուսուցման շուրջ կենտրոնացած մտածելակերպ՝ ապահովելով արհեստական ​​ինտելեկտի տեխնոլոգիայի և իրավական շրջանակների արագ առաջընթացին հետևելու կարողությունը
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողներին զինել գիտելիքներով և զարգացնել հմտությունները, որոնք անհրաժեշտ են հասկանալու արհեստական ​​ինտելեկտի (ԱԻ) ազդեցությունն ու դրա հետևանքները իրավունքի և իրավական համակարգերի ու ինստիտուտների վրա, արձագանքելու պետական և հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում ԱԻ և իրավունքի փոխգործակցության դրսևորումներին և կիրառելու համապատասխան քաղաքականություններ և ռազմավարություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ
2. Դտական գործերի ուսումնասիրություն
3. Խմբային քննարկումներ
4. Հրավիրյալ բանախոսի դասախոսություններ, զրույցներ
5. Հետազոտական ​​նախագծեր
6. Սիմուլացիաներ և դերախաղ
7. Բանավեճեր.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ.
2 ընթացիկ քննություն. 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր (առաջադրանքների ձևով), 2-րդ ընթացիկը՝ 4 միավոր (դատախաղի ձևով), ինքնուրույն աշխատանք (8 միավոր) և մասնակցություն (3 միավոր):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Artificial Intelligence and the Law, Jan De Bruyne , Cedric Vanleenhove . Publisher: Intersentia, Online publication date: May 2021; Print publication year: 2021; Online ISBN: 9781839701047; DOI:
  • Artificial Intelligence Law, Margot Kaminski, Paul Ohm, and Andrew Selbst. Casebook. Georgetown Law Center published January 11, 2024.
  • AI and the Law by Karen Kilroy, Released February 2021. Publisher(s): O'Reilly Media, Inc. ISBN: 978149209182.
  • Law and Artificial Intelligence: Regulating AI and Applying AI in Legal Practice (Information Technology and Law #35). Bart Custers (Editor), Eduard Fosch-Villaronga (Editor). Publication Date: July 7th, 2023. Publisher: T.M.C. Asser Press ISBN: 9789462655256
  • Oladipo, John O., Artificial Intelligence and Law (June 19, 2023). Available at SSRN: or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4562175
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դաս 1. Ալգորիթմների, մեքենայական ուսուցման և արհեստական ​​ինտելեկտի ներածություն
Դաս 2. Գեներատիվ ԱԻ/Մեծ լեզվալան մոդելներ: Արագ ճարտարագիտություն և մոդելի ճշգրտում
Դաս 3. Ալգորիթմ և մարդու իրավունքներ. կողմնակալություն և խտրականություն
Դաս 4. ԱԻ և խոսքի ազատություն. Մեծ լեզվական մոդելներ և զրպարտության, այլ վնասներ
Դաս 5. ԱԻ, գաղտնիություն և տվյալների պաշտպանություն
Դաս 6. Համաշխարհային ԱԻ կանոնակարգերի համեմատություն: ԵՄ Արհեստական բանականութան ակտը:
Դաս 7. ԱԻ-ի ազդեցությունը հեղինակային իրավունքի վրա: Գեներատիվ ԱԻ-ի իրավական հետևանքները
Դաս 8. ԱԻ-ի հետևանքները արտոնագրային իրավունքի վրա: ԱԻ-ի ազդեցությունը ապրանքային նշանների մասին օրենքի վրա
Դաս 9. Դելիկտներ, սխալ, պատասխանատվություն և արտադրանքի անվտանգություն. ո՞վ է պատասխանատու, երբ ինքնակառավարվող մեքենաները բախվում են:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս. – 60
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/Մ50
1. Դասընթացի նպատակ
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հիմնական սկզբունքները, բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ոլորտի ՀՀ օրենսդրությունը՝ հատկապես շեշտադրելով օգտակար հանածոների արդյունահանման և էներգետիկայի ոլորտի առանձնահատկությունները, բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգերը, թույլտվությունների հիմնական պայմանները, թոյլտվություն տրամադրող պետական մարմինների և թույլտվություն ստացող սուբյեկտների մասնակցությամբ հասարակական հարաբերությունների և այդ հարաբերություններից բխող իրավունքների պաշտպանության առանձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հարաբերությունները կարգավորող հիմնական ինստիտուտները,
2. ներկայացնել բնական ռեսուրսների օգտագործման թույտվությունների տրամադրման ընթացակարգերը և թույլտվությունների հիմնական պայմանները,
3. բացատրել տնտեսության տարբեր ճյուղերում, հատկապես՝ հաքարդյունաբերության և էներգետիկայի ոլորտում բնական ռեսուրսների օգտագործման համար անհրաժեշտ թույլտվությունների առանձնահատկությունները,
4. պարզաբանել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հարաբերությունների մասնակիցների իրավունքների պաշտպանության եղանակները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնական խնդրի լուծման նպատակով վերլուծել բնական ռեսուրսի օգտագործման թույլտվություն տրամադրող պետական մարմնի և թույլտվություն ստացող սուբյեկտի վարքագիծը կանոնակարգող իրավական ակտերը,
2. լու­ծել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության վերաբերող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. պատ­րաս­տել զե­կու­ցում­ներ,
վա­րել գի­տա­կան բա­նա­վե­ճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ու­սա­նող­նե­րին ներ­կա­յաց­նել բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության հիմնական սկզբունքները, բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ոլորտի ՀՀ օրենսդրությունը՝ հատկապես շեշտադրելով օգտակար հանածոների արդյունահանման և էներգետիկայի ոլորտի առանձնահատկությունները, բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգերը, թույլտվությունների հիմնական պայմանները, թոյլտվություն տրամադրող պետական մարմինների և թույլտվություն ստացող սուբյեկտների մասնակցությամբ հասարակական հարաբերությունների և այդ հարաբերություններից բխող իրավունքների պաշտպանության առանձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ և բանավեճեր,
3. ընթացիկ ստուգումներ
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
5. տեսական գրականության, օրենսդրության և դատական պրակտիկայի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. երկու ընթացիկ քննություն, որոնցից յուրաքանչյուրը անցկացվում է ուսանողին տրված գրավոր առաջադրանքի գնահատման հիման վրա՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով, եզրափակիչ քննություն, որը բանավոր է՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով (հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց (առաջադրանք), որոնցից յուրաքանչյուրի առավելագույն արժեքը 2 միավոր է), ընթացիկ ստուգում՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով, մասնակցություն՝ 2 միավոր առավելագույն արժեքով:


6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Жаворонковой Н.Г., Агафонова В.Б. Правовые основы бизнеса в сфере природопользования. М.: Проспект, 2017.
  • Городов О.А., Введение в энергетическое право. 2-е издание. Учебник. М.: Проспект, 2015.
  • Mining Law: Jurisdictional Comparisons. Sweet & Maxvell, 2012.
  • Christian Matabaro. Reforming Mining Law: A Look at Transnational Corporations’ Activities in the Democratic Republic of Congo within the Doctrine of Corporate Social Responsibility, Xlibris Corporation LLC, 2019.
  • Raphael J.Heffron. Energy Law: An Introduction. Springer, 2014.
  • Rosemary Lyster, Adrian Bradbrook. Energy Law and the Environment. Cambridge University Press, 2006.
  • Բարսեղյան Տ.Կ., Գործարարական իրավունք, Երևան, 2009:
  • Белых В.С. Предпринимательское право России. М.: Проспект, 2009.
  • Ершова Т. Предпринимательское право. М., 2010.
  • 0. Жилинский С.Ж. Предпринимательское право. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բնական ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության ինստիտուտի դերը շուկայական հարաբերություններում: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվությունները տնտեսության տարբեր ճյուղերում: Բնական ռեսուրսների օգտագործման և հարակից այլ թույլտվություններ ստանալու ընթացակարգը: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվությունների պայմանները և դրանցից ծագող իրավունքների և պարտականությունների ծավալը: Բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլտվություններից ծագող և հարակից իրավունքների պաշտպանությունը:
2-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս. - 60,
Շաբաթական 4 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1903/Մ57
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներկայացնել միջազգային առևտրական իրավունքի առաջացման և զարգացման նախադրյալները, միջազգային առևտրական հարաբերությունների ունիֆիկացիոն իրավական կարգավորման պատմական և ժամանակակից ասպեկտները և ապագա զարգացումները, ծանոթացնելմիջազգային առևտրական հարաբերությունների կոլիզիոն-իրավական և նյութաիրավական կարգավորման համադրումներին, միջազգային առևտրական հարաբերությունների ունիվերսալ և տարածաշրջանային ունիֆիկացիոն իրավական կարգավորման գործընթացներին, միջազգային առուվաճառքի շրջանառության ունիվերսալ իրավական կարգավորումներին, այդ ոլորտում օտարերկրյա և արբիտրաժային դատական պրակտիկային, միջազգային առևտրական սովորույթներին, միջազգային առևտրական շրջանառության հետ սերտորեն առնչվող մյուս ոլորտների՝ միջազգային հաշվարկային, միջազգային վարկային, միջազգային բեռնափոխադրման իրավական կարգավորումներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա .մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել ժամանակակից միջազգային առևտրական հարաբերությունների ունիֆիկացիոն իրավական կարգավորման բնույթը, զարգացման հիմնական միտումները,
2. քննարկել միջազգային առևտրական հարաբերությունների կոլիզիոն իրավական և նյութական իրավական կարգավորման աղբյուներն ինչպես տարածաշրջանային, այնպես էլ ունիվերսալ հարթություններում,
3. լուսաբանել միջազգային առուվաճառքի շրջանառության իրավական կարգավորման սկզբունքները և հիմնական ասպեկտները,
4. բացատրել միջազգային առուվաճառքի շրջանառության հետ սերտորեն կապված մյուս ոլորտների՝ միջազգային հաշվարկային, միջազգային վարկայաին, միջազգային փոխադրումների առանձնահատկությունները,
5. լուսաբանել միջազգային առևտրական սովորութային համակարգերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. համեմատել միջազգային, օտարեկրյա և ներպետական առևտրական հարաբերությունների ոլորտում ինստիտուտները
2. տեղայնացնել առաջավոր օտարերկրյա և միջազգային իրավական փորձը.
