ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԵՑ ԳԵՆԴԵՐԱՅԻՆ ԶԳԱՅՈՒՆՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԵՄ արևելյան գործընկերության երկրների քաղաքացիական հասարակության ֆորումի (ԵՄ ԱլԳ ՔՀՖ) ազգային հարթակների գենդերային զգայունության գնահատմանն ուղղված հետազոտությունն ունի մեծ կարևորություն թե՛ տեղական, թե՛ միջազգային կազմակերպությունների համար:

Հետազոտության ներկայացմանը ներկա էին ազգային հարթակների, տարբեր հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, նախագահներ:

«Կանանց ռեսուրսային կենտրոն» ՀԿ-ի ներկայացուցիչները, որոնք անցկացրել են հետազոտությունը միջազգային գործընկերների հետ, խոսեցին վերլուծության արդյունքների մասին:

Հետազոտվել են ԵՄ արևելյան գործընկերության 6 երկրների՝ Հայաստանի, Վրաստանի, Ադրբեջանի, Մոլդովայի, Ուկրաինայի և Բելառուսի ազգային հարթակների գենդերային զգայունության ցուցանիշները:

Հետազոտության նպատակներից է ազգային հարթակներում գենդերային թեմաներով խմբերի ստեղծումը:

«Կանանց ռեսուրսային կենտրոն» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Քնարիկ Մկրտչյանը, խոսելով հետազոտության ընդհանուր պատկերի մասին, նշեց. «Սա առաջին ծրագիրն էր, երբ բոլոր վեց երկրները մասնակցեցին գենդերային թեմատիկայով հետազոտության»:



Անդրադառնալով ՀՀ գենդերային քաղաքականությանը՝ Քնարիկ Մկրտչյանը նշեց դրանում առկա հիմնական բացերը՝ արհեստական կամ միջազգային ճնշմամբ ստեղծված ինստիտուտներ, ՀՀ-ում ՄԱԿ-ի կանանց գրասենյակի բացակայություն:

Խնդրահարույց է միջազգային կազմակերպությունների կողմից տրվող դրամաշնորհների բաշխվածությունը, քանի որ պատահում է, որ գենդերային զգայունություն չունեցող կազմակերպությունները զբաղվում են գենդերային հիմնահարցերով:

Դաշտի խնդիրներից են նաև կարծրատիպերը, մասնագետների բացակայությունը, ոլորտում փոփոխություններ իրականացնելու ցածր կամքը:

Քնարիկ Մկրտչյանը, անդրադառնալով 2017-2021 թթ. կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հնարավորությունների ապահովման ռազմավարությանը, որը դեռևս չի ընդունվել կառավարության կողմից, նշեց, որ ռազմավարությունը ստեղծվել է առանց փորձի, նախորդ ծրագրերի գնահատման: Ռազմավարությունը մշակելիս փորձ է արվել խուսափել գենդեր եզրույթի գործածումից, ինչը հատուկ է եղել Արևելյան գործընկերության անդամ երկրներից միայն Հայաստանին:

Համեմատելով ԱլԳ անդամ մյուս երկրների հետ՝ ընդհանուր են կանանց մասնակցությունը քաղաքականության և որոշումների կայացման ոլորտներում: Ընդհանուր է նաև ընտանեկան բռնության տարածվածությունը:
«Կանանց ռեսուրսային կենտրոն» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Աննա Հովհաննիսյանը, ներկայացնելով հետազոտությունը, նշեց, որ հայաստանյան ազգային հարթակի 261 կազմակերպություններից տվյալներ են ստացվել միայն 17-ից:
Ներկաների այն հարցին, թե ինչու է այսպիսի ներկայացվածություն, հետազոտողները պատասխանեցին, որ ուղարկված հարցաթերթիկներին հարթակների ներկայացուցիչները չեն պատասխանել, և այդ պատճառով ստացվել են այսօրինակ տվյալներ:

Հետազոտության անդամները, ամփոփելով ուսումնասիրված տվյալներն ու ընդհանուր դիտարկումները, ներկայացրեցին իրենց առաջարկները՝ ԱլԳ ՔՀՖ ազգային պլատֆորմի գենդերային զգայունությունը բարձրացնելու և զորեղացնելու վերաբերյալ:

Մարի Ռաֆյան