3. վերլուծել միջազգային և ներպետական առևտրական հարաբերությունների ոլորտում առկա խնդիրները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (գիտական աշխատություններ, հոդվածներ և հաշվետվություններ, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, դատական պրակտիկայի նյութեր),
2. քննադատական մոտեցում դրսևորել մատուցվող տեղեկատվությանը,
3. գնահատել ոլորտում առկա խնդիրների դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,
4. ներկայացնել զեկուցումներ, հետազոտությունների արդյունքներ,
տրամաբանորեն հիմնավորել իր տեսակետները՝ այդ թվում՝ գիտական բանավեճերի ընթացքում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներկայացնել միջազգային առևտրական իրավունքի առաջացման և զարգացման նախադրյալները, միջազգային առևտրական հարաբերությունների ունիֆիկացիոն իրավական կարգավորման պատմական և ժամանակակից ասպեկտները և ապագա զարգացումները, ծանոթացնելմիջազգային առևտրական հարաբերությունների կոլիզիոն-իրավական և նյութաիրավական կարգավորման համադրումներին, միջազգային առևտրական հարաբերությունների ունիվերսալ և տարածաշրջանային ունիֆիկացիոն իրավական կարգավորման գործընթացներին, միջազգային առուվաճառքի շրջանառության ունիվերսալ իրավական կարգավորումներին, այդ ոլորտում օտարերկրյա և արբիտրաժային դատական պրակտիկային, միջազգային առևտրական սովորույթներին, միջազգային առևտրական շրջանառության հետ սերտորեն առնչվող մյուս ոլորտների՝ միջազգային հաշվարկային, միջազգային վարկային, միջազգային բեռնափոխադրման իրավական կարգավորումներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. նախադեպային ակտերի վերլուծություն,
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային հետազոտական աշխատանք,
5. գրականության և նախադեպային ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
6. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. երկու ընթացիկ քննություն, յուրաքանչյուրը՝ 3 միավոր առավելագույն արժեքով, ինքնուրույն աշխատանք՝ 6 միավոր առավելագույն արժեքով, եզրափակիչ քննություն՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հայկյանց Ա.Մ. Միջազգային մասնավոր իրավունք, Դասագիրք, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2013, - 540 էջ:
  • Հայկյանց Ա.Մ. Ապրանքների միջազգային առուվաճառքի իրավական կարգավորումը, Գիտագործնական ձեռնարկ, Եր., 2011, - 340 էջ:
  • Richard Stone. The Modern Law of Contract, Eight Edition, 2009, Great Britain, - 675 էջ
  • Белов В.А. Международное торговое право и право ВТО в 3 кн. Книга 1. Учебник. М. Юрайт. 2020. 347 էջ.
  • Тынель, Функ Я. Хвалей В. Курс международного торгового права. Минск: Амалфея. 1999, - 704 էջ
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Միջազգային առևտրական իրավունքի հասկացությունը, կարգավորման առարկան և մեթոդները: Միջազգային առևտրական իրավունքի կարգավորման աղբյուրները: Միջազգային առևտրական հարաբերությունների իրավական կարգավորման մեթոդոլոգիական հիմնախնդիրները: Նյութական նորմերի մասնավոր-իրավական ունիֆիկացիան: Միջազգային առևտրական պայմանագրային իրավունքի սկզբունքները: Միջազգային առևտրային տերմիններ (INCOTERMS): Միջազգային հաշվարկային սովորույթներ: Միջազգային վարկային հարաբերություններ: Soft law:
First semester
60 hours of lecture.
4 hours/weekly.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/Մ58
1. Դասընթացի նպատակ
The aim of the course
The course is aimed to explaining various dispute resolution methods and techniques in situations where parties to the dispute are unable to reach an agreement without resorting to litigation, which is a lengthy and time-consuming process.
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
9. By the end of the course the students will be able:
a. Knowledge and understanding
1. To present general scope of ADR,
2. To present the development of the ADR
3. To present the means of enforcement of the ADR clauses
b. Practical professional skills
4. To analyze the benefits of ADR,
5. To differentiate the mediation from conciliation
6. To draft mediation clauses
c. General skills (if any)
To negotiate effectively
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
The aim of the course
The course is aimed to explaining various dispute resolution methods and techniques in situations where parties to the dispute are unable to reach an agreement without resorting to litigation, which is a lengthy and time-consuming process.
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. lectures,
2. discussions and debates
3. individual and group works,
presentations by the students
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
12. Assessment methods and criteria The individual project will be evaluated 8 points, the presence 3 points, the final oral exam 9 points.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Bibliography
  • Oloye Joel Ayorinde, Alternative Dispute Resolution beyond Litigation, Alternatives to litigation, 2020
  • Alternative Dispute Resolution, The Advocate's Perspective: Cases and Materials by Edward Brunet
  • Edward Brunet;Charles B. Craver;Ellen E. Deason
  • Carrie Menkel-Meadow, Lela Porter Love, Andrea Kupfer Schneider, Mediation: Practice, Policy, and Ethics, Third Edition
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
13. The course consists of the following main sections.
ADR, an overview, distinguishing between mediation and conciliation, Վեճերի լուծման General Principles of ADR, ADR and Civil Procedure, Enforceability of the Agreements, Costs and Sanctions, Accreditation of mediators
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
2-րդ կիսամյակ
դաս. – 30,
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ51
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել ար­տա­պայ­մա­նագ­րա­յին պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող ՀՀ­ օ­րենսդ­րութ­յան հիմ­նա­րար սկզբունք­նե­րին, օ­րենսդ­րութ­յան ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­երին, վնաս պատ­ճա­ռե­լուց ա­ռա­ջա­ցող պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րի ծագ­ման հիմ­քե­րին, վնա­սի հա­տուց­ման ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թուն­նե­րին, պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան սուբ­յեկտ­նե­րին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մաս­նա­գի­տա­կան գի­տե­լիք և­ ի­մա­ցութ­յուն
1. ներ­կա­յաց­նել ար­տա­պայ­մա­նագ­րա­յին և ­պայ­մա­նագ­րա­յին պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րի տար­բե­րութ­յու­նը,
2. ներ­կա­յաց­նել ար­տա­պայ­մա­նագ­րա­յին պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող օ­րենսդ­րութ­յան ա­ռան­ձին ինս­տի­տուտ­նե­րը,
բ. գործ­նա­կան մաս­նա­գի­տա­կան կա­րո­ղութ­յուն­ներ
1. լու­ծել ար­տա­պայ­մա­նագ­րա­յին պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րին վե­րա­բե­րող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
2. կազ­մել պատ­ճառ­ված վնա­սի հա­տուց­մանն ուղղ­ված հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րին առնչ­վող փաս­տա­թղթեր,­ ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի նա­խագ­ծեր,
3. տա­լու լու­ծում­նե­ր օ­րենսդ­րութ­յան մեջ առ­կա և­ ի­րա­վա­կի­րառ պրակ­տի­կա­յում ծա­գող խնդիր­նե­րին,
4. վեր­լու­ծել ի­րա­վա­կի­րառ պրակ­տի­կա­յից բեր­ված գոր­ծե­րի կա­պակ­ցութ­յամբ դա­տա­րան­նե­րի կող­մից ըն­դուն­ված ակ­տե­րը,
գ. ընդ­հան­րա­կան/փո­խան­ցե­լի կա­րո­ղութ­յուն­ներ (ե­թե այդ­պի­սիք կան)
1. վեր­լու­ծել ո­լոր­տում առ­կա խնդիր­նե­րը,
2. հիմ­նա­վո­րել իր տե­սա­կետ­նե­րը՝ այդ թվում՝ գի­տա­կան բա­նա­վե­ճերի ընթացքում:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել ար­տա­պայ­մա­նագ­րա­յին պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րը կար­գա­վո­րող ՀՀ­ օ­րենսդ­րութ­յան հիմ­նա­րար սկզբունք­նե­րին, օ­րենսդ­րութ­յան ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­երին, վնաս պատ­ճա­ռե­լուց ա­ռա­ջա­ցող պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րի ծագ­ման հիմ­քե­րին, վնա­սի հա­տուց­ման ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թուն­նե­րին, պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան սուբ­յեկտ­նե­րին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. քննարկումներ, բանավեճեր,
2. իրավական ակտերի նախագծերի և նախադեպային ակտերի վեր­լու­ծութ­յուն,
3. իրավական բարդ խնդիրների լուծում,
4. պրակտիկ գործերի ուսումնասիրություն,
5. ու­սա­նո­ղի ինք­նու­րույն և խմ­բա­յին աշ­խա­տանք,
6. գրականության և նախադեպային ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
7. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ քննություն, որն անցկացվում է բանավոր (հանձնարարությունների պաշտպանությամբ)`առավելագույնը՝ 9 միավոր, ընթացիկ ստուգում՝ առավելագույնը՝ 8 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գ. Բեքմեզյան Գ., Արտապայմանագրային պարտավորություններ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2009:
  • Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական իրավունք, երրորդ մաս, չորրորդ հրատ., Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2011:
  • Болтанова Е. С., Кратенко М. В., Деликтное право, Юстицинформ, 2022
  • Александр Шевченко, Галина Шевченко, Деликтные обязательства в российском гражданском праве, М.: изд-во Статут, 2013.
  • Гражданское право: Учебник. В 2 т. Том. I. Отв. ред. Суханов Е.А. -М.: ВолтерсКлувер, 2008.
  • Загорулько А.И., Обязательства по возмещению вреда. Харьков, 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Վնաս պատ­ճա­ռե­լուց բխող պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րի հաս­կա­ցութ­յու­նը և ն­շա­նա­կութ­յու­նը: Վնաս պատ­ճա­ռե­լուց բխող պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րի սուբ­յեկտ­նե­րը: Պա­տաս­խա­նատ­վութ­յու­նը շրջա­պա­տի հա­մար ա­ռա­վել վտանգ ստեղ­ծող գոր­ծու­նեութ­յամբ պատ­ճառ­ված վնա­սի հա­մար: Վնա­սի հա­տուց­ման չա­փը ո­րո­շե­լը: Քա­ղա­քա­ցու կյան­քին կամ ա­ռող­ջութ­յա­նը պատ­ճառ­ված վնա­սի հա­տու­ցու­մը: Պատ­վին, ար­ժա­նա­պատ­վութ­յա­նը կամ գոր­ծա­րար համ­բա­վին պատ­ճառ­ված վնա­սի հա­տուց­ման կար­գը և ­պայ­ման­նե­րը: Ապ­րանք­նե­րի, աշ­խա­տանք­նե­րի կամ ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի թե­րութ­յուն­նե­րի հետ­ևան­քով պատ­ճառ­ված վնա­սի հա­տու­ցու­մը: Ան­հիմն հարս­տաց­ման հետ­ևան­քով ծա­գած պար­տա­վո­րութ­յուն­ներ:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ52
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներկայացնել ՀՀ բանկային համակարգը, բանկային իրավունքի տեսության և օրենսդրության հիմնախնդիրները, իրավակիրառ պրակտիկան, այդ թվում՝ բանկային համակարգում հաճախակի կիրառվող գործարքների առանձնահատկությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. խորությամբ հասկանալ ՀՀ բանկային օրենսդրությունը և ձևավորել դրա, ինչպես նաև առաջարկվող նոր օրենսդրության նկատմամբ քննադատական մոտեցում,
2. ունենալ տեսական և կոնցեպտուալ գիտելիքներ ՀՀ բանկային համակարգի, բանկային գործունեության կարգավորման և վերահսկողության և բանկային գործառնությունների իրավակարգավորման վերաբերյալ,
3. ծանոթ լինել բանկային գործունեության ժամանակ սովորաբար կնքվող գործարքներին և գործարար շրջանառության սովորույթում ձևավորված լավագույն փորձին:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. բանկերին և դրանց հաճախորդներին տալ որակյալ խորհրդատվություն բանկային գործունեության, բանկային գործունեության կարգավորման և վերահսկողության, ինչպես նաև բանկային գործառնությունների վերաբերյալ,
2. կազմել բանկային ծառայությունների մատուցման գործարքներ՝ հաշվի առնելով օրենսդրության և իրավակիրառ պրակտիկային պահանջները, կողմերի շահերը և բանկերի տեխնիկական պահանջները:
3. քննա­դա­տա­բար վերլուծել դատական պրակտիկայի նյութերը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վեր­լու­ծել ոլորտում առ­կա խնդիր­նե­րը և գ­նա­հա­տել դրանց լուծ­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ ռե­սուրս­նե­րը,
քննա­դա­տա­բար վերլուծել դատական պրակտիկայի նյութերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներկայացնել ՀՀ բանկային համակարգը, բանկային իրավունքի տեսության և օրենսդրության հիմնախնդիրները, իրավակիրառ պրակտիկան, այդ թվում՝ բանկային համակարգում հաճախակի կիրառվող գործարքների առանձնահատկությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. արբիտրաժային գործերի վեր­լու­ծութ­յուն,
4. արբիտրաժային վարույթը միջնորդավորող փաստաթղթերի կազմում,
5. ու­սա­նո­ղի ինք­նու­րույն և խմ­բա­յին աշ­խա­տանք,
6. գրականության և պրակտիկ նյութերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
7. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 7 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 7 միավոր, ընթացիկ ստուգում՝ առավելագույնը՝ 3 միավոր:


6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ասատրյան Բ. Բանկային գործ: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2013:
  • E.P. Ellinger; Eva Lomnicka; C. Hare, Ellinger's Modern Banking Law (5th edition): Oxford, 2011.
  • Richard S. Carnell , Jonathan R. Macey , Geoffrey P. Miller , The Law of Financial Institutions, Fifth Edition (Aspen Casebook), 2017.
  • Karol K Sparks , Keys to Banking Law, Second Edition, ABA Publishing, 2017.
  • Joanna Benjamin , Financial Law, Oxford, 2007.
  • Белых, Виниченко, Гаврина: Банковское право. Учебник для бакалавров, Издательство: Проспект, 2017 г.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ընդհանուր դրույթներ Բանկային իրավունքի մասին: Բանկերը, բանկային գործունեությունը և բանկերի ֆինանսական գործառնությունները: ՀՀ բանկային համակարգի կառուցվածքը: Բանկային գործունեության վերահսկողությունը և կարգավորումը: Փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարը: Ավանդային գործառնությունները: Բանկային հաշիվները: Հաշվարկային գործառնությունները: Վարկավորումը: Ֆինանսավորման այլ գործիքները: Բանկային երաշխիքներ: Բանկի հանդեպ պարտավորության ապահովման միջոցները: Բանկերի այլ գործառնությունները:
6. 3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1907/Մ59
1. Դասընթացի նպատակ
զարգացնել ուսանողների վերլուծական և որոշումներ կայացնելու կարողությունները, ծանոթացնել նրանց որոշումների ընդունման անհատական և կոլեկտիվ քննարկման մեթոդների (Ուղեղային գրոհի, Դելֆիի, Երկփուլանի անկետավորման, Գործոնային վերլուծության, Բազմաչափ սանդղակավորման, 6 մտածող գլխարկների, Հետևանքների վերլուծության մեթոդների) և դրանք կիրառելու տեխնիկային, խաղերի տեսության մոդելի, ինչպես նաև ռազմավարական ուղղություններ ծրագրելու և դրանք կազմելու հմտություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերլուծել ստրատեգիական որոշումների կայացման տեսությունները,
2. ներկայացնել իրավաբանների`վերլուծական մտածողության ուղղությունները,
3. նկարագրել անորոշության և ռիսկային պայմաններում որոշումներ կայացնելու և եզրահանգումներ կատարելու եղանակները,
4. ներկայացնել ռազմավարություն կազմելու եղանակը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գծել «որոշումների ծառ» և վերլուծել այն,
2. տարբերակել ստրատեգիական որոշումների կայացման մեթոդները,
3. վարել արդյունավետ բանակցություն, նկատել ռիսկի գործոնները և որոշում կայացնել,
4. պայմանագրերի ուսումնասիրության հիման վրա բիզնես որոշումներ կայացնել,
5. մշակել որևէ պետական/մասնավոր մարմնի ռազմավարություն:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ, այդ թվում՝ օտարալեզու աղբյուրներից (էլեկտրոնային և ոչ էլեկտրոնային),
2. վերլուծել փաստեր, համադրել դրանք և կայացնել իրավիճակից բխող գործնական որոշումներ:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
զարգացնել ուսանողների վերլուծական և որոշումներ կայացնելու կարողությունները, ծանոթացնել նրանց որոշումների ընդունման անհատական և կոլեկտիվ քննարկման մեթոդների (Ուղեղային գրոհի, Դելֆիի, Երկփուլանի անկետավորման, Գործոնային վերլուծության, Բազմաչափ սանդղակավորման, 6 մտածող գլխարկների, Հետևանքների վերլուծության մեթոդների) և դրանք կիրառելու տեխնիկային, խաղերի տեսության մոդելի, ինչպես նաև ռազմավարական ուղղություններ ծրագրելու և դրանք կազմելու հմտություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, իրավիճակների ուսումնասիրություններ, սիմուլացիոն խաղեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային հետազոտական աշխատանք,
4. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Jackson H. E., Analytical methods for lawyers //J. Legal Educ, 2003.
  • Avinash Dixit and Susan Skeath, 2004. Games of Strategy. 2nd Edition. W.W. Norton & Co. (DS).
  • Thomas Schelling, Choice and Consequences: Perspectives of an Errant Economist. Cambridge, MA: Harvard University Press. Chapter 9: Strategy and Analysis of Social Problems, p.195-212.
  • Amartya Sen, 1994. “The Formulation of Rational Choice.” The American Economic Review. 84:2, p.385-390.
  • Amos Tversky and Daniel Kahneman, 1986. “Rational Choice and the Framing of Decisions,” in Robin M. Hogarth and Melvin W. Reder, eds., Rational Choice: The Contrast Between Economics and Psychology. Chicago: University of Chicago Press. P.67-94.
  • Thomas Schelling, 1978. Micromotives and Macrobehavior. New York: W. W. Norton and Company
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ստրատեգիական որոշման էությունը, դերը և նշանակությունը: Գիտական մեթոդների և մոտեցումների կիրառումը որոշումների կայացման ժամանակ: Որոշումների ընդունման մեթոդները: Մոդելավորումը՝ կառավարչական որոշումների ընդունման գործընթացում։ Մոդելների տեսակները/խաղերի տեսություն: Ստրատեգիական որոշումների ընդունման գործընթացի հիմնական մեթոդները` որոշման ծառ: Ռազմավարություններ, դրանք մշակելու հմտություններ: Արհեստական բանականության կիրառությունը որոշումների կայացման գործընթացում: Ճանաչողական կողմնակալությունները (շեղումները) (Cognitive Biases) որոշումների ընդունման ժամանակ:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1907/Մ60
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին տրամադրել համակարգված և համակողմանի գիտելիքներ իրավունքների պաշտպանության արտադատական ընթացակարգերի վերաբերյալ, այդ թվում՝ ուսանողին ծանոթացնել քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման այլընտրանքային եղանակներից՝ ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակ դիմելու և քննության կարգին, դրանց առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման արտադատական եղանակները, դրանց առանձին տեսակները,
2. նկարագրել քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման նպատակով ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակ դիմելու և քննության կարգը, վերջիններիս արդիականությունը և առանձնահատկությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. ներկայացնել ֆինանսական համակարգի հաշտարարության գործնական հնարավորությունները, վերլուծել քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման նպատակով ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակում քննության առանձնահատկությունները, վեր հանել քննության ընթացքում առաջացող խնդիրները, առաջարկել դրանց լուծման այլընտրանքային եղանակներ.
2. կազմել և ներկայացնել ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակ դիմելու և քննության համար անհրաժեշտ փաստաթղթեր.
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ),
վերլուծել փաստեր, համադրել դրանք և կայացնել իրավիճակից բխող գործնական որոշումներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին տրամադրել համակարգված և համակողմանի գիտելիքներ իրավունքների պաշտպանության արտադատական ընթացակարգերի վերաբերյալ, այդ թվում՝ ուսանողին ծանոթացնել քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման այլընտրանքային եղանակներից՝ ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակ դիմելու և քննության կարգին, դրանց առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք,
4. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
5. իրադրությունների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • «Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի մասին» ՀՀ օրենք
  • ՀՀ Քաղաքացիական դատավարության օրենսգիրք
  • ՀՀ ՍԴ ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանի դիմումի վերաբերյալ Գրավոր մեկնաբանություններ 03.10. 2012 թ.
  • Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակի կողմից տրամադրված ուսումնական տեղեկատվություններ
  • ՀՀ սահմանադրական դատարանի 08.12.2020թ. կայացված ՍԴՈ-1571 որոշում
  • ՀՀ վճռաբեկ դատարանի թիվ ԼԴ2/0033/02/19 քաղաքացիական գործով 24.06.2020թ. կայացված որոշում
  • ՀՀ վերաքննիչ դատարանի թիվ ԼԴ2/1568/02/20 քաղաքացիական գործով 10.02.2021թ. կայացված որոշում:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման այլընտրանքային եղանակների առանձին տեսակները, դրանցից յուրաքանչյուրի հասկացությունը, կիրառման հնարավորությունները, առանձնահատկությունները և դրանց տարբերակման չափանիշները: Քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման այլընտրանքային եղանակներից ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակի էությունն ու հասկացությունը: Քաղաքացիաիրավական վեճերի լուծման այլընտրանքային եղանակներից ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակի իրավական կարգավորման առանձնահատկությունները: Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակի կառուցվածքը։ Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի գրասենյակ դիմելու իրավունք ունեցող սուբյեկտների գրասենյակին քննության ենթակա պահանջների շրջանակները։
2-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 4 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ68
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներկայացնել արտասահմանյան երկրների քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի աղբյուրները, սեփականության իրավունքի, պարտավորական իրավունքի առանձնահատկությունները, պայմանագրային և արտապայմանագրային պատասխանատվության հիմնահարցերը, սպառողների շահերի պաշտպանության արդի հիմնախնդիրները, ժառանգման իրավունքի առանձնահատկությունները: Դասընթացը նպաստելու է ուսանողների իրավական մտահորիզոնի ընդլայնմանը և հետագա ուսումնառության, ինչպես նաև պրակտիկ գործունեության ընթացքում իրավահամեմատական մեթոդի կիրառմամբ համապարփակ հետազոտությունների, վերլուծությունների իրականացմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ

ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել արտասահմանյան երկրների քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի աղբյուրները,
2. վերլուծել սեփականության իրավունքի, պարտավորական իրավունքի առանձնահատկությունները, պայմանագրային և արտապայմանագրային պատասխանատվության հիմնահարցերը, սպառողների շահերի պաշտպանության արդի հիմնախնդիրները, ժառանգման իրավունքի առանձնահատկությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. շահագրգռված անձանց մատուցել անհրաժեշտ իրավական օգնություն արտասահմանյան երկրների քաղաքացիաիրավական կարգավորումների, դրանց առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
2. կատարել տարբեր իրավական համակարգերի քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի առանցքային ինստիտուտների համեմատական վերլուծություն,
3. վերհանել ներպետական օրենսդրական բացերը, ներկայացնել օրենսդրության և իրավակիրառ պրակտիկայի կատարելագործմանն ուղղված առաջարկներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (գիտական աշխատություններ, հոդվածներ և հաշվետվություններ, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. գնահատել ոլորտում առկա խնդիրները և դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,
ներկայացնել զեկույցներ, հետազոտություններ և հիմնավորել իր տեսակետները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներկայացնել արտասահմանյան երկրների քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի աղբյուրները, սեփականության իրավունքի, պարտավորական իրավունքի առանձնահատկությունները, պայմանագրային և արտապայմանագրային պատասխանատվության հիմնահարցերը, սպառողների շահերի պաշտպանության արդի հիմնախնդիրները, ժառանգման իրավունքի առանձնահատկությունները: Դասընթացը նպաստելու է ուսանողների իրավական մտահորիզոնի ընդլայնմանը և հետագա ուսումնառության, ինչպես նաև պրակտիկ գործունեության ընթացքում իրավահամեմատական մեթոդի կիրառմամբ համապարփակ հետազոտությունների, վերլուծությունների իրականացմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային հետազոտական աշխատանք,
4. գրականության և առանձին գործերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
5. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգում՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր:


6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Гражданское и торговое право зарубежных государств. /Под ред. А.С. Комарова и Е.С.Васильева/. М., 2004.
  • Гражданское и торговое право зарубежных стран: учебник / под общ. ред. Р. А. Курбанова, Москва : Проспект, 2022.
  • Зенин, И. А. Гражданское и торговое право зарубежных стран: учебник и практикум для вузов /15-е изд., перераб. и доп. - Москва : Изд. Юрайт, 2022.
  • Корякин В.М. Гражданское и торговое право зарубежных стран в схемах и таблицах. Учебное пособие, Проспект, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Արտասահմանյան երկրների քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի ընդհանուր բնութագիրը: Արտասահմանյան երկրների քաղաքացիական և առևտրային իրավունքի աղբյուրները: Իրային իրավունքները արտասահմանյան երկրներում: Պարտավորական իրավունքը արտասահմանյան երկրներում: Պայմանագրային իրավունքը արտասահմանյան երկրներում: Վնաս պատճառելուց բխող պարտավորությունները արտասահմանյան երկրների իրավական համակարգում: Սպառողների շահերի պաշտպանությունը արտասահմանյան երկրներում: Ժառանգման իրավունքը արտասահմանյան երկրներում
2-րդ գարնանայրն կիսամյակ
դաս 30
Շաբաթական 4 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1907/Մ67
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել ՀՀ հարկային և մաքսային օրենսդրության հիմունքներին, հարկային և մաքսային իրավունքի հիմնական ինստիտուտներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել հարկային իրավունքի հիմնական հասկացությունները,
2. ներկայացնել հարկային հարաբերությունների մասնակիցներին, նրանց իրավունքների և պարտականությունների շրջանակը,
3. թվարկել հարկման համակարգերը և հարկատեսակները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. ունենալ գիտելիքներ և գործնական պատկերացումներ հարկային հսկողության վերաբերյալ,
2. իրականացնել մասնավոր ընկերությունների հարկային խորհրդատվություն,
3. ներկայացնել հարկային հաշվարկներ:
գ.ընդհանրական կարողություններ.
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (գիտական աշխատություններ, հոդվածներ և հաշվետվություններ, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, դատական պրակտիկայի նյութեր),
2. գնահատել ոլորտում առկա խնդիրները և դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,ներկայացնել զեկույցներ, հետազոտությունների արդյունքներ և հիմնավորել իր տեսակետները

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել ՀՀ հարկային և մաքսային օրենսդրության հիմունքներին, հարկային և մաքսային իրավունքի հիմնական ինստիտուտներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. սեմինարներ,
3. նախադեպային ակտերի վերլուծություն,
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
5. գրականության և նախադեպային ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • «Налоговое право» учебник для вузов ответственный редактор С.Г. Пепеляев, Москва 2015.
  • «Налоговое право России» Тедеев А.А., 5-е изд., 2017.
  • Грачева Е.Ю., Соколова Э.Д. Налоговое право: вопросы и отвтеы. М., 2015.
  • О.В. Колесниченко «Налоговое право» Издательство: РИОР, 2020 г..
  • Шамахова В.А., Кожанкова Ю.А. Таможенное регулирование в Таможенном союзе в рамках ЕврАзЭС. Учебник / М.: СофтИздат, 2012, 951
  • Бекяшев К.А. Моисеев Е.Г. Таможенное право. Учебник, 2-е изд. М.: Проспект, 2008:
  • Խաչիկյան Տ.Ա., Մաքսային հսկողության իրավական բնույթը // Պետություն և իրավունք, Եր., 2015, № 1 (67):
  • Խաչիկյան Տ.Ա., Անձնական զննումը՝ որպես մաքսային հսկողության առանձնահատուկ ձև // Պետություն և իրավունք, Եր., 2015, № 3-4 (69-70):
  • Խաչիկյան Տ.Ա., Արտագնա մաքսային ստուգման իրականացման իրավաչափության վավերապայմանները Մաքսային Միության մաքսային օրենսգրքի համատեքստում // ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտների և հայցորդների գիտական նստաշրջանի նյութերի ժողովածու, Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հարկային իրավունքը որպես իրավունքի ինքնուրույն ճյուղ: Հարկային իրավունքի սկզբունքները: Հարկային իրավունքի սուբյեկտները: Հարկային պարտավորություններ: Հաշվարկային փաստաթղթեր: Հարկման համակարգեր: Հարկատեսակներ: Անուղղակի հարկեր: Տեղական հարկեր: Հարկային վարչարարություն: Հարկային օրենսգրքով նախատեսված հարկատեսակներ: Հարկային ստուգումներ և ուսումնասիրություններ: Հարկային իրավախախտումներ: Տնտեսական հանցագործություններ:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս. –30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1907/Մ61
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել օտարերկրյա տարրով սնանկության իրավահարաբերություններին, դրանց հասկացությանը, միջազգային պրակտիկայում անդրազգային սնանկության հիմնական տեսություններին և սկզբունքներին, կիրառելի իրավունքը որոշելու հիմնախնդիրներին, ընթացակարգային այլ առանձնահատկություններին, դատական ակտերի ճանաչման և կատարման հիմնահարցերին, միջազգային հեղինակավոր կառույցների ներկայացրած փաստաթղթերում առաջարկվող լուծումներին և ինստիտուտի զարգացման հիմնական միտումներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել անդրազգային սնանկության իրավական բնույթը և սահմանազատման չափանիշները,
2. որոշել անդրազգային սնանկության առանձին ընթացակարգային հարցեր:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. վերլուծել օրենսդրական կարգավորումները՝ բացահայտելով առկա բացերն ու թերությունները,
2. առաջարկություններ ներկայացնել օրենսդրական բացերը լրացնելուն ուղղված,
3. կիրառել ձեռքբերված տեսական և օրենսդրական գիտելիքները պրակտիկայում:
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ),
վերլուծել փաստեր, համադրել դրանք և կայացնել իրավիճակից բխող գործնական որոշումներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել օտարերկրյա տարրով սնանկության իրավահարաբերություններին, դրանց հասկացությանը, միջազգային պրակտիկայում անդրազգային սնանկության հիմնական տեսություններին և սկզբունքներին, կիրառելի իրավունքը որոշելու հիմնախնդիրներին, ընթացակարգային այլ առանձնահատկություններին, դատական ակտերի ճանաչման և կատարման հիմնահարցերին, միջազգային հեղինակավոր կառույցների ներկայացրած փաստաթղթերում առաջարկվող լուծումներին և ինստիտուտի զարգացման հիմնական միտումներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք,
4. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
5. իրադրությունների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • «Սնանկության մասին» օրենք
  • ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգիրք
  • Карелина С., «Несостоятельность (банкротство)», Статут, Москва, 2019, Том 2
  • ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի՝ թիվ ՍնԴ/0923/04/20 սնանկության գործով որոշումը
  • ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի՝ թիվ ՍնԴ/3138/04/21 սնանկության գործով որոշումը
  • ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի՝ թիվ ՍնԴ/1157/04/21 սնանկության գործով որոշումը
  • ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի՝ թիվ ՍնԴ/0066/04/21 սնանկության գործով որոշումը
  • ՀՀ վճռաբեկ դատարանի՝ թիվ ԵԿԴ/0287/04/15 քաղաքացիական գործով որոշում
  • ՀՀ վճռաբեկ դատարանի՝ թիվ ԵԴ/0930/04/18 քաղաքացիական գործով որոշում
  • 0. ՀՀ Սահմանադրական դատարանի 06.10.2015 թվականի թիվ ՍԴՈ-1190 որոշումը
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Անդրազգային սնանկության ընդհանուր իրավական բնութագիրը, անդրազգային սնանկության սկզբունքները, անդրազգային սնանկության հիմնախնդիրները ՀՀ օրենսդրությամբ, կիրառելի իրավունքի որոշման հիմնախնդիրներ, սնանկության վարույթի անդրսահմանային ազդեցությունը, անդրազգային սնանկության ոլորտում հայտնի միջազգային իրավական փաստաթղթերը (Յունսիտրալ և ԵՄ կանոնակարգ):
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ62
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներկայացնել գործարար էթիկայի էությունը, դրա դերը և նշանակությունը գործարար կայուն հարաբերություններ հաստատելու և դրանց շրջանակը հետագայում ընդլայնելու գործընթացում, ներկայացնել գործարար հանդիպումները պլանավորելու, նախապատրաստելու, դրանք վարելու հիմնական կանոնները, ծանոթացնել այն գործոններին, որոնք կարող են բացասական ազդեցություն ունենալ գործարար հարաբերություններ հաստատելու վրա, ներկայացնել գրավոր ձևով գործարար հաղորդակցության առանձնահատկությունները, անդրադարձ կատարել գործարար բանավոր շփման հիմնական նորմերին և շփման ժամանակ հաճախակի թույլ տրվող սխալներին, ծանոթացնել գործարար հագուստի էթիկետին, ներկայացնել գործարար հռետորիկայի կանոնները, անդրադարձ կատարել ղեկավարի էթիկայի առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա.մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել գործարար էթիկայի դերը և նշանակությունը գործարար հարաբերությունների հաստատման, դրանց հետագա զարգացման բնագավառում.
2. լուսաբանել գործարար հանդիպումներ պլանավորելու, նախապատրաստելու, վարելու հիմնական կանոնները.
3. վերլուծել գործարար շփման, գրավոր հաղորդակցման հիմնական կանոնները և բացահայտել այդ փուլերում թույլ տրվող հնարավոր սխալները,
4. ներկայացնել ղեկավարման բնագավառի էթիկական ասպեկտները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հաստատել արդյունավետ գործարար կապեր.
2. արդյունավետորեն պլանավորել, նախապատրաստել և վարել գործնական հանդիպումներ.
3. գրավոր հաղորդակցվել և շփվել գործարար հարաբերությունների շրջանակում` պահպանելով գործարար էթիկայի բոլոր կանոնները.
4. ճիշտ կառավարել և ղեկավարել կոլեկտիվը` ապահովելով գործարար բնագավառում նախանշված արդյունքի նվաճումը.
5. տիրապետել գործարար հռետորիկայի, գործարար հագուստի էթիկետի հիմնական նորմերին
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (գիտական աշխատություններ, հոդվածներ և հաշվետվություններ, ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ),
2. գնահատել ոլորտում առկա խնդիրները և դրանց լուծման համար անհրաժեշտ ռեսուրսները,
ներկայացնել զեկույցներ, հետազոտություններ և հիմնավորել իր տեսակետները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներկայացնել գործարար էթիկայի էությունը, դրա դերը և նշանակությունը գործարար կայուն հարաբերություններ հաստատելու և դրանց շրջանակը հետագայում ընդլայնելու գործընթացում, ներկայացնել գործարար հանդիպումները պլանավորելու, նախապատրաստելու, դրանք վարելու հիմնական կանոնները, ծանոթացնել այն գործոններին, որոնք կարող են բացասական ազդեցություն ունենալ գործարար հարաբերություններ հաստատելու վրա, ներկայացնել գրավոր ձևով գործարար հաղորդակցության առանձնահատկությունները, անդրադարձ կատարել գործարար բանավոր շփման հիմնական նորմերին և շփման ժամանակ հաճախակի թույլ տրվող սխալներին, ծանոթացնել գործարար հագուստի էթիկետին, ներկայացնել գործարար հռետորիկայի կանոնները, անդրադարձ կատարել ղեկավարի էթիկայի առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային հետազոտական աշխատանք,
4. գրականության և առանձին գործերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
5. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. ընթացիկ ստուգում առավելագույն միավորը 4, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույն միավորը ՝4, մասնակցությունը՝ 3 միավոր, եզրափակիչ գնահատումը՝ առավելագույնը՝ 9 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Bowie, Norman E. Business ethics in the 21st century. Springer, 2013. 235 էջ։
  • Jones, Campbell, Martin Parker, and René Ten Bos. For business ethics. Routledge, 2005. 210 էջ։
  • Salacuse, Jeswald W. The global negotiator: Making, managing and mending deals around the world in the twenty-first century. St. Martin's Press, 2015, 312 էջ:
  • DesJardins, Joseph R. Business, Ethics, and the Environment: Imagining a Sustainable Future. Upper Saddle River, N.J.: Pearson/Prentice Hall, 2007.
  • Егоров В. П. . Этика деловых отношений:учеб. пособие/ М.: Юридический институт МИИТа, 2016, 142 էջ:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գործարար էթիկայի դերը և նշանակությունը: Գործարար հանդիպումների պլանավորում, նախապատրաստում: Գործարար հանդիպումների վարում, հիմնական քայլեր և սկզբունքներ: Գործարար բանակցությունների հնարավոր խոչընդոտներ: Գրավոր ձևով գործարար հաղորդակցության էթիկա: Գործարար հագուստի էթիկետ: Գործարար բանավոր շփման էթիկա: Գործարար հռետորիկա: Ղեկավարի էթիկա:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս-30 ժամ
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1. 1907/Մ63
1. Դասընթացի նպատակ
Դասընթացի նպատակն է ուսանողին ծանոթացնել իրավունքների պաշտպանության անդրազգային մոդելներին, դրանց առանձնահատկություններին, այդ մոդելներից օգտվելու գործնական հնարքներին և հմտություներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնել իրավունքների պաշտպանության անդրազգային մոդելները, դրանց առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել իրավունքների պաշտպանության առանձնահատկությունները «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվեցիայի և «Եվրասիական տնտեսական միության պայմանագրի» շրջանակներում։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կազմել և ներկայացնել անհատական գանգատի, միջպետական գանգատի, խորհրդատվական կարծիքի և միջանկյալ միջոցի հայցման դիմումի նախագծեր՝ հասցեագրված Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան,
2. կազմել և ներկայացնել դիմումի նախագիծ՝ հասցեագրված Եվրասիական տնտեսական միության դատարան,
3. կազմել և ներկայացնել դիրքորոշումներ, այլ անհրաժեշտ դատավարական փաստաթղթեր՝ հասցեագրված վերը նշված դատարաններ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. Օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ), վերլուծել փաստեր, համադրել դրանք և կայացնել իրավիճակից բխող գործնական որոշումներ, ստեղծագործաբար կիրառել ու կատարելագործել ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Դասընթացի նպատակն է ուսանողին ծանոթացնել իրավունքների պաշտպանության անդրազգային մոդելներին, դրանց առանձնահատկություններին, այդ մոդելներից օգտվելու գործնական հնարքներին և հմտություներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային հետազոտական աշխատանք,
4. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. եզրափակիչ բանավոր քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, մասնակցությունը՝ առավելագույնը 3 միավոր և ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 8 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • International Protection of Human Rights։ Tamás Lattmann, NKE, Budapest, 2014
  • Handbook on European law relating to access to justice, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2016
  • Суд Евразийского экономического союза и становление права ЕАЭС: Савенков А.Н., Чайка К.Л., Дьяченко Е.Б., Энтин К.В., Издательство Проспект, 2021.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Իրավունքների անդրազգային պաշտպանության ունիվերսալ և տարածաշրջանային մոդելները, իրավունքների անդրազգային պաշտպանության մարմինները, իրավունքների պաշտպանությունը «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվեցիայի և «Եվրասիական տնտեսական միության պայմանագրի» շրջանակներում։
3-րդ աշնանայինկիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1907/Մ64
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսության զարգացման գործում տնտեսական մրցակցության նշանակությանը և իրավական կարգավորման անհրաժեշտությանը, տնտեսական մրցակցության պաշտպանության հարաբերությունների բնույթին, կարգավորման հիմնարար սկզբունքներին, սուբյեկտների կարգավիճակին, տնտեսական մրցակցության պաշտպանության եղանակներին, տնտեսական մրցակցության խախտումների բացահայտման և վերահսկման կառուցակարգերի առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներ­կա­յաց­նել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի իրա­վա­կան կար­գա­վոր­ման հիմ­նա­կան սկզբունք­նե­րը և­ ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը,
2. նկա­րագ­րել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան օ­րենսդ­րութ­յան պա­հանջ­նե­րի խախ­տում­նե­րը,
3. քննարկել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յանն ուղղ­ված վար­չա­կան և ­դա­տա­կան ըն­թա­ցա­կար­գե­րը,
4. թվար­կել ո­լոր­տի ի­րա­վա­սու պե­տա­կան մար­մին­նե­րի գոր­ծու­նեութ­յան ուղ­ղութ­յուն­նե­րը.
5. պար­զա­բա­նել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան օ­րենսդ­րութ­յան պա­հանջ­նե­րը խախ­տե­լու հա­մար նա­խա­տես­ված պա­տաս­խա­նատ­վութ­յան տե­սակ­նե­րը,
բ. գործ­նա­կան մաս­նա­գի­տա­կան կա­րո­ղութ­յուն­ներ
1. մեկ­նա­բա­նել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան օ­րենսդ­րութ­յամբ նա­խա­տես­ված կա­ռու­ցա­կար­գե­րը,
2. վեր­լու­ծել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան ո­լոր­տում առ­կա ի­րա­վա­կան խնդիր­նե­րը՝ դրանց լուծ­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ ու­ղի­նե­րը վեր հանելով,
3. լու­ծել տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան ո­լոր­տին առնչ­վող բարդ գործ­նա­կան խնդիր­ներ,
4. հա­մե­մա­տել ՀՀ­-ի և­ ար­տա­սահ­ման­յան երկր­նե­րի տնտե­սա­կան մրցակ­ցութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան օ­րենսդ­րութ­յան ա­ռան­ձին ինս­տի­տուտ­նե­րը,
գ. ընդ­հան­րա­կան/փո­խան­ցե­լի կա­րո­ղութ­յուն­ներ
1. օգտ­վել տե­ղե­կատ­վութ­յան տա­րա­տե­սակ աղբ­յուր­նե­րից (ին­տեր­նետ ռե­սուրս­ներ, է­լեկտ­րո­նա­յին գրա­դա­րան­ներ, գի­տա­կան հոդ­ված­ներ և­ այլն):
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսության զարգացման գործում տնտեսական մրցակցության նշանակությանը և իրավական կարգավորման անհրաժեշտությանը, տնտեսական մրցակցության պաշտպանության հարաբերությունների բնույթին, կարգավորման հիմնարար սկզբունքներին, սուբյեկտների կարգավիճակին, տնտեսական մրցակցության պաշտպանության եղանակներին, տնտեսական մրցակցության խախտումների բացահայտման և վերահսկման կառուցակարգերի առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. առանձին գործերի և նախադեպային ակտերի վեր­լու­ծութ­յուն,
4. ու­սա­նո­ղի ինք­նու­րույն և խմ­բա­յին աշ­խա­տանք,
5. գրականության և նախադեպային ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն,
6. զեկուցումների պատրաստում և ներկայացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. ընթացիկ ստուգում առավելագույն միավորը 4, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույն միավորը ՝4, մասնակցությունը՝ 3 միավոր, եզրափակիչ գնահատումը՝ առավելագույնը՝ 9 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Ա.Վ., Հակամրցակցային համաձայնությունների արգելման հիմնախնդիրը Հայաստանի Հանրապետությունում, ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի պրոֆեսորադասախոսական կազմի գիտաժողովի նյութերի ժողովածու, 2(2) 2018, ԵՊՀ; գլխ. խմբ.` Գ. Ս. Ղազինյան, Երևան, ԵՊՀ, 2019, էջ 162-175
  • Հովհաննիսյան Ա.Վ., Իրավաբանական անձի հարկադիր վերակազմակերպման որոշ հիմնախնդիրներ Հայաստանի Հանրապետությունում, ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտների և հայցորդների 2016 թվականի նստաշրջանի նյութերի ժողովածու, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2017, էջեր 147-171
  • Հովհաննիսյան Ա.Վ., Կորպորատիվ տիպի իրավաբանական անձանց վերակազմակերպման ազդեցությունը շուկաներում բնականոն մրցակցության ապահովման տեսանկյունից (իրավական ասպեկտները), ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտների և հայցորդների 2014 թվականի նստաշրջանի նյութերի ժողովածու, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2015, էջեր 158-178
  • Թավադյան Ա.Ա., Հակամրցակցային համաձայնությունների կարգավորումը ՀՀ-ում, Եր., «Հայրապետ» հրատ., 2015.
  • Թավադյան Ա.Ա, Հակամրցակցային համաձայնությունը որպես անվավեր գործարք, ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի ասպիրանտների և հայցորդների 2013թ. նստաշրջանի նյութերի ժողովածու, Երևան, 2013, թիվ 7/176 էջեր 63-70
  • Ա. Ա Հակամրցակցային համաձայնությունների դրսևորման ձևերը, Պետություն և իրավունք, Երևան, 2013, թիվ 2-3/60-61, էջեր 76-86
  • Арсен Тавадян, Регулирование доминирующего положения в Республике Армения, Труды молодых исследователей по сравнительному праву, Москва, Издательская группа «Юрист», 2011, 1/10, էջեր 13-18
  • Թավադյան Ա.Ա, Մենաշնորհային և գերիշխող դիրքի կարգավորումն «Ըստ տնտեսական մրցակցության պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի, Պետություն և իրավունք, Երևան, 2010, թիվ 3/49, էջեր 40-47
  • Тотьев К.Ю. Koнкурентное право, Учебное пособие, Москва: Имфра-М, 2000.
  • 0. Козлова М.Ю. Антимонопольное законодательство РФ,Волгоград: Изд-во ВолГУ, 2003.
  • Goyder D.G. EC Competition Law. Oxford, 2003:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
ՀՀ մրցակցային իրավունքի ընդհանուր բնութագիրը: Տնտեսական մրցակցության ընդհանուր բնութագիրը: Հակամրցակցային համաձայնություններ: Գերիշխող դիրքի չարաշահում: Համակենտրոնացումների իրավական կարգավորումը: Անբարեխիղճ մրցակցություն: Պետական մարմինների հակամրցակցային գործողություններ: Մրցակցային օրենսդրության կիրարկման պետական մարմինների համակարգը: Մրցակցային օրենսդրության խախտումների համար կիրառվող պատասխանատվությունը: Արտասահմանյան երկրների մրցակցային իրավունքը:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ65
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ներկայացնել տեսական գիտելիքներ պայմանագրային բանակցություններ վարելու վերաբերյալ, սովորեցնել այն կանոնները և սկզբունքները, որոնք կիրառվում են բանակցություններ վարելու և պայմանագրեր կնքելու ժամանակ, ձևավորել գործնական հմտություններ, որոնք հնարավորություն կտան արդյունավետորեն անցկացնել պայմանագրային բանակցությունները, վերլուծել առաջարկվող պայմանագրերը, գտնել լավագույն այլընտրանքային լուծումները, կոնտրագենտի հետ կառուցել հուսալի և վստահելի փոխհարաբերություններ, կարողանալ լսել և ընկալել բանակցության կողմերի փաստարկները, մշակել և գրագետ եղանակով ներկայացնել հակափաստարկներ և/կամ հանդիպակաց առաջարկներ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. յուրացնել պայմանագրային բանակցությունների հասկացությունն ու էությունը
2. տիրապետել պայմանագրային բանակցությունների ոլորտը կարգավորող իրավական ակտերին և հիմնական ռազմավարական մեթոդներին
3. տիրապետել կոնտրագենտի կողմից ստացված մերժման հետ աշխատելու տեխնիկաներին, ինչպես նաև արդյունավետ բանակցային գործիքակազմի
4. տարանջատել բանակցությունների՝ անձամբ, հեռախոսով կամ էլեկտրոնային հաղորդակցության միջոցներով անցկացնելու առավելությունները, թերությունները և առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կարողանալ կիրառել պայմանագրային բանակցությունների անցկացման հիմնական սկզբունքները, տիրապետել բանակցությունների համար անհրաժեշտ բանավոր խոսքին բնորոշ յուրահատկությունները
2. կարողանալ ընտրել և կիրառել բանակցային պրոցեսի համար առավել արդյունավետ զգայական և իրատեսական ազդեցությունների տեսակները
3. նախապես պատկերացնել պայմանագրային բանակցությունների ընթացքի տարբեր ուղղություններ և իրավիճակներ, նախատեսել դրանց համար հնարավոր ռազմավարական քայլեր:
4. կարողանալ հակադարձել և աշխատել մերժման հետ, դիմակայել կոնտրագենտի կողմից կիրառվող մանիպուլյացիոն տեխնոլոգիաներին
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. պատրաստել զեկուցումներ, վարել գիտական բանավեճեր:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ներկայացնել տեսական գիտելիքներ պայմանագրային բանակցություններ վարելու վերաբերյալ, սովորեցնել այն կանոնները և սկզբունքները, որոնք կիրառվում են բանակցություններ վարելու և պայմանագրեր կնքելու ժամանակ, ձևավորել գործնական հմտություններ, որոնք հնարավորություն կտան արդյունավետորեն անցկացնել պայմանագրային բանակցությունները, վերլուծել առաջարկվող պայմանագրերը, գտնել լավագույն այլընտրանքային լուծումները, կոնտրագենտի հետ կառուցել հուսալի և վստահելի փոխհարաբերություններ, կարողանալ լսել և ընկալել բանակցության կողմերի փաստարկները, մշակել և գրագետ եղանակով ներկայացնել հակափաստարկներ և/կամ հանդիպակաց առաջարկներ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսութուններ,
2. քննարկումներ, բանավեճեր,
3. իրավիճակային բանակցությունների կազմակերպում և անցկացում, արդյունքների քննարկում և վերլուծություն,
4. պայմանագրային բակացությունների իրավական կարգավորումների, մենեջմենթի և հոգեբանության վերաբերյալ գրականության ուսումնասիրություն,
5. զեկուցումների ներկայացում և խմբային աշխատանքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. ընթացիկ ստուգում առավելագույն միավորը 4, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույն միավորը ՝4, մասնակցությունը՝ առավլագույնը 3 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը՝ 9 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Алексина, Т. А. Деловая этика : учебник для бакалавриата и специалитета [Электронный ресурс], 2018.
  • Спивак, В. А. Деловые коммуникации. Теория и практика [Электронный ресурс: учебник для академического бакалавриата, 2017.
  • Договориться можно обо всем! Как добиваться максимума в любых переговорах [Электронный ресурс], 2016.
  • Яскевич, Я.С. Переговорный процесс в социально-экономической деятельности [Электронный ресурс], 2014.
  • Фройнд, Дж. Переговоры каждый день: как добиваться своего в любой ситуации [Электронный ресурс] / Джеймс Фройнд, 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Պայմանագրային բանակցությունների անցկացման հիմնական սկզբունքները։ Պայմանագրային բանակցությունների ստրատեգիան և տակտիկան։ Պայմանագրային բանակցությունների հոգեբանական պատրաստվածությունը։ Հարցերի կառավարումը. հարցադրումների դերն ու նշանակությունը պայմանագրային բանակցությունների վարման ընթացքում։ Մերժման և/կամ անհամաձայնության հետ աշխատանքը։ Վեճերն ու մանիպուլյացիաները պայմանագրային բանակցությունների ընթացքում. դրանց հակազդեցությունը և կիրառությունը։
3-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս. – 30
Շաբաթական 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1903/Մ66
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին ծանոթացնել իրավունքի տնտեսական վերլուծությանը, քաղաքացիական իրավունքի ուսումնասիրության տնտեսական մեթոդին, ինչպես նաև այն գործիքակազմերին, որոնք հնարավորություն են տալիս գտնել քաղաքացիական, տնտեսական հարաբերությունների կարգավորման օպտիմալ լուծումները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել քաղաքացիական իրավունքի տնտեսական վերլուծության մեթոդները,
2. պարզաբանել տնտեսական հարաբերությունների իրավական կարգավորման մոտեցումները,
3. ներկայացնել իրավունքի տնտեսական վերլուծության նորմատիվ ուղղությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. պարզաբանել տնտեսական հարաբերությունների իրավական կարգավորման ծախս-արդյունք սկզբունքը,
2. վերլուծել առկա կարգավորումները` հաշվի առնելով մարդկանց վարքաբանությունը,
գ. ընդհանրական կարողություններ
1. առաջարկել տնտեսական հարաբերությունների կարգավորման լավագույն լուծումներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին ծանոթացնել իրավունքի տնտեսական վերլուծությանը, քաղաքացիական իրավունքի ուսումնասիրության տնտեսական մեթոդին, ինչպես նաև այն գործիքակազմերին, որոնք հնարավորություն են տալիս գտնել քաղաքացիական, տնտեսական հարաբերությունների կարգավորման օպտիմալ լուծումները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. սեմինարներ,
3. նախադեպային ակտերի վերլուծություն,
4. ուսանողի ինքնուրույն և խմբային աշխատանք,
5. գրականության և նախադեպային ակտերի ինքնուրույն ուսումնասիրություն:.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է առավելագույնը 20 միավոր արժեքով, որը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. ընթացիկ ստուգում՝ առավելագույն միավորը՝ 4, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույն միավորը ՝4, մասնակցությունը՝ 3 միավոր, եզրափակիչ գնահատումը՝ առավելագույնը՝ 9 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Одинцова, М. И. Экономика права : учебное пособие для бакалавриата и магистратуры / М. И. Одинцова. - 2-е изд., перераб. и доп. - Москва : Издательство Юрайт, 2019
  • Тамбовцев, В. Л. Право и экономическая теория : учебное пособие / В. Л. Тамбовцев ; Московский государственный университет им. М. В. Ломоносова, Экономический факультет. - Москва : ИНФРА-М, 2005
  • Карапетов, А. Г. Экономический анализ права / А. Г. Карапетов. - Москва : Статут, 2016
  • Eyal Zamir and Doron Teichman Behavioral Law and Economics, Oxford University Press, 2018
  • Richard Posner Economic Analysis of Law, Wolters Kluwer, 1986
  • The Oxford Handbook of Behavioral Economics and the Law, Oxford University Press 2014
  • P. S. Atiyah The Rise and Fall of Freedom of Contract, Oxford University Press 1979:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն: Հանրայինի և մասնավորի հարաբերակցությունը քաղաքացիական իրավունքում: Իրավունքի տնտեսական վերլուծության մեթոդների ընդհանուր բնութագիրը: Տնտեսական կարգավորիչների ազդեցությունը մարդկանց վարքի վրա: Տնտեսական հարաբերությունների իրավական կարգավորման բաշխիչ կոմպոնենտը: Տնտեսական մրցակցության իրավական կարգավորման վերլուծություն: Հասարակական հարաբերությունների ոչ ֆորմալ կարգավորիչներ: Կոռուպցիայի տնտեսական վերլուծություն: Սեփականության իրավունքի տնտեսական վերլուծություն: Պայմանագրերի տնտեսական վերլուծությունը: Բանկեր, վարկավորում, սնանկացում: Մտավոր սեփականության տնտեսական վերլուծություն: Վնասների հատուցման տնտեսական վերլուծություն:

Կրթական այլ մոդուլներ

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1,2,3 կիսամյակ
30
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/1903 Մ03
1. Դասընթացի նպատակ
մագիստրոսներին ներկայացնել բիզնես իրավունքի և միջազգային արբիտրաժի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ‹‹Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ››-ի ոլորտոյին հիմնախնդիրները,
2. ինքնուրույն ընտրել գիտական հետազոտության մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել ինքնուրույն գիտական հետազոտություն,
2. ներկայացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով,
2. վերլուծել փաստեր, կատարել հետևություններ:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
մագիստրոսներին ներկայացնել բիզնես իրավունքի և միջազգային արբիտրաժի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դիդակտիկ նյութերի պատրաստում,
2. գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ,
3. քննարկում և բանավեճ,
4. գիտագործնական խնդիրների լուծում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատվում է ստուգարքի ձևաչափով։ Դրական ստանում են այն մագիստրոսները, ովքեր հանդես են գալիս մագիստրոսական ատենախոսության շրջանակներում կատարվող հետազոտության վերաբերյալ հակիրճ զեկույցներով՝ ներկայացնելով իրենց հետազոտության պլանը, մագիստրոսական թեզի հիմնադրույթները, կատարման ընթացքը/առաջընթացը և արդյունքներն ըստ տվյալ կիսամյակի համար ԵՊՀ-ում սահմանված չափանիշների:
6. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
1,2,3 կիսամյակ
30
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/1903 Մ03
1. Դասընթացի նպատակ
մագիստրոսներին ներկայացնել ‹‹Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ›› ոլորտի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ‹‹Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ››-ի ոլորտային հիմնախնդիրները,
2. ինքնուրույն ընտրել գիտական հետազոտության մեթոդները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. իրականացնել ինքնուրույն գիտական հետազոտություն,
4. ներկայացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով,
6. վերլուծել փաստեր, կատարել հետևություններ:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
մագիստրոսներին ներկայացնել ‹‹Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ›› ոլորտի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դիդակտիկ նյութերի պատրաստում։
Գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ։
Քննարկում և բանավեճ։
Գիտագործնական խնդիրների լուծում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատվում է ստուգարքի ձևաչափով։ Դրական ստանում են այն մագիստրոսները, ովքեր հանդես են գալիս մագիստրոսական ատենախոսության շրջանակներում կատարվող հետազոտության վերաբերյալ հակիրճ զեկույցներով՝ ներկայացնելով իրենց հետազոտության պլանը, մագիստրոսական թեզի հիմնադրույթները, կատարման ընթացքը/առաջընթացը և արդյունքներն ըստ տվյալ կիսամյակի համար ԵՊՀ-ում սահմանված չափանիշների:
6. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
1,2,3 կիսամյակ
30
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/1903 Մ03
1. Դասընթացի նպատակ
մագիստրոսներին ներկայացնել բիզնես իրավունքի և միջազգային արբիտրաժի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ‹‹Բիզնես իրավունք և միջազգային արբիտրաժ››-ի ոլորտոյին հիմնախնդիրները,
2. ինքնուրույն ընտրել գիտական հետազոտության մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել ինքնուրույն գիտական հետազոտություն,
2. ներկայացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով,
2. վերլուծել փաստեր, կատարել հետևություններ:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
մագիստրոսներին ներկայացնել բիզնես իրավունքի և միջազգային արբիտրաժի հիմնախնդիրները և դրանց նվիրված գիտահետազոտական աշխատանքները, աջակցել մագիստրոսական թեզերի թեմաներին առնչվող հարցադրումների ընտրության գործում: Զարգացնել գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ մշակելու և ներկայացնելու, արդիական հարցերով գիտական բանավեճ վարելու ունակություններն ու հմտությունները: Իրականացնել գիտական հետազոտություն կատարելու մեթոդաբանական աջակցություն:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դիդակտիկ նյութերի պատրաստում,
2. գիտական հաղորդումներ և զեկույցներ,
3. քննարկում և բանավեճ,
4. գիտագործնական խնդիրների լուծում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Գնահատվում է ստուգարքի ձևաչափով։ Դրական ստանում են այն մագիստրոսները, ովքեր հանդես են գալիս մագիստրոսական ատենախոսության շրջանակներում կատարվող հետազոտության վերաբերյալ հակիրճ զեկույցներով՝ ներկայացնելով իրենց հետազոտության պլանը, մագիստրոսական թեզի հիմնադրույթները, կատարման ընթացքը/առաջընթացը և արդյունքներն ըստ տվյալ կիսամյակի համար ԵՊՀ-ում սահմանված չափանիշների:
6. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
3-րդ աշնանային կիսամյակ
6 ժամ օրական
3շաբաթ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1903/1907 Մ-15
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին մասնակից դարձնել դատական մարմինների և միջազգային արբիտրաժի գործառույթներին և հասանելիություն ապահովել պրակտիկ նյութերին։
Զարգացնել ուսանողների մասնագիտական գործնական կարողություններն ու հմտությունները քաղաքացիական դատավարության և միջազգային արբիտրաժի ոլորտի օրենսդրության և դրա կիրառման պրակտիկայի ուղղությամբ։
Պրակտիկայի ընթացում ձեռք բերված գործնական նյութերով հարստացնել ընթացիկ գիտահետազոտական աշխատանքը։

2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել բիզնես իրավունքի և արբիտրաժային ոլորտային օրենսդրությունը, ինստիտուցիոնալ համակարգը, դատական պրակտիկան,
2. նկարագրել մասնագիտական ոլորտի օրենսդրության կիրառման պրակտիկ հիմնախնդիրները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. գործնականում կիրառել ստացված տեսական գիտելիքները,
4. իրավական գնահատական տալ խնդրահարույց իրավիճակներին,
5. իրականացնել իրավախորհրդատվություն,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
6. կազմել դատավարական փաստաթղթեր, համապատասխան միջնորդություններ և բողոքներ,
7. ուսումնասիրել և գտնել իրավիճակներին համապատասխան նախադեպային որոշումներ, կիրառել նախադեպային որոշումները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին մասնակից դարձնել դատական մարմինների և միջազգային արբիտրաժի գործառույթներին և հասանելիություն ապահովել պրակտիկ նյութերին։
Զարգացնել ուսանողների մասնագիտական գործնական կարողություններն ու հմտությունները քաղաքացիական դատավարության և միջազգային արբիտրաժի ոլորտի օրենսդրության և դրա կիրառման պրակտիկայի ուղղությամբ։
Պրակտիկայի ընթացում ձեռք բերված գործնական նյութերով հարստացնել ընթացիկ գիտահետազոտական աշխատանքը։

4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Պրակտիկան կազմակերպվում է գիտական ղեկավարի հետ համատեղ կազմված և հաստատված ծրագրով։
Իրականացվում է ԵՊՀ-ից դուրս՝ ՀՀ դատական համակարգում, արբիտրաժում, ՀՀ փաստաբանական պալատում, Նոտարական պալատում, պետական և մասնավոր հիմնարկություններում և այլն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Պրակտիկան գնահատվում է դրական այն դեպքում, երբ մագիստրոսը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, ներկայացրել հաշվետվությունները և պրակտիկայի վայրից՝ դրական բնութագիրը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրականությունը տրամադրվում է անհատական քննարկումների արդյունքում:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ծանոթացում պրակտիկայի անցկացման վայրի աշխատանքային առանձնահատկություններին։
Կատարելիք աշխատանքի հստակ ձևակերպում։
Կատարելիք աշխատանքի ժամանակացույցի կազմում։
Ըստ ժամանակացույցի անհրաժեշտ աշխատանքների կատարում:
3-րդ աշնանային կիսամյակ
Ինքնուրույն աշխատանքի ժամաքանակը՝ ? ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1907/1903
1. Դասընթացի նպատակ
արտացոլել ‹‹Իրավագիտություն›› մասնագիտության շրջանակներում մագիստրոսի ձեռք բերած գիտելիքները հետազոտական աշխատանքում կիրառելու, բիզնես և արբիտրաժ ոլորտին առնչվող խնդիրներ բարձրացնելու ու դրանց թե՛ տեսական, թե՛ պրակտիկ լուծումներ առաջադրելու հմտություններ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. նկարագրել բիզնես իրավունքի և արբիտրաժի ոլորտային մասնագիտական առանձնահատկությունները,
2. բացահայտել բիզնես իրավունքի և արբիտրաժի ոլորտային հիմնախնդիրները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
4. գործնականում կիրառել ստացված տեսական գիտելիքները,
5. իրականացնել գիտահետազոտական աշխատանք:

3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
արտացոլել ‹‹Իրավագիտություն›› մասնագիտության շրջանակներում մագիստրոսի ձեռք բերած գիտելիքները հետազոտական աշխատանքում կիրառելու, բիզնես և արբիտրաժ ոլորտին առնչվող խնդիրներ բարձրացնելու ու դրանց թե՛ տեսական, թե՛ պրակտիկ լուծումներ առաջադրելու հմտություններ։
4. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Մագիստրոսական թեզի հրապարակային պաշտպանությունն իրականացվում է համաձայն ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի 2017 թ. նոյեմբերի 7-ի թիվ 1282-Ն
հրամանով հաստատված «ՀՀ բարձրագույն մասնագիտական կրթական ծրագրեր իրականացնող հաստատությունների շրջանավարտների ամփոփիչ ատեստավորման» կարգի:
5. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am